नेपाली कविता को बिशाल संग्रह
क्षितिजकोमित्र’ प्रकाशधमला – आमा र तस्विरहरु
(अस्ट्रेलिया)
पहिले पहिले मेरी आमा
थाल भरि ममताका राता अक्क्ष्यता
आस्थाका फूलपाती
निस्चलताका अम्खोरा बोकेर
मन्दिर धाउनु हुन्थ्यो
र
हरेक बिहानी शिला Continue reading “Prakash Dhamala – Aama Ra Tasvir Haru”
कोमल मल्ल श्रेष्ठ – रोई रहेछ
कर्तब्यको छातीमा
दमनको श्रृखला
रोज्दै लासका खटहरु
र
कब्जाका पुष्पहरु ?
अनेकताको गुन्जनमा
मात्र धमीलो
अनी नवीन रातो अभिषेक जात्रा ???
कुर्ची मोह
हानथापका प्रहारहरु
प्रहर प्रहरमा
शहर शहरमा
घाउ घाउमा
ठाउ ठाउमा
नाउ नाउमा
उफ !
मात्र बिचित्रको चित्र कोर्ने
कपोल कल्पीत
बिचित्रको मौलिक धिष्टता ?
सुन्यता ! सुन्यता ! सुन्यता !
बाच्छ र ?
मौलिकता बचाउछु भनेर
प्रलयको चेष्टामा
पोली रहेछ पोली रहेछ ..
जली रहेछ जली रहेछ ….
ढुङ्गा,
माटो
र
हिउं पनी ?
सुन्दर मन्दीरमा
धरापमा बुध्दलाई राखेर
त रोइ रहेछ रोइ रहेछ
मन……
मन्दीर … ???
बिप्लव प्रतिक – तिमीले दिएर मैले नपाएकाबारे
केही सपनाका स्लाइडहरू
त्रि्रो अघिल्तिर छरिदिएको थिएँ
यात्रा थाल्दा आँसुहरू आँखाका कापकापबाट चुहिँदै थिए
आशा राखेको थिएँ
तिमीले सहृमाल्नेछौ एकदुई मुठी ।
कसैको अगाडि नाङ्गएिर
अलिकति सहानुभूति, हेरचाह र मुस्कान खोज्नुलाई नै
मान्छेले सायद प्रेम भन्दछन् ।
म नाङ्गएिको थिएँ अनि प्रेमका लुगा माग्दै थिएँ
तिमीले मलाई ‘इम्पेरर्स न्यु क्लथ’ लगाइदियौ ।
अवर्णनीय सुन्दर र मुलायम
तिनै लुगाहरूमा म आजसम्म
सुन्दर देखिन्छु, आभिजात्य देखिन्छु
मान्छेहरू मेरो सुन्दरताको वर्णन गरेर
‘इपिक’ कथ्दैछन् ।
तर, उता तिम्रो विवाहपश्चात्
यता जन्मिएकी मेरी छोरीले
आज मलाई नराम्रो र डरलाग्दोसँग झसङ्ग पारेकी छे
भन्छे, “बाबा, तिम्रो आङ्मा किन कहिल्यै पनि लुगा छैन ?”
नयाँसडक, १३ अगस्ट १९८६
जीवराज घिमिरे – मेरो पहाड
(मधुपर्क माघ, २०६८)
पहाडले आफ्नो छातीमा खोपेर
मोटर गुडाएछ
पहराले आफ्नो कोखामा कपेर
गाडी चलाएछ
ठूलाठूला गिद्धे पहराहरू अब
निरर्थक छैनन् पहाडमा
तारे भीर पनि आफ्नो काखमा
मिनीबस Continue reading “Jeevraj Ghimire – Mero Pahad”
गंगा सुवेदी – खोइ ?
(मधुपर्क भदौ , २०६७)
मान्छे पैसा भएछन्
सास फेर्नै छाडे
स्वार्थी भएछन्
बाँच्न छाडे
भावना यसैले मरिसकेछ
तृष्णा मात्र देख्छु
मान्छे भनेर खोजें धेरै
चिहान चिहान भेट्छु
थाहा छैन मान्छे जन्मिने
बिहान कहिले देख्छु ?
– विराटनगर
होमनाथ पाठक – प्रेम पत्र
रीति !
जब तिमीले पत्र लेख्थ्यौ पत्रमा अनुहार देख्थेँ
खुसीले उन्मत्त भई प्रत्युत्तर तिमीलाई लेख्थेँ
तिम्रा गुनासाका जवाफ मेरा प्रेम पत्रहरूमा
देख्थेँ सपनाका संसारहरू भेट्दा जन्मदिनका सत्रहरूमा
नबनाऊ यसलाई अन्तिम प्रेमपत्र बरु
हुँदैनन् माया टाढा बरु हुन्छन् मायालुहरू
तिम्रो मेरो मित्रता सुरुवात गर्ने प्रेमपत्र
लेख्न ढिलाई गर्दा तिमीले मेरो माया भयो अलपत्र
ॠतु आसीक – ग्रेटवाल
झरी वादल वतास ओढेर
असंख्य वर्षदेखि
उभिरहेको छ ग्रेटवाल
निर्दोष निमुखा बबुराको हत्यामा रमाएर
आफूलाई मपाई भनाउने वादशाह
लासै लासको खेती भित्र्याएर
सुत्केरी आमाको उत्पीडन
छोराको रोदन
पत्नीको वियोग
बाबुको वात्सल्यता
केही थाहा नपाए जस्तो गरेर
मुखभित्र पानी थुपारेर
निल्नु र ओकल्नुको दोधारमा परेर
यता जाउ कि उता जाउ भन्दै
लाखौ निर्दोषको रगतको आहालमाथि
ओथारो बसिराखेको छ ग्रेटवाल
हतार -हतार ब्यूझिएर
आँखा मिच्दै
के विर्सिएको के छोडिएको जस्तो गरेर
लाटाले पापा हेरे झैँ हेरिरहेको छ ग्रेटवाल
बिहानी पख
पर्खाल नजिक आएर
स्वरहरु सल्बलाउदै प्रश्न गर्छन
मेरो छोरो आयो कि ?
मेरो प्रियातामालाई देखेउ कि ?
मेरो आमालाई देखेउ कि ?
पर्खाल केही बोल्दैन
मुटुभरी उकुस मुकुस बोकेर
पर्खाल भित्र भित्रै ज्वालामुखी भैरहेको छ |
वाक स्वतन्तत्रता
सुसूचित हुने अधिकार
विरालोले विस्टा लुकाए झैँ लुकाई रहेको छ|
भन्न सकिरहेको छैन
तिम्रा आफन्तलाई नखोज यहा
तिम्रा आफन्तको लासमाथि
तिम्रा प्रियजनको खूनमाथि
म उभिएको छु |
मेरो सुन्दरता कुदिएको छ |
निर्दोषहरुको लासमाथि
निमुखाको रगतमाथि
मेरो सुन्दरता पौडी खेलिरहेको छ |
आत्मग्लानीले सधै निगुर्मुन्त्ते हुनु परेको छ |
सारा राज्यभरी चिसो हिऊँ थियो, सेतै थियो बाहिर
दूबो ढाकि भुईँ कतै पनि यहाँ देखिन्नथ्यो आखिर
छानामा अथवा सबै रूखभरी सेतै हिऊँ फैलँदा
लाग्थ्यो यो पृथिवी भयो कि विधवा स्वामी बितेका हुँदा
यस्तैमा घरबाट Continue reading “Taranath Sharma – Naya Saal Naya Nepal”
टंक सुब्बा – प्रेम सागर
जब म ति म्रो हातेमालो बनेर
किनारा लाग्छु, समुद्रको
तब हल्लन थाल्छन् केशराशीहरु
सुमधुर पवनले
सुस्तरी सुस्तरी खुल्ला हिडाइ
प्रेममा चुर्लुम्म डुबेको जीवन
सुवास्ना चारैतिर फैलिएको यौवन
उदाउन लागेको घाम जस्तो मुस्कान
मोहनीले लठ्ठ परेको यो मन
भुलिरहेछ तिम्रो प्रेमको सहरमा
झुलिरहेछ तिम्रो वैंशको उन्मादमा
समुद्रको अनगिन्ती तरङ्ग जस्तै
नरित्तिने मायाको भण्डार
फैलिएर हृदयको नजिक आइपुग्छ
अनायस हराउछु तिम्रो सौन्दर्यमा
मृगनयनका लज्जालु हेराइ
मुलायम मुलायम हातहरुको स्पर्श
पग्लिएर यो मन तिमीसम्म पुग्दा
सल्बलाउन थाल्छ यो छाती
कोइली हरियाली वसन्तमा हराए झैं
भमरा फूलमा भुले झैं
म हराएको छु तिम्रो मदमस्त जीवनमा
म डुबेको छु तिम्रो प्रेमको सागरमा
एउटा अवर्णनीय बिहार जस्तो
खुल्ला-खुल्ला मैदान जस्तो
नलेखिएको खुल्ला कागजको पाना जस्तो
तिम्रो नजिक उभेर
क्षितिजसम्म आखा फैलाउदा
निशानी कही नदेखिए जस्तो अवरोध कही नभेटिए जस्तो
अथाह समतल समतल फैलिएको छ
प्रेम सागर ।
साउने झरीलाई भरखर सुकाएर,
शरद्को न्यानो जूनलाई निम्त्याउँदै-
वर्षदिनको थकाई र सुस्केराहरूलाई,
एकै क्षण भएपनि बाहिर ओकलेर
जमरा र दूबोका सगुनहरूसँगै,
विजया र्सवत्र खुलेकी छन् ।
मुटुभरि माया र आँखाभरि झझल्काहरू समेटेर
भएजति स्नेह जन्मथलोलाई खन्याउँदै,
आर्शिवादका सगरमाथा थाम्ने छाती बोकेर
बाहिर पढ्न निस्केका रामप्रसाद हिजै आएका छन् ।
जागिर भर्न गएका जगन्नाथ पनि भित्रिएका छन् ।
लाहुर लड्न पसेका वीरबहादुर पनि फर्केका छन् ।
पहाडको चौतारी हुनसक्छ
भित्री मधेश वा तर्राईको बिसाउनी हुनसक्छ
जताततै रमाइलोका कथा हालिंदैछन्
जतासुकै पिङ्का र्सकाहरु मच्चिंदैछन् ।
अस्तिसम्म भिर्ने गरेका-
डोको र ढाकरका खर्पनहरूलाई-
हिजैदेखि बाहिर बिसाएर
सन्ते र मसिने
धार्नी र बिसौलीका कुरा गर्छन् ।
झुत्रा-झाम्राको हिजोलाई बिर्सिएर,
नयाँ लुगाहरूमा चञ्चल देखिइँदै,
सुन्तली र सानी कान्छी
चिची र पापाका गफहरू हाल्छन् ।
मोहर र सुकाका रेज्कीहरू गन्छन् ।
घर-घरमा निधारहरू रंगाउँदै,
मोड-मोडमा भीडहरू ओसारेर-
मान्यवरका आर्शिरवादहरू खन्याउँदै,
पोहोरजस्तै खुसीहरू उमारेर
मेरो दशैं तिमी आएका छौ ।
प्रत्येक नेपालीका घर-घरमा,
मेरो पर्व तिमी छाएका छौ,
डेढ कोटिका दुःख-सुखमा ।
रन्जु “मार्ग” – पराजित समय
एक लिखित निर्देशनको
पालना नहुदै
अर्को आदेश आएको छ फैसलाको ,
जारी छन् जाहेरीहरु
अनुशासनविहिन हस्ताक्षरको अभिलेखालयमा
सम्पादित हुन् बाकी छ फूलले हालेको मुद्दा ,
सुनुवाई Continue reading “Ranju Marga – Parajit Samaya”
बादलहरुमा बादल छायो, अन्धकार भयो :
यस्तो समयमा पनि मलाई तिम्रो ढोकाको बाहिर, प्रतीक्षामा किन
बसायौ, मेरा प्रियतम !
दिन बितेपछि, बेलुकीपख, म दिनहुँ विविध काम अनि विविध
मानिसहरुसँग व्यस्त रहन्छु !
आज यो अँध्यारो बेलुकी यहाँ एक्ले केवल तिम्रै दर्शन गर्ने आशामा
म बसिरहेछु ।
तिमीले यदि आज पनि तिम्रो दर्शन दिएनौ भने, अनि मेरो आशाको
उपेक्षा गरिदियो भने, यो वर्षाको लामो रात कसरी बिताउनु ?
अति टाढाको नीलो आकाशलाई म निर्निमेष देखिरहेछु :
मेरो मन हावामा उड्दै बाखलहरुसित आकाशमा विहार गरिरहेछ,
मलाई एक्लै ढोकाको बाहिर किन बसायौ, मेरा प्रियतम !
लक्ष्मी माली – दृष्टिकोण
म देख्छु
बगैँचाको
रातो गुलाफ
मेरो आंगन रंगाउने
साथी हो
गुलाफमा टल्पलिएको
शीतको थोपा
मेरो मन बुझाउन आएको
मोती हो
जहाँ
भर्खर जन्मेको
अबोध बालकको
मुस्कान देख्छु
जोसंग जिस्केर म
आफुलाइ भुल्छु
कति पवित्र
कति सुन्दर
हेरेरै म
आनन्दित हुन्छु
तर
उ देख्छ रातोमा रगत मात्रै
गुलाफप्रति इष्र्या मात्रै
हिंसा मात्रै
शीतमा मोती होइन आँशु मात्रै ।
विक्रम सुब्बा – हाम्रो जमिन जिन्दावाद !
अजायबघरको ईतिहासका परेलाबाट
परंपरागत विचारका धूलोहरू टक्टक्याएर हेर
इमानका आँखाबाट मोतियाविन्दु झिकेर पढ
किम्बदन्तीका नायकको सम्बाद गुन
उखानटुक्कामा टाँस्सिएका तथ्यहरू बुझ
मलामीहरूसँग रुँदारुँदै पडकिने बन्दुक, वा
चीताको लाशले पनि सुन्नेगरी कराउँने शंखध्वनी सून
सबैले एक स्वरमा भनिरहेछन् – हाम्रो जमिन जिन्दावाद !
इतिहासमा कसैसित नहारेको – हाम्रो मुलुक जिन्दावाद !!
काबेलीको सङलो र चखिलो धून सून
सिम्फोनीझैँ बगिरहेको तम्मरको थेबासाम्-सरगम सून
फाथिभरा, सिलौटी र लारुम्बाका
हवनकुण्डमा जाग्ने आगोका लप्काहरू सून
घूर्बिसे फञ्चमी र माइबेनी मेलाले गाउँने हाक्पारा सून
बुढा सुब्बाका अनुष्ठान र घण्टका उद्घोषहरू सून
माटोको मलिलो मन्त्र गाईरहेछन् – हाम्रो जमिन जिन्दावाद !
आजसम्म कसैले नजितेको – हाम्रो मुलुक जिन्दावाद !!
ओलाङचुङ गोलाको सेर्पाका दोचाको सास सूँघ
सक्रान्ती बजार र चुवानडाँडाका कुमाईका खैँजडी, र
म्यङलुङ या चौविसको च्याब्रुङको छाला सूँघ
रक्सेका राईको साकेला ढोल र बरबोटेका बाहुनको जनै सूँघ
बोर्नेका लेप्चा र झापाली ताजपुरीयाका परिस्रमी हात सूँघ
किसान, सतार र धिमालका निधार-पसिना सूँघ
अनेकथरि मिस्सिएर बनेको एक अद्वितीय सुगन्ध
सबैले सुन्नेगरी मगमगाईरहेछ – हाम्रो जमिन जिन्दावाद !
आमाको दूध र बाबुको रगत भिजेको – हाम्रो मुलुक जिन्दावाद !!
हाम्रा पूर्खाका असंख्य नलीहाड, खप्पर र गोलीगाँठाहरू
यहीँको माटोमा मिस्सिएर फस्फोरस भएकाछन्
चकमन्न आधारातमा अँध्यारो पनि मस्त निदाएपछि
कानका जाली हृदयहरू सबै एटेन्छेन् फालिम लगाएर
सून.. सून….
राँकेभूत भएर पनि हाम्रा पूर्खाहरू
आफ्नो जमिनको रखवारी गर्न जुलुस हिँडिरहेछन्
वतासका स्वच्छ लयहरुले पनि
रैथाने मुन्धुम गाईरहेछन् – हाम्रो जमिन जिन्दावाद !
ईतिहासमा कहिल्यै नहारेको – हाम्रो मुलुक जिन्दावाद !!
सन्ध्या पहाडी – स्पर्श
मलाई तिमी आफ्नो हातको स्पर्श देऊ
म तिम्रो स्पर्शले
न्यानो बनेर
विश्वभरि फैलिन चाहन्छु ।
तिम्रो स्पर्शले
मेरो आत्मामा प्रेम गर्छ
मेरा सारा
अभिलाषा प्रकाश बन्छन्
मेरो मनको अध्यारो
अविलम्ब गर्छ ।
तिम्रो स्पर्श
एउटा जादू हो
साहारा हो
चन्द्रमा हो तारा हो
त्यो लिएर
कैयौ ब्रहृमाण्डलाई
जित्न सक्छु म ।
तिम्रो स्पर्श
जीवनको मीठो पारा हो
फूल हो जलधारा हो
जुन लिएर
म सबै मानव हृदयलाई
सिच्न सक्छु ।
यो समयको हुरीमा
हृदयहरुको दूरीमा
सम्भव छ
तिम्रो स्पर्शलाई
समयले पर्खिरहेछ ।
बेहोशीको यो वरिपरिमा
आशालाई अलिअलि हम्किरहेछ
त्यसैले म चाहन्छु
त्यो स्वर्ण स्पर्श तिम्रो
ममा आओस्
मबाट त्यसले
दुनियाँ भिजाओस् ।
त्यसैले
हे स्वप्न मेरा
तिमी मलाई
मायाको स्पर्श देऊ
म तिमीलाई
आफ्नो सर्वस्व दिन्छु ।
विजय सापकोटा – कविताबाहिर कविकी स्वास्नी
घुर्मैलो साँझमा
धुम्म आकाशको आँखामा
मलिन मलिन जूनको नानी
आफ्नै लोग्नेको जस्तै लाग्छ उसलाई
घरिघरि बदलिइरहने
बादलुका किरिङमिरिङ रेखाहरू
लोग्नेका किताबभित्रका अक्षरजस्तै लाग्छन्
बादल, जून र ताराहरूको सिङ्गो आकाशमा
कविकी अनपढ स्वास्नी
लोग्नेको अनुहार खोजेर
हर साँझ सुक्सुकाउँछे ।
छाम्दाछाम्दै बिहेको फोटोको विधुवा रङ्ग
कवितामा मात्र माया गर्न जान्ने
लोग्नेको निठुरमन ओल्टाउँछे पल्टाउँछे
सम्झन्छ बिहेताकाको उमङ्ग
र हजुरआमाको कथाको राजकुमार
बिहेको पहिलो रात,
बादलले छोपेको लोग्नेको दुब्लो अनुहार
कताकता हराएका आँखा …
चित्त बुझाएथी साँच्चैको राजकुमार यस्तै होला भनेर
तैपनि बिहेको पहिलो रातको उसको पहेली
अहिले पनि उस्तै लाग्छ
अहिले पनि
अक्षरझैं बुझन नसकिने लोग्ने
घरि पागलझैं लाग्छ
फेरि निष्ठुरी अर्कैको हो कि झैं पनि लाग्छ
नभए कवितामा मात्रै अँगालो किन खोज्छ –
लोग्नेका कविताका काला अक्षर
गोठमा गोबरका थुप्रा जस्तै लाग्छन् उसलाई
लोग्नेले बटुलेका तक्मा र पदक देख्दा
केटाकेटी हुँदा बटुलेका चुराका टुक्रा र
काँचका शिशीको सम्झना आउँछ
र हाँसो उठ्छ
घरि फ्रेमभित्र झुण्ड्याइएको सादा कागज देख्दा
दिक्क लाग्छ
र त्यसमा
भगवान्को तस्वीर सजाउन मन लाग्छ ।
लोग्ने जातको किञ्चित स्पर्शसम्म नपाएकी
मायाको सम्बोधन समेत नपाएकी ऊ
सम्झन्छे –
हजुरआमाको कोठाभरि झुण्ड्याइएका भगवान्का तस्वीरहरू
जो हजुरआमाको लाख आराधनालाई मौन भएर सुनिरहन्थे
त्यस्तै लोग्ने
अवला भगवानजस्तै लागिरहन्छ
र, श्रद्धाको टुसो उम्रिएर मनभित्र भित्र
लोग्ने संसारभरिकै सबैभन्दा ठूलो मान्छेजस्तै लाग्छ ।
हरेक साँझ
बादलुका बुट्टाहरूमा लोग्नेको मन सुम्सुम्याउने
र जूनको प्रकाशसँगै लुटपुटिंदै आउने
लोग्नेलाई छातीले च्यापेर
रातभरि सिरानी भिजाउने
मेरो देशको कविकी ओ नायिका
तिमीले भोगेको पीडा ठूलो कि
तिम्रो लोग्नेको कविताको अनुभूति ?
रामप्रसाद प्रसाईं “आशुतोष आंशु” – परदेशी मनहरू
नालीबेलीका
नानाभांती
नागबेलीहरू
र
अन्तर-कुन्तरका कुइनेटाहरू
घुम्ती र दोबाटाहरूसंगै
गरिरहन्छ—
यो मन
बसिबियांलो
नाभो
स्मरण/विस्मरणका
रजतपटहरूमा
जस्तो कि
रोपाहरू
गांठिएकाछन्
गांजिएकाछन्
परिवर्तित मौसमझैं
बिरौटा पाखाहरूबाट
पर्गेलिंदै र पिसिंदै
गतिशील समयका
चक्रहरूमा
उदाइरहेका
चक्रेटाका
चक्रैचक्रमा
अनि जीवनका
तिक्तता र रिक्तताकरूसंगै
किनकि
बक्रैबक्रका मनहरू
लक्ष्मणरेखा
अ/पार भएकाछन्
चेतनाका विद्रुप-विद्रुप
ऐठनहरूको
धुरीबाट
छप्ल्याङ्ग
छप्ल्याङ्ग
बाँकटे
हानिरहेकाछन्
स्मृतिका
झ्यालखानाहरूबाट
र
मनहरू
त्यसै त्यसै
डेढ मनको भारीले
अँचेटे जस्तो
आजको दिन
(बिदाको समय)
तर
मनहरू
फेरि पनि
गोडिइरहे
घोत्लिइरहे
भावनाका तरेलीहरूमा
स्मृतिका परेलीहरूमा
अनि
आमाले
बेसाको
सिन्की र
नेपाले भट्मासका
स्निग्ध सुवासहरूमा;
स्मृतिले पनि बरखी बारिरहेछ—
चेतनाका धिपधिप दियालाहरूमा,
ढुकुमुकु ढुकुमुकु
कस्को हात……।।
झल्यांस्स ब्युंतन्छु
यताउता हेर्छु
जुरूक्क उठ्छु
उफफफ…..
आफ्नै
बिस्तरामा
रगले छोपिइएकोछु—
चेतनाका चिङ्नाहरू
बोझिल मनहरू
ओडेर
मिसकलहरू
थुप्रिइरहेछन्—
सम्झनाका,
संभावनाका
“बांच र बचाऊ”
ठोस समीकरणका
अनि
खण्डित अंगालाहरूका
अर्ध/गोलार्द्ध
भग्नावशेषहरूमा,
“कोला ! कोला !!
सातो नजा”
एक अमूर्त जोखाना
उनै
जन्तरे दर्जीको।
अगष्ट २७, सन् २०१०
कालीखोला -२(तेम्बोक), ताप्लेजुङ्ग, नेपाल।
अबुधाबी श्रमशिविरबाट।
(Sent to Sanjaal Corps via Email)
तिहारको यो सुन्दर पर्व विना टीका नै बित्न गयो
गाईपूजा कसरी गर्नु?
स्मृति मात्र अब शेष भयो
लक्ष्मी सम्झेँ मैनवत्तीले सिँगार्न खोजेँ डेरामा
भैलो खेल्ने द्यौसी खेल्ने आउँदैनन् अब मेरामा
किन यस्तो यो खल्लो जीवन चाड दसैँ पनि गुजरिसक्यो
होली आउँछ सुटुक्क बित्छ मन नै मेरो खुमरिसक्यो
भित्र छ पीडा अन्धकारले बाहिर जति नै बिजुली बलोस्
नत सँगिनीहरु घरघर नाच्छन् नत मादलको ताल चलोस्
घाम उही हो बादल उस्तै तर चङ्गा छैनन् कतै पनि
शून्य छ सबतिर मन नै रित्तो समय बित्तछ व्यस्त बनी
शब्दकोश अब सक्छु भन्थेँ सामग्री सब उतै छुट्यो
लिन जान पनि कसरी जानु?
लथालिङ्ग भै घरै फुट्यो
दसैँ तिहारले सारा कष्ट बढारिदिन्थे प्रति वर्ष
अनि उत्साहले सालभरि नै मान्थ्यौँ हामी अति हर्ष
छेपाराकै कथा सरह यो जीवन गुज्रन लाग्दै छ
घरको माया जति गरे पनि आशा टाढा भाग्दै छ
दिल साहनी – घाइते ब्रिफकेश
मल्लयुद्धमा परेको ब्रिफकेश
चक्रव्यूहमा परेको ब्रिफकेश
कुरुक्षेत्रमा परेको ब्रिफकेश
लुछालुछमा परेको ब्रिफकेश
तानातानमा परेको ब्रिफकेश
खोसाखोसमा परेको ब्रिफकेश
हानाहानमा परेको ब्रिफकेश
च्यातिएको ब्रिफकेश
टुक्रा टुक्रा भएको ब्रिफकेश
धुजा धुजा भएको ब्रिफकेश
चार्ल्सप्रथमको जस्तै
टाउको उडेको ब्रिफकेश
लुइस सोह्रौंको जस्तै
टाउको गिंडिएको ब्रिफकेश
मेरो देशको भूगोल जस्तो
चिथोरिएको ब्रिफकेश
मेरो देशको दुरुस्त विगत जस्तो ब्रिफकेश
मेरो देशको दुरुस्त बर्तमान जस्तो ब्रिफकेश
काटीकुटी
मेरो देशको दुरुस्त पहिचान जस्तो ब्रिफकेश
चर्चित ब्रिफकेश
हाम्रो सर्वस्व बनेको ब्रिफकेश
हाम्रो भविष्य बोकेको ब्रिफकेश
शालीन संसद भवनमा
भकुण्डो खेलिएको ब्रिफकेश
ऐतिहासिक ब्रिफकेश
हो, निकै सजाएर राख्नु पर्दछ संग्रहालयमा
निकै जतन गरेर राख्नु पर्दछ संग्रहालयमा
पुजेर राख्नु पर्दछ संग्रहालयमा
प्रदर्शनको लागि राख्नुपर्दछ
अवलोकनको लागि राख्नुपर्दछ
चिन्तन मननको लागि राख्नुपर्दछ
दर्शन दिर्ग्दर्शनको लागि राख्नुपर्दछ
ज्ञान बिज्ञानको लागि राख्नुपर्दछ
अध्ययन अनुसन्धानको लागि राख्नुपर्दछ
यस कारण पनि राख्नुपर्दछ
यसलाई एकपल्ट नजर गरेपछि
कुनै जंगबहादुरले
फेरि
फेरि
आफ्रनै हैसियत बिर्सेरे
आफ्नो भूमिका बिर्सेरे
आफ्नो काम कर्तव्य र अधिकार बिर्सेरे
आफ्नो सीमा र सांध बिर्सेर होक्का गर्दै
श्रीपेच बिनाका महाराजको
लालमोहर ठोकेको
ब्रिफकेश बोकेर
जबरजस्ती प्रस्तुत हुने हिक्मत नगरोस्
दुस्साहस नगरोस्
मेरो देशको संग्रहालयमा
निकै सजाएर राखेको ब्रिफकेश
निकै जतन गरेर राखेको ब्रिफकेश
हिरोसिमा र नागासाकीको पीडा भोगेको ब्रिफकेश
ऐतिहासिक ब्रिफकेश
मसान जस्तै मध्यरातमा
मुलुकको अस्मिता नै खल्बलाउने गरी
सल्बलाउनेहरुको निम्ति मात्र होइन
चोरबाटोमा चल्ने
यो सारा संसारको लागि समेत
एउटा राम्रो नजीर बनोस् ।
सुषमा मानन्धर – क्या नाम डिस्टर्व (गजल)
कहाँ जाने थाहा नपाई अल्मलिएकै हौ त
त्यसै छाड्यौ दोबाटोमा क्या नाम डिस्टर्व
िहंडिरह्यौ तिमी एक्लै यो झरीमा रुझेर
आएनौ एउटै छातोमा क्या नाम डिस्टर्व
मेरो प्रेमदेखि जल्नेहरु खुशी हुन थाले
हाँस्ने भए यो फाटोमा क्या नाम डिस्टर्व
निको पार्न सक्दैनौ भने भैहाल्यो जाऊ
व्यर्थै चलायौ खाटोमा क्या नाम डिस्टर्व
जिन्दगी यस्तै रहेछ पिस्ने र पिसिने
मकैझैं पिन्ध्यौ जाँतोमा क्या नाम डिस्टर्व
