Ramesh Pallav – Nanga Manchhe Haru

रमेश पल्लव – नाङ्गा मान्छेहरु

नयाँ दौरा-सुरुवाल
वा भनौ नयै सुट-पाइन्ट
वा भनौ नयै पाइजामा-धोती
आलिसान महलहरु
विलासी चिल्ला कारहरु
आकाश छुने चिप्ला आवाजहरु
देश भसाउने कामहरु
सगरमाथा होच्याउने पाइलाहरु
बुद्ध रुवाउने षडयन्त्रहरु
एउटा माच
निरीह कुसीहरु
नाटकमाथि नाटकहरु
बाहिर सुकिला र भित्र काला मान्छेहरु
तँछाड-मछाड नाचिहरेका छन् ।
बाहिर िसंगारिएका
सुकिला र टक्टकाउँदा ‘दही चिउरे’ अनुहारहरु
बेसुरका तालमा
अत्तो न प पत्तो गीतहरु गाएर
नाचिरहेका छन्/ हाँसिरहेका छन् ।
भोज-भतेर/ जलपान
व्हिस्की/रम/ब्राण्डीमा
रनभुल्ल मान्छेहरु
बेकाइदाका बकम्फुसे गफहरु
लाखौं-कराडौंका आँशुहरु पिइरहेका छन् ।
ताण्डव नृत्यमा-
वस्त्रभित्रका निर्वस्त्र
नाङ्गा मान्छेहरु हाँसिरहेका छन्
नाङ्गा मान्छेहरु नाचिरहेका छन् ।

क्यालिफोर्निया, अमेरिका

Dr. Madhu Madhurya – Dashain Haru Pachhi Ko Dashain

डा. मधु माधुर्य – ‘दशैंहरु’ पछिको दशैं

…..
कहिले थिएन र यहाँ दशैं ?
र दशैं आयो भनेर रमाउने गर्छौं
हामी “बोका”हरू ??
…..

* * * * *

….रातो टीका, हरियो जमरा र मायालु घाम
रोटे-पिङ्ग, मालश्री धून र विदाको उमंग
लंगुरबुर्जा, नयाँ लुगाफाटो र खसीबोका
भोज-भतेर, टिकाटालो र आशिष-वर्षा
सयपत्री फूल, लाखौं अश्रु -धारा र सुर्ता-आंधी
पूजापाठ, जुवा-तास र सोमरस-बाढी

यिनै “एट्रीव्युट” हरुको एकमुष्ठ पुनरावृत्ति बनेर
हरेक वर्ष
हाम्रो मन-मस्तिक र माटोमा
दशैं
आउंथ्यो / जान्थ्यो ….

पहिले जस्तै अहिले
दशैं कसैकोलागि दशा भएर आउंथ्यो/ आइरहेछ
दशैँ कसैकोलागि पर्व भएर आउंथ्यो/ आइरहेछ …
समर – मिथकको भौतिकीकरण:
“दानवत्व” उपर “देवत्व” को विजय-नाटक
भगवती माताको हातबाट दानव दुर्गाको वधमा टुंगिन्छ ….
देवासुर संग्रामको यो दर्शन रहस्य :
“विपक्षीलाइ ‘दानव’ घोषणा गर,
सत्ताको भक्ति गाउन लगाई शासन गर !”
बुझ्दै जाँदा देख्नेछौ –
यहाँ सँधै दशैं नै दशैँ छ
रक्तपात र लड़ाईं छ
अर्थात् फगत दशैं छ ….
वलीका वोका तैनाथ छौं हामी
पश्चिम महाकालीदेखि पूर्व मेचीसम्म ….
कुनै देव-देवीहरूको उपासना गर्ने पूजारीहरू
थरिथरिका झण्डा लिएर आइरहन्छन् ….
गगनसिंहलाई वली चढाउने पूजारीहरू
नारायणहिटी परिवारलाई वलीमा चढाउने पूजारीहरू
आन्दोलन, द्वन्द र क्रान्तिहरुको आगोमा मान्छे वली चढाउने पूजारीहरू
कुन देवता खुशी पार्न दशैं मनाइ रहन्छन् ??? …
हिजोआज –
धुमधामकासाथ दशैं मनाउने थलो बनेकोछ
सिंहदरवार
देशलाई च्याँखे थापेर जुवा खेल्दा
दुख्दैन मुटु पूजारीहरुको
र लहर चलिरहन्छ अट्टहासको …

* * * * *

कहिले थिएन र यहाँ दशैं ?
र दशैं आयो भनेर रमाउने गर्छौं
हामी “बोका”हरू ??
राणाको पालामा थिएन कि दशैं राणाहरुलाई ?
राजाको पालामा थिएन कि दशैं राजाहरुलाई ?
लोकतन्त्रको पालामा छैन कि दशैं सत्तासिन पार्टीहरुलाई /नेताहरुलाई ?

मेरो अराजक कविता –
दशैं स्थगनको अग्नि-प्रस्ताव
विनिर्माण शैलीमा सलल बग्छ
बाह्य / आधुनिक सुर-असुरहरुको नाट्य-पर्दा च्यातेर ….
दशैंलाई नौलो परिभाषामा बाँधेर !!!

मेरो दशैं –
मबाट आरम्भ हुनु पर्छ अब
मभित्रका लाखौँ असुरहरुलाई भस्म पार्नुछ
मभित्रका करोडौं दुस्वप्नहरुलाई भस्म पार्नुछ
काम-क्रोध-लोभ-मोहका अनगिन्ति शृंखलाहरु भत्काउनुछ
तिम्रा / हाम्रा दशैंहरु
रक्त-प्रवाहबिना उत्सवमय हुनेछन्

मान्छेको
सयपत्री मुस्कान
जीवनको बाटोमा
फक्रिरहनेछ
विहानी दूबो झैं
मौलाई रहनेछ
हरक्षण अनुभूतिमा
नौलो मान्छेको
नवदशैं प्रवाहित हुनेछ ….

शान्त तलाउमा
फक्रिरहेको
कमलजस्तै हामी अब ….
दिवंगत खुशीहरुको
दशैं मनाइरहेका हुनेछैनौं

हो,
हामी
उत्सवमय जीवनभोगीहरु
दशैं कै लागि
जन्मेका थियौं …

हाल: मस्को, रसिया

Yogendra Raj Sharma – Kehi Bimba Ma Ratna Park

योगेन्द्र राज शर्मा – केही विम्बमा रत्नपार्क

एउटा मान्छे, रत्नपार्कतिर
छाता किन्छ-समय ओढ्छ ।
घडी किन्छ-समय हेर्छ ।
किताब किन्छ-समय पढ्छ ।
चस्मा किन्छ र देख्छ समय-
निलो,पहेंलो,कालो,रातो………

व्यस्त फुटपाथको
एउटा कुनामा,
अक्टोपस-ज्योतिषले हात हेर्यो,
अनिश्चित जीवनको
र बताइदियो-
भीरमा अझै रातो फरिया
अल्झिरहेको छ;
अझै धेरै बर्ष, त्यहीं अल्झनेछ;
घाम-पानीले नफाटुन्जेल,
पहिरोमा भिर नखसुन्जेल ।

बदाम-पानी बेच्ने
एउटी केटीलाई दिनभर
चपाइरहन्छन् केही आँखाहरुले ।
उ मेरी बहिनी हो ।
बाँच्नुको अनैतीक परिभाषामा,
उनिहरुले सोचेजस्तो,
आफ्नै मासु बेचेर
बाँचेकी छैन उ;
खहरे जीवन !

अल्ली पर
ओभर-हेड ब्रिजमा,
व्यापारी चिच्याइरहेछ-
अल -आएटम-पाँच, अल आएटम-पाँच ………
एकोहोरो
मिल कराए झैं ।

२०६७-०४-०१, रत्नपार्क, काठमाडौं

Rakesh Karki – Pradhan Mantri Jyu

इन्जिनियर राकेश कार्की – प्रधानमंत्री ज्यू

सबैले छानेर छोडेको साडी जस्तै
गतिभूलि ठोक्किएको गाडी जस्तै

दुनियाँको आँखामा छारो हालेर
प्रेमी प्रेमीका लुक्ने झाडी जस्तै

बिग्रीएर भत्किएर अलपत्र परेको
इतिहास हराएको सिंधुलीमाडी जस्तै

Tanka Subba – Jiunu Ka Kram Upakram Haru

टंक सुब्बा – जिउनुका क्रम उपक्रमहरु

पछ्याउँदा पछ्याउँदै
गोरेटाहरुले
आफ्नो स्वरुप बदल्न थालेपछि
अनगिन्ति उकाली र ओह्रालीहरु आउन थाल्छन्
अनगिन्ति घुम्ती र मोडहरु छाउन थाल्छन्
तव जिउने क्रमका सीधा धर्साहरु
अस्वभागिक रुपले
बाङ्गोटिङ्गो बन्न थाल्छन्
अनि नचाहेरै पनि संकट मोलेर
कठिनाईसँग पौँठेजोरी खेल्नु पर्छ
र झेल्नु पर्ने अनेकौ पाटाहरु पार गर्दै
समय सापेक्ष बन्नको लागि
तिनै स्वरुप बद्लिएका गोरेटाहरुलाई
पछ्याउन विवश बन्नु पर्छ
सहज यात्राको खोजीमा
जब पाईलाहरु अगाडि बढ्न खोज्छन्
तब तिनै जिउनुका क्रम उपक्रमहरु
मडारिन थाल्छन् अनेकौ समस्याहरुको हुरी बताससँग
तै पनि जोखिम यात्रालाई पछ्याउनु परेकै हुन्छ
यसरी नै हरेक मान्छे
जीवन जिउनुको नाममा
फँस्दै जान्छ कहाली लाग्दा गोरेटाहरु पछ्याउँदै
सवैलाई लाग्छ यस्ता गोरेटाहरु नाँघ्दै जाँदा
गन्तव्यमा पुगिन्छ
आखिर कहाँ छ त्यो गन्तव्य ?
किन कसैले किटान गर्न सक्दैनन् ?
कि, त्यो नै अन्तिम गन्तव्य हो ?
यहाँ त अन्तिम भन्नु पनि झुटो मात्र रहेछ
किनकि अन्तिमपछि पनि
अनगिन्ति अन्तिमहरु हुँदारहेछन्
अब कुनलाई अन्तिम गन्तव्य ठान्ने ?
जब कि, अन्तिम सोंचेको र ठानेको गन्तव्य नै
अन्तिम नभई दिएपछि
जीवन यसरी नै सत्यताको खोजीमा
झुटोको आवरणभित्र फँसिरहेको हुन्छ
तर पनि बाँचुन्जेल अनेकौं आँधी-वेहेरीको सामना गर्दै
अगाडि बढ्नुलाई जीवन ठान्दछ,
वास्तवमा त्यो त जिउनुको क्रम-उपक्रम मात्र रहेछ
आखिर पछ्याउँदा पछ्याउँदैका
गोरेटाहरुले
आफ्नो स्वरुप बदल्न थालेपछि
अनगिन्ति उकाली र आरालीहरु आउन थाल्छन्
अनगिन्ति घुम्ती र मोडहरु छाउन थाल्छन्
तव जिउने क्रमका सीधा धर्साहरु
अस्वभागिक रुपले
बाङ्गोटिङ्गो बन्न थाल्छन् ।

Aryabiman Chitrakar – Uslai Prashna Nagara

आर्यविमान चित्रकार – उसलाई प्रश्न नगर

उसलाई रंगको प्रश्न नगर
जसले तिम्रो सादापनमा पनि इन्द्रधनुषको आभाष गरेको छ….
कालो निलो हरियो र रातो मा के छ र??
जब उसले तिम्रो जीवननै रंगाएको छ

उसलाई उत्साह को प्रश्न नगर
जसले तिम्रो खिन्नतामा हर्षविभोर छाएको छ
दुख सुख र तुषारपातमा के छ र??
जब उसले तिम्रो जीवनमा हर्सौल्लास ल्याएको छ

उसलाई वासनाको प्रश्न नगर
जसले तिम्रो तृष्णामा पनि भरोशा गरेको छ
निराशा, छल र कपट मा के छ र???
जब उसले तिम्रो जीवनमा सुनौलो आशा पाएको छ

उसलाई रंगको प्रश्न नगर
जसले तिम्रो सादापनमा पनि इन्द्रधनुषको आभाष गरेको छ….
कालो निलो हरियो र रातो मा के छ र??
जब उसले तिम्रो जीवननै रंगाएको छ

Gopal Kawali – Shunya Sanga Shunya Jode

शुन्य संग शुन्य जोडे, गुणन गरे शुन्य हुन्छ
ध्रुब सत्य त्यसै होला, मान्य उत्तर शुन्य हुन्छ

छैन केहि तर पनि,केहि छ कि आफ्नो जस्तो
हर सम्भव प्रयत्न छ ,आखिर प्राप्ति शुन्य हुन्छ

हातै भरि ठेला उठाई,पैतालामा खिल पल्टाई
नखाई नखाई कर्म गर्यो,चाख्ने फल शुन्य हुन्छ

आँखा चिम्म कान बन्द,अवाज सबै बन्द नै छन्
सन्नाटाको सपनामा,हात लाग्यो शुन्य हुन्छ

यता तान्यो उता तान्यो, आफ्ना आफ्ना डोहोरा छन्
कुनै दिन डोरा छिन्छन्,आफु संग शुन्य हुन्छ

तेरो मेरो उस्को तेस्को,सरासरि धोखा रै छ
आए जसै जानु पर्ने,लाने ल्याउने शुन्य हुन्छ

संधै नजिक नजिक भन्यो,आशपाश डुल्न खोज्यो
चिता जल्छ खरानी भै,श्मसान नै शुन्य हुन्छ!!!

अफगानिस्तान,३०/०१/२०१३

Rakesh Karki – Los Angeles Ko Traffic Ra Nepal Ko Sambidhan

इन्जिनियर राकेश कार्की – लस् एन्जेलसको ट्राफीक र नेपालको संविधान (कविता)

काममा जान ढीलो भैसक्यो
घडी हेर्दाहेर्दै समय गैसक्यो
बढ्दै बढ्दैन
हिँड्दै हिँड्दैन
झण्डै झण्डै छोएको
कस्तो जाम भएको
ढेप्पिदै Continue reading “Rakesh Karki – Los Angeles Ko Traffic Ra Nepal Ko Sambidhan”

Ishwar Ballav – Hajar Sapana Haruko Maya Lagera Aaunchha

ईश्वर बल्लभ – हजार सपनाहरूको माया लागेर आउँछ

हजार सपनाहरूको माया लागेर आउँछ
बाँच्ने रहर जस्तो फेरि भएर आउँछ

मैले बाँचेको परिवेश सानो त्यति थिएन
परदेशी जस्तो कोही एक्लो पनि थिइन
अल्झें कहीं त के भो बाटो भुलेको छैन
भाँचिसकेको विश्वास फेरि भएर आउँछ

मेरा ती स्वरहरूलाई थुन्नु त्यति भएन
सबले भुलेको जस्तो भुल्नु पनि भएन
खुसी नै हो क्या हो मनमा भएर आउँछ
छिनमा लहर अनेकौं मनमा उठेर आउँछ

शब्द – ईश्वरबल्लभ
स्वर, संगीत – भक्तराज आचार्य

Bhupin Byakul – Ma Nadi Bagna Chahanchhu

भूपिन ब्याकुल – म नदी बग्न चाहन्छु

म चाहन्न
कि एउटा तलाउ बनुँ जिवनभरी
म चाहन्नँ
कि आदिन लेउ पालेर
पोखरी बनेर जमिरहूँ जीवनभरी
प्रदुषित बनुँ
दुर्गन्धित बनुँ
निश्चित सीमाभित्र जमिरहूँ
निश्चित आयतनभित्र रामिरहूँ

म चाहन्न
कि गतिहीन कुवा बनूँ
कुवाभित्रको स्थीर पानी बनूँ
उचालिऊँ घामका अदृश्य हातहरुबाट
बास्फिकृत होऊँ
र जीवन समाप्त गरूँ

म नदी बन्न चाहन्छु
र दिनहुँ जीवनका किनाराहरु फेरिरहन चाहन्छु
मा नदी बग्न चाहन्छु
र दिनहुँ जीवनका स्वरुपहरु बदलिरहन चाहन्छु
हिसो जहाँ थिएँ
र जहाँ छु आज
यहींबाट नूतन यात्रारम्भ चाहन्छु

जीवनभरि यात्रा चाहन्छु
यात्राभरी जीवन चाहन्छु
मलाई स्वीकार्य छैनन्
यी निश्चित बाँच्ने परम्पराहरु
बरु निश्चित नै सही
म नदी बन्न चाहन्छु
म नदी बग्न चाहन्छु !

Chandra Gurung – Maile Bancheko Shahar

चन्द्र गुरुङ – मैले बाँचेको शहर-१

यो शहरको शरीरैभरि
च्याउसरी उम्रेका कंक्रीट बील्डिङ्गहरू
सबका सब
-तन्काउँदै जीवन थाकेका ढाडहरू
-उचाल्दै शान झुकेका टाउकाहरू
-फुलाउँदै स्वाभिमान खुम्चिएका छातिहरू
-उघार्दै सपना थुनिएका आँखाहरू
प्रदुषित आकासमा
गुनगुनाउँदै छन् कोरस, आफ्नो खोक्रो उँचाई ।

जीवनको अधबैँसे यौवन नाप्दै
हेरेको छु
-हरियो खेतबारी खाएर मोटाएका घरघडेरीहरू
-कुआँपँधेरो निलेर उभिएका पानीटैँकीहरू
-वल्लोपल्लो डाँडा छेल्दै बसेका घरहरू
-रुखहरूका सौर्न्दर्य मास्दै ठडिएका पर्खालहरू
-असंख्य पाउमुनि थिचिएका सडकहरू
यहाँ, मैले बाँचेको शहरमा ।

भेटेकोछु यहाँ
रोधीँहरू लखेट्दै आइपुगेका सिनेमाघरहरू
चियापसलको ठाउँमा पलाएका फाष्टफुड क्याफेहरू

सडकका वारिपारि
-दुइ हातहरूमा चित्ताकर्ष शो-रूम उचाल्दै
-काँधहरूमा रंगीन दोकानहरू बोक्दै
-अनुहारैभरि कृत्रिम मुस्कान कोर्दै
मानिसहरूका ‘टाइमपास’ हूललाई आकषिर्त गर्न
ठेल्ामठेल उभिएका स्योपिंग सेण्टरहरू ।

मैले बाँचेको शहर
यहाँ
-फलानो पार्टीलाई भोट दिए देशमा शान्ति
एउटा चुनावी घोषणा ।
-दुइ किने एक प|mी- नयाँ साबुनको जन्म ।
-गुप्तरोग पनि चवाट्टै पार्ने ‘छाडा’ आयुर्वेदीय औषधी ।
यीयस्ता विज्ञापनका
थरीथरी रंगीन लिपिस्टीकले ओँठ रंग्याएर
उभिएका फेशनदार पर्खालहरू
हाँस्दैछन् स्र्टाईल स्र्टाईलका वेश्या खित्काहरू ।

यहाँ,
भोकाएका झुप्राहरूअघि
तारे होटलहरू -बेहिच्चक)असभ्य थुक्छन् ।
ख्याउटिएका नाङ्गाबुङ्गाहरूलाई र्
इ˜˜˜खा इ˜˜˜खा गर्दै
छोटो पहिरानमा उखरमाउलो समय
हिँड्छ र्याम्पमाथि अत्याधुनिक क्याटवाक
र, यहाँका अग्ला घरहरू
इनामेलको रसायनिक सौर्न्दर्य बसाउँदै
कुममा कुम जोडेर उभिन्छन्
पाल्दै एकआपसमा नमिल्ने सप्तरंगी प्राणीहरू ।

मैले बाँचेको शहर-
चोकचोकमा असंख्य फर्सदिला सालिकहरू
उभेका छन् चुपचाप
नियाल्दै हाम्रा अस्त-व्यस्त जीवनहरू ।
यहाँ,
अल्पत्रे -अलकत्रे) सडकहरूमाथि
देखिन्छन् दुखाई चिच्याउँदै कुद्ने एम्बुलेँसहरू
र,
-यहाँका आकासे पुलहरूमाथि
-यहाँका एकान्त पार्कका कुनातिर
-यहाँका अँध्यारा सडकका छेउछाउमा
भेटिन्छन् भीडका अनुहारमा कारोबार खोज्ने नगरवधूहरू ।

यो…मैले बाँचेको शहर !
न त छोपिएको छ मायाको घुम्टोले
न त बाँधिएको छ मानवताको डोरीले
न त घेरिएको छ मेलमिलापको पर्खालले ।

चारैतिरबाट एक्लिएको…यो…मैले बाँचेको शहर ।

Biplav Pratik – Nagar Badhu

बिप्लव प्रतिक – नगरवधू

नाइँ त अवश्यै भन्छे
होला, बरु आफ्नै भाषामा
बगरेको हात परेकी
कुनै पनि बाख्रीले ।

तर, बगरेको नियत र धारिलो छुरा
त्यति दयावान् हुन कहाँ सम्भव छ र ?
उसले त जहाँबाट भए पनि सेरेर
बाख्रीको मासु ताछ्ने प्रक्रिया सुरु गर्छ ।

पछारिने, घिसारिने
रुने, कराउने प्रारब्ध
क्रमैसँग भोग्दै
बिचरी बाख्री प्रहारपिच्छे पटकपटक चोइटिँदै
एकएक टुक्रामा विभाजित
सम्पूर्ण बिक्री हुन्छे ।

आखिरमा सबैले उसलाई चाख्छन्
तर, उसको स्वाद चाख्ने सिकारीहरूको स्वाद
उसले कहिल्यै चाख्न पाउँदिन ।

Bimala Tumkhewa – Gulabi Akash Ra Ek Din

बिमला तुम्खेवा – गुलाबी आकास र एकदिन

एउटा जीवन–
जो औसत मोन्छेहरुको हूलमा
पानी–पानी पग्लिरहेछ
पहाड भएर अग्लिरहेछ
तिमीलाई थाहा छ ?
कस्तरी…….
भीडहरुलाई छिचोल्दै–छिचोल्दै
मसम्म–
आइपुगेका थिए Continue reading “Bimala Tumkhewa – Gulabi Akash Ra Ek Din”

Digesh Raut – Mriga Tirsana

दिगेश राउत – म्रिगतिर्सना

मैले चहेको अनी मैले पाएको
मैले गाएको अनी मैले बोलेको
मैले लुकाएको अनी मैले खोलेको
आखिरमा चाहाना, गाना र तिर्सना।

मैले जनेको अनी मैले बुझेको
मैले सोचेको अनी मिलेको
मैले Continue reading “Digesh Raut – Mriga Tirsana”

Rajendra Shalav – Maaf Garnos Shreeman

राजेन्द्र शलभ – माफ गर्नोस् श्रीमान् !

खोल फेरेर
पुरानै समय बाँचिरहेको
यो समयलाई
म , कसरी मेरो समय भनौँ ?
मिनि – स्कर्टबाट
साडी लाउँदैमा
प्रेमिका श्रीमती बन्न सक्तिन ।

हामीले चाहेको त
एउटा घरजस्तो देश थियो
पिताजस्तो शासन थियो
छोराजस्तो अनुशासन
र , आमाजस्तो माया थियो ।
अब तपाईँ
आफै भन्नोस , श्रीमान् !
सँधियारझैँ झगडिरहेका छोराहरू
सौता भित्र्याउन
तम्सिरहेका पिताहरू
र पोइल जान लालायित
आमाहरूको जमघटलाई
म कसरी
आफ्नो देशको नाम दिऊँ ?

तथापि एउटा कुरा भन्छु –
सधैँ त , दुशासनहरू
सिंहासनमा नबस्लान्
सधैँ त, उज्यालोलाई
अँध्यारोले नछोप्ला !

आगोलाई
खरानीले छोपेर
कत्तिन्जेल
शीतलताको भ्रम
ताप्न सकिन्छ र !

Aman Maharjan – Aja

अमन महर्जन – आज

रोटे पींग झैँ समय चक्र घुम्दै गर्दा
को कति बल्द्यांग खाए को कति उपहास बने
त्यो छटपटी मा जन्मेको प्रजातन्त्र
आक्रोशमा बिउझेको यो गणतन्त्र
तुँवालोले ढाकेको सुनसान बस्ति संगै
सिमा स्तम्भ हरु ढल्दै र ढाल्दै गर्दा
पराइ र आफन्तको भुमरीमा
मडारिएको मेरो यो नेपालको माया
न्यु योर्क को व्यस्ततामा पनि एकै छिन
आफैलाई सोध्ने गर्छु ” तँ को होस्”

आँगै सिरिङ्ग हुने दानबी परकास्टाका खबरहरु
लाजहिन सडक दुलुवा र पानी मरुवाहरुका जुलुसहरु
देस दुबिरहेछ भन्ने आभास सम्म पनि नभएका
निक्कै बुद्धिमान मानिने डाक्टर र नेताहरु
यान्त्रिक चालमा देस भाड्ने निर्दयी मोर्चाहरु
देस नै छैन भने तिमि कहाँ रहन्छौ
आमा नै लुटिए तिमो कसरि सहन्छौ
कुनै तन्त्र बचाउन होइन देस बचाउनुछ आज

कुरा र कुलो न हो जता ताने पनि तन्किंन्छ
देस को माया न हो जति पर रहे पनि झन माया लाग्छ
नौलो संग्रामको तयारी गर्ने नया पिद्धिहरु
देस आबादिको सपना बोकेका नब प्रतिभाहरु
सर्प ले लुगा फेरे झैं पुराना कुरा टुंग्याउनु छ आज
सिमा मिच्ने हातहरु भॉच्नु छ आज
देस कुल्चने बैरी हरु खेदनु छ आज

Bipin Singhal – Jhutho Muhar

बिपिन सिंघल – झुठो मुहार

इजहार , एक आहत मान्छे को ;
छप्प छोपिएको मुहार चुनरा भित्र
– सौर्न्दर्यले छन्न्न छरिएको मुहार
– जिवनभरि टोलाइ रहु जस्तो मुहार
भन्नुम भने सर्वोपरि को बयान ,
तर अकस्मात् ,
त्यो सुन्दर मुहार सुमसुमाउन नपाउदै ,
फुलझै एक छन् (छनिक)बाँस छरेर झर्‍यो ,
छार भइ झर्‍यो , र अनि ,
झर्‍यो मेरो आँखा को आँसु बनी
र अब ,
मनको रचना नित्य आत्मा ,
शरीर त बस् स्वल्पजीवी तुच्छ मांसपिण्ड ,
स्वासले फलेको एउटा पानीको फोका मात्र
यो सारा अन्याय को कारण त्यो युद्ध मात्र
यस्तै हुदोरहेछ नेपालमा जात्रा ,
यस्तै रहेछ इजहार म आहत मान्छेको
जसको लुटिएको थियो , अमुल्य पात्र –
थियो सारा माया मेरै मुटु भित्र
मेरो इजहार मेरो चाहत –
वास्तवमा कथित ,अदृश्य ,अविश्वसनीय
तर बिश्वास गर्यो सबैले अविस्मरणीय दृश्य झै ,
र त अझ झुठ मा सजिएको छ “नेपाल ”
र त सारा नेपाली को कथित मुहार
बस् झुठो मुहार !! झुठो मुहार !!

Bishunu Nanda Chamling – Ghrina Gareko Biruwa

बिष्णुनन्द चाम्लिङ – घृणा गरेको बिरुवा

नहुँदा उर्बरा तिम्रो फूलबारीमा
खन्ने इसारा दियौ
तेसैले
तिम्रो फूलबारी मैले सुम्सुमाएँ
न मल
न जल
न स्याहार डङ्ग लडेको तिम्रो त्यो जमिन
लाग्थ्यौ बर्षे भेल बगेको बगर जस्तै
न बालुवा छ
न माटो छ
न चिस्यान
गिङ्गग्रीङ्ग साना देखि ठूल्ठुला ढुङ्गाहरु मात्र
मानौ मात्र बगर
उजाड हुनुको त्यो कथा
बगर हुनुको त्यो ब्याथा

सुनायौ मरुभुमि हुनुको त्यो पीडा
मलाई टिठ लागेर आयो
तेसैले
तिम्रो फूलबारि जोतेँ मैले,

सिँचे पसिनाहरुले
बनाएँ उर्बरा ब्याड मेरा पाखुरीहरुले
मेरो परिश्रम र तिम्रो मोह बीच नाता गाडा बन्यो
बिश्वाश र माया मौलाउदै जाँदा
छरेँ बिजन ब्याडेमा
उम्रियो राम्रो बेर्ना
बढ्दै थियो हाम्रो बिश्वाश र मायाको एउटा बिरुवा
सुनायौ उजाड हुनुको त्यो पीडा
बिछट्टै माया लागेर आयो
तेसैले
तिम्रो फूलबारी सजाएँ मैले,

आखिर
घृणा गरेउ मलाई र हुर्किरहेको त्यो बिरुवालाई
दिन्न भनेउ तिम्रो जमिन
बिर्सेउ हिजोको त्यो मरुभुमि
त्यो उजाड हुँदाको पिडाहरु
भोलि
तिम्रो बगैंचा फेरि त्यहि मरुभुमि हुनेछ
फेरि त्यहि बगर हुँदै छ
तिमीसँग मात्र त्यो जमिन
अनि
मात्र घमण्ड छ
फेरि खेताला खोज्नु पर्नेछ उकेरा लगाउन
अनि
बिरुवा उमारि फूल फुलाउन
तिम्रो खेताला
मात्र खेल्ने छन् तिम्रो फूलबारि भरि
मात्र खेल मैदान बनाइ दिने छन् तिम्रो जमिन
कहिलै सुकोमल फूल फुलाइ दिने छैनन् तिम्रो फूलबारिमा
सुनायौ बगर हुनुको त्यो ब्याथा
तसैले
तिम्रो फूलबारिमा उकेरा लगाएँ थेँ मैले,

तिमीले जितेनौ जमिन नदिएर
किनकि तिम्रो बगैंचा मरुभूमि बन्दैछ
फेरि बगर हुँदैछ
म हारिनँ तिम्ले जमिन नदिएर
म सधैँ हराभरा रहने छु
किन कि मसँग तिमीले घृणा गरेको बिरुवा छ

त्यो एक दिन फुल्ने छ ।

Amar Nembang Limbu – Ghantiharu

अमर नेम्बाङ लिम्बू – घन्टीहरू

धेरै वर्ष भयो एक दिन
तुम्लिङको उकालो बाटोमा
घत्र्याकघुत्रुक गर्दै
हिँडिरहेका थिए
तीनचार वटा खच्चरहरू ।
जति जति हिँड्दैजान्थे ती खच्चरहरू
उति उति ठोकिंदैजान्थे मेरा कानमा
तिनीहरूका घन्टीका आवाजहरू ।
आधा शरीर कुहिरोभित्र
आधा शरीर कुहिरोबाहिर पारेर
खुला ठाउँदेखि बाक्लो कुहिरोभित्र
क्रमिकरुपले
पसिरहेका थिए ती खच्चरहरू
मानुँ कुहिरोले
धमाधम निलिरहेका थिए तिनीहरूलाई
अजिङरले कुनै जनावरलाई निले झैँ।

त्यस दिन म कहाँ गइरहेको थिएँ ?
कोसँग गइरहेको थिएँ ?
केको लागि गइरहेको थिएँ ?
सबै बिर्सिसके अहिले ,
तर खच्चरहरूलाई चाहिँ
अझसम्म बिर्सेंको छैन मैले ।

सम्झनसाथ कस्तो उदासिलोरुपले
खुरहरू बजाउँदै कुहिरोभित्र
धमाधम पसिरहेका हुन्छन् ती खच्चरहरू !
कस्तो बिरहरुपले कुहिरोभित्र
बजिरहन्छन् ती घन्टीहरू !
त्यसरी नै आजतक यो सानो सम्झना
यो मनमा अझै टाँसिरहेको छ
कहिल्यै नमेटिने गरेर ।

Damodar Pudasainee – Shanibar Ko Guangzhou

दामोदर पुडासैनी किशोर – शनिबारको गुआँगझाउ

भेट्नै नपाउँनु भन्दा
रोइरहेकिनै किन नहोस्
तिमीलाई भेट्न पाएको राम्रो

बाटाहरूमा छाता ओडेर हिँडिरहेको बेला
तिम्रो मनको तप्क्यानमा के लेख्ने हो
हरिया स्पन्दनसँग सोधिरहेछु

मान्छेले निर्माण गरेका
कुहिरोका फूलहरूलाई
भ्रमले हो या मायाले
डाँडामाथि कुहिरोको चुम्बनको डोब
मीठो स्वादमा सँभालिरहेछु

रँगिन छाताहरू
र ,रँगिन चँगाहरू
रँगिन मनका प्वाँख उमार्न ब्यस्त छन्
तिम्रो मनको आँखिझ्यालमा
दुई आँखाहरूको स्तम्भ ठड्याएपछि
प्रतिक्षाका सिमानाहरू तोडदै
म मायाका गाभाहरूलाई
मधुर अग्निदहमा सेकाइरहेछु

मायाका मोडदार धरातलहरूमा
उभ्याए धेरैले सप्तरँगी स्तम्भहरू

हावाका झोक्काले
खोजिरहेका सँभावनाका अर्थझैँ
तिमीलाई भेटेपछि
हाम्रो सँसारको गहिरो सुस्केरा
अझै खन्नुपर्छ भनिरहेछु

बेगवान घोडाहरू
तँछाडमछाड बगिरहेछन्
सडकका सिमानाहरूमा
सँसार हल्लाउँने मान्छेका नदीहरू
सँसार बदल्न दौडन्छन् सडकका किनाराहरूमा

मैले बासना खोजेको थिएँ
त्यो इन्कार गरे
अन्त्यहीन सडक र बहुरूपी घरहरूले
अत्तरको स्तम्भ बनेर तिमी उभिएको
देख्न पाउँनुपर्छ आजका नवीन आँखाहरूले

तिमी रोएको बेला
आँखाहरू धोइँदिंदारहेछन्
फूलका बिहानी शीतहरूले

तिमी रिसाएको बेला
रात रातभर
फुल्दारहेछन् ज्योतिका फूलहरू

रँगिन रातमा
रँगिन प्रकाशपुष्प ब्यूँझिरहेको बेला
नभेट्नु भन्दा
रोइरहेकै भएपनि
ब्युँझदोरहेछ
खुशीको फोहरा
कसैलाई भेट्दा

शहरमा यतिखेर
भइरहेछ प्रेमबर्षा
प्रत्येक थोपा थोपाबाट झरिरहेको कसैलाई
सँभाल्दैछ कसैले निष्तब्ध हल्लाहरूमा

ईन्द्रेणी कोलाज
काँचुली फेर्ने क्रममा छ

तिम्रो आँखाको आँसुको दह
उफ्रिरहेछ
मेरो हृदयनदीको आयामभरि
अरू सबै छोडेपनि
ब्यापार ,बिज्ञापन र काम
छोड्दैन कदापि शहरले

शनिबारको गुआँगझाउ
छाता ओडेर चँगा उडाउँने तर्खर गर्छ

तिमीलाई देखेपछि
तिम्रो आँखाको आँसु
मेरो हर्षाश्रु बनिरहेछ

-२०७६ बैशाख ७ गते शनिबार (२०१९ अप्रिल २० )
हेचेँग होटल ,गुआँगझाउ ,चीन