Baidyanath Upadhyaya – Samaya Le Lekhne chha Itihas

वैद्यनाथ उपाध्याय – समयले लेख्ने छ इतिहास

तिमी आफैंलाई
विशिष्ट भाषासेवी भन्न रूचाउँछौ
नेपाली भाषाको विशिष्ट लेखक कहलाउँछौ
आफैंलाई समाज सेवक भनि ठान्छौ।

तिम्रो भाषा सेवा
केवल तिम्रो बोलिमा मात्रै सीमित छ
तिम्रा लेखहरूमा कुनै दर्शन भेटिदैंन
समाज सेवा त तिम्रो
भाषणबाजी मै संकुचित छ।

भाषालाई त तिमीले
आफ्नो घरबाट निष्कासित नै गरिदियौ
तिमीले आफ्नो घरमा न त
पत्र पत्रिकाहरूलाई नै कुनै स्थान दियौ
न त संतान संततिहरूलाई
भाषा पढन नै लगायौ
साहित्यको नाउँमा तिमीले जथाभावी कोरेका
काला अक्षरहरू मात्रै भेटिन्छन
न साहित्य पढने, चर्चा गर्ने
तिम्रो कुनै आदत नै छ
छ त केवल अरूको कुत्सा रटने
चिराचरित तिम्रो बानी।

तै पनि तिमी
समाजमा अति विशिष्ट कहलिन्छौ
भाषा प्रतिको तिम्रो प्रेम
अब चौकी र पदमा मात्रै देखिदैंछ।

समयले लेख्ने छ
त्यस्को पनि इतिहास
बदल्नेछ तिम्रो विशिष्टताको परिभाषा।

Kedar Sunuwar Sangket – Arko Manav Ra Tyo Samaya

अर्को मानव र त्यो समय

म एउटा नक्सा बनाउन चाहन्छु
चौथो संसारको अन्तिम दिनमा

बेक्कार लाग्छन्
– सेटालाइट्का अप्रेटरहरु
– यो आकाश मेरो भनेर कुर्लनेहरु
– ती तिम्रा इच्छाहरू
– मेरोमात्र भन्ने ती औजारहरू
– यूद्धपोतका बन्दोबस्ती सामानहरु

यस्तो होस कि
नक्सा बालुवाको होस
जो हावाले मेटी दिन सकोस
यो जगत मान्छेकै हो
मान्छ्े जगतको भै सकेपछि
समुन्द्र त पानी हो
र त्यो पनि हाम्रै हो
सानै किनार किन नहाृेस
त्यो समान बाँडिनु पर्छ
जो सवै देशका सिमाना र्र्छोएर बग्नु पर्छ
सबैले नुनिलो पानी पिउनु पाउनु पर्छ ।

क्रोधका फूलहरु वशन्तमा फुल्न सक्दैनन
दानवहरू जन्मिएकाबेला
मानवहरु हेरेर बस्न पनि हुँदैन
तर यहाँ एउटा बृहत जालो छ
त्यो जालोको माकुरे खेलाडीहरु
हामी भन्दा अर्कै छन्
शत्तिमान छन्
तिनीहरु सकृय हुनुहुन्न
निस्कृय हुनुपर्द छ

परमाणु क्रोधको उल्का हो
बैज्ञानीकहरु तिमीलेनै यस्को रोकथाम आफैंल गर्नु पर्छ
अलिक दिन पछी माछाको नक्सा
केवल नक्सामा देखिने छ

अब पँन्छीहरुको गुञ्जन स्वर
गुगल्ले मात्र सुनाउने छ

हामी अव शोकको प्रतिक्षामा छौँ
रबरका तरुणीहरुको सम्भोग शिखरमा
अनित
मानिसको आयु
डाएपर जस्तो हुने छ

रगतका रंगहरु बदलीनेछन
आज मान्छे रातोमा बदल्दै छ
मानिस साँच्चै रातो हुने छ

विज्ञानले हामीलाई उडायो
अव खस्ने छौँ अन्त अन्त कतै

अनयासै सुँङ्छु
मेरो आफ्नो शरीरको गन्ध आफैले
मेरो जिउको बासना आमाको जस्तो मगमगाउछ
त्यो नो महिनाको वात्सल्यपलको उपज हो

म बुबाको मृत्यु पछीको अर्को एक रूप हुँँ
अर्थात मैले मूर्तरुपको निरन्तरता दिदैछु
मेरो अर्काे गन्ध
जहाँ बाबाको बिर्य गन्हाउन सक्छ ।

मेरा पुर्खा
म रगत भएर
अर्थात
म रगत सरेर बाँचिरहेछु

यो समय आंतङ्कित जस्तो लाग्छ हैन
यसको व्याख्याता हामीनै हौँ

सेतेले काले देख्ने वित्तिकै
भित्र–भित्रै
मेरो बाजेको दास हुन सम्झन्छ

कालेले सेतेलाई देख्ने वित्तिकै
मेरा बाजेलाइ दास बनाउने सम्झन्छ

हिउँ पग्लने छ
दूधको रँग कालो हुनेछ
मासुको स्वाद तितो र
पानी बाक्लो हुनेछ
किनकी हामीलाई विज्ञानले
तातो, कालो र रातो हुन सिकायो ।

अव नयाँ ग्रहहरुको चमकले चकित हुनु छ
जस्तै ग्रहन लागे झैँ
सूर्यको प्रकाश महिनौ कुर्नु पर्ने छ
सदाको झैँ अब
चन्द्रमा मुस्कुराउन्दैन प्रिय मित्र

कृत्रिम ज्योतिको शहरहरूमा
हामी हल्लिने छौँ

चट्टानहरू राता देख्नु हुनेछ
मैदानहरू तातिने छन्
आखिरी तपाईंलाई विनाशले शुभकामना दिनेछ

हामी कहिल्यै पूर्ण भएनौं
बरु पृथ्वी पूर्ण थियो र छ आज सम्म
जहाँ त्यहाँ सुरुवात थियो
र, अन्त्य पनि थियो

यो त,
यो जगत बन्नु भन्दा पहिले पनि
– यस्तै थियो
– प्रलय भयो
– फेरी बन्यो
– फेरी प्रलय हुन्छ
– फेरी बन्ने छ यस्तै जगत
– यस्तै जीवन
– क्रमशः प्रलय यस्तै जीवन
तेस्रो विश्व यूद्ध
हो तेस्रो विश्व यूद्ध
अर्थात रिमोटको यूद्ध
समाप्त
सङ्केत
हाल काबुल

Janak Karki – Bichitra Kaal

जनक कार्की – बिचित्र काल

बिरामी सहरको व्यस्त चोकमा
एउटा निरोगी क्लिनिक
खटिएको छ दिनरात
उपचारार्थ ।

सहरमा अनेकौ रोगको माहामारी छ।

प्याङ्क्रीयाजको धाराबाट इन्सुलिनको थोप्पो चुहिन्न
रगतहरु म्याराथनको प्रतियोगितामा दौडिरहेछन
मुटुले बजाइरहेछन हेभी मेटलको रिदम ड्रमसेटमा
कलेजोहरु भट्टीमा अत्याधिक स्नानमा बिजयी भएर सिरोसिसको तक्मा भिर्दै छन
मृगौलाहरूले बालुवा चाल्दा-चाल्दा पत्थरको रास लगाएका छन
आखाँहरुले दिनरात उस्तैउस्तै देखिन्छ ।

तमाम रोगहरु बोकेर हिडेको यो बिरामी सहर
जसोतसो यो सुतिरेहको समयमा
एउटा एम्बुलेन्समा शंख फुक्दै
ठूलो आशा बोकेर
क्लिनिकको मुलढोका सम्म आइपुग्छ।

अपसोस् आज क्लिनिक बिरामी छ
चुकुल लगाएर कोठामा पल्टिरहेछ
बिरामी सहर डराउछ आत्तिन्छ चिच्याउछ।

आज क्लिनिक बिरामी छ,
आज सहर बिरामी छ
यस्तो संकट आएको छ
साला समय हरामी छ।