Yuddha Prasad Mishra – Ghoshana

युद्धप्रसाद मिश्र – घोषणा

झल्केको नवक्रान्तिको दिवसको एैले विहानीपख
जागेको पुरुषार्थभित्र मनको बन्दैछ आक्रामक
प्यूँने रक्त निकृष्ट शासन सधैं चल्थ्यो कहाँ बर्बर
ब्यूँझ्यो देश उठे तमाम झुपडी जाओ लुटेरा पर

आत्माको बलवान सक्रिय कदम् सिद्धान्तको भै ब्रती
मनको उत्कट त्याग साहस कडा जल्दो र बल्दो गति
सम्झेको अपमानलाई सहनू साहै्र ठूलो नीचता
मुट्ठीभर् नरभक्षी केवल उता संसार सारा यता

सक्ने कुल्चिन देशलाई डसने काला विषालु फणा
जागेको बलिदानको हृदयमा उत्मुक्त भै भावना
शोषणको नतिजा भयो हुनु थियो ज्वालामुखी दुर्धर
मुक्तिको पथमा हुँदै धरति छन् सकंष्टदेखि पर

व्यक्ति व्यक्ति सफा विमोचन हुने ठूलो बबण्डर उठी
पीडाग्रस्तहरू तमाम भयको आए सिमाना टुटी
मेटाइदिन१ वर्गभेद छ भनी मानिसका माझको
गज्र्यो निर्भयसाथ “पीडक-खत्तम्”को घोषणा आजको

१५ फेब्रुअरी १९८२
(घोषणा-१)
१. मिटाइदिन

Binod Giri – Ma Madiraa Mateko Dekhchhu

बिनोद गिरी – म मदिरा मातेको देख्छु

हो आजकल म मदिरा मातेको देख्छु
जता जान्छु, मदिरा मातिरहेको हुन्छ
कुनै योवनले भरिएकी सुन्दरी
अथवा अधबैंसे महिलालाई देखेर
सधैं मातिरहेको देख्छु मदिरा

सायद यो समय यस्तै भएर होला
जो कोहि मदिरामा चढिरहेको देख्छु
बुई बोकिरहेको देख्छु
मनको बह पोख्न होस्
वा लाली चढेको योवन देखाउन
जो कोहि मदिराको लतमा लागेको देख्छु
त्यसैले त आजकल म मदिरा मातिरहेको देख्छु

सुन्छु गाउँघर भट्टीहरुले ढाकिएको छ रे!
धनसँग तनहरु साँटिएका छन् अरे!
चोक चोकमा बसेर तन्नेरीहरु,
सिटि फुक्छन अरे!
बैंस चढेका तरुनीलाई देखेर,
आफ्नो स्वार्थ पूरा गर्न,
त्यसैले त म आजकल मदिरा मातिरहेको देख्छु

पिउन देखि हाकिमसम्म ल्वाठ्ठ हुन्छन् अरे
एकदुई प्याक लगाएर
स्वास्नी पिट्न पल्किएका धृष्टहरु
त्यही मदिरालाई जीवन ठान्छन् अरे
त्यसैले त म आजकल मदिरा मातिरहेको देख्छु

गाउँगाउँमा सहरसहरमा जताततै
दिनरात स्वदेशी विदेशी ब्राण्डका
खैरे, काले, गोरे, सबैलाई मिल्ने
कहिले कक्टेल बनाएर,
कहिले रम, व्हिस्की, बियर, वाईन
एक एक चुस्की लगाउँदै,
साथमा लोकल कुखुराको सितन लिएर
गाउँघर, सहरबजार मातिरहेको हुन्छ अरे
त्यसैले त आजकल म मदिरा मातिरहेको देख्छु।

चुनाव ताका दलका नेताहरुले
फ्रीमा खुवाएर मत माग्छन् रे,
मदिरामा बिक्ने मेरो समाज
कहिलेसम्म बिक्री हुनेछ हेर्न बाँकी नै छ
तर आजसम्म जति बिक्यो त्यसको परिणाम
तपाईं, मेरो सामु छर्लङ्ग स्वच्छ जल जस्तै छ
भ्रष्ट शासक अनि भ्रष्ट जनता मदिरामै मग्न देख्छु
त्यसैले त आजकल म मदिरा मातिरहेको देख्छु

नाम:-बिनोद गिरी (२०७६/१२/२३)
ठेगाना:- धादिङ बेेशी
लकडाउनका दिनहरु

Baidyanath Upadhyaya – Lockdown Ko Aatma Manthan

वैद्यनाथ उपाध्याय – लॉकडाउनको आत्ममन्थन

देश र दुनियामा
जति नै लॉकडाउन भए पनि
मनभित्र कुनै लॉकडाउन
नहुँदो रहेछ।

समयले क्वारान्टाइनको
पाहाड उक्लदैं गरेको बेला
बिबिध आशंकाहरू पस्कँदैछन
समाचार माध्यमहरू

गरिबीको चोट झेलिरहेका
निमुखाहरूको दुख
कोरोना र लॉकडाउन बीच
हिंडिरहेछ बाटोभरी।

दुखमाथि
दुखै थपिएर धुमिल बनेको
मेरो आकाश
थाह छैन के सोचिरहेको होला!

हाम्रो विश्वास
मान्छे निश्चय सबल भएर
निस्कने छ
लॉकडाउनको आत्ममन्थनबाट…..

Baidyanath Upadhyaya – Bhok

भोक

महामारीको सुतक परेको
यो घडीमा
पीर घनीभूत भएर
आकाश धस्किएको छ
मेरो आँगनभरि

झुल्के घाम सँगै
छाक टार्ने सामलको खोजिमा
भोकको जुलुस निस्किरहेछ
लॉकडाउनको छातिभरि

हामीले विश्वायनको
ऊकालो चढदै गरेको बेला
बुनियाद धस्किएर
लॉकडाउनमा घरभित्रै
आएर हामी समेटिएका छौं।

विश्वत्रास
कोरोना महामारी खनिएको
यो विकट स्थितिमा
हामी चिराचरित
भोक सँगनै लडिरहेका छौं।

खै,
मानव सभ्यताको विकास!

न्यूयर्कका वैभवशाली
अट्टालिकाहरूमा महामारीले
मान्छेको औकात
छामिरहेको बेला
हामी नेताहरूको आश्वासन
चपाएर
भोक टार्ने प्रयासमा छौं !

Nawaraj Subba – Yatra

समयको गतिशील प्रवाहजस्तो
गति छ कि छैन तिम्रो जीवनमा
हेर यो यात्रा हो,
एक दिन डार्विन कुर्लिएझैं
यो प्रतियोगिता हो जीवनको
जीवन हार र जीत हो
रात र दिनजस्तै
कोही हिड्दाहिड्दै हराएका छन् यहाँ
कोही खोज्दाखोज्दै हराएका छन्
जीवन दाउपेच र राजनीति गर्छ
निर्धक्क नहुनु समयसित
जो कोही लुछिन र लुटिन सक्छ
अलिखित इतिहासको पात्रझैं
बेहिसाव धुलोमा मेटिन सक्छ,
ल ट्वाल्ल नहेर छक्क नपर
यो चौबाटोमा सालिकझैं
आशाका किरण भर आँखामा
अनि साहस भर्नुपर्छ मुटुमा
तयार होऊ यो यात्रा हो ।

Dipen Tamang – Timi Bina

दिपेन तामाङ – तिमीबिना

अब त
बाँच्नै गाह्रो भएछ
तिमीबिना..!

आधुनिकीकरण तिम्रो रूप
बोली र चालले आफै
उठ्न-बस्न नसक्ने भएछु ।

त्यसैले
जिन्सको खल्तीमा
दङ्ग-दङ्ग गन्हाउने
तिम्रा ग्यालरी पेटका
पिक्चर-भिडियो र
एम.पी. थ्रीको सर्वस्व यातना बोकेर
बजार
गाउँ-बस्ती फनफनी घुमाउँदैछु।

हिजाज
नझस्काएसम्म, नब्यूँझाएसम्म
वीणमा लाठिएको साँप भाको छु
सातो हराएको मान्छे भाको छु।

सङ्घर्षमा
थोत्रे पत्र लेखनलाई पराजित गरि आएको तिमीलाई
बहभरिका
कानका जाली फुट्ने गरी
रातभर-दिनभर
सुनाएको प्रेमका कथाहरू
बिर्सन सक्छु कसरी !

तिम्रो आगमनले
जीवन परिधिभित्र
नपुंसकताको क्लिनिकमा
सय प्रतिशत ग्यारण्टीको साथ
हर्बलको काम गरेको छ।

अपरिचित सुन्दरीहरू
तिम्रो फ्री सिमकार्डको
म्यासेज् र बोली प्रवाहको भेलसँगै
बगेर आउँदैछन् कोठाभरि ! सडकभरि !!

अवसरवादी / सुविस्तावादी
भुक्तभोगीहरू
तिमी जस्तैहरूले गर्दा
नपुंसकताको सिँढी उक्लेर
यौन क्रीडामा डुबुल्की मार्दैछन्।

र ………त
डर छ मनभरि
कतै
हरण गरि लान्छन् कि तिमीलाई
अपरिचित बन्द कोठामा।

अनि…… त
तिम्रो पिक्सेल आँखाअघि
द्रौपतिहरू
बार नतर्कि जस्तै भएर
मिम्रो अङ्ग प्रत्यङ्गमा
औँला नचाई दिन्छन् कि !

दार्जिलिङ

Ram Prasad Prasain – Kavya Dristi Ma Adhmaraa Raat Haru

रामप्रसाद प्रसाईं – काव्यदृष्टिमा अधमरा रातहरु

पारूहाङ्ग-सुम्निमालाई
मकलभरि धुप सल्काएर
मुन्धुम गम्दा
आंशु आंशु हुन्छन्
यी आंखाहरू

बोधगम्यताको अज्ञेय भेदमा
अवचेतन रेडियोधर्मिता
संजीवनी सजीऊन
मुखरित सदाबहार
छन्
बहारहरूमा

अधमरो रातसँगै
स्वपनिल घोप्टे भीरहरू
बक्षस्थलका मानचित्रहरूमा
श्रृजना र सन्त्रासका त्रिशुलीहरू
कलकल कलकल
सुसेल्दैछन्
हु/चीलका स्पन्दनहरूबाट

अ/प्र/भावहरूको बिरौटो
खलोमा बेठी ला/गाउने
अनि
रोपी रोपी मुठी
फलाउने मुरी मुरीको अनुपातमा
कृषि अभियन्ता
बिबश छन्
विडम्बनाका
मर्चा-मसला-मशाल
क्रमिकरूपले ठेलमठेल हुँदाछन्
खोयाबिर्के समयका खर्कहरूमा
फ्यात्त फ्यात्त
झरिरहेका आस्था र स्वाभिमानका
टुँडालहरू
झर्याप्प झुरूप्प
टनकपुरहरूसँगै

मेडुसाका अनुहारहरू
छल्दा छल्दै
बक्राकार बर्तुलभित्र
गर्तमय अस्तित्व
दशा-दिशा मार्गचित्र खोज्छ
‘ब्ल्याक होल’को
महाशुन्यमा
ईल्डोराडोलाई
सुनामीका छालहरूको
पीँधबाट
बल्छीको नापो
फड्कार्दा
आत्म-स्वीकृतिको बुइंगलमा
आम सहमतिको तोक्मा अचेंट्दै
अग्निदीक्षित आंशु का
महाशुन्यमा
प्रज्वलित‘इम्बार्गो’हरू।

अक्टोबर १० सन् २०१०

कालीखोला -२(तेम्बोक), ताप्लेजुङ्ग, नेपाल
अबुधाबी श्रमशिविरबाट।

(Sent to Sanjaal Corps via Email)

Rajab – Kurukshetra Ma Hom Chha

जीवनको अर्थ
मर्नु भन्ने पाठ हुन्छ कुरुक्षेत्रमा
जीवन
कुरुक्षेत्रको लागि तयार भएपछि
मृत्युको लागि प्रस्थान गराउँछन्
शासकहरू
कुरुक्षेत्रको लागि
जन्मने र
कुरुक्षेत्रको लागि मर्ने मानिसहरूको इतिहास
बनिरहेछ अविरल
मांसहारको लागि
महिनाँ ैपालरे
तयार पारिएका
खसी, बोका, राँगा, बगुंरहरूझैं पालेर
जवानहरूलाई कुरुक्षेत्रको बलिमा हिँडाइन्छ
सीमा सीमामा
बसेका शासकहरू
कुरुक्षेत्रमा
आ–आफ्ना जवानहरूको
युद्ध–कौशल
मृत्युवरण र
असंख्य घाउहरू र रगतको आहाल हेरेर
मस्त रहन्छन्
अहिलेसम्म
जवानहरूले
कुरुक्षेत्रबाट
फ् हक, फ् आहार,
फ् स्वतन्त्रता
पाएका छैनन्
तथापि अनन्तदेखि
कुरुक्षेत्रमा छन् जवानहरू
शासनमा टिक्न
खोज्ने जल्लादहरूको
हवनमा
चाक्ला छाती भएका
बलिष्ठ भुजाका
स्वप्नील जवानहरू
समिधा बनिरहेछन्
एउटा
दुईटा दुष्टको
सत्ता–प्राप्तिमा
कुरुक्षेत्रमा कोटी कोटी
मृत्युको महोत्सव चलिरहेछ
लासहरू
रगतका कुण्डहरू
आर्तहरू
वियोगीहरू
भुत्ते हतियारहरू र
क्रूर–दम्भबाहेक
मानिसले प्राप्त गर्नुपर्ने
केही पनि फर्कन्नन् कुरुक्षेत्रबाट
तथापि कुरुक्षेत्रमा होम छ

Baidyanath Upadhyaya – Shukumbasi

वैद्यनाथ उपाध्याय – शुकुम्बासी

म त सँधैको शुकुम्बासी
न मेरो कहीं वास
न कहीं ठेगाना
सजिलो अप्ठ्यारोको
के कूरो
जबकि
हिंडनु नै जीवन हो।
मेरै स्पंदनले सजीव छ
पहाड-पर्वत, खोला र नाला
टक् टक् टक् टक्
धडकीरहेछ समय
मेरै मुटूभित्र
लगाईरहेछ हिसाब
जीवनको खेल
सकिंदै गएको!
यो यायावरीमा
लगाईयो होला
कहाँ कहाँ वास
लगाईए होला कति आस
सजाईए होला
सपनाका कयौं रंगमहल
बिलाए सब सीतसरी
जीवन
सँधैंको शुकुम्बासी
न कहीं स्थायी निवास
न कहीं ठेगाना!

Bibash Bipra – Mrit Prashna

बिबश बिप्र – मृत प्रश्न

घरको आरोह-अवरोहमा
सुनिने बहुल आवाजहरु
रातमा चिच्याउन छोडेको धेरै भो
गोलमेच मेलाको प्रदर्शनीमा
अँध्यारोका नाइकेहरु
धामीगुरु जस्तो काम्दैहोलान ल
अनुभूतिमा-
मान्छेको उचाई बढेको छ-भगवानको तुलनामा ल्
घटेको छ-भूतको अगाडि
आज
भूतले एउटा अर्थ मन्त्रीलाई सुर्यको उपस्थितिमै धम्क्यायो ल्
ठ्याक्कै केहि मिनेटमै सरकारी पँधेरो भाँचिएका बाँसले भरियो
एउटा
सडकछाप ज्योतिषीले
सिम्रिक र चामलको महत्व यसरि जोड्यो –
दिउसो भूतहरुको आगमन र प्रवचन बढेकोछ घरमा
अझ भनौ-
अब घर मान्छेहरुको बासस्थान हैन
रातका राजाहरु दिनमा
दिनका मान्छेहरु कहाँ?
यो घडीमा
खै कुनै प्रत्यय र उपसर्गहरुको सहयोग भएन
जहाँ-
अन्धकारले राज्य गर्छ
जहाँ-
बस्त्रबिहिनहरुले धागोको ब्यापार गर्छन
हे म-
तिमी भने अझै धागोको महलभित्र
एक प्रहर सुत्ने बिज्ञापन गर्दैछौ?
एउटी विधुवी उतरको
मरिसकेको प्रश्न !

Rajeshwar Devkota – Chari Ra Baaje Ko Sambaad

राजेश्वर देवकोटा – चरी र बाजेको संवाद
(मधुपर्क पुस, २०६७)

चरी, तैंले मेरो बाली सखाप पारिस्
जुन फल पाक्छ त्यो तँ नै खाइदिन्छेस्
अनि बूढो मान्छे म के खाउँ ?
मलाई शाकाहारी जानी तैंले धेरै हेपिस् ।
बाजे, तिमीले भकारीभरि थन्क्याउन जान्यौ
तालासाँचोको आविष्कार गर्‍यौ
मेरो पानी माटी तिमी बेचीखान्छौ
शिकार गर्न नसकेर शाकाहारी भएछौ कि ?
हामीले खाएको हेर्न नसकेर
तिमी बूढा त भएका होइनौ ?
धरतीमा उमि्रने वस्तु तिम्रो बाली भएछ
त्यो तिम्रो बाली भनी हामीलाई थाहा भएन
अब हामी तिम्रो अगाडि नआउँला है ।
सङ्गातीहरू कति नफर्किने गरी गए
चरी पनि आउन छाडे धरती नै चरहिन भयो ।
बूढा चिच्याए- चरीहरु, मैले भकारीको ताला खोलिदिएँ
म बूढो बचेरा भए कसैले मुखमा हालिदिए खाने भए
चारा खाई बचराले पङ्ख फड्फडाउँदाको गति हेर्न चाहन्छु
तिमीले मेरो बाली बचरालाई ख्वाउँदाको दृश्य हेर्न चाहन्छु
अब म आँखा देख्नसक्ने भएको छु
प्रेम र सौन्दर्य ग्रहण गर्नसक्ने भएको छु
यो संसार् त प्रेम र सौन्दर्यका दुईहातको अँजुलीमा अटाएजस्तो लाग्छ ।

Prakash Sapkota – Kina Bho Aago Ko Utpatti

प्रकाश सापकोटा – किन भो आगोको उत्पत्ति ??

किन भो मान्छे ?
किन भो आगोको उत्पत्ति ??
त्यतिबेला
मानव-मानव मिलेर
जितको अभिप्राय- हारको स्वीकार्य
बाँडीचुँडी
अर्थपूर्ण भोकका खातिर
ढुंगामा ढुंगा घोटेर
चट्टानमा Continue reading “Prakash Sapkota – Kina Bho Aago Ko Utpatti”

Dr. Mohan Prasad Joshi – Pandhra Minet Anautho Rahyo

डा. मोहनप्रसाद जोशी — पन्ध्र मिनेट अनौठो रह्यो

बेलुकीको टाइम थियो
सान्ध्य भ्रमण भइरहेको थियो
सूर्य भर्खर डुबेको थियो
सानो गोरेटो बाटो थियो
खोल्सो सँगसँगै बनेको थियो
पानीको कलकल आवाज थियो
हावा Continue reading “Dr. Mohan Prasad Joshi – Pandhra Minet Anautho Rahyo”

Manu Brajaki – Hridayama Samundra Ko Chhal Rakhya Chhu (Nepali Gajal)

आँखाभरि खोलानाला ताल राख्याछु
हृदयमा समुद्रको छाल राख्याछु ।

आँसु पुछ्न अब भने सजिलो भयो,
गोजीभित्र उसैको रुमाल राख्याछु ।

सुरक्षाका लागि तरबार बोकेछौ,
मैले भने आफ्नो लागि ढाल राख्याछु ।

तिमीलाई माया यति धेरै गरेछु,
मैले आफ्नो नाम नै नेपाल राख्याछु ।

फेरि पनि बिर्सिदिने हौ कि भनेर,
मैले आपुनो नाम नै नेपाल राख्याछु ।

एक्लो ठानी हेपौला कि भन्ने सम्झेर,
मैले पनि ‘मनु’को बगाल राख्याछु ।

Pratima KC – Juni Katne Prem Milos (Nepali Gajal)

प्रतिमा के.सी. – जुनी काट्ने प्रेम मिलोस (गजल)

तन धन गौण बनी मन साट्ने प्रेम मिलोस
हाँसी खुसी संगसंगै जुनी काट्ने प्रेम मिलोस

जतातत्तै छताछुल्ल बिकाउमा छ माया आज
फुल मात्र हैन घाम जुन आट्ने प्रेम मिलोस

माया परेर धरौटीमा हत्या हिँसा बढेको छ
बिर्सिएर दुखहरु सुख बाट्ने प्रेम मिलोस

नछुटोस है जोडी कसैको नहोस बदनाम
फाटे पनि यो धर्ति दिल नफाट्ने प्रेम मिलोस

प्रेम दिवस
१४ फेब्रुअरी २०१२
रेडिंग, बेलायत

Yagyesh Dhwoj Karki – Ma Jangali Banna Chahanchhu

यज्ञेशध्वज कार्की – म जङ्गली बन्न चाहन्छु!

ईश्वरको सृष्टिमा
मानिसले टाङ् अडाएकोले
वसुदेवझैँ जीवनको कैदी बनेको छु,
आधुनिक्ता मेरो थुनुवा हो,
सभ्यता मेरो कंश हो,
मानिस मेरा दूारपाल हुन्,
त्यसैले मुक्तिको खोजिमा
म जङ्गली बन्न चाहन्छु!

आफ्नो देशको एक मुट्ठी माटो
हातमा खेलाउन चाहन्छु,
भूमीमा बलरामको हल चलाउन चाहन्छु,
बूढानीलकण्ठको खोजीमा
जानकी जन्माउन चाहन्छु!
म जङ्गली बन्न चाहन्छु!

म त्यहाँ जान चाहन्छु,
जहाँ मेरी किताब प्रकृती खुद हओस्,
भोटेकोशीको कलकलता र गौरीशंकरको आलीशानताको पानालाई
हावा झुल्दै झुल्दै आई पल्टाँउन्,
म भीरको डीलमा बसी,
मच्चिदै मच्चिदै आएको चिसो चिसो स्याँठलाई
अन्तरंगमा स्वागत गर्न चाहन्छु,
आफ्नो उद्धेश्य शीतल चन्द्रमामा ताक्न चाहन्छु,
म जङ्गली बन्न चाहन्छु!

शालीन पहाडको टाकुरामा,
हिउँ पग्लेर बगेझैँ,
ओरालीमा बिछ्याइएको सल्लाको पातका गुन्द्रीमा
हुस्सुको च्यादर ओडेर
गुराँसको जरा समाति, बेलपत्रको झरीसंगै
चिप्लेटी खेली
सललल बग्न चाहन्छु।
रातमा ताराहरु जिस्कँदै गलगल हाँसेको,
कहिलेकाहीँ,
पृथ्वीमा झर्न व्याकुल भई हाम्फालेको,
बादलसँग लुकामारी खेली
सन्ध्यामा,
सूर्यदेवको रथको गड्गडाहट्सँग तर्सितर्सि
कोलाहलमा आकाशमा लुक्न गई
साँझको प्रतीक्षा गरेको,
यो दिनहुँको ताराहरुको उपद्रव
म नियाँल्न चाहन्छु,
म ब्रह्माण्ड अँगाल्न चाहन्छु,
म जङ्गली बन्न चाहन्छु!

ए सभ्यताको परिभाषा बदल्नेहरू!
सुन! सुन!
कृत्रिमताको पाठशाला खोल्नेहरु,
तिमीहरु पनि सुन!
म टेलिभिजन होइन,
हावाको सुस्केरामा नाच्ने
पातपतिंगरका मुज्रा हेर्न चाहन्छु,
आणविक्ताको चमत्कारसँगै हरियालीको बलात्कार होइन,
हाहाकार होइन,
बागमतीको सत्कार, सृष्टिको जयजयकार! सुन्न चाहन्छु,
मानवको अमानावीयाताको कारण खोज्न चाहन्छु,
यदि सभ्यताको समाज यही हो भने
म जङ्गली नै बन्न चाहन्छु!

Govinda Singh Rawat – Prem Ko Interconnection

गोबिन्दिसंह रावत – प्रेमको ईन्टर कनेक्सन

मैले पाएको उपहार कसैबाट
श्रीमतीलाई नभनी तिमीलाई दिए
तिमीले मबाट पाएको उपहार
मलाई नभनि
आप्mनो प्रेमीलाई दियौं
प्रेमीले तिमीबाट पाएको सौगात
तिमीलाई नभनी
आप्mनो प्रेमीकालाई दियो
उसको प्रेमिकाले आप्mनो पोई रिझाउन
तिम्रो उपहार श्रीमानलाई दियो
उसको श्रीमान पनि चरुवा रहेछ क्यारे
त्यही उपहार
आप्mनो भईपरि आउने प्रेमीकालाई चढायो
उसको प्रेमिकाले पनि त्यही उपहार
आप्mनो अर्को प्रेमीलाई दियो
त्यही अन्तिम प्रेमीनै
मेरी श्रीमतीको नाठो रहेछ क्यारे
घुमीफिरी त्यही उपहार
प्यारो लोग्ने भएकोले श्रीमतीबाट मैले पाए
शायद त्यसैले होला प्रेम अन्धो हुन्छ भन्छन्
कसैले नदेख्ने भएकोले नै
एउटा हुँदाहुँदै पनि अर्कोसंग गर्छन् ।

क्यानडा

Chanki Shrestha – Ghadi Ful Ra Samaya

कुनै रङ्ग छैन
कुन संगीत छैन
कुनै आवाज छैन
कुनै मौसम छैन
छन् केवल सुन्दर घडीफूलहरू ।

मेटिँदै मेटिँदै गएको समयलाई पनि
मिलाइएको छ भर्खरै घडीफूलमा ।

बेहिसाब जिन्दगीजस्तै राखेर समयलाई बन्दकी
हेरिरहेछु Continue reading “Chanki Shrestha – Ghadi Ful Ra Samaya”

Raju Syangtan – Euta Daas Ko Ghoshana Patra

राजु स्याङ्तान – एउटा दासको घोषणापत्र

आफ्नै चिहानमाथि चुपचाप निधाइरहेको
यस युगको असली दास हुँ म

कोर्रा लगाएको छैन आज
तर कुटिएको छु आफ्नै हातले
नेल देख्दिनँ खुट्टामा
तर बाँधिएको छु आफ्नै मस्तिष्कले
निधारमा छैन कुनै मूल्यसूची
तर बेचिएको छु प्रत्येक पल

यो तातो पृथ्वीलाई पसिनाले पगालेर
सभ्यताको पहिलो जग बसाउने म
आज हिँडिरहेछु हरेक साँझ बास माग्दै
नङ्ग्राले धर्ती खोस्रिएर सिसमहल बनाउने म
आज मागिरहेछु आफ्नै लास छोप्ने
एक चपरी माटो
युगौंयुगपछि आज
यो सुनसान मसानघाटबाट ब्युँझेर
सोचिरहेछु
मसँग किन छैन
स्वतन्त्रताको एकमुठी सास ?
किन बेचिन्छु पुस्तौँपुस्ता ?

अब जान्छु
मेरा पूर्वजहरुको चिहान खोज्न
मृत्युपर्यन्त पनि साङ्लामै बाँधिएका
करोडौँ कङ्कालहरु जम्मा गरेर सोध्छु-
आखिर कसले बनाएको हो यो संसार ?

आल्पस पहाडमा रोमसँग लड्दालड्दै
हारेर पनि संसार जितेका
स्पार्टाकसका अदम्य छातीका टुक्राहरु
जम्मा गरेर सोध्छु-
कसले जितेको हो दुनियाँ
दास मालिकले कि तिमीले ?

इजिप्टको पिरामिड बनाउन
नाइल नदीबाट ढुङ्गा बोक्दाबोक्दै
रगत सकिएपछि फालिएका
लाखौँ इजिप्टसियनका हाडहरु
उत्खनन् गरेर सोध्छु-
कसले बनाएको पिरामिड ?
बादशाहले कि तिमीले ?

ताजमहलमा
सिङगमर्मरको समाधिस्थल बनाउँदाबनाउँदै
पाउजुको पासोमा जीवन सुम्पेका
हजारौँ निर्दोष कालीगढका हाडहरु
जम्मा गरेर सोध्छु-
कसले बनाएको यो महल
मुगल सम्राटले कि तिमीले ?

ग्रेटवालको पर्खाल बनाउन
पर्वत फोडेर ढुङ्गा निकाल्दानिकाल्दै
प्रत्येक सिँडीमा आफै ढुङ्गा बनेका
लाखौँ दासहरुको अस्थिपञ्जर बटुलेर सोध्छु-
कसले बनाएको यो ग्रेटवाल
महाराजले कि तिमीले ?

आफ्नै खप्परको सिरानी हाली
चुपचाप निधाउन विवश
म यस शताब्दीको इमान्दार दास
पुर्खाको कङ्काल साक्षी राखेर
अब अस्वीकार गर्छु दासत्व
चुडाउँछु अदृश्य जङ्जिरहरु
र लेखिदिन्छु आफ्नै रगतको मसीले
यो गोलो पृथ्वीको निधारमा-
‘यो संसार मेरो हो ।’

नेपाल प्रज्ञा-प्रतिष्ठानद्वारा आयोजित कविता महोत्सव २०७१ मा तृतीय स्थानमा परस्कृत कविता

Bhojraj Baral – Manchhe Ra Yudhha

भोजराज बराल – मान्छे र युद्ध

मान्छे,
न बाढी, पहिरो छेक्न सक्छ,
न भूकम्प, ज्वालामुखी देख्न सक्छ,
अलिकति बादल मडारिंदा,
आफैं भित्र लुकेर बस्ने मान्छे,
ज्वार भाटा र सुनामीसंग
भाग्दै हिड्ने मान्छे,
निर्धा Continue reading “Bhojraj Baral – Manchhe Ra Yudhha”