माधव सयपत्री – वाल कथा : थाल
मधु त्यो घरमा काम गर्न बसेको तीन वर्ष भएको थियो । उनले त्यो घरमा धेरै काम गर्नुपथ्र्यो । करलागी परेर मालिकले मधुलाई छैटौं कक्षामा भर्ना गरिदिए । कामको बोझ भए पनि मधु राम्ररी पढ्न थाले । उनी विद्यालयको अतिरिक्त क्रियाकलापमा भाग लिन थाले । मधुले पुरस्कारसमेत जिते । तर, मधु पुरस्कार लिएर घर आउ“दा मालिकमालिक्नी फिस्स पनि मान्दैनथे । एक पटक मधु कविता प्रतियोगितामा प्रथम भए ।
त्यो घरकी छोरी सात वर्षकी थिइन् । उनको नाम कृति थियो । कृतिले मधुलाई भनिन्, ‘मधु, मलाई पनि कविता लेख्न सिकाइदेऊ न है † म पनि पुरस्कार जित्छु नि †’ मधुले भने, ‘मैया, तपाईंले दुःख गर्नुभा’को छैन । दुःखमा नपरी कविता लेख्न आउ“दैन । मेरो घरमा दुःख थियो । यहा“ पनि दुःख छ । तपाईं दुःख गर्न सक्नुहुन्छ ?’ कृतिले भनिन्, ‘म तिमीलाई काममा सघाउ“छु । अनि मलाई दुःख भइहाल्छ नि †’ मधुले भने, ‘तपाईंले काम गरेको देखेपछि ड्याडीमम्मीले गाली गरिहाल्नुहुन्छ नि †’मधुको कुराले कृतिले अँध्यारो मुख लगाइन् । उनले भनिन्, ‘त्यसोभए मैले कहिल्यै कविता लेख्न जान्दिनँ त ?’ मधुले सम्झाए, ‘मैले ख्यालख्याल पो भनेको त † तपाईंले पनि कविता लेख्न जान्नुहुन्छ । म सिकाइदिऊँला मैया †’ मधुको कुराले कृति खुसी भइन् ।
सुरुमा मधुलाई त्यो परिवारमा भिज्न निकै गाह्रो भएको थियो । ‘आइस्योस्, गइस्योस्’ भन्नुपर्ने । बोल्न पनि जानेनन् । अगाडि उभिनु नहुने । सोफामा बस्न नहुने । थोत्रो थालमा भात खानुपर्ने । त्यो घरका ज्याकी र पिङ्की कुकुरको जति पनि उनको भाउ थिएन । मधुलाई अर्कै संसारमा आएछुजस्तो लागेको थियो ।
कृतिले एक पटक मम्मीलाई सोधेकी थिइन्, ‘मम्मी, मधु किन सोफामा बस्दैन ? ज्याकी र पिङ्की बस्छन् त † उसले सोफामा बस्नुहुँदैन हो ममी ? उसले भात खाने थाल पनि कुच्चिएको छ । ज्याकी र पिङ्कीको राम्रो छ । हामो मधु कुकुरजतिको पनि छैन हो ? ऊ मान्छे होइन र ममी ?’ मधुकर सुनिरहेका थिए ।
कृतिका कुराले मम्मीलाई रिस उठ्यो । चुर्मुरिँदै एक थप्पड गालामा चड्काइदिइन् । कड्केर भनिन्, ‘सानुमान्छेले सबै कुरा जान्न खोजेर हुन्छ ? तँलाई के चासो ? ड्याडीलाई कुरा लगाइदिऊँ ?’ कृति चुप लागिन् । मम्मी लुगा फेरेर निस्किन् । कृति डाइनिङ टेबुलमा मुन्टो अडाएर सुँक्सुँकाइरहेकी थिइन् । उनलाई मधुले माया गरेर भने, ‘मैयालाई ममीले कुटिस्यो हगि † ममीको अगाडि किन त्यसो भनेको सानुमान्छेले †’ कृति सुँकसुँकाउन छाडिन् । मधुले भने, ‘मैया, तपाईंहरू धनी मान्छे, म गरिब मान्छे । गरिबले राम्रो चिज खोजेर हुन्छ त †’ कृति फेरि बोलिन्, ‘तिम्रा कुरा म पत्याउदिनँ । मधु, ड्याडीमम्मी बाहिर जानुभएको छ । आज तिमी ड्याडीको थालमा भात खाऊ ल † थाल के हुँदोरै’छ †’ मधुले भने, हुँदैन, मलाई मार्नुहुन्छ ।’ कृतिले भनिन्, ‘थाहा पाए पो मार्नु † म ढोकामा बस्छु । खाऊ न खाऊ । यही थालमा खाऊ ।’ कृतिले थाल झिकेर ल्याइदिइन् । मधुलेले कृतिको ढिपीलाई टार्न सकेनन् । कृति ढोकामा उभिइन् । मधु डराई–डराई भात खान थाले ।
कृति ढोकाबाट चियाउ“दै थिइन् । मालिक फुत्त भित्र पसे । आप्mनो थालमा मधुले भात खाइरहेको देखेर रिस थाम्न सकेनन् । मधुको ढाडमा एकलात्ती हाने । मधु ढुन्मिनिएर लडे । कृति भागेर तलामाथि गइन् । मालिकले मधुलाई घिसार्दै भने, ‘साले भातमारा † निस्की मेरो घरबाट । मेरो थालमा तँ भात खाने ? तँ नोकर कि मालिक ? तेरो पढाइको के मतलब †’ मालिकसाबले मधुलाई घिच्याउँदै मूलगेट कटाइदिए । कृति तलामाथिबाट चिच्याइन्, ‘ड्याडी † थाल केही भा’को छैन । मधुलाई ननिकाल्नुस् । थाल माझेपछि जुठो गइहाल्छ नि †’ तर, उनी कतै नहेरी गए ।
मधु घरबाट हिँडेपछि कृतिले भात खाइनन् । स्कुल पनि गइनन् । ड्याडीमम्मीले फकाए । उनले टेर्दैटेरिनन् । मम्मीलाई भनिन्, ‘तपाईंहरूले मधुलाई नल्याएसम्म म केही पनि गर्दिनँ ।’
मधु निस्केको तेस्रो दिन मम्मीले एउटा केटालाई घरमा लिएर आइन् । उनी मधु नै थिए । मधुलाई देखेपछि कृति धेरै खुसी भइन् । त्यो दिनदेखि मधुले भात खाने थाल पनि नयाँ आयो । ओछ्यान् पनि सफा । बोलाउँदा पनि ‘मधु, यता आऊ ।’ भन्न थाले । एक दिन कृतिले सोधिन्, ‘हाम्रो घरबाट निस्केपछि तिमी कता गयौ मधु ?’ मधुले भने, ‘होटेलमा भाँडा माभ्न बसेको थिएँ । तिम्रो मम्मी त्यहीं पुग्नुभएछ । तपाईंको मायाले गर्दा म आएँ कृतिमैया †’कृतिले तरक्क आँसु खसालिन् । उनले भनिन्, ‘मधु, ड्याडीमम्मीले तिमीसँग कविता लेख्न सिक भन्नुभा’को छ । अब मलाई कविता लेख्न सिकाइदेऊ है † तिमीजत्रो भएपछि तिम्राजस्तै कविता लेख्नसक्छु नि, म पनि † पहिलो भएर प्राइज ल्याउँछु ।’ मधुले कृतिलाई पनि कविता लेख्न सिकाइदिए । आपूmसँग भएका बालकविताका राम्रा–राम्रा पुस्तक पनि पढ्न दिए । कृतिको आप्mनो कविता ड्याडीमम्मीलाई देखाउन कोठामा गइन् । मधुकर मुसुमुसु हाँसिरहे ।
(स्रोत : Rajdhani.com.np)