Gandhi Raj Kafle – Tayar Chhu Ma

गान्धीराज काफ्ले – तयार छु म !
(मधुपर्क २०६६ मंसिर)

आज म मेरो मन
खण्ड-खण्ड गर्न तयार छु !
सर्वाङ्ग मनमा
मेरो विश्वास
अनायास टुट्यो
अब चिटिक्क चिटिक्क परेका
मनका टुक्राहरू बन्छन्
खण्ड-खण्ड नबनी
अब बन्दैन मेरो मन अखण्ड
सङ्क्रमणकाल हो
अलिकति संयम बनेर हेर
नियाली राख
धमिलो मन सङ्लिदै छ
पूरै सङ्लिन देऊ
बन्न देऊ
सुन्दर-सुन्दर खण्डहरू बन्न देऊ
सुन्दर खण्डहरू नबनी
मेरो मन
अखण्डरूपले सुन्दर बन्दैन
निर्भाव दृष्टिले हेर
हेरी राख
मेरो मनको पहिरो
मेरो मनले नै थेग्छ
म मेरो मन
खण्ड-खण्ड गर्न तयार छु !
-सुकेधारा, काठमाडौँ

Purna Biram – Ek Jana Aaundaichha

पूर्ण विराम – एकजना आउँदैछ

एकजनालाई न्रि्रा दिन
रात आउँदैछ शहरमा
एउटा मुर्दालाई जलाउन
आगो हिँडेर आउँदैछ शहरमा
तिम्रा गीतलाई संगीत दिन
एउटा विशाल हूल आउँदैछ
पर्खिबस केही क्षण मात्र
कुनै युद्धले खसालिदिएको
तिम्रा कपालको लालीगुराँसलाई
फेरि टिपेर तिम्रो कपालमा
घुर्सार्न एउटा असल मानिस पनि आउँदैछ शहरमा ।

एकजना जमिन्दारको आँगनमा आउँदैछ
हरियो बाँस काटेर बोकेर आउँदैछ
एकजना खाल्डो खन्ने औजार
लिएर आउँदैछ गाउँमा
पटवारीको चिहान बनाउन
एकजना आउँदैछ
धेरै अगाडिदेखि हराएको
मानिस आउँदैछ गाउँमा
जसको छाती चट्टानले बनेको छ
चट्टानको छाती बोकेर
एकजना पनि आउँदैछ गाउँमा
गाउँका आँगनहरु बढारेर सफा पार्न
अमरिशाको मूठा बोकेर कोही आउँदैछ
असमानताको धर्सो मेटेर
समानताको धर्सो कोर्नका निम्ति
एउटा रातो सिसाकलम बोकेर
एकजना विद्यार्थी पनि आउँदैछ
कहिल्यै नदेखिएको हावा बोकेर
गाउँमा वातावरण पनि आउँदैछ
सम्पूर्ण साङ्लाहरु मर्छन् त्यस्तो हावामा
त्यस्तो हावा पनि आउँदैछ ।

पुरानो शहर भत्काएर
नयाँ शहर बनाउन
एकजना कालिगढ आउँदैछ
अराजकता फैलाइरहेका शालिकहरु जलाउन
एउटा नाम लिएर
अग्निदेव शहरमा आउँदैछ
एक हुल साथीहरु आउँदैछन्
पर्खिबस बादल लागेको शहरलाई हेरेर
एउटा दिवाकर ल्याउँदैछन्
आफूसँग भएका रगत दिएर
धेरै जनालाई तातो झिरले घोचे पनि
घोचेको आभास हुन नसक्ने
समय र्छन समय र्छर्ने
मानिस आउँदैछ
एकजना मानिस आउँदैछ
यो ठाउँमा आउँदैछ
यै ठाउँमा जन्मेको मानिस आउँदैछ
लामो रातलाई विश्लेषण गरेर उज्याला टुक्राहरुमा परिवर्तन गर्न
एकजना असल विश्लेषक
यो शहरमा आउँदैछ
वारहेड्स र क्षेप्यास्त्रलाई निस्क्रिय पारेर
संसारलाई युद्धबाट मुक्त गर्न
एकजना मुक्ति मोर्चाबाट
यो शहरमा आउँदैछ

फूल छ भने फूल टिपिराख
समस्या समाधान गर्न रातो ढक्की बोकेर कोही आउँदैछ
अँध्यारो छ तोपहरु तैनाथ छन्
सिपाही छन् पुलिसहरु छन्
बसन्तले यस बखत साना-साना
नानीहरु पनि आफ्नो काखमा राखेर
खेलाइरहेको शहरमा
एक जना जसरी आएको थियो
त्यसरी नै यहाँ पनि आउँदैछ
एकजना यो शहरमा पनि आउँदैछ ।

चट्टानको टुक्रालाई फाँसी दिने
समुद्रको ओठमा पट्टी कस्न
झुत्रो सुकुल च्यातेर
त्यसमाथि नयाँ तन्ना कस्न
एक जना आउँछ
चपरीमुनिबाट एक जना आउँदैछ ।
एक जना यो ठाउँमा आउँदैछ
हजारौँ हातहरु बोकेर
यही ठाउँका हातहरु बोकेर
एक जना आउँदैछ
तिमी छिँडीमा छौ भने पनि बसिराख
तिमी मटान या बार्दलीमा छौ भने पनि बसिराख
कौसीमा तिमी छैनौ
आउन लागेको आँखाको दृष्टिलाई थाहा छ
तिमी बिछौनामा छैनौ भने पनि बसिराख
तिम्रो आँखामा निद्रा छैन
आगन्तुकलाई थाहा छ
धेरै घरका कथाहरु यस्ता छन्
आउन लागेकोलाई थाहा छ

छाता छैन भने केही बेर
रुझेर नै बसिराख
एउटा छाता लिएर
एक जना मानिस आउँदैछ
आफ्नो भन्नु कुनै छाता
धेरै अगाडि कसैले खोसेको छ भने पनि
आफ्नो छाता बाहिर नै बसिराख
एक जना आउँदैछ

जंजीर लिएर यो ठाउँमा
एउटा अमीन पनि आउँदैछ
तिम्रा राष्ट्र छैन भने पनि उभिराख
एउटा राष्ट्र बनाउन
यो ठाउँमा एक जना आउँदैछ
हजारौँ तोपहरुले छुन नसक्ने
एउटा विशाल छाती साहस सहित
यो ठाउँमा आउँदैछ
छिडी बार्दलीमा जीवन रोप्न
मृत्युसँग लड्दै एकदमै निर्भिक
एकजना मानिस आउँदैछ ।

Bimala Tumkhewa – Simal Ko Nango Hanga

विमला तुम्खेवा – सिमलको नाङ्गो हाँगा

सिमलको नाङ्गो हाँगा
धेरै बर्षअगाडि
हाम्रो प्रेम साटिएको फलैँचा
त्यसरी नै ठिङ्ग उभिएको थियो
बाटो छेउमा लहरै
उभिएको सिमलको रुखमा
चैत –
त्सरी नै नाङ्गएिको थियो
म थिएँ,
मेरा रहरहरु थिए
केवल तिमी थिएनौ
अब,
एक्लै रोएको
मादलको ताल हुन सक्छ
यो फलैँचा…
यो बाटो…

आत्मीय लाग्ने
हावाको र्स्पर्श
फेरि पनि
मृत्युदण्ड घोषणा हुन सक्छ
कुनै प्रेमी नागरिकलाई

सुदुर गाउँमा रोइरहेकी हुन सक्छे
बुढी आमा-
आफ्नो सन्तानको सम्झनामा…
जसरी
धेरै अघि
रोएकी थिएँ म
प्रियतमको नाममा एउटा अप्रितम साँझ
साँच्चै,
सत्र बर्षपछाडि
त्यही फलैँचामा उभिएर
सोचिरहेछु…
देखिरहेछु…
यो फलैँचा
यो सिमलको रुख
हामीलाई हेदैँ दौडने ती बच्चाहरु
ठूला भैसकेछन्
पहाडभन्दा अग्लो
मात्र म,
प्रेमको नाममा
त्यागको नाममा
एउटा पृथक इतिहास बाँचिरहेछु
देखिएका…
सिमलका नाङ्गा हाँगाहरुजस्तै

Matrika Regmi – Putali

मात्रिका रेग्मी – पुतली

अफशोच म पुतली हुन्थे
फुरफुर फुरफुर यता उता उडथेँ
जँहा मन लाग्यो, जता चाह्यो
निर्धक्क त्यहीँ पुग्थे
अफशोच म पुतली हुन्थे
कमसेकम यो भागदौडको दुनियाबाट कतै
स्वतन्त्रताको अनुभूति Continue reading “Matrika Regmi – Putali”

Kiran Kumar Rai – Raag Riyaz

किरणकुमार राई – राग रियाज !

शून्यताको तुना फुस्किसकेको छ

हल्लाहरुको इँजार कसिँदैछ
टिनिक्क परेको आँगनमा।

काँसे थालको फराकिलो खेतमा
लछेप्रै उम्रेका अनगन्ती अछेता फुकेर
जोखाना हेरिबस्ने जनापाहरुको
चाउरिएको Continue reading “Kiran Kumar Rai – Raag Riyaz”

Basu Marmik – Mero Yatra

बासु ‘मार्मिक’ – मेरो यात्रा
(Source: मधुपर्क २०६६ जेठ)

यो मेरो हिडाइमा
न गन्तव्य छ
न मन्तव्य
केबल
म हिाडिरहेको हिाडेकै छु
मेरो पुग्ने स्थान
न सहज छ
न कठिन
तैपनि
हिडेर नसकिने
हिडेरै नथाकिने
छोट्याउन मिल्दै नमिल्ने
अनवरत
यो मेरो अनन्त यात्रा
न यसको जीवन छ
न यसको मृत्यु छ
तैपनि
म हिाडिरहेको हिाडेकै छु
नल, अस्थिपञ्जर र पहाड
पराक्रमभित्र बोकेर
घुम्टोभित्रको स-साना थुम्कोमा
हिाडाइरहेको मेरो यात्रा
टलपल-टलपल
घेराभित्र र घेरा बाहिर
अनेकौं उत्सव कुरिरहेको
अनेकौ उमङ्ग कुहिरहेको
यो थोत्रो नचल्ने
अनेकौ मृत्यु कुरिरहेको ओहो
मेरो यात्रा

Tanka Subba – Bishwas Bhitraka Biddhaman Kshanharu

टंक सुब्बा – बिश्वास भित्रका बिद्यमान क्षणहरु

मपार्इत्वले पराकाष्ठ नाघेपछि
संवेदना भत्किएकाछन्
आस्था पुरीएकाछन्
त्यसैले त हामी विच
परिचय हराएको हो
सम्बन्धका हातहरु छुटेपछि
हाम्रा आँखाहरु मात्र आँखा भएकाछन्
जहाँ देखेर पनि देखिहेका छैनौ
मात्र औपचारीकताको हेरार्इ छ
यसरी हामी मान्छे भत्किएकाछौ
त्यसैले वेखवर भएकाछौ एकार्कामा
अपरिचित भएकाछौ एकआपसमा
फलस्वरुप मान्छेका कुरा मान्छेमा पुग्दैन
मान्छेको आवाज मान्छेले सुन्दैन
एउटालाई चोट लाग्दा अर्कोलाई दुख्दैन
यसरी हामी भातृत्व प्रेमवाट
हराएकाछौ
विलाएकाछौ
टाढीएकाछौ
एउटै आकास ओढेर वाँचेका
हामी उस्तै मान्छेहरु
वाडिएकाछौ
चुडिएकाछौ
छुट्टीएकाछौ
जस्ले मान्छे भित्रको मानवत्व हराएको छ
किनकी मान्छे बेग्लिएकाछौ
परिस्थितीले
बिचारले
भावनाले
यसर्थ स्वार्थ पूर्तिको लागि
मान्छेहरुले मान्छेहरुको
अस्तित्व मेटेकाछन्
बिश्वास कुल्चेकाछन्
आस्था च्यातेकाछन्
अव मान्छे मान्छे विचको
घनिष्टता वाँकी छैन
मान्छेलाई मान्छेको मान्यता छैन
र्इर्श्याले
द्वशले
द्वन्दले
एकले अर्कालाई बिर्सी दिएकाछन्
हो त्यसैले हाम्रो शुन्दर जीवनको
आभा हराएको छ
नाता टुक्रिएको छ
फगत एक्लो बनेको मान्छेले
मान्छेको सीमारेखा नाघेपछि
भावनाका साघुहरु भत्किएका छन्
आस्थाका गल्लिहरु पुरीएका छन्

Bodh Raj Pant – Ma Master Hun

बोधराज पन्त – म मास्टर हुँ

सानो छँदा
पहाडबाट हिँउद झर्ने जति पनि खुट्टाहरु ढोगियो
जति सम्मानहरु बाँडियो
सबैले समवेत स्वरमा आशीर्वचन बोले
‘ठूलो मान्छे भएस बाबू, मास्टर भएस्’
म ठुलो मान्छे भएँ भइन Continue reading “Bodh Raj Pant – Ma Master Hun”

Kshetra Pratap Adhikari – Malai Chhodi Mero Chhaya

क्षेत्रप्रताप अधिकारी – मलाई छोडी मेरो छायाँ

मलाई छोडी मेरो छायाँ कतै झरेछ
तिमीसम्म आइपुग्दा साँझै परेछ

त्यसै कति बिते मेरा चिसा चिसा रातिहरु
तातो माया संगालेर खोजिरहें साथीहरु
वैंश छँदा नपुगेको Continue reading “Kshetra Pratap Adhikari – Malai Chhodi Mero Chhaya”

Bimal Nibha – Jutta

देशलाई बदल्छु भनेर
कसम खानेहरुले
एकाएक बदलेका छन्
आफ्नो जुत्ता
जुत्ताको रंग छ कालो
विश्वासघातको रंग पनि
कालो नै हुन्छ
र काला रातहरुमा
उत्सव मनाउँछन्
दलाल, पाखण्डी, भाट,
बेइमान र जुवाडेहरु
दुष्ट Continue reading “Bimal Nibha – Jutta”

Sarubhakta – Akhet Parba

सर्पदंशित समय
मृत्युको जन्मदिन मनाउँदै छ
कफ्र्यू लागेका मनहरु
हत्याका कन्सर्टहरु सुन्दैछन्
सांग्रिलाभरि
राष्ट्रिय डाँकाहरु
मान्छेका विस्कुनहरु सुकाएर
वैकल्पिक देश खोज्दैछन्
ग्रहण लागेको वेला
प्रायश्चितमा Continue reading “Sarubhakta – Akhet Parba”

Gopal Prasad Rimal – Sapana Ma

मेरो हरघडीमा जपना,
तिमी आज सपनामा आए !
यही आशाको पिलपिले बत्ती लिएर यो आधारातमा
म आफूलाई निद्रको घोर जङ्गलमा छोडिदिन्छु
बत्ती हुरीमा निभ्ला, म अललिउँला,
केही छैन,
तिमी मेरो पुग्ने ठाउँझैँ एक्कासि देखा मात्र परे,
तिमी आज मेरो सपनामा आए !
सपनामा तिमी सुरुुसुरु आउन सक्छौ,
न पर्खान, न पहरा–
बिपनाको पखेटा सपना न हो !
चाहन्छौ भने उडेर आऊ न, को रोक्छ ?
मन लागे तिमी दुष्यन्त भएर आऊ,
म शकुन्तलाझैँ फूलको सुसारमा हुन्छु ।
अथवा कथाका राजकुमारझैँ देशभूमण गर्दागर्दै
राक्षसले लुटिएको सुनसान शहरमा आयपुग,
एकलासको बगैँचामा सुतिरहेकी मलाई एक्कासि फेला पार,
मलाई बाब्ु–आमा भन्न कर परिरहेका राक्षसहरुबाट
छुटकारा दिन कम्मर मस,
म राक्षसहरुलाई आँसुले छकाएर
तिनीहरुको काल पत्ता लगाइदिन्छु,
तिमी उनीहरुलाई मार, मलाई हर !
अथवा मलाई झुक्यानमा पारेर यस्तो बेलामा आइपुग
जब म मेरो लाज र सङ्कोचको
पातलो घुम्टो र सप्को हाल्ने बहनासम्म गरुँ;
बल गनै नसकूँ !
तिमी आऊ—
बिपनाको हराएको मणि नै सपना न हो !
पृथ्वी पनि त निद्राजस्ता गहिरा समुद्रको पानीमा
स्वगैको दौलत चन्द्रमा र तारा पाउँछिन् ।
मेरा राजा !
मेरा परेला निद्राले भारी हुँनै लाए,
तिमी आज सपनामा आए ।

Min Dwandi – Mero Khoj

निरोको बाँसुरीबाट
प्रक्षेपित हरेक धुनहरू
मेरो सपनाको
शिकार गर्न आइपुग्छन् ।
म आफ्नो अक्षमा
फन्को मारिरहेको छु
मेरो सुरक्षा कहाँ छ, खोज्न
मेरो स्वतन्त्रता कहाँ छ, खोज्न ।
म र¨िन पूmलहरू मन पराउँछु
म इन्द्रेणी मन पराउँछु
दृश्याधिकारको अभावमा म
न पूmल चिन्न सक्छु
न रंग खुट्ट्याउन सक्छु ।
म आफ्ना हातहरूले
जमिन छामिरहेको छु
मेरो दृष्टि कहाँ छ, खोज्न
रंगिन संसार कहाँ छ, खोज्न ।

Shikhar Arohan – Pariwartan

शिखर आरोहन – परिवर्तन

शहरमा आजभोलि
सम्साँझै बत्ति निभाउन थालिएको छ,
मानिसहरु झुण्ड झुण्ड भएर
ठड्याएका हातहरु क्रमशः तलतल गरिरहेछन्
हिजो
यही समय
विजय उत्सव मनाउन
यहाँ Continue reading “Shikhar Arohan – Pariwartan”

Hari Govinda Luitel – Asina [Nepali Bal Kabita]

आकाशबाट हिउँका
मसिना र मझयौला
सेता गेडा बर्सिए
केटाकेटी तर्सिए ।
चिसा गेडा बर्सिए
केटाकेटी तर्सिए ।

ट्वाप्लाक्टुप्लुक् कौशीमा
टाङ्टाङ्टुङटुङ छानामा
पालीमा र आँगनमा
सेतै भयो बारीमा
पाखामा र पाटामा
सेतै भयो नालीमा ।

ऐरया बाबा ! तालुमा
टुटुल्को नै उठायो
आत्त्थु बाबा ! चिसोले
हत्केला नै ठिर्यायो
हेर्दाहेर्दै दुब्लायो
पानी भयो, बिलायो ।

हिउँको गोलो मट्यांग्रो
कसरी होला बना’को –
आकाशबाट यसरी
कसले होला पठा’को –
फूल, पात झार्नलाई
कसले होला लगा’को –

Deepak Jadit – Uchai

सानै देखि हल्लक्कै बढेको
उसको शारिरिक उचाई
उसैको आफ्नालाई बिझायो
आफ्नैले उसलाई होच्याउन
सानो दर्जा दिए
आफन्तले दिएको सानो दर्जा
उसलाई बिझायो
बिझेको मनले गमेर उसले
आफ्नाहरुलाई अवलोकन गर्यो
देख्यो Continue reading “Deepak Jadit – Uchai”

Sarubhakta – Trasadi Gatha

चिसो मरुभूमिमा
ध्वजावाहक काला जादुगरहरु
इन्क्युवेटरमा वालुवाका सपनाहरु
कोरल्दैछन्
अपधर्मका पैगम्वरहरु
कुहिरोको सुरुङभित्र पसेर
मरुद्यान – ओयसिस तृष्णाका पूmलहरु
फुलाउँदैछन्
ठिंगुराभित्र
वालुवाका Continue reading “Sarubhakta – Trasadi Gatha”

Sudhir Chhetri – Naya Bihan Ko Collage

सुधीर छेत्री – नयाँ बिहानको कोलाज

पूर्वेली आकासको कुनाबाट
घामले रातो रूमाल हल्लाएर
एकदिवसीय म्यारेथेनको घोषणा गरयो।

फुच्चे दुबोहरु शितमा खुट्टा चोप्दै उफ्रिए।

हावाले घाँटी फुलाएर
सुसेली बजायो।

आँखाको Continue reading “Sudhir Chhetri – Naya Bihan Ko Collage”

Bhira Khadka – Pyaro Sathi

प्यारो साथी
आज तिम्रो नया बर्षमा
तिमीलाई
शुभकामना
मेरो त यहाँ
नया बर्ष अब आउछ,आउदैन
त्येसैले तिम्रै नया बर्षमा
तिमीलाई शुभकामना
मेरो देश
बिखण्डनको संघारमा छ
मेरो देश
एकादेश बन्ने क्रममा छ
मेरो Continue reading “Bhira Khadka – Pyaro Sathi”

Ritu Ashik – Sambodhan

ॠतु आसीक – सम्बोधन

धर्तीभारिका वासिन्दाहरु हो !
म सम्बोधन गरिरहेको छु |
तिमीहरुलाई
म तिमीहरुलाई ढुंगाले वोलेको आवाज सुनाउँछु |
काँतर हो !
यतिका शताब्दीसम्म आफूलाई
कुवाको भित्र राखेर
संसारको मपाई भन्न र भनाउन खोज्ने हो !
जिन्दगी ज्यादै अर्थपूर्ण र कामलाग्ने भएको छ |
सुन्तला भन्दा कमलो र
मौरीको मह भन्दा मिठो छ सूर्य
आउ यसलाई टुक्रा -टुक्रा पारेर खाउ
सुतेका सुताहाहरुलाई पनि झ्यालबाट
सूर्यका टुक्रा छिराइ दिउ
बुझनेले बुझे हुन्छ
जिन्दगी ज्यादै अर्थपूर्ण र संघर्षशिल भएको छ |
बाँच्न मन पराउने हो !
बाँच्न ज्यादै अप्ठेरो भएको छ |
हुन सक्ने र ढुंगाको छाती माथि
हरियो दुवो उम्रिएको हेर्न मन भए
आँट गर
अझै जाँगर भर
मान्छेले कसरी बाँच्नु पर्छ |
लुकेर चियाउने गर
निगरानी राख्ने गर
ए धर्तीभरिका मान्छेहरु हो !
म तिमीहरुलाई सम्बोधन गर्न फेरी आउने छु |
म बेला -बेला आउँदै भन्ने छु |
आँट इमान्दारीको आत्महत्या कहिले नगर्नु
तिमीहरुले चाहेको
वैचारिक र व्यवहारिक जिन्दावादलाई
म पनि सहयोग गर्नेछु |
कठोर र इमान्दारी हाथहरु चलाएर
आकाश भन्दा पनि माथि माथि उचाली दिनेछु |