Binod Khadka – Ma Pani Rajniti Ma Lagne Bhaye

बिनोद खड्का -म पनि राजनितिमा लाग्ने भए

तल्ला गाँउको दानविर मात्र होइन
माथ्ला गाँउको गोरुचोर पनि राजनितीमा लाग्यो
पल्ला गाँउको मुखिया मात्र होईन
जमिन्दारको कान्छो छोरो पनि राजनितीमा आयो

पद नपाउन्जेल जनताका नेता रे
पद पाएपछि जनताका मालिक हुन पाईने
अर्को नेता र पार्र्टीको पेलाई आयो की
जनताकोमा जान्छु भनि घुर्र्की लाउँन पाईने

कस्तो राम्रो पेशा यो न त पढ्नु पर्ने
कस्तो फलदायी पेशा यो न त दूख गर्नुु पर्ने
प्रजातन्त्रको दुहाई दिदै पद र गाडी फर्ेन पाईने
बीसौं बर्षराजनितीमै नेता भई जम्न पाईने

देशमा व्यवस्था फेरिए मुखुण्डो फेरे पुग्ने
जुन व्यवस्था आउँछ उसकै भक्ति गाए हुने
वन्द हडताल र चक्काजाम गोजीमा राखी चल्ने
अर्काको कुरा मन परेन की सडकमा झोसिदिने

आश्वासनको भेलमात्र होईन
छुठै छुठको बषर्ा बषर्ाए पनि हुने
महंगी र अभावका कुरा आए
अन्तर्रराष्ट्रिय बजार देखाई दिए पुग्ने

सरकारी खर्चमा चम्चा जम्मा गर्न पाईने
राजनैतिक अपठ्यारो पर्यो की
टायर बोकिहिड्ने चम्चाहरुको भीड
सडकमा ओराली दिए पुग्ने

मुखैले मेलम्ची झारिदिए हुने
बोलीले गरिबी हर्टाईदिए पुग्ने
तथ्यांकै तथ्यांकको जालभित्र
देश विकासको हावा फुके पनि हुने
कस्तो राम्रो पेशा यो राजनिति
छटृँहरुलाई त असाध्यै सुहाउने

त्यसैले
जनता झुक्कयाउने खेल सिक्नको लागी
म पनि नेताको घर धाउँने भए
यस्तो राम्रो पेशा छोडेर
म अन्त नलाग्ने भए
त्यसैले हजुर
म पनि राजनितिमा लाग्ने भए ।

(२३ जुलाई २००८)

Biwash Bipra – Khabar Sodhne Haru Lai

बिवश बिप्र – खबर सोध्नेहरुलाई

केही छैन मेरो
म छु
बस
त्यही हो !
काफी छ !!

खै,
नयाँ खबर पनि बन्न सकिन
म प्रत्येक दिन
गरेनन
सम्भोग मलाई कसैले

नाँगिदा पनि



जस्ताको तस्तै छु !!

वाक्क लाग्छ
कुमारी म !!

अचेल मान्छेहरु विश्वास गर्दैनन
किनकी
मुखपृष्ठमा
भाषण-तस्वीर हरु हुन्छन
बस आँखाका लागि !!

बिचरा,
मेरो मन
आज
आँफै
कुमारीत्व भंग गर्ने
प्रयासमा छ !!

म,
बधाई भन्दैछु !!

Indra Narthunge – Chorna Najanne Haru Sanga Gunaso

इन्द्र नारथुङ्गे – चोर्न नजान्नेहरुसँग गुनासो

सुनेको थिएँ
चोरहरु टाठा हुन्छन्
चोरहरु बाठा हुन्छन्
कागको गुँडमा बच्चा कोरल्ने
कोईली जस्तै
चङ्ख हुन्छन् ।
परन्तु
होईन रहेछ
म भ्रममा रहेछु
वा
भ्रम ममा हरेछ
चोरहरु लाटा हुँदा रहेछन्
छोक्रा छोडेर बोक्रा मात्र लिने
चोरहरु बिब्ल्याँटा हुँदा रहेछन्

यी चोरहरु हुन्
जस्ले डिमोक्रेसी चोर्यो

स्वार्थको क्यानभाषमा सजायर
प्रजातन्त्रको नामले न्वारान गर्यो
उता कानुन नबने पनि चल्छ
यता बनेर पनि ढल्छ
टायरसँगै सडकमा जल्छ
पुत्लाहरुमा दिनदिनै बल्छ
चोर्न नजाने पछी
सोहोर्न नजाने पछी
सुन भए पनि
नुन भए पनि
के गर्नु हजुर
बाँदरको हातमा नरिवल ।

मिनी स्कर्टमा सजिएर
अर्धाङ्ग हल्लाउँदै
सडकमा निर्लज्ज हिडिरहेका मैंयाहरु
डिस्कोमा वियरले मात्तिएर
जवानी उफार्दै
साल्सा नाचिरहेका सानीहरु
वा
वेभसाईटका पानाभरी
स्विमङ कस्टममा देखिने नानीहरु
के स्वाङ पार्नु आधुनिकताको
किन भ्वाङ पार्नु मैलिकताको
चोर्न सक्छौ त चोर जुक्ती
चार्न सक्छौ त चोर मुक्ति
स्वस्थानी कथामा अल्झिरहेकी
तिम्री आमालाई हेर त
तिमी कहाँ छौ ?

नयाँ पेन्ट टाल्ने
लामो कपाल पाल्ने
कानमा मुन्द्रो हाल्ने
ए ! गोर्खाली छोराहरु
ए ! चोर मोराहरु
बोली चोर्योउ तिमीहरुले
गोली चोर्योउ तिमीहरुले
झोली चोर्योउ तिमीहरुले
गीत चोर्योउ तिमीहरुले
संगित चोर्योउ तिमीहरुले
प्रीत चोर्योउ तिमीहरुले
परन्तु
किन रित चोरेनौ ?
किन जीत चोरेनौ ?
किन अमृत चोरेनौ ?
केरो मुखमा हालेर
बोक्रो सडकमा हुत्याउने
तिम्रो संस्कारलाई हेर त
के तिमी
पश्चिमा जस्तै देखिन्छौ ?

चोर्नेहरुले
दृश्य चोरे दृष्टि चोरेनन्
धर्म चोरे कर्म चोरेनन्
बिचार चोरे ब्यवहार चोरेनन्
खाना चोरे, नाना चोरे
रस चोरे, रङ्ग चोरे
परन्तु
ढङ्ग चोरनन्
त्यसैले चोरहरु
जति चोरे पनि
सधैं दरिद्र
बिचारमा-ब्यवहारमा, कर्ममा-पर्ममा
दृष्टिमा-श्रृष्टिमा, बानीमा-पानीमा
सिर्फ
बेहिसाब जिन्दगी ।

R R Chaulagain – Sapana

आर. आर. चौलागाईं – सपना

मैले देख्न छोडिसकेको थिएँ
सपना
अचानक कहाँबाट आयौ तिमी
पत्तै भएन
र देखाएर गयौ
असङ्ख्य सपनाहरु ।

कुनै बेला म खुब सपना देख्थेँ
पहाड उक्लेको सपना
हिमाल चढेको सपना
समुद्र तरेको सपना
खाडी नाघेको सपना
सायद कसैले पनि देख्दैनथे होलान्
मैले जति सपनाहरु ।

कुन सपनाको कुरा गरुँ म ?
बिरुवा रोपेको सपना ?
पानी हालेको सपना ?
गोडमेल गरेको सपना ?
फूल फुलाएको सपना ?
सायद तपाईँहरुले पनि देख्नुभएको थिएन होला
त्यत्ति मीठा सपनाहरु ।

पहाड उक्लिन्छु भन्नेहरुले
पहाड उक्लिरहेकाहरुलाई
पहाडबाट खसालेपछि
हिमाल चढ्छु भन्नेहरुले
हिमाल चढिरहेकाहरुलाई
हिमालबाट धकेलेपछि
समुद्र तर्छु भन्नेहरुले
समुद्र तरिरहेकाहरुलाई
समुद्रमा डुबाएपछि
खाडी नाघ्छु भन्नेहरुले
खाडी नाघिरहेकाहरुलाई
खाडीभित्र पुरेपछि
हरबखत कहाँ देख्न सकिँदोरहेछ र सपना ?

बिरुवा रोप्छु भन्नेहरुले नै
बिरुवा रोपिरहेकाहरुलाई
बिरुवा उखेलेर फालेपछि
पानी हाल्छु भन्नेहरुले नै
पानी हालिरहेकाहरुलाई
पानीको गाग्री फुटाएपछि
गोडमेल गर्छर्ुुन्नेहरुले नै
गोडमेल गरिरहेकाहरुलाई
हातबाट कुटो खोसेपछि
फूल फुलाउँछु भन्नेहरुले नै
फूल फुलाइरहेकाहरुलाई
नीलडाम हुने गरी कुटेपछि
सपना देख्छु भन्नेहरुले नै
सपना देखिरहेकाहरुलाई
किचिमिचि पारेपछि
हरप्रहर कहाँ देख्न सकिदोँरहेछ र सपना ?

मलाई ब्युँझाएर गयौ तिमीले
मलाई उठाएर गयौ तिमीले
मलाई अल्झाएर गयौ तिमीले
मलाई बल्झाएर गयौ तिमीले
अब कति खस्नुपर्ने हो पहाडबाट थाहा छैन्
अब कति धकेलिनु पर्ने हो हिमालबाट थाहा छैन्
अब कति डुब्नुपर्ने हो समुद्रमा थाहा छैन
अब कति पुरिनुपर्ने हो खाडीमा थाहा छैन
अब कति दुख्ने हुन् सपनाहरु थाहा छैन ।

तिमी बिजुली चम्केजस्तो
झिलिक्क चम्क्यौ र बिलायौ
तिमी चट्याङ परेजस्तो
एकैछिन आयौ र हरायौ
तिमी हुरी चलेजस्तो
मनलाई लथालिङ्ग पार्यौ र गयौ
तिमी खहरेजस्तो
गड्गडाएर आयौ र अलप भयौ
अब विरुवाहरु कति उखेलिने हुन् थाहा छैन्
अब गाग्रीहरु कति फुट्ने हुन् थाहा छैन
अब कुटाहरु कति खोसिने हुन् थाहा छैन
अब फूलहरु कति चुँडिने हुन् थाहा छैन
अब सपनाहरु कति बिथोलिने हुन् थाहा छैन ।

Bimal Giri – Bartaman Niro Haru

ए नेता भनौदा निरोहरु हो
आफ्नै मन मस्तिमा कैले सम्म क्रुरता प्रदर्सन गर्छौ?
सजक हुने बेला भएन अबता?
घ्रिणित बर्बरता को बिरोध कती गर्ने सोझा जनताहरुले?
बर्तमान निरोहरु हो किन गरिरहेछौ लुछाचुडी
यो पवित्र Continue reading “Bimal Giri – Bartaman Niro Haru”

Prakash Dhamala – Samjhana Surgery

“क्षितिजकोमित्र” प्रकाश धमला – सम्झना सर्जेरी

बिहानै ५ बजे तिर लाक्पा, ठुले भाई , तिल्चन
मलाई बोलाउन आउथे
जेठा छिटो उठ  न कस्तो जाडो भै सको
अह! आज त सलाई पनि बोक है
आज तिम्रो टन …..
ठुले! हिजो Continue reading “Prakash Dhamala – Samjhana Surgery”

Pushkar Budhathoki ‘Saunteli’ – Mato Ko Geet

पुष्कर बुढाथोकी ‘साउँतेली’ – माटोको गीत
(मधुपर्क २०६६ भदौ)

बाँझै छ कि हराभरा घरबारीको पाटो ?
प्यारो लाग्छ आमा मलाई मै जन्मेको माटो ।
जब लाग्छ प्रदेशमा पीर एकनास
बाँच्ने एउटै आधार बन्छ बाआमाकै Continue reading “Pushkar Budhathoki ‘Saunteli’ – Mato Ko Geet”

Shrawan Mukarung – Jeevan Ko Laya

एक–दुई–तीन
एक–दुई–तीन
तपाईं
वाल्जमा बाँधिनुभयो ।

जीवनको नग्नता हो विचार
तर आशा, निराशा, उत्तेजना
एक रिदमिक तीव्रता
जस्तो–
लहर नदीको तीव्रता हो
बतास टाकुराको
एकान्त आलापको ।

निरन्तर हिउँ Continue reading “Shrawan Mukarung – Jeevan Ko Laya”

Krishna Bajagain – Akshar Ra Prem

कृष्ण बजगाईं – अक्षर र प्रेम

कलिला चिम्रा उसका आँखामा
तृष्णा देखे अक्षरहरुको
निरक्षर उसका आमा बुबाले
घोटी घोटी पिलाए
उनीहरुलाई कण्ठस्थ बाह्रखरी अक्षरहरु ।

झोलामा अक्षरको भारी बोकेर
हिँड्न सक्ने भयो ऊ
चपाएर निल्न सक्छ भन्ने ठाने सबैले
अनि कोच्याई कोच्याई खुवाए उसलाई
शिक्षकले कितावका अक्षरहरु ।

केही भन्नै परेन
अलि ठूलो भएपछि
आफै चाटन् थाल्यो
प्रोफेसरका पुराना नोटका अक्षरहरु ।

हेर्दा हेर्दै ऊ
अक्षरहरुसँगसँगै जवान हुँदै गयो
र अक्षरका छिप्पट शब्दहरुसँगै
दिनरात खेल्न थाल्यो ।

उसको दैनिकी–
रातभर
अक्षरका लिपिबद्ध ठेलीहरु
सिरानी लाएर सुत्नु
दिनभर
अक्षरकै रोहवरमा
अध्यन कक्ष र पुस्तकालयमा
आफूले आफैलाई
घण्टौ कैद गर्नु ।

अचानक एक दिन
अक्षरको अस्त्र चलाएको आरोपमा
फतवा जारी भयो उसको नाममा
अर्को दिन
पक्राउ पुर्जी जारी गरे अक्षरहरुले ।
तर,
केही दिनमै
अक्षरकै जुलुसहरुले नै मुक्त गर्यो उसलाई ।

फेरी एक दिन अक्षरहरुको बारेमा नै लेख्यो
थुप्रै लेख्यो
र अन्तिम वाक्य लेख्यो–
“म अक्षरहरुलाई माया गर्छु” – कवि ।

Narayan Tiwari – Ma Jutta Hoon

नारायण तिवारी – म जुत्ता हुँ

म जुत्ता हुँ
कोही लगाउँछ
म मर्दछु –
कोही फेरि लगाउँछ
· ·
खिइनु पनि मर्नु हो
म खिइँदै मर्छु
घिर्सार्छन् मलाई
मेरो नाम नमेटिउञ्जेल
पर्छार्छन् मलाई …
· ·
म जुत्ता Continue reading “Narayan Tiwari – Ma Jutta Hoon”

Bhim Darshan Roka – Ek Yug Bhayo

एक युग भयो, छाडेर घर
म यात्री गर्न एक्लै सफर
हिँडिरहेछु, साथी ! म हिँडिरहेछु
आरम्भ छाडी अन्तदेखि बेखबर !
एक युग भयो…
सधैँ बिहान हिँड्न थाल्दछु म
सधैँ साँझ, ताराहरु बाल्दछु म
सधैँ दिनको एकै अन्त देख्दा
किन हो किन लाग्दछ डर ?
एक युग भयो…
जहाँ जहाँ वास बस्दै जान्छु
ती सबलाई घर आफ्नै ठान्दै जान्छु
फर्र्कूँ यदि भोलि यही बाटो
गाह्रो पर्ला चिन्न मलाई मेरै घर !
एक गुग भयो…

Mahesh Regmi – Meri Antim Stri

महेश रेग्मी – मेरी अन्तिम स्त्री
(मधुपर्क असार, २०६७)

मेरी अन्तिम स्त्री
जो वाचाल छ
म उसको श्रोता बनेर अघाउनुपर्छ
उसका तर्क र भाषणको ‘ब्रेकफास्ट’ खानुपर्छ
र, बेलाबखत स्वर्गीय दृश्य भएर विभाजित बन्छे
मलाई तृप्ति दिन ।
ऊ अमूक पार्टीको सक्रियतावादी
र, केही छायाँवादी
उसले निर्वाचन जितेकी छे
संसद्मा पुगेकी छे
समलिङ्गी अधिकारका लागि युद्धरत् ।
मलाई आवारा बनाउने सरकार
उसका लागि सत्ता पक्ष छ
र, संसद भवन
उसका लागि घर र माइती भएको छ ।
म उसको जीवनको एकछेउमा बास गर्छु
तर ऊ मेरो निवास भने होइन
र, घर पनि होइन ।
मेरा लागि ऊ अन्तरिम सम्बन्ध बन्छे
र, मेरा अङ्गहरूको विघटन गर्न खोज्छे
जसरी यो गुण्डा सहर
मेरो जिब्रो थुत्न खोज्छ
खोस्न खोज्छ मेरो वीर्य
ए मेरी अन्तिम स्त्री
म अन्तिम नायक हुन चाहन्नँ ।

पाल्पा, हालः काठमाडौं ।

Komal Shrestha Malla – Thapdai Gai Maile Piyen (Gajal)

कोमल श्रेष्ठ मल्ल – थप्दै गई मैले पिएँ (गजल)

थप्दै गई मैले पिएँ,पिउनु पिएँ पिउनु पिएँ
बोतलको हेर कमाल बिग्रिएछ मेरो हाल
मालामाल मालामाल उनी मालामाल

बात लाउँछे छोएँ भने नपिएर बसेँ भने
आई हाल्छे Continue reading “Komal Shrestha Malla – Thapdai Gai Maile Piyen (Gajal)”

Laxmi Prasad Devkota – Huri Pachhi Grihagaman

क.
मीठो, मीठो, प्यारो गन्ध प्याज लसुनको आयो !
सूघँ बडो सरसरायो !
चट्याङ्गहरुमा जन्म लिएको, प्राणवायुको बाक्लो दाना
त्रिकणी ओजोन्,
माछा, माछा गह्नायो !
स्वर्गमा आज डीनर छ !
क्रान्तिपछि ! कि ? क्या Continue reading “Laxmi Prasad Devkota – Huri Pachhi Grihagaman”

Bimal Giri – Anmol Chha

आबेसमा आउनुहुन्न बिधम्सनै भए पनि
एकान्तमा रुनुहुन्न आँखातरी गए पनि

अनमोल छ जीबन यो मुस्कुराइदिउ बरु
सुन्दर समाज निर्माण गरौ शरण परुन अरु
जन्म मृत्‍यु नितान्तछ कुबेर जस्तै भए पनि
एकान्तमा रुनुहुन्न आँखा तरी गए पनि

शिखर चुम्ने हिम्मत गरौ थकाईहरु पर सारी
ब्यथाहरु आउछन जान्छन सहनुछ आधि हुरी
धर्य गरौ जस्तै दु:ख आपत बिपत आए पनि
एकान्तमा रुनुहुन्न आँखा तरी गए पनि।

चारपाने झापा
हाल बेल्जियम

Homnath Subedi – Pen Asam Chapter Ma

होमनाथ सुबेदी – पेन आसाम च्याप्टरमा


अमेरिका र आछाम एकै लाग्यो झरीभरिभिर
पेन हुँ जातले आएँ घुम्दै यो क्षेत्र-मा-धुरी ।

अन्तरसाजालमा मेरो स्थान माउसले लियो
स्क्रिन आसामको आयो पीडा प्रदीपको थियो Continue reading “Homnath Subedi – Pen Asam Chapter Ma”

Kusum Gyawali – Maun Dharan

वियोगको असीम पीडा साँचेर छाती भरि
सदियौ देखि मान्छेहरू
मौनधारण गर्ने गरेका छन्
वाफिएका आक्रोसका नीर विन्दु भित्र
निथु्रक्क रूझेका परेला मुन्तिर
अथाह कोलाहल हुनुपर्थ्यो वियोगको मध्यान्हमा
प्रतिशोध Continue reading “Kusum Gyawali – Maun Dharan”

Hari Govinda Luitel – Sun Ko Din [Nepali Bal Kabita]

‘सुनको दिन एक उदाउँछ रे
यस देश खुलिकन आउँछ रे’
कविको यस पंक्ति बिरान भयो
नखुलिकन देश त धुम्म भयो

न त पुर्व खुल्यो, न त पश्चिम नै
न आकाश खुल्यो, न त पिर्थिवी नै
न त राप जुट्यो, न प्रकाश जुट्यो
मधुरो Continue reading “Hari Govinda Luitel – Sun Ko Din [Nepali Bal Kabita]”

Chanki Shrestha – Harayeko Desh

(यस कारण सायद यस्तो भयो कि
तिमीलाई आफ्नै ज्यामिति थाहा थिएन- लोर्का)

उहिले उहिले
धेरै पहिले नै यो देशबाट
गुमाएका थियौँ हामीले आफ्नो देश ।
तर, उहिले उहिलेदेखि नै
हामी यो देशको सौर्न्दर्यगाथा गाइरहेका थियौँ
हो, हामी यो देशको
अबिरल र अजस्र पानीको कुरा गरिरहेका थियौँ
हरियो वन नेपालको धन भनिरहेका थियौँ
यो देशको स्वच्छ हावा र शीतल वातावरणको कुरा गरिरहेका थियौँ ।

यो देश
एसियाको स्वीजरल्याण्ड हो
यो गौरवलाई जोगाउनुपर्छ भनिरहेका थियौँ
सगरमाथा र गौतम बुद्धलाई उभ्याएर
संसारसामु नाक ठूलो पारिरहेका थियौँ ।

पक्कै पनि यहाँ
मौसमअनुसार चल्नसक्ने नेताहरू पनि थिए
क्षणमै उचालिने र क्षणमै पछारिने जनता पनि थिए
आन्दोलन, विद्रोह र वार्ता पनि
थोक बिक्री शैलीमा भइरहेकै थिए
मानचित्रमा पनि त देश छँदै थियो
तर, विडम्बना, देशभित्र कतै देश थिएन ।

उहिले उहिलदेखि नै
यहाँ न्यायालयमा कतै न्याय थिएन
उहिले उहिलदेखि नै
यहाँ सुरक्षामा कतै शान्ति थिएन
हो, उहिले उहिलेदेखि नै यहाँ
क्रान्तिमा इमान
सत्याग्रहमा सत्य
र, मुक्तियुद्धमा कतै मुक्ति थिएन

हो, हामीसँग देशका प्रशस्त गौरवगाथा त थिए
तर विडम्बना, देशभित्र कतै देश थिएन ।

Bhira Khadka – Mrityosav

भीरा खड्का – मृत्योत्सव


दिनहु
नजिकिदै गरेको आफ्नो मृत्युलाई
स्वागत गरी रहन्छु
क्रमस: सधै भरि
मृत्युबोधको
स्पर्शानुभुतिमा
पुलकित बनि रहन्छु /
जीवन ?
छंभंगुर छ
मृत्यु नै शास्वत हो
तब किन Continue reading “Bhira Khadka – Mrityosav”