Sujan Budhathoki – Kunai Kunai Kukur

सुजन बुढाथोकि – कुनै कुनै कुकुर

मैले एउटा सुन्दर कुकुर देखे
र हसिलो अनुहार र आतुर शरीर लिएर
हासेर हेरिरहे उस्लाइ
सडकमा एकछिन
उस्ले पनि हासेरै हेर्यो मलाइ
र पुछ्छर हल्लाउदै सुङ्घुर झै सुघेर
घुमिरह्यो मेरो नज्दिक आएर
मेरो क्यामेष्ट्री जस्तै मलाइ ।

मैले उस्लाइ बिस्कुटका चोक्टा चोक्टाहरु दिएर
गए त्यहाबाट,

भोलिपल्ट जब उस्ले मलाइ दुरबाट सहरका गल्लिहरुमा
परिचित नजरले हेर्यो,
अनि आफ्ना कुकुर साथिहरुलाइ छाडेर
र लुखुरलुखुर आएर उसै गरि सुम्सुम्याउन थाल्यो मलाइ,
अफसोच
थिएन बिस्कुट त्यस दिन
मैले केबल मीठो मुस्कान र बोलबचन दिएर गए,

प्रतेक पटक म आउने बाटोहरुबाट
चोकचोकमा उस्ले मलाई देख्दा मेरो कार्यलय सम्म
हिडेर आउथ्यो अनि हासेरै जान्थ्यो,
र साझमा म फर्कदा साघुरो सडकको किनार हुदै
मेरो घरमा आउथ्यो
म भने उस्लाइ क्रमश एक परिचित नजर र प्रेमिल स्पर्शका लाम्टाहरु मात्र
दिएर जान्थे
हर्दिन हेरिरहन्थ्यो हर्दम उ मलाइ
मनोउ कि कुनै प्रेमिकाले
आफ्नो प्रेमको बाटो हेरे झै
हरकदम.कदम
सान्त प्रकृति अनि उन्मुक्त मन लिएर
जहाँ म कुनै ठुकुर झै पर्खिरहे उस्लाइ
कुनै युगको युगल जस्तै
हेर्दै र बोलाइरहे बाटोहरुमा जो चतुर
अनि स्वार्थी बनेर मुर्ती झै नबोली अनि नहेरी क्रुर
तर्किएर सिसा झै मेरा सपनाहरु चकनाचुर बनाएर
गयो उ
नत कैले पनि फर्किएर नै आयो
म भने आफ्नै सुरमा पागल जस्तै बनेर पर्खिरहे उस्लाइ
कि त्यि पुरानै गाउका गल्लिहरुमा
बोलाइरहे र फगत पर्खिरहे
ए मेरो हजुर भन्दै अझै
मेरो पृयासिलाई
त्यो बिगतको इमान्दार कुकुर जस्तै
सम्झिएर……!!

Sujan Budhathoki – Jamin Haru

सुजन बुढाथोकि – जमिनहरु

एउटा सिङ्गो आसमान खसेर
अनि एउटा सिङ्गो आकास बसेर
थिच्छ,
किच्छ
अनि
कुल्चन्छ
जमिनहरुलाइ
अनि जहाँ तात्तिएर
जमिनहरु बाफ्फिएर
अनि निसास्सिएर
हृदयघात भएर
जमिनहरुलाइ,
जहाँ जमिनहरुबाट
अन्तिम पटक
बिरक्त बाफ उढ्दछन ।

Sujan Budhathoki – Maile Euta Churot Salkaye

सुजन बुढाथोकि – मैले एउटा चुरोट सल्काए

मैले एउटा चुरोट सल्काए
र लामो सासमा एकसाथ
धुवा तानिरहे हर्दम तानिरहे….कि
हरछ्यण,सेकेण्ड
तर धुवा झन ममाथी माथी उडिरह्यो
म झन बाचिरहे
पत्याउ या नपत्याउ म पुन पृथ्बिमा जन्मिए
किनकी त्यसबेला म मेरो पृय,स्वर्गीय सन्सारमा थिए,
अर्थात म माथी पुगिसकेको थिए।

Sujan Budhathoki – U Ani Prem

सुजन बुढाथोकि – उ अनि प्रेम

उ मन्मनै मनै राम्री भन्छे
आफुलाइ झनै राम्री भन्ठान्छे
नेपालाकासका ताराहरु गन्छे,
अनि सबैभन्दा उज्यालो एउटा तारा चाहिँ मेरै बाउले किनेको हो
भन्छे
हिमाल पहाड अनि डाडाकाडाका सब लालिगुरास
अनि गुलाफका फुलहरु पनि मेरै आमाले दुख गरेर
मेरै अनुहारमा रोपेको हो भन्छे।
साएदै उ मन्मनै मनै राम्री हु भन्ठान्छे!

सदाबहार रितुहरुलाइ जिस्कएर
अनि कोइली चरिलाइ चलाएर
बसन्तलाइ उ बोउला भन्छे,
अनि परेवाले झै घरागनभरि प्वाख फिजाए झै गरि
केवल एक नजरमा उ प्रेम बिसाएर उड्छे ।

हाम्रो भडार कोठामा
कुनै एउटा अन्जान बालक जस्तै गरेर
कि भगवानको मुर्ती किन राखेको हो भन्छे,?
मेरो मनमन्दिरमा राम वा कृष्ण
जो सुकै भए पनि तस्बिर त एउटै छ भन्छे,
उ बार्द्लिहरुमा जुन तापेर मलाइ
गगनको घाम माग्छे
त कैले दुरबिन लगाएर
उन्मुक्त छितिजमा उठिरहेका
रहरका कुनै चङ्गाहरु हेरेर
बादलपारिका सहरमा
मलाइ बायुयानमा उडुम भन्छे
यसरी आफ्नो अभिमान चहान्छे,
कि उ आफुलाइ सर्वस्ब रुपवान भन्ठान्छे!

खेतबारि पाखापखेराका फाटहरुहुदै
नदिकिनारबाट घरका झ्यालसम्म आएका
हावाका सुस्केराका सुमधुर धुनहरुमा सर्गम
उ पाउजु,पोते,चुरा,र धागो बजाएर
धानका बालाहरु झै नाच्छे
अनि म बत्ती निभाएर म निदाएपछी!
शिवसङ्गितहरुमा हर्दम
जुनकिरी झै अधेराहरुमा उ नाच्छे,
आफ्नो सिन्दुरको र मेहन्दीको रङ्ग देखेर
दङ्ग पर्दै उ चन्द्रमा झै चम्किलो छु भन्ठान्छे
हास्दै गरेको उस्को हासोलाई छेकेर
जब म बग्दै गरेकी सरितालाई झै रोक्न खोज्छु,
तर उ ए मेरो हजुर मेरो सागर हो भन्छे।
अनि फेरि कुनै पागल झै केही सम्झिएर फगत हास्छे।
मानोउ कि उ यति धेरै आफुलाइ राम्री भन्ठान्छे
साहेद उ आफुलाइ स्वयम् स्वर्गकी सुन्दर अफ्सरा सन्झिएर
कि यति धेरै उ आफ्नो रुपको अहङ्गकार गर्छे?
जब उ एल्बममा मेरा तस्बिरहरु हेर्छे,
अनि सर्वत्र सन्सारमा सबतरफ आफ्नै मात्र तरिफ गरेर
अनि मलाइ थहा छैन कि,
उ प्यार गर्छे या ब्यपार गर्छे?

तर हैन,
प्रतेक मुस्कानहरुलाइ मीठो आहार मानेर पनि त उ खान्छे
कोठाका हरेक बिम्बहरुलाइ सोउन्दर्य सोर्ह शृङ्गार पनि त दिन्छे
चियाका कपमा एक चुस्की चुम्बन दिएर पठाउछे,
अग्यात अनि मलाइ थाह हुन्न कि मैले उस्को लागि कस्तो पुन्यकार्य गरे?
अनि भरेभरे बेलुका सम्झन्छु कि
मैले त उस्लाइ मेरा योजनाबद्द आँखा र ओठहरुले
पो जिस्काएको थिए!!!!
जब उ मलाइ हेर्न नसकेर लजाएर ऐनामा
बारम्बार आफ्नो अनुहारलाइ हेर्छे,
अनि रमाएर भन्छे कि”म त ऐनामा उहाकै मुहारलाइ पाउछु”
जहाँ म उस्लाइ भने हेरिरहेकै हुन्छु
तर त्यो मलाइ मात्र थहा हुन्छ।
कि किन उ यस्ती यस्ती
यति जबरजस्ती छे।?

Sujan Budhathoki – Aama

सुजन बुढाथोकी – आमा

मानोउ कि आकास जस्तै ठूलो
एउटा सफा क्यानभाषमा,
केटाकेटीहरु आएर चित्रकलाको अभ्यास गर्छन,
चित्र कोर्छन
बिग्रन्छ,
अनि मेट्छन,
फेरि कोर्छन
बिगार्छन
अनि फेरि रिसाएर
हेर्छन
जहाँ
एउटा रिसाएको मान्छेको अदभुत अनुहारलाइ देखेर,
अनि आफ्ना बाबालाइ डराउदै बोलाएर भन्छन
“यहाँ
हेर्नु त ”
अन्तत,
हेर्दा
त्यो तस्बिर ती नानिहरुलाई नै हेरेर स्वयम् हासिरहेको हुन्छ
किनकि त्यो उनिहरुकै आमा हुन ।

Sujan Budhathoki – Paltu Kukur (Nepali Gajal)

सुजन बुढाथोकी  – पाल्तु कुकुर

मेरो घरमा एस्तो एउटा पाल्तु कुकुर छ
जो सदैसदै सन्तसाधु सज्जनलाई घुर्छ

रातभरी जुवातास रक्सी रन्डिबाजिमा भुल्छ(2)
घरभरी भने कोहिनुर अनि बुद्दको गजुर छ
मेरो घरमा एस्तो एउटा पाल्तु कुकुर छ

बिद्यालय हिडेकी बहिनि बलात्कृत भएरै मर्छे(2)
बेकार छ साला मेरि आमाको सपना
चकानचुर छ
मेरो घरमा एस्तो एउटा पाल्तु कुकुर छ

मर्ने त आखिर मरेरै गयो हाम्रै खातिर हेर(2)
कि सहिदकै आसुले एकदिन हामिलाइ पुर्छ
मेरो घरमा एस्तो एउटा पाल्तु कुकुर छ

भकारिमा धामन साप देखेर म भारत बोलाउछु
तर उ चोर स्याल हो जो म भन्दा पनि चतुर छ
हो मेरो घरमा एस्तो एउटा पाल्तु कुकुर छ

कारागारमा घर बनाएर बस्छन यहाँ भगवानहरु
अचम्म लाग्छ यार मन्दिरमा भने फोहोर सुङ्गुर छ
मेरो घरमा एस्तो एउटा पाल्तु कुकुर छ

रातभरी मुसा मार्ने बिचरा बिल्लीहरु भगाएर(2)
गल्लिगल्लिहरुमा भन्छ कि उ यति बहादुर छ
हो मेरो घरमा एस्तो एउटा पाल्तु कुकुर छ

बच्चाहरुकै गाँसगाँसबाट चिची घिचिरहन्छ (2)
बाघ झै गर्जन छ मानोउ कि यति मसुर छ
हो मेरो घरमा एस्तो एउटा पाल्तु कुकुर छ

दिनभरी चोकमा बुद्दुहरुलाइ लोकतन्त्र
रास्ट्रभक्ती सुनाएर
साझमा स्वयम् सामन्तिको चोक्टाहरुमा दुगुर्छ
हो मेरो घरमा तेस्तो एउटा पाल्तु कुकुर छ

कुत्ता भएर खात्ते कुत्ता कै मरण मर्नुपर्छ साहेद
मलाइ थाहा छ कि तेस्को कस्तो कसुर छ?

मेरो घरमा एस्तो एउटा पाल्तु कुकुर छ
जो सदै सदै एउटा सन्तसाधुलाइ घुर्छ

Sujan Budhathoki – Ma Kabita Raksi Ra Baa

सुजन बुढाथोकि  – म कबिता रक्सी र बा !

जब म कबिता लेख्न भनेर कलम र कागज समाउछु
रातमा तब म मेरा दुइ चार शब्दहरुमा थकित भएर
शब्दहरुकै डोजले म लट्टिन्छु,
र कापिहरुलाइ सिरान र कागजहरु ओछ्यान बनाएर
आधा गिलास रक्सी पिएर
र आधा गिलास हेर्दा हेर्दै टोलाएर
कान्छा राइको भट्टिमा मेरा बा निदाए झै
हो कोर्दा कोर्दै म निदाउछु ।

हो म यहाँ यस्तै यस्तै छु

मेरा बा पनि ठ्याक्कै म जस्तै छन
हरेक दिन साझपरेपछी,
भट्टी छिरेर भट्टिमै अलिकती सुत्छन,
अनि आधा कबिताहरु लेख्छन
र मध्यरातमा चोकदेखि घरसम्मका अध्यारा बाटाहरुमा जुनकिरी झै
चम्कदै गित गाएर
अनि इनडोरका कुकुरहरु झै भुक्दै भुक्दै
मानोउ कि मेरा बा फेरि पनि अरु अलिकती
मिठा कबिताहरु लेख्छन,

मेरा बा!र सिमसिमे बिहानिमा उज्याला घामका किरणहरु जस्तै बनेर
या रातभरी मैदानमा काम गरेर फर्किरहेको मजदुर झै
या मानोउ कि देसका सब दुस्मनहरुलाइ मारेर
रणसङ्रामबाट रमाएर गोर्खा
फर्किरहेको कुनै बहादुर योद्धा जस्तै गरि घर फर्किएर आउछन
मेरा बा र बाचेका अरु आधा गिलास रक्सी पिएर र दिनभरि निदाउछन,
कुनै अनिदो जुन जस्तै गरेर

मेरा बा ! यहाँ
यस्तै यस्तै कै छन
हो जो यहाँ ठ्याक्कै म जस्तै छन,
जो फेरि पनि बेलुकापख ब्युझन्छन
र कन्चनस्नान अनि अलिकति
अन्नपान गरेर फ्रेस झै लाग्ने गरि र बिस्तारै भन्छन कि

“I.m sorry, म अबदेखि भोलि रक्सी खादै खान्न कान्छा छुदै छुन्न”
भन्दै कसम खान्छन
र नभन्दै फेरि पनि सधा झै उसैगरि
चोर स्याल झै साझपख सुटुक्क बाहिर निस्कन्छन।
र बिच बाटोमा मलाइ देखेर डराउदै फेरि पनि
भन्छन” अलिकती हिजोको हिसाब बाकी छ भट्टिहरुमा अनि अलिकती ईतिहास लेख्नु छ मलाइ आज, त मेरो बाटो नछेक कान्छा
अनि अब आइन्दा त मेरा कबिताहरु पनि नलेख
म एकैछिनमा आउछु”
नभन्दै जान्छन

खाली गिलास र सिसि समाएर रक्सीको चमत्कार देखाइरहेको कुनै जादुगर जस्तै
या आगोको रापले रन्किएर तन्किरहेको रबर झै
हो मेरा बा यहाँ एस्तै एस्तै कै छन ।
जसरी हरेक दिन म कलम मात्र के समाउछु
त्या सधै स्वयम् एउटा कबिता बन्छ
र म भन्छु कि,
मलाइ माफ गरिदेउ मेरा बा
अबदेखि म कैले पनि तिम्रा कबिताहरु लेख्ने छैन ।

भट्टिमै अर्धनिन्द्रा निदाएर अनि
भट्टिमै आधा सपनाहरु सजाएर
हिमालका सेताम्य हिउ झै रङ्गिरहेका
अनि बर्सोउ बर्ष सम्म पनि लगातार दिनभरि सहरको सडक किनारमा उभिएर
ल्याम्पोष्ट झै
धप्प्धप्प बलिरहेका
या,
कुनै बिरक्त बाटाहरुमा लामालामा दारीजुघा
कपाल पालेर
अनि च्यातिएका कपडाहरु टालेर
उ पर जोगि जसरी आइरहेको त्यो बिछ्युब्ध बुडो मान्छे
हो त्यो मेरै बा हो,
जो ठ्याक्कै म जस्तै छ,
जो बाडिले अन्नबाली बागाएर खाएका सर्वाङ्गा
नाङ्गानाङ्गा खेतहरुमा
भमरा जस्तै गरेर दिनभरी डुल्छ
अनि हुरिबतासले उढाएका घरका उदाङ्गा धुरीहरुमा
कोइली झै गित गाउदै घुम्छ
अनि बिरहहरु भुल्छ

जो जिन्दगी देखि नै दिक्क लागेर
रक्सी प्युछ
अनि रक्सी देखि नै वाक्क लागेर
जिन्दगी ज्युछ
त कैले रक्सी देखि नै दिक्क लागेर
रक्सी प्युछ
अनि मलाइ मातृभुमिका सत्रुहरुलाइ बिभस्स बनाउन
सैनिक कमाण्डरले झै आदेस दिएर
अनि एकैछिनमा उनिहरु कै आक्रमणले हण्डर खान्छ
मेरा वा ती तिम्रा सुकेका रक्तनसाहरुमा
सप्तकोसिको बोउला बहाब झै दोउडिरहेको जस्तो देखिने
भन त्यो कुनै सराप हो या तनाब??

धार हराएर दिनहु कामिकोमा कुदिरहेका कुनै तरवार जस्तो
या समचार हराएर दोउडिरहेको पत्रकार झै
या यस्तै तस्तै कि मानोउ आमाको काख नपाएर
रोइरहेको कुनै दुधे बालक झै
रोइरहन्छन
मेरा बा निरन्तर
म मान्छु कि जस्का आँसुहरु पनि
रक्सीहरु नै हुन
पसिनाहरु पनि रक्सी नै हुन
र रक्सीहरु उन्का रचना हुन
ती रचनाहरु जस्लाइ मात्र हरेक दिन सङ्कलन गरे,
त्यहा एउटा ठूलो मधिरा अल्कोहल फ्याक्ट्री
वा कला कम्पनी बन्नेछ

मेरा बा जो यहाँ ठ्याक्कै यस्तै केही छन
हो मेरा ठ्याक्कै म जस्तै छन
किनकी मेरा बा! म भन्दा पनि खुङ्गखार
कलाकार हुन ।।

(कपोकल्पित जड्या वा दुख्याचा बुवाहरु प्रती समर्पित)-सुजन