नेपाली कविता को बिशाल संग्रह
सरोज धिताल – सम्झना
चकचके बादल
जबर्जस्ती छेक्न खोज्छ
पूर्णिमाको जूनलाई
मायाले
विस्तारै पन्छाएर जतनका साथ
झलमल्ल लाग्छ जून
र मुसुक्क हांस्छ मतिर हेर्दै
जसरी–
वर्षौं पहिले
शिवरात्रिका दिन
बाटो छेकेर बसेका बच्चाहरूलाई
मायाले
विस्तारै पन्छाएर जतनका साथ
सुस्तरी अघि बढेकी थियौ तिमी
र मुसुक्क हांसिथ्यौ मतिर हेर्दै ।
नोभेम्बर २००१
गुडबाई कोनिया
फेरी भटौंला ।
फेरि भेट हुनु अघि
ओहो, केही ठेगान छैन
के—के हुने हो
तिम्रो—मेरो फेरि भेट हुनुअघि !
सरकारले दिएको पानीले
म मर्न सक्छु
म मर्न सक्छु
बजारमा राखिएका विषाक्त
औषधीहरुले
पुस्तक पसलमा सजाइएका
कानुनका किताबहरुमा
लेखिएको छ मृत्युदण्ड !
आफ्नो कोटको खल्तीभित्र लुकाएको छ
सरकारले ‘मृत्यु‘
डलरझै बिलकुल डलरझै
यद्यपि तिम्रो शुभकामना लिएको छु
कोनिया, म गायब हुन सक्छु ।
गुडवाई कोनिया,
फेरि भेटौला ।
फेरिन थालेका छन् मेरा शब्दहरु
निःशब्द उभिएका
क्रूद्ध जेलका अमानवीय ढोकाहरुमा
गएर बज्रनेछ
शब्दहरुको आवाज
ज्वरमग्न छु म
अग्निशमन गर्न असमर्थ
न्यू ओतानीको पच्चीसौ तलाको
एउटा कोठामा ।
गुडबाई कोनिया,
फेरि भेटौला ।
उदाङ्ग परेका रहस्यहरुमाझ
भित्तामा नारा कोर्दैछ एउटा युवक
परम्पराले हिर्काएर
छियाछिया भइसकेको उसको अनुहारमा
तिम्रो पनि अनुहार छ
डलरले हिर्काउँदा—हिर्काउँदै कुरुप पारेको
पपुआ न्यूगिनी झैं
के भन्न सकिन्छ र
फेरि भेट हुनुअघि ?
गुडवाई कोनिया,
फेरि भेटौंला ।
खोज्दैछु अर्थहरु
कि देश भनेको के हो ?
के हो प्रजातन्त्र ?
पुलिसले चुट्तै लगेकी एक युवतीको
चिच्याहटमा लुकेको
कुनै कविताको शीर्षक के हो ?
अर्थविहीन शब्दहरुविरुद्ध चालू छ युद्ध
चालू छ निरन्तर एक धर्मयुद्ध
म कहाँ छु कुन्नि, भयानक अग्निमा छु
जहाँ छु म भाउन्नमा छु
कोनिया,
चलाख छ प्रजातन्त्रको बन्दुक
हाम्रो भेट हुनुअघि
म निदाउन सक्छु ।
गुडवाई कोनिया,
संसारको कुनै पनि छेउमा
भरसक फेरि भेटौंला ।
इन्जिनियर राकेश कार्की – तिम्रो सधैँ जित कस्तो (गजल)
तिम्रो सधैँ जित कस्तो आफ्नो हराइले मार्यो
आयो जवानी या उन्को मन पराइले मार्यो
व्यर्थै रिसाको बेला एक्लै हुँदा मर्माहत
छाती भरी बल्झेको उफ् घाउ चराइले मार्यो
बस्दा नबोलेरै केही पश्चातको सम्झौता
झन् आँसु टिलपिल गहमा थोपा झराइले मार्यो
टाँस्सेर पश्चाताप गर्दै सास लामो फेर्दै
फुर्काउने लाडे मीठो बात गराइले मार्यो
अङ्कुश सुरू भइगो झट्टै फेरि यो गर् त्यो गर्
मन्जुर छ मान्या मान्यै तिम्रो अराइले मार्यो
(बहर : मुतकारिब मुसद्दस् अस्लम मुदाइफ
सूत्र : मुस्तफ्इलुन्++ + +मफ्ऊलुन् + मुस्तफ्इलुन् + मफ्ऊलुन्++++
SSIS SSS SSIS SSS)
हांगयुग अज्ञात – म हङकङ भइसकेछु
सातिन र हेप्पीभ्यालीमा दौडिने
बाजीको घोडाजस्तै
अथवा जमिनमुनि दौडिने
रसआवरको रेलजस्तै
यो एसियाको विश्वसहरमा
श्रम बेच्न दौडेको पनि
थाहै नपाई
एक दशक भएछ
र हिजो बेलुकी
जब माया सेलुनमा
ऐना अगाडि उभिएँ
तब देखेँ
फुल्न थालेका रहेछन्
कनसिरीमा कपालफूलहरू
ओहो ! देश फर्किन्छु भन्दाभन्दै
म त हङकङ भइसकेछु,
ताइमोशान र मंकीहिलको जङ्गलमा
चासोक, साकेवा र ल्होसार मान्दामान्दै
बिबिक्यूमा पोलिपठाइएछ उमेरको पखेटा
इन्डियाक्लव र कङ्गनको बफेमा
पुलाउ र पर्ककरी पस्किादापस्किदै
कतिबेला रित्तो पारिएछ मस्तिष्कको प्लेट
कतिबेला रेड वाइनले कुल्ला गरिएछ
आदर्शको फट्फटाइरहने जिब्रो
कतिबेला बियरले पखालिएछ
देशको तस्बीरलाई मनको कुनाबाट र
कतिबेला टोस्ट गरिपठाइएछ कायाकल्पको नाममा
आफ्नो सर्वहारा पृष्ठभूमिको गरूङ्गो मुट्ठी !
ओ, मेरा साथीहरू हो,
युनलङ थियटर र चुनवान टाउनहलमा होस्
अथवा कम्युनिटी हल यायातेइमा होस्
थाहै नपाई मैले बिर्सेछु
मेरो रगत, पसिना र आँसु ! अथवा,
नाचघरमा कम्मर मर्काउँदामर्काउँदै
कतिबेला भुाडीले आकास ताक्न थालेछ
र आँखाका चेपबाट
रेखाहरू तन्किन थालेछन्
मार्कसिक्सको सपनाबाट ब्यूँझेर
हिजो बेलुकी
जब उभिएँ माया सेलुनमा
तब देखेँ घामले डढेको
आफ्नो दिक्कलाग्दो अनुहार
ओहो ! देश फर्किन्छु भन्दाभन्दै
म त हङकङ भइसकेछु,
ओ, मेरो देश
म हङकङ भइसकेछु
तेसैले मेरो काखीमा हिजोआज
डुङ्डुङ्ती समुद्र गन्हाउन थालेको छ
मेरो नङमा गन्हाउन थालेको छ
लापसाप
मेरो हातमा गन्हाउन थालेको छ
इनामेल
मेरो ढाडमा गन्हाउन थालेको छ
बासीभात
मेरो खुट्टामा गन्हाउन थालेको छ
बाह्रघण्टा
मेरो मुखमा गन्हाउन थालेको छ
तिउलेलम्बू
मेरो छातीमा गन्हाउन थालेको छ
नेपोइः
हो, म हङकङ भइसकेछु !
मेरो सिङ्गो शरीरमा
गन्हाउन थालेको छ आइडी,
तेसैले ओ मेरो देश
अब इमेल नगर तिमी
नपठाऊ तिम्रा दुःखहरू
यहाँ तिम्रो गोर्खा छोरा
यहाँ तिम्रो कवि छोरा
हङकङ भइसकेको छ
र तिमीले
लाहुरेको गफमा सुनेजस्तो
यो हङकङ साँच्चैमा सुन्दर
र सुखी छैन,
यहाँका अग्ला भवनहरूमा
धेरै होंचा विचारहरू बस्तछन्
यहाँका सफा सडकहरूमा
धेरै फोहरी नियतहरू हिँड्दछन्
तेसैले ओ मेरो देश
तिम्रो इमेलको जवाफमा
म सुखहरू पठाउन सक्दिनँ
म शान्तिहरू पठाउन सक्दिनँ
मात्र पठाउन सक्छु
अहङ्कार, इर्ष्या र जलनहरू !
हो, कति चाँडै
म हङकङ भइसकेछु
देश फर्किन्छु भन्दाभन्दै
देशको नामै बिर्सिसकेछु
म त हङकङ भइसकेछु
म त हङकङ भइसकेछु ।
अङ्गना देशकी गहना दास हुन नआऊ
खाडीका अजनबीसंग बास हुन नआऊ
अतेरी अगम्य पार्छन अघासुर मानवहरु
अखण्ड स्वभाव तिम्रो नास हुन नआऊ
बन अगीसरा आफ्नै देशमा छ स्वतन्त्र
पिल्सिन्छ यौवना तिम्रो लास हुन नआऊ
लागेर दामको पछी जीवन बर्वाद हुन्छ
आकुल वंशको तिमी गास हुन नआऊ
गहकिला सुकिला फेशनको लोभमापरी
खराब यो मरुभूमिको आस हुन नआऊ
मनसुन
शताब्दी परिवर्तनको खेल हेर्ने
उसको उत्कट चाह
एक्काइसौँ शताब्दीसम्म आइपुगेन
ऊ
बीसौँ शताब्दीभित्रै
पृथ्वीसँग
बिदा भयो
वास्तवमा
उसका आँखाहरू
बेलाबेला
आफ्नै शैलीमा बोल्थे
र अरू बुझ्थे
ऊ एक्काइसौं शताब्दीसम्म
बाँच्न चाहन्छ
तर उसको
यो
चाह
उसको सम्पत्ति
उसको डाक्टर
उसको कुनै पनि उपचार, याचना र प्रार्थनाले सुनेनन्
र ऊ
बीसौँ शताब्दीको भयावहभित्रै गुम भयो
र उसको कल्पनाको
शताब्दी परिवर्तनको आकार
यो शताब्दीको डिपार्टमेन्टल स्टोरबाट आएन
मनु लोहोरुंग – उपासना
खण्डवृष्टिको
सुगन्धित अत्तरको
मोहमा लट्ठिएर
निशाले नछोडेका
बादशाहहरुको
भीड कुल्चेरै
यो पवित्र-भूमिमा
अनुरागको तोरण टाँग्न
आउँनु पर्छ
जसरी पनि
तिमी आउँनु, प्रिय !
अभ्यर्थी भएर
तिमी मार्फत
अमरलोकमा
यो हृदयउद्गार चढाउँछु
सबै अनुयायीहरुको
आलिंगनमा हरदम बस्नु
युग-युग,
अश्मिभूत भएर
प्रिय ! म यही चाहन्छु
एक बराबर
हजारौं सपनाहरु
टुटेर के भो र ?
जीवन्त मानव-मनोहर हाँस्न
प्रतिबोधी लोकलाई
अलौकिक अप्सानी
चढाउँन चाहन्छु।
प्रिय ! म यही अर्जी गर्छु
युगान्त पछिको युग
फेरि मधुमास बोकेर
निहारिका उदाँउदो छ l
इज्जतका निशानीहरु
उत्खनन गर्न,
उराठ खडेरीमा
सागर उरालेर
गोधुलिको असिम प्रेम
लिएरै आउँनु प्रिय !
त्यसैले असमिपक
युगिन सहगामी हुन
तिम्रै समीभूतमा राख्न
दर्शन कुँद्ने हतियार
बोकेर तिमी एकलव्य,
जगको अभिमुख रहन,
तिमी आउँनु पर्छ
जसरी पनि आउँनु !
प्रिय !
म यही उपासना गर्दछु !!!
रचना समय :- ३१ जेष्ठ २०६७ – सोमबार
शितलपाटी – ६, संखुवा-सभा
शशीकला तिवारी – आकाशको खोजीमा निस्किएँ
स्यानो छँदा
म सपनामा उड्ने गर्थेँ
एउटा रूखबाट अर्को रूख
एउटा पहाडबाट अर्को पहाड
बादलसितै माथिमाथि उडिरहन्थेँ
तर… तर पछि एकाएक
मेरो उडान रोकियो
मैले उडेको सपना देख्न छोडेँ
तर मैले आफ्ना पखेटाहरूलाई
कुँजिन दिइन
जतनसाथ राखिरहेँ,
ती आफ्ना पखेटाहरूलाई
एक दिन अनौठो भयो…
घाममा सुकाएका पखेटाहरू हेर्दाहेर्दै
आफैँ उड्न थाले
माथिमाथि आकाशमा
फन्को लगाउन थालेँ
कावा ?… रगन थालेँ
आश्चर्यचकित भएर
उडिरहेका आफ्ना पखेटाहरूलाई
मैले हेरिरहेँ
आँखा झिमिक्कै नगरी
एक टक हेरिरहेँ
हेर्दाहेर्दै तर केही वेरमै
केही समयमै
पखेटाहरू एकाएक
अचानक काटिएको चङ्गाजस्तै
मेरो अगाडि आएर फ्यात्त खसे
काँपिरहेका भयभित
ती पखेटाहरूलाई
मैले विस्तारै उठाएँ
अनि सुम्सुमाएँ … ढाढस दिएँ..
आतङ्कित पखेटाहरूलाई
विस्तारै विस्तारै सुम्सुमाएँ
र सोधेँ…
किन डराएको ? किन फर्किएको
आज यति छिट्टै किन फर्किएको ?
चिरबिर चिरबिरको
आवाज निकाल्दै
पखेटाहरूले कम्पित स्वरमा भने
अब हामी यो आकाशमा उड्दैनौ
यो विषाक्त भयावह आकाशमा
अब कहिलै कहिलै उड्दैनौ
हामीलाई एउटा अर्कै आकाश दिनोस्
एउटा यस्तो आकाश जहाँ
मृत्युको जाल थापिएको नहोस्
जहाँ गुलेली र बन्दुकको गोलीको
त्रास नहोस्
भयमुक्त भएर उड्न सकियोस्
हामीलाई स्यानै भए पनि आफ्नै
एउटा स्वतन्त्र आकाश खोजिदिनोस्
जहाँ स्वतन्त्र भएर
निश्चितताका साथ उड्न सकियोस्
यो सुनेपछि
म स्तब्ध भएँ
मेरो उड्ने रहर पनि
एकाएक पग्लिएर आँखाबाट खस्यो
मैले आफ्ना ती पखेटाहरूलाई
चुपचाप ब्यागभित्र राखे
र नयाँ आकाशको खोजीमा निस्किएँ ।
राति
समुद्रबूढो
लालटिन लिएर आउँनेछ– त्यहाँ…
लामो दाह्री
चहकिला आँखा
र हातमा रातो किताब देखेर
तिमी उसलाई मार्क्स सम्झिन्छौ
सिरानीको बन्दुक आँसुको फूलले छोपिनेछ
नरिवलको गाछीभरि
बतासले–
रेट्न थाल्नेछ भ्वाइलिन– दुःखको
खस्न थाल्नेछन् चन्द्रमाका हातहरू– टाढाको बस्तीमा
तिमी उठ्नेछौ ।
कति हुन्थ्यो गाउन सके
यस्तो यौटा गीत,
हार्नेलाई जीत मिलोस्
रोगीलाई मीत ।
सुन्नेलाई सुन्दै मिलोस्
यस्तो यौटा दैलो,
त्यसै-त्यसै पखालियोस्
जहाँ मनको मैलो ।
छाल उर्ठाई खेलेजस्तै
बाली बयेलीमा,
हाँसो भई छाइरहून्
आँसु तरेलीमा ।
घाम लागोस् मनैभरि
झललल गीत,
कमलको पातमाथि
टलपल शीत ।
२०५९ वैशाख ७
कबिन बस्नेत ‘सिउँडी’ – कालो गुलाब
मेरो कोठाभित्र
एउटा अँध्यारो कुनामा
जहाँ पुग्दैन घामको जीवनदायिनी किरण
हुर्किएको छ – एउटा कालो गुलाब ।
मध्यरातमा,
यस कालो गुलाबबाट
प्रवाहित हुन्छ – बारूदको गन्ध !
र, उत्निखेरै अपहरित भईसक्छ
मेरो मिठो निद्रा
र सपना पनि ।
यस कालो गुलाबको
काला पत्रदलभित्र
सलबलाइरहेछन् – युद्धका किराहरू,
निशाचरका भ्रुणहरु,
षड्यन्त्रका जालो बुन्दैछन् यसभित्र
अँध्यारो पिउँदै प्रत्येक रात,
ढाडिरहेछन् – मानवताका भ्याम्पायरहरू !
प्रत्येक बिहान
यस कालो गुलाबमाथि
जब शीत बनेर छचल्किएको देख्छु –
बलात्कृत किशोरीहरुको आशुँ
म तर्सिएर भाग्छु कोठाबाट
र, दिनभर
हराउँदै जान्छु फुटपाथमा
असङ्ख्य पैतालाहरूबीच ।
सोच्दै छु ,
यो कालो गुलाब कोसेली दिऊँ कि !
कुनै वेश्यालाई ,
जो आफैं यो कालो गुलाब जस्ती होस् ,
जो साँच्चिकै जन्मेकी होस् कालरात्रीको गर्तबाट,
जो प्रतीक होस्
जूनको कालो दागको
र, जसमा गाभिउन् मेरो अखण्डित प्रेम
अनि, स्खलित भईदेउन्
तृष्णाको कालो रूप
र जुगुप्साबोध !
यतिखेर ,
मेरो हात अग्रसर भइरहेछ ,
त्यो कालो गुलाब टिप्न
तर, डर लाग्छ –
कतै सङ्क्रमित नभइदेओस् मभित्र –
एउटा कालो अस्तित्व !
दियेश रत्न शाक्य – जाजरकोट
सुन्दैछु जाजरकोट
भोकैभोकले गल्दैछ
रोगैरोगले ढल्दैछ
र पनि चिन्तामग्न छैनन्
शोकमग्न छैनन्
सिंहदरबारका कोटधारीहरू
के उनीहरू म्याद गुज्रेका
जनता हुन्
खाद्य संस्थानको डिपोमा
सडेका चामल जस्तै
एक झोला यही चामल पाउने आशामा
उनीहरू आफ्नो तागत
बिकासे नारा खोप्न
चट्टानसंग जुद्धै सकाउँछन्
र बचेका केही तागत
कोशौ पर यार्चाको खोजीमा
पहरासंग लडीबुडी गर्दै सकाउँछन्
र यतिखेर महामारी
बस्तीबस्ती पसिसक्दा पनि
प्रत्येक छिमेकबाट दिनहुुँ
लास उठाइ सक्दा पनि
एक चक्की सिटामोल
एक पुरिया जीवनजल
प्राप्तिको अधिकारको लागि
उनीहरूको बुलन्द आवाज घन्किएको छैन
आग्रहको चिच्याहट सुनिएको छैन
यस्तो लाग्छ
दिनदिनै ढलेका आफन्तजनको शोकमा
रुँदारुँदै तिनका आवाज सुकेका छन्
अथवा
समबेदनाको बजारमा सान्वना पिएर
जिउने उपाय उनीहरूले जानेका छन्
यो पनि हुनसक्छ
उनीहरूलाई थाहा छ
जाजरकोट सुदुर पश्चिम हो
जहाँ हरेक दिन
यो देशको
केवल अस्ताउने घाममात्र झुल्किन्छ
यही नै धमिलो घाम ओढेर भएपनि
प्वालैप्वाल परेका छतबाट
चुहिरहेको रातको चिसो
छलाउने जोहोमा
आफूलाई अलमलमा राखेर
हरेक दिन पीडा भुल्न बाध्य छ जाजरकोट
(अक्षरमार्गमा प्रकाशित )
डा. विश्वदीप अधिकारी – ढुङ्गामा ठोक्किएको पानी
नर्तकीहरूको नाचमा
कोही छमछम नाच्छन्
कोही यताउति खुर्र दगुर्छन
सङ्गीतले कहिले
दोहोलो पारेर नचाउँछ
कहिले नाच्दा नाच्दै टक्क
अड्याइदिन्छ ।
पाखा पर्वतबाट Continue reading “Dr. Biswadeep Adhikari – Dhungama Thikkiyeko Paani”
बैरागी काईंला – औंलाहरू चुमेर
औंलाहरू चुमेर औँलाभरि सलाम
मेरो हजुरलाई आँखाभरि सलाम,
के बिराएँ ? नजरले चुमेँ
ती फूल जो ओठमा फुले
के बिराएँ ? हत्केलामा थापेँ
ती केश जो लाजमा झुके
मानेँ, कि मेरो हजुरलाई
बाटोभरि साह्रै गरी लाज लाग्यो रे,
औँलाहरू चुमेर औँलाभरि सलाम
मेरो हजुरलाई आँखाभरि सलाम,
के बिराएँ ? सपनामा आएँ
सपना र विपना पगालेँ
के बिराएँ ? फूलमा गालेँ
सीमाना र साँध नै पगालेँ
मानेँ कि मेरो हजुरलाई सपनामा
रातभरि नीद लागेन रे ।
सामर्थ्य – मन एकतमासको भएपछी
विकासको कुरा
निकासको कुरा
निरास हुँदामा हतासको कुरा
केही ठीक लाग्दैन
प्राकृतिक लाग्दैन;
भर्खरै आइपुगेर एक हात पानी पिउने रहर
बटिदारले आफ्नो बनाइदियो
बुखार लागेछ गिरत भन्दैछ अब्बास
निधार छाम्ने हर्कत गर्न मन छैन
निधारसम्म पुग्ने तागत पनि छैन
योपल्ट मौसमले बडो घात गरिदियो
व्यग्र भएर भनिरहेछ आफ्नो कुरा
एकाग्र भएर सुनिदिनुछ उसको कुरा
र यससँगै,
चार मन पैचो तिर्ने रहरले
फेरि अर्को टिकट काटेको छ
बडो अदबका साथ उसले गरेको नमस्कारले
मानसिकता त्रस्त भएको छ
मन एकतमासको भएपछी
बतासको कुरा
आकाशको कुरा
निरास हुँदामा अब्बासको कुरा
केही ठीक लाग्दैन
प्राकृतिक लाग्दैन
कारण:
भर्खरै उसकाे जाबाे एउटा समाचारले
समय संकटग्रस्त भएकाे छ;
मन एकतमासकाे भएपछि…….॥
वैद्यनाथ उपाध्याय – समयले लेख्ने छ इतिहास
तिमी आफैंलाई
विशिष्ट भाषासेवी भन्न रूचाउँछौ
नेपाली भाषाको विशिष्ट लेखक कहलाउँछौ
आफैंलाई समाज सेवक भनि ठान्छौ।
तिम्रो भाषा सेवा
केवल तिम्रो बोलिमा मात्रै सीमित छ
तिम्रा लेखहरूमा कुनै दर्शन भेटिदैंन
समाज सेवा त तिम्रो
भाषणबाजी मै संकुचित छ।
भाषालाई त तिमीले
आफ्नो घरबाट निष्कासित नै गरिदियौ
तिमीले आफ्नो घरमा न त
पत्र पत्रिकाहरूलाई नै कुनै स्थान दियौ
न त संतान संततिहरूलाई
भाषा पढन नै लगायौ
साहित्यको नाउँमा तिमीले जथाभावी कोरेका
काला अक्षरहरू मात्रै भेटिन्छन
न साहित्य पढने, चर्चा गर्ने
तिम्रो कुनै आदत नै छ
छ त केवल अरूको कुत्सा रटने
चिराचरित तिम्रो बानी।
तै पनि तिमी
समाजमा अति विशिष्ट कहलिन्छौ
भाषा प्रतिको तिम्रो प्रेम
अब चौकी र पदमा मात्रै देखिदैंछ।
समयले लेख्ने छ
त्यस्को पनि इतिहास
बदल्नेछ तिम्रो विशिष्टताको परिभाषा।
कति शुन्य हुदैछ यो भुगोल
रुमल्लिदैछु एकान्तमा
पुरा खाली…खाली छ मन ॥
देख्दैछु अवशेषका रुपमा
केही चुरोटका ठुटाहरु
कंकिटका तिखा टुक्राहरु
भाँचिएका सानाठूला सिन्काहरु
फ्याकिएका कुल्चिएका धुलाका कणहरु
सदियौदेखी घोषित निर्जिव ॥
अँ केही पर अस्तित्वको लडाइमा
संघर्षरत केही जिवांशहरु
घिसारिइरहेको एउटा गड्यौला
एकहुल कमिलाका ताँतिहरु
मस्त निद्रामा अलमस्त
झुसिलकिराका छायाहरु ॥
फेरी
नजिकै नियाले आफैभित्र
बढ्दै गएको चकमन्नता
छोप्दै गइरहेको अँध्यारोपना
रित्तिदै गइरहेका आशाहरु
अनी सल्किदै गएका खिन्न मनहरु ॥
अचम्म !
स्पष्टित हुदैछ एकहुल आकृती
पुर्ण भएर पनि अपुर्ण
शक्ति छ साधन छैन
आशा छ सपना छैन
प्राण छ अस्तित्व छैन
शब्दहरु छन् सम्मान छैन
मजबुत काँध छन् आधार छैन
आशाविहिन एक जमात ॥
कमिलाको एकता
झुसिल्कराको पुतली रुपान्तरण
आशाका धुमिल बिम्बहरु
तर कहाँ छ हामीमा त्यतीपनी
कती निरिह बन्दैछौ/ बनाइदैछौ हामी युवा
भविष्य निर्माणका महान शिल्पकार
पालिरहेका छौ शक्तिसम्पन्न कायरता
सधै सघर्षरत छौ निश्वास कै लागि
खै त अरु आशा सपना र उदेश्य
मैलै एकान्तमै भोगे अघोषित पराजयता
हामी सवका सब अघोषित निर्जिव तनहरु
ति कंकिट, सिन्का र धुलोभन्दा फरक
स्वघोषित लाचार मुर्तिहरु ॥
मूर्ती पुजेर
मान्छेलाई घ्रीणित ब्यवहार गर्नु
मानवीयता हैन जस्तो लाग्छ
त र…… बाध्यता,
जब मान्छेहरु नै मूर्ती भन्दा
अन्धो र कठोर बन्छन भने
अनी…. मान्छेहरु नै अचल बनेर
पापको भागीदार बन्छन भने
अर्को बिकल्प नै के रह्यो र ?
हो कस्ले सुनेको छ ?
इश्वरले आशिष फलाकेको ?
कस्ले महसुश गरेको छ
ढुङ्गाको मूर्तिले शीरमा
आशिर्बादको स्पर्षले छोएको ?
त र पनि मान्छे,
आस्थाको धरोहरमा भुलेर
ढुङ्गाको देव पुज्न वाध्य छन
मान्छेलाई अनास्थाको खन्डहरमा
धकेलेर निर्जिव मूर्तिलाई
कोठा र चोटामा सजाउन
लालायित छन
अनी…. यिनै मान्छे,
मानवियताको ब्यापारी बनेर
इेश्वरलाई बली चढाउने बहनामा
निरीह पशुहरुको हत्या गर्न
उत्प्रेरित छन।
वास्तवमा कस्ले सुनेको छ
मूर्तिले रगतको भीख मागेको ?
कस्ले देखेको छ
ढुङ्गाका देवताहरुले हिंस्रक बनेर
बलिको रगत पिएको र चोक्टा लुछेको?
त र…… पनि मान्छे
धर्मको आढ्मा हत्या गर्न
अभिप्रेरित छन
अनी तिनै प्रशादरूपी चोक्टाहारु
राक्षस बनेर प्रशादको बहना गरी
लोभि जिब्राहरु लप्लपाएर
लुछ्न मग्न छन ।
अब…. सोंचौ,
मानव मनमस्तिष्क लाई घच्घच्याएर
मान्छेको अपमान मान्छेले किन गरिरहेछन ?
मूर्ती पुज्ने निहुमा हत्यारा
किन बनी रहेछन ?
अनी….. मान्छेलाई विश्वाशको
किनाराबाट पंछाएर
निर्जिव ढुङ्गा किन ढोगी रहेछन ?
हो…. मूर्ती पुज्ने मनहरुले नै
मान्छेलाई घ्रीणा गरिरहेछन
तर फेरी निर्जिव देवताको आस्थाको
अभिप्शामा आँफै राक्षस बनिरहेछन
त्यसैले मूर्ती पुजेर मानवताको
ढोङ पिट्नु र मान्छेबाट नै अमानविय
ब्यवहार पाउनु शायद एकार्काको
पर्याय बनिरहेछ ……….!
(अमेरिका )
डा. मोहनप्रसाद जोशी — बिम्ब बनाई बसाउन
तिमी आकाशबाट ओर्लियौ
बर्सात भई |
मैले तिमीलाई
छतबाट झरेको
पानीको रूपमा हेरेँ,
तप-तप खसेका
थोपाका रूपमा सुनेँ
र माटोलाई भिजाएर
मीठो गन्ध
नाकमा पु र् याउने
प्रथम वृष्टिको रूपमा सुंघें |
तिमी पर्वत शिखरमा बस्यौ
हिमानी भई |
मैले तिमीलाई
चन्द्रकिरणमा चम्किने
पहाडको पोसाकको रूपमा हेरेँ,
पहिलो घामको झुल्का पर्दा
माछापुच्छ्रेलाई
हेम दृश्यमा परिणत गरी
अविस्मरणीय बनाउने
शृङ्गारको रूपमा देखेँ |
तिमी पृथ्वीमा फैलियौ
रसिक भई |
मैले तिमीलाई
निरन्तर बगिरहने
नदीको रूपमा देखेँ
र तिम्रो किनारमा हिँडेर
आनन्दका क्षणहरु लुटें,
अन्नपूर्णालाई आफूभित्र
उल्ट्याई बसाउने
बेगनास तालको रूपमा हेरेँ,
र सबै सरिता समेट्ने
सागरको रूपमा भेटें |
तिमी मनभित्र बसिसकेका छौ
सञ्चित भई |
मलाई थाहा छ प्रिय,
तिमी अहिले फेरि
सागरबाट उडी
बर्सातको बादल बनिरहेछौ
र मेरो घरतिर आइरहेछौ |
म प्रतीक्षारत छु,
तिमीलाई
छतको बलेंसीबाट
झरेको हेर्न,
थोपा बनी
तपतप खसेको सुन्न,
माटोसित मिलेको
गन्धको रूपमा सुँघ्न,
पुलकित हुँदै
जीउमाथि बर्साउन
र बिम्ब बनाई
मनमा बसाउन |
(डा. मोहनप्रसाद जोशीको ‘कहाँ छ ठाउँ ‘ नामक कवितासङ्ग्रहमा समावेश भएको |)
बसन्त मोहन अधिकारी – अभिषाप
लोभी,
पापी,
निर्दही,
निर्मोही!
रुप रंग उडाएर
चुस्न सम्म चुस्यौ ।
बदनाम गराएर
उपभोग गर्यौ ।
त्यतिले नपुगेर
हेर मन्दिरमा
रीति रिवाजमा
मलाई चुडेर
जीवनको अन्त्य
यो Continue reading “Basanta Mohan Adhikari – Abhishap”
