Sarita Tiwari – Laal Bahadur

सरिता तिवारी – लालबहादुर

तिमीले देख्तैनौ
तिमीले बुझ्दैनौ
पढ्छौ मात्र
लालहदुरको कथा
जो आगोको मुस्लोबाट हुर्रिदै
दासताको बगरमा थेचारिन्छ

किताबका पन्नाहरुमा
लालबहादुर छापिन्छ:
उ पीडा गायनका अन्त:धुनहरु
शीत Continue reading “Sarita Tiwari – Laal Bahadur”

Bharati Gautam – Raat Ra Sapana

भारती गौतम – रात र सपना

क्षितीज भरी छरिएको हिमालमा
सबेरै घामको पारिलो दृष्टी पोखिदा
आखावाट निद्राको मात बाँकी हुदाहुदै
बिहान संग भेट होला भनी भागेको रात
सपनाको सिरानेमा लुक्न आउछ।

रात र बिहानको त्यति मिल्ति रहेनछ,
आपसमा धेरै नै सामञ्जस्य देखिए पनि
एकको बिना अर्को सधै अपूरो नै रहे पनि
रात र बिहान कहिल्यै एकै ठाउमा रहदा रहेनछन।

बिहानले देख्छ भनी ठुस्किएर रात सधै अदृष्य भैदिदो रहेछ,
बिहान पनि रातलाई फकाइ फूल्याइ लान सकिन्छकि भनी
घामको डोली बोकेर चराको पंचेबाजा बजाई
शीतको मोती गहनाले लोभ्याउदो रहेछ।

आफूसंग लुक्न आएको रातलाई गुटिमुटि सिरकमा लुकाएर
सपना मस्त निदाउछ, बिहानलाई पत्तै हुदैन,
सपनाको जादूमा लटपटिएको रात
सपनाकै अंगालोमा अरु दरिलो कसिदै जान्छ,
बिहान आज पनि रात बिनाको रित्तोहात
चुपचाप घामको साथ लुरुलुरु बेपत्ता भईदिन्छ,
रात र सपनाको साइनो मौन स्वीकारी दिन्छ ।

Abir Khaling – Bichaar

अबिर खालिङ्ग – विचार

अँध्यारो रातमा आत्मदाह गरेपछि कोइलीले
भोलिपल्ट बिहान
गीत खोज्नेहरु थिए /
लाश रुंग्नेहरु
कोही थिएनन ।

चट्यांगको प्रहारले चिरा चिरा भएको रुखले
सावनको झरी
पर्खेर बसेको छ कि
कुन Continue reading “Abir Khaling – Bichaar”

Yuddha Prasad Mishra – Para Jaa Para Jaa

युद्धप्रसाद मिश्र – पर जा पर जा

भ्रष्ट प्रशासन पर जा पर जा
रक्त क्रान्तिको घन्क्यो बाजा
उठ्यो बबण्डर हुँदै सशक्त
महल अटारी अस्तब्यस्त

सामन्तीले संगीन रोप्यो
जनजागृतिले दुनियाँ छोप्यो
झुपडी भन्दछ शहरै घेर्छु
धरती भन्छिन् काया फेर्छु

थाम्दा थाम्दा थाम्नै नसकी
पीडितहरूका टेवा मर्के
अड्दा अड्दा अड्नै नसकी
अग्ला घरका भित्ता चर्के

जाली दोषी क्रूर कठोर
पीडित जनका पसिना चोर
निम्न जनका रक्त पिपासा
धरतीका गुण गौरव नासा

Saroj Dhital – Gaun Ko Tyo Budho Manchhe

सरोज धिताल – गाउँको त्यो बुढो मान्छे

जस्तै धूमिल होस् आकाश
जस्तै चिसो होस् धरती
मुसुक्क पोतेर मुस्कान
चाउरी परेका गालाहरूमा
स्वागत गरिरह्यो उसले मलाई
त्यो निष्ठुर जाडो भरी
र गुन्जिरह्यो आकाश भरी
त्यो मधुर गान ।

कौतूहलले एकछिन छाडेन मलाई ।

थाम्नै नसकी उत्सुकताको भेल
जब सोधेँ— बूढा बा ! के हो यो खेल ?
कहाँबाट निचो¥यौ यो मुस्कान ?
भावनाको यो खडेरीमा
तिम्रो मनको मुरलीमा निस्कन्छ कसरी या सुरिलो तान ?”

दिव्य आभा झुल्कियो
त्यो बूढो अनुहारमा
र देखेँ मैले त्यो आभामा
उसको र जगतबीचको सीमा
पग्लिँदै विलिन हुदै गइरहेको छ
ऊ नै ब्रम्हाण्डमा लिन भइरहेको छ
सिङ्गो ब्रम्हाण्ड
उसमै विलिन भइरहेको छ

उसको सिङ्गो अस्तित्व
दिनुमै अडिएको छ
फुलेका सेता केसहरू—दिइरहेका छन्
चाउरी परेका गालामा देखिने
स–साना तरङ्गहरू—दिइरहेका छन्
उसका शब्दहरू दिइरहेका छन्
गाँठा पार्न थालेका औँलाहरू—दिइरहेका छन्
र ऊ भने आफैँ
कृतज्ञताको
पवित्र सरोवरमा नुहाइरहेको छ

स्वप्नबाट बिँउझेसरी
फेरि
उसको दम्भरहित
दिव्य अनुहार
मेरा आँखाअघि झुल्किए
उसलाई सोध्न
मसँग कुनै प्रश्न बाँकी थिएन ।

Radheshyam Lekali – Ma Bikri Ma Chhu

राधेश्याम लेकाली – म बिक्रीमा छु

मेरो जोस, जाँगर र रहरहरू बिक्रीमा छन्
मेरो आँखा, कान र मुख सबै बिक्रीमा छन्
छौ कोही किनेर मेरा खुट्टाहरूले हिंड्न चाहनेहरू
आऊ यी पनि बिक्रीमा छन्
सबै सोकेसमा सजिएको सामानझैँ बिक्रीमा छन् ।

मेरो योजना, प्रतिवद्धता र दृढताहरू बिक्रीमा छन्
मेरो कलम, शब्द र भावनाहरू सबै बिक्रीमा छन्
छौ कोही किनेर मेरा उमङ्गहरूले रमाउन चाहनेहरू
आऊ यी पनि बिक्रीमा छन्
सबै सोकेसमा सजिएको सामानझैँ बिक्रीमा छन् ।

मेरो विवेक, चाहना र दृष्टिकोणहरू बिक्रीमा छन्
मेरो सिर्जना, दर्शन र इतिहासहरू सबै बिक्रीमा छन्
छौ कोही किनेर मेरा सपनाहरूले रमाउन चाहनेहरू
आऊ यी पनि बिक्रीमा छन्
सबै सोकेसमा सजिएको सामानझैँ बिक्रीमा छन् ।

मेरो आत्मा, चिता र श्रद्धाहरू बिक्रीमा छन्
मेरो मोह, त्याग र बलिदानहरू सबै बिक्रीमा छन्
छौ कोही किनेर मेरा सैयौं मृत्युहरूमा रमाउनेहरू
आऊ यी पनि बिक्रीमा छन्
सबै सोकेसमा सजिएको सामानझैँ बिक्रीमा छन् ।

Geeta Tripathi – Atut

गीता त्रिपाठी – अटुट…
(Source : Himal Khabar)

जब शीर्षस्थ हुन्छौ तिमी
मेरा हरफहरू
गीत भएर बग्न थाल्छन्― तिमीतिरै
तिम्रो केन्द्रदेखि
मेरो परिधिसम्मको
अनन्त दूरीमा
लाग्छ,
बगिरहेछ युगौँदेखि
विश्वासको Continue reading “Geeta Tripathi – Atut”

Manoj Kafle (Mansoon) – Mero Bhagya

मनोज काफ्ले ‘मनसुन’ –  मेरो भाग्य

भुलेर न गजल झैँ जिवन शेरीयेर बन्यो
अन्यौलमा मेरो भाग्य “केरिएर” बन्यो

भए अशान्तिले मनमा अतिनै सतायो
जन्जालै जंजालमा जीवन “बेरिएर” बन्यो

न निर्मुल भो बेदना Continue reading “Manoj Kafle (Mansoon) – Mero Bhagya”

Prakash Dhamala – Aama Ra Tasvir Haru

क्षितिजकोमित्र’ प्रकाशधमला – आमा र तस्विरहरु
(अस्ट्रेलिया)

पहिले पहिले मेरी आमा
थाल भरि ममताका राता अक्क्ष्यता
आस्थाका फूलपाती
निस्चलताका अम्खोरा बोकेर
मन्दिर धाउनु हुन्थ्यो

हरेक बिहानी शिला Continue reading “Prakash Dhamala – Aama Ra Tasvir Haru”

Komal Shrestha Malla – Roi Rahechha

कोमल मल्ल श्रेष्ठ – रोई रहेछ

कर्तब्यको छातीमा
दमनको श्रृखला
रोज्दै लासका खटहरु

कब्जाका पुष्पहरु ?
अनेकताको गुन्जनमा
मात्र धमीलो
अनी नवीन रातो अभिषेक जात्रा ???
कुर्ची मोह
हानथापका प्रहारहरु
प्रहर प्रहरमा
शहर शहरमा
घाउ घाउमा
ठाउ ठाउमा
नाउ नाउमा
उफ !
मात्र बिचित्रको चित्र कोर्ने
कपोल कल्पीत
बिचित्रको मौलिक धिष्टता ?
सुन्यता ! सुन्यता ! सुन्यता !
बाच्छ र ?
मौलिकता बचाउछु भनेर
प्रलयको चेष्टामा
पोली रहेछ पोली रहेछ ..
जली रहेछ जली रहेछ ….
ढुङ्गा,
माटो

हिउं पनी ?
सुन्दर मन्दीरमा
धरापमा बुध्दलाई राखेर
त रोइ रहेछ रोइ रहेछ
मन……
मन्दीर … ???

Biplav Pratik – Timile Diyera Maile Napaayeka Baare

बिप्लव प्रतिक – तिमीले दिएर मैले नपाएकाबारे

केही सपनाका स्लाइडहरू
त्रि्रो अघिल्तिर छरिदिएको थिएँ
यात्रा थाल्दा आँसुहरू आँखाका कापकापबाट चुहिँदै थिए
आशा राखेको थिएँ
तिमीले सहृमाल्नेछौ एकदुई मुठी ।

कसैको अगाडि नाङ्गएिर
अलिकति सहानुभूति, हेरचाह र मुस्कान खोज्नुलाई नै
मान्छेले सायद प्रेम भन्दछन् ।
म नाङ्गएिको थिएँ अनि प्रेमका लुगा माग्दै थिएँ
तिमीले मलाई ‘इम्पेरर्स न्यु क्लथ’ लगाइदियौ ।

अवर्णनीय सुन्दर र मुलायम
तिनै लुगाहरूमा म आजसम्म
सुन्दर देखिन्छु, आभिजात्य देखिन्छु
मान्छेहरू मेरो सुन्दरताको वर्णन गरेर
‘इपिक’ कथ्दैछन् ।

तर, उता तिम्रो विवाहपश्चात्
यता जन्मिएकी मेरी छोरीले
आज मलाई नराम्रो र डरलाग्दोसँग झसङ्ग पारेकी छे
भन्छे, “बाबा, तिम्रो आङ्मा किन कहिल्यै पनि लुगा छैन ?”

नयाँसडक, १३ अगस्ट १९८६

Jeevraj Ghimire – Mero Pahad

जीवराज घिमिरे – मेरो पहाड
(मधुपर्क माघ, २०६८)

पहाडले आफ्नो छातीमा खोपेर
मोटर गुडाएछ
पहराले आफ्नो कोखामा कपेर
गाडी चलाएछ
ठूलाठूला गिद्धे पहराहरू अब
निरर्थक छैनन् पहाडमा
तारे भीर पनि आफ्नो काखमा
मिनीबस Continue reading “Jeevraj Ghimire – Mero Pahad”

Ganga Subedi – Khoi

गंगा सुवेदी – खोइ ?
(मधुपर्क भदौ , २०६७)

मान्छे पैसा भएछन्
सास फेर्नै छाडे
स्वार्थी भएछन्
बाँच्न छाडे
भावना यसैले मरिसकेछ
तृष्णा मात्र देख्छु
मान्छे भनेर खोजें धेरै
चिहान चिहान भेट्छु
थाहा छैन मान्छे जन्मिने
बिहान कहिले देख्छु ?

– विराटनगर

Homnath Pathak – Prem Patra

होमनाथ पाठक – प्रेम पत्र

रीति !
जब तिमीले पत्र लेख्थ्यौ पत्रमा अनुहार देख्थेँ
खुसीले उन्मत्त भई प्रत्युत्तर तिमीलाई लेख्थेँ

तिम्रा गुनासाका जवाफ मेरा प्रेम पत्रहरूमा
देख्थेँ सपनाका संसारहरू भेट्दा जन्मदिनका सत्रहरूमा

नबनाऊ यसलाई अन्तिम प्रेमपत्र बरु
हुँदैनन् माया टाढा बरु हुन्छन् मायालुहरू

तिम्रो मेरो मित्रता सुरुवात गर्ने प्रेमपत्र
लेख्न ढिलाई गर्दा तिमीले मेरो माया भयो अलपत्र

Ritu Ashik – Great Wall

ॠतु आसीक – ग्रेटवाल

झरी वादल वतास ओढेर
असंख्य वर्षदेखि
उभिरहेको छ ग्रेटवाल
निर्दोष निमुखा बबुराको हत्यामा रमाएर
आफूलाई मपाई भनाउने वादशाह
लासै लासको खेती भित्र्याएर
सुत्केरी आमाको उत्पीडन
छोराको रोदन
पत्नीको वियोग
बाबुको वात्सल्यता
केही थाहा नपाए जस्तो गरेर
मुखभित्र पानी थुपारेर
निल्नु र ओकल्नुको दोधारमा परेर
यता जाउ कि उता जाउ भन्दै
लाखौ निर्दोषको रगतको आहालमाथि
ओथारो बसिराखेको छ ग्रेटवाल

हतार -हतार ब्यूझिएर
आँखा मिच्दै
के विर्सिएको के छोडिएको जस्तो गरेर
लाटाले पापा हेरे झैँ हेरिरहेको छ ग्रेटवाल

बिहानी पख
पर्खाल नजिक आएर
स्वरहरु सल्बलाउदै प्रश्न गर्छन
मेरो छोरो आयो कि ?
मेरो प्रियातामालाई देखेउ कि ?
मेरो आमालाई देखेउ कि ?
पर्खाल केही बोल्दैन
मुटुभरी उकुस मुकुस बोकेर
पर्खाल भित्र भित्रै ज्वालामुखी भैरहेको छ |
वाक स्वतन्तत्रता
सुसूचित हुने अधिकार
विरालोले विस्टा लुकाए झैँ लुकाई रहेको छ|

भन्न सकिरहेको छैन
तिम्रा आफन्तलाई नखोज यहा
तिम्रा आफन्तको लासमाथि
तिम्रा प्रियजनको खूनमाथि
म उभिएको छु |
मेरो सुन्दरता कुदिएको छ |
निर्दोषहरुको लासमाथि
निमुखाको रगतमाथि
मेरो सुन्दरता पौडी खेलिरहेको छ |
आत्मग्लानीले सधै निगुर्मुन्त्ते हुनु परेको छ |

Ranju Marga – Parajit Samaya

रन्जु “मार्ग” – पराजित समय

एक लिखित निर्देशनको
पालना नहुदै
अर्को आदेश आएको छ फैसलाको ,
जारी छन् जाहेरीहरु
अनुशासनविहिन हस्ताक्षरको अभिलेखालयमा
सम्पादित हुन् बाकी छ फूलले हालेको मुद्दा ,
सुनुवाई Continue reading “Ranju Marga – Parajit Samaya”

Kunta Sharma – Ma Basne Ghar

म बस्ने घर / कुन्ता शर्मा

गगनचुम्बी अट्टालिकाभन्दा अग्लो
निरवतामा बहेको झरनाभन्दा सङ्लो
यो मेरो शीतल घरबार
यो मेरो शान्त संसार ।

पवन सुस्तरी–सुस्तरी कोक्रोजस्तो
हल्लाइरहन्छ यस घरलाई
बिजुली चमचम गर्दै धकैबिना पस्दै
उज्यालो पारिरहन्छ यस घरलाई
वर्षा गुनगुनाउँदै कोमल स्पर्श गर्छे
यसलाई घरीघरी
रजनीगन्धा मगमगाउँदै सुगन्ध छर्छे
यसकै वरिपरि
ल हेरौँ स्फटिकका छतहरूमा
नाच्तै छ मन्दाकिनी सुस्तरी, सुस्तरी
प्रशान्त छलछलाइरहेछ
मुस्कानका हजारौँ लहर छरीछरी
रोशनपुञ्जले आलोकित यो मेरो घर
सृजनका अनन्त पङ्कज पल्लवित
यो मेरो घर
अद्वितीय यो मेरो घर
अनुपम यो मेरो घर ।

आउनुहोस् अभ्यागत
तपाईँलाई छ स्वागत
स्वच्छ स्नेह गिलासभरिभरि दिन्छु
ल पिउनुहोस् तपाईँ
आत्मीयता थालभरिभरि पस्किदिन्छु
ल लिनुहोस् तपाईँ
आउनुहोस् बाडौँ खुसीहरू
आयुका केही पलहरू चोरेर
चिन्ता र अप्रसन्नतासँग
केहीबेर मुख मोडेर
आउनुहोस् गाऔँ कोरसहरू
सम्पूर्ण शुष्कताको विरूद्ध
सम्पूर्ण निरसताको विरूद्ध ।

कलश घडाहरू टम्म–टम्म छन्
सर्दु र सेउती बोकेर
सूर्य पहिलो मुस्कान छर्छ
यहाँ राताम्य अबिर पोखेर
त हेर्नुहोस्, वसन्तपथहरूमा
पुष्प बर्साइरहेको छ
साँगुरी सुशीतल पङ्खा हल्लाइरहेको छ
स्वर्गभन्दा पनि फरक नपर्ला जस्तो
अभ्यागतहरूको मन क्षणैमा हर्ला जस्तो
अद्वितीय यो मेरो घर
अनुपम यो मेरो घर ।

फर्मामा ढालेर शब्दहरू
यत्नपूर्वक गाह्रो लगाएको छु मैले
वाक्यका बुर्जाहरू प्रयत्नले
चारैतिर सजाएको छु मैले
ठाउँ–ठाउँ अल्पविराम, अर्धविराम
र पूर्णविरामहरू जड्दै
प्रश्नसूचक चिन्हहरू पहरेदार जस्तो
जताततै उभ्याएको छु मैले ।

झ्याल–झ्यालमा तराईका पर्दा झुल्छन्
स्निग्ध हरियाली पोखेर
दृढ पहाडी गमलामा गुराँस फुल्छन्
स्वर्णिम सौन्दर्य बोकेर
ढोकाहरू निर्धक्क उभिएका छन्
घना जङ्गलको लावण्य खोसेर
हप्प परेको दिन छ
के गर्मीले आक्रान्त हुनुहुन्छ तपाईँ?
अविरल यात्राको थकाइले
के अति नै क्लान्त हुनुहुन्छ तपाईँ ?
आउनुहोस् सुस्ताऊँ केहीबेर
स्वच्छ अनि शीतल चौतारी हो
यो मेरो घर ।

आउनुहोस्, बस्नुहोस्
दूरदर्शन यन्त्र खोलिदिन्छु हेर्नुहोस्
घरको परिवेश नाघेर
सम्र्पूण विश्वलाई नै हेर्नुहोस्
मानिसले पिरोलिरहेको प्रकृति र
खुदै मानिसलाई हेर्नुहोस्
हिंसाको आगोमा पिल्सिरहेको
जीवनलाई हेर्नुहोस्
नाङ्गिदै गएको सभ्यता र
धस्कँदै गएको मान्यतालाई हेर्नुहोस्
थकाइ मारेर यो सुन्दर चौतारीमा
स्नेहपूर्वक हातमालो गरौँ अनि
विश्वबन्धुत्वका लागि जुटौँ
सुन्दर अनि शान्त फूलबारी हो
यो मेरो घर ।

गौरवले मन गुराँसजस्तो फुल्छ
यो घर देख्ता
छातीभित्र भावनाको आँधी चल्छ
यसको गीत लेख्ता
स्नेहका अनन्त लहरहरू तर्गिति हुन्छन्
यसको परिवेश टेक्दा
आउनुहोस् तपाईँ पनि यस घरमा
सम्पूर्ण समस्याहरूलाई एउटा
कीलामा टाँगेर
अमावश्याका दहहरूमा जून फुलाउँदै
सम्पूर्ण विशेषण र उपाधिहरू बिर्सेर
सम्र्पूण वैराग र यातनाका आँधीहरू बिर्सेर
मान्छे फगत मान्छे भएर
बाँचिदिऊँ केही क्षण
खिन्नताको ढिस्काबाट ओर्लेर
उन्मुक्त हुँदै हाँसिदिऊँ केही क्षण
गर्नुहोस् यो मेरो निम्तो स्वीकार
स्वच्छ अनि शीतल चौतारी हो
यो मेरो घर ।

Kunta Sharma – Ma Eklo Chhaina

म एक्लो छैन / कुन्ता शर्मा

बाटाहरू मेरा साथी
बाटाका किनाराहरू मेरा साथी
जति छन् मोड र घुम्तीहरू
ती सबै–सबै मेरा साथी
एकछिन् सुस्ताउन भेटिएको चौतारी
त्यो पनि मेरो साथी
खोलाको कलकल गीत मेरो साथी
जूनका चाँदीहरू बोकेर नाच्ने
लहर तरङ्गहरू मेरा साथी
पहिरोले ताछेका छन् पर्वतहरू
घाउ बोकेका पर्वतमालाहरू मेरा साथी
किन भन्छौ शुभ–चिन्तक
तिमी मलाई एक्लो भनेर ।

नीलो आकाश मेरो साथी
दगुरिरहेका झुण्डका झुण्ड
बादलहरू मेरा साथी
बतास कानमा साउती मार्दै कुद्छ
पातका पाउजु बजाउँदै
लतावृक्षहरू नृत्य देखाउँछन्
छहराहरू पहराबाट हाम फाल्दै
मसँग स्वर मिलाउँछन्
सुवासका झोक्काहरू फूलहरूसँग भागेर
मेरै छेउ आउँछन्
ती सबै–सबै मेरा साथी
प्रिय मित्र तिमी किन भन्छौ ?
मलाई एक्लो भनेर ।

माथि–माथि अग्लँदै आकाशगङ्गामा
पौडी खेल्छु
तल प्रशान्तका छालहरू समाएर
तरङ्गित हुँदै बहन्छु
पहाडहरू गुराँसका मुस्कानले
बोलाउँछन् मलाई
हिमशैलहरू शीतल औँलाहरूले
सुम्सुम्याउँछन् मलाई
एउटा अदुभुत कलाकार छ
जो लुकी–लुकी हिँड्दै
विभिन्न रङहरूमा विभिन्न आकारहरूमा
कहिले स्वर्ण, कहिले रजत र
कहिले हीरक छटाका
सुन्दर कलाकृति सजाउँछ शून्याकाशमा
तिनै चित्रहरू मेरा साथी
प्रकृतिका मोहक रूपहरू मेरा साथी
जीवनका विविध रङहरू मेरा साथी
प्रिय मित्र कसरी भन्छौँ तिमी ?
मलाई एक्लो भनेर ।

सल्लाका सुसेलीहरू मेरा साथी
चराका मधुर बोलीहरू मेरा साथी
डाँफे र मयुरहरू नाच्छन् उन्मुक्त भएर
मेघका गर्जनहरू मेरा साथी
जोड–जोडले चलिरहेछ आँधी
आँधीका आक्रोशहरू मेरा साथी
हुरीका हुँकारहरू मेरा साथी
भुइँचालोले चर्काएर गएको छ परिवेश
त्यसले दुखाएका सुस्केराहरू मेरा साथी
शुभ–चिन्तक कसरी भन्छौ तिमी ?
मलाई एक्लो भनेर ।

जीवन स्वच्छ एकान्तमा
फुलेको फूल बनोस्
जीवन भीषण खडेरीमा पनि
नसुक्ने मूल बनोस्
जीवन आत्मीय आँखाहरूको
सुखद सपना बनोस्
जीवन सुखद सपनाहरूको
मोहक बिपना बनोस्
ब्वाँसाहरू कहिल्यै नभेटियून्
अविरल यात्राहरूमा
लक्ष्यको शिखर छ निकै टाढा
गतिशील रहून्
कहिल्यै नथाकीकन पाइलाहरू
स्वाभिमान सधैँ जीवित रहोस्
यिनै भावनाहरू मेरा साथी
यिनै कल्पनाहरू मेरा साथी ।
यिनै इच्छा र आकाङ्क्षाहरू मेरा साथी
शुभ–चिन्तक कसरी भन्छौ तिमी ?
मलाई एक्लो भनेर ।

Kunta Sharma – Bhai Narisau Hai Timi

भाइ नरिसाऊ है तिमी / कुन्ता शर्मा

सङ्लो मन अनि स्वच्छ भाव लिएर
एकदमै चिन्तित हुँदै पिरोलिएर
छक्क परेर, अकमक्क परेर
आत्तिएर स्तब्ध भएर
तिमीसँग गर्दै छु कुराकानी
भाइ नरिसाऊ है तिमी ।

जवान नसाहरूमा मादक पदार्थ घोलेर
बिर्सेर यथार्थ, देशको सपना पोलेर
लर्खराउँदै बर्बराउँदै
लाज र घिन सबै पचाउँदै
कराउँदै चिच्याउँदै
असन्तुलित हुँदै पछारिँदै
डाङडाङ र डुङडुङ गर्दै
दिशाहीन भएर
किन कमाउँछौ दुर्नामी
भाइ नरिसाऊ है तिमी ।

तिमीलाई नशा गर्न छुट छ
जीवनको दुर्दशा गर्न छुट छ
मूल सडकमा नङ्ग्याउँदै सभ्यतालाई
दुष्टताको खुला प्रदर्शन गर्न छुट छ
हिंस्रक भएर जताततै भिड्न
कोमलतालाई टुक्रटुक्रा पारेर गिँड्न
सबै–सबै गर्न छुट छ
तन्नेरी नसाहरूमा विष घोलेर
माटाको सपना नराम्ररी पोलेर
किन फाल्छौ अमूल्य जिन्दगानी
भाइ ! नरिसाऊ है तिमी ।

अवचेतनाको अँध्यारो गुफामा बन्द
तिम्रो चेतनालाई
कसैले झक्झकाउन खोज्यो भने
अशिष्ट असभ्य बाटो त्यागेर
नयाँ र फराकिलो बाटो रोज्न भन्यो भने
कतै हान्ने राँगोजस्तो भएर
कतै टोक्ने चितुवाजस्तो भएर
बर्बर बन्दै, आतङ्कित बनाउँदै
गुमाएर सबै सन्तुलन
यन्त्रमानव भएर
नबिताऊ निन्दनीय जवानी
भाइ नरिसाऊ है तिमी ।

तिम्रो नसा–नसामा दगुरेको
यौवनयुक्त रक्तप्रवाहलाई
अनन्य ऊर्जा र
साहसयुक्त जवानीलाई
उडाएर विषाक्त धूवाँहरूमा
बिताएर समय दिशाहीन हिँडाइहरूमा
अनुत्तरदायी बन्दै माटाप्रति
आमाप्रति अनि भावी सन्ततिप्रति
नभत्काऊ शिष्टताको निसानी
त्यसैत्यसै ध्वस्त नपार जिन्दगानी
भाइ नरिसाऊ है तिमी ।

के छैन तिमीसँग ?
म हेर्छु, सबैथोक छ
तिम्रा सुपुष्ट अङ्ग–प्रत्यङ्गबाट
निः सृत हुने अखण्ड ऊर्जा छ
तिमीले चाहेमा, पसिना बगाएमा
पहाड बाध्य हुन्छ
एक ठाउँबाट अर्को ठाउँमा सर्न
नदी बाध्य हुन्छ
एक दिशाबाट अर्को दिशा बदल्न
सैरमण्डल पृथ्वीसँग अझ नजिकिन सक्छ
नौला–नौला ज्ञानको क्षितिज उघ्रिन सक्छ
नयाँ–नयाँ सम्भावनाको
अध्याय भेटिँदै जान सक्छ
मानव जीवनको विकटता
मेटिँदै जान सक्छ
अनभिज्ञ रहेर सबै कुराहरूसँग
नफाल यसै ऊर्जायुक्त जवानी
भाइ नरिसाऊ है तिमी ।

होम्ने भए आफूलाई
देशको नवनिर्माणमा होम
प्रदर्शन गर्दै आत्मबलिदानको
विकृतिको विनाशमा होम
बलिष्ठ काँधमा बोक युगलाई र
परिवर्तनका पर्वहरूमा होम
भुमरीजस्तो उठेर तरङ्गजस्तो लहरिँदै
सुन्दर, समृद्ध अनि स्वाधीन राष्ट्र–निर्माणमा होम
सङ्लो मन अनि स्वच्छ भाव लिएर
‘बहुजन हिताय’ मा बिताऊ जिन्दगानी
भाइ नरिसाऊ है तिमी ।

Lakshmi Mali – Dristikon

लक्ष्मी माली – दृष्टिकोण

म देख्छु
बगैँचाको
रातो गुलाफ
मेरो आंगन रंगाउने
साथी हो
गुलाफमा टल्पलिएको
शीतको थोपा
मेरो मन बुझाउन आएको
मोती हो
जहाँ
भर्खर जन्मेको
अबोध बालकको
मुस्कान देख्छु
जोसंग जिस्केर म
आफुलाइ भुल्छु
कति पवित्र
कति सुन्दर
हेरेरै म
आनन्दित हुन्छु
तर
उ देख्छ रातोमा रगत मात्रै
गुलाफप्रति इष्र्या मात्रै
हिंसा मात्रै
शीतमा मोती होइन आँशु मात्रै ।