Keith Sharma – Tyo Puraskar Maile Nai Paunu Parchha

किथ शर्मा – त्यो सम्मान र पुरस्कार मैले नै पाउनुपर्छ

मलाई पुरस्कार र सम्मानपत्र चाहिएको छ ।

त्यो पुरस्कार र सम्मानपत्र मैले पाउनुपर्छ ।
नत्र म कार्यक्रम नै बहिस्कार गर्छु
यसैले अहिल्यै नै भनेको छु त्यो सम्मान मलाई चाहिन्छ ।

मैले यतिका समयसम्म नेपाली भाषा साहित्यको सेवा गरेको छु
त्यसैले मेरो आफ्नो संस्थाले पनि मलाई पुरस्कृति गरेन भने
म कसलाई भन्न जाउँ मलाई सम्मान गर भन्दै
तपाईं नै भन्नुहोस् न मित्र मैले गरेजति साहित्य र संस्कृतिको
जगेर्ना प्रवासमा बसेर कसले गरेको छ
त्यसैले मलाई नै त्यो सम्मान चाहिन्छ ।

म यो देशको नागरिक पनि हुँ
म प्रवासी नेपाली पनि हुँ
यसैले प्रवासमा बस्नेको योगदानको कदर
प्रवासमै खोलिएको आफ्नै संस्थाले मलाई
कदर नगरे म संस्था नै खारेज गर्न तयार छु
यसैले साथी त्यो संम्मान अरुका लागि हैन
मेरै लागि तयार पार्नु भनेको छु हैन भने
म फेरी भएको संस्था नै चकानाचुर पारिदिनेछु
यसैले जसले जे भने पनि आफ्नो संस्थाले दिने
सम्मान र पुरस्कार म संस्थापकले नपाएर
अरुले पाउने कुरै नगरौं मैले त्यो पाइन भने
संस्था नै भताभुंग भयो भन्ने ठानेहुन्छ
यसैले त साथीहरु यो ५० डलर देिख
५ सय डलरसम्मका पुरस्कार
मैले र मेरै वरपरकाले पाउनुपर्छ

तपाईंलाई थाहा छैन मेरो एउटा ठूलो हौवा
फिजाएको छु
अन्तर्राष्ट्रिय जगतमा दर्जनौ संस्था बनाइसकेको छु
यदि मलाई र मेरो परिवारमा त्यसको कदर गरिएन भने
म त्यो सबै संघसंस्थाहरु भत्काइदिन्छु यसैले
साथी त्यो पुरस्कार मलाई नै चाहिएको छ ।

म नेपालमा जस्तो दशौं हज्जार दिएर आफूलाई
पुरस्कार र सम्मान पत्र दिलाउन लाउंदिन
किनकी मैले आफैंले खोलेको संस्था नै छ
जसको पुरस्कार हिजो मेरी छोरीले पनि पाइ
हिजो मेरो सम्धीले पनि पाए
आज मैले पाउनु कुन अचम्म हुन्छ
त्यसैले साथी त्यो सम्मान र पुरस्कार मैले नै पाउनुपर्छ ॥

Purna Biram – Ek Jana Aaundaichha

पूर्ण विराम – एकजना आउँदैछ

एकजनालाई न्रि्रा दिन
रात आउँदैछ शहरमा
एउटा मुर्दालाई जलाउन
आगो हिँडेर आउँदैछ शहरमा
तिम्रा गीतलाई संगीत दिन
एउटा विशाल हूल आउँदैछ
पर्खिबस केही क्षण मात्र
कुनै युद्धले खसालिदिएको
तिम्रा कपालको लालीगुराँसलाई
फेरि टिपेर तिम्रो कपालमा
घुर्सार्न एउटा असल मानिस पनि आउँदैछ शहरमा ।

एकजना जमिन्दारको आँगनमा आउँदैछ
हरियो बाँस काटेर बोकेर आउँदैछ
एकजना खाल्डो खन्ने औजार
लिएर आउँदैछ गाउँमा
पटवारीको चिहान बनाउन
एकजना आउँदैछ
धेरै अगाडिदेखि हराएको
मानिस आउँदैछ गाउँमा
जसको छाती चट्टानले बनेको छ
चट्टानको छाती बोकेर
एकजना पनि आउँदैछ गाउँमा
गाउँका आँगनहरु बढारेर सफा पार्न
अमरिशाको मूठा बोकेर कोही आउँदैछ
असमानताको धर्सो मेटेर
समानताको धर्सो कोर्नका निम्ति
एउटा रातो सिसाकलम बोकेर
एकजना विद्यार्थी पनि आउँदैछ
कहिल्यै नदेखिएको हावा बोकेर
गाउँमा वातावरण पनि आउँदैछ
सम्पूर्ण साङ्लाहरु मर्छन् त्यस्तो हावामा
त्यस्तो हावा पनि आउँदैछ ।

पुरानो शहर भत्काएर
नयाँ शहर बनाउन
एकजना कालिगढ आउँदैछ
अराजकता फैलाइरहेका शालिकहरु जलाउन
एउटा नाम लिएर
अग्निदेव शहरमा आउँदैछ
एक हुल साथीहरु आउँदैछन्
पर्खिबस बादल लागेको शहरलाई हेरेर
एउटा दिवाकर ल्याउँदैछन्
आफूसँग भएका रगत दिएर
धेरै जनालाई तातो झिरले घोचे पनि
घोचेको आभास हुन नसक्ने
समय र्छन समय र्छर्ने
मानिस आउँदैछ
एकजना मानिस आउँदैछ
यो ठाउँमा आउँदैछ
यै ठाउँमा जन्मेको मानिस आउँदैछ
लामो रातलाई विश्लेषण गरेर उज्याला टुक्राहरुमा परिवर्तन गर्न
एकजना असल विश्लेषक
यो शहरमा आउँदैछ
वारहेड्स र क्षेप्यास्त्रलाई निस्क्रिय पारेर
संसारलाई युद्धबाट मुक्त गर्न
एकजना मुक्ति मोर्चाबाट
यो शहरमा आउँदैछ

फूल छ भने फूल टिपिराख
समस्या समाधान गर्न रातो ढक्की बोकेर कोही आउँदैछ
अँध्यारो छ तोपहरु तैनाथ छन्
सिपाही छन् पुलिसहरु छन्
बसन्तले यस बखत साना-साना
नानीहरु पनि आफ्नो काखमा राखेर
खेलाइरहेको शहरमा
एक जना जसरी आएको थियो
त्यसरी नै यहाँ पनि आउँदैछ
एकजना यो शहरमा पनि आउँदैछ ।

चट्टानको टुक्रालाई फाँसी दिने
समुद्रको ओठमा पट्टी कस्न
झुत्रो सुकुल च्यातेर
त्यसमाथि नयाँ तन्ना कस्न
एक जना आउँछ
चपरीमुनिबाट एक जना आउँदैछ ।
एक जना यो ठाउँमा आउँदैछ
हजारौँ हातहरु बोकेर
यही ठाउँका हातहरु बोकेर
एक जना आउँदैछ
तिमी छिँडीमा छौ भने पनि बसिराख
तिमी मटान या बार्दलीमा छौ भने पनि बसिराख
कौसीमा तिमी छैनौ
आउन लागेको आँखाको दृष्टिलाई थाहा छ
तिमी बिछौनामा छैनौ भने पनि बसिराख
तिम्रो आँखामा निद्रा छैन
आगन्तुकलाई थाहा छ
धेरै घरका कथाहरु यस्ता छन्
आउन लागेकोलाई थाहा छ

छाता छैन भने केही बेर
रुझेर नै बसिराख
एउटा छाता लिएर
एक जना मानिस आउँदैछ
आफ्नो भन्नु कुनै छाता
धेरै अगाडि कसैले खोसेको छ भने पनि
आफ्नो छाता बाहिर नै बसिराख
एक जना आउँदैछ

जंजीर लिएर यो ठाउँमा
एउटा अमीन पनि आउँदैछ
तिम्रा राष्ट्र छैन भने पनि उभिराख
एउटा राष्ट्र बनाउन
यो ठाउँमा एक जना आउँदैछ
हजारौँ तोपहरुले छुन नसक्ने
एउटा विशाल छाती साहस सहित
यो ठाउँमा आउँदैछ
छिडी बार्दलीमा जीवन रोप्न
मृत्युसँग लड्दै एकदमै निर्भिक
एकजना मानिस आउँदैछ ।

Sitaram Acharya – Usko Ram Kahani

सीताराम आचार्य – उसको रामकहानी

ऊ हारजितको पहरामा अल्झेको छ
जिवन-मरणको लहरामा बेरिएको छ
थिचेको छ उसलाई लामो लडाईंको बोझले
पोलेको छ उसलाई अन्धकारको रापले।

सुगन्धित फूलको खोजीमा हिंड्दा-हिंड्दै
अक्करे भीरको काँडाघारीमा पुग्यो ऊ
पाखन्बेदको बुट्यानको खोजीमा भौंतारिदा-भौंतारिदै
हरितालको फन्दामा फस्न पुग्यो ऊ।

उसका उत्कट अभिलाषाहरुले धिक्कार्दैछन उसलाई
उसले देखेका सपनाहरुले झस्काइरहेछन उसलाई
त्यसैले त ऊ आजकल ठान्ने गर्दछ कि
उसको निम्ति, मान्छे हुनुको अर्थ नरहने भो
उसका आकांक्षाका बुँद-बुँदहरु, सपनाका पल-पल हरु
समस्त घिड़घिडोमै सिमित रहने भो।

मान्छेको परिभाषा के हुन सक्तछ त?
जिउनु? तर खै कसरी, कस्तो र कुन जिवन जिउने?
यस्तै-यस्तै प्रश्नहरुको हल खोज्ने अभिप्राय हेतु
ऊ अनुसन्धानको फेरोमा रुमल्लिएको पनि बर्षौं बितिसकेछ
परन्तु चित्तबुझ्दो नतिजा कुर्दाकुर्दै
सैयौं नतिजाहिन अनुसन्धानहरुको भुमरीभित्र गुजुल्टीदै
ऊ जिवनको यो संगीन मोडमा आइपुगेछ।
यस्तै छ है हजुरहरु उसको रामकहानी !
आज ऊ हारजितको पहरामा अल्झेको छ
जिवन-मरणको लहरामा बेरिएको छ।

टेक्सास, सं. रा. अमेरिका
३० जनवरी, २०१३

Bimala Tumkhewa – Simal Ko Nango Hanga

विमला तुम्खेवा – सिमलको नाङ्गो हाँगा

सिमलको नाङ्गो हाँगा
धेरै बर्षअगाडि
हाम्रो प्रेम साटिएको फलैँचा
त्यसरी नै ठिङ्ग उभिएको थियो
बाटो छेउमा लहरै
उभिएको सिमलको रुखमा
चैत –
त्सरी नै नाङ्गएिको थियो
म थिएँ,
मेरा रहरहरु थिए
केवल तिमी थिएनौ
अब,
एक्लै रोएको
मादलको ताल हुन सक्छ
यो फलैँचा…
यो बाटो…

आत्मीय लाग्ने
हावाको र्स्पर्श
फेरि पनि
मृत्युदण्ड घोषणा हुन सक्छ
कुनै प्रेमी नागरिकलाई

सुदुर गाउँमा रोइरहेकी हुन सक्छे
बुढी आमा-
आफ्नो सन्तानको सम्झनामा…
जसरी
धेरै अघि
रोएकी थिएँ म
प्रियतमको नाममा एउटा अप्रितम साँझ
साँच्चै,
सत्र बर्षपछाडि
त्यही फलैँचामा उभिएर
सोचिरहेछु…
देखिरहेछु…
यो फलैँचा
यो सिमलको रुख
हामीलाई हेदैँ दौडने ती बच्चाहरु
ठूला भैसकेछन्
पहाडभन्दा अग्लो
मात्र म,
प्रेमको नाममा
त्यागको नाममा
एउटा पृथक इतिहास बाँचिरहेछु
देखिएका…
सिमलका नाङ्गा हाँगाहरुजस्तै

Nirbhik Rai – Chot Haru

निर्भिक राई – चोटहरु

झुन्डिएर लौकाझैँ फलेकी नैनकला
दुनियाँलाई ऋणसापट छर्दा ।
बिपनामा सिरीखुरी भएकी नीरमाया
नेताको आडमा करोडौँ कुम्ल्याउने
सपना देख्दादेख्दै योजना फेलखाँदा ।
बिगतमा कुकुरलाई कवाफ खुवाउने दिलसराको चुलो नबलेको
अहिले तिनीसँग फर्सी किन्ने पैसा नहुँदा ।
नुन खाएको कुखुराझैँ झोँक्राएको चतुरध्वज
ट्यापे छोरा जेलको हावा खाँदैगरेको खवर पाउँदा ।
पोइल गएकी जहान फर्काएको धौलवीरले
लटीपटी गम्ने हुँदा ।
याङ्पी जेलको पर्खालले छेकिएकी
अपहरणपछि बालकको सास खुस्काउँदा ।
घर उडाएर भूमिगत भएकी फूलमती
केशले नपुग्ने ऋण काढ्दा ।
अस्पतालमा इमरजेन्सी भर्ना भएकी रामप्यारी
ढिकुटीमा धोका पाउँनाले मूर्छा पर्दा ।
ससुरालीको मेजमानमा परेको उनीहरु ;
फौदिसंले स्वास्नीको चरित्रमा शङ्का गरी
फलामे पाइपले स्वास्नीको कन्चटमा डन्ठाउँनाले ज्यान जाँदा
र बम बहादुरले आफ्नो पसिना र स्वास्नीमा
मस्ती गर्ने माथि बक्सिङ वर्षाउनाले ज्यान जाँदा ।
सोझीबाङ्गी जे भए पनि आफ्नो दोस्रो मुटुलाई
भर नगरेर के लाई भर गर्ने त लाहुरेले
लाहुरे जीवनको एउटा निर्विकल्प मजबुरी ।

(विदेशी नोट टिप्नुजाँदा पर्ने चोटहरु : मियो उखेलिएको दाइँ)

Matrika Regmi – Putali

मात्रिका रेग्मी – पुतली

अफशोच म पुतली हुन्थे
फुरफुर फुरफुर यता उता उडथेँ
जँहा मन लाग्यो, जता चाह्यो
निर्धक्क त्यहीँ पुग्थे
अफशोच म पुतली हुन्थे
कमसेकम यो भागदौडको दुनियाबाट कतै
स्वतन्त्रताको अनुभूति Continue reading “Matrika Regmi – Putali”

Kiran Kumar Rai – Raag Riyaz

किरणकुमार राई – राग रियाज !

शून्यताको तुना फुस्किसकेको छ

हल्लाहरुको इँजार कसिँदैछ
टिनिक्क परेको आँगनमा।

काँसे थालको फराकिलो खेतमा
लछेप्रै उम्रेका अनगन्ती अछेता फुकेर
जोखाना हेरिबस्ने जनापाहरुको
चाउरिएको Continue reading “Kiran Kumar Rai – Raag Riyaz”

Samba Dhakal – Aansu Ko Lipi

साम्ब ढकाल – आँसुको लिपि

डबडबाएका आँखाले भुल्भुलाएका आँसु
गालामाथि डाम बनाएर हिँड्न थाले पछि
त्यो डाम आँसुकै लिपिजस्तो लाग्दो रहेछ ।

आँसुले बाधाका सबै खरपस नाघ्न अह्राएको थियो
अनेकौँ यामहरू अँध्यारैमा बितेको कथा आमाले आँसुले नै सुनाईन्
आँसुका धेरै महानदी बगे आँखाबाट फाल हाल्दै अनुहारको छङ्गाछुर भीरैभीर
साहसको हिमाल काँधमाथि बोक्ने धैर्यता
आँसुकै नदी किनारामा अल्झेको छ ।

आँसुका लिपि नपढ्न आँसुबाट टाढा रहेँ हरपल
अभेद्य मनका पर्खालहरूमा आँसु निषेधका पर्चा खुबै टासें
हिँडे कन्टकाकीर्ण बाङ्गाटिङ्गा र लामालामा बाटाहरू
सहें बचन आफन्तजस्ता पराईको र पराईजस्ता आफन्तका अनेकन
लक्षभेदनका हरेक प्रहार असफल हुँदा हुँदै प्रहारहरू गर्न छोडिएन
बलात् पढ्न लगाईयो अहोरात्र आँसुका लिपिहरू ।

आँसुका नाजुक ढिक्काहरू परेलीमै अड्याईयो
दुश्मनले गनिरहेको यातनाका अल्टिमेटमजस्तै
दिनहरू बिहानी भएर आउँदा
बाँकी गहभरीको आँसु लुकाउनै सकेनन् मान्छेहरूले
गाउन थाले आँसुको लिपिमा आफ्नै गीत ।

सकेसम्म गाउनै नपरे हुन्थ्यो भनि रहे पनि
आँसुगीत जीवनका गल्छेडामा अल्झिरहेका हुँदारहेछन्
जिन्दगीका आयाम नयाँ आयतनमा तन्काउन
मैले जब्बर अठोट लिएर बसेको छु आँसुका लिपि नपढ्न
म भन्न सक्दिनँ
कसले लेख्न लगायो आँसुको लिपि मान्छेलाई ?

Pradeep Chapagain – Antya Ki Suruwat

प्रदीप चापागाईं – अन्त्य कि सुरुवात ?

लास
मुर्दा
गयो,बित्यो
सकियो
कानेखुसीहरु
एक हुल
सयौं आँखाहरु
फूलका गुच्छाहरु
अनि अबिर
गोबर,अनी लिपिएको भुईँ
चित्कार अनि रोदन
सम्झनाहरु
यस्तै माहोलबिच
सेतो कात्रोभित्र
चिर निद्रामा निदाएको
एउटा प्राणी
म !!

एकनाले बाँस
घाटको पर्खाई
चिता
आगो
ब्रम्हनाल
चिसो बतास
खोलाको सुसेली
अनि
राप रापमा जलेर
केही क्षणमै
खरानी हुने
सजिवता सकिएको
एउटा वस्तु
म !!

आकाश
हजारौं मान्छेहरुका
हजारौं अड्कलहरु
स्वर्ग, नर्क
त्यै एउटै थलो
चन्द्रमा
सुर्य
ग्रह
अनि ताराहरु
वायुमण्डल
सबैको घर
त्यही घरको बाटो हुँदै
अनन्त यात्रामा निस्किएको
एउटा शान्त यात्री
म !!

अनि
एउटा अनुत्तरित प्रश्न
यो एउटा घटना
अन्त्य,कि सुरुवात ? ?

Basu Marmik – Mero Yatra

बासु ‘मार्मिक’ – मेरो यात्रा
(Source: मधुपर्क २०६६ जेठ)

यो मेरो हिडाइमा
न गन्तव्य छ
न मन्तव्य
केबल
म हिाडिरहेको हिाडेकै छु
मेरो पुग्ने स्थान
न सहज छ
न कठिन
तैपनि
हिडेर नसकिने
हिडेरै नथाकिने
छोट्याउन मिल्दै नमिल्ने
अनवरत
यो मेरो अनन्त यात्रा
न यसको जीवन छ
न यसको मृत्यु छ
तैपनि
म हिाडिरहेको हिाडेकै छु
नल, अस्थिपञ्जर र पहाड
पराक्रमभित्र बोकेर
घुम्टोभित्रको स-साना थुम्कोमा
हिाडाइरहेको मेरो यात्रा
टलपल-टलपल
घेराभित्र र घेरा बाहिर
अनेकौं उत्सव कुरिरहेको
अनेकौ उमङ्ग कुहिरहेको
यो थोत्रो नचल्ने
अनेकौ मृत्यु कुरिरहेको ओहो
मेरो यात्रा

Sitaram Acharya ‘Sagar’ – Desh Ka Lagi [Nepali Gajal]

सिताराम आचार्य ‘सागर’ – देशका लागि

सबै मिली पाइला चाल्नुपर्छ देशका लागि
एउटा नौलो यात्रा थाल्नुपर्छ देशका लागि

यही माटोमा सधैं रमाउनुपर्छ हामी
विगतका पीडा गाल्नुपर्छ देशका लागि

आफ्नो मात्र भुँडी भर्नुपर्छ भन्न छोडी
लोभ लभलच जम्मै फाल्नुपर्छ देशका लागि

बिकट गाउँ सबै सुगम बनाउन त
एउटा नयाँ ज्योति बाल्नुपर्छ देशका लागि

मुली हुन घरका राजनीति गर्नेहरु
लालाबाला सम्झी पाल्नुपर्छ देशका लागि

छियाछिया भई च्यातिएको छ भूमि हाम्रो
एकजुट भएर नै टाल्नुपर्छ देशका लागि

Tanka Subba – Bishwas Bhitraka Biddhaman Kshanharu

टंक सुब्बा – बिश्वास भित्रका बिद्यमान क्षणहरु

मपार्इत्वले पराकाष्ठ नाघेपछि
संवेदना भत्किएकाछन्
आस्था पुरीएकाछन्
त्यसैले त हामी विच
परिचय हराएको हो
सम्बन्धका हातहरु छुटेपछि
हाम्रा आँखाहरु मात्र आँखा भएकाछन्
जहाँ देखेर पनि देखिहेका छैनौ
मात्र औपचारीकताको हेरार्इ छ
यसरी हामी मान्छे भत्किएकाछौ
त्यसैले वेखवर भएकाछौ एकार्कामा
अपरिचित भएकाछौ एकआपसमा
फलस्वरुप मान्छेका कुरा मान्छेमा पुग्दैन
मान्छेको आवाज मान्छेले सुन्दैन
एउटालाई चोट लाग्दा अर्कोलाई दुख्दैन
यसरी हामी भातृत्व प्रेमवाट
हराएकाछौ
विलाएकाछौ
टाढीएकाछौ
एउटै आकास ओढेर वाँचेका
हामी उस्तै मान्छेहरु
वाडिएकाछौ
चुडिएकाछौ
छुट्टीएकाछौ
जस्ले मान्छे भित्रको मानवत्व हराएको छ
किनकी मान्छे बेग्लिएकाछौ
परिस्थितीले
बिचारले
भावनाले
यसर्थ स्वार्थ पूर्तिको लागि
मान्छेहरुले मान्छेहरुको
अस्तित्व मेटेकाछन्
बिश्वास कुल्चेकाछन्
आस्था च्यातेकाछन्
अव मान्छे मान्छे विचको
घनिष्टता वाँकी छैन
मान्छेलाई मान्छेको मान्यता छैन
र्इर्श्याले
द्वशले
द्वन्दले
एकले अर्कालाई बिर्सी दिएकाछन्
हो त्यसैले हाम्रो शुन्दर जीवनको
आभा हराएको छ
नाता टुक्रिएको छ
फगत एक्लो बनेको मान्छेले
मान्छेको सीमारेखा नाघेपछि
भावनाका साघुहरु भत्किएका छन्
आस्थाका गल्लिहरु पुरीएका छन्

Bodh Raj Pant – Ma Master Hun

बोधराज पन्त – म मास्टर हुँ

सानो छँदा
पहाडबाट हिँउद झर्ने जति पनि खुट्टाहरु ढोगियो
जति सम्मानहरु बाँडियो
सबैले समवेत स्वरमा आशीर्वचन बोले
‘ठूलो मान्छे भएस बाबू, मास्टर भएस्’
म ठुलो मान्छे भएँ भइन Continue reading “Bodh Raj Pant – Ma Master Hun”

Kshetra Pratap Adhikari – Malai Chhodi Mero Chhaya

क्षेत्रप्रताप अधिकारी – मलाई छोडी मेरो छायाँ

मलाई छोडी मेरो छायाँ कतै झरेछ
तिमीसम्म आइपुग्दा साँझै परेछ

त्यसै कति बिते मेरा चिसा चिसा रातिहरु
तातो माया संगालेर खोजिरहें साथीहरु
वैंश छँदा नपुगेको Continue reading “Kshetra Pratap Adhikari – Malai Chhodi Mero Chhaya”

Bikram Subba – Ragat

विक्रम सुब्बा – रगत

रगतको आफ्नै मगज हुँदैन
दिमागका हरेक रेसामा रगत नपुगे
गिदी मर्ला र समाज बदल्ने
संघर्षको मार्गचित्र कसले सोच्ने?

रगतको आफ्नो आँखा हुँदैन
आँखाको नानीले रगत खान नपाए
दृष्टीहरू मर्लान्
र, स्वतन्त्र मानिसका अनुहार केले हेर्ने?

रगतको छुट्टै कान हुँदैन
कानका सबै अबयबमा रगत नपुगे
श्रव्यशक्ती मर्ला
र, मानिसको विजयी गीत केले सुन्ने?

आफ्नो ओठ पनि हुँदैन रगतको
आधरका हरेक सिरामा रगत नपसे
आमाका चुम्बनलाई
केले ममतामयी, ज्युँदो र न्यानो बनाउँने?

रगतको आफ्नो गला हुँदैन
पुग्दो रगत कण्ठमा सिंचित नभए
निर्जीव गलाले
मुलुकको मायामा
गर्विलो गीत कसरी गाउला?

रगतको आफ्नो हात पनि हुँदैन
देशबासीका सहस्र हातहरूमा रगत नपुगे
हातहरू पनि मर्लान्
र ठूठाजस्ता हातले हतियार समाउँदैनन्
अनि सिमानाका प्रत्येक गौँडामा
देशको रखवारी कसरी गर्ने?

कुनै किसिमको मुटु पनि हुँदैन रगतको
मुटुका अणुअणुमा रक्तकण नपुगे
मुटु पनि मर्ला
र आर्यघाट पुगेको मुटुले
सारा नेपालीको ढुकढुकी कसरी बोलिदेला?

फोक्सो पनि हुँदैन रगतको आफ्नो
फोक्सोका दुबै फप्लेटामा हर्दम् रगत नपुगे
फोक्सो मर्ला र मृत फोक्सोले
जातजातका मानिसले कसरी सास फेर्ने?

पाठेघर पनि हुँदैन रगतको
हरेक जवान युवतीका गर्भाशयमा
नित्य स्वच्छ रगत नपुगे
सृष्ठीको मुहान मर्ला
र क्रन्तीवीर जन्माउँने
मातृसपना कसरी पुरा होला?

रगतको हिँड्ने खुट्टा पनि हुँदैन
खुट्टाका हड्डी, नसा र मांसपेसीहरूमा
मनग्गे रगत नपुगे
खुट्टहरू मर्लान्
त्यसपछि त,
परिवर्तनको नयाँ क्षितिज टेक्न
इन्क्लाबी जुलुसमा कुन पाइला हिँड्लान् ?

Naresh Shakya – Sumnimalai

नरेश शाक्य- सुम्मिनालाई

ओ सुम्निमा !
मेरो मुटुभरिको अथाहअथाह चाह तिमीलाई
स्वीकार गर ल !

तिमी त फुलिसकेकी छ्यौ बैँसको हाँगामा
लालुपातेको जोवनसरह ढक्कमक
शारदीए घाममा
मुसुमुसु कौमार्य छरेर
तिम्रो लेकाली यौवन
मेरो नजरको प्यालामा
मदिरासरह छचल्किँदो छ
मेरो प्रेमको, हार्दिकताको
यो ग्रिटिङकार्ड
उपहारस्वरुप
स्वीकार गर ल !
मेरो मुटुमा बजिरहेको सङ्गीत
धिन्ताङ्धिन्ताङ्को
अविरल धुन मायाको
पयरहरु उन्मुक्त गतिमा
नाचिरहेछ स्वर लहरीमा पालामको
मेरो मायाको नजराना
कोसेली
हार्दिकताका साथ स्वीकार गर ल !
ओ लुङा !
हाम्रो बैँसको भाकाले
सुरिलो धुनले
पिरतीको नौतुम सनातन चाहनाले
ढाकोस्, गुन्जियोज वनपाखा
भञ्ज्याङ अनि चौतारी
हर मेलापात ल !

Yuddha Prasad Mishra – Jaagriti Aayo

युद्धप्रसाद मिश्र – जागृति आयो

भोका नांगा पीडितहरूको
पीडाको अब आयो आँधी
महल अटारी हल्लिन लागे
हिमगिरिको पनि टुट्यो समाधी

विलासितामा हुन गो हलचल
श्री सम्पत्तिकन लाग्यो ब्याधी
ठूला-ठालुका चम्चाहरू सब
गए हतासिन संगीनवादी

जनतालाई उठ्नै नदिने
जालझेलले पल्टा खायो
प्रतिगामीकन निष्कृय पार्दै
जीवित जागृत दुनियाँ आयो

(लहर १८।१९, २०४६)

Shikhar Arohan – Pariwartan

शिखर आरोहन – परिवर्तन

शहरमा आजभोलि
सम्साँझै बत्ति निभाउन थालिएको छ,
मानिसहरु झुण्ड झुण्ड भएर
ठड्याएका हातहरु क्रमशः तलतल गरिरहेछन्
हिजो
यही समय
विजय उत्सव मनाउन
यहाँ Continue reading “Shikhar Arohan – Pariwartan”

Deepak Jadit – Uchai

सानै देखि हल्लक्कै बढेको
उसको शारिरिक उचाई
उसैको आफ्नालाई बिझायो
आफ्नैले उसलाई होच्याउन
सानो दर्जा दिए
आफन्तले दिएको सानो दर्जा
उसलाई बिझायो
बिझेको मनले गमेर उसले
आफ्नाहरुलाई अवलोकन गर्यो
देख्यो Continue reading “Deepak Jadit – Uchai”

Kalanidhi Dahal – Madhuparka Madhu Jastai

कलानिधि दाहाल – मधुपर्क मधुजस्तै
(मधुपर्क माघ, २०६७)

तप्तपी मधुका थोपा तप्तपाएर तप्तप
मधुपर्क तिमी बन्छौ चेतना ज्वारको तप ।
बीसौँ हजार यात्रीका मुटुका धुक्धुकी भयौ
सिर्जना प्यारकास्तम्भ तिमी अनन्त अग्लियौ ।।
मौसमी तालमा कैयौँ छाल उच्छाल देखिए
उफ्रिए कति उन्माद मादकै साथ भेटिए ।
सबै मौसममा उस्तै कुस्ती खेली निरन्तर
विजयश्री तिमी पैरी रहेका छौ सधैँभर ।।
ताते पल्टाउँछन् पाना थोते चश्मा लगाउँछन्
नव उन्मेशीका गाना तिमीमै गीत गाउँछन् ।
आत्मको धुक्धुकी तिम्रै पानामा भर्न धाउँछन्
चोखो जिन्दगीको रन्को तिमीमै छर्न पाउँछन् ।।
बाह्र वर्ष विते एकसाथका जोड साथमा
नछिप्पी तर उस्तै छौ तरुना गाथगाथमा ।
भेटिए कतिका डोव कोरिएर पनि गए
इतिहास यहाँ कैयौँ च्यातिएर धुजा भए ।।
आँधी आए यता कैयौँ नारा सडकमा वहे
बलका बाहुली उर्ले निरीह न्यायमा रहे ।
निरीह न्यायको बत्ती तूफानमा पनि बल्यौ
अन्तर्मर्म सजाएर धप्प ! धप्प !! बलीरहृयौ ।।
निरन्तर जमेका छौ सानले मान गाजले
चेतना ज्वारका कुञ्जी पवित्रस्वाभिमानले ।
न कतै हल्लियौ दुब्लो पातलो पातझैँ भई
न कतै फेरियौ रङ्ग छेपारे जातमा गई ।।
सय पाँच भयौ ठेली फूलका पत्रपत्रका
करोडौँ वासना सुँघ्छन् अनेकौँ पलभित्रका ।
यो गौरव सधै गाथा, माथाझैँ अग्लिई रहोस्
सुख्खा जर्जरमा नित्य हिउझैँ पग्लिइरहोस् ।।
तप्तपी मधुका थोपा तप्तपाएर तप्तप
नानीदेखि बूढा वानी सम्म होस् फैलने जप ।
समाधि मग्न साधुका आँखाझैँ टल्किई रहोस्
मधुपर्क मधुजस्तै पवित्र रसमै वहोस् ।।