सुरेन उप्रेती – न्याय
छोरा न्यायको बारेमा अरुले सुनाएका कुराले बाबु आमा चिन्तित भए । तेत्रो खर्च गरेर पढाएको त्यसै खेर गएछ । वारी पारी सबै तिर उसकै चर्चा हुन थाल्यो । केटाकेटी देखि बुढापाका सम्म उसको कुरा गर्थे । केही कलेज र स्कुलका केटा केटी र यूवा यूवती भने उसको नाम लिएर गर्व गर्थे । बुढ्यौली लागेकाहरु भने उसलार्इ देख्दा नाक खुम्च्याएर अर्को तिर लाग्दथे । तेती धेरै पढेर पनि कस्तो बुद्धी नआएको होला भनेर जिब्रो निकाल्थे । गाउँको स्कुल हुलाक चिया पशल सबै तिर उसैको कुरा हुन थाल्यो ।
पहिला पहिला गाउँलेहरु उसलार्इ गाउँको इज्वत र प्रतिष्ठा हो भनेर् गर्व गर्थे । आफ्ना छोरा छोरीहरुलार्इ उसको उधाहरण दिन्थे । उसको जस्तो श्वभाव र पढाइ हनु नी आदि भनेर आआफ्ना छोरा छोरीहरुलार्इ अर्ति गर्थे । तर आज ठिक त्यसको विपरित भयो । आजकाल मान्छेहरु उसको संगत नगर्नु है । त्यसले भनेको कुरा पनि नसुन्नु । आ आफना छोराछोरीलार्इ टाढै रहन उर्दी गर्थे।
न्यायका बा आमालार्इ भने उसका बारेमा केही थाहा थिएन।गाँउलेहरुले हिंजो सम्म तिमिहरुको कस्तो ज्ञानी छोरा भन्थे । आज तिमिहरुको छोरा पनि बिग्रेछ भन्छन् तर कसरी विग्रियो भन्ने चैं कसैले भनेका थिएनन् । उनीहरुले पनि सोधेका थिएनन् । उ विगतमा जस्तो थियो ठ्याक्कै तेस्तै छ । बानी व्यहोरा कत्ति पनि बद्लिएको छैन । तर गाउँलेहरुको कुरा सुन्दा सुन्दा बाआमालार्इ पनि सारै पिर पर्न थाल्यो । जोतिषि हेराए । धामीलार्इ फुक्न लगाए । धामीले फुकेको अक्षेता सिरानी मुनी हाली दिए । तर गाउँलेहरुले कुरा काट्न छाडेनन् । बा आमालार्इ झन पिर पर्यो । उनीहरुले डाक्टरलार्इ सोध्ने निधो गरे । तर डाक्टरले सोध्दा के भयो भन्ने थाहा भएन। त्यसैले गाँउलेहरु संग सम्पर्क गरे । त्यसपछि बल्ल थाहा भयो । गाउँको स्कुल सँगै गाविस छ । त्यहाँ एउटी तल्लो जात घोषणा गरिएकी महिला सानो नानी च्यापेर उजुर गर्न आइछन् । उनको दाबी अनुसार त्यो बच्चा गाँउका ठूला बडा मानिएका र ठानिएका पण्डितको हो भन्ने रहेछ । त्यो कुरा सचिवले ठाडै इन्कार गरेर निवेदन लिन मानेनछन् । तेत्रो ठूला मान्छेलार्इ दोषलाउने भनेर उल्टै हप्काएछन् । पण्डित पनि त्यो बच्चा जन्मिनु भन्दा पहिलै गाँउ छोडेर शहर तिर स्विंकुच्चा ठोकेछन् । यो कुरा न्यायले सुने पछी निवेदन आफैंले लेखेर दर्ता गर्न गएछ । सचिवले निवेदन दर्ता गर्न नमाने पछी स्कुलका विधार्थी शिक्षक सबैलार्इ कुरा बुझाए छ ।त्यस पछी सबै भएर निवेदन दर्ता गराएछन् । यो कुरा चारै तिर फैलियो । सबैले चालपाए । पण्डितले तेस्तो के गर्थे । त्यो केटी नै उस्ती हो भन्दै बुढा पाकाहरु त्यो न्याए भन्नेले नै उचालेको हो भनेर विरोध गर्न थाले ।
कसै कसैले चाहीं यो पण्डितका विरोधी पार्टिकाहरुको खेल हो पनि भने । कसैले चाँही अब न्याय भन्ने केटो पनि राजनीति गर्न थालेछ भने । राजनीति भनेको त काम नभएका । पढालेखा नभएकाले पो गर्ने त । तेत्रो एम ए पास गरेर पनि राजनीति गर्ने हो ।कसैले त बहुलाएछ पनि भन्न भ्याए । त्यस्तो सोझो मान्छेलार्इ कसले भड्काएर राजनितिमा हाल्दिए छ । पक्कै पनि कसैले टुना मुना गरेको हुनु पर्छ पनि भने । बाबुआमाले सम्झाउँदै अस्पताल लगे । लामो प्रतिक्षा पछी डाक्टर सँग भेट भयो । डक्टरले न्यायका सबै कुरा सुने । ती महिलार्इ अंश र बच्चालार्इ बाबुको नाम दिन सफल भएको कुरा न्यायले सुनाए । डाक्टरले प्रफुल्ल मुद्रामा बाआमालार्इ भने । तपार्इहरु साँच्चै भाग्यमानी हुनु हुँदो रहेछ । न्यायले न्याय दिलाएरै छोडेछन् । भन्दै धन्यवाद न्याय तिमी नाम अनुसारकै रहेछौ भनेर हात मिलाए ।