Bhojraj Baral – Aama Malai Pani Euta Chhuttai Desh Chahiyeko Chha

भोजराज बराल – आमा मलाई पनि एउटा छुट्टै देश चाहिएको छ

कोशी रिसाउदा अस्तित्व मेटिनेहरुलाई
सडकबाट कोशौ हिंडेर मात्रा छानो देखिनेहरुलाई
प्यास लाग्दा अरुको मूल ताक्नु पर्नेहरुलाई
पैरोले गाउँ नबगाओस भनी देवी देउता भाक्नु पर्नेहरुलाई

आजका नेपालीलाई नेपाल होइन थुप्रै छुट्टै देशहरु चाहिएको छ
आमा मलाई पनि एउटा छुट्टै देश चाहिएको छ

सगरमाथा र चीनाउने हिमाल पनि सिमानामै तेर्सिए
सिद्धार्थ भारत गएरै बुद्ध भए
सितालाई पनि बिदेशमै बिहे गरियो
अरनीको चीन गएर मात्रै चिनियो
राजा पनि हिन्दूस्तान बाट आएका रे
पशुपतीमा पनि बाहिरैकाले पूजा समाले

सबैलाई बिदेश सँग नाता गासेरै भलो भएको छ
त्यसैले आमा मलाई देश भित्रै बिदेश चाहिएको छ

गासका लागि वा बासका लागि
ऐश्वर्य खोज्न वा ऐश्वर्य लुकाउनका लागि
सके ज्ञानका लागि नसके ज्ञानकै निहुमा
बहादुरीका लागि वा बाध्यताको पिठ्युमा

सबैलाई जानै पर्ने त्यो बिदेश मलाई पनि चाहिएको छ

नेपाल होइन नेपाल भित्रै थुप्रै छुट्टै देशहरु चाहिएको छ
मलाई नेपाल भित्रै थुप्रै छुट्टै देशहरु चाहिएको छ

– London

Shiva Prakash – Asat Dristi

शिव प्रकाश – असत् दृष्टि !

म अहिले जहाँ छु
त्यसैलाई राम्रो मानिरहेको छु
राम्रोमात्र हैन,
अति राम्रो !
तर जहाँ सधैं
नराम्रोको खोजी भइरहेको हुन्छ
जस्तो कि
एटम बम !
अहिले म जहाँ छु
त्यसैलाई सुरक्षित मानिरहेको छु
सुरक्षितमात्र हैन,
अति सुरक्षित !
तर जहाँ सधैं मानवीय विनासको
उद्योग चलिहरेको हुन्छ
जस्तो कि
आणविक भट्टी !

Indra Kumar Sunuwar – Sancho Maya Ma

ईन्द्र कुमार सुनुवार – साचो मायामा

भन्थेऊ दुई मुटु एउटै हो
नमरे सम्म तिम्रै पेवा जस्तै
तिमी त बद्लेछौ थाहै नपाई
मेरो मुटु अनि म त छु उस्तै

साथ दिन्छु भन्ने तिम्रो बाचा
आधा बाटो नपुग्दै बिर्सिदियौ
प्रतिक्षामा तिमीलाई कुरी बसे
मसम्म आइनपुग्दै अन्तै मोडिदियौ

तिमीलाई देख्छु चिम्ले आखा पनि
मनै रमाउथ्यो तिम्रो कुरा सुनेपछि
मलाई रुवाएर तिमी हास्न सकेनौ
प्राप्ती के पायौ मेरो साथ छोडेपछी ?

चुडेऊ फूल फेरी नजोडिनेगरि
धमिरा लायौ कलीलो हागामा
छुटे पनि सम्झना गहिरो हुन्छ
जूनी भर लाको साचो मायामा

Anju Subedi – Parkhaai (A Love Poem)

अन्जु सुबेदी – पर्खाई ( A love poem)
आँखाहरु बिछ्याई रहें,उनी हिड्ने गोरेटोमा
मन मेरो ओछ्याई रहें ,आशाको उहि डोरेटोमा
चराहरु वास बसे ,सुन्य भयो बाँसघारि
नयनहरु चियाई रहें ,झ्यालबाट घरि घरि /

देख्दै Continue reading “Anju Subedi – Parkhaai (A Love Poem)”

Ashok Parthib Tamang – Anuhar Haru

अशोक पार्थिव तामाङ – अनुहारहरू

अनुहारहरू
मृगतृष्णाको रापमा जल्दै
तासको पत्ति फिट्छन्
एक्का, दुक्की, बास्सा अनि जोकर

लोभले च्याँखे थाप्छ रहरहरू
दाउ बल्झिन्छ घाउ भएर अतितहरू
पन्ना पन्नामा लिप्सिएका Continue reading “Ashok Parthib Tamang – Anuhar Haru”

Dr. Madhu Madhurya – Bigyapan

डा. मधु माधुर्य – विज्ञापन

नखुर्मुरुन्जेल
वीरताको भूमिकामा
कहालीलाग्दो भीरको बाटो हिंडेर
युग-युगान्तर
समयलाई/ संसारलाई तर्साइरहेका छौं
केहि फुटाइरहेका छौं / टुटाईरहेका छौं
कसैको अनुरोधमा
आफैलाई गिराइरहेका छौं

संदिग्ध बिज्ञापन झन् झन् फणा उठाईरहेको छ:
पित्तललाई सुन भनेर झ्याली पिटीरहेछ
हाम्रा यान्त्रिक / दिग्भ्रमित आँखाहरु टोलाईरहेका छन्
कांचलाई हिरा भनेर फलाकिरहेको छ
हाम्रा यान्त्रिक/ भुत्ते कानहरु चुपचाप सुनिरहेका छन्
अब सुनलाई सुन भन्न गाह्रो भो !
अब हिरालाई हिरा भन्न गाह्रो भो !
हाम्रै नेताको भाखामा
विज्ञापनले विश्व-मानचित्रमा
देशलाई अन्तै कतै देखाउने दुस्साहस गरिरहेछ
अब देशलाई देश भन्न पनि गाह्रो भो ?
पन्चामृत र सर्वत सुकाएर
विज्ञापन हामीलाई कोला-विष पिलाई रहेछ
हामी आमाले खुवाएको दूध बिर्सेर रमाईरहेका छौं
स्मृतिको दस्तावेजमा आफैलाई मेट्ने चेस्टा गरिरहेका छौं

जीवन-समापनका श्रृंखलाहरु छन्
विज्ञापनमा –
रंगीला आकृति / रातहरु छन्
मृत्युका आवाज/ छायाहरू छन्
सेक्स र नशाहरु छन्
कहाँ छन् विज्ञापनमा
फूलको स्पर्श र सुवास?
उर्लेको आस्था र साँचो प्रेमका तरंगहरु ?
देशभक्ति र मानवताका भावनाहरु ?

लौ हेर !
फेरि पनि बिज्ञापनको पर्दामा
आधुनिक भष्माशुरहरु
सल्बलाईरहेका छन्
देश सम्झेर आफ्नै पुर्पुरोमा
कतिखेर हातहरु बिसाउँछन्
थाहा छैन…..
आऊ
टुटेफुटेका हातहरु जोडेर
राम्रो प्रार्थना गरौँ |

Bibek Dulal Chhetri ‘Damak’ – Rahar Ko Lagi Rahar (Gajal)

विवेक दुलाल क्षेत्री “दमक” – रहरको लागि रहर (गजल)

रहरको लागि रहर पालेर के काम
आफूसग भएको खुशी बालेर के काम

प्रपंचको आवरणमा लुट छ सर्वत्र
जो देखियो एक एक गरी टालेर के काम

जो कोहीलाई कहा मिल्छ र प्रेम विरासत
विछिप्त सिउदोमा सिन्दुर गालेर के काम

पैसा कमाउन रहर कस्लाइ हुन्न र
तर कालो धन अगालो हालेर के काम

उस्को हत्या भो -”स्कुल सट्टा मन्दिर बनाएँन रे ”
अब हर आस्थाको धरोहर ढालेर के काम

नहिडेको बाटो हिड्न मन लागेको छ मलाइ
विवेकले अमुल्य समय फालेर के काम.

अस्तु

दमक ,झापा

Prakar Antar – Bishwas

प्रकार अन्तर – विश्वास
(Sent to Sanjaal Corps via Email)

१.
मलाई
आस्थाका बिम्बहरु मन पर्छ
फूलका पत्र-पत्रहरु,
त्यहाँ अडिएका शितका थोपाहरु,
बिहान उदाउने घाम
र त्यही शितको ऐनामा
त्यसको प्रतिबिम्ब !

मलाई प्रतिबिम्बहरुमा विश्वास छ
केही बिम्बहरु भयानक हुन्छन्
के भयानक हुँदैमा
अबिश्वास गर्नू ?
मैले देख्छु-ती छन्
र अझै हुनेछन्
गोधुलिको रक्तमुछेल आकाश
प्रभातको रक्तमुछेल आकाश
एउटा घाम डुब्दैछ
एउटा घाम उठ्दैछ
म देख्छु-ती छन्
मनमा सजाउनू र नसजाउनू
अर्को कुरा
मलाई विश्वास छ तिनमा
र तिनका प्रतिच्छायाहरुमा

२.
यो ढुकढुकमा सत्य !,
म बाँच्दिन पाप बोकेर
यो रामयुगमा सत्य !
बोल्दिन घुस खाएर
मलाई यो समयको सख्त प्रतीक्षा छ
लौ लैजाउ घाटतिर,
मान्छे मरेको छ
र उसको लासबाट
साँझमा यौटा अजिगंर निस्कियो ।
कस्ले लैजान्छ र ! घाटमा,
मान्छे मरेको छ।

Shreehari Luitel – Briddha Ko Spandan

श्रीहरि लुईटेल ‘दुःखी’ – बृद्धको स्पन्दन
(मधुपर्क जेठ, २०६८)

सुक्यो देह मेरो
मकैको ढोडसरी ।।
झर्‍यो पात मेरो
शिशिरको रुखसरी ।।
भए म आज किन
खोलाको बगरसरी ।।
लौरोको साथी भो
शरीर पनि भो लौरोसरी Continue reading “Shreehari Luitel – Briddha Ko Spandan”

Rakesh Karki – Nawa Barsha 2070

इन्जिनियर राकेश कार्की – नववर्ष २०७०

सूर्य जून ताराहरुले उज्यालो छरि
हाम्रो भूमिमा ल्याए नववर्ष २०७०
विदेशदेखि गोडाहरु समुन्द्र तरि
लौ आए मनाउन नववर्ष २०७०

हुन्छन् विवेकी हुन्नन् भ्रष्टाचारी
असल सोच देउ नववर्ष २०७०
डुबाउदैनन् देश कालोधन्दाले व्यापारी
लेनदेन सुपथ बनाउ नववर्ष २०७०

हुन्छन् दयावान हुदैनन् अत्याचारी
शुद्ध आत्मा देउ नववर्ष २०७०
हटाइदेउ लोभलालच कमिशनको भारी
कर्ममा विश्वास दिलाउ नववर्ष २०७०

संपूर्ण नेपाली मनमा प्रेम-सुधा भरि
शहर गाउँ आँगन आयो नववर्ष २०७०
सुख समृद्धि होस् देशले प्रगति गरि
बाँडिरहन्छ शुभ-कामना नववर्ष २०७०

Gopi Krishna Dhungana Pathik – Dherai Bhayo Maile Achel (Nepali Gajal)

गोपीकृष्ण ढुङ्गाना पथिक – धेरै भयो मैले अचेल।।।
(Source: मधुपर्क असार, २०६७)

धेरै भयो मैले अचेल गजल नलेखेको
त्यति नै दिन भयो सायद तिम्लाई नदेखेको ।

बात भन्नु मात भन्नु तिमी नै पो हौ कि
वर्षौंजस्तो लाग्छ किन दिन नभेटेको ।

तिम्रा बात तिम्रा मात सबै मेरा गजल
मलाई छल्ने चाँदले दाग किन नमेटेको रु

गुम्सिदिन्छन् भावना सब तिमी छाया पर्दा
चिसो भयो मनको गाँठो किन नसेकेको

Kamal Koirala – Asare Mahima

कमल कोइराला – असारे महिमा
(Source: मधुपर्क असार, २०६७)

चर्काे घाम कडा परेर जगमा सुख्खा छ सारा चीज
तिर्खाले मुख आँ… गरेर दिनमा सुक्छन् गराका बीज ।
सुख्खा भैकन वैलिएर नमरून् भन्दै फिँजाई दया
आयो फेरि घुमी असार महिना उल्लास बोकी नयाँ ।।
र्झछन् पर्वतबाट श्वेत झरना खोला र खोल्साहरू
देखिन्छन् हरिया वनस्पतिहरू उस्तै पहाडी तरु ।
पानीको भल बग्छ खेतभरि नै भिज्छन् सबैका गरा
आयो फेरि घुमी असार महिना उल्लास बोकी नयाँ ।।
धस्छन् हातहरू सिँगार्न धरती सङ्घर्ष ठूलो गरी
देखी पौरख त्यो किसानजनको गाथा कहन्छे चरी ।
जोती खेत हिलो भएछ धरती हो बीउ रोप्ने कहाँ
आयो फेरि घुमी असार महिना उल्लास बोकी नयाँ ।।
खेताला अघि नै तयार अनि ती जोत्ने र खन्नेहरू
खप्छन् घाम, झरी सही दुख सबै भोकै मरून् ती बरु ।
गाई गीत कहीँ, कहीँ छमछमी नाच्छन् असारे जहाँ
आयो फेरि घुमी असार महिना उल्लास बोकी नयाँ ।।
खोलाको जलले हिलो दबदबे पारिन्छ धर्ती जब
हेर्दै फाँटतिरै कसेर पटुकी सानी झरिन् ती अब ।
हाँस्दै काम गरी ठिटा अनि ठिटी बूढा र पाका त्यहाँ
आयो फेरि घुमी असार महिना उल्लास बोकी नयाँ ।।
नेपाली त्यो सपना दिमागभरि नै उब्जाउँछन् रासन
जुट्छन् पौरख गर्न मानिसहरू धान्नै छ यो जीवन ।
यस्तो कार्य हुँदै रहोस् झिलिमिली बर्सेनि नौलो यहाँ
आयो फेरि घुमी असार महिना उल्लास बोकी नयाँ ।।

Manoj Kafle (Mansoon) – Lama Lama Kesh Rasi

मनोज काफ्ले मनसुन – लामालामा केशरासी

लामालामा केशरासी सर्सिएर लुक्नखोज्दा
गाजलु ति नयेन तिम्रो तर्सिएर लुक्नखोज्दा

सरसर हावा बहिरहयो दुपटाले दाउ हेर्यो
छरपस्ट अंग छोड्यो घर्सिएर लुक्नखोज्दा

गर्जदा Continue reading “Manoj Kafle (Mansoon) – Lama Lama Kesh Rasi”

Dr. Khumnarayan Paudel – Antim Raat

डा. खुमनारायण पौडेल – अन्तिम रात

तिम्रो प्रस्थानपछि
जूनले कतै बिसाउनेछ आफूलाई
घामले उम्रिन बिर्सिने छ क्षितिजमा
अँध्यारो झन् अँध्यारोभित्र
साउती मात्र गर्नेछन् चराहरू
शोकाकुल पहाडहरूमाझ
बग्नेछ निशब्द एउटा नीरनदी
तिम्रो प्रस्थानपछि

तिम्रो प्रस्थानपछि
कोठाका हरेक भित्तामा
टाँगिनेछन् शून्यताका क्यालेन्डरहरू
सोफा, मेच र पलङहरूमा
लम्पसार पर्नेछ गहन रिक्तता
कोठाको हरेका कुनाबाट
चियाउनेछ मौनताको निरीह अनुहार

तिम्रो प्रस्थानपछि
अडिने छैनन् आँखा
पुस्तकका पानाहरूमा
देह, सडक-घर, घर-सडक गर्ने
एउटा सटलबस बन्नेछ
मनभरि बास बस्नेछ एउटै उदास ऋतु
झर्नेछन् इच्छाहरू भईभरि
र्झछन् जसरी-
शरदमा म्यापलका पातहरू

अडिनेछन् घडीका सुइहरू
दिक् र काल निर्वासित हुनेछन्
तिम्रो प्रस्थानपछि

Komal Shrestha Malla – Rojai

कोमल श्रेष्ठ मल्ल – रोजाई

सडकमा
सचेत वा अचेत पदचालहरु
अनि
धर्ती प्रलयका भावना
देखेर ताराहरु जुन संग जिस्किँदै
अन्धकार धावा गर्जन्छन

बादलको तँछाड मछाडमा
बर्षा पन्छिएर
पवन जुहारी खेल्दै
नतमस्तक भैरहन्छ
बेदनाको बाढी पहिरो
पहाड भोगेर
किरण ?
समथर फाँटहरु
चिच्याउदै चिच्याउदै
कुस्तीमा हिमाल छेक्न
नटुङ्गीने फन्को मार्दैछ ??
जलनका विश्वास
आ आफ्नै परिधी बिर्षेर
टुक्कीमा धिप धिप गर्दै
बिभत्स ..
हारमा
छलाङ मार्दै
विजय उत्सब
कल्पनामा दौडाउदै
मात्र बतासे सपना भोगी रहेछ
बन्द गतीको मती
अन्त्यको ज्योति
हात काटेर
काध भाचेर
अनादरका लाचार भारमा
मात्र मृत्युको यात्रा
रोजी रहेछ ?

Shreeshisha Rai – Mulghat Yatra

परेलाको स्याउलाले छोपिएको आँखा हो भने
यात्राहरु उस्तै पनि देखिन सक्छन्
कपालले ढाकिएको आँखा खोलिहेर
अवका सवै यात्राहरु नयाँ हुन्
वाह्रमासे भुईचालोले रन्थनिएर
पश्चिम फर्किएको त्रि्रो सिकुवामा पनि
घाम यसरी खस्यो कि
यो विहान त्रि्रो जिन्दगीकै नजीर बनेको छ

अवको यात्रा हिड्न
रुपान्तरित पदचाप हुनुपर्छ किन भनिरहनु मैले
पाईलाको सापेक्षता मुलघाटसँग छ भन्नु पनि किन
दिनको यो सुरुवातले गरेको सप्रसङ्ग ब्याख्यालाई
हु वहु उतार्दा पनि र्छलङ्ग हुन्छ
कि त्रि्रो शीर अर्थात मुलघाट पुग्न
पहिलो पाईला दक्षिण फर्किएको हुनुपर्छ

सपाङ्ग फड्काहरु हुँदैनन् अव
तमोरलाई जोड्ने पुलमा घुम्तीहरु भेटिनेछन्
पुग्नकै लागि तिमी र जीवन भनीसकेपछि
नाकले टेकेर पनि हिँड्नैपर्छ
असामान्य यात्राका सामान्य ध्रुवहरु हुन् यी
नाक भईमा टेकिँदा मुखमा आउने माटोको स्वाद
दुर्गम गन्तब्यको पक्षमा पानीको तरकारी हुनसक्छ
त्यसवेला त्रि्रो भान्साकोठाका सवै टोकरीहरुवाट
नुन र मसलाहरु रित्तिनेछन्

अलिकति माथि हो भने
ट्याक्सीको वगरलाई सम्याएर सोई ढोले सोई नाचीरहेको
या जुलुसमा सडक उम्लीरहेको भएपनि
चौक र उभौलीको सिमानामा कर्फ्यु लाग्छ
उकाला र घुमाउराहरुको प्रक्षेपणले तिमी
भेडेटार पुग्दै मुलघाटमा उभिएको भन्छौ भने
माथिल्लो पट्टीको ओरालोमा त्रि्रो टाउको ठोक्किनेछ

अलि तल
युगको पिलरमा लेखिएको छ- शताब्दी किलोमिटर
तिमीलाई नजिक देखेर बजाज डिस्कभरी हर्न बजाउँछ मुलघाट
दुरि पढ्न नजानेर हतार दौडन थाल्यौ भने
यात्राको पुर्वी आँगनमा अव समवेदना खस्नेछ
शब्द नफुरेको असह्य छटपटीमा मैले
श्रीमतिको एक भोल्ट म्वाई खाएर
कविता पुरा गर्न खोजे जस्तो
तिमी उठेर खोच्याउँदै पुग्नुपर्नेछ मुलघाट
अनि र्सलक्कै देखिनेछ गणितमा
तिमीदेखि मुलघाटसम्मको दुरि
र मुलघाटको उचाई

Sulochana Manandhar – Suryodaya

सुलोचना मानन्धर – सूर्योदय

उठें,
खोजी गरें उज्यालोको।
क्षितिज-
परैबाट मुसुक्क हाँसी
सकी नसकी।
प्रसव पीड़ामा रहिछ ऊ – बिहानै देखी।
कस्तो थियो पीड़ा कुन्नी!
रक्ताम्मे भई क्षितिज – हेर्दा हेर्दै।
सृष्टीको पीड़ा
सर्दै सर्दै आयो ममा पनि
* आमाले सन्तान जन्माउन आँटिछ।
ओहो! क्षण भरमै जन्माई सकिछ
सूर्यलाई।
हेर्दा हेर्दै
एउटा ज्योतिर्पुञ्ज
उज्यालो छर्दै छर्दै फिंजिईसकेछ आकाशभरी
कति छिटो हुर्केछ सूर्य!
ज्योतिर्मय भयो संसार।
बुढ़ी परममाता –
ती जगज्जननी
आँफै धाई बनेकी रहिछन्!
सन्तुष्ट भई मुस्कुराइन् ती पनि
बाल सूर्यको जन्ममा
अनि
जन्माउनु र जन्मिनुको पवित्र पीड़ालाई
पोको पारिन् अनुभवी हातहरुले
र लुकाईदिइन् सृष्टीको एउटा खोपामा
जतन गरेर।
बाल सूर्यकी सन्तुष्ट आमालाई
बधाई भन्नै बिर्सेछु मैले
मनमा गुञ्जीरह्यो एउटै ध्वनी
“ॐ सूर्याय नमः”

Bimal Pradhan – Sunami

बिमल प्रधान – सुनामी

डगमग सागरका उचालिएका हाथहरुले
मानिसका खिलोउनाहरु हुताएको देखें
पछारिएको अट्टालिकामा प्वाख उम्रिएर
य्त्र तत्र छ्रिएको शरीर देखें
शान्ता सागरको छातीमा उम्लिएको स्तन्हरुमा
योउवन Continue reading “Bimal Pradhan – Sunami”

Narnath Luitel – Holi Ka Dui Goli (Nepali Byangya Kabita)

नरनाथ लुइँटेल – होलीका दुई गोली(ब्यङ्ग्य कविता)

एक

छताछुल्ल पोखिएछ फागुनको रङ्ग
अङ्गभरि रङ्ग छरी के पर्नु खै दङ्ग
नेता भने उभिँदा छन् आफ्नै हुर्मत खोली
जनताको भावनामा कति खेल्छौ होली ?

दुई

हाम्रै रगत निचोरेर पिच्करीमा हाल्यौ
हाम्रै आशा आकाङ्क्षामा हिलोमैलो फाल्यौ
टुक्रा पार्दै लुछिरेछौ हाम्रो अङ्ग पोली
कैलेसम्म खेल्छौ नेता फागुनको होली ?

०६६ फागुन १६, (फागु पूर्णिमा)
कलङ्की, काठमाडौँ

Gandhi Raj Kafle – Tayar Chhu Ma

गान्धीराज काफ्ले – तयार छु म !
(मधुपर्क २०६६ मंसिर)

आज म मेरो मन
खण्ड-खण्ड गर्न तयार छु !
सर्वाङ्ग मनमा
मेरो विश्वास
अनायास टुट्यो
अब चिटिक्क चिटिक्क परेका
मनका टुक्राहरू बन्छन्
खण्ड-खण्ड नबनी
अब बन्दैन मेरो मन अखण्ड
सङ्क्रमणकाल हो
अलिकति संयम बनेर हेर
नियाली राख
धमिलो मन सङ्लिदै छ
पूरै सङ्लिन देऊ
बन्न देऊ
सुन्दर-सुन्दर खण्डहरू बन्न देऊ
सुन्दर खण्डहरू नबनी
मेरो मन
अखण्डरूपले सुन्दर बन्दैन
निर्भाव दृष्टिले हेर
हेरी राख
मेरो मनको पहिरो
मेरो मनले नै थेग्छ
म मेरो मन
खण्ड-खण्ड गर्न तयार छु !
-सुकेधारा, काठमाडौँ