Kumar Simkhada – Ko Doshi Chha

कुमार सिंखडा – को दोषी छ?

‘देश अन्धकार भो
गाउँ निष्पट्ट भो ‘

‘यो धमिलो गाउँ
यो अँध्यारो ठाउँ
कसरी हिँड्ने? ‘

‘अँध्यारैमा सल्बलाउनेहरुबिच
अँध्यारैमा निदाउनेहरुबिच
कसरी जिउने?’

भन्ने हामी,
भाडाका ट्युवलाइटले आँखा देख्नेहरु!
अन्धकार देख्नमा को दोषी छ?
अन्धकार देखिने देश?
या, अन्धकार देखाउने हाम्रो कालो चश्मा?

(अनेसास जापानद्वारा आयोजित भानु जयन्ती २०६५ मा वाचित)

Chaitanya Adhikari – Naya Saal Ko Jutta

चैतन्य अधिकारी – नयाँ सालको जुत्ता

नयाँ सालको संघारमा
एउटा खिन्न मान्छे जस्तै
ठिङ्ग उभिएको छ कोही
असमंजस, दोधारमा
लज्जा आधा अनुहारमा
आशा आधा अनुहारमा

आफ्नो गोडामा लगाएको
फित्ते चप्पललाई देखाउंदै
ऊ भन्छ –
यो साल नयाँ बुटजुत्ता लाउँछु कि ?
दह्रो खुट्टा हिंड्न पाउँछु कि ?
पुरानो जुत्ता एम्बुशमा खस्यो
हिंडिरहेको बाटो हठात् धुवाँमा फँस्यो
नपत्याए हेर,
यी पैतालाभरि आगोले पोलेका डामहरू!

यसपालिको बुट जुत्ता
मागेर नपाउने खालको हो भनेका छन्
आफैंले सिलाउने खालको हो भनेका छन्
सिउनेहरु भने
पिउनेको आनन्दमा झैं मस्त देखिन्छन
सियोसंग खेलिरहेका भेटिन्छन
कतै घोचाघोच गरेर
रक्ताम्य पार्ने त होइनन जताततै ?

यिनीहरुले नै हो,
यसपालिको बुट जुत्ता
टलकदार चमकदार हुन्छ भनेका,
टाला टाला मिलाएर
छाला छाला मिलाएर
रंगीबिरंगी बन्छ भनेका,
तलुवा एउटै छालाको चाहिन्छ भन्ने पनि छन्
त्यस्तो कहाँ पाइन्छ भन्ने पनि छन्
उफ! लाउनेका भन्दा बनाउनेका सुर्ता !

नयाँ सालको संघारमा
घाउमा लगाउने टेप जस्तै
पटक पटक उप्काउँदै टाँस्दै गरेको
एउटै मात्र तिथि-मिति भएको
अरु कुनै चाडबाड नलेखिएको
एउटा अनौठो क्यालेन्डर च्यापेर
कोही भनिरहेछ –
यो साल पनि
जुत्ता बनेन भने
असह्य हुनेछ मेरो पीडा…
बलजफ्ती घिसार्दै
कत्ति पो तन्काउन मिल्ला
यो काइते चप्पलको फित्ता ?

मलाई सोध्छौ भने ऊ को हो,
शायद त्यो मेरो देश हो ।

पोखरा

Ram Prasad Prasain – Katmira Sapana Ra Manchhe

रामप्रसाद प्रसाईं – कटमिरा सपना र मान्छे

मानव नरमुण्डहरू
को र कस्लाइ जस्ता प्रश्नहरूका फलाँटे डाँडाहरू
गुण्डावादका गञ्ज र
सामाजिक र सँसारिक पिण्डेश्वरहरूका धर्मशालामा दाग्बत्ती दिँदै गर्दा
अलि पर देवालयका मन्त्रोच्चारणहरू अवरतण हुँदै गर्दा
ठेलागाडाभरि डोर्याइएका बतासे सपनाहरू
स्वाभिमानी हातका श्रमजीवि ठेलाहरूसँगै
मानवनिर्मित मानीबिहीन पत्थरघट्टमा,
पत्थरघट्टमा फलिँदै गरेका अन्नका दानाहरूमा
दामाशाहीमा भाग लगाउँदै गरिइएका पुर्खालु हस्तिनापुर र हिम्वत् खण्डहरूमा
इतिहासका विधाताले पैतालामुनि भरिदएका खिल
र विजयशील जपमाला एकसाथ नियालिरहन्छ
अघिल्लो साँझको जाँडपानीको रापले लर्बराउँछ
अघिल्लो पुस्ताका कहर अनि विद्धमान् साङ्लाले सुस्ता शोषित भएझैँ

सपनाका बिस्कुनहरूमा रछ्यान रोप्दै हिँड्दा
तिम्रा चक्षुद्वारमा चियाइरहेका गाजलबन्दीले अस्मिताको धज्जी उडाउँछ,
हो, त्यहींनेर ठिङ्गुराका मार्गचित्रको इतिहासमा चिल्सा लाग्यो
इतिहासको साधक परतन्त्रको धावक भयो
जिजीविषा, स्वाभिमान् र स्वतन्त्रताको भावक नाटकीयरूपमा मेजमानको शावक बन्यो

भावक, धावक र साधकहरु
चास्नी, च्याँख्ला र चनैटो एकैसाथ
झुलो, चकमक र झिल्का बोकेर
सिपिका चालमा चल्दैछन् हाम्रा मिसिसिपिहरू
चुलोमा घान हालिएका दाउराहरू
अब भोकका, भोगका र शोकका कारूणिक विम्व नबनून्
अगेनोमा लोहोरो लुकाएर तरुल पकाउने परिपाटीसँगै

मागपत्र,
मार्गचित्र सहितको मृत्यु दण्डको
फैसला छुट्याउन नसक्ने तहसिल
हजुर म त
तमोसुक माथि भाग्यो
झट्टी हान्दिन

जीवन यात्राका हेमोग्लोबिनमा
ह्याम्लेट अस्तित्वको लकेट लेटेर
हाइरोनिमोका मिथक कथामा
मजस्तै जेठीकमेनाहरू
जेठीकमेनाजस्तै महरूका निमित्त
कुपोषणका निदानका निमित्त
प्रत्येक खिलि चुरमा
पोटासियम साइनाइड मिसाउने प्रणयलीला बन्द गर्नै पर्छ

Gopal Prasad Rimal – Rajat Jayanti

आज रजतजयन्ती ।
आँखा, तँ बन्द हो–
तेरो नक्कलझक्कलको आज के काम ?
नाक, तँ टालिई–
तेरो सुँध्ने शक्तिलाई आज विर्सिदे ।
यो उत्ताउलो पूmलले लटरम्म वसन्त त होइन ?
दशै इन्द्रियहरु, आफ्ना थान्का लाग ।
तिमीहरुको घमण्डको पखेटा
आज काटिदिन्छु ।
जोसित इच्छा छ यसैसित सोध ।
सवै एकै स्वरमा जवाफ दिनेछन्–
”आज हाम्रो आनन्द दिवस हो–
यो दिन ननिभ्ने गरी उज्ज्वल छ ;
आज रजतजयन्ती ।”
(क)

रात औसीकोलाई स्वगत !
दिन सुर्यग्रहणकोलाई !
नक्षत्र हो !
तिमीहरु आपैm विलीन हुन सत्तैनौ भने
बादलको पर्दाभित्र लुक
मुख नदेखाओ–
मन त्यसै गद्गद छ ।
छाती फुलिरहेछ ।
पृथ्वी, तँ आज खुम्चिन छाड् !
तेरो यो सानू देहले
हाम्रो छाती र कानलाई
ठाउँ पुर्याउन सक्ला र ?
‘आज रजतजयन्ती’
(ख)

स्वर्ग
के खुसियालीको घर रे ?
स्वर्ग, तँ स्वर्गै भइस् ।
जा, मनले आज बिदा दियो ।
तडागमा प्रतिबिम्बित चन्द्रलाई
टिप्न किन हामफाल्ने पानीमा ?
के आनन्दको सट्टा लिने हातभरि हिलैहिलो ?
आज हाम्रो समवेशले स्वर्ग हुन्छ अझ सुखी ।
स्वर्गका अप्सराहरु,
इन्द्रधनुजस्ता पोल्टा थाप ।
आज हामी आननद–व्यापार गर्दछौं !
हाम्रो आनन्दको लायक बदलामा दिने
छैन भने अरु केही कुरा, युगयुगको निम्ति
सापटी हामी दिन सक्तछौं ।
अरु ताहिए, सित्तैमा पनि खुशीसँग ।
फेरि, हिमालयको अग्लो टुप्पाबाट,
शङ्क आज फुक्तछु !
आनन्द लुट्न कसैलाई
इरादा छ भने— ‘स्वागतम् !
त्यो आओस् नेपालमा ।
आज रजतजयन्ती ।’
(ग)

आज हामी आनन्दी छौं !
आज हामी सुखी छौं !
संसारमा आज हाम्रै कथा छ ।
सधैं याद राखौं यति कुरा—
‘यस्तै आनन्दी आज,
र आजजस्ता भोलिले
भरिएको छ
युगयुगको नसानसा ।
आज रजतजयन्ती ।’
(घ)

Dr. Mohan Prasad Joshi – Chumbakiya Akarshan

डा. मोहनप्रसाद जोशी — चुम्बकीय आकर्षण

कहिले झर्ना भई छङछङ खस्दै,
कहिले रिसाएजसरी कुर्लेर ओर्लिंदै,
कहिले सुसेला हाली मीठो गीत गाउँदै,
कहिले कम्मर भाँचेर नागबेली खेल्दै,
कहिले सीधासीधा भएर हिंड्दै
एउटा नदी बगिरहेछ |

उसलाई थाहा छैन, ऊ कहाँ जाँदै छ ?
तर जाँदै छ, जाँदै छ, जाँदै छ |
उसलाई थाहा छैन ऊ के खोज्दै छ ?
तर खोज्दै छ, खोज्दै छ, खोज्दै छ |
एउटा चुम्बकीय आकर्षणमा परेर
ऊ निरन्तर अगाडि बढ्दै छ,
आफैँ नदी भएर पनि
प्यासी भएर हिंड्दै छ |

तर एक दिन आउँदै छ जुन दिन उसको
लामो यात्रा सकिँदै छ,
एक दिन आउँदै छ जुन दिन उसको
सारा प्यास मेटिंदै छ,
एक दिन आउँदै छ जुन दिन ऊ
नदीबाट समुद्र बन्दै छ !

(डा. मोहनप्रसाद जोशीको ‘कहाँ छ ठाउँ ‘ नामक कवितासङ्ग्रहमा समावेश भएको | डा. जोशीकै ‘कहाँ छ ठाउँ ‘ नामक गीति सङ्ग्रहमा पनि समावेश भएको | सङ्गीत: न्ह्यू बज्राचार्य, स्वर: आनी छोइंग डोल्मा |)

Bhim Darshan Roka – Timro Janma Muhurta

तिमी नाचिरहेछौ
तिम्रो नाच
एक विशाल भवन
छन् जहाँ मुद्रा र हजारौँ हातहरु
खुट्टैखुट्टा र स्तम्भैस्तम्भहरु
फन्कैफन्काहरु
कोठैकोठाहरु
भरिएको छ भवन झ्यालैझ्याल,ढोकैढोकाहरुले
देखिन्छ भित्रभित्र
डो¥याई लैजान्छ भित्रैभित्र
अटाएका छन् जहाँ हजारौँ मानिसहरु
लाखौँ कम्पन र तरल तरङ्गहरु
हे सृजना !
हे पानी–लहर !
तिम्रो किनार किनारमा
गाउँगाउँ र शहरैशहरहरु
हे नेपाली नदीका भुल्का हो !
यो तिम्रो जन्ममुहूर्त
आज तिम्रो जन्मदिन !

Ishwar Ballav – Manis Ko Payar

ईश्वर बल्लभ – मानिसको पयर

आकाश मात्रै नहेर
धरती पनि हेर्नुपर्छ
धरतीले मानिसलाई सारै माया गर्छ
जति नै तारा आकाशमा छन्
त्यति नै थोपा यहाँ पानी पर्छ,
त्यति नै बिरुवा यहाँ सर्छ
क्षितिज जतिजति टाढिंदै जान्छ
पाइला त्यति त्यति नै यहाँ सर्छ
कहीँ बत्ती बल्दै बल्दै जान्छ,
कहीँ बत्ती निभ्दै निभ्दै जान्छ
तर पयर मानिसको सर्दै सर्दै जान्छ ।

Gayatri Bhattarai – Shabdahar Ma Kabita

गायत्री भट्टराई – शव्दहारमा कविता

फूल-पाति, दुना-टपरीमा
सजिएको
त्यो
आँगन,यज्ञशाला…

फेरी अर्को रङ्गशालामा
अभिनीत हुन्छ
‘म’ हराएको मान्छे।

दर्शक ग्यालरीमा
चिच्च्याँइ रहेको देख्छु –
हिङ नभएपनि हिङ बाँधेँको टालो हल्याई
बाझागरे माइलो
(हो गामनाङे माइलो)

यसरीनै शब्दहारमा
फेरी अर्को कविता ॥

– ओदालगुडी,असम

Pravin Rai Jumeli – Ama Mero Website Ko Homepage

प्रवीण राई जुमेली – आमा मेरो वेबसाइटको होमपेज

मेरो र म जस्तैहरुको यो डायास्पोरामा भिज्नअघि
कुनै एल्डोराडोको सपना बोकिएको थिएन आँखामा
साँपले काँचुली छाडे जस्तै
पास हुनेहरुले स्कुल छाडे जस्तै
त्यस्सै छाडियो गाँउ
त्यस्सै छाडियो गाँउ
गाँउसित ‘गाँउ’ शब्दको टियारा मात्र थिएन
एकान्त र अभावको स्यास पनि थियो
आमाका गोधुली आँखाहरु थिए
थिए गोरेटोहरुमा उसले हुर्काएकी नानीको डोब र गन्ध पनि
विज्ञान र बजारको ड्रग्स बाँट्दै हिंडेको भर्चुअल विश्वले
हेर्दोहेर्दै हामीलाई सिंगो एउटा गाँउको डडेलोभित्र लपेटिसक्यो
जसको ब्ल्योकहोलभित्र डोडो बन्दै गइरहेको
मेरो नानो गाँउ र मेरी चौबन्दी आमालाई कसैले पनि
मिस्यानथ्रोपिस्ट हुनबाट बचाउन सकेन
सफलता र आकांक्षाका टेरोकार्डहरु
मनको उमङ्गलाई क्याथार्सिस नहुँदो रहेछ
देख्छु अचेलभरि नै मौरीका झैं सयौं मेगापिक्सेल आँखाबाट
साल्साका टेक्सटोनिम्समा सम्प्रेषित बन्दै गइरहने
फुल्न नसकेका निकोल किडम्यानहरु बाटो किनारामा
देख्छु अभिभावक भुलेर आकाश खोज्न हिंडेका
नदुख्नसक्ने टर्मिनेटर छातीहरु
परिवेश नै दुर्गन्धको बर्डफ्लूले समातिँदै गएकोले होला
मेरो पनि दुर्गन्ध साथी नै लाग्छ हिंड्ने नाकहरुलाई
कहिले त हरेक दिनका दिमागी खेलहरुको संसदीय शून्यकालमा
सपना विभागको मन्त्रीलाई एउटा प्रश्न गर्न मनलाग्छ
कि त्यो कस्तो पेनकिलर हो
जसले हाम्रो मनका ‘दुख्नु’ क्रियालाई मारिदियो
कसरी नभनूँ कि मादलको मित्रसेनले गाएको अभाव र
बास गिटारको साकिराले उगेलेको पूर्णतामा भिन्नता छ
नभनूँ कसरी कि आफ्नो नाङ्गोपन छोप्न मैले आर्जन गरेको यो लुक्स नै
डान्से मेकाब्रेको सानो प्रतीक मात्र हो
नभनूँ कसरी कि तिमी त त्यहाँ नै छैनौ
छाडिराखेको थिएँ जुन बाँसुरीमा मैले
स्मृतिको प्रज्ञामा नमरुँ म गाउँ र आमा
त्यसैका मिथिम्स सङ्गाली यसैले
मनको सिलिकन भ्यालीमा कपेको छु ‘गाँउ डट कम’
र तिम्रो काखको न्यानोपन छाम्दै छाम्दै
आमा, बनाएको छु तिमीलाई मेरो वेबसाइटको होमपेज
बाँचिरहोस मभित्र सम्वेदनाको सर्वर
दिमागको गूगल सर्चमा मात्र तिम्रो इतिवृत्ति नभेटूँ
प्लुटोक्रेसीको पगरी गुँथ्न होड चलेको भीडमा
राजधानीको रेड टेपिज्म जस्तै आवहवा नबनूँ म।।

Laxmi Prasad Devkota – Indreni

क.

पग्ले सृजन–घन, हे साउन
रङ्ग–धनी
लच्की ललित रे चुली चुली
गाँसी, कलाकी
इन्द्रेनी !

ख.

वाष्पद्रवमा किरण–बुना यो
धनुष नवीन !
हान्दछ, कुसुमशर दृग–दिलमा !
झन्कार्दछ क्या
भाव नवीन !

ग.

पहिलो कवि पछि लोचनका
सलिलकण
किरण चढेथे, किरण लडेथे
स्वर्ग पुगीकन,
अवनी छुन !

घ.

सत्य नै के यसरी पहिले
पग्ल्यो होला
रङ्ग–पागल ?
सृष्टिपरीका चुहे परेला
यसरी झझल्की,
पहिले लगाई,
यो गाजल ?
नवीन वधूका दुःखसुख मिसिई,
झल्लरमा झलझल ?

ङ.

अश्रुत सप्तस्वर निर्झरिणी
के यो ?
घाम–छायाको मायाको के
शादी सुन्दर ?
रङ्ग–निर्झर ?
दुःखसुख झरझर ?
स्वर बरबर ?

च.

जादूचरी सलिल–तनीको कुसुमे लच्को
चुली, चुली, साँघु बाँधी,
दिव्य प्रदर्शन किन यो मचियो ?
गाउँछन् मसिना बुलबुलचरी !
वाह ! कलाको, दृश्य, श्रव्यमा,
विजयधुरी !

छ.

भन, किन हो ए ! झल्केकी ?
स्वर्ग र पृथिवी टूट,
सुन–नर–फूट,
जोर्न तिमी छौ
पल्केकी ?

ज.

बोक्सी बत्ती स्फुटिट किरणकी
रङ्गिली बन्ध !
घन जलकण सब हुन्छन् पतङ्ग !
ज्वलन छ तिनको
चरमानन्द !

झ.

मर्न सिकाऊ बादललाई
बलिदानी !
फुर्न सिकाऊ भू–लाई हे !
इन्द्रानी !

Sulochana Manandhar Dhital – Bonsai

सुलोचना मानन्धर धिताल – बोनसाई

तिम्रा इच्छाका तारहरूले
मलाई अझै बेर्र्दै छौ के ?
बेर,
जति बेर्न सक्छौ बेर
आखिर म त
‘बोनर्साई’ नै त हुँ !

Yuddha Prasad Mishra – Ghaam Paani Ghaam Paani (Nepali Bal Kabita)

युद्धप्रसाद मिश्र – घाम पानी घाम पानी (नेपाली बाल कविता)

घाम-पानी घाम-पानी स्यालको बिहे
कुकुर जन्ती बिरालो बाहुन

झिलिमिली झिलिमिली बिजुली चम्क्यो
बादल गज्र्यो अन्धाधुन
जन्ती सन्ती भागाभाग
डोले भरिया कहाँ हुन्, कहाँ हुन्
घाम-पानी घाम-पानी स्यालको बिहे
कुकुर जन्ती बिरालो बाहुन

आँधी आयो असिना आयो
जन्ती बस्ने घरै उडायो
स्यालको बिहे भाङ् भाङ् भुङ् भुङ्
आज असार भोलि साउन
घाम-पानी घाम-पानी स्यालको बिहे
कुकुर जन्ती बिरालो बाहुन

(बालकोसेली पूर्णाङ्क १४, २०४५)

Shashi Thapa Pandit – Anshu Jharera Hune Bhaye Manchhele

शशी थापा (पण्डित)
(मधुपर्क २०६६ चैत)

आँसु झारेर हुने भए मान्छेले
मृत्युलाई पनि जित्न सक्थ्यो होला
तर पनि आँसुको मूल्य यहाँ
आफैँमा पनि अनमोल छ
रोएर बाँच्न चाहन्छ मानिस
रुवाएर जान निको ठान्दैन
पीडा र दुःख सहन्छ बरु
अन्तिम बिदाई दिन सक्दैन
मेरो मनको कुन कुनामा
रुमलिएछ त्यो जिन्दगी
घाँटीमा हाड अड्किरहेझैँ
मझधारमा अड्किएछ जिन्दगी
सम्पन्नता भित्र पनि
मायाको अभावमा पिल्सिएर

केवल वितृष्णै वितृष्णामा
विक्षिप्त बन्न पुग्छ मान्छे ।
देखावटी मुकुण्डो भित्र
मर्किएको खम्बा हुन्छ
बाहिरको सुन्दरताभित्र
कालकुटजस्तो विष हुन्छ ।

Shyamal – Bhairahawa Ma Hiun

चिनी–पानी खुवाएर
गाउँको हालखबर सुनायो
बसिर मुसलमानले ।
रोहिणी खोलाले घेरेको छ गाउँ
र भयभीत छ वर्षा–आतङ्कबाट
गाडाको बगरको गिटी टिपेर लादिरहेका
काली कन्याहरूका आँखामा
देख्न सकिन्छ अनौठो तेज
मध्याह्नको धुपले डामेको छाला
र बसिरको राजनीतिमा
केही पाइनेछैन अन्तर
तर उसले गर्धन आफ्नै थापेर
बचाएको थियो कुनै नेता
(जो प्रधानमन्त्री छ आज)
कुरा सुरु गर्छ बसिर यस्तै कुराबाट ।
चिनी–पानीको घुट्कासँगै
सुरजपुराको कथा पनि मिसायो
बसिर मुसलमानले ।
के सोच्छन् गिटी टिपिरहेका
यी काली कन्याहरू
नदीको कटान
उर्लँदो भेल
र आफ्नो चढ्दै गरेको जवानीबारे ?
के सोच्छन्
यी काली कन्याहरू
गोरुलाई सारेर आफ्नो बोझ
आफूलाई हलुङ्गो हुने वा नहुनेबारे ?
बसिरको इतिहास–नायक
र रोहिणीमा मिसिएर आउने खोलाहरूबारे ?
के सोच्छन् उत्तरको सेतो पहाड
पग्ले–नपग्लेको बारे ?
के सोच्छन् कुन्नि
आफ्नै घरमा लगाउनुपर्ने आगोको बिउबारे
अब चाँडै सँगै सुत्नुपर्ने जङ्गली बाघहरूबारे
म सोच्छु बसिरलाई
के सोच्छन् यी कन्याहरू
आफूजस्तै अरू कन्याहरूबारे ?
“केही सोच्दैनन् यिनीहरू
हो, सोच्नै सक्दैनन्”
भन्यो
र चिम्लिदियो आँखा
बसिर मुसलमानले ।

Shekhar Dhungel – Shabdaharu Alag

शब्दहरू अलग अलग
भावना मनको एउटै हो
जसले छोडी हिंडे पनि
बिछोड आखिर बिछोड नै हो
छातीमा मुटु बेग्ला बेग्लै
धडकन् सबको उस्तै हो
तिमीलाई दुखोस् कि मलाई
पीडा भोग्ने उस्तै हो
घाऊ होलान् साना ठुला
बग्ने रगत त रातै हो
अचानो बनेर हेर एक दिन
चोट सब लाई एउटै हो
शब्दहरू अलग अलग
भावना मनको एउटै हो

Prakash Rajapuri – Sambidhan Lekhan

प्रकाश राजापुरी – संविधान-लेखन
(मधुपर्क असार, २०६७)

संविधानमा नेपालीको पहिचान लेखिदेऊ ।
यस राष्ट्रको गौरव र स्वाभिमान लेखी देऊ ।।
लेखी देऊ यो नेपालीको, हिमाली सभ्यता ।
भृकुटी, जनक, सीताको सम्मान लेखी देऊ ।।
जनयुद्धमा, जसले दिए आहुति प्राणको ।
ती देशभक्त शहिदको, वलिदान लेखी देऊ ।।
विभिन्न धर्म, वर्ण, लिङ्ग र जातिको लागि ।
समान हक र प्रगतिको, विधान लेखी देऊ ।।
विश्वमानव हितको लागि, गौतम बुद्धको ।
अहिंसा, प्रेम, शान्तिको आहृवान लेखी देऊ ।।
अभियान लेखी देऊ, सगरमाथा विजयको ।
नेपालीका अद्वितीय, दास्तान लेखी देऊ, ।।
सम्पूर्ण मानव जातिको, कल्याणको लागि ।
मानवताले भरिएको, संविधान लेखी देऊ ।।
स्वर्ग पनि गर्दछ, जुन धरतीलाई नमन ।
त्यो धरतीको सौन्दर्य र गुणगान लेखी देऊ ।।
भरिए छ वीर गाथाले, इतिहास तै पनि ।
ए, ‘प्रकाश’ केही नयाँ र महान् लेखी देऊ ।।

Ishwar Ballav – Mero Behosi Aja

ईश्वर बल्लभ – मेरो बेहोसी आज

मेरो बेहोसी आज मेरो लागि पर्दा भो
जो थिए पीर सबै दुख सबै पर्दा भो

यो नशा जिन्दगीको प्यारो नशा रक्सीको
के हो यो? पिरती हो नयाँ नयाँ प्रेयसी हो
जे थिए स्वप्न सबै नै पग्लिएर पानी भो
के बिहान साँझ सबै जिन्दगी नै पर्दा भो

मेरो यो मात यहाँ के हो तिमी भनिदेऊ
मेरो यो आश यहाँ के हो तिमी भनिदेऊ
जे थिए यात्राहरु ती अल्झिएर बाधा भो
हराए गीत सबै हार सबै पर्दा भो

शब्द – ईश्वर बल्लभ
स्वर – नारायण गोपाल

Ashok Parthib Tamang – Dharti Ko Harek Kuna Ma

अशोक पार्थिव तामाङ – धरतीको हरेक कुनामा

बिम्व नमिलेर टुक्रिएका केहि धरतीका सिसे-गमलाहरूमा
मानवताका आस्थाहरू रंग हालेर फुल्थेहोलान्
सिरानी राखेर सुतेका अल्छे रहरहरू !
संगठित भएर भालेबास्नु अघि नै जागीसक्थेहोलान्
घृणालाई स्नेहले गोड्दै
आहा! धरतीको हरेक कुनामा यो जखमले घामहरू पुरयाउँन पाए त ।

शताब्दी निदाएका केहि मानवियताका मुर्चुङगा अनि बिनायोहरू !
ट्याउँ-ट्याउँ,टिउँ-टिउँ भाकामा आफै सित बिभाजन भएको
आँगनको ईतिहाँस आत्मकथा रूँदै गुन्जाउँथेहोलान्
उष्णताले सेपिएका धरतीका कापमा पलाएका लेउहरू !
बुट्याँन बनेर मानव बस्तीकाहरूका बगैंचामा फक्रिन्थेहोलान्
चट्टान फोरेर मन रोप्दै
आहा! धरतीको हरेक कुनामा यो जखमले घामहरू पुरयाउँन पाए त ।

हुस्सुको अग्नीमा तापिएको श्रृजनशील मनका हाँगाहरू !
बसन्तको कोपिला बनेर लहलहाउँने थिएहोलान्
कुलो नभेटेका गैरीखेतहरू, रातामाटे डाँडाका प्लाँङ्खर भुमीहरू !
अनाजबृष्टी गर्दै सुडानका भोकहरू भर्नेथिएहोलान्
मानिसको सामुहिक प्रयासमा
आहा! धरतीको हरेक कुनामा यो जखमले घामहरू पुरयाउँन पाए त ।
आकाश बाँड्ने मान्छेको होडबाजीहरू !
धरती चिरा-चिरा पार्ने धर्म बिशेषका रंग र जातियताहरू !
सिङान पुछेर मान्छेले बिसर्जन गर्नेथिएहोलान्
बैरीमा दरिएका मानवताका साईनोहरू !
मित्रताको हात फैल्याउँदै मुसुक्क मुस्काउँथेहोलान्
युद्द त्यागेर शान्ती डाक्दै
आहा! धरतीको हरेक कुनामा यो जखमले घामहरू पुरयाउँन पाए त ।

एक अर्कोमा चिनारी हुँदा-हुँदै जानी-जानी निर्मित तिता क्षणहरू !
पुनर्मिलनको आँधीबेरीले उडाएर पत्कर उडाएसरी लाने थिएहोलान्
ईन्द्रेणीहरू फुलेर क्षितिजभरी अभाव काटेर धेरै सल्लेरी र मानेभञ्ज्याङहरू !
बिश्व ब्रम्हाण्ड नै बयस्क यौवन फक्रिएकी नव दुलही जस्तै देखिन्थिहोलिन्
एकको पिडा अर्कोले बुझ्दै
आहा! धरतीको हरेक कुनामा यो जखमले घामहरू पुरयाउँन पाए त ।

Rajeshwar Karki – Hatiyar

राजेश्वर कार्की – हतियार

सबैले भन्छन्-
हतियारको जङ्गलमा सुरक्षित होइन्छ
यतिखेर मेरो चेतना पनि
सम्पूर्ण हतियारबद्ध छ

र सङ्ग्राममा
तिमीले गुलेली हान्यौ
मैले घुयेँत्रो चलाएँ
तिमीले हँसिया चलायौ
मैले खुकुरी चलाएँ
तिमीले तरबार निकाल्यौ
मैले खुँडा चलाएँ
तिमीले थ्री-नट-थ्री पड्कायौ
मैले बन्दुक चलाएँ
तिमीले एस. एल. आर. देखायौ
मैले एल. एम. जी. उठाएँ
तिमीले ए. के. फोर्टीसेभेन प्रयोग गर्‍यौ
म हतियारविहीन उभिएँ

जबसम्म मसँग हतियार थियो
जित्ने बहानामा मैले हारिरहेँ
तर जब हतियारविहीन चेतना, म
तिम्रो मनको सँघारमा उभिएँ
अनिमात्र म सुरक्षित रहेँ
र विजयी भएँ ।

Hari Govinda Luitel – Sathi [Nepali Bal Kabita]

स्कूल जाने बाटोमा
खेल्दै हिँड्दा चिप्लियो
मेरो एउटा साथीको
आज खुट्टा मर्कियो
रोएको देख्दा साथी त्यो
मेरो मन चर्कियो

आमा सम्झी रोयो ऊ
दुख्यो उसलाई असाध्यै
बाबा सम्झी रोयो ऊ
दुख्यो उसलाई असाध्यै

बाटो हिँड्ने दिदीले
उसलाई मायाँ गर्नु भो
बोकेर पर लगेर
औषधीमुलो गर्नु भो ।

नचिनेकै भए नि
दिदी कस्ती दयालु
नजानेकै भए नि
दिदी कस्ती मायालु !
दयालु दिदी धन्यवाद !
मायालु दिदी धन्यवाद !