Yagyesh Dhwoj Karki – Ma Jangali Banna Chahanchhu

यज्ञेशध्वज कार्की – म जङ्गली बन्न चाहन्छु!

ईश्वरको सृष्टिमा
मानिसले टाङ् अडाएकोले
वसुदेवझैँ जीवनको कैदी बनेको छु,
आधुनिक्ता मेरो थुनुवा हो,
सभ्यता मेरो कंश हो,
मानिस मेरा दूारपाल हुन्,
त्यसैले मुक्तिको खोजिमा
म जङ्गली बन्न चाहन्छु!

आफ्नो देशको एक मुट्ठी माटो
हातमा खेलाउन चाहन्छु,
भूमीमा बलरामको हल चलाउन चाहन्छु,
बूढानीलकण्ठको खोजीमा
जानकी जन्माउन चाहन्छु!
म जङ्गली बन्न चाहन्छु!

म त्यहाँ जान चाहन्छु,
जहाँ मेरी किताब प्रकृती खुद हओस्,
भोटेकोशीको कलकलता र गौरीशंकरको आलीशानताको पानालाई
हावा झुल्दै झुल्दै आई पल्टाँउन्,
म भीरको डीलमा बसी,
मच्चिदै मच्चिदै आएको चिसो चिसो स्याँठलाई
अन्तरंगमा स्वागत गर्न चाहन्छु,
आफ्नो उद्धेश्य शीतल चन्द्रमामा ताक्न चाहन्छु,
म जङ्गली बन्न चाहन्छु!

शालीन पहाडको टाकुरामा,
हिउँ पग्लेर बगेझैँ,
ओरालीमा बिछ्याइएको सल्लाको पातका गुन्द्रीमा
हुस्सुको च्यादर ओडेर
गुराँसको जरा समाति, बेलपत्रको झरीसंगै
चिप्लेटी खेली
सललल बग्न चाहन्छु।
रातमा ताराहरु जिस्कँदै गलगल हाँसेको,
कहिलेकाहीँ,
पृथ्वीमा झर्न व्याकुल भई हाम्फालेको,
बादलसँग लुकामारी खेली
सन्ध्यामा,
सूर्यदेवको रथको गड्गडाहट्सँग तर्सितर्सि
कोलाहलमा आकाशमा लुक्न गई
साँझको प्रतीक्षा गरेको,
यो दिनहुँको ताराहरुको उपद्रव
म नियाँल्न चाहन्छु,
म ब्रह्माण्ड अँगाल्न चाहन्छु,
म जङ्गली बन्न चाहन्छु!

ए सभ्यताको परिभाषा बदल्नेहरू!
सुन! सुन!
कृत्रिमताको पाठशाला खोल्नेहरु,
तिमीहरु पनि सुन!
म टेलिभिजन होइन,
हावाको सुस्केरामा नाच्ने
पातपतिंगरका मुज्रा हेर्न चाहन्छु,
आणविक्ताको चमत्कारसँगै हरियालीको बलात्कार होइन,
हाहाकार होइन,
बागमतीको सत्कार, सृष्टिको जयजयकार! सुन्न चाहन्छु,
मानवको अमानावीयाताको कारण खोज्न चाहन्छु,
यदि सभ्यताको समाज यही हो भने
म जङ्गली नै बन्न चाहन्छु!

Govinda Singh Rawat – Prem Ko Interconnection

गोबिन्दिसंह रावत – प्रेमको ईन्टर कनेक्सन

मैले पाएको उपहार कसैबाट
श्रीमतीलाई नभनी तिमीलाई दिए
तिमीले मबाट पाएको उपहार
मलाई नभनि
आप्mनो प्रेमीलाई दियौं
प्रेमीले तिमीबाट पाएको सौगात
तिमीलाई नभनी
आप्mनो प्रेमीकालाई दियो
उसको प्रेमिकाले आप्mनो पोई रिझाउन
तिम्रो उपहार श्रीमानलाई दियो
उसको श्रीमान पनि चरुवा रहेछ क्यारे
त्यही उपहार
आप्mनो भईपरि आउने प्रेमीकालाई चढायो
उसको प्रेमिकाले पनि त्यही उपहार
आप्mनो अर्को प्रेमीलाई दियो
त्यही अन्तिम प्रेमीनै
मेरी श्रीमतीको नाठो रहेछ क्यारे
घुमीफिरी त्यही उपहार
प्यारो लोग्ने भएकोले श्रीमतीबाट मैले पाए
शायद त्यसैले होला प्रेम अन्धो हुन्छ भन्छन्
कसैले नदेख्ने भएकोले नै
एउटा हुँदाहुँदै पनि अर्कोसंग गर्छन् ।

क्यानडा

Bhojraj Baral – Manchhe Ra Yudhha

भोजराज बराल – मान्छे र युद्ध

मान्छे,
न बाढी, पहिरो छेक्न सक्छ,
न भूकम्प, ज्वालामुखी देख्न सक्छ,
अलिकति बादल मडारिंदा,
आफैं भित्र लुकेर बस्ने मान्छे,
ज्वार भाटा र सुनामीसंग
भाग्दै हिड्ने मान्छे,
निर्धा Continue reading “Bhojraj Baral – Manchhe Ra Yudhha”

Sunil Limbu – Shabdakosh Jeevan Ko

सुनिल लिम्बु – शब्दकोश जीवनको

शब्दकोश जीवनको,
आधा किताब त सुरूमै रित्तै थिए,
कैयो शब्दहरू त्यसै बिलाए, र
अरू अर्थ समयले भुल्याए,
जिन्दगीमा ।

शब्दकोश जीवनको,
धेरै पन्नाहरू त दाउरा बने चुलाहका,
आगो बने कुनै जाडोमा, त
कुनै बने बत्ती अन्धकारमा,
जलेर ।

अब… रहेका केही कागजहरूमा,
शब्द-शब्द जोडेर,
टालेर, थुकले मेटाएर,
धमिलो अक्षेरले कोरेर, आदर्शलाइ साँस दिन्छु्
वा… किच्चाइ किच्चाइ डल्लो बनाइ फ्याँकी दिन्छु्,
या, हवाइ जहाज बनाइ छानोबाट झारी दिन्छु्,
उडेर जाओस वा गुडेर,
मतलब छैन मलाई,
शब्दकोश जीवनको ।

Yagyesh Dhwoj Karki – Aastha

यज्ञेशध्वज कार्की – आस्था

आस्था हृदयका कुनाकाप्चामा खोज, खोताल
मसीका मन्त्र, बोलीका प्रवचनमा होइन,
त्यहाँ सायद,
झुठा आश्वासनले बन्दी ईश्वर
मुक्तिकालागि तिम्रो प्रतिक्षा गरिरहेछन्।

Nawaraj Parajuli – Rajmarga Ka Khat Haru

राजमार्गका खतहरु

मेरो देश
साँचो अर्थमा
एउटा राजमार्ग,
एउटा सत्ता

एउटा बिध्वंस अगांल्छ ।

यो ‘मार्ग’,
किन ‘राजमार्ग’ भनियो,
मलाई थाहा छैन,
तपाईलाई थाहा छैन,
शायद
कसैलाई थाहा छैन;
नामाकरण सिद्धान्तका आधारहरु ।
रोडा टुक्रयाउने हर्कबहादुर,
अलकत्रा पगाल्ने रामलखन,
धुलो नुहाउने लछ्मनिया,
नक्सा कोर्ने पिटरसन
आदि–आदि
अनेक–अनेक नाम;
कुनै कोशे ढुंगामा छैन,
शिलालेखमा छैन,
सरकारि अभिलेखमा छैन ।
आखिर
दैनिक ज्यालादारहरु ।
राखिन्छ नाम ‘राजमार्ग’।
कस्तो राम्रो,
देशभक्तिपूर्ण अनि मिठो ।
होशियार!
हर्केको छोरो भर्खरको छ ठिटो ।

‘राजमार्ग’
मधेंसको छातिमा;
परेड खेल्छ,
चिरा पार्छ

सत्ता बोकिल्याउँछ ।

पूर्ब–पश्चिम,
उत्तर–दक्षिण,
बाहिर–भित्र,
तल–माथि,
जताबाट हेरे पनि,
जसरि हेरे पनि,
‘राजमार्ग’
कालो छ,
लमतन्न सुतेको छ,
खडेरिमा छ,
अर्थहिन छ,
उदासिन छ
र पनि क्रियाशील छ,
भारि बोक्न होईन, सत्ता बोक्न ।

राजधानि,
तराई,
पहाड
अनि
सेता–काला,
चुच्चे–थेप्चे,
होचा–अग्ला,
स्त्री–पुरुष,
साना–ठूला
सबै–सबै अधिकार, समानता र अंश माग्छन्,
राजमार्गसंग ।
राजमार्ग पोलिन्छ,
राजमार्ग टुक्रयाइन्छ,
राजमार्ग रोकिन्छ
र पनि
राजमार्ग शान्त छ,
निर्दोष छ ।

बर्षा लाग्छ,
पानी पर्छ,
अलकत्रा गन्हाउँछ राजमार्ग;
खडेरि लाग्छ,
सुख्खा हुन्छ,
पग्लन्छ राजमार्ग;
हिउँदसंगै,
हुस्सु लाग्छ,
झ्याप्पै हुसिन्छ राजमार्ग ।

राजमार्ग चोईटिएको छ,
टुक्रिएको छ,
लाखौं पाइला थिचिएको छ,
हजारौं पांग्रा गुडिएको छ ।
पोलेका दागहरु,
टुक्रयाइएका खण्डहरु
अनि
पुरिएका केहि खतहरु,
राजमार्गका खतहरु ।

देश
पट्टि लाउँछ,
खत मेटाउन,
खत छोप्न,
खत लुकाउन ।
पट्टिमा झन् स्पष्ट देखिन्छ खत ।
स्पष्ट पहिचानको छ खत;
लुक्दैन खत;
छाति फुकाएर बस्छ खत;
चिनिएको छ;
यात्रामा अबरोध गरिरहन्छ;
खड्यागं–खुडुगं,
गड्यागं–गुडुगं,
घ्याच्च–घुच्च ।
देश अभ्यस्त छ यो नियति,
यात्रु वाक्क छन् यो दुर्गति ।
कथा बोल्छ
पहाडको
तराईको
सम्पूर्ण देशको
खत राजमार्गको ।

धरान

Shreeshisha Rai – Chhori-Desh

श्रीशीशा राई – छोरी–देश

आँखाको डिलतिर उक्लिँदै गएको निन्द्रा

विपनातिर ओर्लिँदै गरेको सपना
दुवै सामुन्ने आईपुगेपछि थाहा भयो–
मध्यरात रहेछ
कतै सुनियो च्याँ…. आवाज–
छोरी रहीछ
‘बुबु…बुबु…’ भन्दै आमाको आङ तानिरहेको त्यो दृश्य
आफ्नै हस्तरेखा र निधारका धर्काहरुले कोरिएको
देशको मानचित्र जस्तै लाग्छ

छोटा छोटा निन्द्रा पिच्छे
छटपटी र भोकको कर्कस चिच्याहट
– ज¥याकजुरुक उठेर हेर्छु
छोरी– म र मेरी श्रीमतिको वीचमा
दुई ढुंगा बीचको तरुल सुतेकी छ –
चिसो लागेको छ नाक बन्द छ
शायद हाम्रो अस्वस्थताको तापले
चाकमा घाउ छ, खाना खाँदैन
सारा निन्द्राहरुलाई झुलवाट हटाएर
ब्युँझिएर पनि छोरी ओछ्यानमै छे
एकोहोरिएकी छे

उठेर
बेडको एकछेउ उभिएकी छोरी
भर्खर बाथरुम छिरेको आमा खोज्दै रुन्छे
ठुलो टाउको र जिङ्ग्रिङ्ग केश मुन्तिर
गलामा
आयातित पण्डितको मन्त्र र अनिश्चित भविष्यको
निश्चितता पोको पारेको बुटि झुण्ड्याएकी छे
कहिलकाँही
छोटा मसिना हातखुट्टा र
चाउरिँदो नाबालक अनुहारमा
विहानको किरण पर्दा पनि
आकारको सिमाना झन झन
अस्पष्ट, अस्थिर र कुपोषित बन्दैछ
अन्तद्र्धन्द्ध र द्धेषहरुका बीच
यसरी नै देश
यतै मसीना खुशीहरु भएपनि
अन्तै केही खोजीरहेछ

बाउ भएर पनि
केही गर्न सकेको छैन रे मैले छोरीका लागि
‘आमा भएर चैँ खै के गर्न सक्यौ त छोरीका लागि ?’
अहँ…………..
यस्ता तनाव, ग्लानी र आवेशहरुको रुख्याईमा एकछिन पनि बाँचेर कर्तव्य–सारङ्गी रेट्नुछैन
हामी छोरीलाई अब
छिमेकी–अनाथालयको जिम्मा लगाउँदैछौँ

धरान

Manoj Bogati – Aankha Akshar

मनोज बोगटी – आँखाक्षर

उसका आँखाहरू
अक्षरहरू हुन्‌।
ती अक्षरहरू जब भुँइमा खस्छन्‌
मीठो कविता बज्छ
घरमा।
घर स्वर्ग बन्छ।
त्यो संसारको सबैभन्दा मीठो सङ्गीत
जसले थामेको छ जीवनको गह्रौं गरिमालाई।

ती Continue reading “Manoj Bogati – Aankha Akshar”

Mani Raj Singh – Shahar

मणिराज सिंह – शहर

जताततै झिङ्गै झिङ्गा भन्किरहने
भित्रभित्रै धमिराले खाएर
आत्मग्लानीको ओढ्नेले मुख छोपेर
अग्निदहमा जलिरहेको
यो शहर
कंक्रिटको महलै महलको थुप्रोमा
कति समृद्ध
कति सुन्दर
र कति भव्य देखिन्छ ।

हृदयका भित्री सुन्दुकमा
उम्लिरहेको पानीझैँ
भँुवरी र सुनामीका भेलहरूमा
प्रवृत्ति र दृष्प्रवृत्तिले चिरा–चिरा परेर
एक मुठी हावा
र एक घुट्को पानी नपाएर
काकाकूलझैँ भौतारिदै
आत्मग्लानीले छट्पटाइरहेछ
भतभत पोलिरहेछ
इटाभट्टीको रापमा
अधकल्चा सपनाहरू काखी च्याप्दै
लथालिङ्ग जिजीविषा गाउँदै
छल कपटको बिकृतिले रङबङ्गिएर ।

पटक पटक भाँसिरहेछ
बेथितिहरूको अन्धकारमा
लाटोकोसेरोझैँ पखेटा फटफटाएर
लोडसेडिङ्को मारमा पिल्सिएर
फोहोर पानीमा डुबुल्की मार्दै
छताछुल्ल पोखिरहन्छ
शोकमा डुबिरहन्छ
भोकमा हराइरहन्छ ।

यो शहर
बनावटी लालसा छर्दै
इन्द्रेणीझैँ मुस्कुराइरहन्छ
रित्याएर आफैँलाई
प्रत्येक क्षण अग्लिरहन्छ
अभावैअभावले भत्किएर
लड्छ र उठ्छ पटक–पटक
मातेर वेस्सरी
आँधिवेरीको मुस्लोमा
रिस, राग र ईष्र्या देखाउँदै
विसङ्गति र व्यभिचारको पसल थापेर
आँगन, चोक र गल्लीहरूमा
निस्फिीक्री निदाइरहन्छ
फुस्रोधुस्रो अनुहार टाँसेर
रगतको छालमा नुहाइरहन्छ
निरासा, आक्रोस र असन्तुष्टीको
पर्खाल ठड्याएर
हड्ताल र जुलुशहरू जन्माइरहन्छ ।

Sajan Rai Upekshit – Samaya

साजन राइ ‘उपेक्षित’ – समय

थाह छ ? उनीसँगै हामी हुन्थ्यौ ।
मेरो बाल्यकालको सखी
कति कुराहरुको भलाकुसरी हुन्थ्यो ।
बयेली खेल्थ्यौ हामी एक डाँडा र अर्को डाँडा
समय एकनाशको हुँदैन रहेछ ।
हुदो हो त संसार सबैले आफ्नो अनुकुलमा कब्ज गर्ने थिए होला ।

हामी पनि हुत्तियौ ..
बहकियौ समयको परिवर्तनसँगै …….
चैत्रमासको हुण्डरीले…….
साउन भदौको दर्के झरी र भेलबाढीसँगै…
अथवा पौष माघको चिसो सिरेटोसँगै ….
खै समयको कुन शक्ती थियो त्यहाँ
जसले हामीलाई लापत्त बनाईदियो ।
सम्झनै नसक्ने गरी……… .

समय…….. समय……… समय…….
सबै आफ्नै समस्या र आवश्यकता
सबैको आफ्नै सँघर्ष,
दिनरातको चक्र जस्तै त्यो दिन पनि आयो कि
फेरी पनि हाम्रो भेट ….
बितेका कुरा…बाल्य कृयाकलापको अतितानुभुतिहरु
तर त्यहाँ भएर पनि त्यो थिएन ।
समय सँगै उनको गज्जबको परिवर्तन भएछ ।

आह ….!सखी
तिम्रो भागमा परेको लखपतिको नौटंकीसँगै
हाम्रो मित्रतालाई बिर्सिदिएछौ ।
सुख र सम्पन्नताको चरमोत्कर्षसँगै
हाम्रो सम्बन्धलाई कुल्चीदिएछौ ।
सोच्छौ होला के फाईदा होला र
बितेका कुरा सम्झेर ……
तर विगत बिना वर्तमानको सम्भव नै छैन ।

मलाई तिम्रो सम्पत्तिमा लोभ छैन ।
मलाई तिम्रो उन्नतिमा आँखा लागेको हैन ।
मैले तिम्रो भाग खोस्नु छैन पनि ।
मैले लामो अन्तरालपछिको हाम्रो भेटलाई
सम्झनाको तरेलीहरुसँग सँगाल्दै
सुदामा र कृष्णको झै बनाउन खोजेको मात्र हुँ ।

दिदिङ-१ बर्देउ संखुवा-सभा

Bhanubhakta Pokharel – Piratiko Bhakai Najati

भानुभक्त पोखरेल – पिरतीको भाकै नजाती
(मधुपर्क २०६६ चैत)

केटीः ठाउँ न ठहर भेटी
बोल्ने बाटो छेकी, यो मान्छेको बानी नजाती ।
केटाः नजरैले डाकी
हेर्ने मलाई ताकी, त्यो आँखाको नानी नजाती ।
केटीः शर्म Continue reading “Bhanubhakta Pokharel – Piratiko Bhakai Najati”

Durga Prasad Pokhrel – Ma Janmeko Thaun Nera

दुर्गाप्रसाद पोख्रेल – म जन्मेको ठाउँनेर

म जन्मेको ठाउँनेर
एउटा ठूलो सिमलको रुख थियो
त्यसमा दमै चराको गुँड थियो
चराका बचेरा भर्खर जन्मेका थिए
जब म जन्मेकी थिएँ
मेरा बाले मलाई सुताउन कोर्को खोज्दै Continue reading “Durga Prasad Pokhrel – Ma Janmeko Thaun Nera”

Bhairab Nath Rimal – Mutuko Harek Nashama

भैरवनाथ रिमाल – मुटुको हरेक नशामा

मुटुको हरेक नशामा तातो साहस उमाली
प्रण गर्छौ सदा देशको निम्ति एक भै नेपाली
एक भै नेपाली

माटो र ढुंगा, बाहु र बलले सम्हाली राख्दछौं
गौरव गाथा वीरको नाता झन् उच्च राख्दछौं
हिमगिरी छर्छन् सदैब सुन्दर शान्तिको सुवास
नेपाली जाती हुदैन कहिले अल्छी र उदासी

हिमाल मेरो विशाल चुलि नदेख्ने को छ र?
यो कर्मभूमि बुद्धको जन्म बिर्सने को छ र?
नेपाली आत्मा सम्पूर्ण बोल्छ विश्वको कण-कणमा
पहारा गर्छौ धैर्य ले हामी दिएर सम्मान

शब्द – भैरवनाथ रिमाल
स्वर – नारायण गोपाल
संगीत – चन्द्रराज शर्मा

Bhupin Byakul – Ishwar Haru Ko Yuddha

भूपिन ब्याकुल – ईश्वरहरुको युद्ध

इतिहासमा कुनै एकदिन
रक्सि पिएर मातेको सूर्य
अन्तिम पटक उदाउनेछ क्षितिजमा
र धरमाराउँदै हिंड्नेछ
आकाशको गोरेटोमा पूर्ववत्

त्यस दिन पृथ्वीमा
मान्छेभित्र सपनाका ज्वालामुखीहरू
सम्भवत: अन्तिमपटक फुट्नेछन्
त्यस दिन पृथ्वीमा
मान्छेभित्र महत्वाकांक्षाका भूकम्पहरू
सम्भवत: अन्तिमपटक बिउँझनेछन्
र साँझसम्ममा
मन्दिर, मस्जिद, गिर्जा र गुम्बाबाट
इश्वरका आवाजहरु हाराएर जानेछन !

कालो रातभरि
कुमारी हातले लालटिन समाएर
कुनै बैंशालु जून उदाउनेछैन आकाशमा
र स्वयम् पृथ्वी नै छिर्नेछ
ब्ल्याकहोलको खुला ढोकाभित्र !

भोलिपल्ट बिहान
गोली लागेको सूर्य उदाउन सक्नेछैन
आकाशको किनारमा कतै पनि !

महाप्रलयको त्यस दिन
पृथ्वीमा इश्वरको युद्धसुरु हुनेछ

त्यही दिन
सम्पूर्ण मन्दिरहरु, मस्जिदहरू, गिर्जाहरु र गुम्बाहरु
युद्धशिविरमा रुपान्तरित हुनेछन्
र जहाँबाट
हातमा आत्याधुनिक हतियारहरु बोकेर
स्वयम् जिजस, अल्लाह र कृष्णहरुले
अन्धाधुन्ध गोली चलाइरहेका हुनेछन !

इश्वर्हरुले
आफ्नो अस्तित्वका निम्ति
हाम्रा घरहरु भत्काइरहेका हुनेछन
हाम्रा कटेराहरु जलाइरहेका हुनेछन
र हामीबाट
हाम्रो माटो खोसिरहेका हुनेछन्

त्यस दिन हामीले
ईश्वरहरुका मनभित्र
पापका महासागर बगेको देख्नेछौँ
र त्यही
क्रुर-प्रतिच्छायाहरु चल्मलाएको देख्नेछौं
र त्यही दिन हामीभित्र
अप्रत्याशित, ईश्वरीय बिस्वास
लास परेको हुने छ … … … !

ईश्वरहरुको युद्धमा
स्वभाविक
ईश्वरहरु मरिरहेका हुनेछन्
तर अस्वाभाविक
मान्छेहरु बाँचिरहेका हुनेछन् :
इतिहासमा कतै नबाँचिएको
एउटा नुतन जिन्दगी … … …!

Dr. Madhu Madhurya – Dashain Haru Pachhi Ko Dashain

डा. मधु माधुर्य – ‘दशैंहरु’ पछिको दशैं

…..
कहिले थिएन र यहाँ दशैं ?
र दशैं आयो भनेर रमाउने गर्छौं
हामी “बोका”हरू ??
…..

* * * * *

….रातो टीका, हरियो जमरा र मायालु घाम
रोटे-पिङ्ग, मालश्री धून र विदाको उमंग
लंगुरबुर्जा, नयाँ लुगाफाटो र खसीबोका
भोज-भतेर, टिकाटालो र आशिष-वर्षा
सयपत्री फूल, लाखौं अश्रु -धारा र सुर्ता-आंधी
पूजापाठ, जुवा-तास र सोमरस-बाढी

यिनै “एट्रीव्युट” हरुको एकमुष्ठ पुनरावृत्ति बनेर
हरेक वर्ष
हाम्रो मन-मस्तिक र माटोमा
दशैं
आउंथ्यो / जान्थ्यो ….

पहिले जस्तै अहिले
दशैं कसैकोलागि दशा भएर आउंथ्यो/ आइरहेछ
दशैँ कसैकोलागि पर्व भएर आउंथ्यो/ आइरहेछ …
समर – मिथकको भौतिकीकरण:
“दानवत्व” उपर “देवत्व” को विजय-नाटक
भगवती माताको हातबाट दानव दुर्गाको वधमा टुंगिन्छ ….
देवासुर संग्रामको यो दर्शन रहस्य :
“विपक्षीलाइ ‘दानव’ घोषणा गर,
सत्ताको भक्ति गाउन लगाई शासन गर !”
बुझ्दै जाँदा देख्नेछौ –
यहाँ सँधै दशैं नै दशैँ छ
रक्तपात र लड़ाईं छ
अर्थात् फगत दशैं छ ….
वलीका वोका तैनाथ छौं हामी
पश्चिम महाकालीदेखि पूर्व मेचीसम्म ….
कुनै देव-देवीहरूको उपासना गर्ने पूजारीहरू
थरिथरिका झण्डा लिएर आइरहन्छन् ….
गगनसिंहलाई वली चढाउने पूजारीहरू
नारायणहिटी परिवारलाई वलीमा चढाउने पूजारीहरू
आन्दोलन, द्वन्द र क्रान्तिहरुको आगोमा मान्छे वली चढाउने पूजारीहरू
कुन देवता खुशी पार्न दशैं मनाइ रहन्छन् ??? …
हिजोआज –
धुमधामकासाथ दशैं मनाउने थलो बनेकोछ
सिंहदरवार
देशलाई च्याँखे थापेर जुवा खेल्दा
दुख्दैन मुटु पूजारीहरुको
र लहर चलिरहन्छ अट्टहासको …

* * * * *

कहिले थिएन र यहाँ दशैं ?
र दशैं आयो भनेर रमाउने गर्छौं
हामी “बोका”हरू ??
राणाको पालामा थिएन कि दशैं राणाहरुलाई ?
राजाको पालामा थिएन कि दशैं राजाहरुलाई ?
लोकतन्त्रको पालामा छैन कि दशैं सत्तासिन पार्टीहरुलाई /नेताहरुलाई ?

मेरो अराजक कविता –
दशैं स्थगनको अग्नि-प्रस्ताव
विनिर्माण शैलीमा सलल बग्छ
बाह्य / आधुनिक सुर-असुरहरुको नाट्य-पर्दा च्यातेर ….
दशैंलाई नौलो परिभाषामा बाँधेर !!!

मेरो दशैं –
मबाट आरम्भ हुनु पर्छ अब
मभित्रका लाखौँ असुरहरुलाई भस्म पार्नुछ
मभित्रका करोडौं दुस्वप्नहरुलाई भस्म पार्नुछ
काम-क्रोध-लोभ-मोहका अनगिन्ति शृंखलाहरु भत्काउनुछ
तिम्रा / हाम्रा दशैंहरु
रक्त-प्रवाहबिना उत्सवमय हुनेछन्

मान्छेको
सयपत्री मुस्कान
जीवनको बाटोमा
फक्रिरहनेछ
विहानी दूबो झैं
मौलाई रहनेछ
हरक्षण अनुभूतिमा
नौलो मान्छेको
नवदशैं प्रवाहित हुनेछ ….

शान्त तलाउमा
फक्रिरहेको
कमलजस्तै हामी अब ….
दिवंगत खुशीहरुको
दशैं मनाइरहेका हुनेछैनौं

हो,
हामी
उत्सवमय जीवनभोगीहरु
दशैं कै लागि
जन्मेका थियौं …

हाल: मस्को, रसिया

Yogendra Raj Sharma – Kehi Bimba Ma Ratna Park

योगेन्द्र राज शर्मा – केही विम्बमा रत्नपार्क

एउटा मान्छे, रत्नपार्कतिर
छाता किन्छ-समय ओढ्छ ।
घडी किन्छ-समय हेर्छ ।
किताब किन्छ-समय पढ्छ ।
चस्मा किन्छ र देख्छ समय-
निलो,पहेंलो,कालो,रातो………

व्यस्त फुटपाथको
एउटा कुनामा,
अक्टोपस-ज्योतिषले हात हेर्यो,
अनिश्चित जीवनको
र बताइदियो-
भीरमा अझै रातो फरिया
अल्झिरहेको छ;
अझै धेरै बर्ष, त्यहीं अल्झनेछ;
घाम-पानीले नफाटुन्जेल,
पहिरोमा भिर नखसुन्जेल ।

बदाम-पानी बेच्ने
एउटी केटीलाई दिनभर
चपाइरहन्छन् केही आँखाहरुले ।
उ मेरी बहिनी हो ।
बाँच्नुको अनैतीक परिभाषामा,
उनिहरुले सोचेजस्तो,
आफ्नै मासु बेचेर
बाँचेकी छैन उ;
खहरे जीवन !

अल्ली पर
ओभर-हेड ब्रिजमा,
व्यापारी चिच्याइरहेछ-
अल -आएटम-पाँच, अल आएटम-पाँच ………
एकोहोरो
मिल कराए झैं ।

२०६७-०४-०१, रत्नपार्क, काठमाडौं

Rakesh Karki – Pradhan Mantri Jyu

इन्जिनियर राकेश कार्की – प्रधानमंत्री ज्यू

सबैले छानेर छोडेको साडी जस्तै
गतिभूलि ठोक्किएको गाडी जस्तै

दुनियाँको आँखामा छारो हालेर
प्रेमी प्रेमीका लुक्ने झाडी जस्तै

बिग्रीएर भत्किएर अलपत्र परेको
इतिहास हराएको सिंधुलीमाडी जस्तै

Tanka Subba – Jiunu Ka Kram Upakram Haru

टंक सुब्बा – जिउनुका क्रम उपक्रमहरु

पछ्याउँदा पछ्याउँदै
गोरेटाहरुले
आफ्नो स्वरुप बदल्न थालेपछि
अनगिन्ति उकाली र ओह्रालीहरु आउन थाल्छन्
अनगिन्ति घुम्ती र मोडहरु छाउन थाल्छन्
तव जिउने क्रमका सीधा धर्साहरु
अस्वभागिक रुपले
बाङ्गोटिङ्गो बन्न थाल्छन्
अनि नचाहेरै पनि संकट मोलेर
कठिनाईसँग पौँठेजोरी खेल्नु पर्छ
र झेल्नु पर्ने अनेकौ पाटाहरु पार गर्दै
समय सापेक्ष बन्नको लागि
तिनै स्वरुप बद्लिएका गोरेटाहरुलाई
पछ्याउन विवश बन्नु पर्छ
सहज यात्राको खोजीमा
जब पाईलाहरु अगाडि बढ्न खोज्छन्
तब तिनै जिउनुका क्रम उपक्रमहरु
मडारिन थाल्छन् अनेकौ समस्याहरुको हुरी बताससँग
तै पनि जोखिम यात्रालाई पछ्याउनु परेकै हुन्छ
यसरी नै हरेक मान्छे
जीवन जिउनुको नाममा
फँस्दै जान्छ कहाली लाग्दा गोरेटाहरु पछ्याउँदै
सवैलाई लाग्छ यस्ता गोरेटाहरु नाँघ्दै जाँदा
गन्तव्यमा पुगिन्छ
आखिर कहाँ छ त्यो गन्तव्य ?
किन कसैले किटान गर्न सक्दैनन् ?
कि, त्यो नै अन्तिम गन्तव्य हो ?
यहाँ त अन्तिम भन्नु पनि झुटो मात्र रहेछ
किनकि अन्तिमपछि पनि
अनगिन्ति अन्तिमहरु हुँदारहेछन्
अब कुनलाई अन्तिम गन्तव्य ठान्ने ?
जब कि, अन्तिम सोंचेको र ठानेको गन्तव्य नै
अन्तिम नभई दिएपछि
जीवन यसरी नै सत्यताको खोजीमा
झुटोको आवरणभित्र फँसिरहेको हुन्छ
तर पनि बाँचुन्जेल अनेकौं आँधी-वेहेरीको सामना गर्दै
अगाडि बढ्नुलाई जीवन ठान्दछ,
वास्तवमा त्यो त जिउनुको क्रम-उपक्रम मात्र रहेछ
आखिर पछ्याउँदा पछ्याउँदैका
गोरेटाहरुले
आफ्नो स्वरुप बदल्न थालेपछि
अनगिन्ति उकाली र आरालीहरु आउन थाल्छन्
अनगिन्ति घुम्ती र मोडहरु छाउन थाल्छन्
तव जिउने क्रमका सीधा धर्साहरु
अस्वभागिक रुपले
बाङ्गोटिङ्गो बन्न थाल्छन् ।

Aryabiman Chitrakar – Uslai Prashna Nagara

आर्यविमान चित्रकार – उसलाई प्रश्न नगर

उसलाई रंगको प्रश्न नगर
जसले तिम्रो सादापनमा पनि इन्द्रधनुषको आभाष गरेको छ….
कालो निलो हरियो र रातो मा के छ र??
जब उसले तिम्रो जीवननै रंगाएको छ

उसलाई उत्साह को प्रश्न नगर
जसले तिम्रो खिन्नतामा हर्षविभोर छाएको छ
दुख सुख र तुषारपातमा के छ र??
जब उसले तिम्रो जीवनमा हर्सौल्लास ल्याएको छ

उसलाई वासनाको प्रश्न नगर
जसले तिम्रो तृष्णामा पनि भरोशा गरेको छ
निराशा, छल र कपट मा के छ र???
जब उसले तिम्रो जीवनमा सुनौलो आशा पाएको छ

उसलाई रंगको प्रश्न नगर
जसले तिम्रो सादापनमा पनि इन्द्रधनुषको आभाष गरेको छ….
कालो निलो हरियो र रातो मा के छ र??
जब उसले तिम्रो जीवननै रंगाएको छ

Gopal Kawali – Shunya Sanga Shunya Jode

शुन्य संग शुन्य जोडे, गुणन गरे शुन्य हुन्छ
ध्रुब सत्य त्यसै होला, मान्य उत्तर शुन्य हुन्छ

छैन केहि तर पनि,केहि छ कि आफ्नो जस्तो
हर सम्भव प्रयत्न छ ,आखिर प्राप्ति शुन्य हुन्छ

हातै भरि ठेला उठाई,पैतालामा खिल पल्टाई
नखाई नखाई कर्म गर्यो,चाख्ने फल शुन्य हुन्छ

आँखा चिम्म कान बन्द,अवाज सबै बन्द नै छन्
सन्नाटाको सपनामा,हात लाग्यो शुन्य हुन्छ

यता तान्यो उता तान्यो, आफ्ना आफ्ना डोहोरा छन्
कुनै दिन डोरा छिन्छन्,आफु संग शुन्य हुन्छ

तेरो मेरो उस्को तेस्को,सरासरि धोखा रै छ
आए जसै जानु पर्ने,लाने ल्याउने शुन्य हुन्छ

संधै नजिक नजिक भन्यो,आशपाश डुल्न खोज्यो
चिता जल्छ खरानी भै,श्मसान नै शुन्य हुन्छ!!!

अफगानिस्तान,३०/०१/२०१३