Rajendra Pahadi – Nepathya Ka Sapana Haru

राजेन्द्र पहाडी – नेपथ्यका सपनाहरु

भगवानस“ग प्रार्थना गरे“ मैले
सक्ने भए मलाई
चिसो आगो देउ,
तातो पानी देउ,
जसमाथि बिरालोझैं रुझेको मन
खलियानको धानझैं ओसिएको तन
सेकाउन सकौं,
तताउन सकौं,
अफशोच,
उसले मलाई
तातो ज्वाला दियो,
फुस्फुसे आश्वासन दियो,
र दियो आर्तका बाजाहरु
जहा“ मैले नया“ बिहानीको
आजाद सपना नचाइरहेछु ।

नैतिकताको भुकम्पले छत्विक्षत
आणविक भट्टीछेउ उभिएर
मैले मानवताको क्षितिज चिहाए“,
विज्ञानको आविष्कार खोतले“,
र देखे“ पत्रैपत्र सुनामीका
अनन्त छालहरुले
मान्छेको अस्मितालाई नङ्ग्याइरहेका
र मेरा कलिला सपना बलात्कृत भएका ।

म किंकर्तव्यविमुढ सोचिरहेछु,
किन लड्छ मान्छे वित्ता र कित्ताका लागि ?
किन रापिन्छ मान्छे फोस्रो उन्माद सा“चेर ?
अस्त्रशस्त्र थुप्राएर भट्टीहरुमा,
जीउ“दा सपनाको सडक जाम गरेर,
किन खोज्छ मान्छे शान्ति हावामा ?

म गम्छु÷म खल्बलिन्छु आफैभित्र,
मनको व्यापारको
असरल्ल पसल ओछ्याएर
अमरत्व कामना गर्ने मान्छे
आज डामिएर मरिरहेछ
आफ्नै विकिरणबाट ।

विछिप्त मनोदशा रोपेर
शुभकामनाको नाममा
खेतभरी ऐ“जेरु फूलाउन
नया“वर्ष पर्खिन्छौं हामी
र गाड्छौं पीडाका शुलहरु,
क्यालेण्डरको व्यापार बढाउन
पर्व, जात्रा र चाड्हरु
महिनैपिच्छे खोपेर कागजमा
यातना शिविर खडा गरिरहेछौं हामी ।

मैले नेपथ्यको डिलमा
ठम्म उभिएर हेरे“,
त्यहा“,…..
न सपना नया“ थियो,
न सिद्धान्त नया“ थियो,
न समय नया“ थियो,
त्यसैले त नया“ सपनाहरुको निर्मम हत्या
भैरहेछ दिनदहाडै यहा“,
र पनि देवताहरु चु“सम्म बोल्न सक्दैनन्
स्वप्न हत्याको बिरुद्ध ।।

कुश्मा, पर्वत

B J Bantawa Rai – Man Ko Prithak Karan Ra Punarutpadan Magdai Chu

बि. जे. बान्तवा राई – मनको पृथककरण र पुनरुत्पादन माग्दैछु।

सपनाको तिलिचोमा
चुर्लुम्म डुबेर सप्तरंगी
इन्द्रेनी खोज्ने मन,
बक्ररेखा झैं गोरेटोमा
समानताको नाप खोज्दै
निराशताको एन्टार्टिका
भित्र हराईरहेको छ,,,

पाईलै पिच्छे कैक्टसका
तिखा काँढा टेक्दै
कमल टिप्ने यात्रा आज
त्यहीं स्वार्थी मनको
प्रशान्त महासागर भित्र
निस्वासिँदै डुबुल्की मारीरहेछ,,

सोंची रहन्थे म,
सोंचभित्र कति बहुरंगी
गुलाफहरु फुल्छन
त्यहिं गुलाफको तिखो काँडाले
खिलिएको मुटु लिएर
भग्नावशेश सुमेरुमा
गुलाफ रोप्ने होडमा
अलकत्र झैं पटक पटक
कुल्चिई रहेछ,,,,,,,,

यात्रा भरि, कैंयौ अँध्यारी रात
अनी पारिला घामसँगको
संघर्षमा शहिद बनेको,
चिहानस्ँगै मेटिएको
प्राण पखेरुले आफ्नो गन्तब्य
लिई आफैबाट सन्याँस लिएको
भु-गर्भ भित्र लिप्त कंकाल
भोकाको गाँसभित्र अटाउन
लागेको एक छेस्का मन,,,

स्वर्गाभिमुख सदृश
जिओग्राफि भित्र
हेरेसस आत्मा
जिओमेट्रीकल प्रोगेसनको
स्पीड धडकन धड्किरहेको छ
अँध्यारी भित्र एक्लै,,,,,,,

बिष्मातको भण्डार अटेस मटेस हुँदा
बामियान को बुद्द झैं आकृती बिहिन हुदै
बिबशताको छो-रोल्पाहरु
स्वीस क्रोनो भित्र टिक टिक गर्दै
यत्र तत्र छरपष्टिन्छन
चिच्याहटसँगै चोक्टा चोक्टा भएर,,,,,

त्यसैले म ,,,,,,,,
बौद्दिक्ताका भखारी ति बिद्वानहरुलाई
मौनब्रती अदालतमा पुनरुद्दारको
लाख दियो प्रज्वलित गरी,
मस्तिष्कको जस्केलामा
बिचलित मनको पृथककरण
र पुनरुत्पादन माग्दैछु,,,,

Haribhakta Katuwal – Mero Yo Geet Ma Jun Murchhana Chha

हरिभक्त कटुवाल – मेरो यो गीतमा जून मुर्छना छ

मेरो यो गीतमा जून मुर्छना छ
त्यो तिमी होइनौ को भन्न सक्छ?

एउटै छ धरती आकास एउटै
एउटै छ उछवास चाहना एउटै
तरंग धेरै बिक्षिप्त मनमा
आँखाले मात्र को गन्न सक्छ?

तिमी हात म देऊ म पृत दिन्छु
तिमी आँट देऊ म जीत दिन्छु
रहर कुँदेका पाइलाहरूलाई
बन्धनको सागर को खन्न सक्छ?

शब्द – हरिभक्त कटुवाल
स्वर – नारायण गोपाल
संगीत – अम्बर गुरुङ

Acharya Prabha – Prem Diwas Geet

आचार्य प्रभा – प्रेम दिवस गीत

भन्नेहरू भन्दै गरुन प्रेम झुटो भनी
सोंच्नेहरू सोँच्दै गरुन माया खोटो भनी

देखाउँन सकौँ हामी प्रेम अमर छ भनी
बताउँन सकौं हामी माया अजर छ भनी

बन्न सकौँ मायाँमा अमर जोडी हामी
लेखौँ हामी पिरतीको अमर काहानी

फेर्न सकौं कलंकको अमिट प्रेम कथालाई
साट्न सकौँ दुई मुटुको पीर ब्यथालाई

(रचना समय २ /१२ /१० साँझ ५ ।१५ )

Manoj Bogati – Prashna Ko Artha

मनोज बोगटी – प्रश्नको अर्थ

सुनको थैला र कविता
एकै हुन्‌ बा?

बूढ़ो किसानको हत्केलाको ठेला
उसको छोरोको पेट हो
अनि उसको निधार चाहीँ तिम्रो किताब।

तिम्रा
कलिला क,ख-हरू
गाउँहरू हुन्‌
शब्द जिल्ला,वाक्य राज्य
अनि कविता चाहीँ तिम्रो देश।

धानका गेंड़ाहरू
तिम्रो आमाका आँखाहरू
जहॉं अग्लिएका छन्‌
सपनाका हिमालहरू
अनि तिम्रो विपना चाहीँ त्यसको आरोही।

यही गाउँको हावा
देशको सास।
तिमी त्यो सासको गहिरोमा जबदेखि डुब्नसक्ने हुनेछौ
त्यसबेला
तिम्रो प्रश्नबाट भुर्र उड़्‌नेछ
दुइ पखेटा अर्थ।

सुनको थैला र कविता
एकै हुन्‌ बाबु?

Shiva Prasad Gautam – Desh Banaun

शिवप्रसाद गौतम – देश बनाऔँ
(Source: Madhuparka मंसिर २०६५)

नेपाली नेपाली बीचमा नबनौँ हामी विकल
मेची-काली हो हाम्रो जन्मभूमि नेपाल ।
यो देश रहे मात्र हाम्रो रहन्छ शान, गौरव
देशकै लागि बाँच्ने नै बन्छन् सच्चा सपुत ।

जन्मजातमै मान्छे ठूलो-सानो हुँदैन
श्रम र सीपको योग्यताले बन्छ मान्छे महान्
सङ्कीर्ण कर्मवादले बन्दैन मुलुक असल
एकताको शान भुली नबनौँ कौरव-पाण्डव ।

आमाको छाती चुस्नेहरू नबन्नु पराई सुखमा
पराईको ओझेल मोह हुन्छ ओस समान ।
नठानौँ तुच्छ देश आफ्नो देखेर पराई मोहमा
दूधै पिलाए पनि सापले छोड्दैन कसैलाई डस्न ।

-स्यूचाटार-८, काठमाडौँ

Bimala Adhikari – Royeki Chhin Nepal Aama

बिमला अधिकारी – रोएकिछिन् नेपाल आमा

देशै भरि छाएको छ घनघोर संनाटना
बर्बर आसु खसाल्दैछिन आज मेरी नेपाल आमा,
रोएकिछिन नेपाल आमा आज देशमा दुःख पर्दा
आफ्नै सन्तानहरु बीच झगडा र मारकाट् हुँदा,
सन्तानलाई Continue reading “Bimala Adhikari – Royeki Chhin Nepal Aama”

Sadhana Sharma – Naya

साधना शर्मा – नयाँ

काम केही नौलो छैन, गफै मात्र नयाँ नयाँ
हाम्रो नेपाल पुरानै छ, तिम्रो जीवनशैली नयाँ

सबै ठूला पदहरुमा आफ्नै चम्चाहरु भर्यौ
उपहार भन्दै घुस, लिई तिमी दङ्ग पर्यौ
हाम्रो आङ नङ्ग्याएर, तिमी लाउँछौ सुट नयाँ
काम केही नौलो छैन, गफै मात्र नयाँ नयाँ

धिक्कार छ हामीलाई तिम्रो विश्वास गर्यौं किन
तिम्रा मिठा कुराहरुको जालमा हामी पर्यौं किन
हामीलाई नै लत्याएर, तिमी चाल खेल्छौ नयाँ
काम केही नौलो छैन, गफै मात्र नयाँ नयाँ

हामी सबै पुरानै छौं, हाम्रा नेता आए नयाँ
हाम्रो नेपाल पुरानै छ, उनको जीवनशैली नयाँ
उनको जीवनशैली नयाँ ।।।

Kumar Simkhada – Raati Uthne Gaun

कुमार सिंखडा – राति उठ्ने गाउँ

घाम डुब्छ क्षितिजपारि उठ्न थाल्छन् आत्माहरू
एकै रातलाई फेरि जीवन बोकी
अशान्तिमा कुञ्जिएका, सबका अघि सुलिएका
रहस्यमै लुकाइएर कालन्तरमा भुलिएका
बन्द ढोका झ्यालहरू खोली

गाउँछन् एकै स्वरमा धुरीधुरीबाट
बरिलैलैलै बरिलैलैलै बरिलै
आफ्नो आवाज पहिचान खोजी
बरिलैलैलै बरिलैलैलै बरिलै

मिरमिरेमा पानी भर्न आइमाईको लहर
त्यै हुलमा मिसिनलाई बांगिनीको रहर
आफ्नो पिंढी नपोतेको वर्षौं भएछ नि
कुरिरा’छन् बालबच्चा लोग्ने घरमा पानी
पँधेरीमै गाडिएका, संगीबाट छाडिएका
बाँच्ने रहर हुँदाहुँदै जीवनबाट टाढिएका
रुन्छन् सँगसँगै डाँको छोडी

गाउँछन् एकै स्वरमा धुरीधुरीबाट
बरिलैलैलै बरिलैलैलै बरिलै
आफ्नो आवाज पहिचान खोजी
बरिलैलैलै बरिलैलैलै बरिलै

झरी झरी साउनझरी पाँचभाइलाई पीर
सिम्ले खेतमा खोला पस्ला, बास खोलैतिर
जुगौंदेखि बाँचिआए यही खेतको भरमा
यो नभए एकै गेडी अन्न हुन्न घरमा
खोलाखोलै बगिएका, पहिरोभित्र पुरिएका
अरुलाई जोगाऊँ भन्दा आफूआफैं लुटिएका
आफ्नो जीवनको अर्थ खोजी

गाउँछन् एकै स्वरमा धुरीधुरीबाट
बरिलैलैलै बरिलैलैलै बरिलै
आफ्नो आवाज पहिचान खोजी
बरिलैलैलै बरिलैलैलै बरिलै

कोही भन्छन् किचकन्नी छन् कोही भन्छन् राँके
यो गाउँभरि भूतप्रेत बस्छन्
कोही गाउँछन् हावासँगै कोही एक्लै नाच्छन्
अन्धकारमै भए पनि केही प्रहर बाँच्छन्
आफ्ना रहर इच्छाहरू सम्झी

गाउँछन् एकै स्वरमा धुरीधुरीबाट
बरिलैलैलै बरिलैलैलै बरिलै
आफ्नो आवाज पहिचान खोजी
बरिलैलैलै बरिलैलैलै बरिलै

Mohan Duwal – Sarpaharu

मोहन दुवाल – सर्पहरू

सर्पहरू
अभिनय गर्न माहिर छन्
सर्पहरू
विषले डस्न खप्पिस छन्
विषलाई आफ्नो आभूषण सम्झेर
गौरव गर्न रुचाउने यिनीहरू
गर्भमा विष राखेर
विष झार्न सिपालु छन् ।

विषालु सर्पहरूलाई
मान्छेहरूभित्र भएको सर्न्दर्भ थाहा छैन
छिर्न दिनु हुँदैन घरभित्र यिनीहरूलाई र्
धर्म र कर्म भनेको नै
अरूलाई विषले डस्नु हो भन्छन् यिनीहरू ।

निमिट्यान्न पार्नर्ुपर्छ
विषालु सर्पहरूलाई बस्ती-बस्तीबाट
लठ्ठीले पिटेर तह लाग्दैनन् यिनीहरू
लठ्ठीले जति ठोक्नुस् यिनीहरूलाई तपाईं
आँखा चिम्लेर मरेकै जस्तो अभिनय गर्छन्
टुक्रा टुक्रा पारिदिनुपर्छ यिनीहरूको अस्तित्वलाई
नत्र यिनीहरू फेरि-फेरि पनि ज्यूँदो हुन खोज्छन् ।
र्सपहरू भनेको र्
र्सपहरू नै हुन्
विष बोक्न माहिर र्सपहरू
मान्छेको बस्ती बस्तीबाट लघारी दिनर्ुपर्छ र्
र्सपहरूलाई कदापि माया नगर मित्रहरू !
विषका थैली बोक्ने यी विषालु सम्राटहरू
मान्छेका प्रिय मित्रहरू हुनै सक्दैनन् ।

(साभार: जनमत कविता खण्ड १ २०६४)

Abir Khaling – Timro Yaad

अबिर खालिङ्ग – तिम्रो याद

शिशिरका नांगा रुखका हाँगाहरु हेरेर
हताश हुन नपाउँदै तिम्रो याद आउँछ

उन्मादका धुन सुनाउँछ ।

तिम्रो याद
पुरातात्विक खननबाट प्राप्त अवशेष होईन /
जीवनेच्छाको बस्तीमा
माघको मायालु घाम /
ऊदाश उराठिलो प्रहरमा
सौम्य सुललित गजल ।

गाउँ छाडेर जानेहरुलाई
साश छाडेर हिँड्नेहरुलाई
तिम्रो यादको संगीत सुनाउँ ?
हाम्रो अंगालोलाई लत्याएर कोही पर पुगिसक्यो
हाम्रो स्थापित सम्बन्धको विरुद्ध यु्द्ध लडिसक्यो
ऊ सिकन्दरझैं हाँस्न अघि तिम्रो यादको चंगा उडाउँ?

फूलमा / चरामा / नदीमा / खेतमा / गाउँमा
उनीहरु कहीं छैनन
तिम्रो यादको बाँसुरी बजाएर सम्मोहित तुल्याउंछु ।

(Sent to Sanjaal Corps via Email)

Niroj – Pass Hune Rahar Ma

निरोज – पास हुने रहरमा

बैशको ब्याडमा असार लागिसक्दा पनि
खेतका आलीहरु मिलाउनु छैन तिमीलाई
र बनाउनु छैन राम्रो मेलो पनि
यद्दपि परिक्षणको कसीमा मलाई राखेर
कति निर्धक्क तिमी भन्छ्यौ-
‘म हेरिरहन्छु Continue reading “Niroj – Pass Hune Rahar Ma”

Komal Shrestha Malla – Metindai Chha

कोमल श्रेष्ठ मल्ल – मेटिदैछ

उदण्डको संकट
पात उडेर
रुख ढल्दैछ
अनिश्चित प्रगतिको शिखर
समथर फर्लाङ मारेर
पाईला मेटिदैछ !!

Rupesh Rai – Abola Chhu

रुपेश राई – अबोला छु

गाउँ छक्क पर्छ,
मेरो पढाइमा। यसो
टाउको निकाल्छु; यो
केही होइन।

यसैले ता अबोला छु
समाज र संस्कारभित्र
नियमित टकटक गरेर जाने मेरो आयु।

काम छैन
घरआँगनमा। गुल्चे गर्छ
नियतीले; हुरूक्क
पार्दै फेक मेलमा फ्रडहरू।

बायोडेटा/रिज्युमको
गन्ती छैन। अनलाइन जब, जब सिकर,
नौकरी.कम, शाइन.कम, रोजगार समचारमा
सब्सक्राइबको ता कुरै छैन।

छ, केश झरेको तालुमा साथीको
व्यङ्ग्य; भाग्यमानी पो हुनु हरे!

कामपछिको आवत-जावत
ट्रेनमा कति मिल्दा हुन्। बोलाई हाल्नु
चम्केको भन्ला; म कति संकुचित छु!

क्लकवाइज
आयुको टेनसनमा बल्ला
मिल्यो गुवाहाटी एक्सप्रेसको केबिनमा
एउटी तर भाग्यमानी तालुले गुल्चे खेल्यो।

यसैले ता म अबोला छु
प्रत्येक म्याउँ-म्याउँ र भौ-भौमाझ।

Saroj Dhital – Manchhe Ko Chhori

सरोज धिताल – मान्छेको छोरी

वर्ष दिनकी मान्छेको छोरी
फर्केर हाँस्दै मतिर हेरी
छक्क परी सोध्यो यो मनले
यो फुच्चीले लौ न के गरी !

पढिछ कि कुन्नि उसले मेरो मन
सिँगाने अनुहारबाट मेरो हाँसोलाई
थन्क्याएर Continue reading “Saroj Dhital – Manchhe Ko Chhori”

Krishna Prasad Parajuli – Kina Kina Lagchha Malai Mitho Madhuparka

कृष्णप्रसाद पराजुली – किन-किन लाग्छ मलाई मीठो मधुपर्क (गीत)
(मधुपर्क माघ, २०६७)

किन-किन लाग्छ मलाई मीठो मधुपर्क
फर्किएर जति हेरुँ मनमा हुन्छ हर्क !
जीवनमा रस घोल्दा
मान्छे बाँच्न सक्छ
नीरस जीवन राम्रो होइन
अन्त्य हुन पुग्छ……….
नबोलूँ म कसैसँग हेर्छु वर्षैवर्ष
किन-किन लाग्छ मलाई मीठो मधुपर्क !
कथा पनि देख्छु उसमा
गीत पनि सुन्छु
दुःखैबाट पनि नयाँ
जीवन रस चुम्छु………….
आइदिएछ भेट गर्ने बल्ल यौटा पर्व
किन-किन लाग्छ मलाई मीठो मधुपर्क !

Rita Khatri – Sambodhan Timilai

रीता खत्री – सम्बोधन तिमीलाई

तिम्रो आँखामा
आँसुको अथाह समुद्र बगेको हेरिरहें
जब पोलेर आए आफ्नै मुटुलाई
पीरको झरिलो अगेनामा
शुष्क ओठहरू अझ शुष्क बने
निस्तेज बने आवाजहरू
तिमी बग्नु थियौ एउटा समय नदी
बग्यौ,
म अभागी बगर उभिरहें
मौन…..
जीवनको थकित किनारामा ।

अचम्म लाग्छ–
घुटुक्क निलेर कसरी स्विका¥यौ तिमीले
एउटा कृत्रिम खुसी ?
कसरी उमा¥यौ उदास अनुहारमा
अनुपम मुस्कान ?

बालुवामा कोरिएका
पाइतालाका डोबहरूजस्तै
मेटाएर अतीत
बिन्ती धमिला सम्झनाहरूले
नदुख्नु कहिले
तिमी मेरो जीवनको सुवासित पूmल
मेरो हृदयको प्रेमिल मूल
बर्खे खहरे भएर नसुक्नु कहिले
र पीरका बलेंसीबाट झरेका
अविरल झरीले नरुझ्नु कहिले

चिम्म बन्द गरेर आँखा
सम्झनू
परस्पर हात समाउँदै तर्दै गरेका
जीवनका अप्ठयारा साँघु
काँडाका सडक टेकेर हिंद्दै गरेका
दुखका लामो उकालो
आँखाका आँसु साटासाट गरेर
मेटाएको मायावी तिर्खा

सम्भवतः अझै होलान्
तिमी र म हिंडेका
साँघुरा आली र गोरेटाहरूमा
सामूहिक पद्चापका कोमल छाप
मनभित्र अझै रहिरहेका होलान्
जीवनका साँघुरा भीरमा
अनायास चिप्लिएर तिमी लड्दा
नमीठो गरी आपूm दुख्नुुको पीडा

कता हराए ती प्रेमिल जोडी
आँखामा धमिला यादहरू बोकेर
अझै सोधिरहेका होलान्
कुहुकुहु गर्दै वनका चरीहरू
तिम्रो र मेरोे प्रतीक्षामा
मौन पर्खिरहेका होलान्
ढुङ्गे फलैंचा धारा
र डाँडा भञ्ज्याङ, चौतारीहरू

फेरि एकपल्ट
ईष्र्याको सहरमा फैलिरहेको होला
तिम्रो र मेरो सम्बन्धको नमीठो हल्ला
हाम्रो सपनाको
दुखद मृत्यु हुनुको भ्रममा
खुसी होलान् धेरै आरिसे मन
दुःखी होलान्
केही शुभचिन्तक र आफन्त

हुनदेऊ अब केही नसम्झनू
हिंडेर छाडेको बाटो नसम्झनू
पहिरोमा बगेर गएको
जीवनको उदास पाटो नसम्झनू
मुटुमा यदाकदा बल्झने
दुखःका खाटो नसम्झनू

मात्र यति सम्झनू
एउटा अनियन्त्रित आँधीमा पनि
दुई हत्केलाले जोगाएर प्रेमदीप
हामीले जितेका छौं एउटा युद्ध
त्रासदीको गहिरो भासबाट
निकालेर सुन्दर जीवन
स्वप्निल उद्यानमा रोपेका छौं
प्रेमको सुन्दर पूmल
र कोरेका छौं
समयको निष्पक्ष इजलासमा
एउटा शाश्वत नजिर
प्रेम शरीर होइन आत्मा हो ।

Hem Nath Ghimire – Madhu Milan

हेमनाथ घिमिरे – मधू–मिलन

मीठो यौवनमा गुराँसहरुले लाली चढाईदिए ।
लाली जोवनमा बुकी पनि फुले वास्ना बढाईदिए ।।
बैंशालू मनमा सुनाखरि फुले हाँगा सबै रङ्गिए ।
मेरो अन्तरमा उनी पनि फुलिन् आहा ! म नै रङ्गिएँ Continue reading “Hem Nath Ghimire – Madhu Milan”

Narnath Luitel – Ganatantra Ko Putla (Nepali Byangya Kabita)

नरनाथ लुइँटेल – गणतन्त्रको पुतला (व्यङ्ग्य कविता)

खोलो अब तलतिर होइन मास्तिर बग्छ
आकाश निहुरिएर भुइँमै लम्पसार पर्छ
र अब जमिन उचालिएर आकाश बन्छ
यो उलटपुलट हो, यो फेरबदल हो
समयले ल्याएको जबरजस्त अदलबदल हो ।

गणतन्त्रको स्वप्नवगैँचामा फुलेको म जुही हुँ, जाई हुँ
स्वनामधन्य म दुर्जकुमार राई हुँ
म राष्ट्रको पहरेदार एक सिपाही हुँ
धेरै खतराहरूसँग लड्ने बहादुर योद्धा
म जनता र व्यवस्थाको कुशल संरक्षक हुँ
राजशाही व्यवस्थाको विरोधमा
कमिलासरी मानिसहरू सडकमा ओर्लिंदा
बज्र भएर उभिने म राष्ट्रसेवक हुँ
यसो गर्ने हजारौँ हजारको म एक्लो प्रतिनिधि हुँ ।

थामिनसक्नुको हुरी बनेर मानिस ओइरिन थाले
परिवर्तनको आँधी रोक्न दुर्गमा खटिएको म दुर्ज
टुलुटुलु हेरर बस्न कहाँ सक्थेँ र
कमिलाको गोलोमाथि निशाना दागेर दनादन
फुरनदाना लोड गरिएको पेस्तोल चलाएँ
यिनै गर्विला हातको पौरख हो
एकै थलोमा आधा दर्जन जति ढलाएँ ।

रगतले सडक हिलाम्य भएथ्यो
अखबारभरि त्यही रगत पोतिएथ्यो
एउटा बेबकुफ पत्रकारले खिचेको तस्विर
मेरो पौरखी कार्यको नमुना, निशाना
मैले रोक्न खोजेको आँधी, झन भूमरी परे उठ्यो
र एउटा घुर्मैलो बिहान म थामिरहेको छु भन्दाभन्दै
राजशाही ढल्यो, म हतास भएँ, म निराश भएँ
अखबारमा छापिएको तस्विर हेर्दै
म बसेको घरतिर चोरऔँलो ठड्याएको देख्न थालेँ
मेरो बहादुरीको कदर एकदिन कसो नहोला ?
प्रतीक्षाको पलपल गन्दै केही वर्ष बिताएँ ।

मेरो हातमा गन त छँदै थियो तर गणतन्त्र आएछ
मेरो गनले ताक्दाताक्दै उम्किएकाहरू सांसद र मन्त्री भएछन्
मैले पक्रेर लात्तै लात्तले भ्यानमा खाँदेकाहरू माथिमाथि गएछन्
मलाई बिर्सिए कि भनी चिन्ता लाग्नलाग्न थालेको बेला
मेरो प्रमोशन भयो, जो हुनैपथ्र्यो
मेरो पौरखको प्रशंसा गरियो, जो गर्नैपथ्र्यो ।

बिचरा सगुनहरूका आमाहरू व्यर्थैमा रुन्छन् किन ?
उनीहरूकै आँसुमा मेरो पौरख फलिरहेको छ मुस्काउँदै
बिचरा प्रल्हादहरूका पत्नीहरू बिलौना गाउँछन् किन ?
उनीहरूकै आलापबिलापमा
मेरो बहादुरीको बाली मौलाइरहेछ
त्यसैले त गणतन्त्र दिवसको पुनित अवसरमा
मलाई ‘सुप्रवल जनसेवाश्री’को तक्मा थमाइयो,
शिर निहुराएर मेरो बहादुरीमाथि सम्मान जनाइयो
क्याबात, मेरो सम्मानका सिफारिसकर्ताहरू
क्याबात, मलाई सम्मान गर्ने निर्णयकर्ताहरू
आहा, म कति प्रफुल्ल भएको छु
माउजरबाट त्यही पेस्तोल झिकी
हजारौँपटक चुम्मा खाएको छु ।

रुन्चेहरू डाँको छोडेर रोइरहेका छन्
पिञ्चेहरू आँसुको भल काडेर रोइरहेका छन्
म भने मेरो ज्यानमारा पौरखप्रति गौरव गर्दै
खित्का छाडेर हाँसिरहेको छु
म बहादुर दुर्जकुमार राई
म हजारौँ हजारको एक्लो प्रतिनिधि हुँ
म मौलिक नेपाली गणतन्त्रको खाँटी पुतला हुँ ।

१५ जेठ २०६७
तेस्रो गणतन्त्र दिवस

Leela Prasad Baral – Euta Naya Basti Basaunchhaun

लीलाप्रसाद बराल – एउटा नयाँ बस्ती बसाउँछौँ

अब यस रुखो पर्वतसँग के आस्था
न कतै यसमा जंगल हुन सक्दछ
न कतै कसैको यसले मंगल हुन सक्छ
जो छन् हतियार सबै यसमा प्रयोग गरौँ
जो छौं सबै यसलाई ढाल्न सहयोग गरौँ

गर्भमा पत्रे चट्टान बोकेर यो
हाम्रै एउटा सुन्दर ठाउँ ओगटी रहेछ
हाम्रै एउटा मनोरम गाउँ ओगटी रहेछ
अन्जानमै सदिऔँ देखि हामी कतै मैदान भेट्नलाई

यसै ठाउँ भएर हिँडेका छौँ
बाटो बिराएर उहिल्यै देखि हामी सुन्दर बस्तीको कल्पना बोकेर
यसै ठाउँ कतै यतै डुलेका छौँ
यसैले त हाम्रो अमूल्य पसिना यसले लिइसकेको छ ।
यसैले त हाम्रो अमूल्य रगत पनि यसले पिइसकेको छ ।

फेदैदेखि खन्न थालौँ र यो एक दिन ढल्ने छ ।
फेरि पनि हाम्रो पसिना सिच्ने छ र यो गल्ने छ ।

जाउँ र सबैले साथ दिऔँ
जाउँ र सबैले हात दिऔँ।

यस्तै गीत गाउँदै जाउँ। यस्तै प्रीत लाउदै जाउँ
हामी एक दिन अवश्य यो नाङगो पर्वत धसाउँछौँ।
र एक दिन अवश्य यहाँ एउटा नयाँ बस्ती बसाउँछौँ।