Acharya Prabha – Astha Ra Anastha Bhitra Manchhe

मूर्ती पुजेर
मान्छेलाई घ्रीणित ब्यवहार गर्नु
मानवीयता हैन जस्तो लाग्छ
त र…… बाध्यता,
जब मान्छेहरु नै मूर्ती भन्दा
अन्धो र कठोर बन्छन भने
अनी…. मान्छेहरु नै अचल बनेर
पापको भागीदार बन्छन भने
अर्को बिकल्प नै के रह्यो र ?
हो कस्ले सुनेको छ ?
इश्वरले आशिष फलाकेको ?
कस्ले महसुश गरेको छ
ढुङ्गाको मूर्तिले शीरमा
आशिर्बादको स्पर्षले छोएको ?
त र पनि मान्छे,
आस्थाको धरोहरमा भुलेर
ढुङ्गाको देव पुज्न वाध्य छन
मान्छेलाई अनास्थाको खन्डहरमा
धकेलेर निर्जिव मूर्तिलाई
कोठा र चोटामा सजाउन
लालायित छन
अनी…. यिनै मान्छे,
मानवियताको ब्यापारी बनेर
इेश्वरलाई बली चढाउने बहनामा
निरीह पशुहरुको हत्या गर्न
उत्प्रेरित छन।
वास्तवमा कस्ले सुनेको छ
मूर्तिले रगतको भीख मागेको ?
कस्ले देखेको छ
ढुङ्गाका देवताहरुले हिंस्रक बनेर
बलिको रगत पिएको र चोक्टा लुछेको?
त र…… पनि मान्छे
धर्मको आढ्मा हत्या गर्न
अभिप्रेरित छन
अनी तिनै प्रशादरूपी चोक्टाहारु
राक्षस बनेर प्रशादको बहना गरी
लोभि जिब्राहरु लप्लपाएर
लुछ्न मग्न छन ।
अब…. सोंचौ,
मानव मनमस्तिष्क लाई घच्घच्याएर
मान्छेको अपमान मान्छेले किन गरिरहेछन ?
मूर्ती पुज्ने निहुमा हत्यारा
किन बनी रहेछन ?
अनी….. मान्छेलाई विश्वाशको
किनाराबाट पंछाएर
निर्जिव ढुङ्गा किन ढोगी रहेछन ?
हो…. मूर्ती पुज्ने मनहरुले नै
मान्छेलाई घ्रीणा गरिरहेछन
तर फेरी निर्जिव देवताको आस्थाको
अभिप्शामा आँफै राक्षस बनिरहेछन
त्यसैले मूर्ती पुजेर मानवताको
ढोङ पिट्नु र मान्छेबाट नै अमानविय
ब्यवहार पाउनु शायद एकार्काको
पर्याय बनिरहेछ ……….!

(अमेरिका )

Acharya Prabha – Kasari Khayo Agole Hera Kamal Ko Sharir

आचार्य प्रभा – कसरी खायो आगोले हेर कमलको शरीर
(शोक बिव्हल कबिता)

किन खायो आगोको लप्काले
त्यो नीरिह सुन्दर,स्वच्छ परीलाई ?
किन डाहा गर्‍यो अदृश्य शक्तिले
मनमा नै उडिरहने त्यो निश्छल चरीलाई ?

छातीभरी Continue reading “Acharya Prabha – Kasari Khayo Agole Hera Kamal Ko Sharir”

Acharya Prabha – Bandhaki Hanso

उत्कट अभिलाषाको कमारो भएर होइन
जिउने आधार खोज्न
म ,
आफ्नो भुगोलरेखाको सीमाबाट
बाहिरिएकिछु मलाई लालिगुराँश,चाँप् ,चमेलिको मोह
किन थिएन र रु
अनी —सेता अग्ला हिमालहरुको
द्रीश्यले किन मोहित थिइन र Continue reading “Acharya Prabha – Bandhaki Hanso”

Acharya Prabha – Desh Kina Dukhnu

आचार्य प्रभा – देश किन दुख्नु ?

सब लेख्छन देश दुखेको
कबिता, गीत, गजल
अनि के के, के के, …….?
मलाई त लाग्दैन कि
देश दुखेको छ,
देशलाई रोग लागेको छ,
देश शिथिल छ ,
अँह…. होईन………,
म पटक्क मान्दिन,
देश किन दुख्नु ?
यदि देश दुखेको भए
शायद……. यत्ति बिघ्न
आप्राधिक क्रियाकलापहरू सहेर
उ अझ सबल झैँ किन
अडिग भएर बाँचिरहन्थ्यो ?
बरु लेख्नोस न
देश दुखेको गुनासो हैन
देशलाइ उपचार गर्ने
मथिंगलहरू नै
रोगले भयभित बनी
दुखेको छ भनी,
अनि सोच्नुहोस् न ,
देशलाई सुरक्षा दिने
पाखुराहरू नै
“प्यारालाइसिस”ले
ग्रषित छ भनी ।
अनि भन्नु होस् न
देशको जग बनेर देशलाई
उभ्याउने खुट्टाहरू नै
“रिक्रेट्स” जस्तो संक्रामक रोगले
कुंजिएको छ भनी ।
यी सब रोगहरूमा
नजर अन्दाज गर्ने आँखाहरूमा नै
रतन्धो लागेको छ भने
अब कसरी भन्ने
देश दुखेको छ
देश दलदलमा फँसेको छ भनेर ?
म त भन्छु हामी सबै
मित्थ्या भ्रममा फँसेका छौं
केवल देशलाई दोषेका छौं
जब हामी नै असक्त र
अपाहिज छौं भने,
धर्ती कसरी अशक्त बन्न सक्छ ?
उ त कालान्तरदेखि नै
स्वस्थ्य, अजर, अमर छ
त र अफ्सोच !
उस्लाइ सम्रक्षण गर्ने
हाम्रा हौशला र सोंचहरूमा नै
धमिरा लागेको छ भने
अब सम्झौं
देश कसरी दुख्न सक्छ ?
शायद देश दुखेर
उस्ले पीडाबोध गरेको भए
त्यो छात्ती जीर्ण, जीर्ण बनेर
यत्तिखेर सम्म
कहाँ हामीले देश दुखेको
पीडाबोध गर्ने मौका पाउँथ्यौँ र ?
हो….. देश सबल बनेर त
हामीले नानाथरी अभिनय गर्दै
देशको छात्तीलाई रंगमन्च
बनाएर टेकीरहेका छौं,
कुल्चिरहेका छौं ,
बिभिन्न ढोङ रचेर ।
अब भने शायद
यसरी नै यो छातीमा
तान्डव नृत्य गरिरह्यौ भने
देश दुख्नु मात्र नै
देश दीर्घ रोगी बनेर
कुनै दिन लम्पसार बनिदिनेछ
अनि हामीले देश दुखेको
आभाष मात्र ग र्नेछैनौ
देश चिरनिद्रामा सुतेको नै
महसुश गर्नेछौँ
अनि हामी आफैं
चिरनिन्द्रा बाट ब्युँझनेछौ
कि…. देश दुखेको वा,
हाम्रै सोंच, मानसपटलमा
रोगका किटाणुहरूले
संक्रमण गरेको भनी
त्यसैले म मान्दिन
देश दुखेको छ भनी ……..।

(मार्च १५, २०१० रचना समय )

Acharya Prabha – Nabhana Ghaat Ka Kura (Nepali Gajal)

आचार्य प्रभा – नभन घातका कुरा (गजल)

नभन घातका कुरा
नगर जातका कुरा ।

कहिल्यै नपरोस् सुन्न
बैगुनी हातका कुरा।

जीवन बितेछ त्यसै
भनन रातका कुरा।

हरियो बन्नेछु सधैं
बुझन पातका कुरा ।

बोतल रित्याइ भन्छु
सुनन मातका कुरा ।

पीडामा डुबेकी छु म
नभन आहतका कुरा ।

मनमा बस्नेछौ तिमी
गरन राहतका कुरा ।

Acharya Prabha – Khushi Le Hansa Anukul Timi

परदेशमा भए पनि, खुशीले हाँस अनुकूल तिमी
दु:खको भूमरीलाई हाँसोले नास अनुकूल तिमी ।

नसोँच कहिल्यै म मात्र, बिदेशको पीडामा छु सधैं
खुशीमा फूलको माला, प्रेमले गाँस अनुकूल तिमी।

छट्पटिमा बिते कठै! तिम्रो रात अनि दिन पनि
मनको पीडालाई, धैर्यताले मास अनुकूल तिमी ।

बगाउँदैछौ पसिना बिदेशमा, त्यो क्षणिक हो जान
तरै पनि देशलाई, मनमा टाँस अनुकूल तिमी ।

(यो गजल मैले अनुकूलको नामबाट प्रभावित बनी लेखेँ
१९/१९ अक्षरबाट प्रयास छ।समर्पित अनुकूललाई यो शिशु गजल)

Acharya Prabha – Samjhauta

आचार्य प्रभा – सम्झौता

यो शुन्य मथिंगलमा
केवल…बेदनाको आगो सल्काएर
यत्तिखेर म न्यानो तापिरहेछु
आफ्नै समस्याको धुनी सम्झी
हो,
आउँछन, जान्छन
पिर,ब्यथाका उकाली ओरालीहरु
तर हामीले धैर्यताको तोक्मा टेकेर
आफूलाई राहतको बिसौनी दिनु पर्छ
ताकी यो सँधै अनि सबैलाई
परि आउने जंजाल हो भनि ।
नत्र त कसरी जीवन बढ्ला
आफ्नो रफ्तारमा अगाडि?
किन कि यस्तै यस्तै बाध्यतामा
जीवनले आफ्नो सत्यता भोग्न
आत्मासात गरेकोछ ,
यसैले म अचेल सम्झौताको
पहाडसँग आफूलाई उभ्याउन
प्रयासरत छु।
कत्ति पनि नथाकी,
रत्तिभर नभागी आफूलाई
त्यही पिर,ब्यथाको पर्याय मान्दै
रापिलो धुनिमा चिसिएको मन सेक्दै
हाँस्न, बाँच्न र जीवन भनाउन
उत्प्रेरित छु, उत्साहित छु ।

Acharya Prabha – Rojen Maile Man Ko Sathi [Nepali Gajal]

रोजेँ मैले मनको साथी, तिमीलाई प्रवास आज
जब तिम्रो हात पाएँ, छायो मनमा मधुमास आज ।

छहारिको खोजी थियो, यो मन लुकाउनलाई
अनायसै पाएँ तिम्रो, सुन्दर मनको आवास आज ।

एकान्त प्रेमी मन मेरो,किन चन्चल बन्दैछ
जब दिलले तिमीसँग,गर्यो मीठो सहवास आज ।

स्वतन्त्र र आजाद थियो,समयको हरेक पल
मलाई नै कैद गर्ने,त्यो बन्यो काराबास आज ।

(अमेरिका )

(गजलले फेरी कसैको उपनाममा सजिन मन पराएको छ गल्ती भये क्षमा प्रार्थी छु ।

Acharya Prabha – Badami Chhan Gala Mera

बदामी छन गाला मेरा नयन छन लट्ठ
मेरो रूप हेरि हेरि पर्छन सबै दंग

नागबेली केशराशी लहराउँदा झन
रूप मेरो देख्दा अझ मान्छ कस्को मन

पिपलपाते अधर् मेरो मुहार छ हिस्सी
चाल मेरो हेरेर नै सबै हिँड्छन् जिस्की

लचकदार हिँडाइ मेरो हाँसो छ मीठो
लजालुपन देख्दा मेरो फंस्छन् जवान ठिटो

Acharya Prabha – Matra Jhajhalko

तिमी,
बर, पिपलको छहारी थियौ
त्यो गोरेटोको,
हर थकित बटुवाहरूको निम्ति
जो थकित अनी त्रिषित बनेर
तिम्रो शितलताको आशामा
तिम्रो कुटिमा बिश्राम गर्न पुग्दथे
हो म पनि त्यही बटुवा मध्ये
एक थिएँ जस्लाई Continue reading “Acharya Prabha – Matra Jhajhalko”

Acharya Prabha – Tarun Man Ko Apil Yauwana Lai

(यौन कबिता)

तिमी यौवनको मातले निथरुक्क भिजेको बेला
म बैँशको उन्माद बोकेर
आँधीको बेग बनी आउँला
त्यो पल केवल तिमी हुनेछौ
मेरो चाहनाभित्र
अनी म हुनेछु
तिम्रो लज्जित भावनाभित्र
म आवेगले मात्तिएको Continue reading “Acharya Prabha – Tarun Man Ko Apil Yauwana Lai”

Acharya Prabha – Samarpan

आचार्य प्रभा – समर्पण

म पहाड उक्लेर
समतल नियाल्ने मान्छे
म पहाडको उचाइमा
अभिमानी बन्न सक्दिन
र समतलको होँचाइमा
उसलाई बिर्सन सक्दिन
किनकि पहाडको
स्वाभिमान बढ्नु भनेको नै
समतल भुइँमा लमतन्न परिदिनु Continue reading “Acharya Prabha – Samarpan”

Acharya Prabha – Anyaya Ko Birudda Ago Bhai Balaun Hami [Shishu Gajal]

अन्यायको बिरुद्द आगो भै बलौँ हामी
देश यदी बँच्छ भने ज्वाला भै जलौँ हामी ।

सन्तान हौँ हामी सबै एउटै देश नेपालको
आमा यदी हाँस्छिन् भने मैन झैँ गलौं हामी।

एउटै आकाश ओढेर,बाँच्दै आयौँ हामी सबै
एकताको नारा लगाइ,एक बनी चलौँ हामी।

को हो पराइ,को आफन्त भेदभाव नराखी
शत्रुको गोली सामु आए,फलाम बनी छलौँ हामी ।

Acharya Prabha – Lagchha Sabai Fikka Fikka

उस्तै हो हिमाल, वन, जंगल, डाँडा, काँडा
उस्तै छन,
मान्छे पनि उनै हुन
घाम, जून उही छन
त र पनि किन लाग्छ
सबै फरक, फरक ?

माटो त्यही हो,
टेक्ने धर्ती उस्तै छ ,
हावाको स्पर्षले उसरी नै छुन्छ
त र पनि किन लाग्छ
सबै फिक्का,फिक्का ?

मन उही छ छातीभित्र
मुटुको आकार उही हो
हेर्ने आँखाहरू त्यही हुन,
त र पनि किन लाग्छ
सबै नौला,नौला ?

हो…. यो सत्य हो,
म देख्दिन आफन्तको छायाँ,
पाउँदिन ति मायारुपी शब्दहरू,
अनि साट्न सक्दिन भावनाका उद्गगारहरू,
किनकि फरक यत्ति हो
म आफ्नो आगनबाट ओझेल छु
म आफन्तको सामिप्यताबाट
बन्चित छु ,
आफ्नो माटोबाट बिरानो छु ,
बस ……………!

(अमेरिका )

Acharya Prabha – Banda Baakas

आचार्य प्रभा – बन्द बाकस

सधैं बिरक्तिमा सुस्ताएर
मनलाई निचोर्दै
हाँस्न बाध्य अधरहरु
कलेटीको पाप्रासँगै
सम्झौतारुपी थुकहरु
निल्न वाध्य छन् ।
सास्तीहरुको पाहुपासभित्र
आफूलाई चाबी लगाएर
स्वतन्त्रता र शान्तिको
चाबीले खोल्न ब्याकुल
ती मनहरु,
तालाका प्वालहरुमा चाबी
हुल्न नै डराइरहेछन्
किन कि चाबी खोल्ने हातहरु
काँपी रहेछन
गोली बारुदको आट्टहासरुपी
आवाजको त्रासमा ।
सचेत मन त छ
तर छैन सचेतता कसैमा
कोमल भाव त छ
तर कोमलता छैन कसैमा
त्यसैले कस्को साहस?
स्वतन्त्रा र शान्तिको ताला खोल्ने ।
साँचो बोल्न पनि
बोली तौलिनु पर्छ
सत्य अपनाउन पनि
असत्यलाई अंगाल्नु पर्छ
त्यसैले त हरेक मन
पक्षघातको शिकार बनिरहेछ
हर पौरखी र बलिया पाखुराहरु पनि
सुस्तताको डोरीले बाँधिएको छ ।
हो त्यसैले ती हातहरु
लग्लग काँपी रहेछन्
अनि,
शान्ति र सभ्यताको
शब्द ओकल्ने अधरहरु
थर्थराइ रहेछन ,
विवशताको कठ्घरामा
थुनिएर ।
त्यसैले बन्द छ त्यो बाकस
अशान्ति र अन्यायको
तालामा जकडिएर ।
सारा हातहरु लालायित छन्
त्यो अर्घेलो तालाको
बन्धन तोड्न ,
हेरौँ अब कहिले जुर्ने हो?
त्यो सुनौलो अवसर
त्यो क्रुर तालाको
पलायनताको समय ।

Acharya Prabha – Teej [Nepali Gajal]

नसम्झनु दाजु मलाई तीजमा आइन भनेर
अरुले झैं तीजको गीत बहिनीले गाइन भनेर

आँखा त्यसै रसाउँछ, पीडा बढ्दैछ मनभित्र
नसोँच्नु पाप है , माया चेलीले लाइन भनेर

नसम्झनु दाजु मलाई तीजमा आइन भनेर
अरुले झैं तीजको गीत बहिनीले गाइन भनेर

आँखा त्यसै रसाउँछ, पीडा बढ्दैछ मनभित्र
नसोँच्नु पाप है , माया चेलीले लाइन भनेर

झ-झल्कोले सताउँछ, मुटु पनि चर्किरैछ मेरो
मन त्यसै रोइरैछ, माइती भेट्न पाइन भनेर

परदेशमा रुँदैछु म, भेट हुने दिन गन्दै आज
नसोँच्नु है दाजुभाइ, तीजको दर खाइन भनेर

(समर्पित शिशु तीज गजल जो चेलीहरु
आफ्ना माइतीबाट टाढा रहनु भएको छ )

Acharya Prabha – Phuleko Jawani

प्रभा भट्टराई -आचार्य – फुलेको जवानी !
(असोज मधुपर्क, २०६८)

अहा ! जिन्दगीमा सुनौला पला ती
सधैँ हुर्कंदा, स्वादिला शृङ्खला ती
छँदा कोपिला, फक्रँदाका कहानी
छुटे, शेष भो लौ, फुलेको जवानी !
अनेकौँ कडा ग्रीष्मका तप्त राप
सही, शुष्क हेमन्तको दृष्टिपात
शरद्को उज्यालो, बसन्ती बिहानी
मुछी घामछायाँ, फुलेको जवानी !
सयौँ प्राप्तिका साथ, सन्तुष्ट आँखा
अझै तिर्सनामा डुलेका चनाखा
सयौँ मोड-घुम्ती, सयौँ लाभ-हानी
निफन्दै, नियाल्दै, फुलेको जवानी !
सयौँ शोकका तप्त गङ्गा नुहाई
अझै उत्ति हषर्ाश्रुमा छङ्छङ्गाई
नपाएर पत्तो, उसै जिन्दगानी
छचल्केर आयो, फुलेको जवानी !

Acharya Prabha – Hau Timi Prerana Ki Khani

आचार्य प्रभा – हौ तिमी प्रेरणाकी खानी

हौ तिमी प्रेरणाकी खानी
अनी कोमलताकी रानी।

हौ, जननी पनि तिमी नै
फेरि सुलभ तिम्रो बानी ।

प्रक्रितिमै छौ सुन्दरम
अनी हौ फूल की जवानी ।

पाएर तिमीलाई सधैं
मुस्काउँछ Continue reading “Acharya Prabha – Hau Timi Prerana Ki Khani”

Acharya Prabha – Prasab Pida Shrijana Ko

धेरै समयपछि आज म
भिन्दै प्रसव पीडाले छटपटिएँ
म चकित भएँ आश्चर्यमा डुबेँ
हँ म गर्भवति त थिईनँ
किन अनि कसरी
मलाई प्रसव पीडाको आभास भयो?
तर म भ्रममा परिछुँ
केवल… मान्छे जन्माउनमात्र पीडाबोध गरिछु
म भित्र भावनारुपी बच्चाहरुपनी
जन्मने उत्कट अभिलाषाहरु बोकेर
छट्पटिई रहेका रहेछन्
एउटा सिङ्गो भावनाको
स्वरुप बन्न लालायित रहेछन्
तर…
म भने समयलाई केवल परिश्रम र द्रव्यमा
अनुवाद गरेर मेरा भावनारुपी सन्तानलाई
मानस पटलबाट बहिष्कार गरिरहेकी रहिछु
मेरा श्रृजनारुपी सन्तानहरुलाई
गर्भमै तुहाउने अभिष्ट बोकि
आफ्नो परिवेशमा हराई रहेकी रहिछु ।

Acharya Prabha – Rahat Payo Prawas [Shishu Gajal]

तिम्रो मायाको तापले यो मनले न्यानो चाह्यो प्रवास
तिम्रो मीठो सामिप्यताले मनले राहत पायो प्रवास।

उजाड थियो मनको पाखा मेरो ,निरश थियो बैँश पनि
अनायस तिम्रो आगमनले हरियाली छायो प्रवास ।

उदासी नै साथ Continue reading “Acharya Prabha – Rahat Payo Prawas [Shishu Gajal]”