Dhruva Thapa – Jahan Paisa Le Biteka Pal Kinna Paindaina

ध्रुव थापा – जहाँ पैसाले बितेका पल किन्न पाइदैन
(क्यालिफोर्निया अमेरिका)

मलाइ एक्लै लड्दै उठ्न देउ
मलाइ आफ्नो बाटोको काडा
आफ्नै हातले हटाउन देउ
मलाइ स्वार्थी मान्छेको साथ चाहिदैन
जहाँ पैसाले बितेका Continue reading “Dhruva Thapa – Jahan Paisa Le Biteka Pal Kinna Paindaina”

Murari Parajuli – Mero Bimati

मुरारी पराजुली – मेरो विमति

सहस्र अँध्याराको ओढारबाट
निस्किदैन जबसम्म ऊ
र मिल्क्याइँदैन मुकुट उसको
मेरो विमति
तिम्रो सत्तासँग भइरहनेछ
र तिमीहरुले पहिनिरहेका
स–साना श्रीपेच विरुद्ध पनि
मेरो वितृष्णाको बज्र बजि्ररहनेछ
र जतिन्जेलसम्म उसको छाया
हाम्रो घरवार उजाडेर ठड्याइरहेको
उसको दरबारमा भइरहनेछ
मेरो विमति
जतिसुकै तिम्रो गालामा रंग चढे पनि
मेरो लोकतन्त्रको शिर ठाडो हुन सक्दैन
मेरो आस्थाको नूर उठ्न सक्दैन
मैले साफ–साफ भनिसकेको छु
अब पनि उसको लगौंटी धुन
मैले नामञ्जुर गरिसकेको छु
र प्रशस्तीमा भुरा नानीहरु बटुलेर
उसको गाना गाउन्न भनेको छु
मैले तिमीलाई
हाम्रो रोजाइ चिन भने
कहिल्यै तिमीसँग मेरो सुख मागिनँ
मैले तिमीलाई
हाम्रो भोगाइ बुझ भने
कहिल्यै तिमीसँग सत्ताको स्वाद मागिनँ
यसैगरी तिमी निदाइरहन्छौ भने
एकनास मुर्कट्टा आसनमा
हाम्रो खिलापमा आफ्नो आनन्द साट्छौ भने
मेरो विमति
तिम्रो सिंहासनसँग भइरहने छ
यतिन्जेल
मात्र हाम्रो प्रहार
नारायणहिटीसँग थियो
अब तिमीले बुझे हुन्छ
हाम्रो प्रहार
सिंहदरबारसँग पनि हुनेछ
हाम्रो निशाना
तिम्रा कल्कीमाथि पनि खनिनेछ।

Amar Nembang Limbu – Euta Saanjh Ko Awasaan

अमर नेम्बाङ लिम्बू – एउटा साँझको अवसान

जिन्दगीको यो गोधुली साँझमा
फ्लिक्कर फोटो जस्तो देखिने
म बाँच्ने धरतीको यो कोलाजभित्र
जिन्दगीका थुप्रै पानाहरू
पल्टिसकेका रहेछन् यहाँ।
केवल लर्खराइरहेका छन्
मेरा झ्यालढोकावरिपरि
क्यान्भासमा कोरिएका
अस्थिपञ्जर रेखाचित्रहरू जस्तै
दिवंगत आफन्त र मित्रहरूका
धूमिल स्म्रितिका अवशेषहरू।
धेरै टाढा डाँडाँमा पुगिसकेका
सूर्यका असंख्य पहेंला रश्मीहरू
फर्केर पस्तैछन् मेरा झ्यालढोकाभित्र
अटेसमटेस गर्दै
कागहरूका आवाजसँगै
बास बस्न ओर्लिरहेको
गरुङ्गो रातको समाचार लिएर।
घोर एकाकीपनले लपेटेको
यो उदासिलो साँझमा
टुक्राटुक्रा भएर विलीन भएको
पाउँदैछु म आफैलाई यो महाशून्यतामा।
लाग्छ आजको यो साँझ
बिस्तार बिस्तार मर्दैछ
नजीकै बासिरहेका
झ्याउँकिरीहरूका आवाजसँग मिसिएर।
यसरी नै मैले जिएको एउटा संसार
हेर्दाहेर्दै मेटिसकेको छ यहाँ ।
केवल भावनामा ,
केवल कल्पनामा र
केवल सम्झनामा मात्र
बाँच्नुपर्ने छ त्यो संसार अब मैले यहाँ ।

Rajab – Butter Toast Ra Bidwanharu

राजव – बटर टोष्ट र विद्वानहरू

कतिपय विद्वानहरूको
बाइपास सर्जरी गरिएकोछ
कतिपयका धमनीहरुको
पुन्रनिकाश गरिएकोछ
कतिपयलाई सर्जरी कक्षमा पु-याईएकोछ
विद्वानहरू प्राय:
हृदयघातले ग्रस्त छन्
सबको हृदय
सर्जिकल ग्याँगहरू संचालन गर्छन्
प्राय: विद्वानहरु
आ-आफ्ना मस्तक
ग्याँगहरूलाई सुम्पेर
मस्त छन्

विद्वानहरुसँग हाल
फालेका बटरटोष्टका टुक्राहरू
खाने मुख मात्र बाँकी छ

Manoj Kafle (Mansoon) – Ma Timro Sath Chhu

मनोज काफ्ले मनसुन – म तिम्रो साथ छु

म तिम्रो साथ छु जहाँ छौ तिमि
निसीमा याद तिम्रो काहा छौ तिमी

जुनेली रातमा नयेन तिम्रो तलाशमा
किन खोजि गरें येहा वहा छौ तिमी

तिम्रो मायामा तड्पीयेछु पलपल
आभास देउ मलाइ येहा छौ तिमी

उदास छ मन किन छैन स्थिरमा
मेरो छायाँमा लाग्छ त्येहा छौ तिमी

म तिम्रो साथ छु जहाँ तिमि छौ
निसीमा याद तिम्रो काहा तिमी छौ

मनसुन

Sushma Manandhar – Jindagi Euta Inbox

सुषमा मानन्धर – जिन्दगी एउटा इनबक्स
(नेपाल साप्ताहिक)

जिन्दगी
अब एउटा इनबक्स
दिनहु आउने कैयन् इमेलहरू
परििचत/अपरििचत ठेगानाबाट
वाञ्छित/अवाञ्छित प्रवेशको चाहनासग
आकर्ष/भद्दा शीर्षकहरूमा
सम्मोहित अनि दिग्भ्रमित बनाउदै छन् ।
मीठो सपनाको लोभमा
पहिल्याउ”दै सुदूूर
आफ्नाबाट टाढा एउटा भोगाइ
तर, यो भोगाइ, मात्र अन्तहीन ।
सङ्क्रमणबाट त्रस्त जिन्दगीबाट
भाइरस डिलिट गर्न खोज्यो
विडम्बना
जानकारीबिनाको कोही आफ्नै
थुप्रै स्पामहरूभित्र हराउ”छ,
अपराधबोध/गल्ती सच्चिन
फेर िएकपल्ट ब्याक । ब्याक… एउटा मौका
पेज क्यानट बी डिस्प्लेड
आफ्नैअगाडि आफ्नो वर्तमान
किन, कसरी, कोबाट कतिबेला सङ्क्रमित हुनपुग्ने हो
मरीचिकाको परण्िाति शून्य
नचाहदा पनि थेग्न नसकिने थुप्रै जङ्क मेलहरू
अस्तित्वमा अनधिकृत हस्तक्षेपस”ग
जिन्दगीको शान्त तलाउमा
ढुङ्गा फालेर भाइरस फैलाउ”दै छन् ।
र्एलर्ट
आफ्नो र परायबीच
सचेत हुने मौकै नदिई
इनबक्सभित्र ह्वात्तै खोलिन पुग्छ
एउटा अर्को इन्फेक्टेड जङ्क मेल
इच्छाहरू पङ्गु भएका छन्
र, जिन्दगी फेर िएकपल्ट ह्याङ् भएको छ ।

नेपाल साप्ताहिक ३१६

Dipendra KC – Amurta Man

दीपेन्द्र अपजसी – अमूर्त मन !

कुनै अमूर्त चित्रकारको
गम्भीर चित्रकला
हातमा राखेर,
र त्यस्तै मनहरु
आफना सन्ततिका !
छातीमा राखेर
साह्रै जटील लाग्न थालेका छन
आमालाई !
बुझनै नसकिने रहस्यहरु
अचेल !

एउटा प्रश्नको उत्तर भेटिएको छैन अझै
बृद्धाश्रममा बुझाउने छोराको
गुणी मनको,
मीठो निवन्ध लेखेर
उत्तरपुस्तिका भर्नलाई ।

आँखा बन्द गरेर
मेटाउन सकिने रहेछ
कसैको अमूर्त चित्रलाई
तर
यति भीषण आँधी चलाएर
आँखाबाट पूरै साउन भदौ बगिसक्दा पनि
छातीको वीचमा टापु बनाएर बसेको
आफनै “प्रेम” किन बग्दैन ?
र, प्रश्न गर्छिन आफैसँग
बृद्धाश्रम पुग्ने बाटाहरु
किन पुग्दैनन होला ?
म भित्रिएको दैलोसम्म ?
के त्यति साँघुरो छ त्यो घर ?

बरु आयरग्लास लगाएरै भएपनि
अर्थ निकाल्न सकिन्छ होला
अमूर्त चित्रको
तर मान्छेको मन ……………..?
कस्तो अमूर्त रँगमा कुँदिएको हुन्छ कुन्नि ?

बागलुङ, हाल ओस्टण्डे बेल्जियम ।।।

Biplav Pratik – Yuddha Pachhi

बिप्लव प्रतिक – युद्धपछि

मैले थाहा पाइसकेँ
अब मानिसहरूले मनको आवाज सुन्न सक्दैनन्
अब कसैको दुःखमा कोही रुनेछैन ।
र म,
संवेदना बेचेर खाएको कङ्गाल शहरमा
घण्टाघर र धरहराको घाउ हेरेर
रानीपोखरीमा रुँदैछु Continue reading “Biplav Pratik – Yuddha Pachhi”

Aryabiman Chitrakar – Anayash

आर्यविमान चित्रकार – अनायश

तिम्रो मित्रता पनि देखें साथी
तर त्यहाँ कुनै साथ थिएन
हो पिएँ होला धेरै चोटी तिमिसंग
तर त्यसमा कुनै मात थिएन……….

निस्वार्थ, सदभाव गरें
तर त्यहाँ कुनै जात थिएन
क्लेश, Continue reading “Aryabiman Chitrakar – Anayash”

Palpasa – Sapana Haru

पल्पसा – सपनाहरु

सपनाहरु त मीठा थिए
ब्युँझि उठेछु कता गए
आफुलाई फेरि त्यहिँ पाएँ
निदाउनु अघि जहाँ थिएँ

पलाउँदै थिए रहरहरु
डढेलो लागी सबै जले
चुलिँदै थिए विश्वासहरु
नउठने गरि सबै ढले

नखेले हुन्थ्यो यति धेरै
ढुँगाको मुटु कसको हुन्छ
हाँसी हाँसी नै रेटेपनि
दुखाई त आखिर उस्तै हुन्छ

Krishna Thapa – Jahan Singo Desh Aljhiyeko Chha

कृष्ण थापा – जहाँ सिंगो देश अल्झिएको छ

नाघ्दै भूगोलका नक्शाहरु
छिल्चोल्दै राष्ट्रका सिमानाहरु
बेहिसाब तन्न्नेरीहरु यहाँ
मुगलान पसेका छन
हराएका सपनाहरु संगाल्न
म त्यही युवा प्रतिनिधि
जो युगीन परिवर्तनका आयामहरु भित्र्याउने
भ्रमको रेखा कोरिरहेछ ।
विरानो प्रवासको व्यस्त परिवेशबाट
सधै सधै चियाएर हेर्ने गर्छ उ
कतै खुलेको छ कि मेरो देशको आकाश
कतै देखिन्छ कि मेरो देशको छाया ?
उसलाई पनि यसरी – अरुकै घरमा
दोश्रो दर्जामा उभिन कहाँ मन थियो?
कहाँ मन थियो अरुकै पहरेदार, खेताला वा स्याहारे हुन?
कहाँ मन थियो प्रवासलाइ आफ्नो भन्न ?
तर भोक प्यास र अभाव ,
अव्यवस्था र वेरोजगारी ,
भावनाहरु भन्दा धेरै गहिरा हुन्छन्
हो त्यही विरुद्ध संघर्षको पाइला हिड़दैछ उ ।
पलायनवादको संज्ञा दिनेहरू सुन !
भोकको वहानामा उ कसैसंग भीख माग्दैन
प्यासको बहानामा उ मान्छेको रगत पिउदैन
जाड़ोको वहानामा उ सल्काउदैन आफ्नै झुपडी
न ढुकुटी हत्याउन फुटाउछ भाइहरूलाइ,
अभावको वहानामा उ बाटोघाटो, माटो र नदीनाला बेच्दैन ।
यदि यही वहानामा
घर छाडनु गलत हो हो भने
म त्यही गलतहरुको प्रतिनिधि
यद्यपि जसभित्र माटोको माया सागरमाथा जस्तै हुर्किएको छ
जसको चेतनाको आकासमा राष्ट्रप्रेम चन्द्र र सूर्य जस्तै स्पष्ट छ ।
कहाली लाग्दो नियति बनेर
परदेश बिझेको बेला उसका वर्तमानहरुमा
भो नसोध खै तेरो देश ?
भो नसोध खै तेरो परिचय ?
देश भन्नु मन रहेछ
घर भन्नु मन रहेछ
माया भन्नु मन रहेछ
भो नसोध खै कहाँ छ तेरो घर ?
उसले जरुर भन्न सक्छ पहाड़ जत्रो विशाल मेरो मनभित्र
त्यही मन भित्र अटाएको छ सबै सबै उसले, यसबेला ।
तर उसलाई थाहा छैन मन उसंग छ की छैन?
मन र माया कंप्यूटरको स्क्रीन स्क्रीन चहार्ने यो युग
जसले आसू पिएर झूठ हास्न सिकाएको छ
जसले मन बाधेर कृत्रिम जिउन सिकाएको छ
म त्यही युग को प्रतिनिधि ।
पुराना समयका धागोहरु बटुल्दै
मन सम्झनाका जालहरु बुन्छ
मन सम्झनाका जालहरुमा अल्झन्छ ।
सम्झनाहरु संगाल्नु यो भ्रम हो,
म त्यही समझनाहरुको प्रतिनिधि ,
म त्यही मनहरुको प्रतिनिधि ,
जो भ्रम बाचिरहेछ ।
मन
अब त धेरै भयो नडुलेको
लेक बेसी मेला र हाटबजारहरु
धेरै भयो नगाएको चंचल हुदै
रोदीका लैबरी र झ्याउरे भाकाहरु ।
गतेहरु चिनो लाउदा लाउदै चाडवाडका
आँखा क्यालेंडरका पत्रहरुमै अल्झन्छ
जब मानेभंज्यांङमा रोटे पिङ घुम्न थाल्छ
जब सयपत्री मखमली फुल्न थाल्छ ।
जब देउसी भैली र मादलको स्वर पारी गाऊंसम्म सुनिन्छ
उफ़ समय किन यसरी विवश भएको? उडेर मन त्यही जाउँ भन्छ।
चाडवाड र दौतरीका यादहरु मात्र हैनन
अरु धेरै कुरामा उसको छाती पोल्ने गर्छ ।
जब भोक प्यास र अभाव दुख्छ देशमा
हिमाल दुख्छ, मधेश दुख्छ, राजधानी नजिकै चेपांगको प्रदेश दुख्छ
बाढीपहिरो वा खडेरीजस्तै राजनीति, गृहयुद्ध र तिनका अवशेष दुख्छ ।
महेशपुर सुस्ता र कालापानी दुख्छ ।
उसको छाती पनि बिझाउछ
हो जातीय स्वाभिमान बाँचेको
म त्यही छातीहरुको प्रतिनिधि,
जहाँ देशको माया बल्झिएको छ ।
जहाँ सिंगो देश अल्झिएको छ।

Bhaskar Kaji – Hajurba Ra Nani

भाष्कर काजी – हजुरबा र नानी

आँगनको डिलमा बसेर
दाम्लो बाट्तै गरेका पाका मान्छे
जस्ले जीवनमा यस्ता धेरै कामहरु गरे
गरे, कहिले खुकुरी र बन्चरो बोकेर हिँडे
कहिले नाम्लो बोकेर हिँडे
तर उद्देश्य भने एउटै थियो —
हातमुखको समस्या टार्नु
खुकुरीले दाउरा काट्तै
नाम्लोले भारी बोके पीठ्युका छाला उप्कीउन्जेल ।
यस्ता धेरै काम गरे
उकाली चढे, ओराली झरे यस्तै परिस्थीतिभीत्र
पाकीसके उनि उमेरले
घामले अनि सबै किसीमले
थाकीसके उनी अनुभव बटुल्दा बटुल्दा
किनकी उनको अनुभव
कतै काम लागेन
कतैबाट मागै भएन
कतै पनि प्रयोग गर्न पाएनन् उनले
आफ्ना सीपहरु ।

तर अब समय फेरीएको छ
मन्त्रीले भाषण गरे अनुसार
उनले पनि सर्टिफिकेट प्राप्त गर्नेछन्
उनी खुशी नै देखिन्छन्
तर, पिर छ उनलाई
‘के गर्ने यो सर्टिफीकेटले ? ’
उनका समस्या जहिँका तहिँ छन्
उनले गर्ने त्यहि नै हो
फरक यत्ति छ —
उनले बोक्ने खुकुरीले
आज दाउरा होइन
मान्छेको घाँटी छिनाएको छ
नाम्लोले भारी होइन
मान्छे झुन्डयाउने पासोको काम गरेको छ
हातमुख जोर्नलाइ अब
पीठ्यूका छाला फेर्नुपर्दैन
तालुको रौँ खुइल्याउनुपर्दैन
दलको नाम बेची चन्दा मागे पुुग्छ
धरौटी स्वरुप अलि बढि पैसा असुले हुन्छ
गाडी रोकी सम्झौता गरे हुन्छ
बन्दुक बोकी रोटी मागे पाइन्छ ।

कुरो त यी पनि बुझ्छन्
नबुझुन् पनि किन ?
यी पाका मान्छे —
मेरा अग्रज हुन्
तिम्रा अग्रज हुन्
हाम्रा अग्रज हुन् ।

अहिले भर्खर विद्यालयबाट फर्केको नानीले
‘ हजुर बा, के गर्ने यो दाम्लो?’ भनि सोधेपछि —
उनि झस्कीए आफ्नो अतितसङ्ग
थुप्रै मौन अनुत्तरित प्रश्नहरु गर्दै ।

– रुँघा ७, रुकुम,हाल:त्रि. वि. कीर्तिपुर

Rakesh Karki – Dashain Timi

इन्जिनियर राकेश कार्की – दशैँ तिमी

आफ्नै देशमा झकिझकाएर
दशैँ तिमी आयौ
पर पर अर्कै देशमा
केवल सम्झना ल्यायौ

रहर हाम्रो उति नै छ
भए पनि टाढा
दशैँ उतै अहा खुल्यौ
मैदान डाँडाकाँडा

छुट्टी छैन रमाउँदै
गाउँघर जाने
मनैमा नि दशैँ तिमी
सम्झनाले ताने

चाड ठूलो टिका थाप्ने
हाम्रो पनि धोको
बुझाए चित्त कोहिले
कोहिको मन रोको

ढिकी कुट्दै दही चिउरा
रमाइलो होला
दशै तिम्रो खुशीयालीले
कहिले हामीलाई छोला

व्यस्त सधैँ हामी यहाँ
त्यहाँ दशैँ अहा

आफन्त मै माया बाँड्ने
हाम्रो पनि चाहा

Sandhya Regmi – Swabhimani Bol

सन्ध्या रेग्मी – स्वाभिमानी बोल
(प्रवासी नेपालीको देशप्रेम)

नसा–नसामा मेरो दौडिन्छ दिव्य अर्चना
सञ्जीवनी बन्छु म फिजाई नव चेतना
बाच्छु सदा स्वाभिमान भई गरी नित्य सिर्जना
पराधीन भइन कहिल्यै म युगको इतिहासमा ।

अपाङ्ग छु त के भयो चल्दछ मस्तिष्क मेघ सरि
मभित्र सूर्य तेज छ चर्मचक्षु गुमे पनि
एक्लो छु त के भयो महान्धकार म चिर्दछु
एउटै चन्द्र आकाशमा तारागण म जित्दछु ।

नगर अपहेलना सानो भनी दुर्वासा म बन्दछु
नाङ्गो छु त के भयो महादेव झै म दृढ छु
शक्तिहीन नसम्झ है खुकुरी–धार म चम्कन्छु
नखोज गर्न हमला रक्तरक्तमा बलभद्र म बग्दछु ।

चुलिदै जान्छु अझै जति पग्ली बगे पनि
रित्तिन्न म कहिल्यै जति दान गरे पनि
विश्वकै सर्वोच्च शिखर म मलाई निर्धन भन्छ को ?
हिलारी चिनाउने तेञ्जिङ् म मलाई भरिया भन्छ को ?

निकाल्नु परे मोती नै म डुब्छु अथाह समुद्रमा
समात्नु परे चन्द्रमा म उड्छु विशाल व्योममा
प्रदीप्त ज्ञान रश्मि म अज्ञानता हटाउदछु
सौहाद्र्रता र वैभव सर्वत्र फिजाउदछु ।

मभित्र बज्छन् सयकडौ सारङ्गी र बासुरी
सुगन्ध छर्ने मैभरि श्रीखण्ड र कस्तुरी
शान्तिदूत बुद्ध म, म बाड्छु प्रेम माधुरी
प्यास मेट्ने विश्वको म अमृतपूर्ण अञ्जुलि ।

हजार पूmल–कोपिला मभित्र नै फुल्दछन्
साहित्य–सङ्गीतका कला मभित्र नै झुल्दछन्
मभित्र आत्मविश्वासको चन्द्रमा उदाउदो छ
रचिदैछ इतिहास नया विश्व नै ब्यूझाउदो छ ।

भूपरिवेष्ठित छु त के भयो धरतीकै फूलबारी म
शहीदहरूको उत्सर्गभूमि विश्वकै स्वर्गद्वारी म
चन्द्र–सूर्यअङ्कित झण्डा म मलाई हाँक दिन्छ को ?
भीष्म झै जिउछु म मलाई भस्म पार्न खोज्छ को ?

Dr Madhav Prasad Pokhrel – Mero Desh Harayo

डा. माधवप्रसाद पोखरेल – मेरो देश हरायो

‘तेरो जन्म कहाँ?’ भन्दा ‘धरान’ आइहाल्दछ,
‘तेरो जन्म कहाँ?’ भन्दा ‘नेपाल’ आइहाल्दछ ।

अनेक चोक्टामा मेरो देश टुक्र्याउने अरे !
झगडा गर्न जान्नेकै भागमा सिद्धिने अरे !

म जन्मेको घडेरी नै अर्काकै राज्यमा पर्‍यो !
मेरो आङनको बारी अर्काकै राज्यमा पर्‍यो !

मेरो पाटो कतै छैन पाखो, बगर, प्याङ्खर
मेरो माटो कतै छैन, सुकुम्बासी म बेघर ।

पैतालो म कहाँ टेकूँ मेरो मुलुक भित्रमा ?
जहान म कहाँ राखूँ कुन ओढार भित्रमा ?

इस्कुल जाँदा नातिले भिसा पो लिनुपर्छ कि !
आफ्नै जन्म थलो पुग्न राहदानी बनाऊँ कि !

मेरो भाखा भयो पाखा बोल्ने धेरै भए पनि
लाखापाखा भयो धर्म मान्ने धेरै भए पनि

मेरा साथीहरू बेग्ला बेग्लै मोर्चा बनाउँदै
आँखा तरेर बस्तैछन् हतियार उजाउँदै

मेरो पोसाक च्यात्तैछन् धुजाधुजा हुने गरी
आफू चिनाउने झन्डा खोसिएला त्यसै गरी

एक-ता-का सबै मूर्ति फोरिँदैछन् खुरुखुरु
हातमा ताल मार्नाले मूर्ति रुन्छन् धुरुधुरु

Narayan Nirasi – Maanchhe

नारायण निरासी – मान्छे
(मधुपर्क २०६६ भदौ)

मान्छेको मन पढ्न, चिन्न नसकी मान्छे यहाँ फस्दछ
आफ्नो यो बुइँमा चढाइ भुइँमा मान्छे स्वयं फाल्दछ
हेर्दा बाहिर जे छ भित्र पनि त्यो उस्तै कहाँ हुन्छ र
मान्छेको मन पढ्न चिन्न कहिल्यै मान्छे कहाँ सक्छ र ।
मान्छेको व्यवहार सङ्गतगुना बन्नेछ जस्तो पनि
मान्छे शील-स्वभाव, आचरणले छुट्टिन्छ कस्तो भनी
आफ्नो स्वार्थ अपूर्ण पूर्ण नगरी मान्छे कहाँ छाड्छ र
मान्छेकै भर, आड फेरि नमिले मान्छे कहाँ बाँच्छ र ।
वाचा गर्दछ जो भुलाउँछ उही गर्दै अनेकौँ भुल
चिप्लो घस्तछ जो फसाउँछ उही भन्ने सबैले बुझ
खोजेझैँ सब लोकको हित हुने मान्छे कहाँ मिल्छ र
मान्छेले सुख-दुःख बाँड्न नसके यो जिन्दगी चल्छ र ।
बिग्री हाल्दछ मेल यो बढिरहे सम्बन्ध राम्रो पनि
मान्छे बन्दछ शत्रुझैँ नजिकको सम्बन्ध बिग्रेपछि
मान्छेको मनभित्र कल्मष भए धोएर फालिन्छ र
मान्छेकै मन भाँचिएपछि कतै जोडेर जोडिन्छ र ।
मान्छेले डर मान्नुपर्छ किन हो देखेर मान्छे पनि
मान्छेको भीडमा हराउँछ यहाँ भेटेर मान्छे पनि
आफ्नो भिन्न स्वरूप धारण गरे मान्छे यहाँ बन्छ र
मान्छेले सुख-दुःखमा भिजिरहे संसार चल्दैन र ?

-घुर्कौली-८, सर्लाही

Ajaya Paudyal – Timi Nai Bhana Sundari

अजय पौड्याल – तिमी नै भन सुन्दरी

मिलन पछि को एकै सालमा
मेरो लगाइ र खुवाइ नै बदलिदियौ सुन्दरी
फेरि दोश्रो साल भयो
प्रेमको सागरमा द्दुबाएर पथ नै बदलिदियौ सुन्दरी
तेश्रो साल त के भनौ
भक्त बनाएर अघि पछि नै घुमाइदियौ सुन्दरी
चौथो साल त अचम्मै भयो
मेरो झिल्के जुङा अनि दारी नै हटाइदियौ सुन्दरी

अब आज आएर म बदलिए भन्छौ
तिमी नै भन तिमीलाइ म कसरि सम्झाउ सुन्दरी?

Bhupin Byakul – Kumari Gaun

भूपिन ब्याकुल – कुमारी गाउँ

दिनदिनै निस्किरहने भूइंचालोका लहरहरु
जो जन्मिन्छन युरोपको गिर्जाघरहरु र राष्ट्रपति भवनबाट
पररास्ट्र नीति र सभ्य पापी आँखाहरुबाट

छिन्छिनै आइरहने आतंकका तरंगहरु
जो जन्मिन्छन्
एसियाका मस्जिदहरुबाट / मन्दिरहरुबाट
आन्ध्यारोका चिन्तनहरुबाट र दमित बिस्फोटहरुबाट

अफ्रिकाका भोकमरी र युद्धहरुबाट
अमेरिकाकोकुरूप दादागिरी र अग्निमय आँखाहरुबाट

तिनीहरु आइरहन्छन्
आउन्
र सहरसम्म आइपुगेर उतै फर्किउन

तिनीहरु जन्मिरहँछन्
जन्मिउन्
र यी डाँडाहरु काटेर गाउँमा नाछिरुन्

मानवताको भजन गाउन ब्यस्त छ
प्रेमको सुसेली बाँसुरीमा सजाउन ब्यस्त छ
आतङ्कले नछोएका धेरै कुमारी गाउँहरुझैं
यो गाउँ

दिनदिनै आइरहने भूइंचालोका लहरहरु
छिन्छिनै आइरहने आतङ्कका तरंगहरु
यी डाँडाहरु काटेर गाउँमा नछिरुन्

Bimala Tumkhewa – Hiun Ko Atit

बिमला तुम्खेवा – हिउँको अतीत

हिउँको छातीमा
किनार हुँदै बग्नु
बगिरहनु सन्दिग्ध हुन सक्छ
घाउले बिथोलिएको मुटु
त्यो साँझ यो बाटोमा दुख्दै हिँडेको विगत
र —
साउनको उपल्लो रात
रोएको आँखा
पुरानो भैसक्यो होला
उसको छातीमा …….
सपनाले वृद्ध भएकी कुमारी केटी
बैँस कुँजिएको देश
म,
अग्लो पहाडलाई हेर्छु
ऊमाथि बगेको झरना
र उसले रोएको बाँसुरीसँग
जीवनका पछिल्ला रातहरु रोएका छन् ।

Ishwar Ballav – Malai Jindagi Yo Lagdachha

ईश्वर बल्लभ – मलाई जिन्दगी यो लाग्दछ

मलाई जिन्दगी यो लाग्दछ, तिमी भन्दछौ यो पीर हो
जे छन् सबै ती व्यर्थ छन्, तिंमी भन्दछौ यो प्यार हो

वहकिन्छु म सन्तापले सल्केर आगो जल्दछु
खाली भएर सुन्य झैं यहाँ खण्डहर झैं जिउदछु
मेरा सारा सारा भावलाई आकाश मेरो भन्दछु
तर मोहलाई म के भनूँ तिमी भन्दछौ यो भार हो

पोखिएकै म पानी भै कहिं शीत भै म अल्झिएँ
थाम्न नसक्दा वेदना कहिं घाउ भएर बल्झिएँ
निर्दोश अनेक नजरमा म आँसु बनेर रोकिएँ
मझधारलाई म के भनूँ, तिमी भन्दछौ यो किनार हो

शब्द – ईश्वर बल्लभ
स्वर, संगीत – नारायण गोपाल