Laxmi Prasad Devkota – Chukul

क.

को यो फार्ने, को यो पार्ने
मानिस, मानिसमा अन्तर ?
यो हो चाँदी, या हो कागत,
–बाट बनेको धूर्त चुकुल,
जिउँदो निरन्तर !

ख.

यही हो नेता, यही हो विजेता,
बाहु प्रबल !
मसिनो मुखको, मोटो जीउको
घुस्न सफल !

ग.

हे बुभुक्षित ! वञ्चित ! कुण्ठित !
चिरियो तिम्रो दल !
लडाइँमा छौ नित्य विफल !

घ.

बुद्धि छ बोक्सी, चतुरी, फटाही,
सोही चुकुलको चूल !
सम्मोहनमा पर्छौ राही
स्वर्ग पुग्ने भन्छौ, उडाई
जादू–कार्पेट,
थोत्रो सुकुल !

ङ.

सच्चा दिन के शक्ति होइन ?
के जनताले राज हुँदैन ?
माटोले के घर बन्दैन ? आगो पसीकन, हेरन मोल !
अविश्वास हो भयङ्कर भूल !
किन हालेका होउ छातीमा,
सुनको चुकुल !
आर्तदत हो ! किन चिरिएका ?
मुटुले खाई,
झूठो कबूल ?

च.

जनतन्त्रलाई पूँजी राज्दछ !
पूँजी विभाज्दछ !
नेता भैकन पूँजी गाँज्दछ !
हाय ! सहेको किन यो भूल ?
मिल ए गरीब ! मिल ए दीन !
मिल ए दुःखी ! मिल ए हीन !
फ्याँक, उखेल
चुकुल !

छ.

यो पहाड हो, खाल्डाबीचको !
यो चुकुल हो डँडाल्नाबीचको !
तिम्रो भयङ्कर शूल !
बेहोश ! हटाऊ भूल !