Binod Roka – Timile Maya Marda

बिनोद रोका – तिमीले माया मार्दा

तिमीले अरुलाई हेर्दापनि आजकल
मलाई आँखा तरेजस्तो लाग्छ
सत्य खोज्दा मुटुमा मैले अझै
तिमीलाई माया गरेझै लाग्छ
तर तिम्रो व्यबहार हेर्दा
म प्रतिको माया मारेझै लाग्छ
म प्रतिको माया मारेझै लाग्छ ||

पढ्दा तिम्रो ठुला ठुला आँखाहरु
दुबिदा र चोट परेझै लाग्छ
बाहिर कोलाहल हासेपनी
मानमा आँशु झरेझई लाग्छ
तर तिम्रो व्यबहार हेर्दा
म प्रतिको बिस्वास मारेझै लाग्छ
म प्रतिको बिस्वास मारेझै लाग्छ ||

सम्ँझदा अतितका पलहरु तिमीसंग
मायाको बिउ तिमीसंग छरेझै लाग्छ
तिम्रो बनावटी कहानीले कहिले
माया अन्तै सरेझैं लाग्छ
तर तिम्रो व्यबहार हेर्दा
म प्रतिको चाहत मारेझैँ लाग्छ
म प्रतिको चाहत मारेझैँ लाग्छ ||

Pravin Rai Jumeli – Darjeeling Unplugged

प्रवीण राई जुमेली – दार्जीलिङ अनप्लग्ड
कवि राजा पुनियानीलाई समर्पित

राजनीति र कलाहरुबाट तिम्रो जीवनलाई
खासै काम लाग्ने केही जीस्ट झिक्न नसकेको मैले
समयदेखि समयसम्मै रबिन्सन क्रुसोको डायस्पोरिक दुख Continue reading “Pravin Rai Jumeli – Darjeeling Unplugged”

Baidyanath Upadhyaya – Ma Kahan Chhu

बैद्यनाथ उपाध्याय – म कहाँ छु

जीवनका पानाहरुमा
कोरिएका छन
अव्यक्त वेदनाका धर्साहरु!
कसरी मानूँ म
यो मेरो जीवन हो?
जबकि आफ्नोपनको
कहीं कतै आभाष पनि छैन
यो देह त
आफ्नै यात्रा हिंडिरहेछ।
असमन्जसताको तुवाँलो छाएको
यो समयमा
खोज्दैछु
म कहाँ छु!

Kedar Shrestha Gagan – Hansda Bolda (Nepali Geet)

केदार श्रेष्ठ‘गगन’ – हाँस्दा बोल्दा

नगरे’नि माया मलाई, हाँस्दा बोल्दा हुन्छ
किन राख्नु पीडा मनमा ,ब्यथा खोल्दा हुन्छ ।

दिनमा रोए पनि जून,रातमा हाँस्ने गर्छ
वादलसँग आकाशमा प्रीति गाँस्ने गर्छ
हाँसे,बोले पीडा पग्ली मन हल्का हुन्छ
किन राख्नु पीडा मनमा ,ब्यथा खोल्दा हुन्छ ।

फूल हेर वाधा पन्छाइ सधैँ फुलिदिन्छ
काडाँहरु बिचमा पनि सधैँ हाँसी दिन्छ
मन भए मेरो मनमा, तिमी डुल्दा हुन्छ
किन राख्नु पीडा मनमा,ब्यथा खोल्दा हुन्छ ।

–केदार श्रेष्ठ‘गगन’
भीमस्थान–५,सिन्धुली
हाल–यू.ए.ई.

Yuddha Prasad Mishra – Prawasi Awaz

नेपाली हौं विदित जगका वीर हामी लडाका
जानेका छौ समर बीचमा शक्तिको बोल्न भाका
हाम्ले ठाडो गरन अरुकै आजसम्मन् पताका
पोख्यौ धेरै रगत अब ता खुल्न गो बल्ल आँखा
आफ्नै देशमा जिउन जिविका पाउनु आश मारी
बन्नू हामी कति दिन अरु देशमा गैं भिखारी
माग्दा इन्साफ कसरी सहने ? हत्कडी नेल फाँसी
एकै गाँठो हुनु अब प¥यो आज हामी प्रवासी

Daya Krishna Rai – Nagar Badhu Haruko Aawaaj

दयाकृष्ण राई – नगर बधुहरूको आवाज

लाटाको देशमा गाँडा तन्नेरी
भएर आयो गणतन्त्र
दरबारबाट काँचुली फेरेर
संग्रहलय बनेर,
डोलीमा चढेको बेहुलीझैं तरक्क आँसु चुहाएर
फिस्स हाँसिरहेकोछ नारायणहिटी !
नयाँ नेपालको नयाँ संविधान चाहि
के भएर आउने हो कुन्नी ?
सबै कुरा नाँपे,
सबै कुरा लेखे भन्लान
नेताहरू…….!
ईस…….तिनीहरूको संबिधान !
खै कहाँ अटायौं हामी ?

नयाँ संबिधान लेख्न जनमत संकलन गर्न
हाम्रो कोठीसम्म,
किन आएनन प्रचण्ड,
किन आएनन गिरिजा,
किन आएनन माधव नेपाल

बल्ल-तल्ल एक चिम्टी नुन जति
बैस साँचेर आएका मधेसी प्रतिनिधिलाई
नेल ठोकेर, जेलमा कोचारे
हामी भनि रहेछौं
कठैबरा-बिचरा
हामीलाई माया गर्ने एउटै मात्र सभासदज्यु
आई लभ यु !
तर अरुले भन्छन बेसै भयो
अझै थोरै भयो सालेलाई

यो भन्दा पहिला
को वरिष्ठ को कनिष्ठ सबै आई रहेकै थिए
हामीले नयाँ नेपालको
नयाँ जिन्दगी चलाई रहेकै थियौं

एउटै थालमा खाएर,
एउटै ओछयानमा सुतेर
सानो कुरामा चित्त नबुझे पछि
रङ्गेहात पक्राउ,
हामीलाईनै नेल ठोकेर जेल चलान गरेर
पालेको चराले आँखा ठुग्ने
ईन्स्पेक्टर, डेस्पी र एस्पी सबै
मुर्दाबाद !

ईन्क्लाव-जिन्दाबाद !
गणतान्त्रिक नयाँ नेपाल
जिन्दाबाद !
खोई हाम्रो बाँच्ने अधिकार ?
खोई हामीलाई अर्को रोजगार ?
हाम्रो स्वतन्त्र बाँच्ने अधिकारबाट
बन्चित गराउने सबै
मुर्दाबाद !

रेड लाईट एरिया घोषणा गर
हाम्रो घर परिवार को लागि हामी मरिसक्यौ ।
प्रतिष्ठित समाजको लागि हामी मरिसक्यौ ।।
तरै पनि
बेश्या बादिनी
जिन्दाबाद !
गणतान्त्रिक नयाँ नेपाल
जिन्दाबाद !

नोट:
दुई वर्ष अघि संविधान निर्माणकालागि गाउँ-गाउँमा जनमत संकलन गर्न जाने समयमै सभासदलाई कोठीमा रङ्गेहात पक्राउ गरिएपछि यो कविता लेखिएको हो । निर्धारित समयमा संविधान निर्माण नभएपछि भरखरै एकवर्ष म्याद थपिएको शुभअवसरमा नगरवधुहरूबाट फेरी पनि नेताहरूलाई खवरदारी ।

Prakash Sayami – Shunya Ko Ghau

कवि हुँ म
कहिलेकाहिँ सरकार प्रमुखको प्रतिज्ञाले भन्दा
कविताले सताउँछ मलाई
र छटपटिन्छु पानाभरि भरि
कहिलेकाहिँ
सेनाका बन्दूकले भन्दा
आफ्नै कलमले तर्साउँन्छ मलाई
र पछुताउँछु अक्षरभरि भरी

आजकाल Continue reading “Prakash Sayami – Shunya Ko Ghau”

Bindo Khadka – Bhok

एक निरन्तर सत्य
अटुट विश्वाश
कहिल्यै नमेटिने
अथक प्रयाश ।

बिहानीमा आयो दिनमा पनि आउँछ
दिनमा आयो साँझमा पनि छाउँछ
समय सीमा तौल केही छैन
अमिर गरीब उचनिच भन्दैन ।

उपचार एउटै हो अर्कोले चल्दैन
खानै पर्ने बाध्यता,विकल्प हुँदैन
भोक मेटाईको आकार हुदैन
तैपनि मान्छे लालच छाड्दैन ।

भोकसंग लड्दै भोकसंगै बड्दै
भोककै लागी जीउँदै चल्दै
शताव्दीसम्म जीउँछ मान्छे
भोक नै नमेटी मर्छ मान्छे ।

अघाएको भ्रममा पर्दा पर्दै
अघाएको अभिनय गर्दागर्दै
बिहानै भोको साँझमै भोको
खाँदा ठाँन्छ पुग्यो अब धोको ।

आफ्नै भोक मेट्न नसक्नॆ
मुक्तिको भाषण छाट्दै हिड्छ
भोकै भोकले जेलिएर पनि
भोकका विरुद्ध पछि हट्छ ।

भविष्यको भोकका लागी
लड्दै रहन्छ दिनदेखी राती
पूरा जीवन भोककै लागी
सपर्मण गर्छ मान्छे जाती ।

भोकविनाको आहार थुप्रो
आहारविनाको भोक उफ्रदो
थुप्रो आहारले भोक ल्याउँदैन
विना आहारले भोक मेटिदैन ।

भोकले
भ्रष्टाचार जन्माउँछ
आविष्कार गराउँछ
विकाश निमत्याउँछ
विनास पनि ल्याउँछ
त्यसैले
भोक कसलाई लाग्यो
परिणाम त्यसैमा जान्छ ।

छुच्चाको भोकले
लुकाएर खाने सस्कृति ल्याउँछ
एकलकाटे बनाउँछ

दुष्ट नेताको भोकले
अन्याय र अत्याचार बढाउँछ
मालिक र दास जन्माउँछ

दुष्ट न्यायदाताको भोकले
न्यायको हत्या हुन्छ
निर्दोष दण्डित हुन थाल्छ

भ्रष्ट कर्मचारीको भोकले
सरकारी राजश्व खुमचिन्छ
विकास निर्माण गतिहिन हुन्छ

कालो व्यापारीको भोकले
रोग व्याधि निमत्याउँछ
जनशक्ति निर्बल हुन्छ

ढोङ्गीको भोकले
छल कपट उमार्छ
जालझेलले गति लिन्छ

दयाविरको भोकले
दीन दूखीको भोक मेटाउँछ
शान्ति र मेलमिलाप छाउँछ

त्यसैले
भोक कसलाई लाग्यो
परिणाम त्यसैमा जान्छ ।

बाँडेर खानु खुसीले जीउन
एक्लै नखानु शान्तिले बाँच्न
अवमूल्यन नगर्नु भोकको कहिल्यै
आकार नदिनु भोकलाइ कहिल्यै
समान ठान्नु सबैको भोक
भोकका विरुद्ध भ्रष्टाचार नगर्नु ।

Bhim Darshan Roka – Samaya Sandhai Aairahanchha

वरिपरि छेउछाउबाट
सजिला र अप्ठयारा ठाउँहरुबाट
वन पाखा पहरा
र हलुका सुस्केराहरुबाट
आइरहन्छ
समय सधैँ आइरहन्छ ।
पानी पानीमा बगेर
पात पातमा मस्केर
ऋतुहरुको आगमन
र तिम्रो आवाजबाट
आइरहन्छ
समय सधैँ आइरहन्छ ।
केही भन्न छुन्छ मलाई
केही बेर सुनिरहन्छ मलाई
मेरो श्वासमा लुटपुटिएर
मेरो क्षणहरुलाई लिएर
गइरहन्छ
समय सधैँ गइरहन्छ ।
मबाट उठेर
फैलिँदै माथि पुगेर
नीलो आकाश बनिरहन्छ
त्यही नै मेरो अतीत हुन्छ ।

Chandra Ghimire – Dont Touch Me Oh Kabita Haru

चन्द्र घिमिरे – डन्ट टच मी ओ कविताहरू !

बिहान
चिऽऽऽसो स्वप्नदोष सुरुङबाट म उम्कन्छु जब
दुर्गन्धित अन्डरवेयर अनुहार पखाल्छु
जन्डिस स्टोभ सल्काउँछु
चिया उमाल्न
धुजिएको अखबार मार्का कमिजमा आइरन कुदाउँछु
सरकारी वनजस्तो पातलो दारी मिलाउँछु
छिमेकी घर हेर्छु
झ्यालमा ओएसिस युवती देखे
पैले, कपाल मिलाउथँे
बैँस सुसेल्थेँ
कविता कोर्दथेँ
आइन्दा डन्ट टच मी ओ कविताहरू !

दिउँसो
स्लो पोइजन खाना होटेलमा उधारो खान्छु
एउटा श्रम–शिविरजस्तो जागिर
जहाँ धाउँछु
दिनभरि स्वाभिमानको छाला काढ्छु
घरी–घरी घडीमाथि शंका उमार्छु
गर्भवती टाइपिस्टबारे
सामाजिक प्रदूषण फैलाउँछु
र पनि कविता कोर्दथेँ
आइन्दा डन्ट टच मी ओ कविताहरू !

बेलुका
अल्छे ढोका मेरो स्पर्शले
ब्यूँझन्छ आङ तानेर क्यारऽऽऽ
ओछ्यानमा पल्टेर
आरक्षित दुर्भाग्यजस्तो सिलिङको कालो माकुरो ताकेर
गाउँमा उमेरले लखेटेका बाआमा सम्झन्छु
बैँसले बहिष्कृत
र पनि अविवाहित ठूल्दिदी कल्पन्छु
नपढेर गाउँमा साइरन बजाउँदो भाइलाई सम्झन्छु
कर्तव्यबोधले मैलाई लात हान्छ कस्सेर
र पनि कविता कोर्दथेँ
आइन्दा डन्ट टच मी ओ कविताहरू !

साँझपख
पसलको एक छेउ
ट्रान्जिस्टर नारायणगोपाल सुसाइरा’ हुन्छ
“जीवनदेखि धेरै धेरै नै थाकेर……”
अर्को छेउ म
मृत्युभन्दा तीऽतो रक्सी खिप्दै उक्लन्छु
मतालु सिंढी टक–टक–टक–टक
साँघुरो गल्ली
अतिक्रमण गर्छु एकाएक जब
सडकछाप कुकुर गाली भुक्छ ‘साऽऽऽला’
जति बेला पुग्छु डेरा
घरपट्टिकी छोरी कविता
मैले म्वाइँ खाएदेखिन् मकहाँ धाउन छाडेकी छे
कौसीबाट लुकेर
सिमसिमे नजरको टर्चलाइटले
चियो गरिरा’ हुन्छे ।

आजभोलि
कविताहरू मदेखि रुष्ट छन्
मेरा नियतिसँग असन्तुष्ट छन्
ओ कविताहरू !
नटोक मलाई
अरू मात्न देऊ
क्रमशः स्खलित हुन देऊ
मर्लिन मुन्रोले आत्महत्या गर्दा
रात मलाई हाराकिरी गर्न देऊ
बिन्ती !
तिम्रो टापूमा मलाई डाक्ने नगर
मेरो दुःस्वप्नको हाट तिमी नभर
प्लिज, समान्था फक्स बजाउने नगर “टच मी…”
महंगीमा मेरो माया
कवितासरि सस्तिएछ
अस्वीकृत कविताको लाम
बजारमा सूचिकृत हुन सकेन
अस्ति भट्टीमा धरौटी बस्न सकेन
भिसा नमाग, ओ कविताहरू !
आइन्दा कविता लेख्दिन
डन्ट टच मी ओ कविताहरू !

Momila – Antarim Nostalgia

मोमिला – अन्तरिम नोस्तालजिया

हरेक बिहान म
अकारण
आफ्नै सपनाहरूको कैदी बन्छु
तर नजरमा मलाई
अपराधी चिनिन मन्जुर छैन ।

अहिले म
निगरानी आँखा छलेर
बेतोड भागिरहेछु
मेरै मनको सुदूर प्रदेशतिर
जहाँ Continue reading “Momila – Antarim Nostalgia”

Komal Bhatta – Jaaga Naari

कोमल भट्ट – जाग नारी
(२०६९ नारी दिवस बिशेष)

जाग नारी ज्ञानचक्षु बाल्दै बाल्दै अघि बढ
कुरीतिका बोटहरु ढाल्दै ढाल्दै अघि बढ

घर भित्रै पिल्सिएर कति पीडा भोग्छ्यौ अझै
सडेका ती कुमान्यता फाल्दै फाल्दै अघि बढ

दिनहुँका अपहरण,बलात्कार र हत्या सबै
रण चण्डी बनेर नि गाल्दै गाल्दै अघि बढ

आफ्नो पौरख देखाएर सक्नु पर्छ देशै हाँक्न
पाखुरामा जोश,जाँगर हाल्दै हाल्दै अघि बढ

दिदी ,बहिनी,जननी र प्रेयसीलाई पुरुष पनि
सम्मानको शुभकार्य थाल्दै थाल्दै अघि बढ

पुरानो नैकाप,काठमाडौँ
हाल:-न्युयोर्क,अमेरिका

Kusum Gyawali – Ho Ma Bahun Hun

हो
म एक्काइसौ सताद्वीको बाहुन हुँ
जनै फालेर बिष्णु अवतारका दोवाटे टपरीमा
च्यातेर बिभेदका कर्मकाण्डहरू
अस्वीकार गर्दै कसैको भजन किर्तनका नीत्यकर्म
म अश्रुग्यासले रोइरहेको सडकको वीचमा छु
अगालो मारेर मेरै बालीघरे कामीदाईसंग
म चुच्चो नाके अनुहारको मान्छे
जनजाती आन्दोलनमा नारा घन्काउने
नयाँ यूगको आवाज हूँ
हो म एक्काइसौ सताद्वीको बाहुन हुँ

कुनै महाराजको काट्टो खान अस्वीकार गर्ने
कपाल नखौरने कुनै तानाशाहको मृत्यूमा
पशुपतिको ब्रह्मनालमा पनि
धर्म निरपेक्षको मस्तुल उठाउने
आफ्नै लागि आफै पञ्चेबाजा बजाउने
युगनायकका मूर्ति बनाउने
नयाँ समयको कालीगड हूँ
इतिहासमा पहिरो जान पूर्व मोफसलका बस्तीमा
कमलपित्तका विरूद्ध हाकहाल्ने
झसमिसेको म कटवाल हुँ
सिलाएर रंगिचंगी हिऊँ र
धानमा बहेली खेल्ने बतासको
थाङ्राभोटा तुन्ने दमाइ हुँ म
हो म एक्काइसौ सताद्वीको बाहुन हुँ

नलगाए पनि जनै
रित्ता घाँटीमा झुण्डिए पछि बाहुनबाद
छुवाछुत गरे पछि आफ्नै दाजुभाइ सँग
ए नयाँ युगका कथित मान्छे
तिमी खाट्टी पुराना बाहुन हौ
पुराना युगका खण्डहर
तर म धेरै फरक छु तिमीभन्दा
हो म एक्काइसौ सताद्वीको बाहुन हुँ

Rabindra Nath Thakur – Saagarma Jwarbhata [From Geetanjali]

आनन्द सागरमा आज ज्वारभाटा आएको छः
सबै मानिस तिम्रो……….समातेर बसेका छन्,
जति हुन्छ उति भारी हालिदेऊ, हाम्रो दुःखपूर्ण नाउ पार गर !
छालमाथि पौड्दै हामी तर्छौँ प्राण विलुप्त भए होओस् !
आनन्द सागरमा Continue reading “Rabindra Nath Thakur – Saagarma Jwarbhata [From Geetanjali]”

Shrawan Mukarung – Rajkumari Diana Lai

मैले तिम्रो आँखाको समुद्रमा
एक जहाज माया
र केही गीतका अल्बमहरू पठाएको छु

ब्रह्माण्डजस्तो यो जहाजको कुनै दिशा छैन
सम्झनाजस्तो मेरो मायाको कुनै तौल छैन
आकार छ तर खास आकार छैन
बिसाउनु कुननिर कुनै Continue reading “Shrawan Mukarung – Rajkumari Diana Lai”

Bikram Subba – Dui Shahar

विक्रम सुब्बा – दुइ शहर

उता चिडियाखाना छ
र्सपहरु छन, गोहीहरु छन्
स्याल र भालूहरु छन्
गिद्धहरु छन्

यता मन्त्रालयहरु छन, संसद र क्याविनेट छ
प्रधानमन्त्री,
मन्त्री,
अध्यक्ष र सांसदहरु छन्
वाग्मतीको पुलले
यी दुबै शहरहरुलाई
चुपचाप जोडिदिएको छ

Gopal Prasad Rimal – Ek Geet

केही आहझैं केही चाहझैँ
सौरभ छरी वरिपरि
तिमी प्रतीक्षामा झैं कसको
भन न भन कली !
जब भिखारीको हातसरि
फुक्नेछ तिम्रो सुन्दर तन
के ठानी के दिऊँ तिमीलाई
भन न भन कली !
समीप छ हेर्छु देख्छु
तिमी फुले झरेमा
रोए हाँसेझैं गर्छु
तर यै हाँसो यै आँसु
यै समीपताको जीवन–जलमा
तिमीले प्रतिबिम्बित पायौ आफूलाई
भन न भन कली !
सन्देह चियाउँछ जब यो विश्वबीचमा
तिमी दूर हुन्छ्यौ ताराझैं;
दूर हुनाले चाह गरेको
त्यै तारासित तर फिराद यही छ—
किन त्यो मेरो कलीझैं
रोइने हाँसिने भएन
समीप भएन ?
भन न भन कली !
क्षणभरको छोटो जीवन
वसन्त लाख फुलाउँछ !
शिशिर लाख सुकाउँछ !
अनादि भूत अनन्त भविष्यको
कहालीलाग्दो फैलावटबीचमा
कस्तो यो जीवन–काल कली ?
भन न भन कली !

Bibek Dulal Chhetri ‘Damak’ – Gardina Bhandai Thiyo (Gajal)

विवेक दुलाल क्षेत्री “दमक” – गर्दिन भन्दै थियो (गजल)

गर्दिन भन्दै थियो, उ उक्साहट आयो
हेर्दा हेर्दै खुनी हातको फैलावट आयो

फूलहरू मुर्झाएका थिए ,बिश्वास ढलेका
दमित इच्छाहरूको सजावट आयो

लेखिनु Continue reading “Bibek Dulal Chhetri ‘Damak’ – Gardina Bhandai Thiyo (Gajal)”

Binod Khadka – Kewal Shanti Ra Sushasan Ko Ash Gardai

गरिवी र अभावको छेउछाउ हुँदै
चक्का जामहरुको वाटो पार गर्दै
बन्दै बन्दहरुको श्रृखलाहरु माझ
धेरै पटक लुटिदै र धमक्याईदै
धेरै जंघारहरु पार गरिेयो
केवल शान्ति र सुशासनको आश गर्दै ।

भाषणका मीठा शव्दहरुमा लरबरिदै
झुठको संघारहरुमा ठेस खाँदै
महंगो विजुलीका साथमा लोड्सेडिङ झेल्दै
कार्यकर्ता कार्यकर्तामा नै सीमित हुँदै
नेतालाई महानताको पगरी भिराउदै
सबै दूख पीडा झेल्दै आईयो
केवल शान्ति र सुशासनको आश गर्दै ।

अहाँ कस्तो मीठो भाषण सुन्दा सुन्दै
तालीको गडगडाहट पस्कदा पस्कदै
खुल्ला मन्च अगाडी दिउसै तारा गन्दा गन्दै
कल्पनाको महल क्षणमै बनाउदै
झुठै झुठैको विमान धेरै चढियो
केवल शान्ति र सुशासनको आश गर्दै ।

वीस सालदेखि उही नेताहरु भोग्दै
सालौ सालदेखि तीनै पार्टीहरु झेल्दै
मृगतृष्णाको सिकार भई परदेश भासिदै
परदेशमा अनेक कष्ट भोग्दै झेल्दै
स्वदेश फिर्तीको योजना बनाईयो
केवल देशमा शान्ति र सुशासनको आश गर्दै ।

Kshetra Pratap Adhikari – Birsun Bhanda Samjhana Po

क्षेत्रप्रताप अधिकारी – बिर्सुंभन्दा सम्झना पो

बिर्सुंभन्दा सम्झना पो बल्झे जस्तो छ
यो मन त्यसै परेलीमा अल्झे जस्तो छ

रोदीघरको कुनातिर भुलेछ कि कुन्नि
चौबन्दीको तुनातिर फुलेछ कि कुन्नि
बहकिने Continue reading “Kshetra Pratap Adhikari – Birsun Bhanda Samjhana Po”