Manoj Bogati – Aarop

मनोज बोगटी- आरोप

तिमीले समातेर मात्र मेरो हात बलियो भएको होइन
किन भने हात समातिन्न।

हात समातेर राख्न सकिन्न
फुस्किन्छ
समात्नु र फुस्कनुको घर्षणले जन्मिन्छ
आरोप।

आरोप पनि आफ्नै सृजना हुन्छ
जसलाई कसैले स्वीकार्दैन।

एकदिन तिमी भन्दा पनि बलियो हुन्छ आरोप
र तिमीलाई जित्छ।
जसलाई कसैले स्वीकार्दैन।

जब आरोपहरूको जनसंख्या बढ्छ
उसले आफ्नो संस्कृति माग्छ
सुरक्षा माग्छ
चिन्हारी माग्छ।

आरोपको सुरक्षामा कानून बनिन्छ
लेखिन्छ संविधानमा आरोपको अधिकार।
आरोपलाई पनि बॉंच्ने अधिकार छ।

आरोप अन्तिम उपाय हो
आफूलाई चिनाउने।

जब आरोप ठूलो र तिमी सानो बन्छौ
तब औपनिवेशिक प्रपञ्चले धार पाउँछ।

को सुन्तुष्ट छ आरोपसित?
तिम्रो आरोप
यसरी बॉंच्छ।

आरोप रङ हो
मैले तिमीलाई दलें
तिमीले मलाई दल्यौ।
वा हुन सक्छ यसको विपरित।

आरोप अक्षर हो
तिमीले मलाई लेख्यौ
मैले तिमीलाई लेखें।
वा हुनसक्छ यसको विपरित।

आरोप छैन भने
गति छैन।

यसकारण तिम्रो आरोपसित मलाई गुनासो हुँदैन।
तिमीले पठाएको आरोपलाई
मैले पिरामा बसाएँ, बुझाएँ, खुशी पारें
अनि तिमीलाई नै फर्काएँ।

सुन्यौ, आरोप दास हुनसक्छ
अन्तमा नाश हुनसक्छ।

जुनदिन आरोपको चेतना यसरी ठोक्किएररै पलाउँछ
त्यही दिनदेखि
जीवनको परिभाषा हराउँछ।

एति सुनिराख
आरोपको आफन्त हुँदैन।

अनि म तिम्रो आफन्त हुँ।

Yuyutsu R.D. Sharma – Khola

युयुत्सु आर. डी. शर्मा – खोला

तिम्रो सङ्गमर्मरी काँध
र, मेरो चौडा छातीको बीचमा
गर्जिरहेछ एउटा खोला
आँसु, आँसु, आँसु ।

तिम्रो गुलियो मुख
र, मेरो सुगन्धित जिब्रोको बीचमा
एउटा फिलिङ्गाहरुको रात
टल्काइरहेको तयो न्यानो नरम त्वचा
त्वचा, त्वचा, त्वचा ।

तिम्रो मांसल जीउ
र मेरा कामिरहेका हातहरुको बीचमा छन्
बादलहरु मात्तिएका लालीगुराँसे वनको सुगन्धले
सुगन्धले, सुगन्धले, सुगन्धले ।

तिम्रो बदामी आँखा र मेरो तातो मुखको बीचमा
खसेका छन् पानीका थोपाहरु मोतीझैं
जंगलका बाक्ला हरिया पातहरुमािथ
पातहरु, पातहरु, पातहरु ।

तिम्रो चम्किरहेको सेतो छाला
र मेरो कालो कपालको बीचमा
सुगाभन्दा हरिया पातहरु
पहेँलिएका छन् अनवरत वर्षाले
वर्षाले वर्षाले वर्षाले ।

तिम्रो जँड्याहा लोग्नेको नपुंसक सिरानीसँगै
बिताएका तिम्रा रातहरु
र मेरो बहुलाएको टाउकोको बीच
उम्रीरहेछ एउटा सानो कविता – वसन्तको
जसले मेरो गहिरो घाउ भर्नेछ
र, उमार्ने छ
फूलहरु, फूलहरु, फूलहरु ।

तिम्रा नीला पारिजात फूलका आँखा
र मेरो कामिरहेको कलमको बीचमा
एक्लिएको एउटा वनचरोको एकल चित्कार
पागल, पागल, पागल ।

तिम्रो मोतीजस्तै सेतो दाँत
र, मेरो निद्राको बीच
दौडदै आउँदै छ बर्खे पानी
कुनै भोको नदीको रोदनझैं
ताराहरु नभएको बिरानो आकाश
र, ग्रीष्म रातको उराठलाग्दो
अन्धकारमा, अन्धकारमा, अन्धकारमा ।

तिम्रो ठूलो छाती
र, मेरा नरम ओठको तिर्खाको बीचमा
क्रुद्ध खोलाको आक्रोश
ठोकिरहेको आफ्नो टाउको जादुजस्ता
पहाडहरुमा, पहाडहरुमा, पहाडहरुमा ।

तिम्रा निर्णयहरु र
मेरो निभ्न लागेको टुकिको बीचमा
खोला बौलाएको

तँ; तँ कवि; तँ मूर्ख
नपुंसक, जा जा गइहाल्-निस्किहाल् ।

(प्रकाशोन्मुख कविता संग्रह “पानाहरु खाली छन्” बाट ।)

Laligurans – Chyatiyeko Man

लालीगुराँश – च्यात्तिएको मन

मोजमस्ती मै डुबेछु म, थाहा थिएन कहाँ छु
ईच्छा रहर मरीसके, अहिले जीउँदो लास भाछु
खोटो रहेछ भाग्य मेरो, पाउनु दुःख पाएं
पटक पटक जीवनमा मैले धेरै धोका खाएं ।

किन होला Continue reading “Laligurans – Chyatiyeko Man”

Bairagi Kainla – Mateko Manchheko Bhashan: Madhyarat Pachhiko Sadak Sita

बैरागी काईंला – मातेको मान्छेको भाषण: मध्यरातपछिको सडकसित

आधारातपछि
रक्सी दोकानबाट म के निस्किएको छु :
प्रत्येक खोंगी र खोरभित्रबाट
पखेटा फट्फटाउँदै विद्रोहको
कुखुराका भाले बासेर मेरो स्वागत गर्दछन्,
यहाँको बातावरणको निम्ति
यहाँको निर्जीवताको निम्ति
यहाँको व्यवस्थाको निम्ति
मेरो रक्सीको गन्धले भिजेको निश्वास पनि
आज, ठुलो आँधीसरह भइसकेको छ
सडकका दुवैतिर लाम लागेका यी आलिशान भवनहरू
आफ्नो जगसहित आफ्नो कमजोरि माटोमुनि गाडिदिनु
अब, अब, अब लड्नलाई तयार छ,

आज मेरो प्रत्येक पाइलामा यौटा-यौटा भूकम्प छ
आज मेरो प्रत्येक अनुभवमा यौटा-यौटा ज्वालामुखी पड्कन तैयार छ
कसरी बसेछु यो उमेरसम्म
यौटा पाइलासम्म पनि नअटाउने
ढल्न लागेका यी साँगुरा घरहरूमा ?
मलाई दुःख लाग्छ :
अझै सुत्छन् गनाउलाझै गुजुल्टिएर
आत्म-पराजित मानिसहरू
धरतीको अस्वस्थ्यकर घरहरूमा,
अनि यति अबेरसम्म ?
आज मेरो विशाल्ता पृथ्वीमाथि अटाउदैन
यो सडकभरिको देशमाथि सास थुन्छ
अनि मैले सडकभरि आँदाखाँद गरेर हिड्दा
मानिस भन्छन्- यो मातेको छ ।,
छेउ लागेर बाँयापट्ट हिंड्नु पर्छ
हो हामीले छेउ लागेर हिंडनु पर्छ
धेरैले सडकमाथि अटाएर हिंड्नु पर्छ,

गगनचुम्बी भवन र धरहराका
सिरान-सिरानका कोठाभित्र
रात-रातभरि बल्दछन्…….नीलो-नीलो गुलुप :
लाटकोकोसेराका आाखाहरू,
यहाँ रातभरि लाटकोसेराले आँखा देख्दछन,
यहाँ रातभरि लाटकोसेराले कसकसको बाटो ढुक्छ ?
टाउकोभरि अफिसको कागजपत्रका अक्षर,
छातिभरि अफिसको दिवाल घडीका काँटाहरू
फेरिनै आटेका पूर्जाजस्ता जिन्दगी
काँधमाथि टाउको लतारेर यो सडकमाथि हिंडदछन्,
यिनलाई घिसारेर हिंडदछन्
अनुहार नभएका मानिस, अँध्यारोका खुट्टाले टेकेर
रात-रातभरि यो सडकमाथि !
फलतः आजकाल सडक घटेको छ,

कसले चोर्दछ सडकका छेउकुनाहरू ?
किन घट्दछन यो सडक प्रत्येक रातको आगमनसित ?
यो सडकलाई उधारेर फेरि ठुलो पार …………
जब म भन्छु, छेउको मुर्ख पुलिस
मलाई पक्रन तयार छ किनकी म मातेको छु !
अनि रक्सीले छात्ति भरेपछि
मलाई पनि लाग्छ कि मभित्र यत्ति विशालता आइसक्यो,
कि यो सडकको संकीर्णतामा अब अब नअटाउने भइसकेको छु !
इन्जिनियरले सुनुन्
नेता, प्रध्यापक र कविहरूले सुनुन्
इतिहासको प्रत्येक आन्दोलनले सुनुन्
यसर्थ, पोष्ट अफिसको पेटीबाट
म वक्तव्य प्रसारित गर्दछु :
ए सडक हो !
यौटा मानिस तिमीमाथि हिंडदै छ,
म अटाइना तिम्रो फैलावटमा
थसर्थ, म हुकुम गर्दछु …..
अझै तिमीहरू-फट्टिदेऊ, च्यात्तिदेऊ, फैलिदेऊ……
तिम्रो फैलावटको सीमामाथि अतिक्रमण गर्ने
प्रतिक्षण इतिहास बनिरहेका क्षणसित
यी ठूलठूला बिल्डिङका पेटीहरू
मात्र कोतपर्वका विजेताका
मात्र शासन गर्ने परिवारका
प्रशस्ति र वंशावली लेखिएका इतिहासका इतिहास नाङ्गा पन्ना जस्ता
यी पेटीहरूलाई
मुटुदेखि मस्तिष्कसम्म चिरिने गरेर
तिमीले च्यात्तिदेऊ……..फाट्टिदेउ……
कोलम्बसको पैतालाले
यस सडकमाथि टेक्न पाउनु पर्छ ।
यौटा विद्रोहले यहाँ शिर उचालेर हिंड्न पाउनु पर्छ,

यसर्थ, म हुकुम गर्दछु :
ए सडक हो !
अझै च्यात्तिदेऊ…….अझै फाट्टिऊ….
जति खाडल बन्दछ त्यत्ति नै
रक्सीको तरलताले भिजाएर
म, मेरो सद्भावनाले रसाइदिन्छु
म मेरो विशाल्ताले ढाकिदिन्छु
नत्र ता म यहाँ अटाउनै सकिनँ,
नत्र ता बिहान नौ बजे स्कूलको बखत
सानो बालकलाई
उसको आमा र मैले कसरी स्कूल पुर्‍याउनु यहाँबाट
जहाँ अटाउदैन यौटा खुट्टाको पनि पैतालाको फैलावट !
सयौ बूटले प्रतिक्षण किच्चिएर
मोटरका चक्काले प्रतिक्षण पिल्सिएर
लम्पसार र उत्तानो परिसकेका ए जिन्दागी हो !
निष्क्रियताको हुस्सुले थुनिएर
साइनबोर्डका खम्बाले सीमित
घुम्तिघुम्तिले टुक्राटुक्रा खण्डित
चक्रवर्तीको चोइटिएका पराक्रमको सहस्र चोइटा……
ए सडक हो !
अश्वमेध यज्ञका घोडा खेदेर विश्वविजयमा बढेका
सगरका ए शापित सहस्रदश पुत्र हो !
आकाशबाट बोतलको स्वर्गङ्गाको जल
भगीरथको आस्थाले छर्किहेछु तिमीमाथि,
तिम्रो निधारमाथि, आँखामाथि, छात्तिमाथि !
यो जो बगाइरहेछु बोतलका बोतल….
रक्सी सडकमाथि,
थोपाथोपा पिएर
उठ, उठ बौरिएर ए मेरा पिताहरू हो !
ए सगरका शापित सहस्रदश पुत्र हो !
अनि एस पल्ट हिमालजत्रो मुठीले
क्षितिजका गहबाट कचेराको कुइरो पुछेर
मसित हेरिदेऊ…….प्रथमपल्ट :
आँखाले भ्याउञ्जेलसम्म
हामी हाम्रो चारैतिर
विजयका निम्ति युद्धभूमी र
जिन्दगीका निम्ति उज्यालै उज्यालोमात्र देख्दछौं !

Bhanendra Sambahamfe ‘Jujharu’ – Bidambana

भानेन्द्र सम्बाहाम्फे “जुझारु” – विडम्बना

यो धर्ती यो आकाश
किन किन अनौठो लाग्छ
कता कता के के नमिले जस्तो लाग्छ
अनि यो मन
नमिलेकोलाई ताछ्तुछ् गरेर
मिलाउन खोज्छ चिटिक्क पारेर
नमिलेका रङहरुलाई फालेर
सुन्दर Continue reading “Bhanendra Sambahamfe ‘Jujharu’ – Bidambana”

Pralhad Pokhrel – Akshar

प्रल्हाद पोख्रेल – अक्षर
(मधुपर्क २०६६ जेठ)

देखौँ अक्षरका ताँती लेखौँ अक्षरकै कुरा
मातौँ अक्षर खाएर पिएझैँ लठ्ठ भै सुरा
पढौँ अक्षरका भाषा भोगौँ अक्षर-जीवनी
पाई अक्षरकै साथ रमाओस् लेखनी पनि ।

दर्कोस् अक्षरको वषर्ा चलोस् अक्षरकै भल
उर्लोस् अक्षरकै बाढी बगाई चित्तको मल
भन्छन् अक्षर हुन् ब्रहृम, परमात्मा र ईश्वर
गरे अक्षरकै ध्यान पाइन्छन् जगदिश्वर ।

ज्ञानगोष्ठी चलून् धेरै गरी अक्षर-आरती
धानी अक्षरकै धन्दा लेखियून् कविताकृति
हिडौँ अक्षर टेकेर उडौँ अक्षर-यानमा
लागौँ अक्षरकै खेती सपार्ने अभियानमा ।

सुघौँ अक्षरको मीठो बासना मग्मगाउने
बालौँ अक्षरको बत्ती ज्योत्स्नाझैँ जग्मगाउने
फुकौँ अक्षरको आगो दन्दनी हुर्हुराउने
पिऔँ अक्षरकै पानी जवानी जुर्मुराउने ।

हिँडे अक्षरको बाटो रोकिन्न कहिल्यै गति
रोजे अक्षरको क्षेत्र निरन्तर छ उन्नति
शङ्का अक्षरमा छैन त्रास-चिन्ता-व्यथा-खति
लङ्का मात्रै कहाँ हो र! जितिन्छ अमरावती ।

हाँके अक्षरका सेना हारिन्न कहिल्यै रण
तानी अक्षरकै ताँदो जितौँ सङ्ग्राम भीषण
बोकी अक्षरका झण्डा क्रान्तिमा होमिऔँ सब
चढी अक्षरकै डुङ्गा ज्ञानगङ्गा तरौँ अब ।

चुहिँदैन कतै तप्प अविनाशी छ अक्षर
गतिमान ऊध्र्वगामी छ अग्रगामी निरन्तर
हिडौँ अक्षरकै बाटो चिन्तामुक्त सरासर
जराजीर्ण हुँदै हुन्न अजरामर अक्षर ।

Durga Lal Shrestha – Putali Gaun [Bal Kabita]

देख्छु म यहाँ पुतलीसडक,
पुतलीबजार,
पुतलीगाउँ लागेन पत्ता
खोजे नि हजार ।

हुन त पक्कै होला त्यो गाउँ
कहीं यो माटोमै,
बसेको छ कि मलाई नै ऊ
ढुकेर बाटोमै ।

कल्पना फुर्छ पुतली-ज्यूको
छिर्बिरे धर्सा,
त्यो Continue reading “Durga Lal Shrestha – Putali Gaun [Bal Kabita]”

Bhim Darshan Roka – Kaiyoun Baato Baata Aayeko Hoon

कैयौँ बाटोबाट आएको हुँ
कैयौँ गीत गाएको हुँ
पर्वत बनी उभिएको हुँ
नदी नाला बनी आएको हुँ
कैयाँै बाटोबाट आएको हुँ ।
हुरी बनी दगुरन्छु म
छायाँ बनी बिसाएको हुँ
यौवन बनी ढल्कन्छु म
माया बनी आएको हुँ
कैयौँ Continue reading “Bhim Darshan Roka – Kaiyoun Baato Baata Aayeko Hoon”

Dr. Mohan Prasad Joshi – Premi Bhaechhu, Premika Pani

डा. मोहनप्रसाद जोशी — प्रेमी भएछु, प्रेमिका पनि

आँखा खुला छ हृदय पनि
तिमीलाई देख्न पाइन्छ कि भनी |

शरीर निहुरिन्छ शिर पनि
तिम्रै वन्दना गर्न भनी |

म प्रेमी भएछु, प्रेमिका पनि
तिम्रै पिरती पाइएला Continue reading “Dr. Mohan Prasad Joshi – Premi Bhaechhu, Premika Pani”

Pravin Rai Jumeli – Man Pareko Durghatana Bare Euta Report

प्रवीण राई जुमेली – मन मरेको दुर्घटनाबारे एउटा रिपोर्ट
(Sent to Sanjaal Corps via Email)

सधैं त सरीर मर्थ्यो मन बाँच्थ्यो
यसपाली त मन चाहिँ मरेछ सरीर बाँच्यो

नैराश्यको गाडीमा चडेथ्यो ‘रे त्यो
विडम्बनाको भीरमा वैरिएछ
‘ए झरी’ भन्थ्यो ‘रे मर्नअघि
अलिकति घामको किरण पनि माग्थ्यो ‘रे
नीलो आकाशलाई हेरेर त झन् सासै चुँडिन गाह्रो भो ‘रे
मर्दै गर्दा त्योसित एकान्तको साथ थियो ‘रे

सरीर मर्नलाई त एउटा ढुङ्गाको चोट नै मनग्गे
छुरीको एउटा सानो प्रहार नै मनग्गे
तर गीतबाट भाका नचुँडी
रुखबाट हरियो नखोसिई
कहाँ मर्छ र मन कहाँ मर्छ र मन

समयले भन्थ्यो ‘रे हामी अमर्त्यसेन-खोला सुकेको देख्छौं
असीम एउटा वानगोफ-बोध हराएको देख्तैनौ
हामी सुन्छौं पण्डित बजेको ज्ञानहरु
तरलताको अरुणालामा-रुदनहरु सुन्दैनौ
समयले त्यसै भन्थ्यो ‘रे

कति सुटुक्क मऱ्यो त्यो समयकै षडयन्त्रमा
कसैको गजप मुटुले देख्नै भ्याएन
मलामीको रमिता भर्न र विषादको काँध दिन पाएन कसैले
हिप्पोक्रेसी गन्हाउने फूल नै चढाउन आएन
कुनै भ्रमको महत्वकांक्षी हात
आस्था नामक सरौको सूचीमा पनि चडेन
राहत भनिने केही छद्म राशी

समवेदनाको साइटभरि बोधो कंक्रिटहरु ठडिन थालेछ अहो
मनको चिहानमाथि विस्मृतिको बनमारा उम्रिन थालेछ॥

सिक्किम अकादेमी, तिब्बत पथ, गान्तोक – ७३७१०१, सिक्किम
इमेल – ritukhel2009@gmail.com
फोन – ९७७५९९२१४१

Bibek Dulal Chhetri ‘Damak’ – Teej Sambandhi Haiku Haru

विवेक दुलाल क्षेत्री “दमक” – केहि तिज सम्बन्धि हाइकुहरू

१.
तिजको बेला
पिठ्यूँमा घाम बोकि
नेपाली चेली .

२ .
कस्तो फेशन
लय हो या रत्यौली
तीजका गीत .

३.
पेट काटेर
हुन्न हरितालिका
रुढी Continue reading “Bibek Dulal Chhetri ‘Damak’ – Teej Sambandhi Haiku Haru”

Laxmi Prasad Devkota – Bihana Ko Akash Lai

क.

आकाश ! तँ लुकी पालिरहेछस् आफू खाने केवल अँध्यारो !
ए चोरीको ए रे अँध्यारो !
बिक्रीको,
हुँडारहरुको उल्लूकहरुको
षड्यन्त्रीको
दुःस्वपनीको, निशाचरको,
निर्भीकताको साम्राज्य !
ठुक्री, टुक्री, टुक्री Continue reading “Laxmi Prasad Devkota – Bihana Ko Akash Lai”

Rajab – Bhoomi Ko Jokhim

आफ्नू शक्ति देखाउन
पृथ्वीमा आँधी
बाढी
भूकम्प
बरोबर आउँछन्
र जीवन, वन र भूमिको शृङ्गार
भत्काइरहने गर्छन्
त्यसैले
त्रस्त रहन्छन् आफ्नै रक्षकसँग
जीवनहरू
वास्तवमा जीवन
पृथ्वीदेखि, आकाशदेखि, वायुदेखि, Continue reading “Rajab – Bhoomi Ko Jokhim”

Bhanubhakta Pokharel – Nara Bir Ko Aarati

भानुभक्त पोखरेल – नर- वीरको आरती
(मधुपर्क माघ, २०६७)

धृति-शक्ति-समुज्ज्वल संसृति-हीर
वातोद्वेलित सागर-नीर
किञ्चन पत्थर-गेगर-लहरे
स्वल्प समाविल उत्तर खहरे
ईषदस्थिर-सुस्थिर, धीर-अधीर
विश्वविभावन Continue reading “Bhanubhakta Pokharel – Nara Bir Ko Aarati”

Dilip Yonjan – Simana Haru

सारिएका सिमानाहरु, पुरानै डोबमा गाड्नु छ
खुम्चिएको देशको नक्सा, फेरि नयाँ कोर्नु छ
टिष्टा र कांगडा फिर्ता, लिन लड्न बाँकी नै छ
उठ है उठ युवाहरु हो, देशको मुहार फेर्नु छ।

सन्धि र सम्झौतामा, मेरो देशको Continue reading “Dilip Yonjan – Simana Haru”

Aman Maharjan – Malai Kaam Garna Deu

अमन महर्जन – मलाई काम गर्न देऊ

मुटु भरी संगालेका अनेकन चाहना हरु
यो देश, जनता र सगोल समाज का लागि नै भनेर
समर्पित मेरा यी प्रण अनि भाबना हरु
कुंठित गर्न आई लागेका भरौटेहरु
शाबधान
मलाई काम गर्न Continue reading “Aman Maharjan – Malai Kaam Garna Deu”

Gopal Prasad Rimal – Prashna

नेपाली तिमी यहाँ किन आयौ ?
गो–रखाली हौ,
गो–रक्षाको भार लिई
बढ्दैबढ्दै आयौ ? नेपाली…
तिम्रै गुफा कन्दराहरुमा
देखेथ्यो जगले पहिलो सपना,
तिम्रै वनमा पलेटी कसेर
सफल भएथ्यो ऋषिहरुको जपना,
पाएथे अन्धजगत्मा
बल्दो उज्वल दीप—
के त्यही दीप लिई तिमी
बढ्दै आयौ दुनियाँमा ? नेपाली…
आदर्शझैँ उच्च,
विस्तृत विशाल हृदयझैँ,
सत्य छुन बढेका,
या सतयका रुप भै उठेका
मनका लहरझैं सुन्दर
हिमालको रुपमा
अमरापुरीको पथ तिम्रै–
के सबैले स्वर्ग पुगेर
स्वर्गको सुन्दर कहानी भनेर,
फूलको माला लिन
घुम्दै आयौ यहाँ ? नेपाली…
या बिजुलीका कणझैं प्राण वरिपरि
पञ्चभूतको आवरण बेह्री
तिमी बर्सने बादलझैँ
आह्र्लँदा कर्म–जगतमा,
कुनै विपरीत हुरीले
फेरो मार्यो र पथमा ?
नेपाली…

Dilip Yonjan – Desh Ko Maya

आफ्नै देशमा बस्न पाए, हास्थे बाच्थे खुशी
बिदेसमा बसेकोछु हर दिन,लाजले आँखा छोपी।

आफ्नो माटो घर गाँउ, सम्झि मन रुन्छ
बुढि आमा रोई हाँस्दा, मरेको झै लाग्छ।

दसा ग्रह देसलाई लाग्यो, रगत भयो पानी
जनता Continue reading “Dilip Yonjan – Desh Ko Maya”

Shikhar Arohan – Kabiharu Jadyaha Hoinan

शिखर आरोहण – कविहरू जड्याँहा होइनन्
(Sent to Sanjaal Corps via Email)

जड्याँहा,
जो एक थोपामा
आनन्द पाउँछ,
थकाइ मेट्छ

कवि
जीवन जीउँछ,
जो एक शब्दमा
देश पाउँछ ,
आफूलाई नै पाउँछ,

पाउँछ वर्तमानलाई !
जड्याँहा कवि बन्ला,
तर कवि
जड्याँहा बन्दैन !
कविहरू,
पीउनलाई पीउछन्,
जड्याँहा होइनन् ।
एक थोपामा
संसार देख्ने
र इतिहासलाई हाँक्ने
के जड्याँहा हो र ?
जड्याँहा,
चौतारीहरूमा थकान मेटन्
पीउछ, सायद पीउनुपर्छ,
कवि
चौतारीहरूमा देश खोज्न,
पीउँछ, सायद पीउनुपर्छ ।
जड्याँहा व्यक्तिहरू हो,
कवि,
देश हो
वर्तमान हो
सृष्टी हो
सिङ्गो राष्ट्र हो,
एकान्तमा
एउटा परिकल्पना हो,
कविता हो
मानव हो
र हो एक कवि
जाँड
जड्याँहालाइ पिँउछ,
जाँडलाई

कवि पीउँछ
त्यसैले
कविहरू जड्याँहा होइनन्,
कदापी जड्याँहा होइनन् ।

रगतका थोपाथोपाहरूमा
जहाँ देश भेटिन्छ
र भेटिन्छ
राष्ट्रियता र मानवता
बेबीलोनका बगैंचाहरूमा
फल्ने फलहरूका आकार
जहाँ,
बग्छन् रगतका खोलाहरू
त्यहाँ,
पाउँछन् जड्याहरू कवि !
एउटा अकृति जब हिडिरहन्छ
अरू कुल्चिरहेछन्
त्यहाँ पाउछन,
जड्याँहरू कवि !
अल्कोहलका गन्धहरूमा
जहाँ भेटिएका छन्
स्वतन्त्रताहरू
के त्यो रक्सी हो ?
जड्याँहाहरू ती हुन्
जो पानी बेचिरहेछन्

रमाइरहेछन्
अल्कोहलहरूमा ।
तर कविहरू,
पानी किन्छन्
मानौ उनीहरूको
अल्कोहल हो त्यो,
जहाँ भेटुन् उनीहरू
एउटा मन, र नशा
सदा उन्नती तर्फ ।
कविहरूले कहिल्यै जानेनन्,
लेबलका डोबहरू,
आयातीतका सुगन्धहरू,
उनीहरू रहीरहे, त्यही देशमा,
त्यही परिवेसमा,
राष्ट्रको लागि,
जड्याँहा तथानाम बोल्छ
र गर्छ उल्टोहरू,
उ प्रण गर्छ
पुल बनाउन
जहाँ नदी बगेको छैन,
कविहरूले त्यसो कहिल्यै गरेनन्,
अर्थात्
कविहरू जड्याँहा होइनन् ।

Moti Ram Bhatta – Ma Timra Aghi Parna Layak Kahan Chhu

मोतीराम भट्ट – म तिम्रा अघी पर्न लायक् कहाँ छू
(शारदा मासिक अङ्क ११)

म तिम्रा अघी पर्न लायक् कहाँ छू,
त्यसैले अघी सर्न लायक् कहाँ छू ।

हुकुम हुन्छ तिम्रो त हाजिर छँदैछू,
बिना मर्जि आँट गर्न लायक् कहाँ छू।

अरूका ऊपर आँखिभौँ तानि हाने,
म जावो हरे ! मर्न लायक् कहाँ छू।

जहाँसम्म मन चल्छ लौ हुन्छ घुर्कुन्,
तिनै झैँ नजर् तर्न लायक कहाँ छू।

सहडमै छ मन् हर्न सक्नू हरीले,
सुनीस् मोति त्यो गर्न लायक् कहाँ छू।