Tanka Subba – Bishwas Bhitraka Biddhaman Kshanharu

टंक सुब्बा – बिश्वास भित्रका बिद्यमान क्षणहरु

मपार्इत्वले पराकाष्ठ नाघेपछि
संवेदना भत्किएकाछन्
आस्था पुरीएकाछन्
त्यसैले त हामी विच
परिचय हराएको हो
सम्बन्धका हातहरु छुटेपछि
हाम्रा आँखाहरु मात्र आँखा भएकाछन्
जहाँ देखेर पनि देखिहेका छैनौ
मात्र औपचारीकताको हेरार्इ छ
यसरी हामी मान्छे भत्किएकाछौ
त्यसैले वेखवर भएकाछौ एकार्कामा
अपरिचित भएकाछौ एकआपसमा
फलस्वरुप मान्छेका कुरा मान्छेमा पुग्दैन
मान्छेको आवाज मान्छेले सुन्दैन
एउटालाई चोट लाग्दा अर्कोलाई दुख्दैन
यसरी हामी भातृत्व प्रेमवाट
हराएकाछौ
विलाएकाछौ
टाढीएकाछौ
एउटै आकास ओढेर वाँचेका
हामी उस्तै मान्छेहरु
वाडिएकाछौ
चुडिएकाछौ
छुट्टीएकाछौ
जस्ले मान्छे भित्रको मानवत्व हराएको छ
किनकी मान्छे बेग्लिएकाछौ
परिस्थितीले
बिचारले
भावनाले
यसर्थ स्वार्थ पूर्तिको लागि
मान्छेहरुले मान्छेहरुको
अस्तित्व मेटेकाछन्
बिश्वास कुल्चेकाछन्
आस्था च्यातेकाछन्
अव मान्छे मान्छे विचको
घनिष्टता वाँकी छैन
मान्छेलाई मान्छेको मान्यता छैन
र्इर्श्याले
द्वशले
द्वन्दले
एकले अर्कालाई बिर्सी दिएकाछन्
हो त्यसैले हाम्रो शुन्दर जीवनको
आभा हराएको छ
नाता टुक्रिएको छ
फगत एक्लो बनेको मान्छेले
मान्छेको सीमारेखा नाघेपछि
भावनाका साघुहरु भत्किएका छन्
आस्थाका गल्लिहरु पुरीएका छन्

Min Dwandi – Mero Khoj

निरोको बाँसुरीबाट
प्रक्षेपित हरेक धुनहरू
मेरो सपनाको
शिकार गर्न आइपुग्छन् ।
म आफ्नो अक्षमा
फन्को मारिरहेको छु
मेरो सुरक्षा कहाँ छ, खोज्न
मेरो स्वतन्त्रता कहाँ छ, खोज्न ।
म र¨िन पूmलहरू मन पराउँछु
म इन्द्रेणी मन पराउँछु
दृश्याधिकारको अभावमा म
न पूmल चिन्न सक्छु
न रंग खुट्ट्याउन सक्छु ।
म आफ्ना हातहरूले
जमिन छामिरहेको छु
मेरो दृष्टि कहाँ छ, खोज्न
रंगिन संसार कहाँ छ, खोज्न ।

Hari Govinda Luitel – Asina [Nepali Bal Kabita]

आकाशबाट हिउँका
मसिना र मझयौला
सेता गेडा बर्सिए
केटाकेटी तर्सिए ।
चिसा गेडा बर्सिए
केटाकेटी तर्सिए ।

ट्वाप्लाक्टुप्लुक् कौशीमा
टाङ्टाङ्टुङटुङ छानामा
पालीमा र आँगनमा
सेतै भयो बारीमा
पाखामा र पाटामा
सेतै भयो नालीमा ।

ऐरया बाबा ! तालुमा
टुटुल्को नै उठायो
आत्त्थु बाबा ! चिसोले
हत्केला नै ठिर्यायो
हेर्दाहेर्दै दुब्लायो
पानी भयो, बिलायो ।

हिउँको गोलो मट्यांग्रो
कसरी होला बना’को –
आकाशबाट यसरी
कसले होला पठा’को –
फूल, पात झार्नलाई
कसले होला लगा’को –

Manoj Bogati – Poster Ra Pokhiyeka Artha Haru

पोष्टर टॉंसिएको छ समयको निधारमा।
टाइमपासहरू पढ्दैछन्‌
आफ्नै अनुहारको पुरानो बिसङ्गति।

समयलाई
चप्पलले टेकेर उभिएको त्यो आदर्शको छाती छोएर
भुइँमा झरेको छ विशाक्त हावा।

त्यही हावाले बोकेको खस्रो चिच्याहटले छ्‌याप्प भिजेको भुँइ फुटाएर
उम्रिएको बिरोधपदक्षेपको छिप्पट अक्षर
दह्रो छाती गरेर उभिएको छ पोष्टरमा।

पोष्टर भनेको कुनै गोर्खाको समसामयिक अनुहार त हो
जो कञ्चनजङ्घा जत्रो अग्लो भएपनि देख्दैन
अन्धो संविधानले।

पोष्टर भनेको यही भीड़को फिङ्गरप्रिन्ट त हो
जसले सधैँ थ्याप्चेको तोक्चे हालेको छ डरछेरूवा देशलाई।

पोष्टरमा कति धपक्क बलेको छ
चिन्हारीको घाउ।
कति बलियोगरी उभिएको छ
किनारमा उम्रिएको नेपाली अक्षर।
एउटा दह्रो मर्यादा हुने गरेको इतिहासलाई
बलैले उचाल्दै आएको सत्यको पानीफोका
हत्केलामा नै फुटेपछि
आह! कसले टॉंस्यो हँ त्यो पोष्टर?
नव-उपनिवेशकारी बोराको भित्तामा?

पोष्टरको कुनै संवेदन हुँदैन
कुनै आत्म हुँदैन
कुनै जात हुँदैन
पोष्टर र वर्तमानले एकैचोटी सासमा लिने
त्यो विष्मयकारी हावा
कत्ति जोड़ले चलेको
हर्नू गोर्खाहरूको खण्डहर स्वाभिमान उख्लिनेगरी हल्लिएको!

त्यो हावाको आँखामा देखिने रङ
कुन दलको हँ
त्यसको नाइके को?
एउटा त्रसित वर्तमान टेकेर उड़ेको परेवा
यसपाली पनि फर्किन्छ -फर्किन्न।

छातीको टॉंक खुल्लै राखेर
मर्यादा र स्वाभिमानलाई स्तन जस्तै देखाउने
सेलेब्रेटी राजनीति
देह धन्दा गर्दै गाउँ पस्छ।

त्यसको फिलाभरि पोखिएको स्वप्वदोषहरूलाई
रोटीमा दलेर बॉंड्छ
भोका भविष्यहरू जो पेट बॉंधेर बसेका छन्‌
कुच्चिएको थाल जस्तो निधार बोकेर
राजनीतिको कामुक भाषामा
कति छिटो साटिन्छ
मान्छेको मर्यादा।

सालाहरू

ती नै थालहरूबाट आत्मदाह गर्दै हाम्फालेका अक्षरहरू
पोष्टर टॉंस्दैछन्‌
हेर्नू
आफ्नै मरूभूमि छातीमा
लौ, हेर्नूनी फेरि
पोष्टरमा
पढ्‌दैछन आफ्नै खिल्लीहरू
किनारा परेका अर्थहरूले।

पोष्टरको त्यो ठूलो ऐनामा टल्किएका
जायज मागहरूको चहकले
हेर्नू नी कसरी चिम्लिएको छ
सरकारको आँखा।

Dhan Bahadur Oli – Byunjhaideu Mera Kabita Haru

धनबहादुर ओली – बियुँझाइदेऊ मेरा कविताहरू

तिमीले गाउँ छोड्दा
बिराना भए मेरा कविताहरू
तिमी थियौ र पो
बजाउँथ्यौ बाँसुरीको धुनमा
मेलापात हिँड्ने बाटोभरि
कहिले सुसेल्थ्यौ
कहीँ चुहिन्थे तपतप्
तिमी Continue reading “Dhan Bahadur Oli – Byunjhaideu Mera Kabita Haru”

Tanka Subba – Jastai Jastai

टंक सुब्बा – जस्तै जस्तै

सोचाइहरुको समस्थलीमा उभिएर
अन्दाज गर्दा उस्तै-उस्तै
जीवनको गहिराइमा डुबेर वास्तविकतलाई छाम्दा
त्यस्तै-त्यस्तै
अब भिन्नता के भनौ
समान मान्छे भएर जिउदाका क्षणहरु
एउटै आकास सबैले ओढे जस्तै-जस्तै
समयको चाल्नोबाट भाग्यवस
छानिएर बाच्दा
आशाहरु बाधिन्छन् धेरै
जहा रङ्गीने सपनाको दुनिया
झन् हुन्छ उस्तै-उस्तै
र व्यवधानको सागरभरी मडारिने ज्वारभाटा
त्यो पनि हुन्छ त्यस्तै-त्यस्तै
अपवादमा यो मन मुस्कुराउदा
लाग्छ मलाई सारा मुस्कुराए जस्तै-जस्तै

परिस्थितिवस वर्वादिएका पलहरु
अतीत बनेर भोग्नु पर्ने पीडाहरु
हुन्छन् त्यस्तै-त्यस्तै
आफ्नाआफ्नै स्वाद हुन सक्ला
अनुभूतिहरुमा
तर दोहोरिएर आउने दिनहरु
हुन्छन् सधैंको जस्तै-जस्तै

नदीको प्रवाहसंग चालेका पाइलाहरु
यात्रामा अघिपछि भए पनि
हिंड्ने गोरेटोहरु हुन्छन् उस्तै-उस्तै
गाउवस्ती सहर जहा रहे पनि
प्रत्येकले व्यहोर्नु पर्ने अड्चनहरु
हुन्छन् त्यस्तै-त्यस्तै
अन्तराल नै के छ भनौं
मैले जिएको जिन्दगी तिमीले भोगे जस्तै-जस्तै ।

Hari Govinda Luitel – Dhedu Bandar [Bal Kabita]

आज हाम्रो छानामा
ढेडु बाँदर आएछ
कोठाभित्र पसेर
बासी रोटी खाएछ

जंगलबाट आयो कि –
पहाडबाट आयो कि –

स्वयंभूको डाँडाको
झाडीबाट आयो कि –
पशुपति मन्दिरको
छेउछाउबाट आयो कि –

बुर्लुक्क माथि उफ्रेर
झ्यालबाट भित्र पसेछ
खाटमा छोपिराखेको
ओछ्यानमाथि बसेछ

दिदीको किताब च्यातेछ
बहिनीको लिटो खाएछ
दाजुको पेटी बाँधेछ
भाइको टोपी लाएछ

साबुनको डल्लो भेटेछ
झ्यालबाट बाहिर फालेछ
तेलको भाँडो भेटेछ
भाँडोमा खुट्टा हालेछ

के के छ भित्र भनेर
खाट्मुन्तिर गएछ
पीठोको भाँडो ढालेर
धुस्रेफुस्रे भएछ

यता र उता उफ्रेछ,
भित्ताको तस्बीर झारेछ
फुटेको ऐना बिझेछ,
खुट्टामा घाऊ पारेछ ।

Gopal Kawali – Bhagya Ni Yatti Ko Ho

भाग्य नि यत्तिको हो र,ठाडो शिर तलै नुग्यो
चाईंदैन चेपारे बोलि, गालि खाएँ भयो पुग्यो

अक्षता पाती र चामल, फुकेँ फ्याकें नराम्रो भो
न गाडें शान्तिको झण्डा, डण्डा खाएँ भयो पुग्यो

बर्ष दिन शनिको चक्र,उल्का छ भामरि पनि
पर्दैन ग्रहको जाप,श्राप पाएँ भयो पुग्यो

हातका रेखा छन् उल्टा,चिना टिपन अकाट्य छ
परेन प्यारको ढर्रा,छर्रा खाएँ भयो पुग्यो

बर्तमान खोच्च्याई हिड्छ, बिगत रुन्छ धुरु धुरु
नगर भोलिका बात,बाँच्न पाएँ भयो पुग्यो!!!

अफगानिस्तान,३१/०१/२०१३

Sudhir Chhetri – Purush

सुधीर छेत्री – पुरूष

बीन बजाएर सपेराले
एकजोड़ी सॉंपलाई बजार बीचमा भीड तान्नलाई
नचाइरहेछ।
त्यसलाई कत्रो पुरूष लागेको छ आफैलाई।
सॉंप जति नाचेजस्तो गर्छ
सपेराको स्वाभिमान आनन्दविभोर बन्छ
भोक बिर्सेर
तिर्खा बिर्सेर उ मातिदिन्छ,
मदान्ध बन्छ पुरूषको गन्धले।
पुरूषार्थ घर-घरमा ढकमक्क फुलेको फूल हो,
फूल पनि के भन्नु कॉंडा हो।
फूल-कॉंडा भन्नु पुरानो भयो भने
यो पराग हो,
कहीं भूइँमा झरेपछि त्यो झर्योो झर्योो हुन्छ केही उम्रँदैन,
त्यसको जीवन थिएन अनि हुँदैन।

पुरूष कॉंचो माटो हो,
मूर्ति पनि बन्छ, भॉंडो पनि बन्छ
तर त्यो पाकेपछि सॉंपसित नाच्दैन,
सपेरासित हॉंस्दैन।

Dr. Madhu Madhurya – Euta Kabi : Nepathya Bhitra / Nepathya Bahira

डा. मधु माधुर्य – एउटा कवि: नेपथ्यभित्र / नेपथ्य बाहिर

कोठामा छिरेपछि
कविले सफेद पानामा “शान्ति” कविता लेख्यो
कोठाबाट निस्कानेबेला उसले
केहि परेवाको हाडखुर,नंग्रा र प्वाँखको पोको
फोहोर- कन्टेनरमा Continue reading “Dr. Madhu Madhurya – Euta Kabi : Nepathya Bhitra / Nepathya Bahira”

Yuddha Prasad Mishra – School Jaun (Nepali Bal Kabita)

युद्धप्रसाद मिश्र – स्कूल जाऔं (नेपाली बाल कविता)

सुनधारामा पानी भर्छन्
टुँडिखेलमा चर्छन् गाई
रत्नपार्कमा घुम्छ सिपाही
हुन्छन् नाङले पसले त्राही

धरराको त्यो टुप्पो हेर्दा
शिरमाथिको टोपी खस्छ
भई Continue reading “Yuddha Prasad Mishra – School Jaun (Nepali Bal Kabita)”

Chanki Shrestha – Atma Katha

जिन्दगीको यौटा यस्तो भूलजस्तो मेरो कथा ।
नदीबीच बालुवाको पुलजस्तो मेरो कथा ।

यति सुन्दर बिहानीलाई कसले दागा धरिगयो,
सधैँ मौन बसिदिने फूलजस्तो मेरो कथा ।

मेरै सामु हतियारले सुसज्जित छन् मित्रहरू,
खुकुरीलाई सहिदिने तुलजस्तो मेरो कथा ।

व्यंग्य सुन्दा रमाउँदै धेरै-धेरै हाँसेपछि,
मुटुभरि बल्भिmदिने शूलजस्तो मेरो कथा ।

धमिलो छ आजभोलि, आँसु पनि धमिलो छ,
सुकिजाने संग्लो-संग्लो मूलजस्तो मेरो कथा ।

Kshetra Pratap Adhikari – Rato Akshata

क्षेत्रप्रताप अधिकारी – रातो अक्षता

यसपालि पनि मान्छेको
रगतमा मुछेर लगाउने हो कि क्या हो
दशैंको रातो अक्षता?

कस्तो नन्सेन्स प्रश्न!
देशमा जुठो परेको बेला
टीको लाउनेलगाउनेहरु
काजकिरिया बसेको Continue reading “Kshetra Pratap Adhikari – Rato Akshata”

Rabindra Nath Thakur – Ye Mero Mrityu [From Geetanjali]

ऐ मेरो मृत्यु
ऐ मेरो जीवनको अन्तिम सहारा !
ऐ मेरो मृत्यु ! आऊ र मसँग कुरा गर !
म तिम्रो लागि जन्मभर बिउँझिरहेको छु, जन्मभर तिम्रो लागि
सुख–दुःखका भार आङ्खनो काँधमाथि उठाएर हिंडडुल गरिरहेछु ।
ऐ मेरो Continue reading “Rabindra Nath Thakur – Ye Mero Mrityu [From Geetanjali]”

Biplav Pratik – Niyati

बिप्लव प्रतिक – नियति

कुनै एउटा त्यस्तो बखत थियो
जब ब्रहृमाण्ड के थियो थाहा छैन
फेरि त्यस्तो बेला आयो जब ब्रहृमाण्ड भयो
तत्पश्चात् के के भयो सबैलाई थाहा छ
र कोही अनभिज्ञ छैनन् ब्रहृमाण्डको इतिहाससँग ।

ब्रहृमाण्डमा पृथ्वी, चन्द्र र सुर्यसँगै
धेरै अरू ग्रह पनि बने
माछा, हात्ती, चरा अनि मान्छे पैदा भए
र, मानिसको अनादिदेखि अनन्तको यात्रा पनि सुरु भयो
यहाँ समयानुसार लिङ्कन, मार्क्स, हिटलर
लेनिन, बुद्ध, एरिस्टोटल सबैसबै जन्मे
अहिले म, तिमी र हामी पनि जन्मेका छौँ
र हामी हाम्रो कर्मप्रति उदासीन
स्वार्थ, मोह र प्रतिस्पर्धामै
आफ्ना पसिना र रगतका प्रत्येक थोपा
निथारेर खर्च गर्न लालायित छौँ ।

ऐइया, कस्तो दुख्ने जिन्दगी !

घट्टेकुलो, २८ जनवरी १९९१

Thakur Belbase – Pahiro Ko Makhe Sanglo

ठाकुर बेलबासे – पहिरोको माखेसाङ्लो
(नेपाल साप्ताहिक)

पहिरोको माखेसाङ्लो रहेछ मान्छे
पहिरोको मध्यभागबाट यात्रा गरेर
पहिरोमै अडेको बासमा पुग्नु छ ।

जीवनको यति लामो यात्रामा
नभेटिने होइनन् सहयात्रीहरू
सबैको Continue reading “Thakur Belbase – Pahiro Ko Makhe Sanglo”

Komal Bhatta – Sojha Sidha Janata Lai (Nepali Gajal)

कोमल भट्ट – सोझा सिधा जनतालाई

सोझा सिधा जनतालाई नचाउन सक्छौ अब
निर्दलको हल्ला खल्ला मचाउन सक्छौ अब

जाली,झेली,कुकर्मी र अपराधी भए पनि
बन्धु बान्धव रैछन भने बचाउन सक्छौ अब

विरुद्धमा बोले भने गोर्खे Continue reading “Komal Bhatta – Sojha Sidha Janata Lai (Nepali Gajal)”

Komal Shrestha Malla – Banayo (Nepali Muktak)

कोमल श्रेष्ठ – बनायो ! (मुक्तक)

बिहेले छोरा र छोरी जन्मायो
गैरीखेतले प्रदेशमा पु-यायो
बुद्दी किन हारेछ कुन्नी ?
आफनै छाती पिट्नु पर्ने बनायो ।

Vijaya Koirala – Shoshak Ra Samanti Ko (Nepali Gajal)

विजय कोइराला – शोषक र सामन्तीको (गजल)

शोषक र सामन्तीको किल्ला ढाल्नुछ।
अन्याय र अत्याचारको जरो फाल्नुछ।

सिधा औंलो निष्काम भो सधैँ हारिरहने।
सकुनीको चतूर चाल अब चाल्नुछ।

दबिएका बोली सारा माथि उठाउन।
क्रान्तिको दीप मन मुटुमा अब बाल्नुछ।

कति दब्ने कति मर्ने सोझा जनता ती।
अत्याचारी-शोषकलाई जेल हाल्नुछ।

रोएका ती जनता सारा घाऊ ताजै छन्।
मलमरुपि बोली लगाइ पीडा टाल्नुछ।

नयाँ नेपाल नयाँ नेपाल सस्तो नारा भो।
युवा सारा माथि उठि विकास थाल्नुछ।

Yogendra Raj Sharma – Sarkar Chor

योगेन्द्र राज शर्मा ‘प्रकार अन्तर’ – सरकार चोर

मान्छे मान्छेसँग
र मान्छे बाटोसँग लाज मान्छ
र झ्यालमा पर्दा लगाउँछ ।
मान्छे मान्छेसँग
र मान्छे बाटोसँग डराउँछ
र ढोकामा चुक्कल लगाउँछ ।
हरेक मध्यमवर्गीय Continue reading “Yogendra Raj Sharma – Sarkar Chor”