Bhojraj Baral – Maryada

भोजराज बराल – मर्यादा

म जन्मे र हुर्केको माटोमा,
मेरो पनि मर्यादा हुन्छ भने,
त्यो माटोमा,
कसैले केहि रोप्नु अघि,
मलाइ पनि सोध्नु न्याय हुन्थ्यो.

बेफ्वाक्मा हुने नहुने रोपेउ,
गोला बारूद,
जीवि, परजीवी,
फल्ने, नफल्ने,
हरेक चिज रोपेउ.

तिमीले,
मिचेर,
सबथोक गरेउ.

मैले लगाएका,
रातका फेरिहरु,
ढोका थुनेर,
सुनीरहेउ.

प्रकृति हो,
एकदिन तिमि भन्दा,
अझै बलियाको,
श्रीष्टि हुन सक्छ,

म,
त्यस दिनको पर्खाइमा छु,
जब,
तिमि पनि,
मलाइ मिचे झैँ,
पानि घट्टमा,
मकैका गेडासरि,
निरिह पिधीन सक्छौ,
धूलो पिठो नहुँदा सम्म,
गुहार भन्नै नपाइ,
पिधीन सक्छौ,
पिधिन्छौ!

– London

Bhojraj Baral – Mero Malaami Aauna Pardaina

भोजराज बराल – मेरो मलामी आउन पर्दैन!

एउटै मूलको पानी,
एकै टोलका हामी,
तिम्रो बिशाल रङगमन्चमा
म कहिले अटाइन!
तिमीले रोपेको कांडो
मेरो आगनमा लत्रिदा सम्म,
बरु तर्केरै हिंडे,
मैले कहिले हटाइन!
कहिले जात र भातले अटाइन
कहिले रङ, उमेर र उचाइले अटाइन
संसार अटाउंदा पनि म अझै अटाइन,
अनभिग्य छु, किन अटाइन!
तिम्रो परिसरमा
म कहिल्यै अटाइन!
खाचो पर्दा तिमीलाई
टार्न सकिन,
तिमीले गुहारेको बेला
हार्न सकिन,
केही गर्न सकिन तिम्रो लागि,
त्यसैले तिम्रो रङमन्चमा
म कहिले अटाइन!
सयौ जन्तीमा पनि अटाइन,
जन्मोत्सव र चाड पर्वमा अटाइन,
प्रगतिमा फूल को गुच्छा नभएर अटाइन,
अधोगतिमा सहानुभुती नभएर अटाइन,
आसुँ रित्तिए, रोदन मा पनि अटाइन,
दशा थियो वा नशा, म कहिले अटाइन!
दशै र क्रिस्मसमा पनि अटाइन,
बन्द सत्र र गोपनियता को के कुरा
टुंडिखेल र खुलामन्चमा पनि अटाइन,
गाउ शहर त के,
देशमा नै अटाइन!
कहीं नअटाएको म
सात समुद्रमा पारी अल्झिराछु,
ज्युदोमा नअटाएको म
मरेपछी त के कुरा!
मन फेरिएछ भने पनि,
बिराएछौ भने पनि,
साथी, तिमी मेरो मलामी आउन पर्दैन!
बिन्ती, तिमी मेरो मलामी आउन पर्दैन!

– London

Bhojraj Baral – Byawasaya

भोजराज बराल – ब्यवसाय

पाँच रुपैयाँको एउटा गेडो स्याउ,
सफा पानीले धोएर,
दश टुक्रा पारेपछी,
एउटा सुन्दर खोलमा,
यसमा यती भिटामिन छ
र उती प्रोटिन छ,
श्वस्थ जीवनको लागि,
कम्तिमा
दिनको एक पोका खानै पर्छ,
इत्यादी,
उस्तै उस्तै लेबल राखेर,
दश रुपैयाँमा बेच्न सक्न पर्छ!

– London

Bhojraj Baral – Manchhe Ra Yudhha

भोजराज बराल – मान्छे र युद्ध

मान्छे,
न बाढी, पहिरो छेक्न सक्छ,
न भूकम्प, ज्वालामुखी देख्न सक्छ,
अलिकति बादल मडारिंदा,
आफैं भित्र लुकेर बस्ने मान्छे,
ज्वार भाटा र सुनामीसंग
भाग्दै हिड्ने मान्छे,
निर्धा Continue reading “Bhojraj Baral – Manchhe Ra Yudhha”

Bhojraj Baral – Swambhu Ko Bandar Le Pani Ghar Basaunthyo Ki

भोजराज बराल – स्वयम्भुको बादरले पनि घर बसाउथ्योकी

जोतेरनै लालपुर्जा पाइने भए
डाँडा पाखा नै किन रत्न पार्क नै जोत्थे होलान्
पोतेरनै दैलो आफ्नो हुने भए
मुखियाको किन नारायणहिटी नै पोत्थे होलान्

जोतेर, पोतेर वा गोदेर, चिथोरेर
चोरेर वा कुनियो फोरेर मात्रै आफ्नो बनाउनेहरुहो
अनी
लुटेर, भुटेर वा कुटेर
छेकेर वा टाउकामा टेकेर मात्रै अधिन चलाऊनेहरुहो
त्यो डकैतिलाई पसिना र पाखुरामा
अनी
त्यो पागलपनलाई बिबेकको टाकुरामा
एकपल्ट पुर्याइ हेरत
यो माटोको त के कुरा
तिमीले टेकेको चट्टान पनि रसाउथ्योकी
स्वयम्भुको बादरले पनि घर बसाउथ्योकी

– London

Bhojraj Baral – Chihan Bata Aama Ko Chitthi

भोजराज बराल – चिहान बाट आमाको चिट्ठी – कहिले आउंछौ त बाबु देशको मलामी जानलाई?

तिमीले जस्तै मैले पनि घर छोडे को धेरै भयो बाबु
फरक यत्ती हो
तिमी बाध्यताको निहुं बोकी पलायन भयौ
म तिम्रो पलायनको परीणामले Continue reading “Bhojraj Baral – Chihan Bata Aama Ko Chitthi”

Bhojraj Baral – Badhai Bhandaina

भोजराज बराल – बधाइ भन्दैन!!

कुलको दीप जन्म्यो
बधाइ भनेन,
मैलाको डङुर खोस्रदै गरेको
अर्को खाते
मानसपटलमा आयो रे!

वर्ष दिन नपुग्दै
फेरि इश्वरको बरदान!
एकातिर हर्ष को सिमा छैन,
एउटा थुङो फूल बोकेर गएन,
बधाइको कुरै भएन!
बम्बैको कोठि याद आयो रे!

रुवान्डा देख्छ,
अफघानिस्तान देख्छ,
बेनि सम्झिन्छ,
अरब सम्झिन्छ,
दुबइ सम्झिन्छ,
जेरुसलेम सम्झिन्छ,
शरणार्थिको फाराम सम्झिन्छ!

कृष्ण जन्मे पनि
बधाइ भन्दैन,
बुद्ध जन्मे पनि भन्दैन,
पशुपतिको ब्रतले,
चार धामको आशिर्बाद्ले,
जसरि जन्मे पनि
अब उ बधाइ भन्दैन!

पासपोर्ट बनाउनेको लाइन देख्छ,
नक्कलि सम्पत्ति धितो राख्नेको लाइन देख्छ,
जो जहां जन्मे पनि,
अब,
उ बधाइ भन्दै भन्दैन!!

– London

Bhojraj Baral – Aama Malai Pani Euta Chhuttai Desh Chahiyeko Chha

भोजराज बराल – आमा मलाई पनि एउटा छुट्टै देश चाहिएको छ

कोशी रिसाउदा अस्तित्व मेटिनेहरुलाई
सडकबाट कोशौ हिंडेर मात्रा छानो देखिनेहरुलाई
प्यास लाग्दा अरुको मूल ताक्नु पर्नेहरुलाई
पैरोले गाउँ नबगाओस भनी देवी देउता भाक्नु पर्नेहरुलाई

आजका नेपालीलाई नेपाल होइन थुप्रै छुट्टै देशहरु चाहिएको छ
आमा मलाई पनि एउटा छुट्टै देश चाहिएको छ

सगरमाथा र चीनाउने हिमाल पनि सिमानामै तेर्सिए
सिद्धार्थ भारत गएरै बुद्ध भए
सितालाई पनि बिदेशमै बिहे गरियो
अरनीको चीन गएर मात्रै चिनियो
राजा पनि हिन्दूस्तान बाट आएका रे
पशुपतीमा पनि बाहिरैकाले पूजा समाले

सबैलाई बिदेश सँग नाता गासेरै भलो भएको छ
त्यसैले आमा मलाई देश भित्रै बिदेश चाहिएको छ

गासका लागि वा बासका लागि
ऐश्वर्य खोज्न वा ऐश्वर्य लुकाउनका लागि
सके ज्ञानका लागि नसके ज्ञानकै निहुमा
बहादुरीका लागि वा बाध्यताको पिठ्युमा

सबैलाई जानै पर्ने त्यो बिदेश मलाई पनि चाहिएको छ

नेपाल होइन नेपाल भित्रै थुप्रै छुट्टै देशहरु चाहिएको छ
मलाई नेपाल भित्रै थुप्रै छुट्टै देशहरु चाहिएको छ

– London

Bhojraj Baral – Shahar

भोजराज बराल – शहर

ऐश्वर्यको धरोहर बाट,
श्याम्पेनको गिलास समात्दै,
कुन संस्थाको आय र व्यय
कति उँभो र उँधो गर्यो,
अनि,
कसले कति आर्ज्यो र गुमायो,
यस्तै यस्तै गफ बीच
श्याम्पेन थप्दै जाने सुन्दरी Continue reading “Bhojraj Baral – Shahar”

Bhojraj Baral – Basekai Thaun Swarga Banaune Ho Bhane

भोजराज बराल – बसेकै ठाउ स्वर्ग बनाउने हो भने

हेर्नुस, भोलि सबेरै कुद्नु छ,
मेरो काम, आजै फत्ते हुनु पर्छ!
हेरौंला नि हजुरको दुख, काम तुरुन्तै हुन पर्छ,
मलाइ धेरै हतार छ,
हजुर, भन्नुस, क-कसलाई भन्न पर्छ!

लौन, थुनामा परेछ रे,
जाँड को सुरमा, तथानाम भनेछ रे,
एक दुइ लात ठोक्दैमा, कोची हालेछन बिचरोलाई,
निकाल्न आएको, पार्टीका साथि लिएर,
लौ भन्नुस, के गरौँ, छुटाउनै पर्यो यो मोरोलाई!

लोकसेवा दिएको छ, राम्रै गरेको छ रे
सबै पाना भरेको छ रे,
लौन, नाम निकाल्न पर्यो,
ठुलै मान्छे संग आएको छु,
जागिर मिलाउला भनेर, कसम खाएको छु!
अलिकति कोसेली ल्याएको छु!

गहुँत छर्कन पर्छ,
शुद्ध हुन्छ भान्छो, गोबरले लिप्न पर्छ,
मरेकाले दुख दिए बाबु, पितृ बोलाउनु पर्छ,
कि त धामी झाँक्री, खोज्न पर्छ,
जनावरको बलि चढाउनु पर्छ,
भाकल गरेको छु, एउटा बोको रोज्न पर्छ!

यस्तै यस्तै सोचाइ पालेर,
फेरिंदैन गाउँ र समाज,
सिर्फ भगवानको नाम मा लामो दाह्री पालेर!

समय फेरिंदै जाँदा,
पाठ्यक्रम फेरिन पर्छ,
सबैले गल्ति गर्न सक्छन,
झुठो सहि हुँदैन, गुरुले भन्दैमा,
दुइ र दुइ जोडेर पांच हुँदैन, दश पटक गन्दैमा!

जति कुर्ले पनि, जति तिर्थ नुहाए पनि,
नकाटेको चिट्ठा पर्दैन,
मन फेरिन पर्छ, सोचाइ फेरिन पर्छ,
लालचका आँखा फेरिन पर्छ!

आफू जस्तै,
सबैको पेट उस्तै हो,
अघाउँदा पनि भोको पेट देख्न पर्छ,
भोकाले पनि दिनेको मन देख्न पर्छ,
कुवा भित्रै बसे पनि,
बाहिर अर्को सन्सार देख्न पर्छ,
सबैले केहि न केहि गर्नै पर्छ,
स्वर्ग पुगेका छैनन, फलाकेरै कोहि,
बनाएरै पुगेका छन् स्वर्ग कति,
बसेकै ठाउ स्वर्ग बनाउने हो भने,

आउ तिमि केहि राम्रो गर, म उस्तै गर्छु!
तिमि मेरो चुलो बनाउ, म तिम्रो भकारी भर्छु!!