Manoj Bogati – Pathan 2

मनोज बोगटी – पठन- २

ई-अक्षरहरू डाउनलोड गरेर
कागजमा हेर्दैछु म
प्रिन्टरबाट निस्किएको मेरो पाठको आजको आँखा।

मलाई यत्ति चाहिएको हो
आज बुझ्ने
डा. गोबिन्दराज भट्टराईको पोस्टमोर्डन लिटरेचर-माथिको लेख।

विचार ठुन्का-ठुन्का भएर छरिएको
एक्स् रे हेरेर
पाठकलाई लागेको रोग चिन्नु अघि
मेरो स्वतन्त्रतामाथि भइरहेको हस्तक्षेपले औंली उठाउँछ।

तक्निकीको पछिपछि कुद्ने कविले
गरेको उत्पादनको वकालत
कम्पनीको विज्ञापन हो कि उसको कला?

मेरो नाममाथि हुन नसकेको तर्क
उसको दाममाथि हुन्छ।

गाईको थुन निचोर्ने औंला
अमूल मिल्कको प्याकेट निचोर्दै गर्दा
कविता पढ्ने पाठकले
विज्ञापन पढ्छ?

प्रकृति र विज्ञानसँगसँगै कुम मिलाएर उभिएको छ अघिल्तिर
मैले दुइमा एकलाई राम्ररी चिन्न सकिन भने
विश्वको सबैभन्दा इमान्दार अन्धो हुन्छु म?

आज पनि
घरमा पढ़ेको चेतनभगतको किताबको रिव्यू
नेट-मा पढ़ें मैले।

Homnath Pathak – Mero Desh

होमनाथ पाठक – मेरो देश

मलाई प्यारो मेरो देश,
दौरा सुरुवाल नै बरु बेस
म जहाँ बसे पनि,
चिनिन चाहन्छु नेपाली भनी
डाँडाकाँडा र हिमचुचुराहरू,
फुलिरहेका लालिगुराँसहरू
सम्झिरहुँला कर्मक्षेत्रहरूमा,
सगरमाथा, काँडे भ्याकुर बरु
हिमालका सन्जिवनीबाट,
यहाँ सुन फुल्ने तराईका फाँटमा
सुन्दर कैलास पर्वतनेर,
चिनिन्छ नेपाल देश हेर
सुशासन चाहने मेरो देश,
सुसज्जित भएर लेस
चिनाउने छौँ यसलाई विश्वमा,
फल्ने र फुल्ने छौँ स्वदेशमा

Pushpa Baruwal – Dukhad Khabar Surje Bhai Lai

सूर्जे भाइ
ए, सूर्जे भाइ
तपाईले थाहा पाउनु भयो?
मंगललाल चौधरीलाई त मारेछन नि !
आजै, भर्खरै मात्र ।

तपाईँलाई थाहा छैन होला उसको कथा –

ऊ रुग्ण थियो -कहिल्यै प्रतिवाद गरेन
ऊ जीर्ण थियो -कहिल्यै Continue reading “Pushpa Baruwal – Dukhad Khabar Surje Bhai Lai”

Nawaraj Subba – Pardeshi Ko Sapana

मनमा बिछ्याएर
उनेका मायाका पोतेहरू
तिम्रो गलामा बिसाएर
तिमीसँग बिदा माग्दा
धेरै बेर रोएथ्यौ तिमीे सपनीमा
अहिले ब्यूँझेर हेर्दा पो देखें
तिमीले मेरो छातीमा झारेका आँसुहरू
मेरै सिरानीमा झरेछन्
यस्तो लाग्यो
नौ डाँडापारिकी मायाले
आज मलाई बल्ल संझिछिन् ।

Subhash Chandra Bhandari – Jeewan Bhab

सुभाषचन्द्र भण्डारी – जीवनभाव

कल्कल् बगेझैँ नदनाद पानी
बग्दै छ हाम्रो जनजिन्दगानी
कथा–व्यथा जीवनका तरङ्ग
फिक्का कतै देख्छु प्रगाढ रङ्ग ।
घुटुक्क प्यूँझैँ रसकाव्य धारा
छ काव्यको जीवन नै सहारा
अनन्त यै जीवन व्याप्त देखेँ
सौन्दर्य देखेँ लयदार लेखेँ ।
कतै छ हाँसो परिजात गाढा
इबी कतै अश्रु विषाक्त काँढा
म भन्छु हो जीवन खेलजस्तै
सन्तोषले आत्म रहन्छ मस्तै ।
यो जिन्दगीको मन सारथी हो
स्वतन्त्रता सुन्दर आरती हो
मान्छे भयो जीवनमार्ग शिल्पी
उन्नीत आभा छ अझै प्रगल्भी ।
राजा र रैती सम जिन्दगी हो
रून्चे र पिन्चे पनि जिन्दगी हो
थाकी बसेका कति जिन्दगी छन्
मात्ती बसेका कति जिन्दगी छन् ।
गोठालुको जीवन प्रेम गीत
सुनेर अर्कै दिल खिच्छ प्रीत
अनेक छन् रूप छटा निविष्ट
क्वै चोर जाली त कुनै प्रबुद्ध ।
चङ्गा, नदी, फूल र पत्रतुल्य
यो जिन्दगी हो फल जो अमूल्य
जीवन् लता अमृत फल्नुपर्छ
पापिष्ट सत्ता सब ढल्नुपर्छ ।
समुद्र हो जीवन हो जहाज
आयाम सिङ्गो सगरै विराज
प्रदीप्त क्या जीवन दीपजस्तै
लालित्य उस्तै र सुगन्ध उस्तै ।
जहाज जैल्यै पनि डुब्न सक्छ
बत्ती हवाले पनि निभ्न सक्छ
आकाशमा मेघ बढाइँ गर्छ
सत्जिन्दगी शाश्वत बन्नुपर्छ ।
झमक्क भो रे झलमल्ल फाटी
डुबेर दिन् खै किन पर्छ राति,
निर्णीत यो जीवन पो कहाँ छ
आश्चर्य छाडेर छलेर जान्छ ।

(मध्यबानेश्वर, काठमाडौँ)

Indra Kumar Sunuwar – Nari Ko Mahima

ईन्द्र कुमार सुनुवार – नारीको महिमा

नारी तिमी जननी हौ जन्म दिने
असह्य पिडा सहेर शिशुलाई मातृत्व प्रेम दिने

नारी तिमी चेलिबेटी हौ दाजुभाइ पुज्ने
यमराजलाई बिन्ती चढाई माइतिको रक्षा गर्ने

नारी तिमी प्रेमिका हौ प्रेमको अर्थ बुझाउने
प्राप्तीमा मात्र हैन त्यागमा पनि रमाउन सिकाउने

नारी तिमी जिबनसाथी हौ जिन्दगी भर साथ दिने
प्यारो माइतीघर छोडी आई दुखसुखमा सगै जिउने

नारी तिम्रो महिमा जति नै गाए नि कम छ
नारी दिवशमा मात्र हैन सदैब तिम्रो कदर गर्नु छ

Narayan Shrestha – Exit 20-10

नारायण श्रेष्ठ – एक्जीट २०-१०

निष्कलंक मन लिएर यो चौबाटोमा उभिएँ भने
बाटोहरुले नै मलाई छोप्ने छन्
माया मानेर छिमेकीको आँगन टेकें भने
आफन्तहरुले नै छिर्के हानिदिने छन्
तीर्खा लागेर सियाल ताप्न
या Continue reading “Narayan Shrestha – Exit 20-10”

Lalijan Rawal – Shatru Lai Sira Bokyoun (Nepali Gajal)

ललिजन रावल – शत्रुलाई सिरा बोक्यौँ (गजल)
(असोज मधुपर्क, २०६८)

शत्रुलाई सिरा बोक्यौँ सधैँ आफ्नै ठानी
र त युगौँदेखि झेल्यौँ कैयौँ घामपानी ।
पूराना ती रातहरू जति ढले पनि
उदाएको छैन अझै नौलो त्यो बिहानी ।
आँखाबाट पीडाका ती नदीहरू बग्दा
पिरतीका रमाइला हुन्नन् कुराकानी ।
हाम्रो भाग्यमा केही हुन्न, हामी सधैँ लाटा
बाठाहरू लगिहाल्छन् सबै छानी-छानी ।
सुख टाढा क्षितिजमा कतै लुकेको छ
जे गर्दा नि रित्तिदैन दुःखको यो खानी ।
सङ्घर्षको ज्वालालाई जीवनभरि बाल्यौँ
खेर जाने हो कि कतै हाम्रो त्यो लगानी ।

Ananda Ram Paudel – Barta (Nepali Short Poem)

आनन्दराम पौडेल – वा॒र्ता॒
(Sent To Sanjaal Corps Via Email)

सवै सम्वाद,गोष्ठी
विमर्श,वार्ता र अन्तर्कृयाले
सधैं मुख्य प्रश्नलाइ पन्छाउने गर्छ
यस्तो लाग्छ
गम्भीर विषयबाट ध्यान हटाउनकै लागि
गोष्ठी,वार्ता हुने गर्छ।

Shiva Prakash – Budho Simal

ख्वामित !
छत्तीस वर्ण यो फूलबारी उजाडिदैछ !
उजाडिदो यो फूलबारीलाई
फेरि सिँगार्नु छ, सुरम्य बनाउनु छ
शान्ति सिंचन गरेर रगतले साँधिएको
फूलबारीको माटो पखाल्नु छ
भावनाका बिरुवाहरु रोपेर
यहाँ विश्वासको फूल फूलाउनु छ
आदर्शका बारहरुले घेरेर
निष्ठाका कुटो कोदालीले
यो फूलबारी गोडमेल गर्नुछ ।
तर ख्वामित ! यहाँ त उल्टो भयो
भावनाका विरुवाहरु हैन,
यो फूलबारीमा एउटा भयानक
बूढो सिमल पो गाडियो !
रिसानी माफ होस्, ख्वामित !
हजूरबाट किन यस्तो उल्टो कदम चालियो –
ख्वामित ! म यो फूलबारीको मालिक हैन,
एउटा मामूली मालीमात्र हूँ
ख्वामित ! सानो मुख ठूलो कुरा नठानियोस्
त्यो बूढो सिमल सारेर र्सर्दैन, ख्वामित !
कहिल्यै र्सर्दैन ।
किन भने त्यो बूढो छ, जिरण छ
जतिसुकै शक्तिशाली
मल हाले पनि यो हुर्किँदैन
जतिसुकै कालो लेदो भरिएको
जल हाले पनि यो झाँगिदैन
ख्वामित ! यो बूढो सिमलमा
न त चुरो छ / न मूल जरो छ !
भोलीको हावाको झोक्कामा र्
गर्लम्म ढल्न सक्छ !
त्यतिबेला सायद यसले
भयानक दुष्परिणाम निम्त्याउछ
हजारौं बिरुवाहरु किच्न सक्छ
उजाडिदो यो फूलबारी
त्यसपछि झन् उजाड हुनेछ , ख्वामित !
हो, त्यस पछि झन् उजाड हुनेछ
र , यो बूढो सिमल
मात्र दुष्परिणामको प्रतीक हुनेछ ।
ख्वामित ! यो आदिम रुखले
परम प्रभुत्वका चाहना राखेको छ,
भयंकर रुग्ण स्वरुप भए पनि
असिमित विस्तारको उत्कण्ठा राखेको छ
तर ख्वामित !
कपोलकल्पित शून्यताको फल बोकेको
यो बूढो सिमलमा
म विकृत प्रतिविम्ब मात्र देखिरहेछु
यसमा न सद्भावको पालुवा पलाउँछ !
न भावनाको फूल फूल्छ !
न विश्वासको फल फल्छ !
न आदर्शका हाँगा फैलाउन सक्छ !
न यसले झरीमा ओत दिन्छ ,
न टन्टलापुर घाममा छाहरी !
न यो वर-पीपल जस्तो
श्रद्धा र आस्थाको कल्पबृक्ष हुन सक्छ
न त यसका पात बेलपत्र जस्तो शुद्ध छन्
न त भेडाबाख्राले नै खान्छन्
ख्वामित ! यो बूढो सिमल
न त हजूरको महलको खाँबो नै हुन्छ
न त अग्नि हवन्का लागि
यसको समिधा नै चल्छ !
न त यो कसैको चिता जलाउन नै काम लाग्छ !
ख्वामित ! हजूरको हुकुम नमानौ
मृत्युले मुख बाउँछ
मानौ, आत्माले धिक्कार्छ
हो, ख्वामित ! यो बूढो सिमललाई
मलजल गर्नु भन्दा उखेलेर फ्याक्नु नै वेश हुन्छ ।
ख्वामित ! गल्ति भए सहस्र क्षमा होस्
बूढो सिमल सारेर र्सर्दैन, ख्वामित !
सारेर र्सर्दैन !

हरैंचा/मोरङ , हालः बोष्टन, अमेरिका ।

Shrawan Mukarung – Ful Ko Awaz

फूलको आवाज
चराको आवाज
मान्छेको आवाज
ओ नायिका ! तिमी आवाजसित प्रेम गर

रातो–रातो धर्तीको आवाज
नीलो–नीलो आकाशको आवाज
तिम्रो साथ नपाएर चुपचाप छन् आवाजहरू
तिम्रो चुम्वन नपाएर आहत छन् आवाजहरू
ओ नायिका Continue reading “Shrawan Mukarung – Ful Ko Awaz”

Kali Prasad Rijal – Abakash Prapta Samaya

कालीप्रसाद रिजाल – अवकाशप्राप्त समय
(मधुपर्क असार, २०६७)

कुनैबेला अरवी घोडाजस्तै
र्फदवाल दौड्ने समय
अहिले आएर
चिप्लेकीराजस्तै
घिसि्ररहेछ !
के भएको होला
यो घामलाई पनि ?
हिँड्दा हिँड्दै कहिले
कुनै Continue reading “Kali Prasad Rijal – Abakash Prapta Samaya”

Gayatri Bhattarai – Shabda

गायत्री भट्टराई – शब्द

शब्दको
विष्फोटमा छताछुल्ल
मनका भावनाहरू
सगबगाएर
फेरी
शब्दलाई
नअङ्गालेकोभए

शब्द
शब्द नरहने
अर्थ
अनर्थ
बन्ने सङ्केत पाइयो ।

< भानुजयन्ती, 2012>

Komal Shrestha Malla – Sabai Lai Chetana Bhaya

कोमल श्रेष्ठ मल्ल – सबैलाई चेतना भया

पावन,पुण्य,तपो,कर्म र शान्तिभूमी हो
कपिलबस्तु लुम्बिनी नेपालको ।
अमर,महान,जीवन्त गहना हो नेपाल आमाको ।
मेरो बुद्ध, सिद्धार्थ गौतम बुद्ध ।
अहो ! खुलम खुल्ला अन्याय अत्याचार गरेर
कपिलबस्तु लुम्विनी अन्त कतै बन्न,सर्न सक्तैन
ए बिश्व, शान्तिका अनुयायी तिमी साक्षी छौ,
रोकी देऊ मेरो कपिलवस्तु लुम्बिनीको चोरीलाई,
लुट्न,चोर्न,सार्न र मार्न नदेऊ
मेरो कपिलवस्तु लुम्बिनीलाई ।
मेरो सगरमाथा !
सहीद बिभूति र वीर वीरग्ङनाको गाथा
अजय छ, अमर छ, सुन्दर र शान्त छ ।
दक्षिणको उदन्डताको निरन्तरताले
नेपाल आमाका वीर सपूतहरुको हात,काध
र साथ बिस्फोट नहोस, जस्ले तहस नहस गर्नेछ
ए बिश्व तिमीलाइ थाह छ ?
अशान्तिले के के गर्छ ???
मेरो कपिलबस्तु लुम्विनीले सश्त्र अश्त्र बोक्दिनन्
तर
सहनुको अर्थमा
उस्का सन्ततिहरु चुप लागेर बस्न पनी सक्तैनन्
आगो बनेर दन्कन सक्छन,
पानी बनेर उर्लन सक्छन,
पवन बनेर लम्कन सक्छन ।
तिमीलाइ थाहा छ ?
बुद्ध हो नेपाल,
नेपाल हो बुद्ध ।
केबल शान्तिमा हेर्छ,
शान्तिको स्वास फेर्छ,
शान्तिमा बाँच
र सधै शान्तिलाई बचाउ भन्ने गर्छ ।
हो, सत्य हो शान्तिको प्रयोगशाला हो
कपिलवस्तु लुम्बिनी सिङ्गै नेपाल,
माया प्रीत श्नेह,भातृत्व र शान्तीको उदगम
पावनभूमी हो कपिलवस्तू लुम्बिनी नेपाल
अहो ! यो शान्ती
अशान्तीमा बिस्फोट भए के होला ?
ज्वालामूखी आँधी तुफान,आगो भै दन्के के होला ?
अतिबृष्टी रन्के, अनावृष्टी सन्के के होला ?
त्यसैले चेतना जगाई देऊ चोरको ।
कपिलवस्तू लुम्बिनी सबैको साझा हो
नेपाल,नेपाली र विश्व शान्तिको राजा हो ।
शान्ति, केबल शान्तिको थलो
मेरो कपिलवस्तू लुम्बिनी नेपाल
बिस्फोट हुन नपरोस
सबैलाई चेतना भया ।

Rakesh Karki – Suta Timi (Nepali Geet)

इन्जिनियर राकेश कार्की – सुत तिमी (गीत)

सुत तिमी परेलीमा म छाउनेछु
सम्झ मात्र सधैँ नजिक आउनेछु

नरम औँलाले छोउ
म गितारको झंकार बनुँला
अंतर मनले छोउ
प्रकृतिको उपहार बनुँला

विविध रंग सजाउ
मुस्काउदै म दर्पण हुँला
पवित्र प्रेम सजाउ
भावनामा समर्पण हुँला

Dhirendra Premarshi – Hajur (Nepali Gajal)

धीरेन्द्र प्रेमर्षि – हजुर!

वेदनाको लहरले मुटु जब छुन्छ हजुर
ढुङ्गा जस्तो मुटु पनि त्यतिखेर रुन्छ हजुर

रुन सक्नु भनेको नि वीरताकै निशानी हो
छल-छाम, अहङ्कार आँसुले नै धुन्छ हजुर

विषालु हो, टोक्छ पनि, टोक्ने मात्र हैन तर
पिरतीको गीत गाए सर्पले नि सुन्छ हजुर

हत्केलामा ज्यान राखी बतासमा कावा खाने
माकुराले बाध्यतामै जालो सधैँ बुन्छ हजुर

जिन्दगीको यात्रामाझ् निद्रासँगै रात चल्छ
परेली उघार्‍यो कि त बिहानी नै हुन्छ हजुर

Bimal Nibha – Police Ra Kavita

पुलिसले कविता पढ्यो
र भन्यो
राम्रो छ
पुलिसले कवितालाई राम्रो भन्यो
कवितामा लेखिएको थियो
के लेखिएको थियो कवितामा
पुलिसलाई थाहा छ
पुलिसलाई राम्ररी थाहा छ
किनभने
पुलिसले कविता पढ्यो
र भन्यो
राम्रो छ
पुलिसहरु पनि
कविता पढ्छन्
(२०४१)

Bharat Baglunge – Yaksha Prashna

भरत बागलुङे – यक्ष प्रश्न

हाम्रो घरमा
रोग छ
भोक र शोक छ
तिम्रो घरमा पनि यस्तै भए
तिमी के गथ्र्यौ ?

हाम्री आमाको
बुढो धोती फाटेर
लाज असरल्ल पोखिएको छ
बा को इज्जत
लगौंटीले रोक्न सक्दैन
हाम्रो Continue reading “Bharat Baglunge – Yaksha Prashna”

Acharya Prabha – Rahat Payo Prawas [Shishu Gajal]

तिम्रो मायाको तापले यो मनले न्यानो चाह्यो प्रवास
तिम्रो मीठो सामिप्यताले मनले राहत पायो प्रवास।

उजाड थियो मनको पाखा मेरो ,निरश थियो बैँश पनि
अनायस तिम्रो आगमनले हरियाली छायो प्रवास ।

उदासी नै साथ Continue reading “Acharya Prabha – Rahat Payo Prawas [Shishu Gajal]”

Sushma Manandhar – Timro Gajab Bhayo (Nepali Gajal)

सुषमा मानन्धर – तिम्रो गजब भयो

सोच्दै थिएँ अचानकै आउनु तिम्रो गजब भयो ।
न पठाउँदै समाचार पाउनु तिम्रो गजब भयो ।

पग्लिन्न भन्थें अब म जत्ति जे गरे पनि तिमीले
मुस्काउँदै उफ् आँखासन्काउनु तिम्रो गजब भयो ।

बिर्सियौ कि त्यो मुखडा सधैं गाइरहने तिमीले
नसम्झाउँदै गीत गुन्गुनाउनु तिम्रो गजब भयो ।

मेरो मनको थाह अझै नपाको हो र तिमीले
विनसित्तै मलाई तड्पाउनु तिम्रो गजब भयो ।

प्रेम मात्र भावनाको आवेग हो भन्ने तिमीले
अर्पिंदै जीवन नै चढाउनु तिम्रो गजब भयो ।