Tag: sujan budhathoki

त्यो दिन अनि मेरि आमा

म घरबाट
निस्कने बेलामा मेरि आमाले
दुबै आखाहरुबाट,
बुद्दले झै
अन्जान आसुका थोपाहरु खसाएर
रोएकी थिन
त्यो दिन
मानोउ कि म रणभुमीमा
दुस्मनहरुसङ्ग बिस्वयुद्द लड्न जादैछु।
“तैले भैसिको दूध खाएको छस ,त्यसैले त चट्टान जस्तै बलियो छस”
मेरा बा! भन्छन
तर जहाँ, म फर्कने कि हराउने ? भन्ने
कुनै
सुनिस्चितता नै छैन
” म भित्रभित्रै चर्किएको सिसा झै
कमजोर छु” आमा भन्नूहुन्छ
या यस्तै केही कल्पेर
त्यो दिन
मेरि आमा रोएकी थिन।
र हरेक दिन आफ्ना आखाका नानिहरुबाट
म जस्तै कमसल आसुहरुलाई उनी जन्माउछिन ।
मेरि आमा रोएकी थिन

सायदै कुनै दिन म घर फर्कदा
मेरो देसको सगरमाथामा फर्फराइरहेको
त्यि रङ्गिन
झन्डाहरुभन्दा पनि ठुला सपनाका स्वाभिमानहरु लिएर अनि
फर्किएर
ती तिम्रा आसुहरु पुछिदिनेछु
त्यो दिन
र सट्टामा तिम्रा ति रुन्छे आखाहरुमा
अलिकती रोइदिनेछु म केही सन्झिएर कि यसरि,
मानोउ कि जसरी तिमी मलाइ सोचेर अनायसै रोएकी थियोउ
कुनै दिन।

मानोउ कि म गम्भीर घाइते भएर
अस्पतालको शैया या
ओपरेशन थ्रेटरमा राखिएको छु
जहाँ जस्को जिवनको कुनै ठेगान छैन,
तर तिमी मलाइ आफ्नो शिशु जस्तै सम्झेर
प्रेमिल पवन झै कोमल स्पर्शले सुम्सुम्याउनु
अनि आफ्ना आसुहरुमा
हाम्रा हिमालपर्वतमा फुलेका
अलिकती ती लालिगुरास,
लालुपात्ते,अनि गुलाफका रस
मिसाएर मलाइ प्युन दिनु
जहाँ म स्वयम् ब्युझनेछु
र त्यो दिन
अनि होसमा आएर तिमिलाइ
तोते ओठहरुमा
म जानी नजानि
मेरि आमा
भन्नेछु ।।

यदि म बिच बाटोमा
कुनै दिन
हिन्दा हिन्दै कुनै
स्वार्थी फकिर झै
या, कुनै पर्यटक झै
परदेसको भिसामा
पृथ्बिबाट
ब्रहमाण्डका अपरिचित अनि
अग्यात दिसामा
ती चराहरुजस्तै
उढेर
गोधुली साझमा कुनै अँध्यारो आकासमा हराए छु भने
अथवा,जुन जस्तै बिलाएर दिनभरी निदाएछु भने
तिमी छितिजमा मलाइ दुरबिन लागाएर खोज्नु ,
या,
रातभरी गएर बाख्राको खोरमा अनि उस्का पाठाहरुलाई हेर्नू
अनि हासका बच्चालाइ हेरेर उस्को माउ जस्तै
एक्लैएक्लै कैले पथ्झर बाझो मैदानमा त कैले
नदिकिनार सागरका छालहरु सङ्गै रमाउनु
वा, तिमिले
मेरो लागि ताताएर राखेकि त्यो अमृत जस्तो दुध
उस्कै बच्चाहरुलाइ म जस्तै प्यारो सम्झिएर प्युन दिनु ,
मेरि आमा अनि हाम्रो घरको कोउसिमा गएर
मैले दसैमा चङ्गा उडाउदा काडाको अग्लो रुखमा अड्केका
ती डोरिहरुलाइ एकछिन हेरेर बस्नु,
कि कत्ती धेरै अझै रहरका धागाहरु छन त्यहा,
कि जस्ले हाम्रा बाउको कम्मरमा कमिज बाधेर अनि त्यो पुरानो कोट पनि सिलाउन पुग्नेछ,
अनि ती कागजहरुले भने घरका भित्ताहरु टाल्नु
जहाँ म पड्थे, चित्रहरु कोर्थे
हिसाब गर्थे वा कबिताहरु लेख्थे ।
कति धेरै दुखहरु छन त्या
जस्लाइ सन्झिएर हर्दम।
त्यो दिन जहाँ
मेरि आमा मेरो रहरहरुमा रोएकी थिन ।
जुन दिन म घरवाट
सपनाहरु किन्नलाइ बजार निस्किएको थिए।
सायदै उनले मलाइ यो सन्सारबाटै गएको सम्झिएकी थिन ।

सयदै कुनै दिन
गोपालप्रसाद रिमालले भनेको दिन जस्तै हुनेछ
म मेरो देस
मेरो मातृभुमी
अनि मेरो परिवेस
जब फर्किएर आउनेछु
जुन दिन जहाँ म
मेरो मन्मन्दिरमा बस्ने भगवानले भने जस्तै
अबसेसहरु पाउनेछु
त्यो दिन बिहानै मेरो घरभरी घाम छिर्नेछ
एउटा उज्यालो घाम……
अनि चम्किलो क्रान्ती…..
जस्लाइ म अहिले क्रान्तिकारी कुनै जुनकिरी झै
अन्धकारहरुमा खोजिरहेछु ।

उ भन्छ कि यो जिन्दगी
कबिता प्रतियोगिता हो
म मान्छु कि जिन्दगी नै
स्वयम एउटा कबिता हो

तिनिहरु आफ्नै आमालाइ
लत्याएर भन्छन कि,
मैयाँ तिमी मेरो सर्वस्व
प्राण र अस्मिता हो
म मान्छु कि यो जिन्दगी नै
स्वयम एउटा कबिता हो

फाली लागेर रातभर रोइरहेका
ती गोरुहरु नचलाउ ए मालिकहरु
हाम्लाइ धानको भात खुवाउने
त्यो हाम्रो पिता हो
म मान्छु कि यो जिन्दगी नै
स्वयम एउटा कबिता हो

दिनभरी -मकै पोलि,पोलि
आँसुहरु पुच्छिन ती बिध्वा दिदि
लाग्छ अगेनोमा जलिरहेको
आफ्नै लोग्नेको चिता हो
म मान्छु कि यो जिन्दगी नै
स्वयम एउटा कबिता हो

जिन्दगिभर म यो सहरमा
मानव सभ्यता खोजिरहे
थहा थिएन कि आफ्नै घर
कुरान,बाइवल,गिता हो
म मान्छु कि यो जिन्दगी नै
स्वयम एउटा कबिता हो

ती गरिबका दुखहरु देखेर
यो सामन्ती जगत यसरी हास्छ
मानोउ कि किनारका ती दृस्यहरु
कुनै पागलको रमिता हो
म मान्छु कि यो जिन्दगी नै
स्वयम एउटा कबिता हो

हुनसक्ला कि उस्को ताल,
या लाग्ला कि उस्लाइ बिसाल
अफसोच यो बडादसै कसैको लागि
पीडा र आसुहरुको सरिता हो

बिद्दान भगवानका तस्बिर
टागिएका ति मन्दिरहरु
बाहिर टुहिरो बालक भन्छ कि
त्यो केबल पथ्थरको भित्ता हो
म मान्छु कि यो जिन्दगी नै
स्वयम एउटा कबिता हो

चट्टान र फलामका किलासङ्ग
लडेर साझमा फर्किएर गाइले,
झमझम चुसाइरहेको दुध
हैन आफ्नै रगतको सीता हो
म मान्छु कि यो जिन्दगी नै
स्वयम् एउटा कबिता हो

मृत्यु र भुत भन्ठानेर, सत्रु मानेर
जोसङ्ग तिमी डराइरह्यो
अरे यार छामेर हेर !
त्यो बर्सातको एउटा बाछिट्टा हो
म मान्छु कि यो जिन्दगी नै
स्वयम एउटा कबिता हो

जुन खेतमा अन्न बग्यो,
जुन देसमा डाफे परेवा भागे,
किन लागेन कि तिमिलाइ
त्यो मेरो मातृभुमी
अनि आफ्नै बाबुको कित्ता हो?
म मान्छु कि यो जिन्दगी नै
स्वयम एउटा कबिता हो

आज सुर्य र जुनताराले मलाइ
एकसाथ भने कि
“यो प्रकृतिको रित भन्नू नै
यहाँ एउटा अपराजिता हो”

उ भन्छ कि यो जिन्दगी
एउटा कबिता प्रतियोगिता हो
म मान्छु कि यो जिन्दगी नै
स्वयम् एउटा कबिता हो!!!

पुलिसले सधै चोरको बिरोध गर्छ
चोरले सधै त्यो खोरको बिरोध गर्छ,

एउटा बनमान्छे गङ्गलवाट आएर,
अनि मनमन्दिरमा इस्वरको बिरोध गर्छ

त्यो भुडे साहुजी मेरै वाउको भात खाएर,
अनि उन्कै पसिनाका फोहोरको बिरोध गर्छ

भोलि त सबेरै ब्युझन्छ भन्छु तेइ भएर त,
हालसालले पनि सधै पोहोरको बिरोध गर्छ

उनिहरु न्यायन्याय भन्दै कराउछन सडकमा,
तर सरकार सधै उनिहरुकै घोर बिरोध गर्छ

एउटा पागललाइ यार बलत्कारी बनाएर,
तिम्रो अन्धोकुकुरले यहाँ निर्दोषको बिरोध गर्छ

मैले कैले बुज्नै सकिन आखिर यो जिन्दगिमा,
भगवानले पनि किन कमजोरको बिरोध गर्छ?

पुलिसले सधै चोरको बिरोध गर्छ
चोरले सधै त्यो खोरको बिरोध गर्छ

-सुजन

एउटा पाठो

अचानक एउटा पाठो ब्युझिएर
र केही सम्झिएर हेर्छ वरपर
एताउता सुनसान वातावरण
जहाँ उस्लाइ रमाइलो लाग्दैन
र बिरक्त लाग्ने झै गरि
र झन डाको छोडेर रोइरहन्छ
कराएर एउटा डोको भित्र
र हजार प्रयास लिएर
किल्लाहरु तोडेर जब उ बाहिर निस्कन खोज्छ
तर सक्दैन
र
फेरि
उ रोइरहन्छ ।
बारम्बार आफ्ना निर्दोष आखाहरुमा उसले आज
आफ्नी आमालाइ देखेको छ सायद
र बाघहरुले कुटिल चालहरु रचेर
उसकि बाख्री माउलाइ
अपहरण गरेर गुफाभित्र बलत्कारको सिकार
गरेर मारेका छन
मानोउ कि,
जस्का बाबू परदेसमा पैसा
कमाउन गएका छन
र प्रबासको रित्तो थितिजमा सुस्ताइरहेको
सुर्यलाइ दुरबिन लगार हेरे झै लाग्ने गरेर
पर्खिरहेको कुनै बच्चालाई
भुराचोर आएर उठाएर लान्छ
या ओढारमा बिसालु सर्प आएर उस्लाइ खान्छ
अथवा कुनै चीलले चल्ला बचेरा चेपेर
अस्ति नै उडेका उस्का रहरका चङ्गा जस्तै गरेर
आकासमा उढाएर लान्छ।
र बिधवाको सिउदोको रङ्ग जस्तै
पाखा पखेराबाट एउटा अजङ्ग फुल चुडिएर
गालाका लालीहरु झै
लाग्ने कलिला ओठका खुशिहरु सङै
र फेरि पनि उसै गरि हराएर
एउटि अभागी आमाको जीवनको उमङ्ग
उजाढ उजाडिएर जान्छ।
अबचेतन मनहरुमा
एस्तै एस्तै दृश्यहरु देखेर साहेद
उ रुन्छ र रोइरहन्छ
र जहाँ अब उ घायल मिथ्थाभाष
र भोकाएका अभिलाषाहरु ।
लिएर र फेरि सुटुक्क निदाउनै सक्दैन
र
सुगसुग आवाज लिएर
र फेरि रुन्छ ।।

उस्कि आमा जस्ले उस्लाइ सुताएर घरमा
र उ निदाएपछि ढोकाहरु लगाएर
बुढी बाख्री माउ झै गरि
उस्कि आमा जो जङ्गलमा
उसका असङ्य चाहनाहरु जस्तै गरि
चर्न गएकी छे,
र साझमा उ ब्युझिएपछि
आफ्ना स्थनहरुमा उस्को लागि
दुधहरु भरेर ल्याउने छे

तर उ अबोध छ जो जान्दैन
र उ निर्दोष छ जस्को चेतना मान्दैन
सुत्नु अघाबै देखेका साथिहरु झै
या
आफ्नि आमालाई नपाएर ?
या बिशाल झ्यालखानाभित्र आफुलाइ
एक्लै एक्लै पाएर ?
होला साहेद
कराएर निर्जिब भाषाहरुमा
उ रोहिरह्न्छ

जस्लाइ भर्खरै उस्ले सपनामा देखेर आएको छ
र ब्युझिएर बिपना रोइरह्न्छ
एउटा सानो पाठो
जो आफ्नी आमाको गर्भमा
सुतेर
भर्खरै भर्खरै पृथ्बिमा पहिलो पटक
पाहिला टेकेको एउटा सानो
नबजात शिशु जस्तै छ !!!!

सुजन बुढाथोकी ।।।।।

आमा अनि सपनाहरु

मेरो घरमा एउटा ठूलो अनि फराकिलो
सफा एक कागज छ,
जहाँ हरेक दिन बिहान
खेतबारी, पाखापखेरा अनि घरागनभरिका
सारा बिम्बहरु ,
एउटा गहन राष्ट्रभक्त्ती भाबलाइ बोकेर
अनि गगनका सारा जुनताराहरुलाइ लिएर
अचानक सबेरै ब्युझिएर उठेर
उढेर आउछन
अनि सुनोउलो घामको किरण जस्तै गरेर
अनि कागजभरी पोखिएर
फुलबारिका पुस्परुपी सब्दहरु मिसिएर
मानोउ कि अनि एउटा मीठो कबिता बन्छन ।

यत्रो दिन बर्सोउबर्ष सम्म पनि म बाचेर
मेरो जिवनमा,
मनमा,
या भनोउ त्यो कागजको पानामा,
कसैले पनि नलेखेको कबिता
वा मैले कैले पनि यो सन्सारमा नदेखेको कबिता
सायद,
कसैले पनि लेख्नै सकेको थिएन
जो
यो कलाकार प्रकृतिले नै हर्दम
एकैछिनमा लेखिदियो
स्वयम् मेरै घरमा आज!

तर अफसोच,
जुन कैले पनि कसैले देख्नै सकेनन यहाँ नयनमा
मनमा,
या
अवलोकनमा,
किनकी त्यसलाइ टासेर सजाइएन कैले पनि
घरको मुलद्वारमा
वा भित्ताभित्ताका प्लष्टरमा
रहरमा…………………….
अनि पुजिएनन कैले पनि
भडार कोठाका भगवानहरु सङ्गै
साहेद, ढुङगा अनि पथ्थरका मिर्तिहरुमा
कुद्न नसकिने सब्दहरु थिए त्यहा
कि एक्दम कठोर र घनघोर्‍र
जटिल अनि
मुस्किल
जहाँ उसैले दुख गरेर
बनाएर दुस्मन जस्तै गरेर
पठाइदियो पृथ्बिमा ।

मेरो कागज…………..
कबिताहरुले
भरिएर
अनि कुनै एउटा असफल प्रेमपागल जस्तै
पिडाका पिलपिल आसुहरुले पुरिएर
लोउरोको भरमा
साझमा अलिअलि
साफा आकास मुन्तिर हिन्न खोज्छ
तर सधै सधै गाउँ घर सहरका गल्लिहरुबाट
बनमान्छे जस्ता देखिने
देस्द्रोही अनि आतङ्ककारी कुकुरहरु आएर
जिस्काएर
गिज्याएर
अनि खिज्याएर
अनि खेदाइ खेदाइ
कुनै बालकको चङ्गालाइ
हावाहरुले लखेटे झै
लखेट्छ
जुन यहाँ कत्तिको जाहज छ?
हो जिन्दगिमा कैले पनि युवक बन्न नजान्ने
मेरो घरमा तेस्तो एउटा कागज छ ।

जस्ले जति सुकै मिठा सब्दहरु
लेखाएर कबिता
सुनाएपनि
अनि गृहत्याग गरेर माया ममता देखाए पनि
आखिर मेरो घरको कागज
आकास हो जहाँ एकैछिनमा कालो
बादल छाएर अँध्यारो हुन्छ
अनि
सिसाको काच जस्तै चर्किएर
अनि सारा सपनाहरु पनि रुवा झै
धुजा धुजा हुन्छ
अनि एकैछिनमा बतासको एकझोका स्पर्समै पनि भुवा जस्तै
भत्किएर
पवनकै गतिले च्यातिएर
हुरहुरी हावामा अनि उढेर जान्छ कतै
वा एकदिन रक्सीकै नसाले मातेर
मेरै घरको मान्छेहरुले जस्लाइ
बुडो भएर बोउलाएको अनि
अपेछ्यापुर्बक पालिएको कुत्ता जस्तै
मारेर फालिदिन्छ् जङ्गल वा नदिकिनारका फोहोरहरुमा
भगवानहरु भएका चिहानघारिमा
या हैरान भएर थारो गाई जस्तै गरेर एकदिन मुसलमानहरुलाई बेचिदिएर
दिल्ली,इरान,इराक, र पाकिस्तान पुर्याइदिन्छ
अनि अनायसै सस्ता रुवाइ
रुन्छ अनि भन्छ कि उ
आखिर यो दुनियाजगत के नै पो रहेछ”
पैसाको कागजमा मात्र किन तेस्तो तागत छ
जुन ममा छैन?”
हो मेरो घरमा यस्तो एउटा कागज छ।

अब काराएर नरोउ ए कायर
अनि कमजोर र करुण कागजहरु हो
सितहरु झै धुलोका कणकणमा टुकृएर
रोएर हरछ्यण नचिच्याउ रणभुमिमा
मसानका मिथ्थाभास
अनि आफ्ना ईतिहासहरु
अनि नहास अट्टाहास पनि मानोउ कि कसैको उपहासहरु हो किनकी,
अब एकैछिनमा बर्सात आएर
तिमिले बोल्ने भासा पनि
अनि
तिमिले देखाएका सारा माटोको माया
र अमर प्रेमहरु भिजाएर
अनि तिम्रा आसुहरु सङै बगाएर लान्छ
भित्रका रास्ट्रभक्तीका खोक्रा आदर्स अनि
सब्दमा लेखिएका तिम्रा कहालीलाग्दा कहानीहरु
दुख र सुख ले बनेका जिनदगी
तिम्रो मरणले तिम्रा परिवारका लागि सहिद त बनाउला
तर तिम्रो चित्र कुनै पनि विश्व बिख्यात चित्रकारले
कुनै क्यानभाषमा कोर्न सक्ने छैन
न त तिमि मन्दिरमा नै उभिएर बस्न सक्छोउ?
तिमी प्रेस स्वतन्त्रताको अपहरण गरिएको कागज होउ,
तिमि सधै आन्दाहरुको भिडमा जाग्छोउ
अनि बाहिराहरुलाइ सुनाएर धाग्छोउ
भन्नेहरुले त भासणमा भन्छन कि
तिमि मेरो देसको झन्डाहरुको
चन्द्रसुरज होउ”
तर तिमी मेरो घरको एउटा फाल्तु कागज होउ
एउटा
फगट कागज
मेरि घर कि आफ्नै आमा
नेपालाआमा
जस्ले देखेका सपना
अनि दुखहरु
उन्ले स्वयम लेखेका कबिताहरु जस्तै हुन ।।

(कागज अनि कबिता)

हावा,पानी र घाम

मानोउ कि यो जीवन शिशिर हो
जहाँ दिनभरी
हावाहुरि हुन्दरी चलिरहन्छ हरपल
र अब यहाँ एकैछिनमा घरधुरी उडाएर
अनि
मेरि सुन्दरी पृयसिका कागजका
तस्बिरहरु पनि
सिसा जस्तै
टुक्राएर ,
अनि कपास वा भुवा झै भत्काएर
मेरो रहरको घर र
पागल झै
कुनै बायुलहर वा बादलमा
पुर्याएर लान्छ अनि
मेरो परिवारको सारा सपना..हरु
बतासहरु सङ्गै कुनै अँध्यारो आकासमा बिलाएर जान्छ ।

मानोउ कि यो धर्तिको त्यो कुनै रात,,
एक विशाल बर्सात हो!
जहाँ नाङ्गो नाङ्गो
आसमान मुन्तिर
उदाङ्गो
जमिनहरुमा गाउका
गरिब रुन्चे आखाहरुबाट सारा
आसुहरु बर्सिएर हर्दम कि जसरि
झुपडीहरुमा झरी झै झरझर गर्छ्न हरघडी
मानोउ कि यो गगन
कुनै जवान बिधवाका ति
दुखेका राता नयनहरु हुन जहाँ
चहानाहरुले छाएका छाता जस्तै गरि
कि यसरी
पानीको धाराहरु चुहिएर
स्वयम
आसुका झरना झरिरहन्छन,
त कतै
सहरको
सडककिनार वा पुरानो ल्याम्पोष्टको आसपास भिखारीहरु
जागरम बसेर अनि
अनिदो जुन जस्तै रहन्छन कि हरकदम
हराएका ताराहरु सङगै टोलाएर
रातभर सहर घुमिरहन्छन!
अनि आखिर यी चोकका मन्दिरहरुमा न कैले ओछ्यान लगाएर
बाँस बस्छन
न कैले उनिहरु यी भगवानहरु सङ्गै सुत्न सक्छन
गल्लिका कुनै कात्तिके कुकुरहरु,
अनि ति दरवार र ताजमहलहरुमा
भने त्यो जोसिलो रबि झै बेहोसी बनेर बदन
सत्र सृङ्गार
तातात्ता जवानि, अनि मदोसि
मानोउ कि ओसिलो
ओढारमा
मनोमानी मेरो देस्का महराज र महारानीहरु,
पानी परेको त्यो रातलाइ कुनै सुवागरात सम्झिएर
अर्थात,
मधुमास मनाउछन !!

भोलिपल्ट बिहान मिर्मिरमा झुल्कने बिस्वासका
एक झोका
घाम
या प्रभातमा
उषा किरणका प्रकासहरु….
मानोउ कि यो जिन्दगीको त्यो रङ्ग वा
सफलता हो
जहाँ राजकुमार जस्तै गरेर
कसैका असङख्य नानीहरु….
ब्युझिएर सबेरै अनि आएर
घर आगनभरी परेवा र
भगेराका चराहरु सङ्ग खेल्छन
अनि फुलबारीभरी
सुकोमल पुस्पहरुसङै फुलेर
भमराहरु जस्तै भुलेर
दिनभरी उज्यालाहरुमा
डुलिदिन्छन ।
र साझमा स्वयम
गोधुलीबाट अधेरी हुनै नपाइ
नदिकिनार र सागर
या छितिजबाट फर्किरहेका फकिर
जुनकिरिहरु झै चन्द्रमा हेर्नलाई
पुन पृथ्बिमा फर्किएर आउछन ।

सायद यो त्यि अनन्त वसन्त हो,
जहाँ चराहरुको सुमधुर आबाज
अनि प्रकृतिको सदाबहार
सोउन्दर्यभित्र
रङ्गिन चलचित्रहरु हेर्न पाइन्छ
साहेदै
उन्का बाबाआमाको पनि आखाभरीको
यस्तै केही अभिलाशा थियो,
जस्लाइ म अहिले यो सन्सारको कुनै दिवासप्नाभाष सम्झन्छु,
जुन यो जिन्दगानिको त्यि हरियो घाम हो ।!

अक्सर मैले अन्धकार एकान्त रातमा,
नदिकिनारहरुमा
गएर हेरे,
एकनास एकनजर
मेरो सास
अनि देखे कि
आखिर एकसाथ
कसैको तस्बिर वा आकृती जस्तो
एक अनोउठो अनि
अद्बभुत अनुहार,
हेर्दा हेर्दै, जुन
होसहवास उढाएर
हावाको लहरहरुमा
एकैछिनमा हराएर गयो
अनि कुनै चिहानको परि झै गरि
अनि मेरो मन पनि तर्साएर उड्यो कतै
कुनै छितिजको बादल
या,
बायुमन्डलका धुवालोहरुमा,?
जमिनमा ज्वारभाटाहरु भने
अनन्त..
उठिनैरह्यो….
र अझै उठिनैरहेछन…
सायदै…
जिवनमा;
यादहरु पनि यस्तै केही थिए!!!

यो जिन्दगी एउटा चुरोट जस्तै रहेछ,
जहाँ हल्का हल्का सुर्ती
र रुवा मात्र कोचिएको छ
भरिएको भुसको बोरा झै
जो अलि खादिएको छ
गतिसिल मुर्तीहरु झै
जो आफै चलिरहेछ
सन्त्रस्त रातहरुमा
जिबित भुतहरुको
बिचित्र लासहरु झै
जो आफै जलिरहेछ
र,
जहाँ बाट अब नसानसाहरुमा
बिरक्त बिसाक्त दग्ददग्द
धुवाधुवाहरु उडिरहेछ
यो जिन्दगि एउटा चुरोट जस्तै रहिछ।
जो आफै जलिरहेछ!

चुरोट भगवाननले नै बनायो,
भग्वानले नै सल्कायो
र,
भग्वान ले नै निभायो
म त यहाँ चिटिक्क परेको
एक चमत्कारी चुरोट जस्तै रहेछु
म त यहाँ फगट एउटा चुरोट जस्तै रहेछु
जो स्वयम् जलिरहेछ
यो जिन्दगी एउटा चुरोट जस्तै रहिछ

कुनै बेला त्यो प्रेमपागलले
बोटहरु चुडेर
म माथी गाजा भरेर
ताजाताजा धुवाँलोहरुको
लामालामा वायुलहर र तुसारोको
बादलमा
बाफ्फिएर उडेका उसका
तातात्ता सासहरुबाट
सल्काएर मलाइ
एक अर्को सर्को भन्दै
रक्सिको प्रतेक चुस्किला स्वाद
अनि चुरोटको चर्को सर्कोहरुमा
मात्तिएर ड्रग्सका नसाहरुले
पोलेर आफ्नै राता ओठहरु
पृयासिका हरेक यादहरुसङ्गै
अनायासै मलाइ
मदहोस हावाहरुमा
उढाएर सक्काइदिएछ
त्यो लाचार अचानोमा चक्कुहरुले दिएको
चीत्कार अनि अनन्त चोट जस्तै भएछु
त कैले म ती पागलप्रेमिहरुका
सिग्रेटका ठुटा जस्तै भएछु ।
म त यहाँ फगट एउटा चुरोट जस्तै रहेछु ।।

पर्देसी नोटहरुको लोभमा बेचिएर
र
दलालहरुद्वरा ढाल बनेर
अनि पुजारीहरुबाट
मन्दिरको मङगलदिपहरुभित्र
जो जुठा धुप बनेर बलिरहेछ
अनि दुराग बनेर फैलिरहेछ
भक्त अनि दैबको पबित्र आत्मामा
म त त्यो चम्किलो चन्द्रमामा
लागेको सानो एउटा खोट जस्तै भएछु ।
म त यहाँ फगट एउटा चुरोट जस्तै रहेछु

फुलहरु जस्तै बनेर
कसैले जिबनमा सजिएर
अनि
मनमन्दिरमा पुजिएर
हृदयाङ्ग्कुरण हुने
र
सुरङ्ग अनि अनुराग
आपुर्ती गर्ने रहरहरुलाइ
मान्छेहरुले सुर्तिको खेती गरेर
मलाइ मेशिनहरुले पेलेर
आगहरुले
अरुको अन्तराङ्ग झोसदिएर
तानशाहहरुले मलाइ दोष दिएछन ।
ती कृतिम कलकारखानाहरुले बनाएको
म रिमोर्ट जस्तै भएछु
म त यहाँ फगट एक चुरोट जस्तै रहेछु।
जो आफै जलिरहेछ
यो जिन्दगी
एउटा चुरोट जस्तै रहिछ ।।।

देसद्रोहि आतङ्कवादिहरुले बम बारुद्द पड्काएर
बिस्फोटित धुवाधुलोहरुको मुस्लो उडाए झै
अनि बलत्कारीहरुले बेहोस बनाएर
एउटि कलिली केटिलाई पालै पालो बलत्कार गरे झै गरि रोषरोष
प्रतेक पटक मेरो प्राणत्व अनि निर्जिबतामा बेस्यागमन गरेर मेरो अस्मितालाइ उनिहरुले
कलङ्कृत तुल्याएछन,
रक्ताम्य हालत लिएर अदालत
अनि चिहानको बायुमण्डलमा
बलात्कृत बालिकाको त्यो मृतात्मा
र आसुहरु बोलिरहेथ्यो
बेअठोट
कि
“म त त्यहा
ती भ्रस्टचारिहरुको प्रतिस्ठित कोट जस्तै भएछु
म त फगट एउटा चुरोट जस्तै रहेछु.”
जो आफै जलिरहेछ,
र जहाबाट अब नसानसाहरुमा
बिरक्त बिसाक्त दग्ददग्द धुवाहरु उढिरहेछ,
यो जिन्दगी एउटा चुरोट जस्तै रहेछ ।।।।

ढुङ्गाचट्टान पनि सब गलेर
यहाँ कमसल-कमल भयो
फुलबारी अनि जब जलेर
जहाँ जहाँ जङ्गल भयो

बिस्वास लाग्दैन होला ए!
मसानका चुडेलहरु
चिहानकी परि पनि आज
आकासकि एन्जल भयो
ढुङ्गाचट्टान पनि सब गलेर
यहाँ कमसल-कमल भयो

ति मन्दिरमा भगवानको भजन गर्ने,
गायक भएछन
आखिर मर्ने त यहाँ नालायक
त्यो ढोलक या मादल भयो
फुलबारी अनि जब जलेर
जहाँ जहाँ जङ्गल भयो

पछार्न बन्दुक बोकेर दुस्मनलाई
मार्न हिडेको मान्छे
एउटा जवान कन्याकै मुस्कानले
उ घायल भयो
ढुङ्गाचट्टान पनि सब गलेर
यहाँ कमसल-कमल भयो

ए सरकार यो देसमा कर यसरी बड्यो कि
भ्रष्ट्रचार मानोउ कि
यी लाचार भुसभन्दा पनि सस्तो त
यहाँ किसानको त्यो चामल भयो

प्यार हैन यार त्यो ब्यपार सम्झ
यो कालो सन्सार
कारागारमा बाघको सिकार
अनि बिरालोको छल भयो

बारम्बार नहेर अनुहार,
अहङ्गकारको नगर सृङ्गार
जस्तो कि कबिता लेख्दा
यहाँ मेरो यो गजल भयो

मत बिसुद्द सफल जिवन सम्झिए
हल जगत
जबदेखी मेरो यो मन यहा
बुद्द झै सरल भयो

उनिहरु बारुद्द र बिद्रोहले
सान्ती खोजिरहे तेसैले त
मातृभुमी भासिएर
आमाको छाती आज पातल भयो

छ्याकसरी भनेउ कि?
मेरा बाउको पसिना गनायो भनेर
के तिमिहरुले पिएको
कुकुर झोल चै गङ्गाजल भयो?

ढुङ्गाचट्टान पनि सब गलेर
यहाँ कमलकमसल भयो
फुलबारी अनि जब जलेर
जहाँ जहाँ जङ्गल भयो