Indra Narthunge – Chorna Najanne Haru Sanga Gunaso

इन्द्र नारथुङ्गे – चोर्न नजान्नेहरुसँग गुनासो

सुनेको थिएँ
चोरहरु टाठा हुन्छन्
चोरहरु बाठा हुन्छन्
कागको गुँडमा बच्चा कोरल्ने
कोईली जस्तै
चङ्ख हुन्छन् ।
परन्तु
होईन रहेछ
म भ्रममा रहेछु
वा
भ्रम ममा हरेछ
चोरहरु लाटा हुँदा रहेछन्
छोक्रा छोडेर बोक्रा मात्र लिने
चोरहरु बिब्ल्याँटा हुँदा रहेछन्

यी चोरहरु हुन्
जस्ले डिमोक्रेसी चोर्यो

स्वार्थको क्यानभाषमा सजायर
प्रजातन्त्रको नामले न्वारान गर्यो
उता कानुन नबने पनि चल्छ
यता बनेर पनि ढल्छ
टायरसँगै सडकमा जल्छ
पुत्लाहरुमा दिनदिनै बल्छ
चोर्न नजाने पछी
सोहोर्न नजाने पछी
सुन भए पनि
नुन भए पनि
के गर्नु हजुर
बाँदरको हातमा नरिवल ।

मिनी स्कर्टमा सजिएर
अर्धाङ्ग हल्लाउँदै
सडकमा निर्लज्ज हिडिरहेका मैंयाहरु
डिस्कोमा वियरले मात्तिएर
जवानी उफार्दै
साल्सा नाचिरहेका सानीहरु
वा
वेभसाईटका पानाभरी
स्विमङ कस्टममा देखिने नानीहरु
के स्वाङ पार्नु आधुनिकताको
किन भ्वाङ पार्नु मैलिकताको
चोर्न सक्छौ त चोर जुक्ती
चार्न सक्छौ त चोर मुक्ति
स्वस्थानी कथामा अल्झिरहेकी
तिम्री आमालाई हेर त
तिमी कहाँ छौ ?

नयाँ पेन्ट टाल्ने
लामो कपाल पाल्ने
कानमा मुन्द्रो हाल्ने
ए ! गोर्खाली छोराहरु
ए ! चोर मोराहरु
बोली चोर्योउ तिमीहरुले
गोली चोर्योउ तिमीहरुले
झोली चोर्योउ तिमीहरुले
गीत चोर्योउ तिमीहरुले
संगित चोर्योउ तिमीहरुले
प्रीत चोर्योउ तिमीहरुले
परन्तु
किन रित चोरेनौ ?
किन जीत चोरेनौ ?
किन अमृत चोरेनौ ?
केरो मुखमा हालेर
बोक्रो सडकमा हुत्याउने
तिम्रो संस्कारलाई हेर त
के तिमी
पश्चिमा जस्तै देखिन्छौ ?

चोर्नेहरुले
दृश्य चोरे दृष्टि चोरेनन्
धर्म चोरे कर्म चोरेनन्
बिचार चोरे ब्यवहार चोरेनन्
खाना चोरे, नाना चोरे
रस चोरे, रङ्ग चोरे
परन्तु
ढङ्ग चोरनन्
त्यसैले चोरहरु
जति चोरे पनि
सधैं दरिद्र
बिचारमा-ब्यवहारमा, कर्ममा-पर्ममा
दृष्टिमा-श्रृष्टिमा, बानीमा-पानीमा
सिर्फ
बेहिसाब जिन्दगी ।

Kundan Kumar Panta – Anubhav (Nepali Muktak)

कुन्दनकुमार पन्त – अनुभव (मुक्तक)
(मधुपर्क माघ, २०६७)

जवानीमा शरीरका अङ्गहरू निकै पोटिला हुन्छन्
नवयुवक र युवतीका कुराहरू निकै जोशिला हुन्छन्
आखिर सबै कुराहरू उमेर र समयकै रहेछ
जब उमेर ढल्दै जान्छ अनुभवीका कुराहरू चोटिला हुन्छन् ।

Dipendra KC – Nawayug

दीपेन्द्र के. सी. – नवयुग !

ए फतुरो !
तँ फगत घोषणा गर्छस्
खोक्रो नवयुगको !
हेर त एकचोटी
तैले घोषणा सुनाउन
जम्मा पारेको भीडलाई
कुुपोषित नाँगा देहहरु !
एकचोटी तिनका फाटेका पैताला
फर्काएर हेर त
त्यहाँ भेटछस तेरो नवयुग !

तेरो भाषा उ त्यो
अल्लारे बुझदैन
उसको स्कूल
तेरो वमले उडाउँदा
उ स्कूलसँगै लाटो वहिरो भएको छ ,
उ नसुनेर, नवुझेर टाउको चलाउँदा
तँ स्वागत ठान्छस नवयुगको !

दिन्छु धेरै भनेको थिइस्
तँ सँग छैन केही
त्यही भएर अहिले
कुरा घुमाउदैछस्
कपडा फेरेर, झण्डा फेरेर
आउँदैन नवयुग !
फेरि कपडा पनि कति फेर्छस्
तँसँग कपडा बनाउने कपास पनि छैन
उहिले तैले
कुन्नि केको अवशेष भनेर जलाइसकिस;
सीधै भन्दा–
तैले गास, वास, कपास
दिन्छु भनेको होस्
तर हैसियत छैन तेरो
तैले सकेनस्
वास्तवमा तँ सक्दैनस पनि
सके त नगरौं थिएन होला वरा !
पहिलेका झैं ।
तैपनि तँ कुरो घुमाउन सिपालु छस्
त्यसैले भकाभक घोषण गर्दैछस् नवयुुगको !
वाचामात्रै जीवित राख्न ।

तेरो फतुरो नपत्याएपछि
अहिले तँ कसमै खाएर भन्दैछस्
आइसक्नै लागेको छ नवयुग !
अर्काले बनाएको घर
धुन्धुकारीहरु लगाएर
भत्काएरै दिन्छु भन्दैछस्
१०८ जातका भाईहरुलाई
प्लटिङको चिरा लगाएर,
मुख थुन्दैछस् तिनीहरुको
अनि भन्दैछस्
गर खाउ !

तर पटमूर्खहरु !
बनाउने भए किन भत्काउथे र !
गर्ने भए किन खोस्थे र !
लड्छन सकेसम्म
मिच्न, लुटन, मानर््, खान
अनि नसक्नेहरु
वेचिदिन्छन सस्तो मूल्यमा
उत्तर–दक्षिणका छिमेकीहरुलाई
परेर शरणमा
त्यतिवेला वल्ल आउनेछ
तेरो नवयुग !

तर अभागी तँ
त्यसको स्वागतमा तँै हुनेछैनस्
किनकी तँ
चेपिइसकेको हुुनेछस्
इतिहासको कालो पानामा !
अनि पश्चतापका आँशु
भेटी पठाउनेछस् टुक्रिएको नवयुगलाई !

बागलुङ , हाल ओस्टेण्डे बेल्जियम ।

Bimal Nibha – President Clinton

प्रेसिडेन्ट क्लिन्टन
मसँग भेट गर्न चाहन्छ
तर फुर्सद छैन मलाई
मलाई लेख्नु छ एउटा कविता
कविता मन पर्दैन
प्रेसिडेन्ट क्लिन्टनलाई
त्यसैले मेरो कविताको विरोधमा
केही भन्न चाहन्छ मसँग
प्रेसिडेन्ट क्लिन्टन
तर कविताविरोधीसँग कुरा गर्न
इच्छुक छैनँ म
म प्रेसिडेन्ट क्लिन्टनसँग भेट गर्न सक्दिनँ
आज सबेरैदेखि
कविता लेख्न व्यस्त छु म
थरीथरीका विचारहरु
मभित्र आइरहेका छन्
गइरहेका छन्
र प्रेसिडेन्ट क्लिन्टन
मसँग गर्ने कुराको विषयमा
आफ्ना जासुस, राजनीतिक सल्लाहकार,
बमवर्षक सैनिकहरु,
खतरनाक भाडाका हत्यारा
र विश्वभरिका दलाल राष्ट्रप्रमुखहरुसँग
निरन्तर विचार–विमर्श गरिरहेछ
यहीबीच मैले सोचिसकें
कविताका केही पङ्क्ति
मानवजातिको अदम्य साहसको
समापन हुनैसक्दैन प्रेसिडेन्ट क्लिन्टन
यो फेरि–फेरि बिउँझनेछ
भियतनामजस्तै
युद्ध लामो समयसम्म चल्नेछ
प्रेसिडेन्ट क्लिन्टन
जबसम्म न्यायको विजय हुँदैन
तिम्रो ह्वाइट हाउस, पेन्टागन
र सीआईए व्यर्थ छन्
असल संसारको जित
सुनिश्चित छ अन्ततः
यो एउटा कविको बयान हो
जसका साक्षी छन् असंख्य कविताहरु
कविताहरु भूmट बोल्दैनन्
प्रेसिडेन्ट क्लिन्टन
तिम्रो अवश्यम्भावी पतनबारे
कुनै शङ्का छैन मलाई
थुप्रै–थुप्रै हारहरु
तिम्रो प्रतीक्षामा छन् प्रेसिडेन्ट क्लिन्टन
यही मेरो कविताको विषय हो
जसलाई म हजारौं वर्षदेखि लेखिरहेछु
र हजारौं वर्षसम्म लेख्नेछु
म कविता लेख्न छाड्दिनँ
प्रेसिडेन्ट क्लिन्टन
यही कविताको विरोध गर्न
प्रेसिडेन्ट क्लिन्टन मसँग भेट गर्न चाहन्छ
तर मसँग समय छैन
म कविता लेखिरहेछु
(२०५५)

Aryabiman Chitrakar – Manai Ta Ho Part 2

आर्यविमान चित्रकार – मनै त हो -२
(To read previously written Manai Ta Ho Part 1, click here)

मनै त हो के बुझोस्
यसले तिम्रा इर्ष्याका अवलांसहरु
अलंकारमै हुन्छन सिमित बरु
दिंदैनन कुनै सारांश अरु

मनै त हो
के बुझोस् यसले
तिम्रा निन्दाका डिप्लोमेसीहरु
सौहार्द स्वीकार्छन बरु
आफ्नै वर्गीकृत हितैषीहरु

मनै त हो
के बुझोस् यसले
तिम्रा खोक्रा आदर्शका चट्टानहरु
ठोक्किएरै बस्छन बरु
बनिदिन्छ आफैमा बलवान अरु

मनै त हो
के बुझोस् यसले
तिम्रा सहानुभूतिका मलामीहरु
राम नाम जप्दै बरु
दिन्छन व्यंग्यात्मक सलामी अरु

मनै त हो
के बुझोस् यसले
तिम्रा आचरणका दीवारहरु
कैद हुन्छन आफ्नै इन्द्रियमा बरु
कैदी कैयौ हजार यहाँ लाचार अरु …

Krishna Prasai – Ma Ra Mero Hatiyar

सृष्टिकर्ताले शुरुवात्बाटै,
केही मिल्दो–
केही बिल्कुलै उल्टो बनोटमा–
म नारी,
र तिमीलाई पुरुषको प्रमाणपत्र दियो।
पुरुष हुनको दुर्भाग्य–
पुरुषार्थहरू कतिखेर नुहिन्छन्–
यो मलाई राम्ररी थाहा छ।
यसर्थ तिमी हुनुका कमजोरीहरू पनि मैले बुझेकी छु।
जसरी,
आदर्श हुनुको बहानामा–
सीता हुनुको नामबाट,
म रामायणकी युद्ध पनि भएँ।
पोथी नाथे भनेर के गर्छौ र?
पाञ्चाली हुनुको प्रतिशोधले–
महाभारतकी विजेता पनि बने।
मेरो इतिहासले त्यही भन्छ―
मेरा स्वार्थका लागि,
विषकन्या हुनुको दाँतहरूबाट–
कैयौं बादशाहहरू डसिएका छन् –
थुप्रै जोइटिङ्ग्रेकी स्वास्नी हेलेनहरूबाट–
धेरै कोतहरू पनि रचिएका छन् –
र निर्दोष मान्छेहरू मारिएर,
सिंगै राष्ट्रहरू रगतले भिजेका छन्।
अनर्थ किन सम्भि्कनु मैले–
क्लियोपेट्राजस्ता पनि मेरा पूर्वजहरू छन्।
कैकेयी जस्ता पनि मेरा अग्रजहरु छन्।
अनि मेरा समुदायमा –
स्वर्गबाट बारम्बार,
धर्तीको तपस्या बिच्क्याउँदै–
कामोत्सव मनाउन हिंड्ने,
कामाग्नि मेनकाहरू पनि छन्–
अथवा आवश्यक ठान्दा,
श्रापैसमेत कस्न सक्ने–
तिमीले वाइफाले भन्ने गरेका
सहस्र उर्वसीहरू पनि छन्
यसर्थ म सगर्व भन्न सक्छु–
मेरा हत्केलामा अहिले पनि सिंगै संसार नाच्न सक्छ।
तिमीले गिल्ला गरेर केही फरक पर्दैन मलाई–
मेरो एउटै ओठको मुस्कान मात्रै–
यथेष्ठ हुन्छ सम्मोहन गर्नमा अहिले पनि,
पर्याप्त बन्दछ जादू भर्नमा अहिले पनि–
अन्यथा मान्नुपर्ने केही छैन,
तिमी पुरुषभन्दा–
जन्मदै अस्त्रले सुसज्जित भएर,
म नारी अन्मनु भनेको–
वरदान हो, आविष्कार हो
मेरो आविस्कारले युद्ध जित्न सक्छ–
यस अर्थमा म,
संसार जित्ने योद्धा पनि हुँ–
म त फेरि पनि भन्छु–
ढाल म स्वयंमा रहेकाले,
तिम्रा सम्पूर्ण क्षेप्यास्त्रहरू ढल्नेछन् मेरो हतियाराका सामु।
यसैले याद राख!
आफ्ना प्रक्षेपणहरूबाट म धर्ती पनि टुक्र्याउन सक्छु।
सबै हतियारहरूभन्दा बलियो हतियार चलाएर,
संसार जुनसुकै बेला ध्वस्त पार्न सक्छु।
संसार जुनसुकै बेला नष्ट पार्न सक्छु।

Bhawana Sapkota – Rangeen Sapanaharu Samaya Ra Desh

भावना सापकोटा – रङ्गीन सपनाहरू, समय र देश

देश–
समयको आँगनमा पल्टेर
रङ्गीन सपनाहरू उङ्दै गर्दा
भुन्टेका बाबाहरू
तावामा रोटी पोल्दै थिए–पेट भर्न
कालेकी आमाहरू
आगो ताप्दै सेकाइरहेथे
हातका पञ्जाहरू–
खुट्टाका Continue reading “Bhawana Sapkota – Rangeen Sapanaharu Samaya Ra Desh”

Rabindra Nath Thakur – Antim Prasad [From Geetanjali]

अन्तिम प्रसाद
जन्मभर म मेरा गीतहरुद्वारा मेरो अन्तःकरणमा
अनि पृथ्वीका दिशा–दिशान्तरमा तिमीलाई खोजिरहेछु:
मेरा गीतले मलाई घर–घर, ढोका–ढोका पुर्‌याए ।
यमि गीतद्वारा मैले कतिपल्ट तिम्रो सन्देश सुनाएँ,
मति अप्रकट रहस्यहरु उद्घाटन गरें,
ह्दय–अम्बरका अगणित ताराहरुसँग मेरो परितय भयो !
नानाविधिका सुख–दुःखपूर्ण प्रदेशहरुमा मेरा गीतले यात्रा गरे अनि
अन्तमा सन्ध्या समयको वेलामा आङ्खनो प्रसाद पाउने आशाले
यमि गति मेरो छेउमा आएका छन् !

R R Chaulagain – Sapana

आर. आर. चौलागाईं – सपना

मैले देख्न छोडिसकेको थिएँ
सपना
अचानक कहाँबाट आयौ तिमी
पत्तै भएन
र देखाएर गयौ
असङ्ख्य सपनाहरु ।

कुनै बेला म खुब सपना देख्थेँ
पहाड उक्लेको सपना
हिमाल चढेको सपना
समुद्र तरेको सपना
खाडी नाघेको सपना
सायद कसैले पनि देख्दैनथे होलान्
मैले जति सपनाहरु ।

कुन सपनाको कुरा गरुँ म ?
बिरुवा रोपेको सपना ?
पानी हालेको सपना ?
गोडमेल गरेको सपना ?
फूल फुलाएको सपना ?
सायद तपाईँहरुले पनि देख्नुभएको थिएन होला
त्यत्ति मीठा सपनाहरु ।

पहाड उक्लिन्छु भन्नेहरुले
पहाड उक्लिरहेकाहरुलाई
पहाडबाट खसालेपछि
हिमाल चढ्छु भन्नेहरुले
हिमाल चढिरहेकाहरुलाई
हिमालबाट धकेलेपछि
समुद्र तर्छु भन्नेहरुले
समुद्र तरिरहेकाहरुलाई
समुद्रमा डुबाएपछि
खाडी नाघ्छु भन्नेहरुले
खाडी नाघिरहेकाहरुलाई
खाडीभित्र पुरेपछि
हरबखत कहाँ देख्न सकिँदोरहेछ र सपना ?

बिरुवा रोप्छु भन्नेहरुले नै
बिरुवा रोपिरहेकाहरुलाई
बिरुवा उखेलेर फालेपछि
पानी हाल्छु भन्नेहरुले नै
पानी हालिरहेकाहरुलाई
पानीको गाग्री फुटाएपछि
गोडमेल गर्छर्ुुन्नेहरुले नै
गोडमेल गरिरहेकाहरुलाई
हातबाट कुटो खोसेपछि
फूल फुलाउँछु भन्नेहरुले नै
फूल फुलाइरहेकाहरुलाई
नीलडाम हुने गरी कुटेपछि
सपना देख्छु भन्नेहरुले नै
सपना देखिरहेकाहरुलाई
किचिमिचि पारेपछि
हरप्रहर कहाँ देख्न सकिदोँरहेछ र सपना ?

मलाई ब्युँझाएर गयौ तिमीले
मलाई उठाएर गयौ तिमीले
मलाई अल्झाएर गयौ तिमीले
मलाई बल्झाएर गयौ तिमीले
अब कति खस्नुपर्ने हो पहाडबाट थाहा छैन्
अब कति धकेलिनु पर्ने हो हिमालबाट थाहा छैन्
अब कति डुब्नुपर्ने हो समुद्रमा थाहा छैन
अब कति पुरिनुपर्ने हो खाडीमा थाहा छैन
अब कति दुख्ने हुन् सपनाहरु थाहा छैन ।

तिमी बिजुली चम्केजस्तो
झिलिक्क चम्क्यौ र बिलायौ
तिमी चट्याङ परेजस्तो
एकैछिन आयौ र हरायौ
तिमी हुरी चलेजस्तो
मनलाई लथालिङ्ग पार्यौ र गयौ
तिमी खहरेजस्तो
गड्गडाएर आयौ र अलप भयौ
अब विरुवाहरु कति उखेलिने हुन् थाहा छैन्
अब गाग्रीहरु कति फुट्ने हुन् थाहा छैन
अब कुटाहरु कति खोसिने हुन् थाहा छैन
अब फूलहरु कति चुँडिने हुन् थाहा छैन
अब सपनाहरु कति बिथोलिने हुन् थाहा छैन ।

Krisu Kshetri – Samudra Ra Dhunga

कृसु क्षेत्री – समुद्र र ढुंगा

एउटा नीलो समुद्र छ र
किनारमा छ कालो ढुंगा

समुद्र हरेक विहान
ढुंगालाई छुन किनारसम्म आउंछ
उफ्रदैँ दौडदैं

थकित अनुहारमा
र्फकन्छ सम्सांझै

चुपचाप किनारमा
समुद्रको Continue reading “Krisu Kshetri – Samudra Ra Dhunga”

Bimal Giri – Bartaman Niro Haru

ए नेता भनौदा निरोहरु हो
आफ्नै मन मस्तिमा कैले सम्म क्रुरता प्रदर्सन गर्छौ?
सजक हुने बेला भएन अबता?
घ्रिणित बर्बरता को बिरोध कती गर्ने सोझा जनताहरुले?
बर्तमान निरोहरु हो किन गरिरहेछौ लुछाचुडी
यो पवित्र Continue reading “Bimal Giri – Bartaman Niro Haru”

Prakash Dhamala – Samjhana Surgery

“क्षितिजकोमित्र” प्रकाश धमला – सम्झना सर्जेरी

बिहानै ५ बजे तिर लाक्पा, ठुले भाई , तिल्चन
मलाई बोलाउन आउथे
जेठा छिटो उठ  न कस्तो जाडो भै सको
अह! आज त सलाई पनि बोक है
आज तिम्रो टन …..
ठुले! हिजो Continue reading “Prakash Dhamala – Samjhana Surgery”

Bibek Dulal Chhetri ‘Damak’ – Goru Ra Gai Nareko Lau (Gajal)

विवेक दुलाल क्षेत्री “दमक” – गोरू र गाइ नारेको (गजल)

गोरू र गाइ नारेको लौ हेर
सत्य बसाइँ सारेको लौ हेर

खुशी कसैको सहन नसकी
चरा बटाई मारेको लौ हेर

पैसा सम्झदा जे गर्न तयार
घर सलाई पारेको लौ हेर

यता न उता डुलाएर खुट्टा
कतै नबसी टारेको लौ हेर

मूर्खको औषधि हुदैन भन्थे
बालुवालाई खारेको लौ हेर .

Bhupi Sherchan – Jiwan Ko Andhyaro Sadak Ma

भूपी शेरचन – जीवन को अँध्यारो सडक मा

जीवनको अँध्यारो सडकमा
जीवनको अँध्यारो सडकमा
सफलता
साइकलको डाइनमोबाट बल्ने बत्तीझैं लाग्छ
कि जबसम्म
गतिको पैडिलमाथि
मेरो खुट्टा चलिरहन्छ
मेरो पथमा यो बत्ती बलिरहन्छ
तर जसरी नै म थाक्छु
र मेरो खुट्टा रूक्छ
अन्धकार मेरो अगाडि आएर भुक्छ।

Rabindra Nath Thakur – U Aairaheko Chha [From Geetanjali]

उआइरहेको छ, आइरहेको छ, आइरहेको छ !
उसको पदध्वनि तिमीले सुनेका छैनौ ?
युग, पल–पल, दिनोदिन रातरात :
उ आइरहेको छ, आइरहेको छ, आइरहेको छ !
ह्दयको तरंगमा उसको कति गीत गाइसकेँ,
ती सब गीतको स्वरमा यही आवाज निस्कन्छ :
उ आइरहेको छ : आइरहेको छ : आइरहेको छ !
बसन्तको रमाइलो दिन, उ वनको बाटो भएर आउँछ,
साउनको अँध्यारो रातमा मेघको गर्जिरहेका रथमाथि चढेर
उ आउँदछ ।
जब दुःखमाथि दुःख आउँछ, सो दुःख होइन उसको चरण,
मनलाई छुन्छ ,
नब सुखको भान हुन्छ, त्यसैका चरणको स्पर्शले मन आनन्दित पार्छ,
त्यही चरण–ध्वनि नै मनको स्पन्दन हो !
उ आइरहेको छ, आइरहेको छ, आइरहेको छ !

Laxmi Prasad Devkota – Basanta Purnima Prati

क.

प्रतिविम्बिँदी कटु जगत् कलिलो अमृतजलमा चोभी कलकल !
जादू झार्दी सब जलथल !
गोलवदन ! तिमी, दिन–सुकला जो, ज्योतिचदरले मुख ढाकी,
तुहिनाचलको चुली उपरमा निहुरी चियाउन आ’की !
देखी, पश्चिम आशाले दीप सुनौला निभा’की !

ख.

यथार्थताकी हे उपहासिनी ! ललितकलाकी धाई !
रससलिलाशय पारी फेरि नागह्रद यो, तुहिनकिनार,
माछो बन तँ सुनौला भन्छयौ ?
मुस्की, मलाई बोलाई ?
आदिकालको रसमा लग्छयौ ? केलि–कुतूहल बनाई ?
जादू जलपी हिउँका बार ?े

ग.

अमरत्व दिंदी छौ दिवस दिवंगतकन पनि,
अझ चिरनूतन, जीवन ।
प्रकाश–तपस्विन ! सती तिमी के कञ्चन !
सान्ध्यद्धन्द्धमा ध्वानभिध जो महादानवसँग दुर्दान्त
हार दिवाकर, शहिद सुनौला,
सकल चराचर नाम बने जब, बलिदान पयोधिप्राणान्त ।
उरमा प्रेमालिङ्गनले तब सुस्त उठायो दिनेश सती ।
प्रेमाऽमृतले जीवित पारी आफ्ना पकडमा मृत ती पति ।
तुषारस्तनी ए ! सजला ! शान्त !

घ.

दिन–मथनको गरलपानले छाती कलङ्कित सुन्दरी ! तिम्रो !
अमृत शेष भो संसार !
चन्दनशीतल शान्तिमहलको विभाविशिल्पित खुल्दछ द्धार !
स्वर्गको सन्चोको छ किनार श्रमले शिथिल पतबार !
स्वप्नकुञ्जका बास्ना सुमधुर मुसमुस चल्छन् विपनावार !
मस्ती खेल्छन् सुरेली तिम्रा कराली किरणमा पृथिवीवार !
जूनकीरी झिम्किन लाने नन्दनवनमा नीलाकार !
विश्रान्ति ओर्लिन् बादल–भुवामा भ¥याङ बनेको शैलकिनार !
कालो रेशम चोलि डाली,
जादूगर्नी, निद्रा जाली,
कालिकाठको डन्डा चाली, ओर्लिरहिछने मन्त्र प्रणाली
सम्झी सम्झी,
थोरै बिर्सी तिम्रा प्रभावले खालि !
उँग्दछ अनिल कुसुमदल माथि, फेर नफर्की, लट्ठ परी !
काँढा मर्छन् पृथ्वीका अब, फूल बन्दछ रातभरि !
श्रमको श्राप छ बरमा परिणत !
भू छन् स्वर्ग अपेक्षा उन्नत !
धमिला जलमा संलग्नजस्ती मानवजीवनमा आयो !
एकलासकी रानी ! उदायो !
बजाइरहिछौ मानो तिमीले
अश्रुर–झङ्कृत मधु बेला ?

ङ.

मौनी धवल हिमाल–समाधि भित्र फुरेकी ज्योतिसरि,
विष्णुवदनकी छवि मधुरी !
मृत्युभन्दा परतिर लग्ने तिम्रो मोहन, मृदु मुसकान !
औषधिका बिरुवा छछयौं रसले भिजाई
हिमालभरि !
ज्वर जजैर यो जगमा दी अमृतमय वरदान !
अमृतवनकी मालिनी, मुस्क !
संसार निदाउँछ निर्भयतामा मृत्युलोकमा सुधा स्वपनी !
तिम्रो छहारीमनि !
चिन्ता हुन्छन् सब सुनसान !
उपल उज्याला पुलकी पलपल,
फूल बनाई, तिनका मुटुमा दिन्छयौ बुलबुल !
शैलकराली नेपालीमा कहिले देखें
स्वप्न–सोपान रचिरहेकी,
करले कलकल !
देखिनँ यस्ती राम्री कहिल्यै,
फुल्दी धरामा हाँस्दी कोमल !
कोमल खिलखिल !

च.

यात्री बनाउँछयौ मानव–आत्मा,
रसको सुदूर क्वै तीर्थतिर !
कविको हृदय दुगुर्दछ फेरि,
अतीत युगका, आँसुहरुले प्यार फुलेका कुञ्जनिर !
अनङ्गसुतको स्वपना देखी उषामा स्तन चढ्छने, झर्छन् !
यथाथइलाई, प्यारकी देही, स्वपनाबीच निचोर्छिन् !
तिम्रा किरण जब मुखमा पर्छन् !
एक समरको कालो चदरको लामो फेर लतारी,
उनका सँगमा हेलेन दुगुर्छिन्,
बादलमा !
बादलस्पर्शी बुर्जाहरुमा अनुपम, अनुपम, विन्दुदृशी
तारा गन्दै, मधुर वेदना, गीतमा झर्छन्,
उडुमालाझैं लच्की, टुट्दै,
बरबरमा !
होला तिनका छायाँ परेको, कतिका उरमा,
घर, घरमा !
किनकि तिमी छौ प्यास जगाउँदी,
प्रेमकी रानी,
कथाकी खानी,
भाव उछाल्दी, सागरजस्तो,
सुन्दरमा !

छ.

सुन्दर, सुखकर उपहास सिकाऊ कुटीहरुकन साना ।
जलप परालका छाना !
मलम तिमी ए ! गिरिब्रणकी
विजय तिमी ए ! दिन–रणकी !
दरिद्रताको सिंगार मुहार ! खुश पार !
समानताको तन्त्र फिंजार !
रङ्कहरुकन राजकुमारीहरुका सपना देऊ ।
दिनको खील झिकी लेऊ !
गरीबहरुको दरबार रच !
भविष्यको स्वयं फोटो खिच !
इच्छावरदे ! शूल फूल छन् तिम्रा सुन्दर शाासनमा !
आधा जीवन वैकुण्ठ बनाई, विराज स्वप्नका आसनमा ।
सुखकी ए हाँस्दी गजूर !
कसको अब ए कसमा उजूर ?

ज.

अद्भुतताकी अप्सरा तिमी ! केश बदल्न सिपालु !
विविधकलामा चालू !
कहिले घूंघटपट– अभिरामा !
बादलवनका पुष्पलतामा, देखें मैले तिमीलाई !
कहिले, अहिले जस्तै फेरि,
बेहोशीझैं वदनखुला, सुस्त चलेकी मुसकाई !
लुक्छयौ कहिले नीलोत्पलको विशाल दलमा भित्र घुसी !
शीत विन्दुको झूल कसी !
फूलसँगमा प्यार कथाका पाना मृदुल फुहेर,
पढिरहन्छयौ राति कहिले,
निश्चल, नुहेर !
कहिले दुगुर्दी देखें तिमीकन, हतपत खूब भएर !
कहिले देखें जलक्रीडामा–
अमृतसिन्धुमा विश्वकी छायाँ ए रजनी !
यथार्थभन्दा तिमी छौ धनी !
कला–जगत्झै सुन्दर बन्छिन्
अवनी !
मेरा पनि छन् उपासनाका हिउँका चुली,
हिमगिरिवन !
अमृत सिंची, औषधि बिरुवा भरभर फुलाऊ
जगतज्वरका ताप निवारक,
कान्त सुमन !
शैशवदेखिन् कर फैलाई माग्थें तिमीकन,
स्वर्गकी फूल !
दृगले पिइयौ, मुटुमा लिइयौ
सिंच सुधाले भावका मूल !

Pushkar Budhathoki ‘Saunteli’ – Mato Ko Geet

पुष्कर बुढाथोकी ‘साउँतेली’ – माटोको गीत
(मधुपर्क २०६६ भदौ)

बाँझै छ कि हराभरा घरबारीको पाटो ?
प्यारो लाग्छ आमा मलाई मै जन्मेको माटो ।
जब लाग्छ प्रदेशमा पीर एकनास
बाँच्ने एउटै आधार बन्छ बाआमाकै Continue reading “Pushkar Budhathoki ‘Saunteli’ – Mato Ko Geet”

Shrawan Mukarung – Jeevan Ko Laya

एक–दुई–तीन
एक–दुई–तीन
तपाईं
वाल्जमा बाँधिनुभयो ।

जीवनको नग्नता हो विचार
तर आशा, निराशा, उत्तेजना
एक रिदमिक तीव्रता
जस्तो–
लहर नदीको तीव्रता हो
बतास टाकुराको
एकान्त आलापको ।

निरन्तर हिउँ Continue reading “Shrawan Mukarung – Jeevan Ko Laya”

Sarubhakta – Time Bomb Mathi Baseko Desh

देश मृत्यु शैयामा छ
माफ गर, यो कुनै समाचार होइन
सुनाखरी नफुल्ने देश
धतुरीमैयाहरु बेचिएका छन्
भ्याकुमक्लिनर जिन्दगीका हलसाराहरुमा
बाबुहरु भैंसीसित छोरी साट्दैछन्
मुहनोचवा – आतङ्ककारी कीराहरु
एन्थ्राक्स आतङ्क ग्रस्त छन्
ए हिमालका जुनकीरीहरु ! के हामी डाइमिथाइल
मर्करीका ताण्डवपूर्ण मिनामाता रोगका खाडीमा छौं ?
हाराकारीधुनः रक्तपिपासु जीन
झड्केला बिम्बहरुको सतीगएर
भाइसभर्साउत्सवः
वाढीपीडितलाई अग्निपीडितको सहायता
अग्निपीडितलाई बाढीपीडितको सहायता
वेलिपुलहरु टुटेका छन्
पिलोले थलिएका राजागजहरु
इन्टरनेटमा साइवर आमा र वेवसन्तानहरुका करतुत हेरिरहेछन्
टाइमवममाथि वसेको देश
सुनका मृगहरु लखेटिन्छन्
ए लौहभष्मपुरुषहरु ! के हामीसित परिकल्पित जिन्दगीमात्र
वचेको छ ?
साटिएका आकाशहरुः थाकेका बिम्बहरु सिर्जना गर्छन्
छापामार आत्माहरु राष्ट्रिय तस्करी उद्योगहरुमा
कर्मचारी बोक्ने एम्वुलेन्स निर्माण गरिरहेछन्
लघुमानवहरुको वस्तीः खप्परहरुको जुलुस चलेको छ
आजभोलि मृतहरुको हत्याकाण्ड रचिदैनन्
त्यसैले एनटीसियसका शवपरीक्षा विधिहरु चल्दैनन्
संविधान कोमामा छ ?
त्यसोभए आउ, हटेरुहरुको भीड चिरेर
हुस्सुप्रदेशतिर प्रस्थान गरौं
विस्फोटक ताराहरु र च्याखुरे लेक
काकाकुल जिन्दगीका आइकनहरु
यहाँ प्रत्येक मान्छेभित्र एउटा तानाशाह वसेको हुन्छ
अभागी देशः जनताहरु सबै मरिसकेका छैनन्
ए ! उनीहरुमात्र किन सजिलैसित मरी ÷ मारिइ
भाग्यमानी बनेका छन् ?

Rupesh Rai – Gaun Ma Parampara Haru

रुपेश राई – गाउँमा परम्पराहरू

बसेका छन्: ‘गाउँ’मा ‘परम्परा’हरू ।

‘गाउँ’
यस्तै हो,
दु:खी पनि छन्/सुखी पनि
कसैको चुल्हा ‘हुरूरू’ बल्छ/कसैको ‘धुँवा’
कसैको भाँड़ामा ‘नुनिया’ पाक्छ/कसैको ‘अलुवा’
तर
यहाँ Continue reading “Rupesh Rai – Gaun Ma Parampara Haru”