Shreeshisha Rai – Agaman

तिम्रो माया लागेर नै
काठमाण्डुलाई छोडेर
म तिम्रो आँगनसम्म आएँ
मेरो गाउँ !
यतिखेर तिमीले मसँग
कोशेलीको आशा गर्यौ होला
तर म त आफै खिईएर आएको छु
होचिएर आएको छु

काठमाण्डु एउटा ‘शो फार्म’ रहेछ
आदर्श, विस्वास र स्वाभिमानको प्रदर्शनी हेरिरहेका
लेनिन, ओक्टाभियो र गोर्कीहरु
छ्यापछ्याप्ती भेटिए
भरोसाहरु कालो बादल झैँ हो–हल्ला गरिरहे
मानवसागरमा,
स्थायित्व र अपनत्वहरु वाष्पिकृत भएर
म स्वार्थको वजनले भूमरिँदै डुबेको पनि थाहै भएन

यौवनमत्त मोनिकाहरुको मायाजालमा भद्रकालीनेर
ब्ल्याकहाउसको जग खनीरहे क्लिन्टनहरु
बिहीको बारै पिच्छे प्रेमजोडीका प्रत्येक चूम्बनसँग
साटिईरहे मन्दिरका घण्टहरु
हरेक अखवार र स्तम्भहरुमा
आँशू खसिसकेपछि आँखाको महत्व पढेँ
आधूनिक भन्दैमा हावा सँधै
धूवाँ र धूलोसँग मिसिएर प्रदूषित भयो

जति उठेपनि विश्वासको त्यो स्वयम्भू
मेरो सगरमाथा बन्न सकेन
जति अग्लिएपनि घरहराले
मेरो मन छुन सकेन
खसे पनि आकाशवाट तारा
त्यो मैरै पोल्टामा पर्छ भन्न सकिन मैले
आखिर म तिम्रै आँगनमा फर्किआएँ

यो आँगन
मेरो सू–प्रभात झूल्कने सिकूवा जस्तो छ
जहाँ म अहिले
लुगा झैँ फूकालेर यो दूनियाँलाई
एउटा स्वाभिमान गजक्क जमाएर उभिएको छु
दूनेरु झैँ खोक्रिएको अन्तर्मनमा
आस्था भरिएर म पौरुषत्व बाँच्न थालेको छु
फ्रिजमा कोकसँगै चिसिएको मेरो शरिरमा
तिम्रा स्पर्श र नजरहरुको वात्सल्य प्रेमले
पूनर्जिवन अनुभूत गरिरहेछु
त्यसैले म सगर्व भन्छु –
खोला भन्दा तिमी जति उठ्यौ
तिम्रो आफ्नै उचाईमा तिमी मेरो जन्मभूमी हौ ।

Manoj Bogati – Space

मनोज बोगटी – स्पेस

अघि हिँड़्‌नेहरूको पाइलाको धुलोले
ड्याम्म छोपेको छ
स्पेसको बाटो।

पुरानो बाटो भत्काएको भ्रमको
मीठो निद्रालाई
विचारको अँध्यारो कोठामा सुताउनेहरू
ब्यूँझिएको रिहर्सलको बतास चल्छ
बतासमा Continue reading “Manoj Bogati – Space”

Sharmila Pokharel – Pariwartit Samaya

शर्मिला पोखरेल – परिवर्तित समय

त्यो पुरानो युग
जहाँ मृत्यु त अवश्य पनि थियो
तर मर्नेहरुको वरिपरी रोइदिने
थुप्रै थुप्रै भाबुक मान्छेहरु पनि हुन्थे

दु:ख र आँशु त कहाँ हुँदैन र ?
तर सहानुभुति व्यक्त Continue reading “Sharmila Pokharel – Pariwartit Samaya”

Gyan Udas – Kahile Kahin Hidna Pani (Nepali Gajal)

ज्ञान उदास – कहिलेकाहीँ हिँड्न पनि (गजल)
(मधुपर्क साउन, २०६७)

कहिलेकाहीँ हिँड्न पनि साइत चाहिँदो रै’छ
कसो कसो बोल्न पनि साइत चाहिँदो रै’छ ।

सबैसँग सधैँभरि जिस्किरहने बानी
आँखाआँखा जुध्न पनि साइत चाहिँदो रै’छ ।

गाउँघरको समाज पनि कहिले काहीँ कस्तो
मनको फूल टिप्न पनि साइत चाहिँदो रै’छ ।

संसारमा देखेजति सबै आफ्नो भन्थेँ
तिनैसँग भेट्न पनि साइत चाहिँदो रै’छ ।

बनावटी मुस्कानमा बम हुनसक्छ
याद गर हाँस्न पनि साइत चाहिँदो रै’छ ।

Kshetra Pratap Adhikari – Nepal

क्षेत्रप्रताप अधिकारी – नेपाल

प्रिय सम्पादक !
तिमी सम्पादकीयमा
नेपाल लेखिरहेछौ
म, कवितामा
नेपाल लेखिरहेछु
विधा भिन्न भएर के भयो त
हामी एउटै नेपाल लेखिरहेछौँ
हाम्रो सौन्दर्य त्यही हो
कहिलेकाहीँ तिम्रो पत्रिकामा
मेरो कविता पनि छाप है !

तिमी तिम्रो रूपकमा
मुखियाको हाँसो लेख
म मेरो गीतमा
दुखियाको आँसु लेख्छु
हाँसोमा होस् कि आँसुमा
हामी नेपाली दुःखसुख लेखिरहेछौँ
हाम्रो विशेषता त्यही हो
तिम्रो पत्रिकामा यदाकदा
मेरो गीत पनि छाप है !

तिमी नेपालमा छापिएका
रामवरणहरूका कथा हेर
म नेपालमा नछापिएका
अपहरणहरूका व्यथा हेर्छु
हाम्रो सोचको चुरो नेपाल हो
नेपाल हेर्ने कोण/प्रतिकोणहरू
फरक भए पनि
केही फरक पर्दैन
त्यसैले आकलझुकल
तिम्रो लोकपि्रय पत्रिकामा
मेरो दृष्टिकोण पनि छाप है !

ठूलो कुरो त नेपाल हो
नेपालको माटो हो
यो माटोमा
तिमी वासमती विचार रोप
हिमालीहरू फापर रोप्छन्
पहाडीहरू कोदो रोप्छन्
मधेसीहरू धान रोप्छन्
र, म
यी सबै रोपाइँ र दाइँमा रमाएर
सहकालको सोरठी लेख्छु
तिम्रो पत्रिकामा सोरठीको भाका छाप है !

नेपाल साप्ताहिक ३५५

Dipendra KC – Ma Piune Bhayeko Chhu

दीपेन्द्र “अपजसी” – म पिउने भएको छु

हो, नपिउने भन्दाभन्दै
पिउने भएको छु म ।
तिम्रो डोली अन्मिएपछि
सुनसान छ गाउँ;
त्यसपछि
चढ्न थालेको छ
अर्कै नशा मलाई
हटाउन त्यो नशा
म पिउने भएको छु
नपिउने भन्दाभन्दै
Continue reading “Dipendra KC – Ma Piune Bhayeko Chhu”

Aryabiman Chitrakar – Samarpan

आर्यविमान चित्रकार – समर्पण

एउटा स्पर्शले तिम्रो यहाँ
हजारौ कम्पनहरु पैदा गर्छन
एउटा मुस्कानको लागि तिम्रो
कोहि लाखौ सौदा गर्छन
ती लाखौ सौदाहरुका माझ
अल्झिएको यो मेरो मन
गर्दैछु तिमिप्रति समर्पण

एउटा Continue reading “Aryabiman Chitrakar – Samarpan”

Mina Bantawa ‘Mridu’ – Nari Bedana

नारी बेदना !

पृथ्बी पुरा चल्ने गर्छ नारी कोख र काखमा
नारी जिबन अभिशाप हैन न त हो श्राप नै,
उस्का एउटा गल्ती सिनेमा झैं देखाइन्छन,
न त ऊ भुलमा पर्नु उस्को त्यो महा पाप नै।।

हजार गल्ती पुरुषको लुकाएर लुक्न सक्छ,
नारीको एउटा गल्ती तैरिएर छछल्किन्छ छाल झैं
खुशी सुख यहाँ सबै अरुलाई नै लुटाएर
नारी त्यो डुबीरहन्छे सधैं सधैं आँशुको ताल मै।।

जति गुञ्जिएपनि नारी बेदनाका क्रन्दनहरु यहाँ
कानमा तेल हाली आँखामा कालो चस्मा लाउँछ दुनियाँ
त्यसैले यहाँ हरेक क्षणहरु नारीका लागी बिषाक्त छन
जे गरे पनि आखिरमा त्यहि नारी नै रहन्छिन शुन्य।।

नारी, हामी पनि एउटा रथको पाङ्ग्रा हौ नी,
बोल्न सक्छौ हामी पनि चलाएर ज्वारभाटा,
कति पर्खिन्छौ, हामी सधै पिर अनि दुखको भकारी,
छातीभरि पिर बोकी, आफ्नै जिबन पारी घाटा।।

Biplav Pratik – Yug Prabesh

बिप्लव प्रतिक – युगप्रवेश

म ती दिनका कुरा गर्दैछु
जब सूर्य पनि आङ तान्दै
आफ्नो गुफाबाट निस्कन्थ्यो
अनि म ती रातका कुरा गर्दैछु
जब चाँदनी मस्किँदै
आफ्नो आश्रयबाट सुस्तरी ओर्लन्थी
बिहान मोतीभन्दा Continue reading “Biplav Pratik – Yug Prabesh”

Pravin Rai Jumeli – Gaunomics

प्रवीण राई जुमेली – गाँउनोमिक्स

अभाव आँशु र परिश्रमहरु गाँउमा फुल्छन्
यसैले हाम्रा आमा-बाबुहरु पनि गाँउमै बस्छन्
सुख त शहरको फँडानीभित्र पर्छ ‘रे
गाँउमा उनीहरु यसैले त भुक्तभोगी छन्

जुन हिँउदमा Continue reading “Pravin Rai Jumeli – Gaunomics”

Bhupin Byakul – Jeewan Ko Gati

भूपिन ब्याकुल – जीवनको गति

मा पक्रन खोज्छु जीवनलाई
कुनै सिकारु फोटोग्राफरले
क्यामरामा पक्रन चाहेझैं चट्याङको कला

आकाशमाकालो बादल लागिरहेछ
छिनछिनमा आइरहन्छ डरलाग्दो आवाज
र छिनछिनमा परिरहन्छ चट्याङ
कुनै पेसेवर सर्जनले झैं
चट्याङले गरिरहन्छ
बिरामी आकाशको सफल अप्रेसन

म निको पार्न चाहन्छु
छातीको घाउ !

बर्षौदेखि उभिइरहेको छु
आकाशतिर फर्किएर
र चोरऔंला तैयार राखेर बटनमाथि
जब संकेत पाएर चट्याङको
थिच्छु मा क्यामराको बटन
चट्याङले बनाएको सुन्दर चित्र
आकाशमा मेटिइसेकको हुन्छ !

हरपल
म पक्रन खोज्छु जीवनको गति !

Saroj Dhital – Samaroha

सरोज धिताल – समारोह

ऊ आयो
मलाई बोलायो, म आएँ
उसले भट्ट्यायो
मलाई लगायो, मैले पनि भट्ट्याएँ ।

गम्भीर थिए श्रोताहरू
अझै गम्भीर भएर मुखामुख गर्दै रहेछन्
“ठूला मान्छे रे यिनीहरू त !
ठूलठूलै कुरा गर्दा रहेछन् ”

ऊ मुसुक्क हाँस्यो
मतिर हे¥यो, म पनि फिस्स हाँसिदिएँ
ऊ फर्कियो
मलाई बिदा ग¥यो, म पनि फर्किएँ ।

अर्को वर्ष
अर्को तक्मा पाएको खबर उसले पठायो
“फोटो खिच्न म आउँछु
हवाइजहाजको टिकट पठाइदेऊ ”
मैले पनि चिठी पठाएँ ।

Basanta Mohan Adhikari – Aja Pani Yo Sanjh Ma Maile Khana Khaina (Nepali Gajal)

बसन्त मोहन अधिकारी – आज पनि यो साँझमा मैले खाना खाइन

आज पनि यो साँझमा मैले खाना खाइन
चामल किन्न गाकी आमा अझै पनि आइन

चाडपर्व दशै तिहार गाउँघरमा आए
हाँसो खुसी उमंगको कहिल्यै गीत गाइन

कालीकोटको Continue reading “Basanta Mohan Adhikari – Aja Pani Yo Sanjh Ma Maile Khana Khaina (Nepali Gajal)”

Sudha Bhattarai – Shaktihin Neta

सुधा भट्टराई – शक्तिहीन नेता
(मधुपर्क २०६६ चैत)

आजभोलि किन किन
जुन लागेको रातसँग पनि डर लाग्छ किनभने बत्ती नभएको बेलाभन्दा
बत्ती भएको बेला डरलाग्न थालेको छ ।
यी आँखाहरु अब त अँध्यारोमै
बानी परिसकेका Continue reading “Sudha Bhattarai – Shaktihin Neta”

Shyam Krishna Shrestha – Yas Pusta Ka Nawa Yuwak Prati

श्यामकृष्ण श्रेष्ठ – यस पुस्ताका नवयुवकप्रति

राष्ट्रभक्त हे युवकहरू ! भन हाम्रो भाषा हाम्रो भेष
राख्छौँ हामी सदा सुरक्षित हाम्रो माटो, हाम्रो देश ।

खुला सिमाना चोर, लुटेरा तस्करको निर्बाध प्रवेश
सुगम ठाउँको कुरा के र पुगिसके ती दर्ुगम गाउँ समेत
देख्दा यस्तो देशभरि नै उठ्दछ मनमा प्रश्न अनेक
प्रभुसत्ता सम्पन्न देश हो या पराइको प्रान्त विशेष ?

संकट घण्ट बज्यो, सुन्दैनौ – श्रवण शक्ति नै छैन कसो
स्वदेशप्रतिको माया ममता तिम्रो मुटुमा छैन कसो ?
मिचिसके कति खुला सीमाना नदी अनेकन शोषिसके
पछुुतो पर्ला भोलि आज नै युवकहरू हो ! हेर्छौ के ?

चार जात छत्तिस वर्णे सुन्दर यो फूलबारीमा
परचक्रीको चहलपहल यो मातृभूमिको छातीमा
युवापुत्र ! कति हेरिरहन्छौ आऊ न बाहिर आऊ छिटो
स्वाभिमानको शिर निहुर्राई बाँच्नुभन्दा मर्नु निको ।

तथाकथित यी भ्रष्ट राजनेताले देश डुबाइसके
हर्दाहर्दै मूल्यवान दशकाधिक वर्षगुजारीसके
जानाजानै र्सार्वभौम सत्ताको धज्जी उडाइसके
निरा व्यक्तिहरू स्वार्थपूर्तिमै परवशता स्वीकारिसके ।

यस्तो स्थितिमा राजनीतिको दलदलमा नफसेर तिमी
छाती फुकाई आऊ अगाडि युवकहरू ! चट्टान बनी
राष्ट्रघातीहरू जहाँ जहाँ छन् खोजी खोजी नाश गर
युवाशक्तिको सामु पराजित हुन्छ अवश्यै शत्रुगण ।

आजै अहिल्यै देशभरिका युवकहरू ! संगठित बन
राष्ट्रभक्तिको निम्ति अत्यन्तै गरिमामय दृष्टान्त बन
स्वदेशको अस्तित्व सुरक्षण गर्ने दृढ संकल्प गर
अतिक्रमित जे जति हुन् हाम्रो भू-सीमा विस्तार गर ।

राष्ट्रभक्त हे युवकहरू ! भन हाम्रो भाषा, हाम्रो भेष
राख्छौं हामी सदा सुरक्षित हाम्रो माटो हाम्रो देश ।

(साभार: जनमत कविता खण्ड १ २०६४)

Komal Shrestha Malla – Ma Ke Lekhun

कोमल श्रेष्ठ मल्ल – म के लेखु ?

पहाड भत्कदैछ
पहिरै पहिरो छिचोलेर
उक्ळनै मुस्किल
तराई बिथोलीयर सल्कदैछ
हिड्नै मुस्किल
हिमालको रुप बदलीदैछ
कुरुप नाङ्गो अनुहार के गरि व्योहर्नू ?
धन्य प्रकृृती ! Continue reading “Komal Shrestha Malla – Ma Ke Lekhun”

Rabindra Nath Thakur – Ananda Yagya [From Geetanjali]

संसारको आनन्द–उत्सवमा भाग लिनाको लागि मलाई निमन्त्रणा
आएको छ । यसले गर्दा मेरो मानव जीवन कृतज्ञ भएको छ ।
मेरो नयनले अब रुप–सुधा पान गर्दछन्, अनि मेरो कानले दिव्य स्वर
सुन्दछन् ।

यो समारोहमा मलाई बाँसुरी बजाउने काम तिमीले दिएको हो,
अब मेरो जीवनमा सबै हाँसो–रुदन गीतको स्वरमा झन्किरहेछन् ।

अब, अन्तिम त्यो वेला आइपुग्योः
तिम्रो उत्सवमा गएर तिम्रो जयध्वनि सुनूँ अनि तिम्रो चरणमा
मौन वन्दना चढाउँ !
संसारको आनन्द–उत्सवमा भाग लिनाको लागि मलाई तिम्रो
निमन्त्रणा आएको छ ।

Kala Rai – Mero Bishwas

कला राई – मेरो विश्वास

टेकेर परदेशको माटो
झ्याम् झ्याम्
ढवाङ् ढवाङ्
ढोल झ्याम्टासँगै
नाच्दा किरात पहिरनमा
हल्लाउदै साकेवा पाइला
यस्तो लाग्छ
जुरुक जुरुक तालमा
नाचिरहेछ ताइमोसन

व्यक्तिगत स्वतन्त्रताको
दुहाइसँगै
केही महानुभावहरु
किन नबनुन
आधुनिक धर्मावलम्बि
किन नमिसिउन
समुद्रको नुनिलो पानीमा

मलाई
हिजो जत्तिकै
प्यारो लाग्छ
स्वर्गवासि दिपाले
सिकाउनु भएका
साकेवा सिली
अनि
मॆरैं सम्झनाको
छायाँ बोक्ने
अरुण, तमोर

मेरो विश्वास
पुरानो बनेपनि सबैकुरा
कहिल्यै पुरानो हुदंैन
सम्झना र संस्कृति ।

भोजपुर, साङपाङ, हालः हङकङ

Seema Abhash – Sapana Ma

सीमा आभास – सपनामा

सपनामा
मध्यरातमै ब्यूँझिएँ आफ्नै ओछ्यानमा ।
पात झरेको तर पाउलीन नपाएको
देखेँ, रूखजस्तो सपना ।

मेटिएपछि सौभाग्य कोर्ने सिउँदो पछ्याउँदै
बाटो बिराएको बटुवाका पदचाप
बजिरह्यो विरही धुनमा बाँसुरी
उठेपछि छातीबाट ज्वारभाटा
रुँरुँ लाग्ने धुनले रातभरि
फेररिह्यो आँखामा कोल्टो ।

सपनामा
घाम पछ्याउँदै खोलाको तीरैतीर
जून उकालो लागिरहेको बेला
अड्काएर खोला अञ्जुलीमा
नुहाइरहेथ्यो जोगीले यौवन ।

सुईसुई सुस्केरा दिँदै चियाबारीको थुम्कोबाट
सुन्तलाबजारतिर दौडिरहेका
युवकयुवतीमाथि ओछ्याएर छायाँ
गुँइइय गर्दै डाँडो काट्दै थियो हवाईजहाज ।

त्यसैबेला
हरायो लाहुरेको कहानी गाउने सारंगीको तार
हराए भरयिा र रोदी गाउने ठिटी
चिसिएपछि शीतलहरले
कोक्रो बिसाएर बारीको डिलमा
बाँझो बारी खनेथे सुत्केरीहरूले
नाम्लो बाँधेर कम्मरमा
काम खोज्न घर टाढा जाँदै थिए तन्नेरी ।

विदेशिएका छोराछोरीको तस्बिर
राखेर बैठक कोठामा
उनीहरूको जन्मदिनको दियो बाल्ने आमाबुबा
अबेलासम्म जून हिँडेर मेटिएको ।

अन्दाज लगाउँदै गोरेटोको
तिनै छोराछोरी खेल्ने र उफ्रने बार्दलीमा बसेर
गर्थे मुखामुख
पोकापोकी पारेर जिन्दगी फिरन्ते बिहानी चरो
फिरफिरेका पातमा संगीत खोज्दै जीवनको
चुँडेर आफ्नै प्वाँख खोलाकिनारमा
गीत गाउँदै थियो ढुंगा ब्यूँझने गरी ।

त्यहीबेला हिउँले ढाकिएको गोठमा
ताप्दै आगो
टक्य्राकटुक्रुक बसेका किसान बूढाबूढी
पल्याकपुलुक हेर्दै यताउति ठोसिरहेथे आगो ।

Laxmi Prasad Devkota – Jitnu Chha Saathi Jilaunu Chha Saathi

क.
भूतकालका भूलहरु छन् !
शूलहरु छन् !
क्षेत्र खराब छ ! कष्टहरुको घुइँचो छ !
स्थितिमा थिचो र मिचो छ !
छाती ठोक ! तर,
दम रोक !
‘जित्नु छ’ यत्ति घोक !
तिम्रा मुखमा बादल लागे
हाँस्ला कसरी फेरि लोक ?
दिल रोएको अरुले सुन्लान्
ताल्चा मार ! नउघार !
आँशु पिईकन, मुस्की गर्नु छ ! यत्ति विचार ! यत्ति विचार !

ख.
मरे शरापी कैयन् पुस्ता,
झार पहेँला जस्ता,
यी शोषक, यी बाधक, वेधक,
सशस्त्र राकस रुखलाई !
जसको छाया चिसो, कालो,
जल्ले छेके उज्यालो !
कसले गन्ला यी अतिभक्षक
—हरुले दिएको दुःखलाई !
बूढा, पुराना कीटहरुका घर !
जर्जर !
मकाइरहेछन् भरखर ! तर, तर,
गहिरो, गहिरा जरा छ,
विस्तृत, विस्तृत,
शोषिरहेछ भूमि उर्वर !
शकिन्न भन्ने निराश नधार !
माली ! जमीन सुधार !
उत्तम बोट उमार !

ग.
धेरै मर्छन्, थोरै बाँच्छन् !
ठूलो माछा न्यायाधीश छ,
थोत्रो घरका बलिया खम्बालाई लान त !
तिम्रो, मेरो यसमा रिस छ !
घूस खाई क्रान्ति मरी सब !
पूँजी पिस्छ !
हाम्रो जीवन दिनदिन दुःखको
चक्की घिस्छ !
यो जिउनुमा ढीलो विष छ !
सुधन्न भन्ने कति मोटाए,
वन–शूकर !
सुध्रन्छ भनीकन दुब्ला बन्दा,
भोका हामी,
लड्दा हामी
खाइरहेछौं ठोकर ठोकर !
हामी भू–सर !
यो त्यही दुनियाँ हो हे साथी !
जल्लाई भन्दछन् अरु ती अन्धा,
सुन्दर, सुन्दर !

घ.
खडबड, खडबड, गडबड, सडकमा
कानो ड्राइवर !
घजघच थर्थर, जर्जर मोटर !
दम खुस्केको ढीलो पाङ्ग्रो !
मिचिने गरीब !
यही हो हाम्रो नसीब !

ङ.
अधमराको यस नगरीमा
ह्वाँह्वाँ छ !
दुनियाँका सब पापी जन्मी,
तरिरहेछन् वैतरणी
मिठयाइरहेछन् मुख तर कोही
तिनको स्वर्ग यहाँ छ

च.
जादूगरको हातले फार्नु छ,
यो कुइरो !
लम्पा एउटा घोटुँला !
निस्कून् डकम्र्मी धुइरो !

छ.
चढाऊ निरन्तर ! चढाऊ निरन्तर !
पसिना छ !
हिउँ पनि झर्छ ! असिना छ !
सारा क्षण तर शहीद बनाऊँ !
विज्ञापन पो कमिना छ !
पलपल मृत्यु मीठो हुन्छ !
विजयाभ्यास जहाँ छ !

ज.
मानवजति ! मानजातिमा !
हाउ ! नओर्लोस् !
उक्लोस् माथि !
दिनराति !
हामी मर्नु छ ! उसको जिउनु
कति जाती !

झ.
मध्यरातमा पुतली, पुतली,
बत्तीवरिपरि नाची, नाची,
मृत्यु डरायो, साथी ! धरामा
तिनका जलेका पखेटा साँची
सभ्यता भै यस्ती धनी रे !
निराश क्षणमा मन मुटुलाई !
“मृत्यु अमृत हो ! चल् लाछी !”

ञ.
हो, हो ! सत्यले कदर नपायो !
मिथ्या भायो,
थितिले विष नै फायो !
सत्ययुगमा पनि सङ्घर्ष थियो,
त्यही डाक्टरले,
औषधिपत्र लेखायो !

ट.
बाङ्गा, टेढा हर छन् हाम्रा !
हावा, पानी, किरण कमी !
ठुला नहुन् तर पूmल छन् हाम्रा !
स्वदेश–सुगन्ध ! सुँघन गमी !
जिउँदा, ताजा, बीज छन् राम्रा !
उम्रे केही, माटो फाटी !
फस्टिरहला पूmलजाति !

ठ.
मृत्यु भनेको सानो निद्रा,
एक थकाइ !
हामी मुक्ति चाहन्नौं रे !
बिउँझी आउँला ! बिउँझी आउँला !
नधकाई !

ड.
चट्टान–चिरा, पर्वतढलका, हामी जलका,
हूल हूँ बलका !
हाम्रा धावन–सङ्गीतहरुले, पगला पगला
युग, युगमा हे साथी !
मचाइरहलान् दिव्य तहलका !

ढ.
विश्वरथका हामी तनुवा !
लड्दा, बढ्दा !
छुट्दा, भरिँदा !
अमर, अनि, श्रमी,
मनुवा !

ण.
परिस्थिति यो गरीब हुनाले हामी धनी !
स्वर्ग बनेको छँदै छ गरीब ती देउताहरुकन !
साहाराका माली हामी !
हाम्रो बनाउनु यो तल्लो
महामरु रे अवनी !

त.
शून्यलाई हाँक्नु छ आज !
जङ्गली सब हाँस्नेछन्, तर
हामीलाई केको लाज ?
भनिदेऊ हामी ईश्वर हुँ !
कल्पी, शिल्पी, गरिरहेका हात,
अगोचर, अज्ञात !
व्यापक विराट् !
कुइरा उपर तर हेर उडेका
सफेद चराहरु, हाँसी खिल्ल !
किनकि, फिलिङ्गो स्वर्गको टिप्न
ती उड्दा छन्—
शुन्यमा ती किन उड्दा छन् ?
दुनिया जिल्ल !