नेपाली कविता को बिशाल संग्रह
प्रतिमा के.सी. – पराईको माटोमाथि
आज भोलि पर्सि भन्दै भाका सरिराछ
पराईको माटो माथि आँशु झरिराछ
अग्लो थियो आदर्शको सगरमाथा
घरि घरि ठेस लाग्दा मन मरिराछ
बाध्यताको हुरीले प्रदेशमा धकेल्यो
गाउँघर Continue reading “Pratima KC – Parai Ko Mato Mathi (Nepali Gajal)”
प्रतिमा के.सी. – अघोषित युद्ध
एउटा अघोषित युद्ध
चलिरहेछ
निरन्तर चलिरहेछ
शताब्दियौं देखि आजसम्म
हो त्यो अघोषित युद्धमा
बमहरु निस्क्रिय छन
बन्दुकहरु सुतेका छन
बारुदको धुवाँ अल्मलिएको छ
अरु बमहरु Continue reading “Pratima KC – Aghoshit Yuddha”
प्रतिमा के.सी. – बाल कविता: सरस्वती पूजा
आज हो हाम्रो सरस्वती पूजा गर्ने दिन
आउ साथी संगै बसौं मिलि एकै छिन
माफ गर्दै गल्ति हाम्रो स्वीकारेर लेउ
माता तिमि सरस्वती बिधा दान देउ
पूजा गर्छौ तिम्रा पाउ फुल अक्षता राखी
गर्नु पर्ने बिधि जति केहि बाँकि नराखी
पण्डित पनि बोलायौँ पन्चामृत बनायौं
तिम्रो सामु निस्चल हाम्रा भाबना खनायौं
स्याउ केरा चढायौं अगरबत्ती बाल्यौ
खुसि भइ रमाई घन्टी पनि बजायौं
निधारमा रातो टिका हामी सबै लायौं
हलुवा पुरी मिठाइ मिलिजुली खायौं
१.
आशिर्बाद् पाउने तिम्रो ठुलो मान्छे हुन्छ
यसै भन्छन सबैजना ज्ञानी गुणी हुन्छ
अबदेखि म पनि सधै किताब पढ्छु
तिम्रो आशिर्बाद लिइ अघि अघि बढ्छु
ठुलालाई पनि तिमि आशिर्बाद देउन
बिबेक र बुद्धि दिई सुमार्गमा लेउन
हाम्रो देश नेपालमा शान्तिमय गर्देउ
बाल हृदयमा हाम्रो ज्ञान ज्योति भर्देउ
हातमा किताब बिणा माला लाग्दछ राम्रो
सरस्वती माता तिमि पुकार सुन हाम्रो
घरमा पनि पुजा गर्यौ स्कूलमा नि गर्यौ
हामी यो शिर नुगाई तिम्रो चरण पर्यौ
२.
८ फेब्रुअरी २०११
(Sent to Sanjaal Corps via Email)
प्रतिमा के.सी. – एक स्वास रहेछ जिन्दगी (गजल)
भगवानको बास रहेछ जिन्दगी
आखीर एक श्वास रहेछ जिन्दगी
जन्म मरणको चक्कर त छदैछ
दुख सुखको दास रहेछ जिन्दगी
आँसु र खुसी कहाँ पर्छ थाहा छैन
खालमा फिट्ने तास रहेछ जिन्दगी
संसारका सबै सुख हारेर पनि
बाँकी त्यो एकै आस रहेछ जिन्दगी
यात्री हो मानिस अनिश्चित यात्राको
खासमा बस पास रहेछ जिन्दगी
१३ सेप्टेम्बर २०१२
बेलायत
प्रतिमा के.सी.- यो शहरमा
यस्तै यस्तै अनौठो हुन्छ यो शहरमा
ढुंगा पनि पग्लिइ रुन्छ यो शहरमा
गगनचुम्बी महलले एकै रातमा
खाली खाली आकाश छुन्छ यो शहरमा
नियम कानून माथि नै बन्धकी छन
असहायले ब्यथा उन्छ यो शहरमा
रगत आँशु र इमानको पसिनाले
फगत बेइमान धुन्छ यो शहरमा
कसैले हिरामोती सजाउछ गलामा
कोही टालोमा टालो तुन्छ यो शहरमा
मान्छेको भाउ घटेर त होला मान्छेले
चर्को भाउको सुन चुन्छ यो शहरमा
बेचिए राम कृष्ण खालि छ यो मन्दिर
हृदयको कुरा को सुन्छ यो शहरमा
सत्य साँचो मानबता लिलाम भयो कि
साधक षड्यन्त्र बुन्छ यो शहरमा
२७ डिसेम्बर २०११
रेडिंग, बेलायत
प्रतिमा के.सी. – जीबन मृत्यु
ईश्वरको बरदान् मानिस जीवन् चैतन्य रुप गरी
मिल्दछ एकदिन् गएर उसैमा उडेर हावा सरी
जन्म मृत्यु बीचमा बग्ने समय त्यही हो हाम्रो जीवन्
भूतकाल र भबिष्य बीचको वर्तमान हो जीवन
बुझिन्छ जीबन् मृत्युका पनि सार आत्मदर्शन गरे
प्राणीहरु सबमा अति उत्तम मानव् जीवन् नै छ रे
नास र अविनासी तत्व मीलि मानब् शरीर बन्दछ
जन्मेर यस धरती मा उसले कसरी त्यो भुल्दछ
रीस राग मोह लोभको खेती गरेर जीवनभर
आउनु छ एक्लै जानु छ एक्लै लानु आखीर के छ र
अमूल्य रतन हो मानीस जीवन् मिल्दैन बारम्बार
पर्दछ जीवन सफल पार्न भए नि भवसागर
जन्मिन्छौ यस धरतीमा जसै बोल्छिन् आमा प्यारले
गर्नु के थियो किन जन्मियौ भुलिदिन्छौं सब साराले
बाबा आमा दाजु भाई बहिनी नाता र कुटुम्ब भनी
गाउँ समाज देश वरिपरी घुमेर बित्छ जीबनी
शैशबकाल सबै बितेर जान्छन् माटोमा खेली खेली
आमा बाबा मामा अनि बुबु पापा सिक्दैमा तोतेबोली
आउँछ बालककाल क ख रा एक दुई सिक्नै पर्ने
थाहै नपाई सिकाउछ यौवनले मायाप्रीति गर्ने
घुम्दछ मानवचक्र जगतमा बालक बृद्ध गरी
बालक फेरी बन्दछ बाबुआमा थपिन्छ जिम्मेबारी
पुरा गर्छु भन्दै कर्तब्यहरु लागेर जीबनभर
नबुझिकनै गुम्दछ यो जीबन पराई हुन्छ घर
बांच्दछौं जतिनजेल, त्यसको आधा निद्रादेबीलाई
बांकी रहन्छ जो हामीलाई संसारमा जीउनलाई
आधामा आधा खेलेर हांसेर गैहाल्छ जीबन फेरी
शेष समय जे रहन्छ उर्बर बनाउँ केही गरी
कहिल्यै नमर्ने म अजम्बरी भनेर गरे नि ढिपी
पापी कालले आएर एकदिन् लैजान्छ टपक्क टिपी
के गर्नु खै तेरो र मेरो जगमा यो मानिसको चोला
मिलेर बसनु हासेरै बोलनु यसैमा बेश होला
न भन्छ उसले बालक युवा न बृद्ध निरोगी पनि
दुखी सुखी लैजान्छ सब्लाई क्षणभरमै गनी गनी
सवार गर्दछ पवन रथमा अदृश्य भई कन
नाता कुटुम्ब धन सबबाट चुडाईदिन्छ जीबन
जब छुट्दछ प्राण देहबाट नीर्जिब् शरीर बन्दछन्
पारी खरानी नदी किनारामा मृत्यु घोषित गर्दछन्
यही सत्य राखेर मनमा सत्यको नजिक रहनु
धुलाई सारा मनका बिकार हृदय पबित्र हुनु
नियमै उसको दुख र सुखमा संझौता गर्दैन त्यो
बाटो नै हो उसको मानब देह टारेर टर्दैन त्यो
लिएपछि जीबन हामीले गर्नै पर्दछ मृत्यु धारण
त्यसैले असल सेवामा गर्नु पर्छ जीबन अर्पण
हाल: बेलायत
१८ डिसेम्बर २०१०
(Sent to Sanjaal Corps via Email)
प्रतिमा के.सी. – समयको खेल
म समय हुँ
समयको खेल खेल्नु छ
कति खेल्नु पुराना खेलहरु
अब नयाँ खेल फेर्नु छ
त्यसैले
साबधान !
मलाई रोक्ने चेस्टा नगर्नु /
प्रेम शान्तिको प्रतिक हो
घृणा युद्धको बीउ Continue reading “Pratima KC – Samaya Ko Khel”
प्रतिमा के.सी. – जुनी काट्ने प्रेम मिलोस (गजल)
तन धन गौण बनी मन साट्ने प्रेम मिलोस
हाँसी खुसी संगसंगै जुनी काट्ने प्रेम मिलोस
जतातत्तै छताछुल्ल बिकाउमा छ माया आज
फुल मात्र हैन घाम जुन आट्ने प्रेम मिलोस
माया परेर धरौटीमा हत्या हिँसा बढेको छ
बिर्सिएर दुखहरु सुख बाट्ने प्रेम मिलोस
नछुटोस है जोडी कसैको नहोस बदनाम
फाटे पनि यो धर्ति दिल नफाट्ने प्रेम मिलोस
प्रेम दिवस
१४ फेब्रुअरी २०१२
रेडिंग, बेलायत
प्रतिमा के.सी. – नेपाली कलम
हिमालमुनी तराई माथी पहाडलाई सलाम हजुर ।
त्यही पहाडको म नेपाली म नेपालको कलम हजुर ।।
परदेशमा पनि हाम्रा धेरै संस्कृति छन्
तीनैलाई जोगाउन सबै लागि पर्छन्
नेपालीपन बचाउने मनहरुलाई सलाम हजुर
म त पोख्छु नेपालीपन म नेपालको कलम हजुर
अनौठो यो प्रकृति नै बर्णनयोग्य भए पनि
दुख सुख जनजीबनका हजार बिषय भए पनि
आफनै भाषा प्यारो लाग्छ त्यही भाषालाई सलाम हजुर
म त बोल्छु नेपाली मै म नेपालको कलम हजुर
सुख सुबिधा भोग गरी परदेशमा बसे पनि
जाडोसंग लडाई गर्दा दुई चार पैसा खसे पनि
आफनै माटो प्यारो लाग्छ त्यही माटोलाई सलाम हजुर
म बगाउंछु नेपाली मसी म नेपालको कलम हजुर
समुद्रको छालभन्दा गण्डकीको कोलाहल मीठो
रेलयात्रा ट्युबयात्रा भन्दा मेरो देशको पैदल यात्रा मीठो
आफनै देश प्यारो लाग्छ मेरो देशलाई सलाम हजुर
म गाउंछु नेपाली गीत म नेपालको कलम हजुर
२९ नोभेम्बर २०१० / बेलायत
(Sent to Sanjaal Corps Via Email)
प्रतिमा के.सी. – देशमा न्याय हराउँदा
देशमा न्याय हराउँदा अन्यायमा परें आज
मनमा शान्ति हराउँदा अशान्तिमा परें आज
अन्याय र अशान्तिलाई लड्दै जित्छु भन्दाभन्दै
हार खाई परदेशतिर लुरु लुरु झरें आज
अध्योरो मै दुधमुखे बालबच्चा थुम थुमाइ
भक्कानिदै आशुं झार्दै विदेश उडान भरें आज
गाउँ समाज देशको माया छातीभित्र भएपनि
समय र बाध्यताले मुग्लान बसाइँ सरें आज
तोते बोल्दै वरपर खुलाउदै बुबु माम माया
सुताउने न्यानो काख र मातृत्वलाई हरें आज
लालाबाला रोए होलान मलाई नपाउँदा
उनको लागि बिछोडमा बाँचेर नि मरें आज
धन कमाउँला ऋण तिरुंला सुखसंग बसुँला
भन्ने आशको महलमा मैले आँशु छरें आज
देशमा केहि गर्नुपर्छ हामी बिदेशिनु हुँदैन
भन्ने मेरा मन्यतामा चर्नुसम्म चरें आज
बेथिति र बेनियमको लाठीचार्ज देशमा हुँदा
मनका भाव पोको पारि प्रवास स्वीकार गरें आज
बिदाईको टिका थापी गलामा माला लाएर
फर्की आउने बाचा गर्दै सात समुन्द्र तरें आज
२४ जनवरी २०१०
(Sent to Sanjaal Corps via Email)
प्रतिमा के.सी. – माया देखें मैले (गजल)
उनको नजर भित्र किन माया देखें मैले
आँखाबाट जीवनलाई झार्नु रैछ ऐले
प्रित फुल्ने सारा संसार जीत आफ्नै लाग्थ्यो
उनको मेरो मन मुटु एकै भाथ्यो जैले
जीवनभरी Continue reading “Pratima KC – Maya Dekhen Maile (Nepali Gajal)”
प्रतिमा के.सी. – प्रेम दिवशले बढाओस प्रेम (गजल)
प्रेम गर्नु प्राकृतिक गुण हो पाप नहोस जीवन
प्रेम दिवसले बढाओस प्रेम श्राप नहोस जीबन
भूगोल र संस्कृतिको घेरामा प्रेम सीमित रहन्न
मानबीय भावना हो यो कुनै नाप नहोस जीबन
बासनाको मृगतृष्णामा नटुंगियोस प्रेम दिवस
जात, धर्म अनि कुनै बर्गमा माप नहोस जीवन
एक मनले अर्को मनलाई ईसारा मै बुझ्ने प्रेम
घायल भएर घावै घाऊको छाप नहोस जीबन
प्रेमी-प्रेमिका, बिबाहित सबै जोडीको प्रेम बढोस
अझै बाँचु हाँसु लागोस पश्चाताप नहोस जीबन
मान्छे मान्छेमा प्रेम रहोस नहोस कुनै बैमनश्य
मानबीय संबेदना बिनाको राप नहोस जीबन
प्रेममय बनोस संसारै स्वागत छ प्रेम दिवस
रातो गुलाब साटेर लिंदा अफाप नहोस जीबन
बेलायत
१३ फेब्रुअरी २०११
(Sent to Sanjaal Corps via Email)
प्रतिमा के.सी. – आँखा खोल बुद्ध
मेरो देश रोईरहेछ
तिम्रो देश दुखिरहेछ
विनासकारी भुकम्प आईरहेछ
त्राही त्राही पारिरहेछ
आज मरिन्छ कि भोलि भन्ने
भयंकर त्रासदीले
बांच्नेहरुलाई पनि
पटक पटक मारिरहेछ
असुरक्षा Continue reading “Pratima KC – Ankha Khola Buddha”
प्रतिमा के.सी – नेपाल आमा मलाई माफ गर
देश दुखिरहेछ
म रोइरहेछु
देश रोइरहेछ
म दुखिरहेछु
मेरो मातृभूमी
चिरा चिरा भएर फाटेको छ
म भित्र भित्र भक्कानीइ रहेछु
परदेशी भूमिमा
मुटु थिचेर, आँसु बगाएर
मेरो Continue reading “Pratima KC – Nepal Aama Malai Maaf Gara”
प्रतिमा के.सी. – गजल: नारी दिवस
नारी स्वतन्त्रताको लागि जुटेको दिन हो रे आज
अन्तररास्ट्रिय श्रमिक नारी दिवस हो रे आज
संसारभरी महिलाहरु भेला भाको देखिराछु
मेरो देशमा पनि ठुलो महिला भेला छरे आज
जुर्मुराई उठेका ती हात माथि साथ दिनलाई
गाउँ शहर र वस्ती वस्तीबाट पनि झरे आज
सामन्ती संकार अनि रुढिवादको पर्दा च्यातेर
नारी हक र हितमा लड्ने प्रतिबद्ध गरे आज
समानता र मानवीयता खोज्ने नारी मनहरु
यिनै चुनौती र चेतनाको बिगुलले भरे आज
महाकाली लक्ष्मी सरस्वती पनि महिला नै हुन
अपमानित त्यो पिडा पोख्न दुर्गा रुप धरे आज
सौन्दर्य त क्षणिक हो रैछ नैतिक युद्ध गर्नु पर्छ
भन्दै लज्जा घुम्टो उतारी विचारको वस्ती सरे आज
७ मार्च २०११
बेलायत
(Sent to Sanjaal Corps via Email)
प्रतिमा के.सी. – अब त केहीं गर तिमी (गजल)
नेपाली भन्ने मन भए अब त केहीं गर तिमी
फाली बैभव मनबाट निस्वार्थलाई भर तिमी
तिमी नेपाली आमाको साँच्चिकै सन्तान हुने भए
देशको अस्तित्व जोगाउन मर्नै परे मर तिमी
यो देशमा शान्ति सुरक्षा कायम राख्ने मन भए
सत्ता लोलुपताको त्यो बुइँगलबाट झर तिमी
हिंजोको द्वन्दले बेदनाका सागर बगाएको छ
बटुल्न समेट्न सक्छौ भने बाँध हाली तर तिमी
आँखाबाट आँसुमात्र होइन रगत बगेको छ
धर्म मान्दैनौ भनेपनि आत्माबाट त डर तिमी
सानातिना स्वार्थमा मान्छेको जीउ लिनेहरु हो
राम बन्न सक्छौ आफूभित्रको रावण हर तिमी
देशमा हत्या हिंसा बढ्दै छ मानवीयता घट्दै छ
विध्वंश बिचार भत्काई शान्तिको बस्तीमा सर तिमी
चाहन्छौ भने तिमी यो देशलाई मुक्ति दिलाउन
सुर्यले झैँ प्रभातमा आशाका लालिमा छर तिमी
बर्तमान मै देशसंग आफु हाँस्ने चाहाना भए
हरेक नेपाली मनबाट किन हुन्छौ पर तिमी
चाहिंदैन केहि मानवीयता जोगाइदिए पुग्छ
बाँच्नु छ भने यो संसारप्रेमी भएर नर तिमी
१९ फेब्रुअरी २०११ / बेलायत
(Sent to Sanjaal Corps via Email)
प्रतिमा के.सी. – चिसो चुलो फुकेकै छौ चेतनाको राँको बाल
बन्नुपर्छ समान न्याय यहि आउदो साल
तोडनुपर्छ नारी तिमीले सामन्तीको जाल
हत्कडी लगाउदै छन् हर धर्म तिमीलाई
चिसो चुलो फुकेकै छौ चेतनाको राँको बाल
मनमस्तिष्क खार्नुपर्छ सुन्दर बन्नलाई
कुबिचारको अग्लो पर्खाल बरु आजै ढाल
नागरिक जिम्मेबारी तिम्रो काँधमा पनि छ
स्वाबलम्बी स्वाभिमानी भै पाइलाहरु चाल
कति खर्चिन्छौ समय शृंगार क्षणिक न हो
छोड लज्जाको घुम्टो बिबेकशाली काम थाल
०७ मार्च २०१२
रेडिंग, बेलायत
अन्तराष्ट्रिय नारी दिवश २०१२
प्रतिमा के.सी. – शान्तिको कुलो
खडेरीले बाली खायो बलेन खै चुलो आज
कता सिंचाई गर्दै होला शान्तिको कुलो आज
सललल बग्ने कुलो छिमेकीले आँखा लाए कि
कि कुल्लीले नै मुहानमा बाँध हाल्न भुलो आज
अभिमान Continue reading “Pratima KC – Shanti Ko Kulo (Nepali Gajal)”
प्रतिमा के.सी. – हारेको सपना
हर रात मेरो सपनामा
अनगिन्ती बालिकाहरु
बामे सर्दै आउँछन
र भन्ने गर्छन
हाम्रो बालअधिकार खोई ?
भेदभाब रहितको बातावरण खोई ?
डाक्टर ईन्जीनियर बनाउने सपना खोई ?
भन्दै तोते बोलीमा प्रश्न गर्छन
अनि म माथी आक्रमण गर्छन
मलाई पिट्छन् टोक्छन् र लुच्छन
न्यानो संरक्षणको अभावमा
रुन कराउन थाल्छन
म चुपचाप हेरी रहन्छु /
हर रात मेरा सपनामा
असंख्य युबतीहरु
केहि हराए झैँ अलिकति डराए झैँ
ठिंग उभिन्छन र भन्छन्
हाम्रो इज्जत खोई? हाम्रो समानता खोई?
बेचिनु पर्ने हाम्रो जीबनको मुल्य खोई?
उनीहरु पनि म माथि आक्रमण गर्छन्
म नतमस्तक उभिइरहन्छु /
हर रात मेरा सपनामा
आधा आकाश र आधा धर्तीको भार थाम्ने
अधबैँसे नारीहरु र जीवनलाई सकी नसकी
थेगीरहेका बृद्धा आमाहरु मलाई घेरा हाल्छन र सोध्छन
महिला अधिकार खोई ?
जन्मदेखि मृत्यु बिचमा भौतिक र मानसिक रुपमा
हेरक क्षणमा बलात्कृत हुनुपर्ने
अवसर गुमाउनु पर्ने
दोस्रो दर्जामा गनिनु पर्ने
पुस्तौदेखि यस्तै अपहेलित हुदै काटिरहेका पिडाहरुलाई
मेरो आगनमा पक्छ्याल्तै पोख्छन्
रुन्छन्, कराउछन् र भन्छन्
हामी कहिले मानव भएर जिउने?
मैले उनीहरुका यी कारुणिक पीडालाई
टिप्न सक्दिन , बोल्न सक्दिन र मसंग उत्तर पनि छैन
म पनि यही लडाई लडिरहेकै छु
त्यसैले,
मैले मेरा हर सपनामा
हारेको अनुभव गर्छु
मैले हारेको सपना
हर रात देख्ने गर्छु /
८ जनवरी २०११
बेलायत
(Sent to Sanjaal Corps via Email)
प्रतिमा के.सी. – खुशीको बर्को ओडेर आउ
शान्ति सुरक्षा माया र सद्भाव जोडेर आउ यसपाली तिमी
प्रेमको चोलीमा खुसीको बर्को ओडेर आउ यसपाली तिमी
महिला पुरुष जात धर्म भन्दै किन भैरहेछ यो भिन्नता
विभेदको Continue reading “Pratima KC – Khushi Ko Barko Odhera Aau (Nepali Gajal)”
