Shyam Dahal – Mero Rampur

श्याम दाहाल – मेरो रामपुर
(मधुपर्क जेठ, २०६८)

नागी नाघेर लेकाली कुद्छ कुइरो उँभैतिर
चुइँयाँ स्थान पुगी फक्र्यो, पानी बोकेर बादल
गज्र्यो धुम्धाम आकाश चम्की बिजुली झिलमिल
पानी वर्षेर माटाको, सुगन्धमय रामपुर
उच्च पर्वत मालाले, घेरेको छ उपत्यका
छाँगा सुन्दर झर्नाले, चारैतिर सुशोभित
हिमका कण बोकेर वायु घुम्छ सबैतिर
यिनकै काखमा जन्म्यो सुरम्य टार रामपुर
लेक-बेँसी घुमी पन्छी यसैभित्र रमाउँछन्
प्रकृतिका नयाँ भाका, घर-घरै पुर्‍याउँछन्
यहीँको पञ्चतत्त्वमा, बिउँत्यो सकल जीवन
शिवदूती बगिरहन्छिन् जीवन-मरण-साथमा
कोसौँ पाउ पसारेर, सुतेझैँ लाग्छ रामपुर
सबैका साथमा आशीष दिन्छन् उनका दुवै कर
बाहुन, क्षत्री, दमैं, सार्की, घर्ती, कामी, सबैतिर
जन्म-मरणका घाट, सबै हिन्दू बराबर
दिन-रात खियाएर, पौरखी कर्म-पाखुरा
पसिना फल्दछन् मोती भाग्य-रेखा बनी पूरा
दायाँ-बायाँ कर्म-नदी, सुसाई बग्दछन् जब
लाखौं तरङ्ग फालेर, जगाई दिने रामपुर
मनका भाव बिउँझेर, देखिन्छ दिव्य-सुन्दर
जेसे, पातले सोलाखर्क, थुम्की ककनीका वन
चिसापानी कटुँजेकै, थाप्ला छन् हिमका घर
ओर्लिन्छन्, दूधका छाँगा, मनमोहक सुन्दर
वन-पात सँगै हिंड्ने काम आफ्नो भए पनि
मन बोकेर अर्काको, आफैँभित्र लुकाउने
कहाँ-कहाँ ? पुगेका छन् ? गाउँ थियो एकै घर
सम्झनाका तरेलीमा उर्लिंदै आउँछ रामपुर

रामपुरटार, ओखलढुङ्गा

Rakesh Karki – Gaunle Haru

इन्जिनियर राकेश कार्की – गाउँलेहरु

रातदिन कुटोकुम्लो गर्ने गाउँलेहरु
जति जोताए पनि मुस्काउने गाउँलेहरु
भोकभोकै बगेका पसिना सुकाउनेहरु
मन भरीको दुःख आफैभित्र लुकाउनेहरु
तर पनि भोलीको मिठो आशमा रमाएकाहरु
एक्कैछीन आनन्दले हातगोडा फिंजाएकाहरु
आज अलपत्र यत्र तत्र छरिएका छन्
कति त माटो मुनी त्यसै पुरिका छन् ।।
मास्न सक्नेले शुरुमै जड्गल मासे
पशु पंक्षी अनि वन्य जन्तु नाशे
अहिले हेर गाउँलेहरु मासिदै छन्
गाउँ गाउँ निसास्सिदै छन् ।।
अन्तरिक्षमा घुम्दै मार्ग खोज्नेहरु
मङ्गल ग्रहमा पनि पुग्न खोज्नेहरु
यहाँ मङ्गल ग्रह पुग्नुभन्दा कति गाह्रो छ
नवैवटा ग्रह चढनुभन्दा कति साह्रो छ
आफू जन्मेको गाउँ पुग्नलाई
आफू हुर्केको आँगन टेक्नलाई
भोकै भए पनि हातगोडा फिजाउनलाई
निष्फिक्री पसिनाले शरीर भिजाउनलाई ।।
निराशा छ गाउँलेसँग अब आशा छैन
मेलापातमा रमाउने पिरतीको भाषा छैन
पसिना छ गाउँलेसँग गाउँको खेत बाँझो छ
विस्तारित परिवार अब सास धान्न गाह्रो छ
तरुल भ्याकुर खोतलुँ भने आफ्नो गाउँ छैन
अलपत्र शहरको पेटीमा, भीख मागेको हैन
बोल्दै बोल्दैन गाउँले खाली मनभित्र रुन्छ
गाउँलेले बोले पनि अब कसले पो सुन्छ ।।

लस् एन्जेलस्

Laxmi Prasad Devkota – Saghan Tamisra Prati

क.
ए आलोक–विलोपिनी ! घन–कजली निशि !
लाश दिवसकी निस्पद !
रुप, रागका वैभव बहुविध अस्ताचलमा सल्काई,
ध्वान्तजटा बाक्ला बिखरी,
विश्वभस्मालेपा ? बाँध्यौ अचल समाधि, निस्तब्ध,
विलीन हिमाली डाँडामा ?
महामृत्युकी छाया सरि ए !
विशाल शून्य झैं साकार !

ख.
त्रासोत्पादक छायाहरुको तहबह मिसीकन बाक्लो तमको
पारावार सदृश तिमी, आनाकधरा,
हाम्रा चेतन–चट्टानहरुमा ठक्कर दिन्छयौ, प्रतिक्षण, प्रतिक्षण,
झस्काई बराबर,
भूबालब बिचरा !

ग.
ए महानिद्रा झरेकी, निश्चल पदमा, जग ढाकी !
यमलोकी ए शून्यालोक !
तिम्रो भीषणताका समक्ष आँखा चिम्ली जीवहरु
मूर्छा पार्छन् चैतन्य !

घ.
यत्तिकै हो रङ्गीचङ्गी विविधतायुत जग इतिहास ?
अनुसन्धान आशा, अभिलाषा ?
मूक रहस्यकी मुटु ! ए अदुष्य !
बोल ! तमिस्रा ! निश्वास !
महाशून्य मात्रका अश्रुत छालले ठोस किनारा खान्छन् सारा ?
बैरी, उक्ली, तमका धारा ?
जीवनको यो भाँडोभरि के ? शून्य भरिन्छ ?
आह ! सारा ?

ङ.
ओ मट्टी ! ओ मट्टी !
रायो–दाना थिचिएँ ! थिचिएँ ! किचिएँ ! लौन !
तालुपट्ट छु ! निस्पट्टी !

च.
आलोककणी झैं स्वकीय पिलपिल–अस्तित्व उपर अशङ्क,
निसास्सीँदो छु, तिमिरक्षारमा,
त्यो क्षुद्र उडु झैं घन–धाँजामा, सानो, मानो
आशाहीन !

छ.
ए मेरा हराएका धनकी चोर्नी !
गतवस्तुकी ए काली कारा !
चिरिई फुट् तँ निजी, निठुर उर
फारी !
हेर् तँ ! तमिस्रा निश्चेता !
भित्र छ तारा, तारा !!!

Madhav Prasad Ghimire – Gauri Khanda Kavya – 008 – Hamro Bhet Hundaina Ho Ki Kahilyai

नेपाली हरिया पहाड वनका यी घाम–छायाहरु
हामी दम्पति, शान्ति कान्ति कलिला, यी मोह–मायाहरु
यो संयोग जुटाउने कुन थियो कल्ले बिगार्यो अनि
हाम्रो भेट हुँदैन हो कि सँगिनी ! धिक्कार कैल्यै पनि

पृथ्वीमा अबदेखिलाइ Continue reading “Madhav Prasad Ghimire – Gauri Khanda Kavya – 008 – Hamro Bhet Hundaina Ho Ki Kahilyai”

Rabindra Nath Thakur – Mandir [From Geetanjali]

मन्दिर
पुजारी ! भजन, पूजन, साधन, प्रार्थना यमि
सबैलाई एकातिर राखिदेऊ ।
ढोका बन्द गरेर मन्दिरको कुनामा किन बसिरहेछौ ?
आङ्खनो मनको अन्धकारलाई लुकाएर बसिरहेछौ, तिमी कस्तो
पूजामा एकचित छौ ?
आँखा खोलेर Continue reading “Rabindra Nath Thakur – Mandir [From Geetanjali]”

Saroj Dhital – Samjhana

सरोज धिताल – सम्झना

चकचके बादल
जबर्जस्ती छेक्न खोज्छ
पूर्णिमाको जूनलाई

मायाले
विस्तारै पन्छाएर जतनका साथ
झलमल्ल लाग्छ जून
र मुसुक्क हांस्छ मतिर हेर्दै

जसरी–
वर्षौं पहिले
शिवरात्रिका दिन
बाटो छेकेर बसेका बच्चाहरूलाई
मायाले
विस्तारै पन्छाएर जतनका साथ
सुस्तरी अघि बढेकी थियौ तिमी
र मुसुक्क हांसिथ्यौ मतिर हेर्दै ।

नोभेम्बर २००१

Shyamal – Cosmos Koniya

गुडबाई कोनिया
फेरी भटौंला ।
फेरि भेट हुनु अघि
ओहो, केही ठेगान छैन
के—के हुने हो
तिम्रो—मेरो फेरि भेट हुनुअघि !
सरकारले दिएको पानीले
म मर्न सक्छु
म मर्न सक्छु
बजारमा राखिएका विषाक्त
औषधीहरुले
पुस्तक पसलमा सजाइएका
कानुनका किताबहरुमा
लेखिएको छ मृत्युदण्ड !
आफ्नो कोटको खल्तीभित्र लुकाएको छ
सरकारले ‘मृत्यु‘
डलरझै बिलकुल डलरझै
यद्यपि तिम्रो शुभकामना लिएको छु
कोनिया, म गायब हुन सक्छु ।
गुडवाई कोनिया,
फेरि भेटौला ।
फेरिन थालेका छन् मेरा शब्दहरु
निःशब्द उभिएका
क्रूद्ध जेलका अमानवीय ढोकाहरुमा
गएर बज्रनेछ
शब्दहरुको आवाज
ज्वरमग्न छु म
अग्निशमन गर्न असमर्थ
न्यू ओतानीको पच्चीसौ तलाको
एउटा कोठामा ।
गुडबाई कोनिया,
फेरि भेटौला ।
उदाङ्ग परेका रहस्यहरुमाझ
भित्तामा नारा कोर्दैछ एउटा युवक
परम्पराले हिर्काएर
छियाछिया भइसकेको उसको अनुहारमा
तिम्रो पनि अनुहार छ
डलरले हिर्काउँदा—हिर्काउँदै कुरुप पारेको
पपुआ न्यूगिनी झैं
के भन्न सकिन्छ र
फेरि भेट हुनुअघि ?
गुडवाई कोनिया,
फेरि भेटौंला ।
खोज्दैछु अर्थहरु
कि देश भनेको के हो ?
के हो प्रजातन्त्र ?
पुलिसले चुट्तै लगेकी एक युवतीको
चिच्याहटमा लुकेको
कुनै कविताको शीर्षक के हो ?
अर्थविहीन शब्दहरुविरुद्ध चालू छ युद्ध
चालू छ निरन्तर एक धर्मयुद्ध
म कहाँ छु कुन्नि, भयानक अग्निमा छु
जहाँ छु म भाउन्नमा छु
कोनिया,
चलाख छ प्रजातन्त्रको बन्दुक
हाम्रो भेट हुनुअघि
म निदाउन सक्छु ।
गुडवाई कोनिया,
संसारको कुनै पनि छेउमा
भरसक फेरि भेटौंला ।

Rakesh Karki – Timro Sandhai Jit Kasto (Gajal)

इन्जिनियर राकेश कार्की – तिम्रो सधैँ जित कस्तो (गजल)

तिम्रो सधैँ जित कस्तो आफ्नो हराइले मार्यो
आयो जवानी या उन्को मन पराइले मार्यो

व्यर्थै रिसाको बेला एक्लै हुँदा मर्माहत
छाती भरी बल्झेको उफ् घाउ चराइले मार्यो

बस्दा नबोलेरै केही पश्चातको सम्झौता
झन् आँसु टिलपिल गहमा थोपा झराइले मार्यो

टाँस्सेर पश्चाताप गर्दै सास लामो फेर्दै
फुर्काउने लाडे मीठो बात गराइले मार्यो

अङ्कुश सुरू भइगो झट्टै फेरि यो गर् त्यो गर्
मन्जुर छ मान्या मान्यै तिम्रो अराइले मार्यो

(बहर : मुतकारिब मुसद्दस् अस्लम मुदाइफ
सूत्र : मुस्तफ्इलुन्++ + +म‌फ्ऊलुन् +‍ मुस्तफ्इलुन् + म‌फ्ऊलुन्++++
SSIS SSS SSIS SSS)

Hangyug Agyat – Ma Hongkong Bhai Sakechhu

हांगयुग अज्ञात – म हङकङ भइसकेछु

सातिन र हेप्पीभ्यालीमा दौडिने
बाजीको घोडाजस्तै
अथवा जमिनमुनि दौडिने
रसआवरको रेलजस्तै
यो एसियाको विश्वसहरमा
श्रम बेच्न दौडेको पनि
थाहै नपाई
एक दशक भएछ
र हिजो बेलुकी
जब माया सेलुनमा
ऐना अगाडि उभिएँ
तब देखेँ
फुल्न थालेका रहेछन्
कनसिरीमा कपालफूलहरू
ओहो ! देश फर्किन्छु भन्दाभन्दै
म त हङकङ भइसकेछु,

ताइमोशान र मंकीहिलको जङ्गलमा
चासोक, साकेवा र ल्होसार मान्दामान्दै
बिबिक्यूमा पोलिपठाइएछ उमेरको पखेटा
इन्डियाक्लव र कङ्गनको बफेमा
पुलाउ र पर्ककरी पस्किादापस्किदै
कतिबेला रित्तो पारिएछ मस्तिष्कको प्लेट
कतिबेला रेड वाइनले कुल्ला गरिएछ
आदर्शको फट्फटाइरहने जिब्रो
कतिबेला बियरले पखालिएछ
देशको तस्बीरलाई मनको कुनाबाट र
कतिबेला टोस्ट गरिपठाइएछ कायाकल्पको नाममा
आफ्नो सर्वहारा पृष्ठभूमिको गरूङ्गो मुट्ठी !

ओ, मेरा साथीहरू हो,
युनलङ थियटर र चुनवान टाउनहलमा होस्
अथवा कम्युनिटी हल यायातेइमा होस्
थाहै नपाई मैले बिर्सेछु
मेरो रगत, पसिना र आँसु ! अथवा,
नाचघरमा कम्मर मर्काउँदामर्काउँदै
कतिबेला भुाडीले आकास ताक्न थालेछ
र आँखाका चेपबाट
रेखाहरू तन्किन थालेछन्
मार्कसिक्सको सपनाबाट ब्यूँझेर
हिजो बेलुकी
जब उभिएँ माया सेलुनमा
तब देखेँ घामले डढेको
आफ्नो दिक्कलाग्दो अनुहार
ओहो ! देश फर्किन्छु भन्दाभन्दै
म त हङकङ भइसकेछु,

ओ, मेरो देश
म हङकङ भइसकेछु
तेसैले मेरो काखीमा हिजोआज
डुङ्डुङ्ती समुद्र गन्हाउन थालेको छ
मेरो नङमा गन्हाउन थालेको छ
लापसाप
मेरो हातमा गन्हाउन थालेको छ
इनामेल
मेरो ढाडमा गन्हाउन थालेको छ
बासीभात
मेरो खुट्टामा गन्हाउन थालेको छ
बाह्रघण्टा
मेरो मुखमा गन्हाउन थालेको छ
तिउलेलम्बू
मेरो छातीमा गन्हाउन थालेको छ
नेपोइः
हो, म हङकङ भइसकेछु !
मेरो सिङ्गो शरीरमा
गन्हाउन थालेको छ आइडी,

तेसैले ओ मेरो देश
अब इमेल नगर तिमी
नपठाऊ तिम्रा दुःखहरू
यहाँ तिम्रो गोर्खा छोरा
यहाँ तिम्रो कवि छोरा
हङकङ भइसकेको छ
र तिमीले
लाहुरेको गफमा सुनेजस्तो
यो हङकङ साँच्चैमा सुन्दर
र सुखी छैन,

यहाँका अग्ला भवनहरूमा
धेरै होंचा विचारहरू बस्तछन्
यहाँका सफा सडकहरूमा
धेरै फोहरी नियतहरू हिँड्दछन्
तेसैले ओ मेरो देश
तिम्रो इमेलको जवाफमा
म सुखहरू पठाउन सक्दिनँ
म शान्तिहरू पठाउन सक्दिनँ
मात्र पठाउन सक्छु
अहङ्कार, इर्ष्या र जलनहरू !
हो, कति चाँडै
म हङकङ भइसकेछु

देश फर्किन्छु भन्दाभन्दै
देशको नामै बिर्सिसकेछु
म त हङकङ भइसकेछु

म त हङकङ भइसकेछु ।

Manoj Kafle (Mansoon) – Angana Deshki Gahana

अङ्गना देशकी गहना दास हुन नआऊ
खाडीका अजनबीसंग बास हुन नआऊ

अतेरी अगम्य पार्छन अघासुर मानवहरु
अखण्ड स्वभाव तिम्रो नास हुन नआऊ

बन अगीसरा आफ्नै देशमा छ स्वतन्त्र
पिल्सिन्छ यौवना तिम्रो लास हुन नआऊ

लागेर दामको पछी जीवन बर्वाद हुन्छ
आकुल वंशको तिमी गास हुन नआऊ

गहकिला सुकिला फेशनको लोभमापरी
खराब यो मरुभूमिको आस हुन नआऊ

मनसुन

Rajab – Gum

शताब्दी परिवर्तनको खेल हेर्ने
उसको उत्कट चाह
एक्काइसौँ शताब्दीसम्म आइपुगेन

बीसौँ शताब्दीभित्रै
पृथ्वीसँग
बिदा भयो
वास्तवमा
उसका आँखाहरू
बेलाबेला
आफ्नै शैलीमा बोल्थे
र अरू बुझ्थे
ऊ एक्काइसौं शताब्दीसम्म
बाँच्न चाहन्छ
तर उसको
यो
चाह
उसको सम्पत्ति
उसको डाक्टर
उसको कुनै पनि उपचार, याचना र प्रार्थनाले सुनेनन्
र ऊ
बीसौँ शताब्दीको भयावहभित्रै गुम भयो
र उसको कल्पनाको
शताब्दी परिवर्तनको आकार
यो शताब्दीको डिपार्टमेन्टल स्टोरबाट आएन

Manu Lohorung – Upasana

मनु लोहोरुंग – उपासना

खण्डवृष्टिको
सुगन्धित अत्तरको
मोहमा लट्ठिएर
निशाले नछोडेका

बादशाहहरुको
भीड कुल्चेरै
यो पवित्र-भूमिमा
अनुरागको तोरण टाँग्न
आउँनु पर्छ
जसरी पनि
तिमी आउँनु, प्रिय !

अभ्यर्थी भएर
तिमी मार्फत
अमरलोकमा
यो हृदयउद्गार चढाउँछु
सबै अनुयायीहरुको
आलिंगनमा हरदम बस्नु
युग-युग,
अश्मिभूत भएर
प्रिय ! म यही चाहन्छु

एक बराबर
हजारौं सपनाहरु
टुटेर के भो र ?
जीवन्त मानव-मनोहर हाँस्न
प्रतिबोधी लोकलाई
अलौकिक अप्सानी
चढाउँन चाहन्छु।
प्रिय ! म यही अर्जी गर्छु

युगान्त पछिको युग
फेरि मधुमास बोकेर
निहारिका उदाँउदो छ l
इज्जतका निशानीहरु
उत्खनन गर्न,
उराठ खडेरीमा
सागर उरालेर
गोधुलिको असिम प्रेम
लिएरै आउँनु प्रिय !

त्यसैले असमिपक
युगिन सहगामी हुन
तिम्रै समीभूतमा राख्न
दर्शन कुँद्ने हतियार
बोकेर तिमी एकलव्य,
जगको अभिमुख रहन,
तिमी आउँनु पर्छ
जसरी पनि आउँनु !
प्रिय !
म यही उपासना गर्दछु !!!

रचना समय :- ३१ जेष्ठ २०६७ – सोमबार
शितलपाटी – ६, संखुवा-सभा

Shashikala Tiwari – Akash Ko Khojima Niskiyen

शशीकला तिवारी – आकाशको खोजीमा निस्किएँ

स्यानो छँदा
म सपनामा उड्ने गर्थेँ
एउटा रूखबाट अर्को रूख
एउटा पहाडबाट अर्को पहाड
बादलसितै माथिमाथि उडिरहन्थेँ
तर… तर पछि एकाएक
मेरो उडान रोकियो
मैले उडेको सपना देख्न छोडेँ
तर मैले आफ्ना पखेटाहरूलाई
कुँजिन दिइन
जतनसाथ राखिरहेँ,
ती आफ्ना पखेटाहरूलाई
एक दिन अनौठो भयो…
घाममा सुकाएका पखेटाहरू हेर्दाहेर्दै
आफैँ उड्न थाले
माथिमाथि आकाशमा
फन्को लगाउन थालेँ
कावा ?… रगन थालेँ
आश्चर्यचकित भएर
उडिरहेका आफ्ना पखेटाहरूलाई
मैले हेरिरहेँ
आँखा झिमिक्कै नगरी
एक टक हेरिरहेँ
हेर्दाहेर्दै तर केही वेरमै
केही समयमै
पखेटाहरू एकाएक
अचानक काटिएको चङ्गाजस्तै
मेरो अगाडि आएर फ्यात्त खसे
काँपिरहेका भयभित
ती पखेटाहरूलाई
मैले विस्तारै उठाएँ
अनि सुम्सुमाएँ … ढाढस दिएँ..
आतङ्कित पखेटाहरूलाई
विस्तारै विस्तारै सुम्सुमाएँ
र सोधेँ…
किन डराएको ? किन फर्किएको
आज यति छिट्टै किन फर्किएको ?
चिरबिर चिरबिरको
आवाज निकाल्दै
पखेटाहरूले कम्पित स्वरमा भने
अब हामी यो आकाशमा उड्दैनौ
यो विषाक्त भयावह आकाशमा
अब कहिलै कहिलै उड्दैनौ
हामीलाई एउटा अर्कै आकाश दिनोस्
एउटा यस्तो आकाश जहाँ
मृत्युको जाल थापिएको नहोस्
जहाँ गुलेली र बन्दुकको गोलीको
त्रास नहोस्
भयमुक्त भएर उड्न सकियोस्
हामीलाई स्यानै भए पनि आफ्नै
एउटा स्वतन्त्र आकाश खोजिदिनोस्
जहाँ स्वतन्त्र भएर
निश्चितताका साथ उड्न सकियोस्
यो सुनेपछि
म स्तब्ध भएँ
मेरो उड्ने रहर पनि
एकाएक पग्लिएर आँखाबाट खस्यो
मैले आफ्ना ती पखेटाहरूलाई
चुपचाप ब्यागभित्र राखे
र नयाँ आकाशको खोजीमा निस्किएँ ।

Durga Lal Shrestha – Euta Geet [Bal Kabita]

कति हुन्थ्यो गाउन सके
यस्तो यौटा गीत,
हार्नेलाई जीत मिलोस्
रोगीलाई मीत ।

सुन्नेलाई सुन्दै मिलोस्
यस्तो यौटा दैलो,
त्यसै-त्यसै पखालियोस्
जहाँ मनको मैलो ।

छाल उर्ठाई खेलेजस्तै
बाली बयेलीमा,
हाँसो भई छाइरहून्
आँसु तरेलीमा ।

घाम लागोस् मनैभरि
झललल गीत,
कमलको पातमाथि
टलपल शीत ।

२०५९ वैशाख ७

Dr. Biswadeep Adhikari – Dhungama Thikkiyeko Paani

डा. विश्वदीप अधिकारी – ढुङ्गामा ठोक्किएको पानी

नर्तकीहरूको नाचमा
कोही छमछम नाच्छन्
कोही यताउति खुर्र दगुर्छन
सङ्गीतले कहिले
दोहोलो पारेर नचाउँछ
कहिले नाच्दा नाच्दै टक्क
अड्याइदिन्छ ।
पाखा पर्वतबाट Continue reading “Dr. Biswadeep Adhikari – Dhungama Thikkiyeko Paani”

Bairagi Kainla – Aunla Haru Chumera

बैरागी काईंला – औंलाहरू चुमेर

औंलाहरू चुमेर औँलाभरि सलाम
मेरो हजुरलाई आँखाभरि सलाम,
के बिराएँ ? नजरले चुमेँ
ती फूल जो ओठमा फुले
के बिराएँ ? हत्केलामा थापेँ
ती केश जो लाजमा झुके
मानेँ, कि मेरो हजुरलाई
बाटोभरि साह्रै गरी लाज लाग्यो रे,

औँलाहरू चुमेर औँलाभरि सलाम
मेरो हजुरलाई आँखाभरि सलाम,

के बिराएँ ? सपनामा आएँ
सपना र विपना पगालेँ
के बिराएँ ? फूलमा गालेँ
सीमाना र साँध नै पगालेँ
मानेँ कि मेरो हजुरलाई सपनामा
रातभरि नीद लागेन रे ।

Dr. Mohan Prasad Joshi – Bimba Banai Basauna

डा. मोहनप्रसाद जोशी — बिम्ब बनाई बसाउन

तिमी आकाशबाट ओर्लियौ
बर्सात भई |
मैले तिमीलाई
छतबाट झरेको
पानीको रूपमा हेरेँ,
तप-तप खसेका
थोपाका रूपमा सुनेँ
र माटोलाई भिजाएर
मीठो गन्ध
नाकमा पु र् याउने
प्रथम वृष्टिको रूपमा सुंघें |

तिमी पर्वत शिखरमा बस्यौ
हिमानी भई |
मैले तिमीलाई
चन्द्रकिरणमा चम्किने
पहाडको पोसाकको रूपमा हेरेँ,
पहिलो घामको झुल्का पर्दा
माछापुच्छ्रेलाई
हेम दृश्यमा परिणत गरी
अविस्मरणीय बनाउने
शृङ्गारको रूपमा देखेँ |

तिमी पृथ्वीमा फैलियौ
रसिक भई |
मैले तिमीलाई
निरन्तर बगिरहने
नदीको रूपमा देखेँ
र तिम्रो किनारमा हिँडेर
आनन्दका क्षणहरु लुटें,
अन्नपूर्णालाई आफूभित्र
उल्ट्याई बसाउने
बेगनास तालको रूपमा हेरेँ,
र सबै सरिता समेट्ने
सागरको रूपमा भेटें |

तिमी मनभित्र बसिसकेका छौ
सञ्चित भई |
मलाई थाहा छ प्रिय,
तिमी अहिले फेरि
सागरबाट उडी
बर्सातको बादल बनिरहेछौ
र मेरो घरतिर आइरहेछौ |
म प्रतीक्षारत छु,
तिमीलाई
छतको बलेंसीबाट
झरेको हेर्न,
थोपा बनी
तपतप खसेको सुन्न,
माटोसित मिलेको
गन्धको रूपमा सुँघ्न,
पुलकित हुँदै
जीउमाथि बर्साउन
र बिम्ब बनाई
मनमा बसाउन |

(डा. मोहनप्रसाद जोशीको ‘कहाँ छ ठाउँ ‘ नामक कवितासङ्ग्रहमा समावेश भएको |)

Basanta Mohan Adhikari – Abhishap

बसन्त मोहन अधिकारी – अभिषाप

लोभी,
पापी,
निर्दही,
निर्मोही!
रुप रंग उडाएर
चुस्न सम्म चुस्यौ ।
बदनाम गराएर
उपभोग गर्यौ ।
त्यतिले नपुगेर
हेर मन्दिरमा
रीति रिवाजमा
मलाई चुडेर
जीवनको अन्त्य
यो Continue reading “Basanta Mohan Adhikari – Abhishap”

Prakar Antar – Traas

प्रकार अन्तर – त्रास
(Sent to Sanjaal Corps via Email)

ब्रह्मलाई
शुन्य बाकसमा राखेर
म भुँडी मात्र लिएर
बाटोमा हिंड्छु

म स्वतन्त्रताको
सिमाभित्र छैन
म बाहिर छु
यहाँ,मान्छेहरु
अराजकतालाई नै
स्वतन्त्रताको सगरमाथा ठान्छन्

म दशगजाभित्र पनि छैन
त्यहाँ हुनू, नहुनु जस्तै हो
म एउटा सिमाभित्र अवश्य छु
यहाँ कुनै विधान छैन
वातावरणको
बन्दुकका सीमान्त आकाशबाट
छिनछिनमा
ताता ओला बर्षन्छन्
छिनमै परिवर्तन हुन्छ पर्दा
र जब,
उखरमाउलो घामले
टाउकाहरुमा टेकेर
उत्ताउलो नाँच देखाउँछ
म सबै बिर्सन्छु,
कहाँ छन् आफन्तहरु
यहाँ वरीपरी त्रास मात्र देखिन्छ ।

Krishna Pakhrin – Jeni Suteki Chhe Nani Suteki Chhe

कृष्ण पाख्रिन – जेनी सुतेकी छे ! नानी सुतेकी छे !

भर्खरै कोलाहल, होहल्ला गरेर
तिनको असन्तुष्टीमा एउटा नयाँ महाभारत सकेर
कसरी – कसरी
जेनी सुतेकी छे !
नानी सुतेकी छे !!
यहाँ हल्ला नगर !!!
तिमीहरुको हल्लाले ऊ ब्युंझिन सक्छे ।
तिमीहरु कोलाहल नबन !
ऊ फेरी श्री ३ भएर हल्ला गर्न सक्छे ।
आज दिनभरी नानीले
भाडाकुटी, वनभोज खेलेर
राष्ट्रिय सँस्कृतिका उदाहरणहरु
लाखेनाच, घोडेजात्रा
पल्टनजात्रा, गाईजात्रा इत्यादी
खेलहरुको लाममा
धेरै बेरसम्म
थाकुन्जेल खेलेकी छे ।
अहिले नानी सुतेकी छे ।
ए, हल्ला गर्नेहरु !
हल्लालाई लगेर खबरकागजमा देउ
त्यो राष्ट्रिय खबर हुन सक्छ ।
तिम्रा हल्लाहरु उम्मेदवारलाई देउ
आम निर्वाचनको घोडादौडमा, हल्ला दौडिन सक्छ ।
अथवा जनमतको तैयारीमा हल्लाहरु
समर्थक, विरोधी दुवैको
हल्लाको पोस्टर भएर भित्तामा टाँसिन सक्छ ।
तर जेनी सुतेकी छे !
यहाँ हल्ला गर्न मनाही छ ।
हो-हल्ला, कोलाहल ऊ आँफै नै हो ।
बन्देज छ तिमीलाई !

नानी सुतेको बेला
हिजोआज खबर केही छैन ।
त्यसैले खबर नभएको अखबारपत्रले
खबरकागजको राम्रो भ्रम दिएको छ ।
त्यो खबरकागजमा नानी सुतेको खबर छैन ।
अथवा हल्ला, कोलाहल मच्चाउने
एउटा सिंगो खबरकागज ऊ आँफै हो
कसैलाई केही थाहा छैन ।

ए सपनाहरु !
तिनको निंद्रालाई तिमीले नछेक !!
सपनाहरु, कतै तिमीले तिनको निंद्रामा
अतिक्रमण त गरेका छैनौ ?
तिनको निंद्राको स्वयत्ततामा
कतै कसैले पर्खाल लगाउनु त खोजेन ?
तिनको निंद्रामा
कतै कसैले तन्द्राका अभेद्य जंगलहरु रोपेर
बिकासका बिज्ञापन त बनाएन तिनको निंद्रालाई ?
नानी निंद्रामा मस्त छे, जेनी सुतेकी छे ।
हल्ला निषेध छ, बन्देज छ, मनाही छ ।
नानीसँगै आमा
आमासंगै परिवार
र परिवारसँगसँगै मध्यरातमा
यो देश नै सुतेको छ ।
ब्युँझाउने बिकासे भालेहरु
बेला, कुबेला बास्ने गर्छन् ।
अलार्म लगाउने थोत्रे घडी
घडीसाजकहाँ बिग्रिएर थन्केको छ ।
यी सबैको अर्थ नानीलाई के थाहा ?
जेनी सुतेकी छे, नानी सुतेकी छे ।


उनको निंद्रासँगसँगै परिवार
समाज, वातावरण र देश नै सुतेको छ ।
सावधान ! सावधान !!
यो बेला हो-हल्ला नगर, बन्देज छ, मनाही छ,
र निषेध छ ।
जेनी सुतेकी छे, नानी सुतेकी छे ।
जेनी जस्ता अहिले धेरै धेरै नानीहरु सुतेका छन् ।