संयोग नै भनु,
तिमीसंगको पहिलो भेटमै–
तिमीले मलाई बशन्त हुनु भनेकी थियौं।
बशन्तको पर्याय–
मलाई काफल र कोइली मनपरे पनि,
राताम्मे गुरासे पाखाले मन छोए पनि,
वर्षाऋतु मन पर्नुमा–
मेरै कमजोरी हुन सक्थ्यो।
हामी Continue reading “Krishna Prasai – Basanta Barsha”
Bhumi Raj Bastakoti – Malai Shanti Chahiyeko Chha
भूमिराज बस्ताकोटी – मलाई शान्ति चाहिएको छ
सजाय देऊ मलाई
मलाई शान्ति चाहिएको छ ।
चेतना दुख्छ सधैँ
मलाई ढाँट्न सक्दिनँ म
खाडलमा पुरिएको मानवता
यथार्थ यही हो मेरो युगको ।
म यस युगको सिखण्डी हुँ
मलाई Continue reading “Bhumi Raj Bastakoti – Malai Shanti Chahiyeko Chha”
Sharan Aansu – Manma Chha Khahare, Pani Chhaina (Nepali Gajal)
शरण आँसु – मनमा छ खहरे, पानी छैन
मनमा छ खहरे, पानी छैन
जान्थें म बगेर, बानी छैन !
यहाँ मान्छे सबै ढुंगा भए कि
कसैभित्र मायाँको खानी छैन !
छन् फूल यहाँ सबै फुलेका
तर त्यो रातकी रानी छैन !
उस्तै छ जून, उस्तै जूनकिरी
तिनमा हिजोको जवानी छैन !
धेरै प्यार दिन्छे मेरी प्रकृति
अरु क्वै ऊ जस्तो दानी छैन !
Sunil Limbu – Shabdakosh Jeevan Ko
सुनिल लिम्बु – शब्दकोश जीवनको
शब्दकोश जीवनको,
आधा किताब त सुरूमै रित्तै थिए,
कैयो शब्दहरू त्यसै बिलाए, र
अरू अर्थ समयले भुल्याए,
जिन्दगीमा ।
शब्दकोश जीवनको,
धेरै पन्नाहरू त दाउरा बने चुलाहका,
आगो बने कुनै जाडोमा, त
कुनै बने बत्ती अन्धकारमा,
जलेर ।
अब… रहेका केही कागजहरूमा,
शब्द-शब्द जोडेर,
टालेर, थुकले मेटाएर,
धमिलो अक्षेरले कोरेर, आदर्शलाइ साँस दिन्छु्
वा… किच्चाइ किच्चाइ डल्लो बनाइ फ्याँकी दिन्छु्,
या, हवाइ जहाज बनाइ छानोबाट झारी दिन्छु्,
उडेर जाओस वा गुडेर,
मतलब छैन मलाई,
शब्दकोश जीवनको ।
Yagyesh Dhwoj Karki – Aastha
यज्ञेशध्वज कार्की – आस्था
आस्था हृदयका कुनाकाप्चामा खोज, खोताल
मसीका मन्त्र, बोलीका प्रवचनमा होइन,
त्यहाँ सायद,
झुठा आश्वासनले बन्दी ईश्वर
मुक्तिकालागि तिम्रो प्रतिक्षा गरिरहेछन्।
Nawaraj Parajuli – Rajmarga Ka Khat Haru
राजमार्गका खतहरु
मेरो देश
साँचो अर्थमा
एउटा राजमार्ग,
एउटा सत्ता
र
एउटा बिध्वंस अगांल्छ ।
यो ‘मार्ग’,
किन ‘राजमार्ग’ भनियो,
मलाई थाहा छैन,
तपाईलाई थाहा छैन,
शायद
कसैलाई थाहा छैन;
नामाकरण सिद्धान्तका आधारहरु ।
रोडा टुक्रयाउने हर्कबहादुर,
अलकत्रा पगाल्ने रामलखन,
धुलो नुहाउने लछ्मनिया,
नक्सा कोर्ने पिटरसन
आदि–आदि
अनेक–अनेक नाम;
कुनै कोशे ढुंगामा छैन,
शिलालेखमा छैन,
सरकारि अभिलेखमा छैन ।
आखिर
दैनिक ज्यालादारहरु ।
राखिन्छ नाम ‘राजमार्ग’।
कस्तो राम्रो,
देशभक्तिपूर्ण अनि मिठो ।
होशियार!
हर्केको छोरो भर्खरको छ ठिटो ।
‘राजमार्ग’
मधेंसको छातिमा;
परेड खेल्छ,
चिरा पार्छ
र
सत्ता बोकिल्याउँछ ।
पूर्ब–पश्चिम,
उत्तर–दक्षिण,
बाहिर–भित्र,
तल–माथि,
जताबाट हेरे पनि,
जसरि हेरे पनि,
‘राजमार्ग’
कालो छ,
लमतन्न सुतेको छ,
खडेरिमा छ,
अर्थहिन छ,
उदासिन छ
र पनि क्रियाशील छ,
भारि बोक्न होईन, सत्ता बोक्न ।
राजधानि,
तराई,
पहाड
अनि
सेता–काला,
चुच्चे–थेप्चे,
होचा–अग्ला,
स्त्री–पुरुष,
साना–ठूला
सबै–सबै अधिकार, समानता र अंश माग्छन्,
राजमार्गसंग ।
राजमार्ग पोलिन्छ,
राजमार्ग टुक्रयाइन्छ,
राजमार्ग रोकिन्छ
र पनि
राजमार्ग शान्त छ,
निर्दोष छ ।
बर्षा लाग्छ,
पानी पर्छ,
अलकत्रा गन्हाउँछ राजमार्ग;
खडेरि लाग्छ,
सुख्खा हुन्छ,
पग्लन्छ राजमार्ग;
हिउँदसंगै,
हुस्सु लाग्छ,
झ्याप्पै हुसिन्छ राजमार्ग ।
राजमार्ग चोईटिएको छ,
टुक्रिएको छ,
लाखौं पाइला थिचिएको छ,
हजारौं पांग्रा गुडिएको छ ।
पोलेका दागहरु,
टुक्रयाइएका खण्डहरु
अनि
पुरिएका केहि खतहरु,
राजमार्गका खतहरु ।
देश
पट्टि लाउँछ,
खत मेटाउन,
खत छोप्न,
खत लुकाउन ।
पट्टिमा झन् स्पष्ट देखिन्छ खत ।
स्पष्ट पहिचानको छ खत;
लुक्दैन खत;
छाति फुकाएर बस्छ खत;
चिनिएको छ;
यात्रामा अबरोध गरिरहन्छ;
खड्यागं–खुडुगं,
गड्यागं–गुडुगं,
घ्याच्च–घुच्च ।
देश अभ्यस्त छ यो नियति,
यात्रु वाक्क छन् यो दुर्गति ।
कथा बोल्छ
पहाडको
तराईको
सम्पूर्ण देशको
खत राजमार्गको ।
धरान
Kabin Basnet – Kunai Din Yesto Pani Aaunechha
कबिन बस्नेत – कुनै यस्तो दिन पनि आउनेछ
अराजक बस्तीहरूमा
सिमलका भुवाहरू जस्तै
मागका पर्चाहरू आबाद छन् ।
हामी वीर गोर्खालीहरूका सन्तान
भी.सी. नजित्नेहरूको बलिदान
तथापी सोधेनौ हामीले इतिहाससँग कहिल्यै पनि
त्यो बलिदानको मूल्य,
नाथे अश्रुग्याँसको धूवाँले हाम्रो आखाँ रसाउदैन ।
एक थोपा रगतले कोरिदैन
क्रान्तिको मानचित्र ,
क्रान्तिको शङ्खघोषले आकाश छुँदा
रक्तरञ्जित वर्षा हुन्छ
र, हाम्रो बस्ती निथ्रुक्क भिज्नुपर्छ ।
रूनुपर्छ सयपत्री र सुनाखरीले
शहिदहरूको आँसु ।
आउ ! भत्काऔँ रूढीग्रस्त पर्खालहरू!
मेटाऔँ संकुचित पाइलाका डोबहरु !
मृत्युभन्दा जीवनले त्रसित छौँ हामी ,
हामीले उन्मुक्तिका ज्वारहरूसँग
बगरका ढुङ्गाहरू साटिरह्यौ ,
ए बगरमा जीवनको भारी बोक्ने मेरा साथीहरु !
म आव्हान गर्दै छु
च्यातौँ, जलाऔँ
झुत्रो इतिहासका पानाहरुलाई
कुनै यस्तो दिन पनि आउनेछ
कि हामीले जलाएको इतिहासको
खरानीको गर्भबाट
जन्मिनेछ एउटा फिनिक्स चरो
जसले सुनौलो घामको प्रभातमा
स्वतन्त्र उडान भर्नेछ
हाम्रो छोराछोरीहरूको निमित्त ।
– देवीनगर, बुटवल
Shreeshisha Rai – Chhori-Desh
श्रीशीशा राई – छोरी–देश
आँखाको डिलतिर उक्लिँदै गएको निन्द्रा
र
विपनातिर ओर्लिँदै गरेको सपना
दुवै सामुन्ने आईपुगेपछि थाहा भयो–
मध्यरात रहेछ
कतै सुनियो च्याँ…. आवाज–
छोरी रहीछ
‘बुबु…बुबु…’ भन्दै आमाको आङ तानिरहेको त्यो दृश्य
आफ्नै हस्तरेखा र निधारका धर्काहरुले कोरिएको
देशको मानचित्र जस्तै लाग्छ
छोटा छोटा निन्द्रा पिच्छे
छटपटी र भोकको कर्कस चिच्याहट
– ज¥याकजुरुक उठेर हेर्छु
छोरी– म र मेरी श्रीमतिको वीचमा
दुई ढुंगा बीचको तरुल सुतेकी छ –
चिसो लागेको छ नाक बन्द छ
शायद हाम्रो अस्वस्थताको तापले
चाकमा घाउ छ, खाना खाँदैन
सारा निन्द्राहरुलाई झुलवाट हटाएर
ब्युँझिएर पनि छोरी ओछ्यानमै छे
एकोहोरिएकी छे
उठेर
बेडको एकछेउ उभिएकी छोरी
भर्खर बाथरुम छिरेको आमा खोज्दै रुन्छे
ठुलो टाउको र जिङ्ग्रिङ्ग केश मुन्तिर
गलामा
आयातित पण्डितको मन्त्र र अनिश्चित भविष्यको
निश्चितता पोको पारेको बुटि झुण्ड्याएकी छे
कहिलकाँही
छोटा मसिना हातखुट्टा र
चाउरिँदो नाबालक अनुहारमा
विहानको किरण पर्दा पनि
आकारको सिमाना झन झन
अस्पष्ट, अस्थिर र कुपोषित बन्दैछ
अन्तद्र्धन्द्ध र द्धेषहरुका बीच
यसरी नै देश
यतै मसीना खुशीहरु भएपनि
अन्तै केही खोजीरहेछ
बाउ भएर पनि
केही गर्न सकेको छैन रे मैले छोरीका लागि
‘आमा भएर चैँ खै के गर्न सक्यौ त छोरीका लागि ?’
अहँ…………..
यस्ता तनाव, ग्लानी र आवेशहरुको रुख्याईमा एकछिन पनि बाँचेर कर्तव्य–सारङ्गी रेट्नुछैन
हामी छोरीलाई अब
छिमेकी–अनाथालयको जिम्मा लगाउँदैछौँ
धरान
Sumit Adhikari – Naitikata Ko Malami
सुमित अधिकारि – नैतिकताको मलामि
मुल्यको बिष्फ़ोट हुदैछ यहाँ
पड्किँदैछ मान्यता छिन छिनमा
रमाउदैछन पिचाशहरु खित्का छाडि
नैतिकताको मलामिमा
हिजो अराजकताको भतेर थियो रे
अनुशासनको मुन्टो काटिएकोमा
उच्श्रिङ्खलता Continue reading “Sumit Adhikari – Naitikata Ko Malami”
Manoj Bogati – Aankha Akshar
मनोज बोगटी – आँखाक्षर
उसका आँखाहरू
अक्षरहरू हुन्।
ती अक्षरहरू जब भुँइमा खस्छन्
मीठो कविता बज्छ
घरमा।
घर स्वर्ग बन्छ।
त्यो संसारको सबैभन्दा मीठो सङ्गीत
जसले थामेको छ जीवनको गह्रौं गरिमालाई।
Suren Upreti – Baba Ko Yaad Aaunchha
सुरेन उप्रेती – बाबाको याद आउँछ
एउटा सानो वालक जब बाका छातीमा
निर्धक्क भएर लपक्क टाँसिएर सुतेको देख्छु ।
कहिले काँधमाथि टाउको अड्याएर
मस्त सँग निधाएको देख्छु ।
त्यसवेला मलाई बाबाको याद आउँछ।
ससाना बच्चाहरुले बाका ढाडमाथि बसेर
त कहिले काँधमाथि चढेर
हट् हट र गिडियाक गिडियाक
भन्दै गर्दा ।
स्याँ स्याँ भएको
घोडाहुने मान्छेलाई देख्दा ।
त्यसवेला मलाई बाबाको याद आउँछ ।
बाबु आमा कारखाना भित्र गलैंचा बुन्दै गर्दा
धुलैधुलो भएर बाउलाले सिंगान पुच्दै
कारखाना बाहिर धुलो खेल्दै गरेका
स्कुल र पढाईबाट विमुख केटाकेटी
भेला गर्दै स्कुल खोल्न तम्सने मान्छे देख्दा
मलाई बाबाको याद आउँछ ।
कहिले
स्कुलबाट फर्किएका केटाकेटीकाहातमा
सिर्कनाका सूम्लाहरु र
घुँडामा निलडामहरु देख्दा
आक्रान्त भएको मानिसले
विधालयमा गएर
यातनाले पढ्न आउने भए
गोरुहरुले नै सब भन्दा धेरै पढेको हुने थिए
भन्दै अशिक्षकहरुलाई शिक्षा दिने मान्छे देख्दा
मलाई बाबाको औधिनै याद आउँछ ।
यस्तै साहित्यिक गोष्डीहरुमा
खेलकुदहरुमा अनि स्कुलहरुमा
आफ्ना छोराछोरीहरुले
प्रमाण पत्र र मेडल थाप्दै गर्दा
आँखा भरी आँशु बनाएर
तालिबजाउँदै उफ्रने मान्छे देख्दा ।
मलाई बाबाको याद आउँछ ।
कुनै गाउँमा पुग्दा
भोकलाग्यो भन्दै
साना बालबालिकाहरु
रुँदै गरेका हुन्छन् ।
परको ठाडो बाटो तिर देखाउँदै
बाबाले चामल लिएर आइ हाल्नु हुन्छनी
भन्दै आमा बच्चालाई फुल्याउँदै गर्दा
निधार भरी पशिना बनाएर
शाहुको गह्रुङ्गो भारी माथिबाट
सानो चामलको पोको निकाल्दै श्रीमतिलाई पोको
सुम्पने मान्छे देख्दा
मलाई साँच्चिकै बाबाको याद आउँछ ।
दिनभरी खेत जोतेर साँझमा
मुखिनीले खान दिएको एक टपरी भात
आधा खाएर
आधालाई अस्कोटको गोजीमा रहेको
प्लास्टिकको झोलामा
छोरा र छोरीकालागि भन्दै लैजाने
मान्छे देख्दा मलाई बाबाको याद आउँछ ।
कतै मिठो खानेकुरा देख्दा
छोराछोरीलाई सँम्झँदै आफु नखाएरै भए पनि
आफ्ना नानीहरुलाई ल्याई दिने
मानिसहरुलाई देख्दा
मलाई बाबाको याद आउँछ ।
कोही मान्छेले
आफ्ना छोरालाई
बाबु खाइस्योन भन्दै फकाउँदै गर्दा
छोरो घुर्कीलगाउँदै खाना नखाइ हिंड्छ ।
बाबुले कर गर्दै अलिकति त खाइस्यो
भन्दै अनुनयको भाकामा
माया बिसाउँदै गरेको देख्दा
मलाई बाबाको याद आउँछ ।
जग्गा नामसारी गर्ने सिफारिस माग्न
गाविसमा गएको बेला
फोनमा फेसबुक हेर्दै अलि पछी आउनु
भन्ने पब्लिक सर्भेण्टहरुले
पब्लिक बस हुँ भन्ठानेका बेला
थाहा छ । हामीले तिरेको करले तिमी तलब खाँदै छौ
भन्दै आगो हुने मान्छे देख्दा
मलाई बाबाको याद आउँछ ।
हाँडीमा भुटिंदै गरेको मकै झै भएर
खाडीको तातो बालुवामा भुटींएर
मर्दै र बौरंदैको अवस्थामा पनि
छोरा र छोरीहरु स्कूल गए सानी
स्कूलको फिस तिरेको छ भन्दै
चिन्ता व्यक्त गर्ने मान्छे देख्दा
बाबाको औधी याद आउँछ ।
कतै बलियाले निर्धालाई सताउँदा
ठूलाजात र साना जातको भेद चर्किंदा
कमशल सामान दिएर बढी पैसा अशुल्दा
बिरोधमा आवाज उठाउँने शाहसी मान्छे देख्दा
मलाई बाबाको याद आउँछ ।
सन्तानको खुशि र सुरक्षित भविश्यका लागि
आफ्नो जीवनको सिङ्गो इतिहाँस
पद प्रतिष्ठा र जन्म मूमिनै छोडेर
जीवनको उत्तरार्ईमा प्रवासिन सक्ने
शाहशीमान्छेहरु देख्दा
मलाई बाबाको याद आउँछ ।
गोकर्ण औशी २०७५
अस्तु
Mani Raj Singh – Shahar
मणिराज सिंह – शहर
जताततै झिङ्गै झिङ्गा भन्किरहने
भित्रभित्रै धमिराले खाएर
आत्मग्लानीको ओढ्नेले मुख छोपेर
अग्निदहमा जलिरहेको
यो शहर
कंक्रिटको महलै महलको थुप्रोमा
कति समृद्ध
कति सुन्दर
र कति भव्य देखिन्छ ।
हृदयका भित्री सुन्दुकमा
उम्लिरहेको पानीझैँ
भँुवरी र सुनामीका भेलहरूमा
प्रवृत्ति र दृष्प्रवृत्तिले चिरा–चिरा परेर
एक मुठी हावा
र एक घुट्को पानी नपाएर
काकाकूलझैँ भौतारिदै
आत्मग्लानीले छट्पटाइरहेछ
भतभत पोलिरहेछ
इटाभट्टीको रापमा
अधकल्चा सपनाहरू काखी च्याप्दै
लथालिङ्ग जिजीविषा गाउँदै
छल कपटको बिकृतिले रङबङ्गिएर ।
पटक पटक भाँसिरहेछ
बेथितिहरूको अन्धकारमा
लाटोकोसेरोझैँ पखेटा फटफटाएर
लोडसेडिङ्को मारमा पिल्सिएर
फोहोर पानीमा डुबुल्की मार्दै
छताछुल्ल पोखिरहन्छ
शोकमा डुबिरहन्छ
भोकमा हराइरहन्छ ।
यो शहर
बनावटी लालसा छर्दै
इन्द्रेणीझैँ मुस्कुराइरहन्छ
रित्याएर आफैँलाई
प्रत्येक क्षण अग्लिरहन्छ
अभावैअभावले भत्किएर
लड्छ र उठ्छ पटक–पटक
मातेर वेस्सरी
आँधिवेरीको मुस्लोमा
रिस, राग र ईष्र्या देखाउँदै
विसङ्गति र व्यभिचारको पसल थापेर
आँगन, चोक र गल्लीहरूमा
निस्फिीक्री निदाइरहन्छ
फुस्रोधुस्रो अनुहार टाँसेर
रगतको छालमा नुहाइरहन्छ
निरासा, आक्रोस र असन्तुष्टीको
पर्खाल ठड्याएर
हड्ताल र जुलुशहरू जन्माइरहन्छ ।
Sunil Gharti Magar – Ram Bharos Ko Khoji
सुनिल घर्ती मगर – रामभरोसको खोजी
कहाँ गयो रामभरोस एक्कासी
छोडेर यो शहर ?
कुनै चोक, गल्ली
मेला, महोत्सव
पार्क, क्याम्पस
कहीकतै देखिदैन अचेल
म त्यो रामभरोसको कुरा गरिरहेछु
जो ठेलामा जीन्दगी बेचेर
प्याज किन्न पनि
दशपटक सोच्नुपर्ने शहरमा
गुजरा चलाउदै आएको थियो
हो, म त्यो रामभरोसको कुरा गरिरहेको छु
जसको ठेलामा हुन्थ्यो
रहर जस्ता मौसमी फलफुलहरू
विद्रोही चटपटे
मोहनी पानीपुरी
अनि सपना जस्ता उडिरहेका बेलुनहरू
हो, म त्यो रामभरोसको कुरा गरिरहेको छु
जो घामपानी , शितलहर
हरेक प्रहर
ठेला ठेल्दै ठेल्दै यतै वरीपरी घुमिरहन्थ्यो
साच्ची कहाँ गयो होला रामभरोस?
किन कसैले खोजेन ?
वा खोज्नु आवश्यक ठानेन ?
आज म घोत्लिरहेछु
उसको बारेमा
ऊ मेरो कोही होइन
तर कोही चाही पक्कै थियो
जसको मिहिनेत देखेर
मलाई मेरै देशमा केही गर्छु भन्ने आट आउथ्यो
जसलाई देखेर
सूर्यले पनि सूर्यग्रहणमा हिम्मत जुटाउथ्यो सायद
औसीले पनि अधेरीमा चन्द्रमाको आश गर्थ्यो सायद
कहाँ गयो रामभरोस ?
के अर्को शहरमा गयो ?
के आफ्नो गाउँ फर्क्यो?
अनुत्तरित प्रश्नहरूको कारख़ानामा
अनायास म अल्झिरहन्छु
एउटा मनले सोच्यो
यो देशमा त ऊ पक्कै छदै छैन
अर्को मनले संभावित कारणसहित थप्यो
अह देशभित्र छ जस्तो लाग्दैन
किनकी अचेल उसको जस्तै ठेला
धुर्मुस फाउन्डेशनले चलाइरहेको छ
उसको जस्तै ठेला
आशिका फ़ाउन्डेशनले चलाइरहेको छ
सायद हुन सक्छ
लिलामीमा बेचेर आफ्नो ठेला
रामभरोस ठीक यतिबेला
कतारको घाममा बेल्चा हान्दैछ
या यूएईको कुनै होटेलमा भाडा माझ्दैछ कि ?
अथवा साउदीको मरुभूमिमा भेड़ा चराउदैछ कि?
वा हुन सक्छ
मलेशियाको जंगलमा साग टिप्दैछ कि ?
कहाँ छ होला ऊ ?
जहाँ छ
सफा शहरमा हिडिरहेकी आफ्नो प्रियसी
र
कृकेट रंगशालामा स्वर्णपदक जित्दै गरेको
आफ्नो बेटाबेटीलाई हेर्ने
स्वर्णिम कल्पनामा पसिना पुछ्दैछ होला
Diyesh Ratna Shakya – Corona Aba Timi Bhagnu Parchha
दियेश रत्न शाक्य – कोरोना, अब तिमी भाग्नु पर्छ
देख्यौ कोरोना
अहिले हामी ‘ लकडाउन’ आन्दोलनमा छौं
घर बन्द/सहर बन्द/देश बन्द/विश्व बन्द
र मात्र एक सुत्रीय माग छ
कोरोना ,अब तिमी भाग्नु पर्छ
तिमी कहाँबाट आयौ
मलाई थाहा छैन
तर यो लोकमा बसेपछि
लोकतन्त्र कुल्चिन पाइन्न
र यो विश्वको हरेक कुनाबाट आएको
बुलन्द बिरोध तिमीले सुन्नु पर्छ
कोरोना, अब तिमी भाग्नु पर्छ
तिमी रहिरहेसम्म यो पृथ्वी उही रहने छैन
मान्छे मान्छे बीचको सम्बन्ध उही रहने छैन
मान्छे मान्छे बीचको बिश्वास उही रहने छैन
मान्छे मान्छे बीचको दूरी उही रहने छैन
प्रत्येकले आफ्नो नामको पछाडि
जात/थर जोडेर
आफ्नो संस्कृति अगाडि
भाषा /धर्म जोडेर
पहिचानको
पृथकताको
स्वर्णिम फूलबारी बनाएको यो समाज
पक्कै पनि उही रहने छैन
हुन सक्छ हस्तिनापुर टेकेकाहरू
भोलि चपरी मुनि पर्न सक्छन्
उच्चासनमा अभ्यस्त हुनेहरू
वास्तविक सतहमा भासिन सक्छन्
कोरोना ,जसै तिमी उभियौ
हामी सबैले हात स्वच्छ बनाउन सिक्यौं
नाक र मुख स्वच्छ बनाउन सिक्यौं
अब भन तिमी प्रस्थान गर्नको लागि
के अझै तिम्रा रिजर्वेसन बाँकी छन्?
के तिमी थप स्वच्छ हावा र स्वच्छ मन
भनिरहेका त छैनौ?
यसलाई यसरी बुझौं
कुनै सरकारको घोषणापत्रमा नभएको
कुनै श्वेत पत्रमा नदेखिएको
एउटा युगलाई चटक्कै अर्को युगसंग जोड्ने
सुपर ग्लु हामीसंग छैन
पृथकतालाई बैश्विक एकतासंग
राष्ट्रबादलाई बिश्वबादसंग
कस्सिने गरि जोड्ने डोरी हामीसंग छैन
ओहो हामी त मान्छे पो हौं त
प्राणीहरूमध्ये सर्वश्रेष्ठ
हामीबाट हजारौं आफन्तजन खोसेर
हामीलाई सामुहिक पक्षघातमा डुबाएर
हाँक दिने एउटा भाइरसको हर्कट
कदापि सह्य छैन
देख्यौ कोरोना
यो लकडाउन र सुनसान सडक
आँधी आउनु अघिको सन्नाटा हो
जहाँ बहनेवाला छ
हजारौं शोकको गीत
करोडौं भोकको आक्रोश
एउटै मिसन तिमीलाई
यो लोकबाट सदाको लागि हुत्याउन
कोरोना! ओ कोरोना!
बेलैमा यत्ति चेतना भया
अब तिमी चुपचाप भाग्नु पर्छ
Min Dwandi – Ma Hatar Ma Chhu
पाइतलाहरूको सिंढी चिन्ने
मेरो आकांक्षा तुहेको अवस्थामा
आँसुको एउटा सिंगो क्यास्पियन
बोकेर आफ्नै आँखामा
नूनिलोपनमा म डुबेको बेला
मलाई, ग्लोब घुमाएर त्यसमा
क्यास्पियन खोज्न फुर्सद छैन
अहिले त मलाई आफ्नै आँसुको
गहिराई नाप्न हतार छ ।
डढेलो बनमा पनि लागेको छ
डढेलो मनमा पनि लागेको छ
आगोका अदृश्य लप्काहरू
भोगेर आफ्नै छातीमा
पोलाईले म अतासिएको बेला
मलाई हिमाल हेरेर चिसोपनको
अनुमान गर्न फुर्सद छैन
अहिले त मलाई आफ्नै छातीको
डढेलो निभाउन हतार छ ।
प्रकाश परावर्तित हुन नसकेको
मन–औंसीको रातमा
जून भेटिने लालसा साँचेर आफ्नै ब्रम्हाण्डमा
खोजी–खबरमा म लागेको बेला
मलाई आकाशे जूनको आकार हेरेर
तिथि बिचार्न फुर्सद छैन
अहिले त मलाई आफ्नै मनको
जून खोज्न हतार छ ।
अहिले
मलाई आफ्नै आँसुको
गहिराइ नाप्न हतार छ,
अहिले मलाई आफ्नै छातीको
डढेलो निभाउन हतार छ,
अहिले मलाई आफ्नै मनको
जून खोज्न हतार छ
त्यसैले
म अहिले हतारमा छु ।
Sajan Rai Upekshit – Samaya
साजन राइ ‘उपेक्षित’ – समय
थाह छ ? उनीसँगै हामी हुन्थ्यौ ।
मेरो बाल्यकालको सखी
कति कुराहरुको भलाकुसरी हुन्थ्यो ।
बयेली खेल्थ्यौ हामी एक डाँडा र अर्को डाँडा
समय एकनाशको हुँदैन रहेछ ।
हुदो हो त संसार सबैले आफ्नो अनुकुलमा कब्ज गर्ने थिए होला ।
हामी पनि हुत्तियौ ..
बहकियौ समयको परिवर्तनसँगै …….
चैत्रमासको हुण्डरीले…….
साउन भदौको दर्के झरी र भेलबाढीसँगै…
अथवा पौष माघको चिसो सिरेटोसँगै ….
खै समयको कुन शक्ती थियो त्यहाँ
जसले हामीलाई लापत्त बनाईदियो ।
सम्झनै नसक्ने गरी……… .
समय…….. समय……… समय…….
सबै आफ्नै समस्या र आवश्यकता
सबैको आफ्नै सँघर्ष,
दिनरातको चक्र जस्तै त्यो दिन पनि आयो कि
फेरी पनि हाम्रो भेट ….
बितेका कुरा…बाल्य कृयाकलापको अतितानुभुतिहरु
तर त्यहाँ भएर पनि त्यो थिएन ।
समय सँगै उनको गज्जबको परिवर्तन भएछ ।
आह ….!सखी
तिम्रो भागमा परेको लखपतिको नौटंकीसँगै
हाम्रो मित्रतालाई बिर्सिदिएछौ ।
सुख र सम्पन्नताको चरमोत्कर्षसँगै
हाम्रो सम्बन्धलाई कुल्चीदिएछौ ।
सोच्छौ होला के फाईदा होला र
बितेका कुरा सम्झेर ……
तर विगत बिना वर्तमानको सम्भव नै छैन ।
मलाई तिम्रो सम्पत्तिमा लोभ छैन ।
मलाई तिम्रो उन्नतिमा आँखा लागेको हैन ।
मैले तिम्रो भाग खोस्नु छैन पनि ।
मैले लामो अन्तरालपछिको हाम्रो भेटलाई
सम्झनाको तरेलीहरुसँग सँगाल्दै
सुदामा र कृष्णको झै बनाउन खोजेको मात्र हुँ ।
दिदिङ-१ बर्देउ संखुवा-सभा
Bhanubhakta Pokharel – Piratiko Bhakai Najati
भानुभक्त पोखरेल – पिरतीको भाकै नजाती
(मधुपर्क २०६६ चैत)
केटीः ठाउँ न ठहर भेटी
बोल्ने बाटो छेकी, यो मान्छेको बानी नजाती ।
केटाः नजरैले डाकी
हेर्ने मलाई ताकी, त्यो आँखाको नानी नजाती ।
केटीः शर्म Continue reading “Bhanubhakta Pokharel – Piratiko Bhakai Najati”
Acharya Prabha – Rojen Maile Man Ko Sathi [Nepali Gajal]
रोजेँ मैले मनको साथी, तिमीलाई प्रवास आज
जब तिम्रो हात पाएँ, छायो मनमा मधुमास आज ।
छहारिको खोजी थियो, यो मन लुकाउनलाई
अनायसै पाएँ तिम्रो, सुन्दर मनको आवास आज ।
एकान्त प्रेमी मन मेरो,किन चन्चल बन्दैछ
जब दिलले तिमीसँग,गर्यो मीठो सहवास आज ।
स्वतन्त्र र आजाद थियो,समयको हरेक पल
मलाई नै कैद गर्ने,त्यो बन्यो काराबास आज ।
(अमेरिका )
(गजलले फेरी कसैको उपनाममा सजिन मन पराएको छ गल्ती भये क्षमा प्रार्थी छु ।
Durga Prasad Pokhrel – Ma Janmeko Thaun Nera
दुर्गाप्रसाद पोख्रेल – म जन्मेको ठाउँनेर
म जन्मेको ठाउँनेर
एउटा ठूलो सिमलको रुख थियो
त्यसमा दमै चराको गुँड थियो
चराका बचेरा भर्खर जन्मेका थिए
जब म जन्मेकी थिएँ
मेरा बाले मलाई सुताउन कोर्को खोज्दै Continue reading “Durga Prasad Pokhrel – Ma Janmeko Thaun Nera”
Bhairab Nath Rimal – Mutuko Harek Nashama
भैरवनाथ रिमाल – मुटुको हरेक नशामा
मुटुको हरेक नशामा तातो साहस उमाली
प्रण गर्छौ सदा देशको निम्ति एक भै नेपाली
एक भै नेपाली
माटो र ढुंगा, बाहु र बलले सम्हाली राख्दछौं
गौरव गाथा वीरको नाता झन् उच्च राख्दछौं
हिमगिरी छर्छन् सदैब सुन्दर शान्तिको सुवास
नेपाली जाती हुदैन कहिले अल्छी र उदासी
हिमाल मेरो विशाल चुलि नदेख्ने को छ र?
यो कर्मभूमि बुद्धको जन्म बिर्सने को छ र?
नेपाली आत्मा सम्पूर्ण बोल्छ विश्वको कण-कणमा
पहारा गर्छौ धैर्य ले हामी दिएर सम्मान
शब्द – भैरवनाथ रिमाल
स्वर – नारायण गोपाल
संगीत – चन्द्रराज शर्मा