Chandika Bhattarai – Meri Pyari Chhori

चन्डिका भट्टराई – मेरी प्यारी छोरी

अचम्म लाग्छ मलाई, तिम्रा यी साना आँखामा
आफ्नो सिङ्गो संसार देख्दा
यी साना ओठमा सजिएको मुस्कान हेरि
जिवनका ठूला ठूला तनाव बिर्सदा।

अचम्म लाग्छ मलाई, तिम्रा यी साना मुठ्ठीमा
यति धेरै खुशी अटेको देख्दा
तिम्रा यी साना खुट्टाहरुले उभिनुको लागि गरेको संघर्ष हेरि
आफुले पाइला पाइलामा गरेको संंघर्ष बिर्सदा।

अचम्म लाग्छ मलाई
पलपल तिमी ले आफुतिर आकर्षित गरेको देख्दा
चुलबुलिएर तिमिले गरेको बदमासी पनि
मलाई यति धेरै मन परेको देख्दा।

अचम्म लाग्छ मलाई
तिमि प्रतिको यो माया मोह देख्दा
तिम्रा साना साना गतिविधिमा अल्झिएर
आफ्ना ठूला ठूला लक्ष्यहरु मा छायाँ पार्दा
दिन प्रतिदिन तिमी बढेको हेरि,त्यसैमा मोहित भै बस्दा।

मेरी प्यारी छोरी,
जब तिमी बामे सर्दै आएर,मेरो काखमा लुटुपुटु गर्छौ,
साना तिम्रा हत्केलाले, मलाई स्पर्श गर्छौ,
खेल्दै, चल्दै मलाई खोज्दै पल्याक पुलुक हेर्छौ,
तिमिलाई थाहा छैन, खुशी र उमङ्ग का
अनेकौं रङ्ग मेरो मनमा, जिबनमा भर्छौ।

तिमि लड्छौ,पल्टन्छौ फेरि आफै उठ्छौ
नयाँ केही देखे ,नियालि खुबै हेर्छौ
माइक्रोसकोप जस्ता तिम्रा आँखा,
भुइँ का साना दाना पनि देख्छौ
चुम्बकले फलामका टुक्रा तानेझैँ
फेरि ति साना दाना नि औँलाले टिप्छौ।
खेल छ तिम्रो आफ्नै,आफ्नै छ खेल्ने तरिका
अचम्म लाग्छ यो जानेर कि
तिम्रै वरिपरि छन् मेरा खुशी संसार भरिका।

मेरी प्यारी छोरी,
यसै फुरुङ्ग भइ डुल्छौ तिमि यता उता
सोच्छु म , साच्चै भगवानकै रुप हो यो बाल अवस्था
पत्थर कै मुटु होला त्यो मानिसको जो नियाल्न सक्दैन
स‌ृष्टिको यो अनुपम सुन्दरता॥

काठमाडौं।

Chandika Bhattarai – Pinjada Bhitra Ko Swatantrata

पिंजडा भित्र को स्वतन्त्रता

अब स्वीकार छैन मलाई यो पिंजडा भित्र को स्वतन्त्रता
म पनि खुला आकाश मा उड्न चाहान्छु,
लडेर फेरि आफै उठ्न चाहान्छु।
खानु छैन मलाई यो पिंजडा भित्र बसेर तयारी खाना
म पनि आफ्नै नङ्ग्रा खियाएर खान चाहान्छु,
बरु आधा पेटै किन नहोस्,
म आफ्नै भोक अनुसार को भोजन गर्न चाहन्छु।
यदि यो पिंजडा बाहिर भोका शिकारी हरु
दाउ हेरेर बसेका छन् भने,
म तिनको सामना आफै गर्न चाहन्छु,
सुरक्षा को नाउँमा यो पिंजडा भित्र थुन्न नखोज मलाई,
बरु ति गिद्धे नजर लगाउनेहरु सँग लड्न सिकाउ,
लडेर जित्न सिकाउ,
आत्म रक्षा गर्न सिकाउ,
आत्म स्वाभिमान बढाउन सिकाउ।
मान्न सक्दिन म यो पिंजडालाई आफ्नो संसार
मलाई पनि देख्नु छ पिंजडा बाहिर को संसार,
एउटा पिंजडा बाट अर्को पिंजडमा नसार मलाई,
आफ्नो मर्जिको मालिक आफै भइ हेर्न देउ
यो संसारको सुन्दरता मलाई।
नादान छौ, नाजुक छौ भनि कमजोर सावित गर्न नखोज मलाई
म आफ्नै जिवनको भोगाइबाट सिक्न चाहान्छु,
म आफै भित्रको विश्वास जगाइ समयसँग भिड्न चाहान्छु।
मलाई बिलकुल मञ्जुर छैन अब
मेरो जिवनमा कसैको हस्तक्षेप,
म केबल आफ्नै सर्तमा आफ्नो जिवन आफै जिउन चाहन्छु।
मेरो बोलाइ,खुवाइ, लगाइ, हिँडाइमा नियन्त्रण गर्न नखोज
म आफुलाई केबल आफु नै भएको हेर्न चाहान्छु।
तिम्रो यो पिंजडा भित्र जति नै उडेपनि म रमाउन सक्दिन,
तिमिले यो पिंजडा भित्र जति नै स्वतन्त्रता दिए पनि म स्वतन्त्र हुन सक्दिन।
म कसरी बस्न सक्छु र सिमाभित्र जब असिमित सपनाहरु छन् मेरा आँखामा?
म कसरी बाँधिन सक्छु र बन्धनमा जब अनियन्त्रित कल्पनाहरु छन् मेरो मनमा?
त्यसैले अब स्वीकार छैन मलाई यो पिंजडा भित्र को स्वतन्त्रता,
म यो ठूलो धर्ती घुम्न चाहन्छु,यो शितल पवनको स्पर्श महसुस गर्न चाहन्छु,
पखेटा फिजाइ आफ्नै, चारै तिर डुल्न चाहन्छु।

यो पिंजडा भित्र रुमलिएर कति वसन्त यसै पार गरे मैले
न नियाल्न पाएँ ति फूलहरू मुस्काएको,
न हेरेँ कहिले ति पालुवा सँगै पलाएको मेरो रहर
ति पुतली झैँ निसङ्कोच उड्ने रहर,
सुन्दर पखेटा फरफर पार्दै स्वतन्त्रत उड्ने रहर।
त्यसैले स्वीकार छैन मलाई अब यो पिंजडा भित्र को स्वतन्त्रता,
बन्नु छैन मलाई कसैको मनोरञ्जन को साधन,
नबन्नु छ अर्हाएको काम सुरुक्क मान्ने रोबोट
मेशिन जसरी तिम्रो इशारामा अब नाँच्न चाहान्न म,
तिम्रो पिंजडा मा तिमिसँग,
तिम्रो इच्छा अनुसार अब बाँच्न चाहान्न म
म कसैको जिम्मेवारी भएर होइन,
जिम्मेवार प्राणी भएर बाँच्न चाहन्छु,
म केबल स्वतन्त्र भएर हाँस्न चाहान्छु।।

Chandika Bhattarai – Ragatle Latpatiyeko Aangan

चन्डिका भट्टराई – रगतले लतपतिएको आँगन

हे मनुष्य!
तिमिलाई पनि उहि भगवानले सृष्टि गरे ,
हामिलाई पनि उनै भगवानले,
तिमिलाई मनुष्य जाति बनाए ,
अनि हामिलाई जनावर जाति।
उसै गरि भरे प्राण दुबैमा,
उस्तै बनाए फेर्ने श्वास पनि।
खोइ, कतिबेला मागेछन तिनै भगवानले
हामि जनावर जातिको बलि
अनि कतिबेला दिएछन् तिमि
मनुष्य जातिलाई यो अधिकार
हामि जनावर जातिको प्राण हर्ने अधिकार।

हे मनुष्य!
तिम्रो जस्तै ढुकढुक गर्ने मुटु
हाम्रो शरीरभित्र पनि,
बग्छ उसैगरि रातो रगत।
दुख्छ हामिलाई पनि काट्दा।
काप्छ यो सानो मुटु बेसरी,
छटपटि हुन्छ,
औडाहा हुन्छ,
जब बिसाउछौ त्यो धारिलो हतियारको भारि
कमजोर यो शरिरमाथी।

हे मनुष्य!
तिमिले जस्तै विपतमा पर्दा,
गुहार्न ‌‌‌मन लाग्छ मद्दतको लागि
चिच्याउन मन लाग्छ,
कराउन मन लाग्छ,
पुकार सुनि कोही आउला कि
बचाउन भनि।
तिमिलाई जस्तै चोट लाग्दा,
आउँछ आमाको सम्झना अति
तिमिले जस्तै ‘ऐया’, ‘आथा’ भन्न नसके पनि
पोल्छ, पोलिरहन्छ भतभती।
उम्केर जाने,
फुत्केर भाग्ने प्रयास
सब हुन्छ बेकार
छाउन थाल्छ आँखा वरिपरि अन्धकार
फितलो बन्दै जान्छ बाँच्ने आश।

हे मनुष्य!
तिमिलाई जस्तै अन्तिम घडीमा
याद आउँछ भगवानको,
कोस्न मन लाग्छ आफ्नै भाग्य माथि
कथित आफ्नो पशु जन्म माथि।
छुट्दै जाँदा यो देहबाट प्राण
भगवानसँग प्रश्न गर्न मन लाग्छ,
हे भगवान!
के तिमिलाई साँच्चै खेल्न मन लागेको हो त रगतको होलि?
हामि निर्दोष पशुको रगतको होलि!
के तिमिलाई साँच्चै मन पर्छ रगतले लतपतिएको तिम्रो आँगन?
सदा झै तिमि मौन छौ भगवान!
अनि तिम्रो मौनताको फाइदा उठाइरहेछन
तिमिले बनाएका यि मनुष्य जाति।
तिम्रै मन्दिरमा,
तिम्रै नाममा,
तिम्रै अगाडि,
तिमिले नै जन्माएका सन्तान माथि
भइरहेछ लगातार
यो अत्याचार।
हामि पशुलाई त निर्विवेकि बनायौ तिमीले,
हेर भगवान! तिम्रा विवेकशील प्राणी,
निर्ममताको पराकाष्ठा नाघ्दै
गरिरहेछन यो नरसम्भार।
तिम्रा विवेकशील प्राणी गरिरहेछन यो नरसम्भार।।

काठमाडौं।

Chandkina Bhattarai – Aina Bhitra Ko Manchhe

चन्डिका भट्टराई – ऐना भित्रको मान्छे

अनायासै मेरा आँखा, अर्का जोडि आँखासंग ठोकिए,
म एकछिन रोकिएँ,
अनि हेरे टक्क अडेर,
नियाले धेरै बेर छक्क परेर,
आश्चर्य!
ऐना भित्रको मान्छे म जस्तै देखिन्छ,
उहि रुप,
उहि रङग,
अनि उस्तै हाउभाउ।
म हल्लिदा उ पनि हल्लिन्छ।
म बस्दा उ पनि बस्छ।

अनुहार पनि मेरै जस्तो
त्यो ऐना भित्रको मान्छेको।
होइन, त्यो मेरो अनुहार कसरी हुनसक्छ ?
मलाई त सबैले ‘तिमि कति हसिलि’ छौ भन्छन्,
तर त्यो ऐना भित्रको अनुहार त हाँस्नै बिर्सिए जस्तो देखिन्छ।
कद सँगै बढेको पद,
अनि पद सँगै बढेको जिम्मेवारी।
ति जिम्मेवारी निभाउदा निभाउदै
बर्षौ देखि नहाँसेको जस्तो अनुहार।
सायद् हाँस्न बिर्सिसक्यो त्यो ऐना भित्रको मान्छेले।

आँखा पनि मेरै जस्ता
त्यो ऐना भित्रको मान्छेको।
अह ! ति कसरि हुनसक्छन् मेरा आँखा?
हरेक रात मेरा स्वामीले अँगालोमा बेर्दै भन्नुहुन्छ मलाई,
‘तिम्रा आँखा सार्ै चमकिला र चञ्चल छन्,
अन्धकारमा पनि चम्कन्छन,
झिमझिम गर्दै कति बोल्छन् तिम्रा आँखा।
तर ति ऐना भित्रका आँखा त शिथिल र शान्त छन्।
सबैका सपना आफ्ना बनाउदा बनाउदै
सपना देख्नै बिर्सिएका जस्ता आँखा।
हरेक पल अरुका लागि झिमकिदा झिमकिदै
झिमकिन नै गार्हो भएका जस्ता आँखा।
सायद् झिमकिनै नपरे हुन्थ्यो जस्तो लाग्छ ति आँखालाई।

अहो! हेर्दा म जस्तै देखिन्छ
त्यो ऐना भित्रको मान्छे।
तर त्यो म‌ कसरी हुनसक्छु ?
मेरो घरमा पाहुना लाग्न आउने सबैले मलाई भन्छन्,
‘यिनी कहिल्यै थाक्दिनन् ‘
घर परिवारको काममा सधैं व्यस्त,
फुर्सदसँग कोसौ टाढा,
दिनहुँ को कामकाजमा निकै अभ्यस्त।
तर कति थकित र निहत्ता देखिन्छ
त्यो एेनाभित्रको मान्छे।
आफुलाई भन्दा बढी आफन्तलाई
माया गर्दागर्दै थाकेको मान्छे,
आफ्ना रहरहरुको बलि चढाइ
आफ्ना हरुका लागि बाँचेको मान्छे,
आफुलाई बिर्सिएर आफ्नै जिवनसँग हारेको मान्छे।

हो मेरै जस्ता आँखा,
मेरै जस्तो अनुहार,
तर म होइन त्यो ऐना भित्रको मान्छे।
म होइन त्यो ऐना भित्रको मान्छे।

काठमाडौं।