Sushma Manandhar – Bargaining (Nepali Laghu Katha)

सुषमा मानन्धर – लघु कथा – बार्गेनिंग

“सुन्नुस् न केटाकेटीहरु सडकमा जालान् हेर्नुस् है । म पानी थाप्न हिंडे ।” सुन्तली गाग्री च्यापेर निस्की । पिंढीमा खाल जमाइ रमिरहेका उसका बुढोका आँखा आफ्नो तासका पत्तीबाट हटेका होइनन् । “कति फत्फत् गरिरहन्छे” पत्ती तान्दै उसले सोच्यो ।

केटाकेटीहरुका लागि आँगन भन्नु नै सडक । खेल्दाखेल्दै दुवै वीच सडकमा पुगेछन् ।

क्या……च्च । गाडीले ब्रेक हान्यो । ब्रेक हान्दा हान्दै पनि पाँग्राले सुन्तलीको छोरालाई भेट्टाइ हाल्यो । गाडीले किच्यो गाडीले किच्यो …छिनमै होहल्ला भयो त्यहाँ ।

“नछोड् । गाडी रोक् । ड्राइभरलाई जान नदे । हाम्रो बच्चा मार्ने ज्यानमारालाई छोड्दैनौं ।” भीडले गाडी छोपिसकेको थियो । ऊ पाखुरा सुर्कदैं भीडमा सवैभन्दा अगाडि थियो ।

“हेर्नुस् हाम्रो मात्र दोष हैन । बच्चा एक्कासी वाटो वीचमा आइफगेको थियो । रोक्दा रोक्दै पनि…… ” ड्राइभर हेर्दा सोझै देखिन्थ्यो ।

“हाम्रो बच्चालाई खेल्न आँगन बनाइ देऊ न त अनि सडकमा जाँदैनन् । जो चोर उसैको ठूलो स्वर हिँड्नुस् थाना ।” उसको उग्र रुप देखेर ड्राइभर आत्तियो “हेर्नुस् म पनि विरामी मान्छे लिएर हिँडेको छु । बेलैमा अस्पताल नफगे अप्ठयारो हुन्छ मलाई । क्ररालाई मिलाउन खोजौंकिन थानासम्म जाने?”

“यसो क्षतिपूर्ति दिएर क्ररा थामथुम पारे त भैहाल्यो नि ।” गाउँका एकदुइ टाठाबाठाले सुझाए ।

“म त दश लाख भन्दा एक पैसा कम लिन्न । छोरो पो मरेको अरु हो? बांचेको भए पढेर लाखौं कमाउंथ्यो ।”

“दश लाख त गाह्रो पर्छ । आमालाई ओखती गर्नै बाँकी छ । अलि कम गर्नुस् ।”

“आठ लाख दिनुस् । मान्छे पो मरेकोके क्रनै क्रखुरा हो?”

“दुइ लाखमा मान्नुस्मलाई हतार भैसक्यो ।”

“पाँच लाख…।”

“साँढे दुइ लाख । यो भन्दा बढी क्यै गरी दिन सक्दिन ।” ड्राइभरले हात जोड्यो ।

“आ…मा…” सडकमा पछारिएको बच्चोको मुखबाट अस्पष्ट र शिथिल आवाज आयो । घुँडा घिस्रिएर रगत बगेको रहेछ । व्यर्थ वादविवादमा दुवैले समय खर्चे । बच्चोलाई उठाएर गाडीभित्र राख्दै ड्राइभरले उसलाई पनि भित्र बस्न अनुरोध गर्यो “ल हिँड्नुस् अब थाना हैन अस्पताल जाने ।” अघिसम्म कुर्लंदै गरेका सुन्तलीका बुढा लुसुक्क गाडीभित्र पसेर घाइते छोरासँग बस्यो ।

Sushma Manandhar – Nepal Banda (Nepali Laghu Katha)

सुषमा मानन्धर – नेपाल बन्द (लघु कथा)
(गोरखापत्र)

जीवन, देशको एक ठूलो पार्टीको सक्रिय कार्यकर्ता । एक अर्थमा भन्नु पर्दा दरै हात । केही दिन अघि नै उसको पार्टीले चरणवद्ध आन्दोलनका कार्यक्रमहरू घोषणा गरिसकेको छ । त्यसै क्रममा सरकारलाई आफ्ना मागहरू पूरा गराउन दबाब दिनको लागि आज उसको पार्टीले बन्दको आयोजना गरेको हो । सरकारको पनि खै ! टायरको तातोले सडक नतताई,भिडन्त र दुइचार तोडफोड नभै कानमा बतासै लाग्दैन । जायज मागहरू पूरा गर्नु त परै जावोस्, सुनिदिने आश्वासनसम्म पनि दिंदैन ।

जीवन घरबाट एकाबिहानै निस्केको छ आज । पार्टीका अन्य साथीहरूसँग ऊ पनि सडकमै छ धर्ना दिंदै । पसलहरू बन्द गराउन र सडकमा सवारी साधन गुडाउन नदिन लागीपरेको छ ऊ र उसका डफ्फा । उनीहरूको जुलुसका अघिपछि गाडी चलाउने हिम्मत कसको ? अरू त अरू, साइकलवालाहरू समेत पनि पन्छिएर हिँड्छन् । भीडको कोपभाजनमा सहिद बन्ने निरिह सवारी साधनको, त्यहाँ क्षतिपूर्ति दिने को ? सवैलाई आफ्नो ज्यानमालको माया हुने नै भयो । सडकतिर आधा खुलेका केही पसलका सटरहरू पनि झण्डा बोकेका र नाराजुलुस गर्दै हिँडेका कार्यकर्ताहरूलाई देखेर पूरै बन्द भए । जुलुस भन्दा अलिकति पर बाटो छेऊ लाठी बोकेका पुलिसहरू तैनाथ थिए, त्यहाँ स्थिति तनावपूर्ण नै थियो ।

हिँड्नु पर्ने बाध्यतामा सडकमा मान्छेको घुँइचो थियो । चना बदामका ठेलाहरू अघिपछि भन्दा अलि बढी नै देखिन्थे । खेल्ने मैदान बनेको सडकमा मोटरसाइकल सिक्नेहरूदेखि केटाकेटीको क्रिकेट म्याच पनि देख्न सकिन्थ्यो । बन्दप्रति सवै आ—आफनैे खाले विचार प्रकट गर्दै थिए । बटुवाहरू केहीमा ‘यस्तो बन्द त हुनैपर्छ, अति भएपछि के गर्ने भन्दै यसप्रति समर्थन गरिएको जस्तो देखिए पनि अधिकाँश बन्दबाट पाइएको दुखबाट आजित देखिएका थिए । त्यत्ति नै बेला टाढैबाट एउटा मोटरसाइकल इमरजेन्सी लाइट बालेर फूलस्पीडमा आएको देखियो । बन्दमा पनि मोटरसाईकल चलाउने ! महशुर रहेछ । “लौ एउटा हिरो आँंदैछ यतै । हान् सालेलाई । “सब केटाहरू आक्रामक र उग्र देखिए । एकैछिनमा उनीहरू हूल बाँधेर कमिला झैँ सडकमा फिँजिए पनि । सडकको भीड देखेर मोटरसाइकल चालक अत्तालियो । फरक्क फर्काउन खोज्यो तर सन्तुलन राख्न नसकेर मोटरसाइकल चिप्लिएर धेरै टाढासम्म घिसि्रयो । चालक भने तीन बल्डयाँग खाएर सडक किनारको बिजुलीको पोलमा ठोक्कियो । हेल्मेट झरेर टाउकोमा नराम्ररी चोट पनि लाग्यो ।

भीडले सीटी फुक्दै थपडि बजायो । यो उनीहरूको विजय थियो । “बन्दको दिन पनि मोटरसाइकल चलाउने, निडरै रहेछ,” भीड भन्दै थियो । जीवनले, भीड हटाई अगाडी गएर घाइतेको अनुहार आफूतिर फर्कायो । “कुमार तँ !” ऊ झङ्सगै भयो । नेपाल बन्द भन्ने जान्दा जान्दै आजैको दिन मोटरसाइकल किन चलाइस् ? के परेको थियो त्यस्तो ? ” उसले भाइलाई हकार्‍यो । “घरमा सानो बाबुको भरेङ्गबाट खसेर हात भाँचिएको थियो, हस्पिटलमा यो दवाइ सकिएकोले लिन हिडेको हुँ ।” उसले हातको एउटा सानो सिसी देखायो । आफनो घाइते भाइ अनि सानो छोरोको भँाचिएको हात ! बेहोस हुन लागेको भाइलाई देखेर ऊ आत्तियो , “ए, हट् हट् ! कुनै गाडी आउन लोगेको छ कि हेर् ।”

एउटा ट्याक्सी गल्लीबाट निस्केर त्यतै आउन लागेको थियो । बल्ल बल्ल भेटिएको ट्याक्सी, घाइतेलाई अस्पताल लान भीडले रोक्न खोज्यो तर झण्डा बोकेका दुइ चार जना मानिस आफूतिर दोड्दै आउन लागेको देखेर नेपाल बन्दको दिन पनि ट्याक्सी चलाएको आरोपमा ढुटो पार्लान् भन्ने डरले विचरा ड्राइभरले ट्याक्सी अन्तै दौडायोे ।

जीवन आफ्नो घाइते भाइको टाउको एक हातले थिच्दै अर्को हातले भीड पन्छाएर कुनै सवारी साधन आइहाल्छ कि भनी अत्तालिएको आँखाले सडकतिर नियाल्दै थियो ।

शनिबार, गोरखापत्र
पौष ११, २०६६

Sushma Manandhar – Shahid (Nepali Laghu Katha)

सुषमा मानन्धर – शहीद (लघु कथा)

त्यहाँ एउटा भव्य फोटो प्रदर्शनी भैरहेको थियो । आन्दोलन र शहीदहरुका अप्राप्य र अहिलेसम्म अप्रकाशित फोटोहरु समेत राखिएकोले निकै टाढाबाट पनि त्यो हेर्नलाई मानिसहरु ओइरीएका थिए । अरुभन्दा शहीदहरुका फोटोको सूची अलि पछाडि र निकै लामो पनि थियो ।

फोटो प्रदर्शनीको आज अन्तिम दिन । ऊ पनि अनुकुल समय मिलाएर प्रदर्शनी स्थल छिरेको थियो । प्रदर्शनीमा उर्लिएका दर्शकहरु शहीदहरुका फोटो अगाडि झुम्मिँदै विभिन्न टिकाटिप्पनी गर्दै थिए ।

टाँसिएका थुप्रै शहिदका फोटोहरुमा उसले चिन्ने कुनै पनि अनुहारहरु थिएनन् । कहाँकतिबेलाकसरी शहीद भए होलान् जे भए पनि देश र जनताको लागि मृत्युवरण गर्ने ती शहीदहरुप्रति उसले मनमनै नमन गर्यो ।

हेर्दाहेर्दै एउटा फोटोमा पुगेर ऊ नराम्ररी झस्कियो । त्यो ढाका प्रसादको फोटो थियोउसको आफ्नै छिमेकी ।

द्वन्द्वताका एक रात उसको गाउँमा ठूलै गोलाबारी भएको थियो । अँध्यारो रातमा हरेक घरमा खानतलासी हुँदै थियोप्राय घरका पुरुषहरु आत्तिएर भागाभाग गर्दै थिए । डराएर ऊ पनि घरनिरैको मकैबारीमा लुकेको थियो । उसैको छेऊमा ढाका प्रसाद पनि डल्लो परेको थियो । “एक हूल मान्छे आका थेम त पछिल्लो ढोकाबाट भागेर आछु ।” ढाका प्रसाद डरले बोल्नै सकिरहेको थिएन । दुवै छिमेकी भगवानको नाम जप्दै काँपिरहे । त्यहीबेलामा तल बजारमा शायद केही पड्क्यो । मुटु दुख्यो भनेर छाती समाउँदै लडेको ढाका प्रसाद फेरि उठेन । नजिक आउँदै गरेका जुत्ताका पदचापहरु सुनेर ऊ भने त्यहाँबाट पनि भागेको थियो ।

अहिले उसको अगाडि त्यही ढाका प्रसादको फोटो थियो ऊ घरि त्यो फोटोलाई हेर्थ्यो घरि त्यसैमाथि लेखिएको हाम्रा वीर शहीदहरु भन्ने शिर्षकलाई ।

नजिकै उभिरहेको आयोजक मध्येका एकजनालाई कोट्याउँदै उसले सोध्यो “प्रजातन्त्रकोलागि मरेका चार शहीदहरु देखिएनन् नि के तिनका फोटा छैनन्?”

आयोजकले मुन्टो हल्लाउँदै जवाफ दियो “ए…तिनीहरु? ती त पुराना भैसके। त्यही भएर यसपालि नराखेको!”

Sushma Manandhar – Ghar

सुषमा मानन्धर – घर

“तेरो बूढा आज पनि त्यही नखरमाउली केटीसँग सुपरमार्केटमा घुम्दै थिए । मैले नदेखेझैँ गरेँ । हैन, कति दिन चुप लागेर बस्छेस् ? किन केही भन्दिनस् आफ्नो बूढालाई ?” जुनाकी साथीले पिर मान्दै सोध्दै थिई ।

नभनेकी कहाँ हो र उसले ? हावा नचली पात हल्लिँदैन भन्छन् । सुरुसुरुमा उसका श्रीमान् र त्यो केटीको बारेमा गाँइगुइँ चल्दा जुनाले सोधेकी पनि हो । कहिले रोएर, कुनै बेला घुक्र्याएर खबरदार पनि गरेकी हो उसले तर हरेकपटक उसका श्रीमान्ले जुनाको टाउको छोइ किरिया खान्थ्यो । बाहिर कसैसँग कुनै सम्बन्ध नभएको र कुनै उठबस नगरिएको भनी उसलाई आश्वस्त पार्थ्ो । विचरी ऊ, विश्वास गर्थी । फेरि सधैभरि उसले श्रीमान्को पछि लागेर साध्य पनि थिएन । साथीभाइहरूले बेलाबेलामा उसलाई चलेका हल्ला सुनाएर चेताइरहन्थे । पछि नराम्ररी धोका खानु पर्ला, होस गर्नु है भन्दै खबरदार गरिरहन्थें । अनि त्यो दिन जुना खुब प्रतिवाद गर्थी श्रीमान्सँग । जो चोर उसैको ठूलो स्वर ! उसका श्रीमान त्यस्तो बेला उल्टै अहिलेसम्म पनि आफूलाई अविश्वास गरेको भनी जुनालाई अविवेकीको संज्ञा दिँदै गाली गर्थे । ऊ नाजवाफ हुन्थी, थप सोध्न ऊसँग कुनै प्रश्न बाँकी रहँदैनथे । उसले हरघडी सशङ्कित पिल्सिनु पथ्र्यो र धेरै रात छट्पटाएरै पनि बिताई उसले ।

हुँदाहुँदा पछि त उसले यस्ता कुराहरू सोध्न पनि छाडी । कसैले केही सुनाइहाले पनि ऊ केवल सुनिरहन्थी, रित्तो भित्तोजस्तै । प्रतिक्रियाविहीन अनुहार ओढेकी उसमा यस्ता खबरहरूले ज्वालामुखी दन्काइरहन्थ्यो । उभित्रको जलन, दुःख र पीडाले उसलाई घरिघरि प्रतिशोधको लागि उक्स्याउँथ्यो । अलिकति एक्लोपनाको आभाष र अलिकति परपीडकको भावनाले जुनाको पनि आफ्नो अफिसमा काम गर्ने सहकर्मी सुमितसँग सम्पर्क बढ्यो । समान अभिरुचि र विपरीतलिङ्गी आकर्षणमा, मीठो व्यवहार गर्ने सुमितसँग ऊ दिन प्रतिदिन नजिकिँदै पनि गई । एउटै अफिसमा काम गर्ने हुँदा उनीहरूलाई भेटघाट गर्न कुनै असुविधा थिएन । सधैँको भेट र कार्य गराइले उनीहरू सहकर्मीभन्दा पनि बढी अभिन्न साथी बन्दै गए । त्यही भएर कुराको कुनै सीमा नराखी जुना सबै कुरा सुनाउँथी उसलाई, श्रीमान््सँगको दिनहुँको किचकिच, उनको अर्की केटीसँगको लसपस, श्रीमान्को बेवास्ता, आफ्नो कुण्ठा, छटपटी र दबाइएका अनेकौँ इच्छाहरू । जहाँ, जतिखेर पनि सँगसँगै देखेर अफिसभित्र उनीहरूको बारेमा गरम चर्चाहरू पनि चल्न थालिसकेका थिए । चिया खाजादेखि फुर्सदमा लाइब्रेरीमा पत्रिका पढ्नसमेत सँगै हिँड्न थालेपछि कुरा नकाटियोस् पनि किन ? सुमितको त तै अझै बिहे भएको थिएन तर बिहे भैसकेकी जुनासमेत पनि श्रीमान्लाई देखाउनाखातिर उनीप्रतिको प्रतिशोधको भावनाले सुमितसँग नरामै्रसँग झ्याम्मिएकी थिई ।

उठ्दाबस्दा, साँझबिहान जुनाको दिमागमा एउटै नाम हुन्थ्यो सुमित । श्रीमान्लाई उसले वास्ता गर्न छाडेकी थिई अब । ऊ सधैँ तुलना गर्थी सुमित र आफ्नो श्रीमान्मा । मनदेखि नै टाढिएकी हुँदा उसलाई श्रीमान्को कुनै पनि कुरा राम्रो लाग्दैनथ्यो । सुमित पनि उसलाई खुब मन पराउँथ्यो तर त्यो मन पराइको रूप, सीमा र गन्तव्य कुन हो ? ऊ जान्दिनथी । उसले कहिल्यै खोतल्ने प्रयास गरिन । उसलाई त्यहाँ प्रेम पाउनु पनि थिएन । श्रीमान्ले गरिरहेका विश्वासघातको एउटा विकल्प मात्र खोजेकी थिई उसले सुमितसँगको साहचर्यमा । आखिर त्यत्ति उमेर भएकी पनि त हैन ऊ । दुब्लो जिउडालको कारणले गर्दा ऊ आफ्नो उमेरभन्दा अझ कम नै देखिन्थी ।

सुमितसँगको आफ्नो सम्बन्धको स्वीकारोक्ति उसले आफ्नो मनखाने साथीसँग पनि गरिसकी । उसकी साथीलाई उसको सम्पूर्ण इतिहास र घरको परिस्थिति पनि थाहा थियो । बाटो बिर्सेका श्रीमान्लाई सुधार्नुको सट्टा आफूले पनि त्यही बाटो अनुसरण गरेपछि अन्त्य कुन ठाउँमा हुन्छ भन्ने सोच्न पनि नचाहेकी जुनालाई उसकी साथीले घरपरिवार र छोराछोरीको भविष्यको बारेमा सम्झाएर धेरैपल्ट सचेत पनि गरिसकी ।

तर जुना सुमितसँगको मायाको सागरमा चुर्लुम्म डुबिसकेकी थिई । यथार्थताको कटु धरातलमा टेक्नुभन्दा आफ्नो ब्वाइफ्रेन्डसँगको क्षणिक सामीप्यमा ऊ जीवनभित्रको आनन्द खोज्थी । उसका श्रीमान्को कोसँग लेखापढी हुँदैछ र उनी किन ढिला घर आउँछन् वा किन कैयाँै रात विभिन्न बहानामा घरमा अनुपस्थित रहन्छन् भन्ने कुरामा अब कुनै सरोकार रहेन । दुवैको संसार छुट्टाछुट्टै थियो, खुसी र सपना बेग्लै थिए ।

आफ्नो व्यक्तिगत स्वार्थ र बदलाको भावनाले एकअर्कालाई सानो देखाउने होडबाजीमा परिणाम कहिले पनि राम्रो हुँदैन भनेर जुनालाई उसका साथीहरूल्ो निकैचोटि सम्झाए । पहिलेपहिले त उसले साथीहरूका कुरा सुनेर आफूलाई सम्हाल्न र सुधार्न खोजी । छोराछोरीका मुद्दा अगाडि लाएर श्रीमान्लाई सम्झाउन पनि खोजी तर उनले बानी फेरेनन् । घरको स्थितिमा कुनै सुधार नदेखेपछि उसले सम्झाउने साथीहरूसँगै उल्टो प्रतिवाद गर्नथाली । पुरुषहरूले लोग्ने भएर जे गरे पनि हुने अनि स्वास्नीमानिसले त्यही काम गर्दा अस्वाभाविक किन ठहर्ने भन्ने प्रश्न ऊ साथीहरूलाई फर्काउँथी । आफ्नो अहंको लागि पनि ऊ श्रीमानसामुु झुक्न तयार भइनँ ।

आमाबुबाको आ-आफ्नो स्वार्थ, अहं र विलासिताको सबैभन्दा प्रत्यक्ष असर त जुनाका छोराछोरीमा पर्‍यो । जुनरूपमा अभिभावक भएर बच्चाहरूलाई माया, ममता र स्याहार दिनुपर्ने थियो, त्यो न जुनाले दिन सकी, न त जुनाका श्रीमान्ले नै । उसका श्रीमान्लाई रातोदिन अफिस, आफ्नी गर्लफ्रेन्ड, पार्टी, पिकनिक, रेष्टुराँ र उपत्यका बाहिर सेमिनार अनि मिटिङका नाम गरी विकएन्डमा छुट्टी मनाउँदैमा फुर्सद थिएन । जुनाका पनि अधिकांश समय सुमितको वरिपरि नै बित्थ्यो । सार्वजनिक बिदाको दिन ऊ सुमितसँग लङ्ग ड्राइभमा निस्कन्थी । उसले गर्ने हरेक क्रियाकलापमा सुमितको इच्छा सर्वोपरि रहन्थ्यो । सुमितलाई त्यो मीठो लाग्दैन । सुमित त्यो चाहँदैन, यीभन्दा बढी अरू कुरामा उसको ध्यानैै रहन्नथ्यो । आफ्ना छोराछोरीका पनि कुनै इच्छा, सपना होलान् भन्ने कुरा जुना र उसका श्रीमान्ले सोचेनन् । अझ जुनाले त आफ्नो पर्समा ऐनासँगै लुकाएर सुमितको फोटो राखेकी थिई, भेट नभएको दिन र न्यास्रो लाग्दा त्यही फोटो हेरी बस्नु उसको मुख्य काम हुन्थ्यो । ऊ ठट्टामा सुनाइरहन्थी- बरु उसले श्रीमान्लाई छोड्न सक्छे तर सुमितलाई ज्यान गए पनि छाड्दिन ।

उसकी छोरी पोहोरदेखि कलेज जान थाली । घरमा जस्तो परिवेश हुन्छ, केटाकेटीहरूले त्यसैको सिको गर्छन् । भर्खरको बैँसालु उमेर, खुलापन र घरमा रोकतोक गर्ने कोही नहुँदा उसका पाइला पनि क्याबिन रेष्टुराँ र डिस्कोथेकहरूतिर सजिलै पुग्न थाले । छोराछोरीलाई उचित सुझाव र नियन्त्रण गर्नुपर्ने मान्छे आफैँ बरालिएपछि उसका छोराछोरीको पनि के दोष ? मुन्द्री लगाएर लामो कपाल पाल्ने ब्याइफ्रेन्डसँग मोटरसाइकलमा लिपिक्कै टाँसिएर घुम्नु, अबेरसम्म घर बाहिर बस्नु बढ्दै गरेकी उसकी तरुनी छोरीको दिनचर्या थियो । उसको छोरो भने स्कुलमै पढ्दै थियो दस कक्षामा । पढाइभन्दा अन्य गतिविधिहरूमा नै उसको रुचि देखिन्थ्यो र त अघिल्लो वर्ष परीक्षा बिगार्‍यो पनि । क्लास छोडी आफ्ना अल्लारे साथीहरूसँग गफिएर बस्नु, चुरोट पिउनुजस्ता नराम्रा लत उसमा मजाले बसिसकेका थिए । ऊ मात्र के कम, ऊ पनि आफ्नी गर्लफ्रेन्डलाई लिएर साइबर र पार्कहरूतिर डुलिरहन्थ्योे । उसका श्रीमान्मा छोराछोरीको बानी व्यहोरा बुझ्ने धैर्यता थिएन । जुुना भने छोराछोरीलाई कहिलेकाहीं सम्झाउन खोज्थी तर आफैँ बिग्रेको बाटो हिँडिरहेकीले ठूलो स्वर गर्न सक्दिनथी ।

अलिक दिन भयो जुनाको श्रीमान्सँग फेरि कचमच सुरु भएको । खै ! कसले सुुनाएर हो, उनले सायद पहिलोचोटि जुनासँग सुमितको बारेमा सोधेका थिए । मुखभरिको जवाफ दिएर जुुनालाई श्रीमान्को मुखमा बुजो लाइदिन मन त लागेको थियो तर बोल्दै बोलिन, कुनै सवालजवाफ नै गर्न चाहिन ।

राजधानीको व्यस्त सडकछेऊ रहेको “माइ पाराडाइज” रेष्टुराँ जोडीहरूबीच निकै लोकपि्रय छ । प्रत्येक टेबुलहरूलाई पोतेका पर्दाहरूले बारेर आकर्षक मात्र बनाइएको हैन, त्यसले केही हदसम्म गोपनियता पनि रहन्थ्यो । स्टि्रट फेस्टिवलको मौका पारेर रेष्टुराँले भव्य छूट पनि दिइरहेथ्यो । आज सुमितले जुनालाई त्यहींँ जाने प्रस्ताव राखेको छ । घरमा भरे खाना खाने नै को छन् र पकाउन, उसका श्रीमान्को आज साँझ मिटिङ छ रे अफिसमा । छोरो बिहानदेखि खानै नखाई बेपत्ता थियो र छोरी उसकी साथीको घरमा भोज छ, आज नफर्किने भन्दै थिई । सधैँको यस्तो स्थितिले उसलाई दुःखी नबनाउने त हैन तर अब उसले ती दुःखहरू सोचेर दुःखी हुन छाडेकी छ । त्यसैले उसले सुमितको प्रस्ताव सहर्ष स्वीकारी । साँझ अफिसबाट फर्केर नुहाइवरि उसले आफूलाई धेरैबेर लाएर मेकअप गरी । अनि भड्किलो लोकट ब्लाउजसँग आफूलाई मनपर्ने रङको सारी लगाई । गर्धन र कान पछाडि महँगो परफ्युम दली । सुमितले लिन आएपछि ऊ ढोकामा ताल्चा लगाई निस्किई ।

रेष्टुराँमा एउटा कुना रोजेर जुना सुमितसँग टाँसिएर बसी । रङ्गीन साँझ पाश्र्वमा बजिरहेको स्टिभ वन्डरको अङ्ग्रेजी गीत “पार्ट टाइम लभर” को धुनसँग अझै मादक बनिरहेको थियो । प्रत्येक जोडीले अगाडिका साथीमै संसार खोजिरहेका थिए । जुना र सुमितले पनि एकअर्काका आँखामा तैरिँदै हल्का पेयसँग मायाका कुराहरू साटिरहे ।

एकैछिनमा रेष्टुराँको भित्री लबीमा कोलाहल सुरु भयो, कुनै केटाले उपद्रो गर्‍यो कि? झगडा भएजस्तो, कोही रोएजस्तो सुनियो । उत्सुकताले जुना सुमितको हात समातेर भीड छिचोल्दै त्यहाँ पुग्दा उसको छोरो आफ्नी दिदीको गालामा थप्पड हानेर ठूलो स्वरमा कराउँदै थियो । उसकी छोरी आफूभन्दा सानो भाइले पिटेकोमा रुँदै, रिसाउँदै फत्फताउँदै पनि थिई । छोरीका ब्याइफ्रेन्ड उसलाई फकाउँदै थियो भने छोराकी गर्लफ्रेन्ड झगडा नगर्नु भन्दै उसलाई तान्दै थिई । त्यही भीडको एक छेउमा जुनाको श्रीमान पनि थिए, आफूभन्दा आधा उमेरकी आफ्नी गर्लफ्रेन्डसँग स्तब्ध उभिएका । सिनेमाझैँ लाग्ने अकल्पनीय दृश्य, चारै जनाले एक अर्कालाई देखे ! आफूलाई लुकाउन नसकिने अप्रत्याशित र अप्ठ्यारो परिस्थितिमा फेला परे सबै ।

स्थिति सहज बनाउन पहल कसले र कसरी गर्ने ? कसैले सोच्न सकिरहेका थिएनन् । जुनाका श्रीमान भीडबाट निस्किए र छोरीको हात समाई गाडीतिर लागे । जुनाले पनि छोरोलाई तान्दै उनीहरूको अनुसरण गरी । चारै जना नबोली कारमा बसे । जुनाको श्रीमान गाडी हाँक्दै थिए । जुना सँगैको सिटमा थिई । छोराछोरी पछाडिका सिटमा थिए । अपराधबोधले ग्रसित सबैको दिमाग अनेकौँ भावनाले उद्वेलित थियो तर प्रत्यक्षतः कोही कसैसँग बोलिरहेका थिएनन् । बोल्ने आँटै आइरहेको थिएन कसैलाई । आ-आफ्नो वैयक्तिक स्वतन्त्रता र खुसीका लागि घरदेखि टाढा भाग्दै गरेका उनीहरूको त्यो मौनताबीच गाडी भने घरतिरै कुदिरहेको थियो ।

Sushma Manandhar – Coat

सुषमा मानन्धर – कोट
(मधुपर्क)

मेरो नाम सुराज हो । तपाइर्ं सोच्नुहुन्छ होला कस्तो नाम हो ! आमाबुबाले आˆनो नाम मिलाउन खोज्दा यस्तो नाम जुर्‍यो । मेरा नजिककाहरू मलाई ‘सु’ भन्छन् । कहिलेकाहीा त उनीहरूले यसरी बोलाउदा केटाकेटीका लागि लघुशङ्काको अर्थ लागेर हासो उठ्छ । मान्छे म भावुक छु र हाल सत्ताइसको भए । बी.ए.पास छु । मेरो घर काठमाडौ, चिकंमुगलमा पर्छ । हाल पेशाले ट्याक्सी ड्राइभर भए पनि म आफूलाई ड्राइभर भन्न रुचाउन्न । यो मेरो केही समयको लागि गरिने काम मात्र हो । मलाई पढेर अdmै धेरै गर्नुछ । स्नातक भएर पनि किन ट्याक्सी चलाइस् भनी साथीहरू भन्छन् तर जागिर खानु सजिलो कहाा छ र ? उसमाथि अहिले भनसुन नहुने कुनै ठाउ छैन । चाकरी गर्दै हिाड्नु मेरो वशको कुरा हैन । शिक्षित बेरोजगारहरूको लाममा उभिनुभन्दा यो ट्याक्सी चलाउनु कुन नराम्रो हो र ? भएको अलिकति पुजीले ट्याक्सी किनें । ड्राइभर राख्यो उसैलाई तलब दिनुपर्छ । त्यसैले अरू ड्राइभर राख्नुभन्दा आफै गाडी हाक्नु निको ठानें । फेरि आफैले चलाउने हुदा अरू ड्राइभरले जस्तो समय र रकममा पाबन्द रहनु पनि परेन । मनमौजी तालको छु, मुड भएको दिन बिहानै ट्याक्सी हाक्छु, नभए दिनभरि पनि चलाउदिन । घरमा सानो सुखी परिवार छ । आमा घरै बस्नुहुन्छ । बहिनी अझै स्कुल पढ्दै छिन् । चञ्चले स्वभावकी बहिनी-बहिनीभन्दा बढी साथीजस्ती छिन् । हरबखत मसाग जिस्किरहन्छिन् । म उसलाई औधी माया गर्छु ।

आमाले घरधन्दाको बोdm देखाएर निकैपल्ट मसाग बिहेको लागि आग्रह गरिसक्नुभयो तर अहिलेसम्म भनेजस्ती फेला नपरेकी हुदा मैले उहाको त्यो इच्छा पुर्‍याउनक सकिरहेको छैन । बिहेको लागि जोडी त माथि नै बाधिइसकेको हुन्छ भन्छन्, आˆनो साइत भने जुरिसकेको छैन ।

मेरो आˆनो ट्याक्सीको कुनै खास रुट छैन । मैले आˆनो ट्याक्सी कहीं पनि अड्याएको हुन्छु तर एउटा कुरा भने निश्चित छ, म प्रायः अबेरसम्म ट्याक्सी चलाउादिन । हद नाघे नौ नभए सााढे नौ । त्योभन्दा अबेरसम्म टयाक्सी चलाएको सायद अहिलेसम्म रेकर्ड छैन । एक त घरमा आमा र बहिनी मात्र, उसमाथि बहिनी म फर्की नआउन्जेल खाना कुरिरहन्छिन् । धेरैपल्ट नकुर्न भनिसकेा, बाहिर गएको मान्छे फर्किन कतिबेला हुन्छ के ठेगान तर उनी मान्दिनन् जसले गर्दा पनि बाध्य भएर मैले चााडै र्फकनुपर्छ । कुनै दिन कदाचित फर्किन ढिलो भए बहिनीको घुर्की र रिस खप्नुपर्छ । निकैबेर फकाएपछि बल्लबल्ल मान्छिन् । मलाई थाहा छ, यस्तो मनमौजी तालबाट मैले पैसा कहिल्यै कमाउन सक्दिन । बहिनीको पढाइ, उसको बिहे, घरको फेर्नुपर्ने छत …, यी धेरै कुराहरूको जिम्मेवारी मेरो सामु टड्कारो उभिएका छन् ।

कहुन त म आफूलाई त्यति साह्रो सज्जन ठान्दिन । चाड पर्वतिर लोकल चढेकै हुन्छ, कहिलेकाहीा चुरोट पिउंछु र ल्वाङ सुपारीको लत लागेको छ ममा । तर यति भइकन पनि मैले आफूलाई नैतिकताको स्तरदेखि गिर्ने मौका भने अहिलेसम्म दिएको छैन ।

हिजो राति छिमेकी साथी केदारको घरमा पार्टी थियो, बिहे गरेछ उसले । उसको घरबाट अलि ढिलै फर्किएा, सायद अलिअलि लागेको पनि थियो मलाई । उसकी श्रीमती देखेको थिएा, केदारको तुलनामा धेरै राम्री । चिटिक्क परेको भरिएको उनको जीउडाल आकर्षक थियो । हल्का बल्बमा अनिादो केदारको कोठा, म भने उनीहरूको सुहागरात सोचेर निकैबेरसम्म सुत्न सकिनं । ओल्टेकोल्टे गर्दै मध्यरातमा मात्र बल्ल निदाएछु । त्यसैले आज बिहान उठ्दा टाउको भारी थियो । ट्याक्सी चलाउने मुडै नभए पनि ट्याक्सी लिई बाहिर निस्कन्छु । किन हो, आज दिनभरिमा केही टिप मात्र भयो । सााझ चिसो र अाध्यारो बढ्न थालेपछि घर फर्किने विचार गर्दै हुन्छु, एउटी युवती ट्याक्सीभित्र बस्छे । उसले लगाएको परˆयुमको तीव्र बासनाले टाउको दुख्छ । अगाडिको ऐनाबाट हेर्छु, आधुनिक पहिरन र मेकअपका परतहरूले पोतिएकी ऊ पूर्ण आकर्षक युवती देखिन्छे तर उसले बीस काटेकी छैन यो मेरो अनुमान होे । ‘लाजिम्पाट जाउा न’ ऊ भन्छे । उसको अनुरोधमा एउटा डर पनि थियो सायद ड्राइभरले अस्वीकार गरिहाल्ला कि भन्ने उसलाई लागेको हो । एक मन त लाग्छ जान्न भनुा, फर्किने बेला भइसकेको थियो । छिप्पिादै गरेको सााझ, अाध्यारो र एक्ली युवती, दिमागमा अलिकति टेन्सन भयो । म नबोली फर्केर प्रत्यक्ष उसको अनुहारमा हेर्छु । उसको गोरो अनुहार तातिएर रातो भएको छ । आाखा जुधेपछि अन्यमनस्कतामा ऊ अनुनयपूर्वक मुस्काउाछे ।

यो लास्ट टिप सोचेर गाडी उसको गन्तव्यतिर बढाउाछु । सडकका भीड, कोलाहल, र बत्तीहरू । बाटो जाम भएको छ । यो कुनै अनौठो हैन काठमाडौाको लागि । अगाडिको ऐनामा तरुनीलाई हेर्छु । उसको पहिरन र पोताई निकै भडकिलो देखिन्छ । अबेला राति एक्लै यात्रा गर्ने युवती आाटिली नै हुनुपर्छ । नत्र परिस्थिति र नियत सबैको राम्रो कहाा हुन्छ ? झ्याल बाहिर हेरिरहेका उसका आाखामा दौडिरहेका दृश्यहरू सायद थिएनन् किनकि बाहिरका कुनै पनि कुराले उसमा असर गरिरहेको थिएन ।

ट्याक्सी अगाडि गइरहेको हुन्छ । आाखाहरू सडकमा भए पनि म ऐनाबाट घरिघरि उसलाई हेर्न पुगिरहेको हुन्छु । आाखा चिम्लिरहेकी त्यस युवतीको तीखो र सुलुत्त परेको नाक आकर्षक छ । चिउाडोमा भएको अलि ठूलो त्यस्तो रातो कोठी मैले अरूमा देखेको छैन । ऐनामा देखिने उसका रसिला ओठ र भरिएका गाला पनि निकै राम्रा देखिन्छन् । यसरी बारुद भरिएर आगोको छेउ आएपछि आगो त लाग्छ नै, मानिसहरू त्यत्तिकै आगो लाग्यो भन्छन् । यसरी आएपछि नलुटिएला भन्ने पनि के छ र ? सबैजना मजस्ता कामनालाई बााध्ने पनि त हुादैनन् । “एकै छिन रोक्नुस है” । युवतीले अनुरोध गर्दा झसाग हुन्छु । सायद उसको गन्तव्य आएछ, सोच्छु । “दुई मिनेटको लागि पर्खिन सक्नुहुन्छ ? म एकजना मान्छे भेटेर आउाछु” रातिको समय अर्को ट्याक्सी नपाइएला भन्ने उसलाई पनि कत्रो पीर तर मलाई अबेर भैसकोले ऊसाग भाडा दिन अनुरोध गर्छु । “प्लिज एकैछिन मात्र हो । ” ऊ अनुनय गर्न थाल्छे । मलाई थाहा छ आज फर्केर फेरि बहिनीको घुर्की हेर्नुपर्नेछ मैले । युवती ओर्लेर नजिकैको घरभित्र पस्छे तर लगत्तै बाहिर निस्की ट्याक्सीभित्र अगाडि बस्दै भन्छे, “मान्छे नै भेटिएन, भाटभटेनीमा गएका छन् रे उतै जाउं न है” उसका आाखाभरि निकै आग्रह देखिन्छन् । धर्मसङ्कटमा पर्छु । उसको कुरा मानुा घर र्फकन ढिला भैसक्यो ,नमानुा रात यो बीच सडकमा एक्ली कहाा जाली ऊ । अर्को कुनै ट्याक्सी भेटिन्छ भन्ने कुनै ग्यारेन्टी पनि छैन । हुन त कुनै अपरिचितको ठेक्का मैले लिनु जरुरी छैन । मानवतावश नै सही उसलाई गन्तव्यमा छाड्ने विचार गर्छु ।

गाडी कुदेको छ तर हामी मौन छौा । गफाडी छैन तर म प्रायः आˆनो यात्रुहरूसाग गफ गरिरहन्छु । ऊसाग के गफ गर्नु ? चालामाला देख्दैमा बोल्न मन लागेन । भाटभटेनीमा पुगेर त्यहाा पनि ऊ एउटा घरभित्र पस्छे । लौ त्यहीं हराई कि भन्ने लागेको थियो तर ऊ र्फकन्छे । “अब कता ?” को भावमा म उसलाई हेर्छु । “धोबीघाट” ऊ निकै हताश देखिसकेकी छ । अघिको उसको गोरो अनुहारमा पीडा पोतिएको जस्तो छ । ऊ लामो निश्वास छाड्छे । आफूभित्रको पीडाले वा हताशपनको कारण बेचैनीमा ऊ लाइराखेको कोट पनि फुकाल्छे । स्लिवलेश लुगामा उसका सुडौल पाखुरा…म उसबाट ध्यान अन्यत्र लान खोज्छु ।

सडक बत्तीको चहकिलो प्रकाश उसमा पर्छ । अनुहार छोपेर टाउको निहुराई रहेकी ऊ एक्कासी सुाक्कसुाक्क गर्दै रुन थाल्छे । म हतप्रभ हुन्छु, केही बुझ्दिन । सुनसान बाटो, राति एक्ली युवती यसरी टयाक्सीभित्र बसी रुदा के अर्थ लाग्ला, मलाई डर पनि लाग्यो । “प्लिज यसरी नरुनुस् न, के भयो तपाईंलाई ?” मलाई उसको रुवाइमा भन्दा पनि उसको त्यो रोदन अरूले सुनेर के आपद आइलाग्ला भन्ने पीर लाग्यो । जमाना नै खराब छ । मेरो अनुरोधपछि उसको रुवाइ कम त हुन्छ तर अझै सुकसुकाइरहेकी छ ।

धोबीघाट आएपछि ऊ चुप लाग्छे । हिक्काहरू अझै उठिरहेका हुन्छन् । विस्तारै टाउको फर्काएर ऊ मतिर हेर्छे । गाजल लत्पतिएका आाखा र नाकको टुप्पासमेत राता भएका छन् । ऊ ढोका खोली बाहिर निस्कन्छे । परिस्थितिले लाटो बनाएको म ऊसाग भाडा पनि माग्न सक्दिन न त उसैले कति भयो भनी सोध्छे । दुवै जना चुप छौैं । सायद उसले कुुनै कडा टिप्पणीको अपेक्षा गरेकी थिई जब म केही बोल्दिन ऊ आफूले फुकालेको कोट मेरो हातमा थम्याई अगाडिको मोडमा गएर हराउछे । म ऊ गएको दिशातिर हेरिरहन्छु । यो कुनै स्वप्न हो वा यथार्थ छुट्याउन गाह्रो भएझै लाग्छ । रिस उठ्छ आफैादेखि, मैले यो टिप गर्नै नहुने थियो ।

स्तब्ध छु, यो मेरो कमजोरी हो वा उदारता, यत्तिका बेर सडक नापेर आफूले पाउनुपर्ने भाडा नपाउदा पनि रोएर आˆनो असमर्थता जनाउने युवतीप्रति म आक्रोशित हुन सकिान ।

परफ्युम छर्किएको कोट मेरो हातमा छ, नरम र सिल्की । पैसाको सट्टा उठेको यो ट्याक्सी भाडा हो आजको । कोटको भित्री खल्तीमा केही भएdmैा लागेर निकाली हेर्छु । बन्द नगरिएको खामभित्र एउटा चिठी हुन्छ । अरूको चिठी पढ्नु हुदैन भन्छन्, कौतुहलवश खोल्छु ।

आदरणीय बाबा, चिठी लेख्छु भन्दाभन्दै ढिला भयो । यहाा काम खोज्न साह्रै गाह्रो रहेछ बाबा । अहिले चन्दवीर अङ्कलले एउटा काम खोजिदिनु भएको छ । त्यति गाह्रो त हैन तर थाक्छु । राति कलेज पनि जान्छु, सायद त्यसैले होला । अब बाबालाई छिटै पैसा पठाउाछु । यसपालि दाइको खुट्टाको अपरेशन गरिहाल्नुपर्छ । दाइले सक्नुभएको भए बाबालाई दुःखै हुादैनथ्यो । आशा छ, आमा सन्चै हुनुहुन्छ होला । बाबा हजुरले आˆनो खोकीको दवाइ नछुटाउनु होला । म सञ्चै छु, मेरो पीर नगर्नु होला ।

छोरी रन्जु चिठी पढेर अनायसै करुणा जाग्छ युवतीप्रति । उसले जेजस्तै काम गरिरहेकी भए पनि परिवारको निमित्त खटिरहेकी उसको सामु नतमस्तक हुन्छु । चिठी खसाल्न ठीक पारेकी उसले बिर्सेकी होली भनेर बाटोमा एकैछिन कुर्छु सायद चिठी लिन पो आइहाल्छिन् कि । त्यो बेला मात्र हैन मैले त्यसपछि पनि उसलाई अन्त कतै देखेको छैन । दुईचारपल्ट धोवीघाटतिर पनि नगएको हैन तर उसलाई भेटिना । बाटोमा कतै देखे यो उसको कोट उसैलाई फर्काएर उसाग भेटघाटलाई अगाडि बढाउन चाहेको छु । त्यही भएर यो कोट सधै साथमा लिई हिड्ने गरेको छु ।

के तपाईंले देख्नुभएको छ उसलाई ?