Tag: Nepali Kavita

Acharya Prabha – Lagchha Sabai Fikka Fikka

उस्तै हो हिमाल, वन, जंगल, डाँडा, काँडा
उस्तै छन,
मान्छे पनि उनै हुन
घाम, जून उही छन
त र पनि किन लाग्छ
सबै फरक, फरक ?

माटो त्यही हो,
टेक्ने धर्ती उस्तै छ ,
हावाको स्पर्षले उसरी नै छुन्छ
त र पनि किन लाग्छ
सबै फिक्का,फिक्का ?

मन उही छ छातीभित्र
मुटुको आकार उही हो
हेर्ने आँखाहरू त्यही हुन,
त र पनि किन लाग्छ
सबै नौला,नौला ?

हो…. यो सत्य हो,
म देख्दिन आफन्तको छायाँ,
पाउँदिन ति मायारुपी शब्दहरू,
अनि साट्न सक्दिन भावनाका उद्गगारहरू,
किनकि फरक यत्ति हो
म आफ्नो आगनबाट ओझेल छु
म आफन्तको सामिप्यताबाट
बन्चित छु ,
आफ्नो माटोबाट बिरानो छु ,
बस ……………!

(अमेरिका )

Min Dwandi – Yatra

यात्रा जीवन, जीवन यात्रा
पाइताला खियाउँदै सिंचेर गोरेटो आफ्नै रगत पसिनाले
असंख्य उकाली, ओराली र जंघार निल्दै
निस्कन्छन् पाइलाहरू यात्रामा,
भेटिन्छन् थुप्रै सहयात्रीहरू
बाटो–घाटो र गोरेटोहरूमा,
सिरसिर Continue reading “Min Dwandi – Yatra”

Bhupin Byakul – Hastaakshar

भूपिन ब्याकुल – हस्ताक्षर

नाङ्गै पैतालाको धुलोले
त्यहाँ मलाई एउटा हस्ताक्षर गर्ने रहर छ !

त्यहाँ अरु केके छ म जान्दिनँ
पर्खालभित्र
एउटा मांसहारी रुख छ
त्यसको फूलमा ज्यानमारा गन्ध छ
शताब्दीऔंदेखि
त्यही गन्धले
मेरा सपनाहरुको भोज खाएको छ

समयको बाढी पसेर
मलाई
त्यसको जरा उखेलिएको हेर्ने रहर छ !

समय जाम परेको सडकमा
त्यस नरभक्षी रुखलाई
अवतार मान्नेहरुको कुरूप भीड छ
लस्कर छ –
रुखको खुनी खुट्टामा
सस्तोमा टाउको चढाएर
घर फर्किने मुर्कट्टाहरुको
त्यसले मेरी आमाको कोखबाट खोसेर
एउटा उज्यालो युगलाई
मेरै अगाडि निर्लज्ज निलेको छ

एउटा हुरी आएर
मलाई
त्यसको फूल झारेको हेर्ने रहर छ !

मेरी आमाले गुमाएको समयको नाममा
रुख उखेलेर
त्यहाँ मलाई एउटा हस्ताक्षर गर्ने रहर छ

नाङ्गै पैतालाको धुलोले
त्यहाँ मलाई एउटा हस्ताक्षर गर्ने रहर छ !

Prem Oli – Mero Goruko Barhai Takka

प्रेम ओली – मेरा गोरुको बाह्रै टक्का

गजडी होस् कि दरुवा
समानुपातिक कि हरुवा
आफैँ पहिले सकार्ने
रोप्ने बेलामा बोधिबृक्षटिप्ने बेलामा बिषबृक्ष
आफैँ पछि खकार्ने
चन्दा होस् कि घुस
ठन्डा होस् कि जुस
पाएसम्म Continue reading “Prem Oli – Mero Goruko Barhai Takka”

Niroj – Atripta Man Pokhina Banki Canvas Ma

निरोज – अतृप्त मन पोखिन बांकी क्यानभासमा

आ-आफ्नो हातमा
एक एक थान कुची र ब्रश लिएर
उभिएका थियौ हामी पनि
रित्तो विलकुल नांगो क्यानभासमा ।

फगत् शब्दहरु निकाल्यौ
सायद ति बोलीहरु हुनसक्छन्
तर कुनै Continue reading “Niroj – Atripta Man Pokhina Banki Canvas Ma”

Kedar Shrestha ‘Gagan’ – Mutu Dukhda Chhati Bhitra (Nepali Gajal)

केदार श्रेष्ठ ‘गगन’ – मुटु दुख्दा छातीभित्र

मुटु दुख्दा छातीभित्र आँसु खस्यो आँखाबाट
वेइमानीले धोका दिदा खसेँ म त छाँगाबाट ।

वैरीले नि माफ दिन्थ्यो यसो गरी शरण पर्दा
शत्रु पनि आफ्नो हुन्थ्यो यति धेरै माया गर्दा
छायाँ पर्यौ किन तिमी आज मेरो आँखाबाट

बिर्सुं भन्दा किन आउँछ सम्झनामा घरिघरि
आलो घाउमा नुन छर्न छायाँ बनि वरिपरी
वहार खोज्दा भएँ म त झर्या पात हाँगाबाट ।

Rabindra Nath Thakur – Pukar [From Geetanjali]

पुकार
म तिमीलाई नै चाहन्छु, तिमीलाई चाहन्छु, यही शब्द सधैँ मेरो
अन्तःकरणले आह्वान गर्दै भनिरहेछ !
जो यमि वासनाहरुले मेरो मनलाई दिनरात बेचैन पारिदिन्छन्,
यमि सर्वथा झूटा छन्, निःसार छन् अनि निष्प्रयोजन छन् ।
मलाई ता तिम्रो चाह छ, ईश्वर ! तिम्रो चाह छ !

जसरी अँध्यारो रातको मर्ममा प्रकाशको प्रार्थना रहन्छ,
त्यसरी नै मेरो अतृप्त वासनामा पनि तिम्रो चाह रहन्छ ।
आङ्खनो अन्तःकरणको चेतनामा पनि मैले निरन्तर यही सुनिरहेको
छु, ‘मलाई तिम्रो चाह छः तिम्रो चाह छ । ’

जसरी बादलले पूरा शक्तिका साथ शान्तिलाई आघात गर्दै आङ्खनो
लक्ष्यको प्राप्ति शान्तिमा नै सम्झन्छन्,
त्यसरी नै मेरो विद्रोह तिम्रो प्रेमलाई आघात गर्छ अनि भनिरहेछ :
‘म तिमीलाई नै चाहन्छु । ’

Tanka Subba – Paitalaharu

टंक सुब्बा – पाइतालाहरु

आजभोलि म सँग सम्वन्धित
मेरा एकजोर पाइतालाहरु
स्वतन्त्र मार्गमा गतिशील भैरहेकाछन्
जुनवेला उसको स्वतन्त्रता खोसीएको थियो
त्यो स्वतन्त्रता अहिले प्राप्त भएकोछ
त्यसैले पाईतालाहरु
आयतनको खोजिमा दौडीरहेकाछन्
पहिचानको खोजिमा लम्किरहेकाछन्
गाउँवाट विलाएका पाइतालाहरु
शहरवाट हराएका पाइतालाहरु
आज पाईतालाहरु कै कोलाहलबाट
नयाँ यात्राको तय गरीरहेछन्
हिजो विर्सीएका पाइतालाहरु
हिजो छोडिएका पाइतालाहरु
आज परीवर्तनको वाटोमा
हुरीवतास भएर वेगीदैछन्
जो यहि देशमा उपेक्षित थिए
तीनै पाईतालाहरु
आज हरेक ध्रुववाट
आज हरेक दिशावाट
आज हरेक स्तरवाट
केन्द्रतिर क्रमश नयाँ सोच लिएर
निरन्तर वढीरहेकाछन्
नयाँ घामको उज्यालो वोकेर
निरन्तर उदाईरहेकाछन्
जुनवेला यिनै पाईतालाहरु
शासकहरुको कालो नियमले
निषेधित थिए
वाञ्चित थिए
पीडीत थिए
तर तिनै शासकहरुको विरुद्धमा
आन्दोलन छेडे पछि
र्इतिहासले नयाँ मोड लिएकोछ
त्यसैले त ती नदेखिएका पाईतालाहरु
आफ्नो अस्तित्व खोज्दै
आफ्नो र्इतिहास खोज्दै
मुल सडकमा आईपुगेका हुन्
त्यसकारण प्रत्येक पाईतालालाई
पाईतालाको सरोकार वढेकोछ
प्रत्येक पाईतालालाई
पाईतालाको अधिकार चाहिएको छ
किनकी पाईतालाहरुलाई थाहा छ
पाईतालाहरुको सम्मान हुनुपर्छ भनेर
पाईतालाहरुको स्थान हुनुपर्छ भनेर
यसरी मसँग सम्वन्धित
मेरा एकजोर पाईतालाहरु पनि
आजभोलि यहि सडकमा मिसीएकाछन
किनकी यो सडक सम्म आईपुग्नलाई
पाईतालाहरुले वलिदान चडाएकाछन्
त्यसैले अव यो सडकमा
हरेक पाईतालाहरुको उपस्थिती
अनिवार्य भएकोछ
यर्सथ यो सडक
हरेक पाईतालाहरुको लागि हो
त्यसैले त पाईतालाहरु
कहिल्यै नटेकिएका ठाउँहरुमा टेकिएकाछन्
कहिल्यै नपुगेका ठाउँहरुमा पुगेकाछन्

पाईतालाहरु हिजो सम्म
सपनाको खोजीमा थिए
स्वधिनताको खोजीमा थिए
स्वतन्त्रताको खोजीमा थिए
तर आज तिनै पाईतालाहरु
सफलताको मार्गमा पुगेकाछन्
अव मसँग सम्वन्धित
मेरा एकजोर पाईतालाहरु मात्र नभएर
सवै पाईतालाहरुले यो सडकमा हिड्ने
समान अधिकार पाएकाछन्
त्यसैले यो सवैको साझा सडक हो

Krishna Prasai – Gham Sanga

कसरी गर्नु युद्ध घामसँग
प्रकाण्ड ताप,
सहश्र शक्तिका,
अजश्र ओज,
र
अविरल आगोसँगै
अनन्त योजन अग्लाइको,
अग्नि पिण्ड जो छ
सधै तातो भएर बलिरहेछ
माफ पाऊँ
मैले अंश खोजिरहेकै थिइन घामसँग,
करोडौ अंशियारको
बराबर अंश भएर,
छरिएर,
बाडिएर,
मेरो टाउकोमा
अझै आगो लादिरहेछ ,
र
घाम स्वयं,
मसंग युर्द्धगर्न खाज्दैछ ।
म भागिरहेछु
रापको आतंक झेलेर
ओत खाज्न हिडिरहेछु
कुइनेटाहरु
गुफाहरु
अलिकति जोगाउनु छ,
छाँद हालेर ।
मात्र बस्ने बासको,
मात्र छेलिने छानाको
खोजिमा छु ।
र
सेप खोज्दै
ताप भन्दा पर कुदिरहेछु ।
यद्यपि पछयाइरहेछ ऊ
पोलिरहेछ ऊ,
युद्ध गर्ने सहास नै कहा छ र
घाम सँग ?
ए, कुनै उपाए भए बताइदेउ,
म कसरी जोगिन सक्छु ?
मैले आफै माया गरेको ,
मेरो पृय घामसँग ।

Anmol Mani – Jaba Marchhan Mandirkai Dhoka Aghi (Nepali Gajal)

अनमोलमणि – जब मर्छन् मन्दिरकै ढोकाअघि (गजल)

जब मर्छन् मन्दिरकै ढोकाअघि भोकाहरू
सोच्नु तिम्रो लागि पनि बन्द छन् ती ढोकाहरू

पखालिन्न पीडाको खत नपुज निर्जीव ढुङ्गा
तिमीलाई नै गिज्याउँदछन् ती पीडाका Continue reading “Anmol Mani – Jaba Marchhan Mandirkai Dhoka Aghi (Nepali Gajal)”

Rakesh Karki – Garo Bho (Nepali Gajal)

इन्जिनियर राकेश कार्की – गाह्रो भो (गजल)

आँखा जुध्याजुध्यै भयो हटाउन गाह्रो भो
पुरै रात कोल्टे फेर्दै कटाउन गाह्रो भो

मुटु चल्यो नशा चल्यो जताततै असर
गति बढ्याबढ्यै भयो घटाउन गाह्रो भो

बगीरह्यो माया उर्ली आफ्नै विचार भित्र
यसो छोई मुटु खोस्री पटाउन गाह्रो भो

हिँडिरहेँ माया बोकी अँजुली मेरो भरी
जति जुक्ती गरे पनि चटाउन गाह्रो भो

कति कुरो मनभरी अड्किगो कण्ठमा
सन्के पनि रन्के पनि छटाउन गाह्रो भो

लस् एन्जेलस्

Manoj Bogati – Tirkha Ra Pokhari

एफ्रोदाईतको
नग्न फोटो मुन्तिर
लागेको छ आगो ।

त्यो तातेको आनन्दस्थानमा छ
ठूल्ठूलो सास ।

पहाडको रंगहरु बिग्रिएको छ
वर्खा लागेको छ पोखरीमा ।

निभ्दै गैरहेको दुईटा जून छ
अनुहारको रातो आकाशमा ।

निद्रा होईन त्यो पीडा त्यो
सृष्टि कम्पन छ ।

निःशब्द ओठभिर
चर्को उठेको तिर्खा सल्केको छ ।

दुर्गन्धहरुको सुवास फैलिएको कोठामा
दौडिरहेको छ तरंग
बिजुलीको नांगा तार भएर ।

बत्ति जलेको छैन ।
भित्र ऊ / बाहिर म
ढोका खोलेको छैन ।

वारि तिर्खा
पारि पोखरी
पुल लागेको छैन ।

Shekhar Dhungel – Mauka Ma Chauka Hana

भन्नेहरु भन्दै गर्छन्
सक्ने ले गर्ने हो
खाको लाको पाको
नेपाली को उखान सबै ले थाहा पाको

लुट्नेहरु निर्धक लुट
कानुन देखे पार्टी को झन्डा लुटक
हत्यारा लाई शाहीद घोषणा भएको
देश मा अपराध लाई कस्ले रोक्छ ?

माग माग आजै क्षति पुर्ती माग
जेको पनि माग्ने भए
आमाले ९ महिनासम्म पेटमा
कब्जा गरेकी थिइन त्यस्को पनि माग

खोतल खोतल मौका यही हो
जता ततै खोतल
जहाँ सम्म आफु आएको ठाउँ देखिन्न
तब सम्म खोतल

तिम्रो आँशु मात्र मोती
अरुको आँशु बर्षा को पानी
कतिसम्म लुट्छोउ लुट देश
नेता रुपी देश का बेइमानी

तोपी फालेउ दौरा फालेउ
पात्रो पनि फाल्ने भन्छोउ
फाल् फाल् पालै पालो
पशुपती बुद्ध र देशै फाल्

Basanta Mohan Adhikari – Manchhe Kahan Tarchhan Hola [Nepali Gajal]

बसन्त मोहन अधिकारी – मान्छे कहाँ तर्छन होला

मान्छे मार्दै मन्दिरमा पूजा किन गर्छन होला
रगतको खोला बिच मान्छे कहाँ तर्छन होला

जन्मपछि मृत्यु हुन्छ, मानवको शरीर यो
मान्छे भई मान्छे मार्दै किन पाप भर्छन होला

पर्दा भित्र बसि मान्छे रगतको होली खेल्दै
मरेको यो लास माथि फूल किन छर्छन होला

आकाश रोयो धर्ती रोयो तर मान्छे रोए छैन
मान्छे मार्ने मान्छेहरु राक्षसमा पर्छन होला

मर्ने त यो शरिर हो मानव आत्म मर्ने छैन
आत्मा चिन्दै धर्म गर्न कैले मान्छे मर्छन होला

Deepak Jadit – Ek Tukra Kagaj

एउटा टुक्रा कागज
धेरै अघिदेखि म
कोर्दै मेट्दै कोर्दै मेट्दै
थोत्रे पारिरहेथेँ
गज्याँङ्ग मज्याँङ्ग अक्षरहरुको
केरमेट केरमेट चित्र कोर्दै
कागजमा खुरुखुरु
मैलाई सारिरहेथें
लाग्थ्यो
मान्छेले यस्लाई बुझ्न नसक्लान्
त्यसैले हो क्यार
हुर्याईदियौ तिमीले
त्यो चिर्कटो पढ्न नसकेर
र भुईँमा म यतिखेर
त्यही टुक्रा कागज दुखेको छु ।

Bhupi Sherchan – Sanai Huri Ma Bainshako Sapana

सानै हुरीमा वैशको सपना
सिमलको फूल झैं झरी गयो
तिमी के गयौ खुशीले पनि
मलाई आँखा तरी गयो

धेरै हाँसे साच्चि नै रुनु पर्दो रहेछ
हाँसोलाई आँशुले धुनु पर्दो रहेछ
बिर्स भन्ने निष्ठूरी बिर्सु कसरी
पहिले Continue reading “Bhupi Sherchan – Sanai Huri Ma Bainshako Sapana”

Abir Khaling – Pokhara Ka Kabita Haru

अबिर खालिङ्ग – पोखराका कविताहरू

१
देशको गौरव
र
आनन्दको विहार
मा
छा
पु
च्छ
रे
अनि
फेवाताल ।

२
सौन्दर्य प्रतियोगितामा प्रथम भएपछि
शिरमा माछापुच्छरेको ताज पहिरिएर
ग्रामीण वाला पोखरा
नौका विहार गरिरहिछ फेवातालमा ।

३
विदेशतिर छोराहरु रेटिएपछि
माछापुच्छरे रून्छ शुन्यतामा ।
आँसुको दह फेवातालमा
विदेशी पर्यटकहरूका
नौका विहार आनन्दिलो हुन्छ ।
छोरा हराएको सुचना बोकेर होशहीन माछापुच्छरे
पर्यटक उत्सव हेरिरहेको हुन्छ ।

४
बढेका छोराहरू कहाँ गए?
हुर्केकी चेलीबेटीहरु कहाँ छन?
सन्तानहीन घरमा
दशैंको भोज खानु मख्ख छ देश।
देशवासी विना पर्यटक वर्ष मनाउनुको उन्मादमा
अलमस्त छ देश ।

५
हिजोआज सोचमा मग्न छ माछापुच्छरे कि
आफ्नो अग्लाई देश होइन रहेछ
सुन्दरतामा आफ्नो देश छैन रहेछ ।

(Sent to Sanjaal Corps via Email)

Biwash Pokhrel – Ghaite Achel [Nepali Gajal]

विवश पोखरेल – घाइते अचेल

घाइते अचेल जिन्दगानी भएको छ
रगत खोलाको पानी भएको छ।

हिंसामा कठोर ढुङ्गा भएपछि मुटु
पीडा सहने अनौठो बानी भएको छ।

डढेलो लागेको जङ्गल भएको छ देश
एकाएक सपना डढेर खरानी भएको छ।

भत्किएर सद्भाव – हराएर मानवता
एकादेशको अनौठो कहानी भएको छ।

सत्तालिप्तहरू भागबन्डामै व्यस्त छन्
देश आँसुले रुझेको सिरानी भएको छ।

Krishna Prasai – Lendup Haru

देशमा विभिषणहरु ज्यूदैं छन्।
देशमा जालन्धरहरु पनि छन्।
जे जति अर्जुनहरु छन्–
ती अव कुनै हालतमा,
कृष्णको वहकाउमा,
युद्ध लड्न चाहादैनन्।
र पश्चतापको भाषामा–
उल्टै सम्झाइरहेछन् कृष्णलाई,
फेरि अर्को युद्धको तयारी–
अव कसैगरी गर्नु हुन्न भनेर।
अझै जिकिर छ कृपाचार्यको –
उनले चाहेका भए ,
विगतमा पनि –
युद्ध टल्न सकिन्थ्यो भनेर।
निरीह धृतराष्टहरुले –
पहिला पनि कहाँ सिमाना देखेका थिए र!
यसर्थ,
सञ्जयहरु पनि हड्तालमा जुटेका छन् –
उनीहरु अव,
कुनै अन्धाको पाउभक्तिमा,
आफ्नो समय उत्सर्ग गर्र्न चाहादैनन्।
र
चाहादैनन्–
पुत्र मोहको नाउँमा,
एउटा सिंगै सभ्यता नासियोस्।
दाउको राजनीति छोडेर,
सकुनी पनि सुधि्रएका छन्।
सभ्यता टिकिरहनु पर्छ भनेर–
दुर्योधन सत्संगमा भिजेका छन्।
इच्छा छैन कसैलाई–
अव कुनै युद्ध चम्कियोस–
र
खरानी बनोस कुरुक्षेत्र।
म चौतारीमा वसेर,
तल हेरिरहेछु –
मेरो देशमा,
हस्तिनापुरमा नभएका–
केही लेन्डुप हरु छन्–
केही लेन्डुप हुन खोज्दैछन्–
र
भरखर जन्मेका केही लेन्डुपरुलाई,
साना नानीहरु–
पुतला बनाएर जलाउदैछन्।

Acharya Prabha – Banda Baakas

आचार्य प्रभा – बन्द बाकस

सधैं बिरक्तिमा सुस्ताएर
मनलाई निचोर्दै
हाँस्न बाध्य अधरहरु
कलेटीको पाप्रासँगै
सम्झौतारुपी थुकहरु
निल्न वाध्य छन् ।
सास्तीहरुको पाहुपासभित्र
आफूलाई चाबी लगाएर
स्वतन्त्रता र शान्तिको
चाबीले खोल्न ब्याकुल
ती मनहरु,
तालाका प्वालहरुमा चाबी
हुल्न नै डराइरहेछन्
किन कि चाबी खोल्ने हातहरु
काँपी रहेछन
गोली बारुदको आट्टहासरुपी
आवाजको त्रासमा ।
सचेत मन त छ
तर छैन सचेतता कसैमा
कोमल भाव त छ
तर कोमलता छैन कसैमा
त्यसैले कस्को साहस?
स्वतन्त्रा र शान्तिको ताला खोल्ने ।
साँचो बोल्न पनि
बोली तौलिनु पर्छ
सत्य अपनाउन पनि
असत्यलाई अंगाल्नु पर्छ
त्यसैले त हरेक मन
पक्षघातको शिकार बनिरहेछ
हर पौरखी र बलिया पाखुराहरु पनि
सुस्तताको डोरीले बाँधिएको छ ।
हो त्यसैले ती हातहरु
लग्लग काँपी रहेछन्
अनि,
शान्ति र सभ्यताको
शब्द ओकल्ने अधरहरु
थर्थराइ रहेछन ,
विवशताको कठ्घरामा
थुनिएर ।
त्यसैले बन्द छ त्यो बाकस
अशान्ति र अन्यायको
तालामा जकडिएर ।
सारा हातहरु लालायित छन्
त्यो अर्घेलो तालाको
बन्धन तोड्न ,
हेरौँ अब कहिले जुर्ने हो?
त्यो सुनौलो अवसर
त्यो क्रुर तालाको
पलायनताको समय ।