बिप्लव प्रतिक – लास
बाटोको मोडमा
एउटा लास लगिँदैछ,
लास अर्थात् चिरनिद्रामा परेको एउटा मानिस ।
देख्नेबित्तिकै आफ्नो काल याद आएन
याद अर्थोक नै आयो, र विचलित भएँ म ।
त्यस शवको सपना याद आयो
मुर्दाले Continue reading “Biplav Pratik – Laas”
नेपाली कविता को बिशाल संग्रह
बिप्लव प्रतिक – लास
बाटोको मोडमा
एउटा लास लगिँदैछ,
लास अर्थात् चिरनिद्रामा परेको एउटा मानिस ।
देख्नेबित्तिकै आफ्नो काल याद आएन
याद अर्थोक नै आयो, र विचलित भएँ म ।
त्यस शवको सपना याद आयो
मुर्दाले Continue reading “Biplav Pratik – Laas”
सुधीर छेत्री – नयाँ बिहानको कोलाज
पूर्वेली आकासको कुनाबाट
घामले रातो रूमाल हल्लाएर
एकदिवसीय म्यारेथेनको घोषणा गरयो।
फुच्चे दुबोहरु शितमा खुट्टा चोप्दै उफ्रिए।
हावाले घाँटी फुलाएर
सुसेली बजायो।
आँखाको Continue reading “Sudhir Chhetri – Naya Bihan Ko Collage”
प्यारो साथी
आज तिम्रो नया बर्षमा
तिमीलाई
शुभकामना
मेरो त यहाँ
नया बर्ष अब आउछ,आउदैन
त्येसैले तिम्रै नया बर्षमा
तिमीलाई शुभकामना
मेरो देश
बिखण्डनको संघारमा छ
मेरो देश
एकादेश बन्ने क्रममा छ
मेरो Continue reading “Bhira Khadka – Pyaro Sathi”
ॠतु आसीक – सम्बोधन
धर्तीभारिका वासिन्दाहरु हो !
म सम्बोधन गरिरहेको छु |
तिमीहरुलाई
म तिमीहरुलाई ढुंगाले वोलेको आवाज सुनाउँछु |
काँतर हो !
यतिका शताब्दीसम्म आफूलाई
कुवाको भित्र राखेर
संसारको मपाई भन्न र भनाउन खोज्ने हो !
जिन्दगी ज्यादै अर्थपूर्ण र कामलाग्ने भएको छ |
सुन्तला भन्दा कमलो र
मौरीको मह भन्दा मिठो छ सूर्य
आउ यसलाई टुक्रा -टुक्रा पारेर खाउ
सुतेका सुताहाहरुलाई पनि झ्यालबाट
सूर्यका टुक्रा छिराइ दिउ
बुझनेले बुझे हुन्छ
जिन्दगी ज्यादै अर्थपूर्ण र संघर्षशिल भएको छ |
बाँच्न मन पराउने हो !
बाँच्न ज्यादै अप्ठेरो भएको छ |
हुन सक्ने र ढुंगाको छाती माथि
हरियो दुवो उम्रिएको हेर्न मन भए
आँट गर
अझै जाँगर भर
मान्छेले कसरी बाँच्नु पर्छ |
लुकेर चियाउने गर
निगरानी राख्ने गर
ए धर्तीभरिका मान्छेहरु हो !
म तिमीहरुलाई सम्बोधन गर्न फेरी आउने छु |
म बेला -बेला आउँदै भन्ने छु |
आँट इमान्दारीको आत्महत्या कहिले नगर्नु
तिमीहरुले चाहेको
वैचारिक र व्यवहारिक जिन्दावादलाई
म पनि सहयोग गर्नेछु |
कठोर र इमान्दारी हाथहरु चलाएर
आकाश भन्दा पनि माथि माथि उचाली दिनेछु |
हांगयुग अज्ञात – बाढी
जब बाढी आउँछ
तब धेरै कुराहरू भत्किन्छन्
बाँध र पुलहरू भत्किन्छन्
खेत र बाटोहरू भत्किन्छन्
घर र सम्बन्धहरू भत्किन्छन्
जब बाढी आउँछ
तब धेरै धेरै कुराहरू भत्किन्छन्,
तर खै ! किन भत्किदैनन् –
सप्तकोसीको राष्ट्रघाती सन्धी
टनकपुरको आत्मर्समर्पणवादी सम्झौता
खै ! किन भत्किदैनन् –
शासकहरूको राष्ट्र बेच्ने हस्ताक्षर
खै ! किन भत्किदैनन् –
शासकहरूको सिंहदरबार !
जब बाढी आउँछ
तब धेरै कुराहरू भत्किन्छन्
विश्वास र आदर्शहरू भत्किन्छन्
मन र इच्छाहरू भत्किन्छन्
आशा र भरोसाहरू भत्किन्छन्
जब बाढी आउँछ
तब धेरै धेरै कुराहरू भत्किन्छन्,
बाढी नदीको होस् या आँसुको
बाढी राजनीतिको होस् या जीवनको
बाढी आखिर बाढी नै हुन्छ
त्यो आए पछि धेरै कुराहरू भत्किन्छन्
इनार र माछापोखरी
कुलो र पैनी सबैसबै भत्किन्छन्
पाठशाला र स्वास्थ चौकी
पसल र दुरसंचार सबैसबै भत्किन्छन्,
तर साथी हो
संसारमा एउटै मात्र यस्तो बाढी छ
जसले केही कुरा भत्काउँदैन
बरू जोड्छ भत्केका बाँध र पुलहरू
बरू गाँस्छ भत्केका मन र विश्वासहरू
बरू निको पार्छ बाढी र पैरोका घाऊहरू
बरू निको पार्छ भुँइचालो र महामारीका चोटहरू,
हो, साथी हो
यो यौटा यस्तो अद्भूत बाढी हो
जसको निम्ति हामीले सधैँ भेला हुनु पर्छ
र मान्छेहरूको डुबेका सपनाहरूलाई किनार दिनु पर्छ
र यो बाढीको नाम हो
सहयोगको बाढी
जसले सधैँ सङ्लो हृदयको लहरमा
हामीजस्तै मान्छेहरूको जीवनलाई
समाउने यौटा आधार दिनु पर्छ
हो, साथी हो
धमिलो पानीको बाढी विरूद्घमा
सहयोगको सङ्लो बाढी आउनु पर्छ
तरजब बाढी आउँछ
तब धेरै कुराहरू भत्किन्छन्
तब धेरै धेरै कुराहरू भत्किन्छन्
इमान र लाजहरू पनि भत्किन्छन्
लाज र इमानहरू पनि भत्किन्छन् ।
( यो सप्तकोसी बाढी पीडितहरूको सहयोगार्थ हङकङ नेपाली महासंघद्वारा आयोजित कार्यक्रममा वाचित कविता हो । )
कठैबरा !
बागग्मती
कहिल्यै बग्न सकिनन्
स्वतन्त्र भएर सलल
खोसे मान्छेहरुले
स्वतन्त्रता उनको
खुल्न नसकेर कहिल्यै
पर्यावरणको तन्तु
मान्छेहरुको चेतमा
मात्रै सडकहरु बगिरहे
जुलुश भएर सलल
न रोक्यो कहिल्यै
पेटीमा थुपारिएको डंगुर फोहोरले
डण्डीफोर निचोरेको अनुहार जस्तो
काठ्माण्डौ खित्का छाड्छ
खुट्टा उचालेर अधुरो खुशीमा
नयाँ बजार
यौटा विचार भड्काउंछ
वालुवाटार
यौटा विचार अड्काउंछ
बल्खु ट्वाल्ल परिरहँदा
नयाँ बानेश्वर
लाजले टाउको झुकाउंछ
र भन्छ
काठ्माण्डौ बाहिर
खै नेपाल कहाँ छ ?
कर्णालीको आवाज
आवाजहरुकै भिडमा बिलायो
अब त रोल्पापनि
काठ्माण्डौ मै हरायो
निमुखो रत्नपार्क बरा !
अझै विचार बगाउंछ
उरालेर मान्छेहरु सडकमा
लहर – लहर
तरंग – तरंग
जुलुशहरुमा सलल
स्थिरप्राय: बागग्मती
पुलुक्क हेर्छिन काठ्माण्डौलाई
र भन्छिन
कठैबरा ! गति नेपालको
उन्को र मेरो नियति उस्तै
संधै रोकिनुपर्ने आफ्नो गति
स्वतन्त्रता गुमाएर
अरुअरुले नै बनाएको फोहोरमा ।
कोमल भट्ट – सम्झनाका लहरहरु
सम्झनाका लहरहरु छल्किएको धेरै भयो
हृदयको भित्री घाउ बल्किएको धेरै भयो
चाहनाको संसारमा आगो लाग्दा हुरुरुरु
डंडेलोले अभिलाषा सल्किएको धेरै भयो
श्रावणको भेल जस्तै आँसु धारा बगाएर
एकान्तमा डाँको छोड्न पल्किएको धेरै भयो
कल्पनाको सिसमहल गर्ल्यामगुर्लुम ढलेपछि
बिहानीको शीत सँगै टल्किएको धेरै भयो
लुकाउन खोजे पनि अनुहारमा स्पष्ट हुँदै
विषादका छायाँ मात्रै झल्किएको धेरै भयो
जताततै निराशाले निल्न खोज्दा”कोमल”मन
आशाजनक बाटो तिर ढल्किएको धेरै भयो
पुरानो नैकाप,काठमाडौँ
हाल:-न्युयोर्क,अमेरिका
१८ मार्च ,२०१३
पोष्टर टॉंसिएको छ समयको निधारमा।
टाइमपासहरू पढ्दैछन्
आफ्नै अनुहारको पुरानो बिसङ्गति।
समयलाई
चप्पलले टेकेर उभिएको त्यो आदर्शको छाती छोएर
भुइँमा झरेको छ विशाक्त हावा।
त्यही हावाले बोकेको खस्रो चिच्याहटले छ्याप्प भिजेको भुँइ फुटाएर
उम्रिएको बिरोधपदक्षेपको छिप्पट अक्षर
दह्रो छाती गरेर उभिएको छ पोष्टरमा।
पोष्टर भनेको कुनै गोर्खाको समसामयिक अनुहार त हो
जो कञ्चनजङ्घा जत्रो अग्लो भएपनि देख्दैन
अन्धो संविधानले।
पोष्टर भनेको यही भीड़को फिङ्गरप्रिन्ट त हो
जसले सधैँ थ्याप्चेको तोक्चे हालेको छ डरछेरूवा देशलाई।
पोष्टरमा कति धपक्क बलेको छ
चिन्हारीको घाउ।
कति बलियोगरी उभिएको छ
किनारमा उम्रिएको नेपाली अक्षर।
एउटा दह्रो मर्यादा हुने गरेको इतिहासलाई
बलैले उचाल्दै आएको सत्यको पानीफोका
हत्केलामा नै फुटेपछि
आह! कसले टॉंस्यो हँ त्यो पोष्टर?
नव-उपनिवेशकारी बोराको भित्तामा?
पोष्टरको कुनै संवेदन हुँदैन
कुनै आत्म हुँदैन
कुनै जात हुँदैन
पोष्टर र वर्तमानले एकैचोटी सासमा लिने
त्यो विष्मयकारी हावा
कत्ति जोड़ले चलेको
हर्नू गोर्खाहरूको खण्डहर स्वाभिमान उख्लिनेगरी हल्लिएको!
त्यो हावाको आँखामा देखिने रङ
कुन दलको हँ
त्यसको नाइके को?
एउटा त्रसित वर्तमान टेकेर उड़ेको परेवा
यसपाली पनि फर्किन्छ -फर्किन्न।
छातीको टॉंक खुल्लै राखेर
मर्यादा र स्वाभिमानलाई स्तन जस्तै देखाउने
सेलेब्रेटी राजनीति
देह धन्दा गर्दै गाउँ पस्छ।
त्यसको फिलाभरि पोखिएको स्वप्वदोषहरूलाई
रोटीमा दलेर बॉंड्छ
भोका भविष्यहरू जो पेट बॉंधेर बसेका छन्
कुच्चिएको थाल जस्तो निधार बोकेर
राजनीतिको कामुक भाषामा
कति छिटो साटिन्छ
मान्छेको मर्यादा।
सालाहरू
ती नै थालहरूबाट आत्मदाह गर्दै हाम्फालेका अक्षरहरू
पोष्टर टॉंस्दैछन्
हेर्नू
आफ्नै मरूभूमि छातीमा
लौ, हेर्नूनी फेरि
पोष्टरमा
पढ्दैछन आफ्नै खिल्लीहरू
किनारा परेका अर्थहरूले।
पोष्टरको त्यो ठूलो ऐनामा टल्किएका
जायज मागहरूको चहकले
हेर्नू नी कसरी चिम्लिएको छ
सरकारको आँखा।
बिजु सुवेदी “विजय” – फूल तिमी बिद्रोह गर
हे फूल ! तिमी सृष्टिको अत्यन्तै सुन्दर सृजना ।
तिमी बगैंचाको शोभा ।
पृथ्वीको देदिप्यमान ।
तर तिमीलाई चुँडेर देवताको पाउमा गर्छ सेवा ।
के यो सेवा हो ?
देवताको सुन्दर रचना तिमी
तिमीलाई लुछेर शीरमा किन राख्दछ ?
सृष्टिको शोभामा किन यत्ति बवण्डर ?
हे ! हिँस्रक समाज ।
यो वलिभन्दा भयो ठूलो घात ।
तिमलिाई लुक्ष्दा रुन्छ मेरो मन ।
तिमीलाई लुक्ष्दा सुरम्य प्रकृति हुन्छ रोदन ।
के यस्तो थाहा छ भक्तहरुलाई ?
तिमीहरु भक्त होइनौ ।
तिमीहरु अभक्तको उँचाइमा चढ्दै छौ ।
सुन्दर सृष्टिलाई अझ सून्दर बनाऊ ।
अनि पो खुशि हुन्छन् भगवान ।
अनि पो प्रकृति–देव हुँदैन छटपट ।
फूल लुक्षिँदा म सधैँ रुने गर्दछु ।
त्यस्तै हालत छ बम्बै बेश्यालयमा नारी पूmलको ।
कहिलेदेखि !
हे कहिलेदेखि ! पूmल लुक्ष्ने चलन ल्यायो ?
त्यसको प्रसाद मलाई चाहिँदैन ।
भो मलाई प्रसाद चाहिँदैन ।
पूmललाई लुक्षेर मेरो टाउकामा राखिदिन्छ ।
त्यो अस्विकार गर्दा म नास्तिक रे !
म पागल रे !
म त्यो टुक्रा पूmललाई फेरि जोड्न खोज्छु ।
फेरि त्यो फूल लुक्षेको घाउमा मलम लगाउन खोज्छु ।
फेरि असमर्थ हुन्छु ।
एकपल्ट गुमेको अस्मिता फेरि फर्कँदैन ।
फूललाई लागेको घाउ वर्षौ भइसक्यो ।
खै कसले बुझेको ?
जतिबेलादेखि भौतीकरुपमा देवता पूज्ने चलन ल्याए ,
आध्यात्मिकताको भयो अन्त्य ।
आत्मिकताको पनि भयो अन्त्य ।
पूज्ने भए मनले पूज भगवानलाई ।
प्रकृतिदेवलाई अझै सुन्दर बनाऊ ।
तिमी पनि फूल झैं सुन्दर बत्रेछौ ।
त्यत्तिबेला पनि पूmलले भत्रेछ ,
तिमीलाई कसैले नलुछोस् ।
तिमीलाई कसैले वलि नदेअेस्
यत्ति उदार छ पूmल ।
पूmलले भनिरहेको छ ।
पूmलले भनिरहनेछ ।
मैले त भोगेँ भोगेँ
अरु कसैले भोग्न नपरोस् ।
यत्ति सुगन्ध छ पूmलमा ।
मैले त राम्रो दिन खोजेँ ।
मैले त सुगन्ध छर्न खोजेँ ।
फेरि मैमाथि भयो घात ।
यो संसारमा राम्रो काम गर्न नहुने रैछ ।
काँडा भएर बाँच्नु पर्ने रैछ ।
मैसँगैको काँडालाई कसैले उखेलेर फ्याँक्दैनन् ।
तर मलाई कसैले निचोर्दछन् ।
कसैले सियोले घाउ पारेर उन्दछन् ।
मलाई मेरो ठाउँमा सुगन्ध पोख्न दिँदैनन् ।
पूmलले फुल्नै नहुने ?
राम्रो काम गर्नै नहुने ?
फुल्न थाल्यो कि लुक्षेर लगिहाल्छन् ।
यहाँ सब माली रोएका छन् ।
वनमाली रोएका छन् ।
घरमाली रोएका छ्न् ।
सब माली रोएका छन् ।
आँसू बरबरी झरिरहेका छन् ।
फूलका प्रसाद दिइरहेका छन् ।
झन् रुवाइरहेका छन् ।
भगवान रोइरहेका छन् ।
प्रकृति रोइरहेकि छिन् ।
त्यसैले मैले भत्रै पर्दछ ।
हे पूmल ! तिमी कति सहन्छौ पीडा !
तिमी अबला पूmल नबन ।
तिमीले सहेको जुगौं भइसक्यो ।
तिमीले अन्याय सहनुको पाप गरिरहेकिछ्यौ ।
त्यसैले तिमीले धर्म गर ।
तिमीले अब बिद्रोह गर ।
तिमीले अब राँको बन ।
तिमीले अब राँको बन ।
कुलेश्वर आवास क्षेत्र , काठमाण्डौं
बि. जे. बान्तवा राई – खै त जिबनको परिभाषा???
आँशुको सागर वा दु:खको महल
जिउँदो हुनुको एउटा रहस्य हो की
मृत्युको लागी गरिने एउटा पहल
जहाँजतीं हिँसा छ, आतंक छ
त्यहीं छ जिबन, समेटिएको
जहाँ छ भोक छ रोग छ त्यहिं छ
जिबन लपेटिएको, झपेटिएको
जहाँ आशा अनी कल्पना, सपना छ
त्यहिं छ जिबन अनी हरेक बिषमताहरु
जिबन छ सबै छ यहाँ नर्क छ यहाँ
स्वर्ग छ यहाँ, दैंत्य छन यहाँ
देवता छन यहाँ,पशु जस्तै मानव
र मानव जस्तै पशु सबैको आ-आफ्नै
जिबन छ यहाँ, के यहि हो जिबन?
कोई मर्न चाहने जिबन छन यहाँ
कोई युगौ युग जिउन खोज्ने जिबन छन यहाँ
हारसँग जीत र जीत सँग हार मागी
रहेका अन्धो जिबनहरु छन् यहाँ
पाईला-पाईलामा फूल रोप्ने जिबन
अनी शुल पनि रोप्ने जिबनहरु छन यहाँ
खै कस्ले दियो अर्थ जिबनको??
न रामायणले जिबन यहीं भन्न सक्यो
न गीताले न बाईबलले, न कुरानले
केवल जिबन त्यो अपरिभाषित रह्यो
यहाँ परिभाषित जिबन खै कहाँ?
बुद्वको परिभाषाले आज मेटिएको छ
अहिलेका बिद्वानहरु केवल पाना थप्न
यहाँ लागी परेका छन, केवल ,,,
अनी दार्शनिक खै त यहाँ असल दर्शन??
सबै परिभाषा खोज्दा खोज्दै
बाङ्गिएका टेंढिएका, लङ्गडो, अपाङ्गो
जिबनको अर्थ खोज्दा खोज्दै
दाह्री जुँगा फुले, माटोभित्र मिले
अहँ जिबनको परिभाषा खै कहाँ?
यहाँ जिबन जहिले अपरिभाषित रहेर
जहिले लाटो बुङ्गो रहनेछ, केवल
इशाराको भरमा चलिरहन्छ जिबन
मृत्यु देखी जिबनसम्म, जिबन देखी
मृत्यु सम्म केवल अपरिभाषित
अन्धो भएर, अनी अपरिभाषाको दह्रो
जेलमा कैद भएर, त्यो कहिले
देखा पर्ने छैन, जहिले जहिले
बन्द भएको छ, त्यसको परिभाषा
जनमकैदी भएर बसेको छ,
यहाँ जिबनको परिभाषा खोज्नेहरु
र लेख्नेहरु केवल ,,,,,,
आफ्ना इन्द्रजालमा पङ्गु बनाउन
खोजेका मात्र हुन, जिबन
जहिले तहिले अपरिभाषित भएर
रहनेछ, अपरिभाषित भएर रहनेछ।
चन्द्र गुरुङ – स्याङ्गे मामा
सारा पीरव्यथा
अनेकथरी थकान
छोप्ने कोशिश गर्दै बबुरो ढाका टोपी
थलापरेको छ स्याङ्गेको शिरमाथि ।
पोहोर दशैँमा
पल्टने हवल्दारले कोशेली टक्रयाएको खाकी जाँघे
लाचार स्याङ्गेको Continue reading “Chandra Gurung – Syange Mama”
हेमन्त परदेशी – आउ एउटा संकल्प गरौ
सुनौलो बिहानीको स्वागतार्थ
बस्तीहरुमा गुन्जिएको भालेको डाकसंगै
धर्तीलाई छाद हाल्न आइपुग्ने
उषाको पहिलो किरणसँगै
उठ्ने जमर्को गरौ
अधुरो यात्रा पुरा गर्नको निम्ती
अनि जुट्ने संकल्प गरौ
राष्ट्रिय एकता र सामाजिक मुक्ति सहितको
संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र निर्माणको निम्ती
नत्र हाम्रा यी ब्युझाईहरु
फेरी पनि कुम्भकर्णकै निंद्रामा परिणत हुनेछन्
कहिल्यै अन्तिम बन्न नसकेका हाम्रा यात्राहरु
गन्तब्यमा पुग्न नपाउदै बीचैमा अधुरो बन्नेछन्
किनभने, ऊ, तँ र म को राजनीतिबाट बिखन्डित हाम्रा मानसिकताहरु
अझै पनि हामी र हाम्रो भावनाहरुमा अनुवाद हुन सकिरहेकाछैनन्
अस्तित्वबिहीन हाम्रा मुर्दा जिन्दगीहरु
जन्तीको जमात अथवा मलामिको ताँतको सार्थकता भन्दा
अलिकति पनि माथि उठ्न सकिरहेकाछैनन्
त्यसैले आऊ सहयात्रीहरु हो!
अन्तरआत्माबाटै एउटा यस्तो संकल्प गरौ
पूर्णिमाको जून नउदाएको रातमा पनि
यात्राको निरन्तरार्थ हातेमालो गरेर बामे सर्ने हिम्मत गरौ
चुक घोप्टिएका घनिभूत अँध्याराहरुलाई चुनौती दिन
सुषुप्त बनिरहेका हाम्रा चेतनाका दीपहरुलाई
एउटा ज्युँदो र जाग्दो ज्वालामुखिमा पारिणत गरौ
हो, लक्ष्य चुम्न निश्चय नै भने जस्तो सजिलो हुनेछैन
तर असम्भव भन्ने कुरा पनि
लाछी र कायरहरुको मनमा बाहेक
संसारमा अन्त कही छैन
हाल: दोहा, कतार
धनबहादुर ओली – बियुँझाइदेऊ मेरा कविताहरू
तिमीले गाउँ छोड्दा
बिराना भए मेरा कविताहरू
तिमी थियौ र पो
बजाउँथ्यौ बाँसुरीको धुनमा
मेलापात हिँड्ने बाटोभरि
कहिले सुसेल्थ्यौ
कहीँ चुहिन्थे तपतप्
तिमी Continue reading “Dhan Bahadur Oli – Byunjhaideu Mera Kabita Haru”
टंक सुब्बा – जस्तै जस्तै
सोचाइहरुको समस्थलीमा उभिएर
अन्दाज गर्दा उस्तै-उस्तै
जीवनको गहिराइमा डुबेर वास्तविकतलाई छाम्दा
त्यस्तै-त्यस्तै
अब भिन्नता के भनौ
समान मान्छे भएर जिउदाका क्षणहरु
एउटै आकास सबैले ओढे जस्तै-जस्तै
समयको चाल्नोबाट भाग्यवस
छानिएर बाच्दा
आशाहरु बाधिन्छन् धेरै
जहा रङ्गीने सपनाको दुनिया
झन् हुन्छ उस्तै-उस्तै
र व्यवधानको सागरभरी मडारिने ज्वारभाटा
त्यो पनि हुन्छ त्यस्तै-त्यस्तै
अपवादमा यो मन मुस्कुराउदा
लाग्छ मलाई सारा मुस्कुराए जस्तै-जस्तै
परिस्थितिवस वर्वादिएका पलहरु
अतीत बनेर भोग्नु पर्ने पीडाहरु
हुन्छन् त्यस्तै-त्यस्तै
आफ्नाआफ्नै स्वाद हुन सक्ला
अनुभूतिहरुमा
तर दोहोरिएर आउने दिनहरु
हुन्छन् सधैंको जस्तै-जस्तै
नदीको प्रवाहसंग चालेका पाइलाहरु
यात्रामा अघिपछि भए पनि
हिंड्ने गोरेटोहरु हुन्छन् उस्तै-उस्तै
गाउवस्ती सहर जहा रहे पनि
प्रत्येकले व्यहोर्नु पर्ने अड्चनहरु
हुन्छन् त्यस्तै-त्यस्तै
अन्तराल नै के छ भनौं
मैले जिएको जिन्दगी तिमीले भोगे जस्तै-जस्तै ।
भाग्य नि यत्तिको हो र,ठाडो शिर तलै नुग्यो
चाईंदैन चेपारे बोलि, गालि खाएँ भयो पुग्यो
अक्षता पाती र चामल, फुकेँ फ्याकें नराम्रो भो
न गाडें शान्तिको झण्डा, डण्डा खाएँ भयो पुग्यो
बर्ष दिन शनिको चक्र,उल्का छ भामरि पनि
पर्दैन ग्रहको जाप,श्राप पाएँ भयो पुग्यो
हातका रेखा छन् उल्टा,चिना टिपन अकाट्य छ
परेन प्यारको ढर्रा,छर्रा खाएँ भयो पुग्यो
बर्तमान खोच्च्याई हिड्छ, बिगत रुन्छ धुरु धुरु
नगर भोलिका बात,बाँच्न पाएँ भयो पुग्यो!!!
अफगानिस्तान,३१/०१/२०१३
केशव आचार्य – बिश्वास बल्नु बलिसक्यो (नेपाली गजल)
यति धेरै पिडा दियौ, मन जल्नु जलिसक्यो
शान्त मेरो ह्दयमा, आँधि चल्नु चलिसक्यो
जिन्दगीको परिभाषा, खोजी खोजी थाकिसकेँ
सल्किएर आँफैभित्र, पिडा गल्नु गलि सक्यो
नआउनु फर्किएर, मनका व्यथा मेटाउन
तिम्रा सबै सम्झनाहरु, आज ढल्नु ढलिसक्यो
कति खाउँ आफुमात्र, चोटमाथि चोटहरु
आगो भित्र दनदनी, विश्वास बल्नु बलिसक्यो
भक्ति घिमिरे ‘दुर्बोध’ – वर्तमान
(Source: मधुपर्क मंसिर, २०६७)
बाटोभरि
गोमन सर्पहरू
सल्बलाइरहेछन्
र
फणा फिजाइरहेछन् ।
गन्तव्य रोकिएको छ
शून्यताभित्र
देश आफैँ हराएपछि
ममता
चुडिन खोजेपछि
मुठ्ठीहरू कसिन थालेका छन्
मामका लागि लाम लागिरहेछौँ हामी
स्वाभिमानको जित खोजिरहेछौँ हामी
हाम्रो छाती चहर्याइरहेछ
पैताला घोचिरहेछ
कालापानीमा
सुस्तामा
मानेभञ्ज्याङमा…..!
तिमी त हृविस्कीको चुस्कीमा
मस्त छौ
म निःशब्द भएको छु
र
सीमारेखाको खोजीमा
दसगजा क्षेत्रमा हराइरहेछु
मेरा पाइतालाबाट
रगत बगिरहेछ
र
कोरिरहेको छ
रातो सीमारेखा ।
लिलामीमा परेको स्वाभिमान
बन्धक राखेर
कसरी गौरवको गीत गाउँ म ?
हिजो आज
फूलबारीमा फूलहरू फुल्दैनन्
भमराहरू डुल्दैनन्
पुतलीहरू उड्दैनन् ।
पानीको मूल सुकेको छ
भूलैभूलका हूलहरूभित्र
चरचर चहर्याइरहेछ
मुटु
हलहल बगिरहेछ रगत
ए ! आऊ न !
अलिकति मलम लगाऔँ
अलिअलि कलम चलाऔँ
हाम्रो हराएको
सीमा स्तम्भ भेटिन्छ कि
गौरवको सगरमाथा अलि ठडिन्छ कि !
चन्द्रलाल भोमि – जन्मदिन
(मधुपर्क बैशाख, २०६७)
फूलमा कुनै सुवास छैन
न बग्ने नदीमा कुनै ध्वनि छ
पूणिर्मामा कुनै ज्योति छैन
न सङ्गीतमा नै कुनै सुरताल छ
हरियालीमा कुनै मनोरम चाल छैन
न खुशीयालीमा नै कुनै खुशीको लगाव छ
आफन्तहरूको भीडमा कुनै रस छैन
न मुस्कानहरूको
फैलावटमा कुनै मुस्कुराहट छ
दुलहीझैँ सजिएकी म –
सजावटमा कुनै सुन्दरता छैन
न पर्खाइको नयनमा कुनै चमक छ
के भयो आज खै, के भयो
दिलमा कुनै चयन छैन
न रुन्चे नयनमा नै आँसु छ
यस्तै भयो पि्रय, आज
तिमी बिनाको ‘जन्मदिन’ मा
दीप सबै निभेको भान भयो
तिमी बिनाको ‘खुशियाली’ को माहौलमा
खुशी सारा छिनेको भान भयो ।
पो.ब.नं. ११२०९ काठमाडौं
बिप्लव प्रतिक – मान्छे किन यात्रामा छ ?
केही रहर, केही महत्वाकांक्षा
थोरै सफलताका मुस्कान
अनि धेरै शूल छातीभरि बोकेर
म जिन्दगीको कठोर र रापिलो मरुभूमिमा
हिँडिरहेछु ।
कतिपल्ट सुनसान बाटो हिँड्दा
म डरले पल्याकपुलुक काम्दै हिँडेको सम्झना छ,
कतिपल्ट कहिल्यै नआइपुग्दा बिसौनी
डाँको छाडेर हुरुक्क रोएको याद छ ।
कस्ता बाधा हुँदा रहेछन् थाहा पाएको छु
कत्रो धैर्य टुट्दो रहेछ चाल पाएको छु,
यात्रा तय गर्दा कहिले घामले पोल्दो रहेछ
कहिले बर्सातले रुझाउँदो रहेछ
कहिले जाडोले कमाउँदो रहेछ
कतिले पछाडिबाट अङ्कुसे लगाउँदा रहेछन्
कतिले अगाडि नै जाल हाल्दा रहेछन्
छहारी दिने र माया गर्नेहरू परै बसेर हेर्ने गर्दा रहेछन्
म्वाइँ खाने र सहारा खोज्नेहरू दोधारमा पर्दा रहेछन्
सोच्दा रहेछन् र आपसमा सोध्दा रहेछन्
“यो मान्छे किन यात्रामा छ ?”
म पनि बिलकुल त्यही सोच्ने गर्छु
मान्छे किन यात्रामा हुन्छ ?
र म पनि केलाइरहेछु
मान्छे र यात्राबीच साइनो के छ ?
पुल्चोक, १ अक्टोबर १९८८
टंक वनेम – रम्फुको पाखामा
चौंरीको घण्टी
कुहिरोको माझ
कागको इसारा
रम्फुको खोला
सुसाउँदै बग्छ
चल्दछ विरह ।
सबैले भन्छन्
गोठाला मान्छे
चौंरीको गोठमा
सल्केको मन
कसरी देखाउँ
मुटुको कोठामा ।