Manoj Bogati – Saila Bahun

मनोज बोगटी – साइला बाहुन

साइला बाहुनले बाजेलाई पछ्याएनन्‌
बाबुलाई पछ्याएनन्‌।
उसले भने- म म भएर बॉंच्छु
म आफै बनाउँछु बाटो।

धेरै दाजुभाईबीच
कुन्नि किन साइला मिल्नै सकेनन्‌
भने- बरू कोइलाखानी जान्छु
पढ़्न जॉंदिनँ।

म ठग्दिनँ
यसरी नै एकदिन अग्लिन्छु।

उसको कोठा छुट्टियो
फोक्टा छुट्टियो।

एकदिन
त्यही कोठामा सर्किनी कान्छी पसिन्‌
त्यसपछि त पानी छुट्टियो
जिन्दगानी छुट्टियो।

साइला बाहुनलाई गाउँबाटै निकालियो
नाउँबाटै निकालियो।

आहिले साइलाको आफ्नै गाउँ छ
आफ्नै नाउँ छ।

उ अहिले भन्छ-
मेरो नाउँ कसैले मेट्न सकेन
मेरो गाउँ कसैले मेट्न सकेन
जसले मेट्न खोजे
उनीहरूले नै
मेरो आफ्नो नाउँ बनाए
मेरो आफ्नो गाउँ बनाए
यसो गर्न मैले नै उनीहरूलाई सघाएँ।

Shrawan Mukarung – Patrakar

तिमी छक्क पर्छौ
कि,
तिमीजस्तै ऊ
कुनै होचो घरको मझेरी
बलेँसी, पँधेरी, जङ्गल
अँध्यारो छिँडी
साँघुरो गोठ
या,
अस्पतालको कुनै बेड वा परिसरमा
आफ्नै आमाको कोखबाट
उसको जन्म भएको हुन्छ

तिमी अझ छक्क पर्छौ
कि,
तिमीजस्तै–
पहाडको कुनै अपरिचित गाउँको धूलो
या,
भित्री मधेसको
कुनै टोल, खेत, इनार
आँपको फेद, राजमार्गको छेउ
अथवा–
सहरको कुनै गल्ली, डबली
वा पिच रोडहरूमा
दगुर्दादगुर्दै ऊ हुर्किएको हुन्छ

उसलाई देखेपछि
तिमी झन् तीन छक पर्छौ
तिम्रा जस्तै–
उसका आँखा, मुस्कान
र गहिरो आत्मविश्वास…

अहा !
उसलाई भेटेपछि त झन्
तिमी छक्क पर्नुको कुनै सीमा नै रहँदैन–
‘के पत्रकार आफैँमा एक मानिस हो…?!’

घाम
एकदम सीधा
तिम्रो सिउँदोमाथि मस्त छ
तिमीलाई आज, आकाश हेर्नु छैन
तिमी
एकदम उसलाई हेरिरहेछौ एकटकले
हेर्दाहेर्दै–
उसका बलिष्ठ पाखुराहरू
फैलिरहेछन्– घडीफूलको लहरा भएर
र तिम्रो मुटु र मस्तिष्कको गोलो पृथिवीलाई
कस्दै छ बेस्सरी !

तिमीलाई थाहा छैन–
प्रजातन्त्र र पत्रकार
कुन माउ, कुन चल्ला ?
तर, तिमीलाई थाहा छ
आफू उभिएको भूमि
सुन !
जिउँदो देशमा
पत्रकारको प्रायः हत्या हुन्छ
र उसको उद्दीप्त अनुहार
कुनै आतङ्कारीको बूढो बन्दुकको दवासमा
सविस्तार अवतरित हुन्छ

तब,
तिमी छक्क पर्दै पर्दैनौ
किनकि–
तिम्रो सिउँदोको सिन्दूर
लोकगीत भइसकेको हुन्छ !

Rabindra Nath Thakur – Prabhu Griha Ka Sipahi [From Geetanjali]

प्रभुगृहका सिपाही
जुन दिन ती वीर सिपाहीहरु आङ्खना प्रभुका घरबाट आए !
त्यस दिनदेखि तिनीहरुका गहकिला शक्ति स्वतः कहाँ विलीन भए !
तिनीहरुका हात–हतियार कहाँ छन् ?
तिनीहरुका शौय कता हराए ?
तिनीहरु क्षीण अनि असहाय झैँ भए ।
त्यही दिनदेखि तिनीहरुमाथि
चारैतिरबाट प्रहार हुनथाले ।
तिनीहरुका गहकिला शक्ति स्वतः कहाँ
विलीन भए ?
धनुष, बाण, तरवार कहाँ हराए ?

पुनः, जब तिन सिपाहीहरु प्रभुगृहबाट फर्केर गए, त्यस वेला
तिनीहरुको चेहरामा अति आनन्द झल्किरहेको थियो ।
आङ्खना सांसारिक जीवनका फलाफललाई
त्याग गरेर तिनीहरु
प्रभुगृहमा फर्किरहेका थिए ।

Sulochana Manandhar Dhital – Jeewan

सुलोचना मानन्धर धिताल – जीवन

जीवन
हरेक दिन
नयाँ भएर उदाउँछ
पुरानो भएर अस्ताउँछ
सूर्य सँगसँगै ।

Saroj Dhital – Meri Timi

सरोज धिताल – मेरी तिमी

रहर छ भने
भुईंकुहिरो भएर आऊ
र मलाई छोपिदेऊ
म चुपचाप मुस्कुराइरहन्छु
रमाइरहन्छु ।

चाहन्छ्यौ भने
सिमसिम पानी बनेर आऊ
विस्तारै विस्तारै मलाई लछ्रप्प भिजाऊ
म आंखा चिम्लिदिन्छु ।

घामै भएर आऊ र तताऊ मलाई
वा जून भएर आऊ र नुहाऊ मलाई
बाढी भएर आऊ र बगाऊ मलाई
वा हुरी भएर आऊ र उडाऊ मलाई

म मुस्कुराइरहन्छु
रमाइरहन्छु
किनकि
कल्पकल्पदेखि
तिमी मभित्रै छ्यौ
र म तिमीभित्रै

Yuddha Prasad Mishra – Krantikari Ko Nau Ma Euta Taar

सक्ने भै तिमी रक्तक्रान्ति गरने नीति छ नेता उठ
साँच्चै शोषणमुक्त बन्नु छ भने यौटै मियोमा जुट
पोल्ने छाति कुरा घटेका ननिका गाउँ लथालिंग छ
च्यापेको अभिभारका हृदयको क्रान्ति त्यसै ठिंग छ
खाँचो चाहिँ चिया र बिस्कुट परेका त्याग लुच्चो सरी
राखेझैं छ शहीदका रगतमा हाो र ठट्टा गरी
उठ्ने योग परी सके पछि पनि मान्छे पुगेको तल
हेर्दैछौ अखवारका तिमीहरू पल्टाई राशीफल
छैनौ झैं तिमी देश मुक्तितिरको गर्ने प्रतिज्ञा कडा
छैनौ झैं छ गरीवका मरणको दैलो अगाडि खडा
मर्ने वीर मरे बिभत्स गतिले ज्यूेहरू जेलमा
पुग्नु झट्ट छ उम्लिनाकन सक्या खै क्रान्तिको रेलमा ?
छाप्रो चाहि हदैछ दिन्दिन खत्तम् दर्बार चाहिं खडा
बारीका तटबाट बग्दछ कुलो रित्तो छ हाम्रो घडा
हच्केको क्षमता लिएर अगुवा बस्छन् कुनामा लुकी
सारा देश जगाउनु छ अहिले ताजा खवर यै फुकी

Ashesh Malla – Euta Sparsha

अशेष मल्ल – एउटा र्स्पर्श

एक दिन अचानक
शहरका चौबाटाहरुमा
हाम्रा मृत शरीरहरु
वेवारिस पल्टिएका हुनेछन्
र हामी हाम्रै लाश अघिल्तिर
उभिएका हुनेछौँ लाचार ।

एक दिन
आनक
हामीलाई बल्ल थाहा हुनेछ
हाम्रै शरीरबाट निस्केर हामी
हाम्रै लास अघिल्तिर उभिन पुग्नेछौँ
अनि
गीताका श्लोक
याद गर्ने कोसिस गर्नेछौँ
एक दिन अचानक
अनि पत्याउनेछौँ
आत्माका अमर अस्तित्वहरु
जब लास अघिल्तिर उभिएर
लाचार
र्स्पर्श गर्ने कोसिस गरिरहेका हुनेछौँ
आफ्नै लास
मानौँ
खोल फालेर हिँडेको
एउटा र्स्पर्श ।
एकदिन अचानक
न्रि्राबाट ब्यूँझदा
आफूसँगै नभएर
आफन्तहरुकै
लास
र लास वरिपरि
झिँगा स्वरुपमा
भन्किरहेका हुनेछौँ
सारा शहर ध्वस्त ध्वस्त
धुँवा/धुँवा चारैतिर
खण्डहर/खात/खात
लासहरु
अनि आकाशभरि मडारिएका हुनेछौँ हामी
बादलजस्तो
रूप रङ्ग र स्वरुपविहीन
एक दिन अचानक
सहरको धुलो/धुलो/र धुलो
उडिरहेका हुनेछन्
लम्पसार पर्नेछन् महलहरु
सडक सडक छोपिएर पछारिनेछन् गुम्बजहरु
अनि हामी हाम्रै लास भन्दा
अलि माथि भन्किरहेका हुनेछौँ
शून्यमा आफैँलाई खोजेर ।

Gopal Prasad Rimal – Kavi Hridayama

मनव–वनमा कहिलेदेखि झर्न लाग्यो निर्झर
जसको इन्द्रधनुषले गर्दा जीवन भो सुन्दर–सुन्दर
यसको प्रवाहमा देखिन्छन् उज्वल फीँज र फोका
स्वच्छ निर्मल अनन्तजस्तै अणुअणुसम्म सादा
कलपनाको रङ्ग चढाई फुकिदिन्छु तिमीहरुलाई
जो उड्नेछन् सबको मनोगमनमा रुवाई हँसाई
सुख–दुःख रङ्गिन्छन् कहिले, मानव–जीवनका दुई रङ्ग
कहिले प्रेम–शशिको प्रकाशमा हृदयोदधिको जवार
कहिले पातपातमा टल्किरहने अनन्तताको शीत
विश्व–गीतमा नाचिरहेको सौन्दर्यको काखबीच
निर्झर पर्वत, वनहरुमा सौन्दर्यको जति छाप छ
मानव–आत्मामा उत्तिकै त्यै रमणीयताको भाग छ !

Abhas – Dhane : Euta Kavita

धने
बञ्जर भूमी खन्छ
जोत्छ र उमार्छ बीउहरु
बीउसँगै उम्रन्छ धने
फक्रन नपाउँदै
उसको खेतमा
उसको जिन्दगी उम्रने खेतमा
साँढे पस्छ र चपाउँछ उसको पूरा जिन्दगी
फेरि
बेला नहुँदै ओइलाउँछ
मात्र ओइलाउँछ धने
पैह्रो जान्छ उसको हृदयमा
जिन्दगीका पाटा पाटामा पैह्रो जान्छ
ओठमा
आँखामा
सपनामा
चारैतिर पैह्रो जान्छ
उसका स–साना
नानीका नानामा पैह्रो जान्छ
हरेक बिहान र हरेक साँझको
खानामा पैह्रो जान्छ
पटक पटक बन्ने प्रयत्नमै
भत्कन्छ धने
मात्र भताभुङ्ग हुन्छ
कान्लो लड्छ र उ पनि लड्छ
असिना वर्षन्छ र उ पनि चुटिन्छ
तै पनि
पूर्वको लालीसँगै
उठ्छ धने
कुटाले भुईँ खोप्छ
र आफैंलाई माटोमा
रोप्छ धने।

Bhupi Sherchan – Mero Jiwan Lake Jhain

मेरो जीवन लेकझैं पुरानो थियो
मेरो दुनियाँ
मुर्दा पोल्ने बगरझैं सुनसान थियो
र म आफ्नो जीवनको लेकमा
चमरी गाईको गोठालाझैं एक्लो थिएँ
तर एक–दिन
तिमी मेरो जीवनमा भैंचालाझैं अकस्मात् आयौ
तिमीले मसित प्रीत लायौ
मेरो स्वरमा–स्वर मिलाएर गीत गायौ
मैले बधाई दिएँ आफ्नो यौवनलाई
अन्तमा तिमीले पनि कसैको प्रीत लायौ
तर
जस्तो कि थियो मलाई डर
निरन्तर अपमानित भएको मानिसको हृदयभित्र
अभिमान थाकेझैं
वृद्ध शरीरभित्र प्राण थाकेझैं
तिमी मेरो प्यारमा थाक्यौ
अनि फेरि आउँला भनी
नदीको लहरमा नाचेको पातझैं
भोरको प्रतिक्षामा बाँचेको रातझैं
तिमी बेपत्ता भयौ
कुन्नि कता गयौ
यद्यपि मलाई थाहा थियो
तिमी अब कहिल्यै आउँदिनौ
मेरो स्वरमा स्वर मिलाएर अब तिमीले
कहिल्यै गाउँदिनौ
तैपनि मैले तिम्रो प्रतिक्षा गरेँ
असङ्ख्य मिलनको इच्छा गरेँ
तिमी भने
कुनै अप्रसिद्ध नयाँ लेखकको
प्रथम पुस्तकको दोस्रो संस्करणझैं
वादा गरेर पनि कहिल्यै आइनौ
म भने
आज पनि विना कुनै आशंका
विना कुनै विश्वासको
कुनै कुरुप बूढी कन्याको सिउँदोले
सिन्दूरलाई पर्खेझै्र
तिमीलाई पर्खिरहेछु
किनकी आज म भित्र–भित्रै
हिमशिलाझैं चर्किरहेछु ।

Sarubhakta – Pratikchhit Pratikchhya

जीवन = नौका
पीतसागरमा दुर्घटनाग्रस्त छ
नौसैनिकहरु लापता छन्
बुटिकका
खप्तडका बाबाहरु
साइवर प्रेम÷घृणामा व्यस्त छन्
खोई कहाँ पुग्यो विश्वतापमान ?
म हरितगृहतिर बसेर
इत्ना ओजन विनासको तमासा हेर्दैछु
सुरुङभित्रको पृथ्वी
गिरफ्तार मनोकामनामा ज्क्ष्ख् सेलिब्रीटी जन्माउँछन्
म हिमतालका आकाशेपुलमा सिरुवा मेला पो भर्दैछु
कासनोभा ः रतीरागका ओशोतपोवनहरु
संकटकालीन वत्ती घोखा परेको छ
आह ! यो सैतानहरुको दुनियाँमा
गुनासो पोखुँ म कुन ईश्वरसित ?
सरिया कानुन ः सुनाखरी फुलेको छ
मत्ताहात्तीका विगविगीमा
विद्युतप्रवाहित छन् हात्ती सुँढे माछाहरु
क्योटो प्रोटोकल ः ट्याङ्करमा पानी चुहिएको छ
आउ, हामी निर्वासित मनहरु वोकेर
वम वोकेका हिमलहरुलाई विदाई गरौं
सावुनका स्याउ खाएर
हिउँ फुलेका रुखहरुले कायाकल्प पर्खिरहे
आजभोलि समयहरु पृथकतावादी कब्जामापो छन्
साम्वा नृत्य महोत्सव
कहिले हुन्छ झलकमानदेखि फत्तेमानसम्म ?
म त सुन्दर कविता रच्ने
कुरुप कविहरुद्वारा उत्पीडित पो छु
वर्मुडा त्रिकोण ः सगरमाथाहरु हराएका छन्
अद्यापि लिङ्ग र जलहरीहरु
खोजीदस्ता जन्माउने प्रतीक्षामा
प्रतीक्षित छन्

Sarita Tiwari – Globe : Ek Kaidi Sambedana

सरिता तिवारी – ग्लोव: एक कैदी संवेदना

काँचका बिस्वाशहरु टुटेको रात
युगिन सम्भावनाका
हस्ताक्षर-पत्रहरु जलाइएपछि
जब युद्धको घोषणा हुन्छ-
यज्ञका हवनकुंडमा पोल्दै
मान्छेका आला लाशहरु
बीभत्स आतंकको मध्यान्तरमा

क्रुरताका रगतपिच्छे हातले
लाशहरु डढेको खरानी
निधारभरि दल्छ

यतिबेला
ब्रमाण्डीय एक मुठ्ठी सास बाँचेर
मेरो ग्लोब
कैदी संवेदनाहरु खेपिरहेछ

पिंजडाभित्र आस्थाका
इन्द्रेणी सपनाहरुको
क्षयीकरणपश्चात पनि
निर्वासनका आन्धेरिहरुभित्र
संघर्ष गर्दै छन् |

म यो मसानहरुको जंगलमा
युगीन कोरसबिनाको जिन्दगी
बाँच्न सक्तिन
म यो मुर्दाघाटको अमिलो साँझमा
सुकोमल रहरहरुका कविता लेख्न सक्तिनँ

मसिहाको मुर्तिमाथि चढेर
भित्ताभरि
नारा लेखिरहेछु
” … … … मुर्दाबाद ! ”

यहि बाटो हुँदै
ताता बारुदी हावाहरू
जोड-जोडले हुइँकिरहेछन्
मेरो बिरुद्धमा |

हो
म मारीइसकेको छु
आरोपित भएर
र यतिखेर
सनाखतबिना
मेरो लाश
सिमानानजिकै पल्टिरहेको छ

२०५५/१२/१९

Lekhnath Paudyal – Sahitya Ko Football

लेखनाथ पौड्याल – साहित्यको फुटबल

भाषा छ विशाल चौर समा गर्दै ठुलो तर्खर
भै केही फरवार्ड, रेफरि कुनै ब्याकिङ् र गोल्कीपर ।
खेल्दै छौं फुटबल बालक सबै साहित्यको बेसरी
हावा छैन परन्तु भित्र उसमा गुड्दैन केही गरी ।।

खेल्नै हो अब खेल यो यदि भने चाँडो अगाडी सरी
ल्याऊँ शुद्ध विचार-पम्प, उसमा जोडौं र त्यो सुस्तरी ।
हावा जागृतिको क्रमैसित भरौं सर्वत्र त्यो टन्न होस्
भर्दा जोड परेर किन्तु पहिल्यै टुट्ने र फुट्ने नहोस् ।।

त्यो घात-प्रतिघात-चङ्क्रमणको चातुर्यु-सौदामिनी
लड्नासाथ उठेर चक्कर लिंदै घुम्दै रहोस् फन्फनी ।
खेल्छौं हामि जती उती चटपटे उस्को नयाँ रङ्ग होस्
सारा दर्शक वर्ग मस्त सुरमा ताली पिटी दङ्ग होस् ।।

‘लालित्य’ भाग १

Ishwor Ballav – Niriha

ईश्वरवल्लभ – निरीह

केही विम्ब देखिन थालेका छन्
पानीमा घाम अल्झेको छ,
कतै गीत जस्तो
नदीको किनार
फेरि मनमा बल्झेको छ ।

बिराना बादल
कता-कता आकाशमा उड्छन्
स्वप्नबस्ती खोज्छन्

उत्तरतिर गइरहेको कर्याङ कुरुङको
ताँति
भ्रान्त मन
भ्रान्त पथ
भ्रान्त पथिक

आज फेरि एउटा आरुको फूल
निरीह झरेको छ
पानी बगिरहेको छ ।

Sanju Bajagain Nepal – Rupantar

सन्जु  बजगाईं नेपाल – रूपांतर

रंग मेटिएको
क्यानभास जस्तो जीन्दगी
शुन्य सडकको सालिक भएर
केवल रात रुंगीरहेछ ।
लाशहरुले छोपिएर
लम्पसार तन्किएका बाटाहरुमा
धुकधुकी बोकेर
‘म’ म हुनुको सट्टामा
ऊ भैरहेछु ।
एक ग्यालेन पेट्रोल
एक सर्को बारुद पोल्टोमा
आगो सल्किन बाँकी क्षण
आकाश पर्खिरहेछ
अझै पनि ‘म’
म हुनुको सट्टामा
ऊ भैरहेछु ।
मौन ठडिएर झुठो बसन्त
पर्खिरहेका बग्रेल्ति पहाडहरु
काकाकूल किनार
घिस्रिएको नदी
थोपा-थोपा आँखाहरुमा
फेरी पनि ‘म’ हुनुको सट्टामा
ऊ भैरहेछु ।
छातीभित्र थोत्रो कम्पास
पाताल आकाश
आकाश पाताल भैरहेछ ।
भूत पछिल्तिर
भविष्य अगाडि
वर्तमान चेपिएको
तथापी
‘म’ हुनुको सट्टामा
ऊ भैरहेछु ।

– ब्रसेल्स, बेल्जियम

Rajab – Thuk

यद्यपि नाँगो हुनु भएन
यो अनुमति दिँदैनन् वरिपरिका आँखाहरू
मैले मात्र नाडीबाट घडी फालेँ
र समय नंग्याएँ,
दश बज्यो, बाह्र बज्यो, एक बज्यो, सात बज्यो
फाल्गुण, पौष, वैशाख, जेठ, असार, कात्तिक
पाठ्यपुस्तकका ऐतिहासिक पर्वहरू र समयहरू
सब मैले थुके

Gopal Prasad Rimal – Mero Prem Ko Katha

एउटी काली ठिटी थिइन्, बोल्नै सकिनन्
मेरो रवाफ सहनै सकिनन् ।
म तिनको राजा थिएँ, तिनी मेरी हुन सकिनन्
ढोकेकी छोरी रहिछिन्, ढोकेसितै बोलिन् ।
तिनी जङ्गली युगकी रहिछिन्, बर्बरता तिनको धर्म रहेछ,
म मानिसको अगिल्तिर के टिक्थिन् ?
अर्की तिनीजस्तै नै बरु काली रहिछिन्
तिनले मलाई सपनामा पाइन् रे
किनभने बिपना बन्धन थियो
बिपनामा खेल मात्र थियो ।
यिनले मलाई बचाइन्, सपनामा पाउनेजस्तै
तिनले चाहिंँ मार्न खोजिन्, रगत पिइन्
बिपनामा नालायक ठहरिएजस्तै ।
कालीहरुको कथा आयो, गोयो ।
अब गोरीहरु छुत्ती खेल्दै छन्
म पनि खेल्दै छु ।
यस्तो प्रेम आखिर लीला न हो
लीलाले पनि मलाई अलमलाउन सकिनन् ।
लीलासित हरदम पाचुके नै छ ।
मलाई त प्रेम र क्रान्ति बराबर छ
सङ्क्रान्ति त महीनौंमहीनौं भइ नै रहेछ ।
मलाई त क्रान्तिसित खेल्ने बानी छ
त्यसैले क्रान्तिले मेरो छहारी सकार्नु छ ।
म त्यसैले जोडा छु, जोडा हुन्छु
क्रान्तिले मलाई नमस्कार गर्न बाँकी नै छ ।
मैले त क्रान्तिलाई सलामी दिसकेँ
क्रान्तिले मर्द भएर सलाम फर्काउन बाँकी नै छ ।
म त्यसैको प्यासो छु, त्यसैको प्रेमी छु
क्रान्तिले मलाई प्रेम गर्न बाँकी नै छ ।
म क्रान्तिको भोको छु
क्रान्तिले मेरो छाक टार्न बाँकी नै छ ।

Sunil Limbu – Prerana Lai Kasari Sajau

सुनिल लिम्बु – प्रेरणालाई कसरी सजाउ ?

भावनालाई कसरी कोरू ?
जसको सामु, शब्द बेकार छन्,
वाक्य, काव्य कसैमा न बुनिने
जसको अनौठो पहिरन,
न्यानो स्पर्शको अंगालो उस्कै माग्छ
ह्रिदय खोली मेरो मन ।
त्यो संगीत म कसरी सुनाउ ?
जसको सामु, स्वर आवाजहीन छन्,
न संगीत साधन, न रागमा गुन्जिने
प्रक्रितिको कस्तो यो शिक्षण,
र पनी हरेक पाइला तिन्कै तालमा
नाच्छन् गर्दै सम्बोधन ।
अनि, त्यो द्रिश्य कसरी देखाउ ?
जसको सामु, रंग बेरंग छन्,
कुनै क्यानभसमा न समिटिने
अद्रिश्य आकार जसको झन्,
रंगीएको छ तर मेरो हरेक साँझ
कल्पना गर्दै उस्कै मुहान ।
कुनै कलाकारको चोखो प्रेरणा जस्तै,
प्रेरणालाई कसरी सजाउ ?

(Sent to Sanjaal Corps via Email)

Manu Brajaki – Hos Gara (Nepali Gajal)

पानी खाँदा सर्किएला होस गर
तीर्खा फेरि फर्किएला होस गर ।

बाँचेजस्तो मर्न कहाँ सजिलो छ,
काल पनि झर्किएला होस गर ।

हिमालको मुनि बस्दा ओत होला,
पहिरो पो घर्किएला होस गर ।

उकालोमा दुवै गोडा ठीक थिए,
ओह्रालोमा मर्किएला होस गर ।

ऐना हेर्दा सम्हालेर हेर्ने गर्नु,
आˆनै रूप चर्किएला होस गर ।

दुवै गाला अझै पनि सुख्खा नै छन्,
हृदयमै दर्किएला होस गर ।

ढुङ्गालाई धेरै माया नचढाऊ,
तिम्रो ‘मनु’ तर्किएला होस गर ।

-सैँबु, भैँसेपाटी, ललितपुर

Bikram Subba – Haat Haru

जसै कुमबाट प्रथमपल्ट हातहरू पलाए
मनुष्यहरू दङ्ग परे
त्यस उप्रान्त यही हतियारले
सभ्यतालाई यो चुचुरासम्म पु-याए ।

हातहरूलेले थरि-थरिका हतियार चलाएपछि
हरप्पा, महेन्जोदाडो र सिन्धुघाटीको सभ्यता टुसाए
हो, यिनै हातले औजारहरू अर्जापेपछि
ताजमहल उभियो, मोनालिसा मुस्कुरायो
हातका औँलाहरू बिथोवन र मोजार्टका छातीमा नाचेपछि
सिम्फोनी-सागरहरू उर्लिए
मुलुकका गुन्द्रुक सुकाउँदाझैँ
बाङ्गाटिङ्गा सिमाना र इतिहासका घुम्तीतिर
हातहरूले तीर-भाला र खुँडा-खुकुरीका धारले
हावामा केही काटे
अन्तमा प्रहारगरे बैरीका गर्धनहरूमा छपाछप्
र त मुलुक आफ्नै चारकिल्लाभित्र कायम छ
र त हामी आफ्नै मुलुकका नागरिक कायम छौँ

हातहरू, जसले प्रेमपत्र लेखे…सिउँदोमा सिँदुर हाले
हातहरू, जसले कोक्रो हल्लाउँदै लोरी गाए…
आशिर्वादको टिका लगाइदिए
हातहरू, जसले सपनाको छेउछाउ फूल उमारे…बस्ति बसाए…
हातहरू, जसले पहाड-मधेशमा जात-जातका मानिस
र तिनका इन्द्रेणी-सपनाहरू जोडेर एउटा सिङ्गो देश बनाए
हो तिनै हातहरू अचेल
केटाकेटीका सपनाको सुरक्षामा व्यस्त छन् ।