Indra Kumar Sunuwar – Timro Prem Biyog Ma

ईन्द्र कुमार सुनुवार – तिम्रो प्रेम वियोगमा

मुटुभित्र सानो घाऊ बनेछ तिम्रो प्रेम बियोगमा
हाँस्दा हाँस्दै रुनु पर्यो बाटो फेरियो जीवनको मोडमा
तिम्रो लागि सबै छोडे सबै नाता तोडे

आज म एक्लो पंक्षी गुँड भयो ढल्न लागेको बोटमा
न त फेरि पलाए नयाँ पालुवा न त फुले फूलहरु नै
पिडाको सागरमा डुबी मलम लाउँदैछु तिमीले दिएको चोटमा

दिन बित्यो चिन्तामा रात बित्यो तातो आँसु बगाएर
भुल्न सकिन छरिएको मिठो मुस्कान तिम्रो ओठमा

जसरी आयौ त्यसरी नै गयौ मेरो जीबनमा हुरी बतास झै
पर्खी बसेको छु आज पनि सगै जिउने कसम खाएको पिपलको बोटमा

Bandhu Bikram Kshetri – Fulnechhan Sapanaharu Ek Din

वन्धुविक्रम क्षेत्री – फुल्नेछन् सपनाहरू एक दिन
(मधुपर्क २०६६ भदौ)

सूर्यमुखी फूलले तपतप
आँसु खसाल्ने छैन
बन्दुकको नालसँगै बतासिएर
उड्ने छैनन्, हूलका हूल चराहरू
सुनिनै छैन बस्तीहरूमा
बारुद गर्जिएको आवाज
बेमौसममा फडफडाउने छैनन्
लडाकु विमान र नाइटभिजनहरू
आकाश खुला हुनेछ र शान्त हुनेछ ।
रगत बग्ने छैन पानीझैँ नदीमा
न पानी बग्नेछ रगतमा
लासको दुर्गन्ध बोकेर होइन
सुवासित भएर बहनेछ हावा
तर्सिएर उड्ने छैनन्
पि्रय बचेरा छाडी चराहरू
स्वतन्त्रताको गीत गाइरहेका हुनेछन् ।
स्वःस्फुर्त नाचिरहेका हन्छन् ।
रगतको आहाल जम्ने छैन
बरु निर्मल पानीका सुन्दर कुवाहरू हुनेछन्
बलात्कृत हुने छैनन् चेलीहरू
बेवारिसे बन्ने छैनन् नानीहरू
बस्नुपर्ने छैन नब्बे वर्षे बाबुले
वीस वर्षे छोरोको क्रियाकर्म
रुने छैनन् बाबुको मृत्युको खबर सुनेर पनि
कमाण्डरको आदेशले घर जान नपाएका सैनिकहरू
बस्नुपर्ने छैन कोही आँसुको सागर बनाएर
वर्षौं भेट्न नपाएको पतिको बाटो हेरेर
हाँसिरहेको देशसँगै नाचिरहेका बालकहरू हुनेछन् ।
बिहानी लालीझैँ खेलिरहेका नानीहरू हुनेछन् ।
इतिहासको व्याज खानेहरू पाखा लाग्नेछन्
हुर्कने छैनन् सेता बुकीहरू सयपत्री, मखमलीझैँ
मेरी पि्रया
एकदिन यस्तो आउनेछ
चारैतिर खुसी नै खुसी छाउनेछ
कलङ्कित इतिहास भेट्टाएर
वीर पुर्खाहरूको गौरवगाथा
पढिरहेका हुन्छन् नानीहरू
तिनले बदल्नेछन्- हत्यारो बलात्कारी इतिहास
प्रत्येक सहिद दिवसमा
विजयोत्सव मनाउने छन् मानिसहरू
सहिदहरू पुजिनेछन्
सपनाहरू फुलिरहेका हुनेछन् ।
र एक दिन
हत्याराहरू इतिहासको
कहालिलाग्दो भीरमा मिल्क्याइनेछन् ।

Radha Karki – U Arthat Chhaya Awatar

राधा कार्की – ऊ अर्थात् छाया अवतार
(मधुपर्क २०६६ भदौ)

ऊ अर्थात् छाया-अवतार
थाहा छैन कतिपल्ट उसका प्वाँख उखेलियो
थाहा छैन कतिपल्ट ऊ टुक्राटुक्रा भयो
उसको बगैँचामा
फूलहरू फुल्दछन्, फक्रन्छन्, रमाउँछन्
उसको युद्धमा
ऊ प्रेम र सद्भावले प्रतिद्वन्द्वीको स्वागत गर्छ
उसको सगरमाथामा
आफ्नै गौरवको झण्डा फरफराउँछ
ऊ आफैँमा साहसको पथ-प्रदर्शक बन्दैछ
उसले समरभूमिमा ‘हामी’ बोकेको छ
उसलाई नजिकबाट हेर्छु म
नजिकबाट टाढा पुर्यारउन मन लाग्छ
मैले सम्बोधन गर्ने नाम
पि्रय नाम
उसको बाटो आकाशजस्तै भएको छ
ऊ थुप्रैपल्ट टुक्रिँदै/जोडिँदै/जोडिँदै/टुक्रिँदै
लडिरहेछ
र समयलाई गहिरो स्पर्श गरिरहेछ
अदृश्य
आकारबिहीन बनेर
मेरो निराकार पीडामा

-इलाम

Prakash Thamsuhang – Thotro Cycle

प्रकाश थाम्सुहाङ – थोत्रो साइकल

अचेल
अनवरत बिहानी
अलार्म घडीको किरिङ-किरिङ
बलजफ्ती निद्राबाट जाग्छु
अनि ठीक पार्छु मेरो थोत्रो साइकल
जानैपर्छ मैले
निरर्थक काममा

यो समय
ऐरावत चढ्ने बेला
यो उमेर
इफेल टावर चढ्ने बेला
कुन्नि झ् कस्तो नियति मेरो –
अविराम थोत्रो साइकल चढिरहेछु

विशाल कालो सर्पजस्तो
लमतन्न परेर सुतेको सडक
मेरो थोत्रो साइकलको ख्याट-ख्याटमा
ब्यतिन्छ एक्कासी
अनि आफ्नो मुख बाउँछ मलाई निल्नलाई
बस्, म निलिँदै जान्छु भित्रभित्र सडकको उदरसम्म
हो झ् अनि म पुग्छु चिहानमा
सारा एषणाहरू रित्तिएको म
उभिदिन्छु भावहीन ठिङ्ग
अचेल म चिहान कुरूवा भएको छु
कस्तो अचम्मको चिहान हो यो
दिउँसै पनि भित्र बाहिर गर्छन्
काला सेता करवीर मसानहरू
अनि, कुन्नि झ् केले अभिसंचालित म
ओठमा अनृत मुस्कान छर्दै भन्छु
सलाम आलेकुम
छि ! चिहान कुरूवा म
छि ! मसानहरूको चाटुकार म
यसर्थ बिरामी म
ऐ फेदाङमा ! मेरो सातो बोलाइदेउ है
अचेल सातो हराएको छ मेरो

त्यसैले त
धारे हात लगाउन सक्दिन मेरो नियतिलाई
मेरो नियति कोर्ने समाजलाई अथवा शासकलाई
साँच्ची सातो हराएको छ मेरो
त्यसैले त
फोर्न सक्दिन ग्रेटवाल जो मेरो सपनाको बाधा बनेको छ
रोक्न सक्दिन मेरो आवाजहरूले
अनगिन्ती चिहान कुरूवा बन्न ओइरिनेहरूलाई

अहर्निश साँझ
रङ्गहीन, फुस्रो परिक्लान्त म
फर्किन्छु कोठा उही थोत्रो साइकलमा
भोलिको पुनरावृत्तिको निम्ति मनस्थिति तयार बनाउँदै ।

Abir Khaling – Euta Sketch

अबीर खालिङ – एउटा स्केच

वर्तमान को त्रासद जङलबाट
अक्षरको वीर्य खोजेर ल्याएको छु
रोप्छु अब तिम्रा आँखाका
कचौरामा ।

अभिशप्त मान्छेका मन मस्तिष्कबाट
उठेको छ मुँस्लो धुँवाँको
र विचारको बगदाद ढकिएको छ ।
फाटेको तन्नामा परिवर्त्तित् छ सोंच
तुहिनुमा उद्द्यतशील सधैं।

भोकग्रस्त आकाशबाट घाम तुहेको छ
संकटको छातामा ओत थापेर
हिडिरहेछन महाजुलुस।
शताब्दी-स्वरको चट्याङ खसेको छ
रुख्-रुखमा ।
उर्लेको छ वेमौसामको वादी
खुशीको गीत गाउँने चराको वस्तीमा।

यसबेला
हातमा क्यामेरा लिएर
खिँच्न खोज्दैछु एउटा तस्वीर
तिम्रो,मेरो, हामी दुवैको
यसो भनौं
हामी सबैको हाँसिरहेको अनुहारको।

Rabindra Nath Thakur – Adekh Bilauna [From Geetanjali]

प्रभो ! यदि अब यो जीवनमा तिमीलाई भेट्न सकिनँ भने :
यो कुरो मेरो मनमा काँढा झैँ घोचिरहन्छ, तिमीलाई भेट्न सकिनँ !
यो कुरो म भुल्न नसकुँला, यसको वेदनाले सुत्दा–उठ्दा, निशिदिन
विरक्त पारिरहन्छ ।
जगतीतलको बजारमा मैले मति दिन बिताइसकेँ, मेरा दुइ हात
धन–दौलतले कतिपल्ट भरपूर भइसके, तर त्यसले मलाई के लाभ
भयो र ! यो कुरो मेरो मनमा काँढाले झैँ घोचिरह्यो, मैले तिमीलाई
भेट्न सकिनँ ।
आलस्यवश म जब बाटोको छेउमा बसेको थिएँ अनि विश्रामका
लागि बिछ्यौना लगाउन बन्दोबस्त गरेँ, त्यही वेला स्मरण भयो,
यो प्रवास निष्प्रयोजन छ । तिमीलाई भेट्न सक्दिनँ, यो कुरो मनदेखि
भुल्न सकिँदैन ।
तिमीले मलाई नभूल, सुत्दा–जाग्दा मेरो यही चिन्ता रहन्छ ।
मेरो घर कातकै हास्य होस्, कति बाँसुरी बजोस्, जति नै
सजधजले घर चम्कोस, तर ‘तिमी आउँदैनौ’ :
यो कुरो सम्झँदा ह्दय चकनाचुर हुन्छ । यो वेदना कहिल्यै भुल्न
सकिन्न ।
तिमीले मलाई नभूल : यो शंकाले सुत्दा–जाग्दा, दिन–रात मलाई
सताइरहन्छ ।

Prakash Gautam – Beshya Ra Loktantra

प्रकाश गौतम – बेश्या र लोकतन्त्र

थाहा छ ?
सुन्दरीको इच्छा हुनुपर्छ,
उ एक निमेशमा
मात्र एक निमेशमा
सफल बेश्या हुन सक्छे ।
समाजमा तुहिन सक्छे,
परिवारमा चुहिन सक्छे ।
बैँशको तिक्ष्ण कटाक्षले
मोहनिमा Continue reading “Prakash Gautam – Beshya Ra Loktantra”

Acharya Prabha – Samarpan

आचार्य प्रभा – समर्पण

म पहाड उक्लेर
समतल नियाल्ने मान्छे
म पहाडको उचाइमा
अभिमानी बन्न सक्दिन
र समतलको होँचाइमा
उसलाई बिर्सन सक्दिन
किनकि पहाडको
स्वाभिमान बढ्नु भनेको नै
समतल भुइँमा लमतन्न परिदिनु Continue reading “Acharya Prabha – Samarpan”

Abhas – Suren Babu

सुरेन बाबु
यो सामान्य कुरो हो
रगत रातो हुन्छ
सुरेन बाबु
तिमीले आनन्द लिन
रइफल बोक्ने गरेका छौ
साँझको गोधूलिमा
तिमीले निरीह ढुकुर मार्ने अभ्यास गरेका छौ
तिमीलाई थाहै छ
ढुकुरको रगत रातो हुन्छ
सुरेन बाबु
यो सामान्य कुरो हो
रगत रातो हुन्छ
सुरेन बाबु
तिमीले आनन्द लिन
रइफल चलाएका छौ
र अब सरकार पनि चलाएका छौ
सुरेन बाबु
भरखरै तिमीले
भोका आशालालहरूको भीडमा
आधुनिक मट्याङ्ग्रा चलाएका छौ
तिमीलाई राम्ररी दिव्यज्ञान प्राप्त भएको छ
तिम्रो मट्याङ्ग्राले
छाती छेड्दा निस्केको
भीडको रगत पनि रातो हुन्छ
सुरेन बाबु
अब रगतमा रङ्ग परीक्षण जरुरी छैन
प्राणीको धमनी र शिरामा बग्ने तरल रातै हुन्छ
सुरेन बाबु
यो पनि त निर्विवाद छ
भीडबाट कुनै मट्याङ्ग्रो
तिम्रो छातीमा बज्रियो भने
तिम्रो छातीको भुलभुले पानी पनि रातै हुन्छ ।

Rabindra Nath Thakur – Ashadh Ko Sandhya [From Geetanjali]

आषाढको सन्ध्या घनघोर भयो,
दिवसको अवसान भइसक्यो ।
वर्षाकोव जलधारा क्षण–क्षणबाद झरिरहेछन् :
छाप्रोको एक कुनामा बसेर तिमी कसको विचार–सागरमा लीन
भएका छौ ?
जल–कणले भिजेका हावा जूही पुष्पको वनमा के सन्देश Continue reading “Rabindra Nath Thakur – Ashadh Ko Sandhya [From Geetanjali]”

Shrawan Mukarung – Desh Khojdai Janda

घाँसको भारी उचाल्न नसकेर
असिन–पसिन भएकी थिइन्– दिदी
मैले सघाएँ,
उनले भनिन्–
‘भाइ, देश ज्यादै गह्रँै छ ।’

ढाकरको पिँधमा टेकुवा अडाउन नसकेर
भिरालो बाटोमा लर्खराउँदै थिए– दाइ
मैले सघाएँ,
उनले भने–
‘भाइ, देश ज्यादै अप्ठ्यारो छ ।’

एक बथान बस्तुहरूलाई गोठमा हुल्न नसकेर
चिच्याई–चिच्याई रुदी थिइन्–बहिनी
मैले मद्दत गरेँ,
उनले भनिन्–
‘दाइ, देश नसक्नुको छाडा छ ।’

कापी–कलम राखेको झोला हराएर उदास–उदास
घर फर्किरहेका थिए–भाइ
मैले सान्त्वना दिएँ,
उनले भने–
‘दाइ, देश साह्रै बदमास छ ।’

मैले जे जति गरेँ
त्यो
म आमा बालाई सुनाउन चाहन्थेँ
तर म के
घरभित्र पसेको मात्रै थिएँ
आमा बाका संयुक्त स्वरहरू उर्लिए–
बद्मास !
छाडा !
माटोलाई भार !

म देश खोजिरहेको थिएँ ।

Niroj – Dasee

निरोज – दसी

उज्यालो दिने निहुँमा
सल्काएर छोडे पछि
डढेलो लागेको आफ्नै आसमा
भत्कीदै गरेको विश्वास च्याँपेर
अन्धकार रात बाँची रहदा
झस्क्याईदिन्छ र पो त
नुन चुक छरिन्छ घाउमा
तिम्रै यादको एैठनले
झकाउन खोज्छु जति पटक म ।

तिमी भन्छ्यौ — म ढुङ्गा हूँ
र म त्यही ढुङ्गा प्रमको
ढुङ्गे अक्करमा सपनाको
जोड घटाउ गरीरहेछु
आधी बाँचेर आसमा
आधी मरेर निरासामा ।

यादले नसताउने तिमीलाई
तिम्रो प्रमको प्रवासमा
शरणार्थी मिल्काइएको
अधमरो लासमा
मेरो जिन्दगी खुम्चीएको छ
र सोझै मुटुमा
तिमीले हानेको तिर
दसी बोकेर स्मृतिमा
एक हातले
भलभल्ती बगेको रगत थामीरहदा
अर्को हातले कागज खोप्दै छु — प्रियतमा
मुटु भित्रको तिम्रो तस्वीरलाई
सुरक्षित स्थनान्तरण गर्न ।

यहाँ रहर बाँचेर
प्रहर कटाउने
मात्रै अल्झेको छु नियतिमा यतिखेर
जबकी प्रत्येक पल्ट बजाईदिदा
घण्टी तिमीले निषेधको
झर्न विवश हुन्छु सुकेको पात झै
र कुनै बेला
डिलमा तिम्रो परेलीको
तप्कीएका आँशु सम्झदा — सम्भावानामा
चढ्दै हुन्छु आकासमा
मेरो जून भेट्न
तर फेरि हठात्
उडाइन्छु कता कता
उहि झर्नु र चढ्नुको
विवश विवश यात्रा
न अङ्गालोमा जून छ
न विश्राममा आधार छ
फगत् सुकेको पात बाँचेको छु ।

भरथेग
कसैको उँधारो आश्वासनले
चल्छ र कतिञ्जेल ?
जबकी सुनामी हलचलमा म छु
कारण उपेक्षाको लहरमा
आफैलाई अर्पिसक्दा पनि
तिम्रा सुन्दर आँखीभौँ मूनि — मैले कोरेका
धेरै सुन्दर सपनाहरु छन्
फक्रिदै गरेको गुलाफको
गुच्छासँग साट्न बाँकी ।

पात्रोमा त पूर्णिमा अंङ्कित छ
तर कसरी बोलाउन सक्छु म तिमीलाई
आफै अन्धकार अनुभव गरिरहदा
बिझेर काँडा पाइतालामा
बग्न सक्छ भेल रगतको
जति बगाउनु बगाई सकेर मैले नै
तिरीसकेको छु भार जगत्को
भो तिमी तिमै्र सँघारमा बस
म तड्पी तड्पी
आफ्नै प्यारमा मर्छु ।

प्रियतमा
मैले टोलाएको क्षितिज पल्तीर
तिम्रो शहरमा
कुनै बेला मैले फेरेमो श्वासमा पनि
प्रेम छोडेको थिए
भन अब कसरी
फिर्ता लिन सक्छु म त्यो श्वास ?

कुनै रङ्गहरुको संयोजनले
नसमेट्दा तिम्रो मुहारको आभा
हतास हतास छु
निरास निरास छु
क्यानभासमा
मुस्कुराईरहदा पनि तिमी
आफ्नै ओठहरुको डोब
नभेट्दा तिम्रा गालाहरुमा ।

अनुभव — जो सँगालेको थिए
यात्राहरुमा
गर्यौ र पो त इन्कार
राख्न आफ्नै पोल्टामा
बग्यो पानी सँगै
पुल मूनि नारायणीमा
तर जतन गरेर राखेको छु
मुटु भरिको माया तिमीलाई
अस्वीकृत प्रेम जमानामा पनि
त्यसैले त भन्छु
चुपचाप निदाउ
भरे आउनेछु सपनीमा
गुलाफको गुच्छा लिएर
तिमीलाई फेरि पनि
जनाउ दिन प्रेमको ।

आफ्नै निष्ठामा अतिक्रमण गराउन
बित्थ्यामा शँङ्काहरु ओरालेर
थाहा छैन किन सोध्दै छु प्रश्नहरु —
कहाँ ? कसरी ? कोसित ?
बिताउदै छौ बैशका कौमूदी रातहरु ।

समय यतिखेर
मै उभिएको विन्दुबाट
प्रस्थान गर्न खोज्दैछ
आँधी, हुरी, भेल, बाढी
सबै सबै अङ्गालेर
र मलाई बाँधेको समय
शून्यतामा टक्क अडिएको छ
जनाउँ दिन शून्य समयको ।

मलाई थाहा छ
यो — हुरी समय
— आँधी समय
— भेल समय
— बाढी समय
एकै छिन पछि
भत्काउन उध्त हुनेछ
किनार उभिएको मलाई
तै पनि शून्य समयको
कोलाहल मस्तिष्कबाट
निकाली छोडीराखेको छु
दसी मेरो प्रेमको ।

देउराली—३, नवलपरासी

Ratna Shamsher Thapa – Andhakar Fissa Hanschha

रत्नशमशेर थापा – अन्धकार फिस्स हाँस्छ

अस्पतालको सस्तो खालको
ह्वास्स केही-केही गह्नाउने
आङ्गै सिरिंग गराउने
एउटा कोठामा
दिउँसै रात पर्छ
अन्धकार फिस्स हाँस्छ ।

प्यासाले तृप्ति माग्छ
पर कुखुरा बास्छ
नाडी सजाउने चुराको
एक टुक्रा लाचार भई
भूइँमा फ्यात्त झर्छ
अन्धकार फिस्स हाँस्छ ।

एउटा फूल सड्छ
एउटा भूल गड्छ
जन्माई हुर्काउने
टन्टा झन्झट सबै
एकै पल्ट मर्छ
अन्धकार फिस्स हाँस्छ ।
फेरि अन्धकार फिस्स हाँस्छ ।

Kapil Anjan – U Runu Yes Paali Rahechha (Nepali Gajal)

कपिल अन्जान – ऊ रुनु यसपाली रहेछ (गजल)

ऊ रुनु यसपाली रहेछ
भन्थ्यो संसार जाली रहेछ

मैले मुटु धुन सकिन
भनेर घाउ पखाली रहेछ

पाएछ माया गरेको फल
छातीमा आगो बाली रहेछ

मेरो मनले मान्न सकेन
सबैले Continue reading “Kapil Anjan – U Runu Yes Paali Rahechha (Nepali Gajal)”

Harihar Dahal – Bhok Ra Mrityu

मैले उनीहरूलाई भात माँगें-
उनीहरूले मलाई भात र बन्दुक दिए
मैले पेट्भरि भात खाएँ र बन्दुक पड्काएँ |

थुप्रै छातीहरू च्याँतेँ
अनगिन्ती टाउकाहरू पड्काएँ
रगतका फाल्सा र लासका डुंङुरहरूसँग
मनभरी रोंएर पेट्भरि खाएँ |
मैले माटो खाएँ, रगत पिएँ र ढुङ्गा सुतेँ |
घाइतेहरूको आर्तनादसँग
मानवता बाँचिन, क्रुरता ओकलेँ
तिनीहरूलाई निचोरी – निचोरी मारेँ|
र मैले उनीहरूको नुनको गुन फर्काएँ|

ठीक तेसबेला उनीहरू
इन्क्लाब-जिन्दाबादका आवाजहरूले
मृत बस्तीहरूमा बिजय उत्सब मनाउदै थिए|

र मैले यसरी भोकसँग मृत्यु साँटें,
मनभरि रोएर पेट्भरि खाएँ |

Shekhar Dhungel – Aja Ko Sapana

आफ्नो परुन् कि अरुको
अगाडि बढि भाषण छाट्ने रैछु
अंबल दर्जाको म राजनेता रैछु
दर्जनौ संघ सस्थाको
सक्रिय सदस्य म रैछु
जहाँ पुग्दैन रवि
त्यहा म पुग्ने रैछु
झुकेर नमस्कार गर्न सक्ने
बिचित्र खुबी ममा रैछ
प्रसँसाको लेख लेख्न खप्पिस
मैले दोसल्ला र पत्र पाको रैछु
भर्खर हुन्छ र भरे हुन्न भन्ने
खुबी मैले पाको रैछु
अरु ले केही गरे मलाई डाहा हुने रैछ
अगाडि पर्दा मिठो बोल्ने
पछाडि बाट छुरा धस्ने रैछु
गाउ शहर मा मेरै चर्चा रैछ
सपना भित्रै ब्युझिएर
आबद्ध सस्थाको सुची हेरे
एउटामा मेरो परिवार बाहेक
कोइ रैनछन
अर्को हेरे
स्थापनाको डन्का बाहेक
बाँकी काम सुन्य रैछ
अर्को पन्ना हेरे राजनीति को
भजन गाउने ठाउँ रैछ
न दर्ता न मिटिङ
तैपनी अधछ्य बनी
प्रमाण पत्र थाप्दै रैछु
अर्को हेरे
बिबाद नै बिबाद ले
तीन टुक्रा भैसकेको रैछ
मेरो लगानी र योगदान हेरे
हात मा लाग्यो सुन्य रैछ
आफुले आँफै लाई सोधे
गर्न नसक्ने र नगर्ने ले
उफ्रेर किन जहाँ पनि दौडनु ?
यत्तिकैमा ट्यार ट्यार
आलाराम घण्टी बज्यो
धत्तेरिका म त सपना पो रैछु
कुनै संघ सस्थाको सदस्य
नबनेर मैले आज
साच्चिकै शान्तिको
बाटो रोजेछु

Rambikram Thapa – Ankha

रामविक्रम थापा – आँखा
(मधुपर्क २०६६ माघ)

संसार देख्ने रमिता हजार
यो ज्योति आँखा सबको छ सार
सौन्दर्य हेने नयननाभिराम
सानो छ हेर्दा कति धेर काम

लेख्ने र पढ्ने हतियार हाम्रो
देखाउने यो मतियार राम्रो
राम्रो, नराम्रो सबमा छ दृष्टि
हेरेर भन्दै नवभाव सृष्टि

यो ज्ञानदाता र अनेक भाका
यो प्रेमदाता रसिलो छ भाषा
राम्रो र मीठो नयनी इसारा
स्वभाव पोख्ने कतिको सहारा

जो नेत्रवाणी मुखले नभन्दा
त्यो भाव राम्रो अझ शब्द भन्दा
ढोका खुलायो मनको महान्
नेत्रास्त्र सानो, हचुवा नठान

-बालकन्या उमावि फाक्टाङ-२, खोटाङ

Rajendra Pahadi – Rajdhani Ko Nautanki

राजेन्द्र पहाडी – राजधानीको नौटङ्की

काठमाण्डौको कालो सडकलाई
सात फन्का मारेर
काकाकुल चिच्चाए“ म
तर शहर सुने नसुनेझैं
चुपचाप बस्यो
उत्तानो फर्केर

म तिर फर्केर पिच्च थुक्यो
कालो धु“वाको मुस्लो… अनि
साथमा एक पसर अविश्वास ।

गाउ“मा प्राविधिक स्कुल खोल्ने
लहड झोलाभरी खा“देर
भीरखोले गाउ“बाट
अलिकति आशा
अलिकति शंका
अलिकति जोश र होश बोकेर
केन्द्र झरेको म
मन्त्रीको ओठे जवाफबाट झसङ्ग भए“
उनी भन्दै थिए–
पार्टी च्यानलबाट सिफरिस आउनु प¥यो
काम हुन दाम चाहिन्छ
दाम भए माम पाइन्छ
देशभन्दा पार्टी ठूलो
जनताभन्दा नेता ठूलो
तसर्थ, भरपर्दो नेताको
सहमती नआई फाइल अघि बढ्दैन
फाइल नै नभए काम पनि बन्दैन
मन्त्री महोदय सुझाइ रहे मलाई
नया“ नेपालमा पार्टी अहम् हुन्छ
दलको सिफारिस सबैतिर चल्छ
पार्टी…पार्टी…पार्टी…
काम नबन्ने निधो भएसी
म चुपचाप गाउ“ फर्के
उही हलो, कोदालो, ह“सिया, खुर्पेटो
आदि…इत्यादि…
मेरो विद्यालयका विद्यार्थी सम्झे…
देश उल्ट्याउने
देश सुल्ट्याउने
नेताका भाषण मेरा किचमिरा कान वरीपरी
झ्याउकीरी बासिरहे ।

धारेहात लगाएर लोकतन्त्र सराप्नेहरु
आजको सा“झ पनि हर्षका दीप बाल्नेछन्
किनकि, सपनाको व्यापार गर्नेहरु
आजकल दैनन्दिन स्खलित बन्दै गएकाछन्
स्वत्व गुमाइरहेछन्
अविश्वास बढाइरहेछन्
देश प्रजातन्त्र चहराइरहेछ त्यसरी नै…
जसरी राजधानी धा“जा फाटिरहेछ
क्षण–प्रतिक्षण मौन नगरबधु बनेर
राजधानी अचेल नौटङ्कीमा मस्त छ ।।

कुश्मा, पर्वत

Purna Biram – Pugdo Ho Mrityu Samma Yuddha

पूर्ण विराम – पुग्दो हो मृत्युसम्म युद्ध
(मधुपर्क २०६६ असोज)

लुट्नका लागि उनीहरूका निम्ति
निश्चय पनि हाम्रो पसिना छ
र उनीहरूको बेजाब्तालाई रोक्न
निश्चय पनि हामीसँग अविरल बग्ने रगतको नदी छ ।
र यसबाटै बज्ने गरिरहेछ
सदियौँदेखि द्वन्द्वको नगरा
मानिसका टाउकाहरू बोकेर धेरै अगाडिदेखि
मिनारमा बस्छन् माउसुलीहरू
र हामीलाई सा-साना कीराहरू बनाउँदै
आˆना डरलाग्दा मनसायहरूलाई नाइलको लम्बाइमा स्थापना गर्छन् ?
यसबाटै आरम्भ भएको छ ।
सदियौँदेखि निरन्तरता बोकिरहेको युद्ध
र पुगेको छैन मृत्यसम्म युद्ध ।
झ्यालहरू बोकेका कमिजहरू हामीलाई पहिर्यालइन्छ
र कोर्राको सहारा लिएर पस्न लगाइन्छ फलाम खानीमा
र खानीबाट निकालेर फलाम पिट्न लगाइन्छ
राजषी ठाँटका साथमा र बन्दुक बनाएर
प्रहार गरिन्छ हामीमाथि
बन्दुकको प्रत्युत्तर चर्खाको पाङ्ग्रो चलाएर
बनेको धागोबाट दिनु न्यायोचित ठान्दैनौँ हामी
र खोज्छौँ हामी पनि बारुद भन्ने पदार्थ
र उडिरहेका पछीहरूले देख्छन्
बेजाब्ताको लामो शृङ्खलाको माझमा
जताततै घाममा टलक्क टल्किरहेको
चाँदीको टकजस्तै युद्ध ।
जताततै नदेखिने भए बख्ते नस्रको व्यवहार
र टिट्सको तरबारले नछप्काउँदो हो झुप्रोको सपना
न नादिर शाहले स्वेच्छाले छोड्दो हो क्रूर व्यवहार
पुग्दो हो मृत्युसम्म युद्ध
र हामी फकर्ंदा हौँ युद्धलाई चिहानमा गाडेर
संसारभरि फूल रोप्ने कुराबाहेक
अन्य केही नसोच्दा हौँ
र फूलहरू सजाउन बनाउँदा हौँ ढक्कीहरू
र समयलाई लघार्दा हौँ आल्हादित भएर ।

Kala Rai – Napathau Sakhi Shubhakamana Sandeshharu Swadeshbata Meri Hitaishi Yesari

कला राई – नपठाउ सखी शुभकामना सन्देशहरु स्वदेसबाट मेरी हितैषी यसरी

मित्रले पत्र लेखिन
भो नपठाउ सखी शुभकामना सन्देशहरु
अर्थहिन बन्न सक्छन
नेपाल आमाको अस्तित्व धरासयमा परेको
यो दर्दनाक क्षणमा
यो सोकाकुल घडीमा
आफ्नै जन्मभुमिको कोखमा रहेको हामी नेपाली
अहिले निस्सासी रहेका छौ
ति भ्रस्त स्वर्थी नेताहरुले जनतालाई झुक्क्यएर
कालो गहिरो खादलमा धकेली रहेका छन
सखी
यहाँ कुनै खुशीयाली छैन
देश बिकासको कुनै पूर्वधार तयार छैन
हामी सँग त फगत भय त्रास अनी चिन्ता मात्र बाँकी छ
निर्दोष नेपाली जनताले युही ज्यान गुमाउनु परेको
हृदयबिदारक घट्नाहरु मात्र बाँकी छ
त्यसैले सखी
भो नपठाउ शुभकामना सन्देशहरु
बरु सक्छौ भने पठाउ
देश बिकासका लागि
परदेशी नेपाली सच्चा सपुतका योगदानहरु
देशलाई बिखन्दित हुनबाट जोगाउने अभियानहरु
घुसखोर चाकरी बाजहरुको चताइमा मस्त
ति भ्रस्त नेताहरु देख्दा
नाताबाद र कृपाबादले ग्रसित बनी
शिक्षित नेपाली जनसक्ती
बेरोजगारमा पिल्सिएर परदेसिनु परेको
त्यो पिडादयी क्षणहरुमा
तिमीले भनेकी थियौ होइन ?
देशमा एक पटक गनत्रन्त आउनै पर्छ
नयाँ संबिधान लेखिनै पर्छ
तर तिमीलाई थाहा छ ?
नया नेपाल बनाउने सुन्दर सपना देखाइ
निर्दोष नेपाली जनतालाई हातमा बन्दुक थमाइ
बषौ युद्दमा होमएका
ति कामरेड भनउदा नेता हरु
सम्पूर्ण सत्ता आफ्नो हातमा पार्ने दाउ पेचमा ब्यस्त छन
उनै नेताहरु झै पजेरो र महलको
सत्ता र कुर्सिको मोहमा
अन्धा बनी रहेका छन
त्यसैले सखी
भो नपठाउ शुभकामना सन्देशहरु
बरु सक्छौ भने पठाउ
सच्चा राष्ट्र सेवक जन्माउने
बिर्यका केही थोपाहरु
म गर्भधान गर्न तयार छु ।
देशमा गणत्रंन्त आउँदा हर्षले बिभोर हुँदै
तिमीले पत्र लेखेकि थियौ होइन
यसरी
अब
काठमाडौं एक्लै नचुलिएर
गाउ गाउमा बिकास पुग्ने भो
हामी सर्बहारा नेपाली जनताको जिबनमा
नयाँ बिहानी उषाको किरण छाउने भो
तर
गणत्रन्त पस्चात
म र म जस्ता गरीब गुरुवा निर्दोष मज्दुर नै
बलिको बोका हुन परेको छ
कानुन बिहिन देश जस्तै
हत्या र हिङ्साको सुनामी चलेको छ
सत्ता र कुर्सिको लालचमा
आफ्नै सन्तति द्वारा
नेपाल आमा पटक पटक बलात्कृनत भइ रहेकी छीन
त्यसैले सखी नेपाल आमा छाती भरी दुखी रहेको बेला
भो नपठाउ शुभकामना सन्देशहरु
बरु सक्छौ भने पठाउ
नेपाल आमाको अस्मिता जोगाउने
मजबुत कवजहरु
ति सम्पूर्ण भ्रस्ट नेताहरुलाई एकै खादलमा
नस्ट गर्ने
अत्भुत शक्तिका पुन्जहरु ।।।
कला कोयु