नेपाली कविता को बिशाल संग्रह
योगेन्द्र राज शर्मा – तिमी घाम नै हौ
लाग्छ,
धेरै ताराहरु मिलेर
तिमी बनेकी हौ
तिम्रो अनुहारमा
म रातको आकाश देख्छु
लाग्छ,
तिमी घाम हौ
तिम्रो उज्यालोमा
मेरा आँखाहरु हुनुको अनुभूती गर्छन् ।
मेरो एक पाटो उज्यालो
र एक पाटो अँधेरो छ ।
मैले बाल दिईनँ भने
यि सब अनुभूतिको
अन्त्य हुन्छ ।
तिमी घाम नै हौ
जसको वरीपरी
म घुमिरहेछु ।
कास, तिमीले पनि यस्तै अनुभूती गरेको भए !!!
(Sent to Sanjaal Corps via Email)
अन्जु सुबेदी – धर्म
(Sent to Sanjaal Corps via Email)
मान्छेलाई भन्दा धेरै प्रेम
मूर्तिहरुमा बस्छ भने
ब्यबहारमा भन्दा धेरै स्नेह
सिद्दान्तमा कस्छ भने
म भन्छु
त्यो धर्म होइन आडम्बर हो।
बिवश बिप्र – मान्छे – सगरमाथाको परिधि भित्र – ३
(Sent to Sanjaal Corps via Email)
मन र मान्छे
मन–एक जीवन्त अन्तरंग !!
मान्छे–धारिलो औजार कर्म-आरनको !!
सगरमाथा—–एक आस्था
आस्था–गगनचुम्बी नक्षेत्रहरु
उफ्फ्फ्फ……..
यो बिष्लेषण पनि ….
तराजु ———-एक जैविक इजलासको !
रगत——एक महिमा नदिहरुको !
नदि—–अमृत-फल प्रसमनको !
—————भेट्यौ
————————प्रवीर धड्कनहरु !!
—————-बिश्वास गर
——————–तिम्रो
————शालीक जन्मदैछ
प्रकाश सायमी – जाँदाजाँदै…
जाँदाजाँदै आज फेरि मन उधारै रह्यो
ढोकैसम्म पुगेर पनि पाइला संघारै रह्यो
छिचोलेरै पुगेको’थेँ कति आँखा बाधा थिए
चाहनाथ्यौ तिमी मेरो सपना पनि आधा थिए
खोलुँ भन्थेँ मनको ढोका सबै अपुरै रह्यो
ढोकासम्म पुगेर पनि पाइला संघारै रह्यो
काँढामाथि टेक्नु पर्यो त्यो पनि त सहेकै’थेँ
दुनियाँ नै वैरी हुँदा तिम्रो आफ्नो भएकै’थेँ
कुन सिमाना कोर्यौ दैव ! बोली अधुरै रह्यो
ढोकैसम्म पुगेर पनि पाइला संघारै रह्यो
माधबप्रसाद घिमिरे – लाग्दछ मलाई रमाइलो मेरै पाखा पखेरो
लाग्दछ मलाई रमाइलो मेरै पाखा पखेरो
हिमालचुली मन्तिर पानी भर्ने पँधेरो
लेकै हेर्यौ लाली गुराँस बेंसी हेर्यो प्याउली
पिरती बास्ने परेवा बिरह बोल्ने न्याउली
हिमाल छुन्छ बेलुकी सप्तर्षिको ताँतीले
जुनेली रात बिताउँछु गाउँदा गाउँदै साथीले
सम्झन्छु म हिउँचुली आँसुको ढिका खसाली
यो बिरानो मुलुकमा बस्दैन माया बसाली
वनमा घाम नलागे जगत सारा अँधेरो
नौडाँडाको पारीमा प्रीतिको देश छ मेरो
मेरो कान्ले लेकैलाई पाकेर जाने बादल
हातले मैले नछोए पनि छ कति कोमल
डर लाग्छ मलाई यही बादलु छायाँले
पार्दछ जहाँ इन्द्रेणी पाइला भिज्ने मायाले
शब्द – माधबप्रसाद घिमिरे
स्वर – जनार्दम सम/लसमित राई, यशोदा पराजुली
संगीत – जनार्दम सम
एल्बम – गाउँछ गीत नेपाली
टंक सुब्बा – सहरको निद्रामा ब्युझेको म
कोलाहलै कोलाहल पिएर
व्यथा बल्झाउछ
पहरेदारहरुसंग रातमा जाग्रम बस्छ
रङ्गीचङ्गी बेलुन भएर
आकासभरी रौनकतामा उड्छ
दिन र रात दुइपाउ भएर उभ्छ
तर यो सहर
आज गाढा निद्रामा परे झैं
छाएको छ सन्नाटामा
हराएको छ चहलपहलबाट
गलेको छ सहरवासीहरुको दुःखमा ।
निर्जन छ यो सहरको परिवेश
देखिन्नन् कुनै पदचिन्हहरु
ठिहीले रात जम्दा
अन्धकार हासे जस्तो
श्मशान जागे जस्तो
उज्यालो भागे जस्तो
क्षणहरुमा निदाएका छन् तमाम सहरवासीहरु
तर म एक्लै ब्युझे होला कसरी ?
अध्यारोको साम्राज्यलाई
चिरे होला कसरी ?
रात विथोल्ने कुनै आवाजहरु छैनन्
कुम्भकर्णका निद्राले छोपिरहेछ
सहरलाई
भाले डाक भैसक्यो
हटेको छैन अझै कालो चुक पोखिएको रात
औंसी परेछ कि कुन्नी
जून पनि लुकेको छ ।
उज्यालो बाचेको बेला
थिएन कुनै वेदना
थियो त केवल हजारौंको प्रेम
तर आज कथा जस्तै भएको छ
सहर अझैं ब्यूझेको छैन
चल्मलाएको छैन
आखा खोल्नै बिर्सने हो कि भनेर
झक्झकाउदै छु बारम्बार सहरलाई
संजीवनी भर्दैछु
बिहानीसंग ताजा भएर उठ्न सकोस् भनेर
तर अझै यो सहर गाढा निद्रामा परेको छ
ठिही परेको रातमा कठाङ्ग्रिएको छ ।
रत्नशमशेर थापा – जूनको चपरी
सपना देख्छु तिर्खालु बाज
बकैनाको बुढो रुखमुनि
मेरो पैताला ठुँगिरहेछ ।
ब्युँझेर हेर्छु दलिनको कापामा
माकुरा निली जालो ओढेर
कालो माउसुली उँघिरहेछ ।
बाहिर तरकारी बारीमा
जूनको चपरी जुरोमा बोकी
कन्फट्टा साँढे रुँगिरहेछ ।
लेखनाथ पौड्याल – सत्य सन्देश १
कालो मन्दाकिनीको जल, जलनिधिका मोतिको ज्योति कालो
कालो सौदामिनीको चहक सब शरच्चन्द्रको कान्ति कालो।
कैलाश श्रेणि कालो झलमल गर्ने शु्र्यको बिम्ब कालो
यो सारा सृष्टि कालो मनबिच छ भने दम्भ दुर्भाब कालो।।
दोषी माता पिताका बचन गुरुजनादेश नि:शेष दोषी
सत्यात्मा मित्र दोषी गृह परिजनको चाल देखिन्छ दोषी।
पत्नीको प्रेम दोषी अमृतमय मीठा बेदका वाक्य दोषी
यो सारा सृष्टि दोषी बिधिवश छ भने आफ्नो दृष्टि दोषी।।
थोत्रो पाटी उज्यालो, मलिन तृणकुटी, कन्दरा झन् उज्यालो
भिक्षा भारी उज्यालो, अझ वन वनको साग सिस्नु उज्यालो।
फयाङ्लो गुन्द्री उज्यालो, वर पर घुम्दा जीर्ण कन्था उज्यालो
तृष्णाको तृच्छ जालो मनबीच नभए जो मिल्यो सो उज्यालो।।
भर्दाभर्दै हजारौँ बिषय-सुख-घडा देह लम्तन्न पर्दा
झर्दा सम्पुर्ण सेखी, तुजुक पवनले निस्कने जोड गर्दा्
सर्दा आपस्त डर्दै पर पर धमिलो नाचको अन्त्य पर्दा
गिरदामा साथ जाने कुन-कुन चीज हुन्? सम्झ ती काम गर्दा।।
जस्तो मानी धनीका नगिच हर घडी तृपत जोडेर हात
छाती खोलेर गर्छौ हृदय बुझि सदा नम्रता साथ बात।
दु:खीका साथ उस्तै बिनयसित सदा मर्म सम्झेर बोल
गर्नै पर्दैन फेरि ब्रत, जप, तपले स्वर्गको मोल तोल।।
मत्ता हात्ती हलुङ्गो, बितत जलधिका ह्वेल माछो हलुङ्गो
जङ्गी बेडा हलुङ्गो, विकट कटकटे रेलगाडी हलुङ्गो।
शैलश्रेणी हलुङ्गो, पृथुतम पृथिवी गोल सारा हलुङ्गो
यो व्रह्माणडै हलुङ्गो, जब सब मनको तिर्सना लाग्छ टुङ्गो।।
बज्र कुमार राई – जिउँदो यो लाशलाई ढलाई देऊ बरु
जिउँदो यो लाशलाई ढलाई देऊ बरु,
चिन्तामाभन्दा चितामा जलाई देऊ बरु
न मरीहाल्न सकें न त बाँचेको नै छु,
आउ यो भौतिक शरीर बलाई देऊ बरु
वर्तमानमा बाटो छैन न भविष्य राम्रो,
पलपलको यो लाचारीबाट छलाई देऊ बरु
सधैं आँशु पिएर बाँच्नु व्यर्थ हुँदोरहेछ,
आउ आँशुमै बिष छरेर चलाई देऊ बरु
मेरो सम्पुर्णता तिमी कोसँग मागुँ ममता,
भैगो त्यो बहुरुपी माया नलाई देऊ बरु
साँचेर कती राखु मालाबुन्ने फूल मैले
दाँजेर कती बसु तिम्रो मेरो भुल मैले
खल्तीमा तस्बीर राखी कती मन्दिर धाउँ
पाउँ तिमी भनि कती चढाउँ त्रिशुल मैले
दाँजेर कती बसु तिम्रो मेरो भुल मैले
कती काटुं अब सपनाका तीता रातहरु
बगाउँकती आखाबाट आशुका मूल मैले
दाँजेर कती बसु तिम्रो मेरो भुल मैले
ओइलीजाला कि बिचैमा पो परीजाला
चारैतिर देख्छु मायाका हुलै हुल मैले
दाँजेर कती बसु तिम्रो मेरो भुल मैले
आउन खोज्छु फटकेर जहा तिमी छौ
कती जोडें भत्कियो मिलनको पुल मैले
दाँजेर कती बसु तिम्रो मेरो भुल मैले
साँचेर कती राखु मालाबुन्ने फूल मैले
दाँजेर कती बसु तिम्रो मेरो भुल मैले
मनसुन
टंक सुब्बा – दिन
घाम बोकेर जन्मने दिन
पारिलो र न्यानो हुन्छ
उज्यालो र हर्षक हुन्छ
जसले जमेको तुषारो हटेर बग्छन् उत्साहको नदीहरु
छुन पुग्छन् व्योमलाई छातीबाट हाम्फालेका मनहरु
अनि साइनु गासेर दिन
सपना भएर फुल्छ मानिससंग
पीडाका कैयौं क्षणहरु भुलाएर
जतिसुकै घातक बनेर आए पनि
दिन
पारिलो र न्यानो हुन्छ
उज्यालो र हर्षक हुन्छ
तथाकथित बहकाइका पलहरु
उकाली ओरालीहरुमा समेटिंदा
जल्न पुग्छन् आशाहरु
अध्यारोमा डुब्न पुग्छन् पाइलाहरु
तसर्थ सन्त्रास फैलन्छ भावनाकासभरि
दिनहरु
फेरि आफन्त नबन्लान् कि भनेर
तर नित्य झैं उदाउदा
प्रफुल्लित हुन्छु
र हतारले धकेल्न थाल्छु जीवनरथ
स्वीटर बुनेझैं बुन्न थाल्छु आकांक्षाहरु
अनि सुम्सुम्याउन थाल्छु फराकिला पथहरु
बढ्दै आउने अधेरीले कुल्चन्छ कि भनेर
बाधाहरु पन्छाउदैं
हुइकिन थाल्छु बतास झैं
दिनसंग सहयात्री बन्न सकिन्छ कि भनेर
तर सधैं बिरानो बनिरह्यो
आफैसंग हातेमालो बनेका दिनहरु
सधैं उदाएर अस्ताइरह्यो पाहुना बनेर
पर्खाइमा , सेताम्मै केशराशी फुलाएर
सारा जीवन भुलाएर
उभ्याउन खोजें दिन
बचाउन खोजे दिन
कहिल्यै उभेनन् सामुन्ने
बगिरहे नदी झैं
पग्लिरहे हिउ झैं
थामिएनन् कहिल्यै
दिनमा सारा कुरा हुन्छ
थाहा छ सबलाई
त्यसैले घाम बोकेर जन्मने दिन
पारिलो र न्यानो हुन्छ
उज्यालो र हर्षक हुन्छ ।
भैरव अर्याल – खोल
अस्पतालको सगाल पलङमा
सेतो सुकिलो ओच्छ्यान पाई
नयाँ रोगी रम्दछ पहिले
खोल र तन्ना सुम्सुम्याई
अहा ! कस्तो सफा विच्छौना,
हातको मयल पनि सर्ला जस्तो
कति नरम औ कति मनोरम
खोपीभित्रको शैय्या जस्तो ।
तर जब ओल्टेकोल्टे गर्दा
तन्ना खोल अलि सर्न जान्छ ,
अनि रोगीको आँखा सहसा
भित्री तहमा पर्न जान्छ ।
ती सुकिला खोलहरूभित्र
कति थाङ्ना ती सिरह डसना
टाल्दैतुन्दै छोप्पिरहेको,
सयौं वर्षको अवशेषपना
छ्या! छ्या!! देख्दै डुङ्ग गनाउने
पीप रगतका टाटैटाटा
जति पल्टायो उति घिन लाग्दो
दिशापिशाबले कुहिँदा पाटा
देख्दछ जब यो रोगी
अनि पो खुल्दछ उसमा भित्री पोल
नब्य झैँ लाग्ने, भव्य झैँ लाग्ने,
ओछ्यान रहेछ केवल खोल
दारा किट्छ अनि त्यो रोगी
चिच्याउन लाग्छ च्यात्तै खोल
खोल खोलमै कति दिन धान्छौ
जगजीवनको मोल ।
तर नारी समाई भन्दछ डाक्टर
छैन यसको ब्रेन कन्ट्रोल
अनि धाइले प्याइदिन्छे
मुसुक्क हाँस्तै रङ्गिन झोल ।
