Hem Nath Ghimire – Chhati Bhitra Desh Dukhchha

हेमनाथ घिमिरे – छातीभित्र देश दुख्छ

राति निदाउँदा पनि मन आफ्नै देश पुग्छ ।
बिदेशमा हुँदा पनि छातीभित्र देश दुख्छ ॥

अरु के नै मागुँ र खै मात्र शान्ति फुले पुग्छ ।
दुःख बिसाउँदा पनि छातीभित्र देश दुख्छ ॥

हाना-हान नगरेर द्वेश-ईष्र्या भुले पुग्छ ।
लुछा-चुँडी सुन्दा पनि छातीभित्र देश दुख्छ ॥

सबै मिली देश निम्ति दिल थोरै खोले पुग्छ ।
सीमाना त्यो छुँदा पनि छातीभित्र देश दुख्छ ॥

गाउँ-बस्ती गरीबका निम्ति केही बोले पुग्छ ।
ताना-बाना बुन्दा पनि छातीभित्र देश दुख्छ ॥

अरु पछि मागौँला है ऐले सबै मिले पुग्छ ।
जहाँ जो नै रुँदा पनि छातीभित्र देश दुख्छ ॥

हेमनाथ घिमिरे
बाहुनडाँडा लमजुङ् ।

Rakesh Karki – Maya Timile Chhode Pachhi

इन्जिनियर राकेश कार्की – माया तिमीले छोडेपछि (गजल)

माया तिमीले छोडेपछि नसोध मलाई
बाचा कसम तोडेपछि नसोध मलाई

म त त्यहीँ छु जस्ताको त्यस्तै छु
अर्को जिन्दगी ओडेपछि नसोध मलाई

मनको बिरुवा उखेलेर Continue reading “Rakesh Karki – Maya Timile Chhode Pachhi”

Sarita Tiwari – Kramasha Jiwan Kabita Bhitra

सरिता तिवारी – क्रमश: जीवन कविताभित्र

मलाई आफ्नै आँखाले भेट्टाएका
क्षितिजहरु मन पर्दछन
चाहे ती जतिसुकै सुदूर किन हाहोउन
मलाई आफ्नै पौरखले चुल्याएका
आस्थाहरु मन पर्छन
चाहे ती चट्टानी पहाडहरुझैं
कुरूप किन नहोऊन

मलाई
आप्ठेराहरु मन पर्छन
जोखिमहरू मन पर्छन
अचेल त झन
अनास्थाक असुरक्षित सडकहरुमा
एकलै धावा बोल्दै
हिड्न मनपर्छ मलाई

मलाई सम्झना छ
मैले ककटेल सभ्यता पिएको साँझ
मेरा आँखाहरु म बाट छुट्टिएका थिए

आत्माले सम्बन्ध-बिच्छेद गरको थियो
मैलेआफ्ना आँखाहरुसंग घुँडा टेक्तै
प्याला फालिदिएँ

आत्मासंग माफ मांगे

त्यो बिहानी थियो
त्यहा कविता थियो

मैले यावत किरणहरु पिएर कविताका
जिन्दगीको बाटोमा नवीन यात्रा
सुरु गरेदेखी
मलाई
संघर्षहरुमन पर्दछन
स्वाभिमानका दिग्विजयी शिखरहरु उक्लदै
मलाई
कविताका मुस्कानहरुसंगै हाँस्न मन पर्छ

आमा !
मलाई बाँच्नका निम्ति
दीर्घायुको आशिर्बाद नदिनु
मलाई कविताका जीवनहरुसंगै
बाँच्न मनपर्छ

२०५५/१०/०३

Biplav Pratik – Awaj Ko Pida

बिप्लव प्रतिक – आवाजको पीडा

यतिखेर ओठ सिइएको छ मेरो
टम्म पारेर छिद्रविहीन
चर्कंदो छ छातीको घाउ र रसाइरहेछ रगत
ओठको कापबाट
गुनासो यति मात्र कि छातीको घाउचाहिँ यथावत् रहृयो
गुनासो यति मात्र कि अब पीडाको आवाज निलम्बित भयो ।

आवश्यकताहरू कहिलेकाहीँ गाँसभित्र मात्रै कैद हुन सक्तैनन्
आवश्यकताहरू सधैँ बासकै मात्र हुँदैनन्
आवश्यकताहरू कपासको मात्रै नहुन पनि सक्छन्
सजायले स्वाभिमान निल्न सक्तैन
र सयचोटि मर्नका खातिर
मान्छे कहिल्यै एकपटकका निम्ति बिउँझन हुँदैन ।

आवश्यकता मलाई त, विचार, क्रियाशीलता र बोलीको छ
मलाई बोली फिर्ता देऊ
मेरो छाती दुख्दैछ पीडाले ।
यो पीडा र दुःख
बोली र विचार अभिव्यक्त गर्न नसक्नुको हो
ए, मेरो आवाजका कारण मलाई लखेट्नेहरू !
मेरो छातीको पीडा तिमीहरूले बुझन सक्ने छैनौ ।

मलाई घाउबारे बोल्नु छ
मलाई दुखाइबारे बोल्नु छ
तर, छातीको घाउ नबोल्न
पीडा झेलिरहन र देखाउन नसक्न
यतिखेर ओठ सिइएको छ मेरो टम्म मिलाएर ।

तर, अहिले मेरो आवश्यकता नै बोली हो
यतिखेर मलाई मेरो आवाज फिर्ता चाहिएको छ
मलाई अभिव्यक्तिका लागि पर्याप्त वाणी चाहिएको छ ।

नयाँसडक, १४ अप्रिल १९८७

Dil Sahani – Naya Nepal

दिल साहनी – नयाँ नेपाल

सामन्ती सत्ता विनाकै नेपाल हो नयाँ नेपाल
जन सत्तासितकै नेपाल हो नयाँ नेपाल
प्रतिगमन विनाको नेपाल नै हो नयाँ नेपाल
अग्रगमनसितकै नेपाल हो नयाँ नेपाल
राजाको छोरो राजा हुने नेपाल नयाँ नेपाल होइन
राजाकी छोरी राजा हुने नेपाल पनि नयाँ नेपाल होइन
राजाको बंशनाशपछि
खोजेर राजाकै कुनै उत्तराधिकारी फेरि
पाउमा दाम चढाउने नेपाल पनि नयाँ नेपाल होइन
काजीको छोरो काजी हुने नेपाल पनि नयाँ नेपाल होइन
आमाको गर्भबाट फुत्त निस्किनसाथ बाहिर
कर्नेल र जर्नेले हुने नेपाल पनि नयाँ नेपाल होइन
हली गोठाला कमैया र सुकुम्बासीहरुका छोरा छोरीहरु पनि
राष्ट् प्रमुख हुन सक्ने नेपाल नै हो नयाँ नेपाल हो
राजा र रैतीको साइनो बोकेको नेपाल कुनै नयाँ नेपाल होइन
लोकतन्त्र र गणतन्त्रको परिचय बोकेको नेपाल नै नयाँ नेपाल हो
श्री ५ की जय भन्ने नेपाल नयाँ नेपाल होइन
श्री ५ गंभीर प्रचण्ड प्रतापी भूपतिको नेपाल पनि नयाँ नेपाल होइन
राजा सवैका साजाको नेपाल पनि नयाँ नेपाल होइन
हाम्रो राजा हाम्रो देश
हाम्रो भाषा हाम्रो भेषको नेपाल पनि नयाँ नेपाल होइन
श्रीपेचसितको होइन
श्रीपेचविनाको नेपाल नै नयाँ नेपाल हो
दरबारविनाको नेपाल नै नयाँ नेपाल हो
तरबारविनाको नेपाल नै नयाँ नेपाल हो
विदेशी प्रभहरुको आशीवार्द थापेर चल्ने नेपाल नयाँ नेपाल होइन
विदेशको बजेटमा जोतिने नेपाल नयाँ नेपाल होइन
मजदूर किसानको रगत पसिनाले कोरिने नेपाल नयाँ नेपाल हो
श्रमजीवी जनताको हाड र छालामा कोरिने नेपाल नयाँ नेपाल हो
जंजीरमा जेलिएको नेपाल नयाँ नेपाल होइन
हत्कडीले बा“धिएको नेपाल नयाँ नेपाल होइन
नेल ठोकिएको नेपाल नयाँ नेपाल होइन
माथिको आदेश र हूकुमले चल्ने नेपाल पनि नयाँ नेपाल होइन
जनादेशले चल्ने नेपाल नै नयाँ नेपाल हो
हजारौं हजार शहीदहरुको बलिदानले ब्युँझेको नेपाल नै नया“ नेपाल हो
युगौं युगकदेखिको नर्ककुण्डबाट बाहिर निस्केर
सगरमाथातिर पखेटा चालिरहेको नेपाल नै नयाँ नेपाल हो
मुक्तिको बाटो पहिल्याउ“दै अघि लम्केको नेपाल नै नयाँ नेपाल हो
युगौं युगौंको दासताबाट
पुरै का“चुली फेरिरहेको नेपाल नै नयाँ नेपाल हो
लाहुर जाने नेपाल नयाँ नेपाल होइन
आफै लाहुर बन्ने नेपाल नै नयाँ नेपाल हो ।

Gopal Prasad Rimal – Pariwartan

हिजोसम्म रोईरोई बाँचिरहेका थिए ।
आज तिनै हाँसीहाँसी मर्न तयार छन् ।
हिजोसम्म जसको बोलीमा केही थिएन;
मनको प्रतिध्वनिसम्म थिएन,
मानिसले बोलेजस्तै थिएन;
केवल शब्द थियो, अर्थ थिएन;
आज तिनैको बोलीमा प्राण Continue reading “Gopal Prasad Rimal – Pariwartan”

Dibya Giri – Ma Arthat Hami


अर्थात
हामी
यतिबेला तपाईं सामु
यौटा निवेदन सहित उपस्थित छौं
सरकार!

अर्थात
हामी
तपाईंजस्तै यो देशका नागरिक
तपाईंकोजस्तो यो हाम्रो पनि जन्मभूमि
तपाईंलाई जस्तै प्यारो छ
स्वाधिनता
स्वतन्त्रता
र, Continue reading “Dibya Giri – Ma Arthat Hami”

Manjul – Baulahi

मन्जुल – बौलाही

ऊ संग उसको मन् थिएन
मानिसहरुले उसलाई बौलाही भने

को संग कसको मन
कतिन्जेल सम्म हुन्छ-

म को हुँ ऊ जान्न चाहान्थी
म के गर्छर्ुुm बुझ्न चहान्थी
म के लेख्छु ऊ पढ्न चाहान्थी
ऊ भन्दा Continue reading “Manjul – Baulahi”

Manjul – Chup Lagera Basa

मन्जुल – चुप लागेर बस

कहिलेकाहीँ चुप लागेर बस्न पनि सिक्नु पर्छ
घण्टीले जस्तै

काँडामाथिको
शीतको थोपाले जस्तै

पुसे-घाममा हाँसिरहेको
या माघे-झरीमा
नुहाईरहेको फूलले जस्तै

जब दुःखमाथि विजय पाउने छन्
मानिसहरुले
तब बजाउने छन् घण्टहरु, घण्टीहरु

त्यस्तोबेला तिमीलेपनि नरोई बज्न सक्नु पर्छ
घण्टीले जस्तै

Punya Gautam ‘ Bishwa’ – Anuttarit Prashna

पुन्य गौतम ‘विश्वास’ – अनुत्तरित प्रश्न
(मधुपर्क २०६६ माघ)

राजधानीको पाँचतारे होटलमा चल्दै थियो भव्य सेमिनार
ऊ र म दुवै सहभागी
ऊ धुरीको पदमा विराजमान/म धूलोबाट उठेको अञ्जान
उसले सुरु गर्‍यो/शान्तिको Continue reading “Punya Gautam ‘ Bishwa’ – Anuttarit Prashna”

Kusum Gyawali – Pahilo Palta

पहिलोपल्ट कसले राख्यो होला इश्वरलाई
सजाएर वजारको शोकेसमा ?
पहिलो पल्ट कुन बजारबिदले गय्रो होला
इश्वर “ब्राण्ड”को नामाकरण ?
खगोल बिज्ञान वा ज्योतिषशाश्त्रले मोडेर
“फिनिसिङ्” गरिएको इश्वरलाई हाल्न
कसले Continue reading “Kusum Gyawali – Pahilo Palta”

Bimal Nibha – Sansad Ra Ghoda Ko Shab

बिमल निभा – संसद र घोडाको शव

संसद्अगाडि फ्याँकिएको छ
एउटा घोडाको
शव
केही दिन अथवा सप्ताह
अथवा महिना
अथवा वर्षअघिसम्म
जीवित थियो यो
बलिष्ठ मांसपेशीसहितको
निक्खुर कालो घोडा
आज लम्पसार परेको छ
संसद्को Continue reading “Bimal Nibha – Sansad Ra Ghoda Ko Shab”

Abir Khaling – Aaitabaar

अबिर खालिङ्ग – आइतबार

हत्केलाबाट पखालेर व्यस्तताका रहल दिनहरु
आइतबार सुम्सुम्याइरहेछु
माकुरोको जालो झार्छु यादहरु गन्दै
पुराना तस्वीर बोकेका फ्रेमलाई पुच्छु
आइतबार हुन्छु ।

हेंगरमा झुण्डिएको छ कोट ।
मेरो आदिमतालाई कलेवर ।
कति कति दिनहरूलाई, पलहरुलाई, उत्सव र आयोजनाहरूलाई
भद्रता र शालिनता हिंडिदिएको छ
सोंच्छु
कोटलाई म कि
मलाई कोट?
यसरी आइतबार हुंदैछु ।

नानीहरुलाई स्कुल ठीकै जांदै होलान ।
होमवर्कको जंगलमा उसको अधकल्चो ‌ज्ञानले
समाधानकि मृग पकडिंदै छे कि कोनि ?
शंकाको बतासले प्रत्येक बिहान चियासंग डाम्छ ।
निंद्रा नपरेका कोल्टे फेराई उकाली रातसंग
उसको सुडौल शरीरको तिर्खा लाग्छ ।
आईतबार हुंदा झन
फुर्सदका केही पलहरुले तिर्खा थप्छ ।

(Sent to Sanjaal Corps via Email)

Gopal Kawali – Feri Yo Magh

फेरि यो माघ,
दाँत बजाउँदै,शरीर कमाउँदै…
च्यातिएका शीरकहरु बाट चिहाउन आयो
उद्रिएका छानाहरु बाट रसाउन आयो
बतानुकुलित यन्त्र जडित महल भित्र
यो खबर हाँसो हुन सक्ला
न्यानो हन्जु किन्न भनि,
कुन गरिबले Continue reading “Gopal Kawali – Feri Yo Magh”

Prem Binod Nandan – Malai Alikati Dhairya (Nepali Bal Gajal)

प्रेम बिनोद नन्दन – मलाई अलिकति धैर्य

मलाई अलिकति धैर्य र जाँगर देऊ आमा
खहरेको भेल होइन, सघन, सागर देऊ आमा

यी बलिया पाखुरी र फराकिला छातीहरु
यी हत्केलाभरी उत्साहको, संसार देऊ आमा

उर्घ्वमुखी आँखाहरु छन् र, सचेत पाइलाहरु
पृथ्वी हामी उचाल्छौँ अब चमत्कार देऊ आमा

सबथोक हारेर पनि हिम्मत, हार्न चाहन्न म
फेरी एकपटक हौसलाको, हुंकार देऊ आमा

बेअर्थ नहोस् मैले बाँचेका यी अमुल्य क्षणहरु
हरपल जीवन्त हुने केहि उद्गार देऊ आमा

छरिएका छन् नसा-नसामा, उत्साही ताराहरु
मीठो सपना साकार हुने, झंकार देऊ आमा

Gopal Kawali – Katai Thakan Badhyo Bhane

गोपाल कवाली – कतै थकान बढ्यो भने

कतै थकान बढ्यो भने,काखमा शिर बिसाउ है त
फेरि गल्ति गरें भने,शुरुआतमै नै रिसाउ है त

आफ्नो मान्छे मान्छ्यौ र त, आफ्नै जस्तै गर्छु म नि
चल्न खेल्न नजानेमा, आफ्नै हातले Continue reading “Gopal Kawali – Katai Thakan Badhyo Bhane”

Rabindra Nath Thakur – Prahar Gara [From Geetanjali]

प्रहार गर

मेरो यही भावना छ : ईश्वर ! प्रहार गर, प्रहार गर, मेरो दिनताको
मुलमाथि मेरो ह्दय प्रहार गर !
शक्ति देऊ, म सुख–दुःखका चोट समानरुपले सहन सकूँ !
शक्ति देऊ, म मेरो प्रेम सेवामा पुष्पित पार्न Continue reading “Rabindra Nath Thakur – Prahar Gara [From Geetanjali]”

Krishna Bhakta Shrestha – Ma Merai Mrityu Marna Chahanchhu

कृष्णभक्त श्रेष्ठ – म मेरै मृत्यु मर्न चाहन्छु
(मधुपर्क माघ, २०६७)

म मेरै मृत्यु मर्न चाहन्छु-
विशुद्ध मेरो आफ्नै
अरूकै मृत्यु आफ्नै भन्ठानेर
युगौँ युगदेखि
थरी थरीको अर्थ लगाएर
धेरै मरे-व्यर्थै
धेरै Continue reading “Krishna Bhakta Shrestha – Ma Merai Mrityu Marna Chahanchhu”

Bhupi Sherchan – Ghanta Ghar

कुनै फाटेर
कुनै मुसाले काटेर
कुनै छोरा-नाति
एक-एक गरी
फौजका सब पुराना जर्सी सिद्धिए ।

तर जतनसाथ बचाइराखेको
फौजी जीवनका दुइटा प्रिय चिन्ह
एउटा पुरानो डिजाइनको ठुलो-गोलो जेबघडी
छातीमा झुन्ड्याएर,
अनि एउटा पुरानो टोप शिरमा लाएर
माछा मार्ने निहूँले
बुढेसकालमा लामा
र दिक्दारे दिन बिताउने
एउटा पेन्सिनवाला बूढो लाहुरेझैंँ
रानी पोखरीमा बल्छी हालेर
तटमा उभिएर निरन्तर
झोक्रिरहेछ घण्टाघर ।

Saroj Dhital – Chhi ! (Nepali Short Poem)

सरोज धिताल – छि !

कुर्सीको मोह—
त्यो जमराको रहर
पहेँलो बन्ने

मार्च २००४