Lucky Chaudhary – Madhuparka Timlai Subhakamana

लक्की चौधरी – ‘मधुपर्क’ तिम्लाई शुभकामना !
(मधुपर्क भदौ , २०६७)

मधुपर्क तिम्लाई मेरो, मुरीमुरी छ बधाई ।
जारी रहोस् अनवरत्, साहित्यिक तिम्रो लडाइँ ।।
बयालीस वसन्त पार गरी, त्रिचालीस लाग्यो ।
वाङ्मय क्षेत्रको श्रीवृद्धिमा, सबलाई नाघ्यो ।।
अझ लम्क अगाडि, नथाक क्यै गरी ।
जुध्नु छ तिम्ले, निरन्तर अगाडि बढी ।।
लाखौँ पाठक तिम्रा, शुभचिन्तक जो छन् ।
तिम्लाई पढी गर्छन्, एक अर्कासँग मन्थन ।।
धेरै तिम्ले गर्‍यौ, अझ धेरै गर्न बाँकी छ ।
तिम्रो ज्ञानवर्द्धक खुराक, हाकाहाकी छ ।।
तिमी नै हौ अगुवा, साहित्यिक फाँटको ।
नगर्नु है भेदभाव, कुनै जातिवादको ।।
तिम्रा पथप्रदर्शक बढून्, अनगिन्ती ।
निडर, निष्पक्षी बन, गर्छु म बिन्ति ।।
नलागोस् दाग कुनै, घृणा र पक्षपातको ।
सबको मनमा बस्नु, नगर्नु काम विश्वासघातको ।।
समाज बदल्ने अभियान तिम्रो, शिखर चुमोस् ।
क्यै गरी तिम्रा साहस, आँट, कदाचित नगुमोस् ।।
मैदानमा एक्लो खेलाडी, नठान्नु है तिमी ।
अरु पनि छन् पछाडि, यो बात जान्नु है तिमी ।।
तिम्ले बाटो बिर्से, अरु अगाडि बढ्लान् ।
तिम्रो एक लापरवाहीले, तिम्रै बुइ चढ्लान् ।।
तिम्रो शान, मान, विरासत, गुम्ला नि
तिम्ले चुम्ने ताज, अरु कोही चुम्ला नि
लाखौँ तिम्रा सिपाही छन्, कदाचित नडराऊ ।
सबको मन जिती, करोडौंमा आफूलाई पुगाऊ ।।
न थाक, नलेऊ विश्राम, गर हरदम सामना ।
सगरमाथा शिखर चुम, यही छ शुभकामना ।।

– धनगढी, कैलाली

Asha Gurung – Euta Sankalpa

आशा गुरुङ – एउटा संकल्प

म हिंड्न खोजिरहेकी छु तर कतै बिच बाटोमा आफू हराएजस्तो
म पोखन चाहन्छु आत्मबाटै तर म सकिरहेकी छैन
म आकाशमा खुल्ला सयर गर्ने प्रयास गर्छु
तर चुम्बक झै एकैठाउँ टाँसिरहेजस्तो म चल्नै सक्दिन

म आँफैलाई थाहा छैन के भैरहेको छ मलाई
कसैले अठ्याइरहे जस्तो, कसैले घाँटी निमोठिरहे जस्तो
म आँफैभित्र उकुसमुकुस हुन्छु तर ब्यक्त गर्न असमर्थ छु
म केहीसँग अल्झिरहेजस्तो,कसैको सहाराको पर्खाइमा छु

तर वास्तबमा म आँफैभित्र अल्मलिरहेकी छु
त्यसैले आँफैसँग भित्रभित्रै आफ्नै लागि लँडाइ गरिरहन्छु
म चाहँदिन म त्यही दोभानमा बाँचिरहुँ
म चाहँदिन त्यही त्रिबेणीहरुमा आफुलाई घोचिरहुँ

म निस्किन चाहन्छु त्यो भयाबहबाट
र राख्न चाहन्छु आफुलाई बिशाल आकाशको छातीभित्र
जहाँ म केबल सिमित हुँदिन म भित्रै जसरी म थिएँ
त्यसैले सकिनसकी धकेल्छु आफुलाई सकारात्मक सोचहरुसगैँ
अन्तत बिजयी पनि हुन्छु आशाहरुको नौलो किरणहरुसगैँ

जहाँ म फुल्न सक्छु,फक्रन सक्छु बिस्तारै भएपनि
म पोख्न सक्छु मेरा भावनाहरु स्वतन्त्र रुपले
जसरी चराहरु उड्छन निस्चिन्त आफ्नै वेगमा मनपरी
म बग्न सक्छु अबिरल नदीजस्तै एकैमासमा
जसरी यसको कसैलाई कुनै प्रश्न छैन,गुनासो छैन न त प्रतिकार नै

फेरी पनि मैले घचेटेँ आँफैलाई त्यो कल्पनाको संसारमा
जहाँ सपनाहरुको बास छ, जहाँ सिर्जनाहरुको भण्डार छ
जहाँ म डुबिरहन सकुँ,घोत्लिरहन सकुँ र ब्यक्त गरिरहन सकुँ निरन्तर
लीइ सुन्दर्,सभ्य अनि सन्तुष्टिको पाठहरु अबका बाँकी दिनहरुमा

बिचलित नहुँ म कहिले त्यो अन्धकारको बाटोहरुमा
म हुनेछु मेरो विश्वाशहरुको साथमा हरेक मोडहरुमा
जसरी यसले मलाई साथ दिरहनेछ,
जिउने हिम्मत म भित्र जगाइरहनेछ ।।

इजरायल

Pravin Rai Jumeli – Euti Aama Ko Smriti

प्रवीण राई जुमेली – एउटी आमाको स्मृति

जीवन र जगतमा विमर्श गरिने सफलता र सभ्यताका हजार थोकहरु छन्
आफ्नै सन्तानका कुकृत्यहरुको लेखाजोखा गर्दै हिंड्ने अनेकौं मुखहरु पनि छन्
हतार पैसा अहँकार र आत्मालापहरुले Continue reading “Pravin Rai Jumeli – Euti Aama Ko Smriti”

Narad Bajracharya – Bhabisyawani

नारद बज्राचार्य – भविष्यवाणी

सुन
म भविष्यवाणी गर्न गइरहेछु
म भविष्यवाणी गर्न गइरहेछु
म भविष्यवाणी गर्न गइरहेछु

चर्का आवाजहरु
कतै गायब हुनेछन्

उठेका हातहरु
सम्म्याइने छन्

दगुरेका पाइतालाहरु
ताछिनेछन्

मन्दिरमा मात्र
पुजारी पुजिनेछन्

सुन
तिमी जो हुनुपर्छ भन्थ्यौ नि
त्यो हुन्दैन
जो नहुनु पथ्र्यो भन्थ्यौ नि
त्यहि हुनेछ

र, लामो समयसम्म
त्यो नहुनुपर्ने
भएर – फैलिने छ
फैलिने छ
फैलिने छ
र,
फुट्नेछ ।

कुलेश्वर, काठमाडौं

Bishnu Nanda Chamling – Pakhuri Sipma Halhali Jindagi (Nepali Gajal)

बिष्णु नन्द चाम्लिङ्ग – पाखुरी सीपमा हल्हली जिन्दगी (गजल)

पाखुरी सीपमा हल्हली जिन्दगी ।।
आतुरी मातमा तल्तली जिन्दगी ।।

बातमा प्यासले खोज्दथे पोखरी,
सम्झियो माथले कल्कली जिन्दगी ।।

माधुरी मातमा Continue reading “Bishnu Nanda Chamling – Pakhuri Sipma Halhali Jindagi (Nepali Gajal)”

Bhupin Byakul – Shabdakosh

भूपिन ब्याकुल – शब्दकोश

मृत्युले कला भरेको तुइनमा अल्झिएर
कर्णाली पारि पुगेपछि
सबैभन्दा गरिब महसुस गर्छ – शब्दकोशले

कर्णालीमा शब्दकोश
केहि पानाहरु खाली छोडेर
प्रकाशित कुनै वैरागी किताबजस्तो लाग्छ
जहाँ नछुट्नुपर्ने धेरै कुराहरुसंगै
छुटेको छ कर्णालीको नाम
अथवा कर्णाली
त्यही वियोगीकविजस्तो लाग्छ
जसले आफ्नै आँखाअगाडी
कविताले आत्महत्या गरेको देखेको छ
अथवा त्यो समयजस्तो लाग्छ
जसले देशलाई अश्लील गालि गरिरहेछ !

यो शब्दकोश
जसमा अर्थको चमक हराएका शब्दहरुमात्र छन्
यो शब्दकोश
जहाँ प्राण उडेका खालीखाली पृष्ठहरु छन्
कसरी थाह पाउँछ
कि कर्णाली
कति ज्यालामा भोकभोकै कालापहाडमा भारि बोक्छ ?
कसरी ज्यान दाउमा राखेर
विलासीहरुको लागि यार्सागुम्बा टिप्छ ?
कति लामो लाइन लाग्छ खाद्य डिपोमा
सात किलो चामल वा एक पोका नुनका लागि ?

कसरी दशैं मनाउँछ
रित्तारित्ता मदुसहरुबाट हावा झिकेर ?
यो शब्दकोश
जहौँ अर्थको टलक हटाएर शब्दहरुमात्र छन् !

निश्चित छ
शब्दकोशको कुटिल सम्पादक
उसलाई कर्णालीको गीत सुनेर कुनै खतरा छैन
अझैसम्म लागिरहेकै छ उसलाई
कर्णाली एउटा असफल गायक हो मुक्तियुद्धको
र उसको सफलता
केवल करुण रसका उदास गीतहरु गाउनुमा सीमित छ !

कर्णाली
के तिमी चाहन्नौ
कि तिमीले गाइरहेको दुक्खको गीत
पृथ्वीले सुन्ने अन्तिम शोक्गीत बनोस्
र अब त्यस्तो शब्दकोश लेखियोस
जहाँ तिमीले
जीवनका किनाराहरुमा
भोकका लहरहरु लेख्नुनपरोस
अभावका लहरहरु लेख्नुनपरोस

Bikram Subba – Daahine Shakti

विक्रम सुब्बा – दाहिनेशक्ती

भ्यालेन्टाइनको रातो थुंगाका ओँठले
मेरो निँधारको स्वाभिमान चुमेर
तिमीले मायाको वीउ छरिदिएपछि
मेरा मनका पातहरूमा टेकेर
जीवनमा मायाको भुवैभुवा फुलेकोछ

मेरो ओँठका किरणहरू चुमेर तिमीले
मुस्कानमा प्राण हालिदिएपछि
दुई अधरका तरंगहरूमा
मनमोहक रंगीन ईन्द्रधनुष फलेकोछ

चुमेर तिमीले मेरा आँखाका भञ्याङहरू
सुन्दर दृष्टिका वेर्नाहरू सारिदिएपछि
मेरा हरेक नजरका हाँगाहाँगामा
पिपिरी पात बजाउँदै प्रेमपालुवा हल्लिरहेकोछ

मेरा कानहरू सरगम सप्तकले चुमेर
तिम्रो बोलीको भायोलिन-तार रेटिदिएपछि
मेरो रगतमा लिखित नोटेशनका धूनहरू
सिम्फोनीको भाषामा प्रेमसागर उरालिरहेछन्

मेरा हत्केलाका भाग्यरेखाहरू चुमेर
तिमीले पिरतीको उर्जा हालिदिएपछि
मेरो शरिरको हरेक आलो अंगप्रत्यंगमा
माया नै मायाको विजुली दगुरिरहेकोछ

मेरो यात्राका लक्ष्य चुमेर तिमीले
ढुकढुकीको अविरल पदचाप भरिदिएपछि
मायाको सगरमाथामा
प्रेमको झण्डा रोप्न यी पाइला उठेकाछन्
हर मोर्चामा मेरो अजेय तागत भन्नु
मभित्र तिमीले भरेको प्रेमशक्ती रहेछ
यही शक्ती मेरो दाहिने भएपछि
हरेक मोर्चामा हाम्रो प्रेमको
विजयी ध्वजापताका फर्रफराईरहेछन् ।

B J Bantawa Rai – Aba Mera Santan Haru Jaagi Sakeka Chhan

बि.जे बान्तवा राई – अब मेरा सन्तानहरु जागीसकेका छन

शान्ति माग्दा घोक्रो सुक्यो
दुख्न पनि कति दुख्यो
यहाँ पुकार सुन्ने बहिरो छ
चाल्नै हुन्न पाईलाहरु
जताततै पहिरो छ,,
त्यसैले मलाई समादृत हैन
अब बिस्वयुद्द देऊ
किनकी मेरा लागी चुहिंदै गरेका
दुषित रयालहरु सुकाउनु छ
मेरो खारो खन्नेहरुलाई
झुकाउनु छ,,,

झिल्को
झिल्को हुँ म
यदी यो झिल्को नभए
फोकलैंडको जितले मेरो सम्झना गर्दैनथ्यो,
त्यसैले म माँग्दिन, अब म मगन्ते हैन
अर्काको बुईमा चढेर बन्दुक चलाउदिन
अरु जस्तो
मलाई हत्केलामा राखेर खेलाउने कोसिस नगर

भयो
मेरा सन्तानहरुले अरुलाई जिताउदै
अरुलाई जितको माला पहिराउदै
मेरासन्तानहरु,
निशानाबाट ढाल हुँदै युद्द सिकेको
अब म फर्काउदै छु, मेरो सन्तानहरुलाई
आफ्नो हड्डीको रक्षार्थ
मेरा जरा कुह्याउनेहरुको बिरुद्द
मेरा सन्तान तुह्याउनेको बिरुद्द लड्न
मलाई बिस्वले देखेको छैन तर
तर मेरा सन्तानहरुले बिस्व देखेका छन
तातो बम र बारुद भित्र हात सेकेको छन
कहाँ सेकेनन भनन,,,,,
कोसोभो?? कार्गिल??? बर्मा???अफ्गानिस्थान??
मैले के देखिन सोधन मलाई,,,,
मैले छिमेकी हुनुको नाता मेरो भएर
मेरो धर्म निभाउँदा मेरै सन्तानलाई
मलाई मार्न सिकाउछौ, मेरो सन्तानहरु
तिमीहरुको खप्पर फोर्छन
तर म तर मेरो बिरुद्द लड्दैनन
नत्र मेरो ईतिहाँस खोतलेर हेर,
मेरो छोरो बलभद्र अफगानिस्स्तान सम्म
पानी पिउँदै मेरो नामको, मेरो शानको
मेरो रगतको लागी लडेको थियो
अब मेरो छातीभरि मेरै बलभद्रहरु छन
मेरै भक्ती थापाहरु छन।
म अब शान्ती माग्दिन
किनकी माग्नेहरु अपाङ्ग हुन
म अपाङ्ग हैन,

मेरो जराको रस पिएर
बोसो पलाएका ए! काला गोब्रेकिराहरु हो,
मेरो शिरमा उभिएर मेरो बिभिन्न
अमुल्य रत्न चोरी
फोहोर म तिर फ्याँक्ने ब्वाँसोहरु
अब तिमीहरु सँगको त्यो मेरो सम्बन्ध युद्दको
मैदानमा हुनेछ।
म अब एनरिको फर्मी जन्माउँदैछु
तर हिटलर जस्तो पतनशिल हैन
मेरो आँगन पेन्टागन, हिरोसिमा
र नागासाकी जस्तो जलनशिल छैन
नत्र हेर, मेरा घर आँगनहरु
यहाँ दैनिक रुपम जल्छ,, ढल्छ,,, बल्छ
तर,,,,,,, तर,,,,,,, तर
कहिल्यै सकिदैन
जलेर
बलेर
ढलेर
त्यसैले अब बुझ
गोब्रेकिरा र ब्वाँसोहो
मेरो घर र आँगनलाई
सुरक्षित राख्न ग्रेटवाल लाउन पर्दैन
पानीमरुवाहरुले, अर्काको बुइँमा चढ्नेले
बन्दुक चलाउँदा पिल्सिन्न मेरा पर्खालका चर्महरु
तिमीले जुनै रुपले ल्याउ मेरो पतनका लागी
छोड्दैनन मेरा सन्ताहरुले आफ्ना धर्महरु,

कुदृष्टी नलगाउ ! निदाएका मेरा मेची र कालीलाई
नचलाउनु,,, नब्युँझाउनु
बगाउनेछन सोहोरेर सिनित्तै
खोंचमा कोचेर तिम्रा शिरमा बजार्ने छन
दण्डित बञ्चरोहरु।

त्यसैले नछुनु मेरो चौघेराहरुलाई
तिम्रो खप्परलाई निशाना बनाएर
ग्राण्ड क्यानिन रुपी शिलाहरु
खस्नेछन तिम्रा टाउकाहरुमा
त्यसैले नछुनु, छुने कोशिषनै नगर्नु
तिम्रो शरिर सिलौटोको गोलभेंडा नबनोस्
फट्ट फुटेर छरपष्ट नबनोस तिम्रो
बिस्तारबादी आन्द्राहरु।

धेरै देखे तिम्रो राजनिती कुहिएको
गन्धे, थोत्रे, घिन लाग्दो,
म अब मैकिया वलीको सिद्दान्त
पढाउनु छ,मेरा सन्तानहरुलाई
तिम्रो ढुँडीपरेको राजनितीको बिरुद्द
तिमीले रोपेको राजनिती
मेरो शरिर बाट खौरिएर फाल्नु छ।
मेरा सन्तानहरु अब तिम्रो अन्यौल राजनितीभित्र
कैद हुने छैनन, सजिने छैनन,
बैचारिक कलहमा गाँजिने छैनन

लड्नेछन जो आएपनि
चारै दिशा कालो बादल छाएपनि
अल्बर्ट आईन्सटाईनले झैं
आफ्नो सिद्दान्त लुकेर लेख्ने छैनन
हारको दस्तावेजमा सहीछाप गर्ने छैनन,

मेरो शिशुकक्ष भित्र
थुप्रै हुर्किदै छन,
नील्स बोहर,
सिगमण्ड फ्रायड,
बर्नल बाल ब्राउस,
मेडम क्युरी अन्य थुप्रै आर्क मिडिजहरु,
हैन भने किन लाग्छन म्याग्सेसे का खातहरु,
किन भरिन्छन म्याग्सेसेले मेरा सोकेसहरु,
म्याग्सेसे दिने र दिलाउनेहरु
अन्धा छैनन,
मेरा सन्तानका कला कौशल
अनी शुरता सँगै कैयौं भिक्टोरिया क्रसहरु
त्यतिकै सजावटका लागी झुण्ड्याइएका होईनन,
मेरो पृष्ठभुमीलाई च्यातेर हेर! ब्वाँसो हो
गोब्रेकिरा हो,

त्यसैले

खबरदार! अब तिमीहरु मेरो
शरिरमा कुदृष्टी लगाउने कोशिष नगर
अब मेरा सन्तानहरु जागीसकेका छन/
अब मेरा सन्तानहरु जागीसकेका छन//

बैसाख १५ २०६७

Bishesh Guragain – Bisthapit

बिशेष गुरागाईं – बिस्थापित

सोचाइका फाँटहरु
धाजा फाँटेका गराजस्तै
किन पत्र पत्र चिरिएका छन् तिम्रा
छिमेकीले मिचेको साँधजस्तै
किन साँघुरिएकोछ
किन फैलन सकेनन पंख फैलाउँदै
उढ्ने चराका एक हुल बथान जस्तै भएर

हाम्रा रहर बिगत भन्दा चुलिएका छन्
हाम्रा सपना हिजोका भन्दा स्वदिला भएका छन्
ईच्छा फैलिएर सगरमाथा जित्ने होडमा लागीसके
तिमी उही पुरानो सोचको धरहरा उभिइरहेकाछौ
आजको आजसँग बेमेल भएर

समयसँगै नजर फेरिनुपर्ने
परिष्कृत हुनुपर्ने बिचार
चुलिनु पर्ने ईच्छा
अवतरित हुनुपर्ने नौलो आयाम रहरको

भुमंडलिकरणको रहस्य भित्र
साँघुरिएको समयले
डायनोसोर र साङ्लोको किम्बदन्ती पछ्याउँदै
अर्को इतिहास स्थापित नगरोस्
आजको आजले तिमीलाई बिस्थापित नगरोस् ।

Rupesh Rai – Chitta Kina Bujhdaina

रुपेश राई – चित्त बुझ्दैन किन

कुन्नि किन,
बालक छँदा ‘देवता’ले
सुनाएका उखानहरू,
‘ममा’ले दिएका उपदेशहरू,
काँड़ा उमारेर शरीरमा
कुत्कुत्याउँथ्यो इच्छाहरू। इच्छाहरू,
सुप्त होइन,
सन्निपातजस्तो। अनाम वेस्वाद।

वेस्वाद पास्नी गरेर इच्छाले मनको
चित्त बुझाउन सकिएन। सकिएन सनतुष्टी पाउन
अखानो पारेर छोड़ेको ‘वच्चा’जस्तो
सड़कमा चित्त बुझाउन व्यस्त दुनियालाई
‘ममा’ भनेर/ ‘देवता’ भनेर।

भनेर कसैलाई,
चित्त बुझ्दैन। बुझोस् पनि किन!!
‘वाद’हरू आआफ्ना झोलामा
‘कपट’ बनेर ठह्रै भइसके ‘तेस्रो ववश्व।

विश्वभा अब चित्त कस्को बुझ्ला र ???
यै चित्त बुझाउन,
‘सुङ्गुर’ले जून चियाउन थालेको छ। ‘सम्बन्ध/साइनो’
लजाउन छोड़ेको छ। गाउँघरमा सहरमा, कुनै एउटा
‘अँध्यारो कोठा’देखि ‘उज्यालो आगन’सम्म।

आगनसम्म साँगुरिएर
डल्लिएको छ व्यवहारिक्ता,
खस्किएको छ सौहार्दता, सभ्य समाजमा। समाजमा,
कर्के आँखा’हरू इर्ष्या च्यापेर,
हाँक्छन् फुर्सदका गफहरू
प्रदुषित चित्त बुझाउन,
खल्लो मानदै मानवता।

मानवता, कहिले मलामी भएर,
कहिले जन्ती भएर
सामाजिक बनेजस्तो गरी,
नाली ओह्रालो बारी र कान्ला हुँदै
बहुलट्टी भएर, स्वास-प्रस्वासमा बहिरहन्छ !!

दार्जिलिङ

Kusum Gyawali – Tul Haru Ko Deshma

बस्तीको साझा चौतारीमा
अर्को तुल झुण्डयाउन नपाईने चेतावनी लेखेर
भर्खर झुन्ड्याइएको छ
सहअस्तीत्वको नाममा एउटा अर्को नयाँ तुल
गिट्टीसँग कुटिएका हातहरूले
चियाका मुनासँग चटक्क टिपिएका यौवनहरूले
भोकमरीले थाकेका पेटहरूले
कहिल्यै भेटन नसक्ने उचाइमा
झुण्डिरहेका हुन्छन्
हात, यौवन र पेटका पक्षमा लेखिएका तुलहरू

भोकाहरूको पक्षमा टाँगिएका महँगा रङ्गनि तुलहरू
लेखिन्छन् पेट काटेर दर्जनौ भोकाहरूकै
शहरका तुलहरू
भोकका कुराहरू मात्र उठाउछन् माथिसम्म
भोक मेटाउनका लागि भोको मान्छेको
लेबि, कर वा रोयल्टी तिर्दैनन् तुलहरूले
यी सत्ताका तुलहरूको विरूद्ध
यी तुलका सत्ताहरूको विरूद्ध
किन बोल्न पनि पाईँदैन हाकाहाकी
गुनासो पनि छ वस्तीहरूको

द्रौपदीको पक्षमा लेखिएका अग्निवर्षी तुलहरू बनाउन
थाहा छैन कहिलेसम्म नाँगिरहनु पर्ने हो
थप कति पारिजातहरूले
लेखेर छात्तिमा नागरिक सर्वोच्चता
हरेक वस्तीका चोकहरूलाई
आफ्ना टाँगमुनि हाल्नुमा
गौरव गर्छन यी राता पहेँला तुलहरू
किन कसैले बोल्ने साहस गर्दैनन
यी तुलका कलाहीन नाटकको विरूद्धमा

क्यामेराका अगाडि पर्छन यी तुलका अक्षरहरू
छेकिन्छन् अक्षरभित्रका दृश्यहरू
झुण्डिएर प्रायोजित डोरीहरूमा
तुलका अक्षरहरूमाथि पर्छन
तल पर्छन अक्षरका भावनाहरू
तुलले जोड्छन् बाटोका दूई किनाराहरू
किन जोड्न सक्तैनन् फुटेका एउटै मन पनि

मैले सोध्न सक्तिन
शहरबाट तुलमा भिज्यो
अथवा तुलबाट शहरमा चुहियो
यो असंगतीको माधक झोल

मैले सोध्न सक्तिन
साँझ पार्न भट्टीमा पसेका घामहरूलाई
यी घामका तुलहरूबाट मात्र
सम्भव छैन
भोलिको विहान निर्माण गर्न ए राता तूलहरू !
फर्केनन् भने ती घामहरू
के जवाफ छ तिमीसंग

Sarita Tiwari – Mero Pyaro Murchunga

सरिता तिवारी – मेरो प्यारो मुर्चुङ्गा

मेरो प्यारो मुर्चुङ्गा !
खर्कतिर लाग्दा
अँगालाभारी धुन समेटेर ल्याउनु
मैले ओढेका रहरहरु
मैले पिएका कहरहरु
र अनुभव गरेका खुशीहरु
सम्पूर्ण
त्यही धुनमा मुछेर
म तिमीलाई खर्कभरी छर्छु !

म आफ्नै वरिपरी जमेकी छु
हिउँले छोपेका चाहन विस्वासहरु
बरफ बनेका छन् सपनाहरु
गोठ, तगरा, वन र खोल्साहरुमा
फिँजारेका तरंगहरु
सब
भयावह वर्तमानमुनि पुरिएका छन्
र पनि
प्रतिक्षारत आशाहरु
एउटा आयाम र उज्यालोको स्वागतार्थ
एक नितान अनुभूतिमा
समानान्तर धुनहरुक रेखा कोर्छन

जिजीबिषाहरुले निथ्रुक्क रुझाएको रात
स्वयंमा
बिक्षिप्त र तितर-बितर भएका बेला

धुनहरु सम्झन्छु मुर्चुन्गाका

मेरो प्यारो मुर्चुङ्गा !
खर्कतिर लाग्दा
अँगालाभारी धुन समेटेर ल्याउनु
म तिमीलाई खर्कभरी छर्छु !

२०५५/०५/१८

Sulochana Manandhar Dhital – Jeewan Ra Mrityu

सुलोचना मानन्धर धिताल – जीवन र मृत्यु

कठिन छ जिउन
थाहा पाउँदा-पाउँदै पनि
कति मूर्ख म
फेरि जीवन नै रोज्दै छु
मृत्युको साटो !

Geeta Chhetri – Dulahi Saathi Lai

गीता क्षेत्री – दुलही साथीलाई

साथी विवशतालाई बिर्सिदेऊ
पीरहरुलाई पन्साइदेऊ
ह्दयका व्यथाहरुलाई
एक-एक गरी हटाइदेऊ ।

साथी घरको सम्झनाले सताइदिए
हठात हाँसोमा साँटिदेऊ
विगतका दिनहरु बल्झिदिए
विरानो कथा सम्झिदेऊ ।

नत्र साथी,
तिम्रो मूल्यवान आँसुलाई
पानीसरह मान्नेछन्र
बिदाइको हिक्कालाई
मिलनको खित्का ठान्नेछन् ।

शुभकामना राख्छु युगयुगान्तरलाई
अन्धकारले नछेकोस् बिचैमा
सम्झना आलो ह्दयमा
उज्ज्वल भविश्यको शुभकामना ।

 

Bhojraj Baral – Swambhu Ko Bandar Le Pani Ghar Basaunthyo Ki

भोजराज बराल – स्वयम्भुको बादरले पनि घर बसाउथ्योकी

जोतेरनै लालपुर्जा पाइने भए
डाँडा पाखा नै किन रत्न पार्क नै जोत्थे होलान्
पोतेरनै दैलो आफ्नो हुने भए
मुखियाको किन नारायणहिटी नै पोत्थे होलान्

जोतेर, पोतेर वा गोदेर, चिथोरेर
चोरेर वा कुनियो फोरेर मात्रै आफ्नो बनाउनेहरुहो
अनी
लुटेर, भुटेर वा कुटेर
छेकेर वा टाउकामा टेकेर मात्रै अधिन चलाऊनेहरुहो
त्यो डकैतिलाई पसिना र पाखुरामा
अनी
त्यो पागलपनलाई बिबेकको टाकुरामा
एकपल्ट पुर्याइ हेरत
यो माटोको त के कुरा
तिमीले टेकेको चट्टान पनि रसाउथ्योकी
स्वयम्भुको बादरले पनि घर बसाउथ्योकी

– London

Mani Raj Singh – Satee Le Sarapeko Desh

मणिराज सिंह – सतीले सरापेको देश

टेक्दै मसानका ढिस्काहरू
खेल्दै रगतका फाल्साहरू सित
झण्डा उचालेर वीरताको
फर्कदै थिए जब भीम मल्ल
आफ्नै आमाको काखमा
साँगुरो सुरुङ्गभित्र
कोलाहलका विक्षिप्ततामा रन्थनिएका
प्रताप मल्लहरू
पिचासझैँ भौँतारिएर
घृणाका काँडाहरू उमारेर आँखामा
टाउको छप्काएर आफ्नै भाइको
विद्रुप हाँसो हाँसिरहँदा
सतीले सरापेको
शोकमग्न बस्तीझैँ
अभिशप्त जीवन बाँचिरहेको छ यो देश
टिलपिल टिलपिल चम्किरहेका
ताराहरूका असह्य पीडाबीच
रणबहादुरको बौलेहट्टीपनको
कुरूपतामा रगताम्य
बहादुर शाहको बलिदानको
गर्जनमा उन्मत्त
कङ्कालमय यो देश ।

हुरी बतासको चर्को सुसेलीमा हल्लिएर
भूँइचालोको सम्भावित खतरामा आतङ्कित
अपमानको पीडा सहन नसकेर
भीमसेनझैँ आत्महत्याको प्रयास गर्दै
गोसाइकुण्डतिर भौतारिन्छ
दुर्घटना, अन्र्तघात
र आतङ्कको छायाँमा
लोडसेडिङ्गले गतिहीन र निरर्थक
चौबाटोमा हाहाकार गर्दै
चकमन्नताको मैलो च्यादर ओढेर
दिउँसै आँखा तिर्मिराउने उज्यालोमा पनि
लाटोकोसेरोझैँ झुण्डिएको छ
घरको मूलढोकामा
समयको झापड खाँदाखाँदै
थिलथिलो भएको
सतीले सरापेको देश ।

Chakendra Rai Kaidi – Ma Eklo Chhu

चकेद्र राई “कैदी” – म एक्लो छु


माटो भएर ढुङ्गा सँगै
टाँसिन जानिन ……।
किनार भएर नदी सँगै
गाँसिन जानिन……।
अन्यायको जातोमा मकै सरी
पिसिन जानिन……।
आकाश भएर क्षितिज सँग
मिसिन जानिन……।
त्यसैले….
म एक्लो छु , नितान्त एक्लो !
न बुढो राजनीतिक
इतिहासको खोल ओढेर
यथास्थितिमा लम्पसार परी
काग्रेस बन्न सकेँ…………।।
न म
दोबाटोमा दोधार दोमन लिएर
ठिङग उभी रहने दुई जिब्रे
ए.माले बन्न सके ……।
न त
मिठा मिठा सपना बाँड्दै
आशै आशाको स्वर्ग दिलाउँदै
धमासको खेती गर्ने
ए.माओवादी बन्न सकेँ ……।
त्यसैले…
म एक्लो छु , नितान्त एक्लो !!

मेरो दुई खुट्टाहरु
आन्दोलनहरुमा भिड
थपी दिन मात्र काम आए ।
मेरो हातहरु
आमासभाहरुमा थपडी
मार्न मात्र लगाए ।
अलिकती बिबेक पनि
चाप्लुसी र चाकडीमा नै कजाए ।
त्यसैले…
म एक्लो छु , नितान्त एक्लो !!!

मेरो दुई खुट्टाहरु
आन्दोलनहरुमा भिड
थपी दिन मात्र काम आए ।
मेरो हातहरु
आमासभाहरुमा थपडी
मार्न मात्र लगाए ।
अलिकती बिबेक पनि
चाप्लुसी र चाकडीमा नै कजाए ।
त्यसैले…..
म एक्लो छु , नितान्त एक्लो !!!

आज सोच्छु
भाग्य पनि कस्तो कस्तो ?
कोही दरबार बाट एकान्त कुना तिर बसाइ सरे
कोहि कल्पनाको आकश बाट यथार्थको धरतिमा झरे
नहुने जति नेपालमा नै हुदो रहेछ हरेकाहरुले नै चैन गरे
त्यसैले…..
म एक्लो छु , नितान्त एक्लो !!!!

Narayan Tiwari – Kaso Khera Gaiyena

नारायण तिवारी – कसो खेर गइएन

ठूलो हुरी बोकेको थिए
कसो शहीद भइएन
ठीकै भएछ–
कसो खेर गइएन …. ।

कहा“ भइरहेछ इमानको पूजा
खोइ फेरिएको छ
संस्कार ।
अहिले पनि उस्तै–उस्तै
उत्पातहरू छन्
उस्तै–उस्तै
आघातहरू छन्
मोटाउने मोटाएकै छन्
कसलाई छ चासो
दुब्लाउने दुब्लाएकै छन्
तिनका निम्ति त
दुर्लभ नै भो हा“सो
ठूलो झण्डा बोकेको थिए“
कसो शहीद भइएन
ठीकै भएछ–
कसो खेर गइएन… ।

जुलुस बोक्ने नेताहरू
कुर्सीकै होडबाजीमा मस्त छन्
शहीदका इच्छा, आकांक्षाहरू
सबै अपदस्त छन्
‘धन’ नामका लुट है
सक्ने जति लुट झन्
त“ पनि खा– मैले देखिन
मैले खाएको पनि
त“ नभन्
अहिले पनि उही–उही
उस्तै–उस्तै कुर्सीमा छन् व्यवहारहरू
नाम मात्र फरक,
लाग्छ उस्तै अनुहारहरू
ठूलो उन्माद बोकेको थिए“
कसो शहीद भइएन
ठीकै भएछ
कसो खेर गइएन…

Bhupin Byakul – Nadi Haru Manchhe Jasta Hundainan

भूपिन ब्याकुल – नदीहरु मान्छे जस्ता हुँदैनन्

नदीहरु
मान्छेलेझैं राजनीति गर्दैनन
नदीहरु
मान्छेले झैं कुटनीति जान्दैनन
निर्जिब सञ्चेतनाक पर्खालहरु भत्काएर
कुरूप हातहरु उचाल्दै नदीहरु
हिलो छ्यापाछ्याप गर्दैनन
पानी बाराबार गर्दैनन

नदीहरु रंग-बिभाजन गर्दैनन
नदीहरु
जात-बिभाजन गर्दैनन
नदीहरुको संबिधानमा
सानो मुललाई पनि
सागर बन्ने उत्तिकै अधिकार हुन्छा
सानो खोलालाई पनि
सागर बन्ने उत्तिकै अधिकार हुन्छा
बिनाकुनै प्रतिबन्ध
पहाड चढ्न सक्छन नदीहरु
पहाड फाँड्न सक्छन नदीहरु

नदीहरु
मनलागे सुक्न जान्दछन
मनलागे फुक्न जान्दछन
तर कदाचित नदीहरु
मान्छेजस्तै झुक्न जान्दैनन
मान्छेजस्तै दुख्न जान्दैनन

नदीहरु मान्छेले झैं
अहंममा चोट लाग्ने भयले
सृस्टिले ठगेका गरिब र पुड्का खोलाहरु देखेर
टाढैबाट तर्किएर हिंडदैनन
नदीहरु मान्छेले झैं
रंग नमिल्ने भयले
छुट्टै बाटो ताकेर हिंडदैनन
नदीको कालो पानी
नदीको सेतो पानी संग मिल्न सक्छ
नदीहरु जन्मजात निग्रा हुँदैनन
नदीहरु जन्मजात गोरा हुँदैनन
नदीहरु आर्य-मंगोलियन हुँदैनन
हिन्दी-मुस्लिम हुँदैनन
बुद्धिस्ट-क्रिस्चियन हुँदैनन नदीहरु

नदीहरु
नदीहरुजस्तै हुन्छन
मान्छेजस्ता हुँदैनन

Padam Bhandari – Phool Khojne Pari Rojne Ko (Nepali Gajal)

पदम भण्डारी – फूल खोज्ने परी रोज्नेको (नेपाली गजल)

फूल खोज्ने परी रोज्नेको, कुरा मजाले काटें मैले
आँफू अर्कै ध्रुवको झैं, आदर्श मजाले छाटें मैले

दुबो जस्तै मौलाएको, सलसलाउँदो हाम्रो साईनो
होइन भन्ने पार्न झूठको, डोरी मजाले बाटें मैले

लुकिछिपी किन नहोस, नियालेर हिउँका थुप्रा
बैरागीको बाँझो मन र, थकान मजाले साटें मैले

फूलको रस चुसिरहेको, देखी डाहा गर्नेहरु
नचाहने सारथीहरुको, दिमाग मजाले चाटें मैले

मनलाई चिथोरेर, बलजफ्ती निचोरेर
साङ्लो चुडाल्न चाहनेहरुको, सत्य मजाले ढाटें मैले
★★★