मणिराज सिंह – कति खेर
तिम्रो आँखाको डिलमा
टलपलाएका ती आँसुले
बगाएर
कति खेर मेरा रहरहरू
वाफभैmँ उडेर अनन्त समयसँगै विलाए
मलाई
पत्तै भएन ।
तिमीले मन खोलेर
दुःख साटेको बेला
मरूभूमिमा लाम लागेर Continue reading “Mani Raj Singh – Kati Khera”
नेपाली कविता को बिशाल संग्रह
मणिराज सिंह – कति खेर
तिम्रो आँखाको डिलमा
टलपलाएका ती आँसुले
बगाएर
कति खेर मेरा रहरहरू
वाफभैmँ उडेर अनन्त समयसँगै विलाए
मलाई
पत्तै भएन ।
तिमीले मन खोलेर
दुःख साटेको बेला
मरूभूमिमा लाम लागेर Continue reading “Mani Raj Singh – Kati Khera”
शिव गौतम – बाच्ने बानी
वाँच्नु पानि एउटा नशा पो हो कि क्या हो,
आज वाँची सके पछि
भोलि फेरि वाँच्न मन लाग्ने,
एक पल्ट माते पछि
फेरि फेरि पनि मात्न मन लाग्ने।
यो आदत छुटाउनलाई
वाँच्ने यो लत छुटाउनलाई
समुन्द्रका सुनामी छालहरुले
छल गरेनन् कि,
भुईँचालाहरुले
आफ्ना चालहरु चलेनेन् कि,
अनादि काल देखि नै
झैझगडा, माहामारी र खडेरी
अनि अनेकौं अनिकाल आएनन् कि।
जुनसुकै बहानामा होस्
बाँच्ने यो लतलाई
यो आदतलाई
कालको अदालतले
जति पल्ट साहदातको सजाय सुनाए पनि
यो त एउटा लत न हो आखिरमा,
गएर यो फेरि लागी हाल्छ
जागी हाल्छ यो फेरि
कुनै नया मनुवामा
कुनै नया पालुवामा।
वाँच्नु पानि एउटा नशा पो हो कि क्या हो,
आज वाँची सके पछि
भोलि फेरि वाँच्न मन लाग्ने,
एक पल्ट माते पछि
फेरि फेरि पनि मात्न मन लाग्ने।
(Sent to Sanjaal Corps via Email)
योगेन्द्र राज शर्मा ‘प्रकार अन्तर’ – अगेनाको छेउबाट
एउटा भेटमा
जब हामीले आगो फुक्यौं
ताप्यौं र निभायौं,
मैले उसलाई
संतोषको स्वरमा भने-
यो सुख मलाई
उद्विकासले दिएको होस्
वा प्रकृतिले
वा,भगवानले
तर धन्यवाद त म
तिमीलाई दिन चाहन्छु हृदयदेखी
सबैभन्दा ठुलो कुरा
तिमीले मलाई साथ दियौ ।
त्यसपछी दिनदिनैजसो हामीले
त्यही ठाउँमा आगो फुकिरहेछौं
र तापिरहेछौं ।
दीपेन्द्र के.सी. – चुनाव र चटक
खोलाहरु उल्टा बगेर
हिमालको जरामा थिग्रदैछन
झरेका पातहरु फेरि
हाँगा खोज्दै हिंडेका छन्
तर मध्यदिन, चमकन्न सूर्य
बस्ती अँध्यारोको अँध्यारै छ
अँध्यारै पर्दा हालेर
अँध्यारैमा आज–
फेरि एउटा चटक शुरु होला जस्तो छ ।
दुई शताव्दी खर्लप्पै निलेर
मध्ययुगबाट एक सिँढी उक्लन नसकेको बस्तीमा
लोडसेडिङ, बिश्वबैंक र एडीवीको
विकासे ऋणको भारीको खातमा उक्लिएर
विकासको फेहरिस्त प्रस्तुत गर्न
एकटोली चटकेहरु
गाँउ पस्दैछन चुनाव बोकेर !
अव फेरि
एउटा चटक शुरु होलाजस्तो छ
चमकदार, वजनदार, दार्शनिक र नयाँ नेपाल झल्कने
घोषणापत्र लोकार्पण र वाचनसँगै
ईन्द्रजालको नाईकेको नेतृत्वमा ।।
थाकेको वस्ती –
उज्यालो कुरेर अँध्यारैमा निदाएको वेला
चटकेहरु चोर्नेछन मनग्गे भोटहरु
र, उज्यालो भैनसक्दै वेचेर लिलामीमा
छिरिसक्नेछन नयाँ बानेश्वर, सिंहदरवार र बालुवाटारका गेटभित्र
र, ढुक्कसँग निदाउनेछन……………….बर्षसम्म
अर्को चटक तयार नभइञ्जेलसम्म ।।।
फेरि एउटा चटक शुरु होलाजस्तो छ
आज क्याविनेट बस्दैछ
निर्वाचन घोषणा गर्न
केन्द्रीय समिति बस्दैछ
रिहर्सल गर्न ।।।।
१९ मार्च २०१३
बागलुङ, हाल ओस्टण्डे बेल्जियम ।
सरोज धिताल – पहिरो र मान्छे
प हि रो …
के यो श्राप हो कसैको ?
श्राप
जो कहिल्यै सुन्दर हुँदैन
श्राप
जो कहिल्यै कोमल हुँदैन
कहिल्यै सहज स्वीकार्य हुँदैन ??
प हि रो ..
के यो श्राप हो कसैको ?
कुरूप धारिला चट्टानहरूको
कवच पहिरिएर
पैशाचिक शक्तिलाई
अलच्छिनमा पोको पारेर
बहुलाएको तानाशाहजस्तो पहिरो
घोच्ने आँखाले मलाई यसरी हेर्छ
कि ऊ मसित अघिल्लो जन्मदेखिको बदला लिन चाहन्छ
बारम्बार मानिसको रगत पिएर पनि
कहिल्यै तिर्खा नमेटिएको
विक्षिप्त हत्यारा जस्तो
ऊ जताततै लासहरू देख्न चाहन्छ ।
विभीषिकाको अभिलेख भएर उभिएको
नाङ्गो पहिरोको अगाडि
म
मान्छेको सन्तान
“हे भगवान !” मात्र भन्न सक्छु
निरीह बन्छु
बिस्तारै–बिस्तारै लास हुँदै गएको अनुभव गर्छु
अलि–अलि मर्दै जान्छु
मर्दै जान्छु ।
तर
त्यही पहिरोको शिरमाथिबाट
त्यो सानो सुन्दर हरियालीबाट
ढिकी र जाँतोको आवाजसँगै
माटो र पसिनाको सुवाससँगै
“माता मे पृथ्वी
पुत्रो ऽ हं पृथिव्या”
भन्दै
जीवन जत्तिकै सुन्दर केही
मुसुक्क हाँस्छ
आहा !
मान्छे हाँस्छ ।
२६-५-१९९७
डा. मोहनप्रसाद जोशी — हे पाहुना !
हे पाहुना !
किन आफ्नै घर भन्ठान्दै छौ ?
रङ्गरूपमा रुमल्लिएर
दस थरी गर्न थाल्दै छौ,
अतिथिको भाव भुलेर
आफूलाई मालिक मान्दै छौ |
हे पाहुना !
किन आफ्नै घर भन्ठान्दै छौ ?
एक दिनको वासलाई
सधैँको निवास मान्दै छौ,
त्यसमा भएका सामानलाई
स्थायी सम्पत्ति ठान्दै छौ |
हे पाहुना !
किन आफ्नै घर भन्ठान्दै छौ ?
मेरो भन्ने बोझ बोकी
केबिघ्न दु:ख बेसाऊँदै छौ,
फेरि अतिथि बनेमा यात्रा
सरल र सुखद पाउने छौ |
(डा. मोहनप्रसाद जोशीको ‘कहाँ छ ठाउँ ‘ नामक कवितासङ्ग्रहमा समावेश भएको | डा. जोशीकै ‘कहाँ छ ठाउँ ‘ नामक गीति सङ्ग्रहमा पनि समावेश भएको | सङ्गीत: न्ह्यू बज्राचार्य, स्वर: आनी छोइंग डोल्मा |)
रामप्रसाद प्रसाईं – चट्टानका बेर्नाहरू
पैयुँका फूलहरु
फर्ररररर
फर्ररररर
हल्लुँडका मनहरूसंगै
हाँसेका रित्ता थालहरू र
अगेनामा अधमरो पोलिइएका
हरिया मकैका घोगाहरू
मुलाका सागसंग
कर्याप्प कर्याप्प
चपाइरहिएकाछन्—
हाम्रा बिश्वासहरू, परम्पराका नाममा
हाम्रा सभ्यताहरू, आधुनिकताको नाममा
र
यी
यसरी नि
कर्याप्पै
भाँचिन्छन्
हाम्रा स्पाइनल कर्डहरू
शब्दसंस्कारका खगौता र श्रृजनधर्मिताका आखेटहरूमा
हु
ल
का
हु
ल
मान्छेहरू
पैयुँका फूलहरुमा
खोजिरहेछन्
बोकिरहेछन्
घुमिरहेछन्
चट्टानका मनहरूसंगै
विचारका रित्ता
रित्ता कमण्डलुहरू
विचारले रित्ता रित्ता कमण्डलुहरू
विचार भर्दा रित्तिइएका रित्ता कमण्डलुहरू
विचार भर्दा रित्याइएका रित्ता कमण्डलुहरू
विचार निथार्दा रित्तिइएका रित्ता कमण्डलुहरू
विचार हुनुले रित्तिइएका रित्ता कमण्डलुहरू
विचार नहुनुले रित्तिइएका रित्ता कमण्डलुहरू
प्राचीन बस्तीमा शेष
अवशेष गाड्धनहरू जस्तै
चिम्टाइला टारबारीका
चिप्लेकिराहरू चित्राका
छानाभरिभरिबाट चियाइरहन्छन्
तुषाराका रातहरू, हिउँपहिराका बारातहरू,
असिना जोखेका नांगाबस्तीहरू
युगबोधका लाँक्राहरू सुसाइरहेछन्
उखुबारीभरि
सर्ल्याक्क सुर्लुक्क
सर्ल्याक्क सुर्लुक्क
सनसनीपूर्ण
धिपधिप दियालाहरूमा धुपी र गोब्रेसल्लाका मनहरू
टाँसिइएछन् छेपारे लहरासंगै उत्तीसका टाँगहरूमा
नस सुँग्न र तमाखु माड्न
साइत हेर्न, माइत लाग्न
अतिथि बन्न र
चेतनाको खडेरीमा
इनार खन्न
शुरू गर्छन्
म
नै
बाट
घोडेदुबोका फैलावटसंगै
ढुँगाले सेपेकाका सिरूका पहेंलपुर पिपिराहरू
अर्घेली र पाटका लोक्ताहरू
तापिरहेछन्
जुनेलीका शीतहरू
थ/थापिरहेछन्
सौम्यताका रविचरणहरू
अँ
मनहरू
घिस्रिँदै घिस्रिँदै
तलतल देवीथानतिर
गाँजिदैछन्
क्षितिज चुम्नलाई
अनि
आकाश थाम्नलाई
रित्ता आलमारी अनि
सुखा गग्रेटाभरि
काकाकुलहरू
तैरिरहन्छन्—
खडेरीका आहालहरूमा,
बढ्दाछन्,
पाइतालाहरू अघि अघि
समयको गर्तमा
खच्याङ्ग खच्याङ्ग
खोच्याउदै
घाइते खुट्टाहरू
संगसंगै
ब/बोलिरहेछन्
मन मनहरूसंग
खुचिङ्ग
खुचिङ्ग
किनकि
मनका पाइताला
र
पाइतालाका मन
रहेनन्
यी
त
झुसिल्किराका मनहरू पो रहेछन्
अण्डालार्भाझुसिल्किरापुतलीअण्डा
चोके र च्याँखे चाखेका प्वालैप्वालले भरिएका
न आकाश ढाक्ने
न धर्ती छोप्ने
च्यार्रर
च्यार्रर
उद्रिएका मनहरू
अनि
झुत्रिइएका स्मृतिहरू जस्तो
रंगैरंगका ढंगहरूजस्तो
ढंगैढंगका रंगहरूजस्तो
फर्फराइरहेका त्रिपालहरूजस्तो,
फु
फुसु
फुसुसु
फुसुसुसु
फुसुसुसुसु
क्या रमाइलो
झरिरहेछन्, आइरहेछन्, छोपिरहेछन्
अप्सराझैं हिउँका चुम्बनहरू
पैयूंका फुलहरूसाथ
कोमलताका मृत्युगानमा
अमृत जिजीविषाहरू।
जाउलाले भरेका ताउलाहरूमा
जगेडाका बगडासंगै
पोइला गएका भातेनिद्राहरू
कुम्भकर्ण हिमालको टांगमुनि
घोत्लिइएर
उमारेका
बाघमारे भीरमा अल्झेका
चट्टानका बेर्नाहरू
समयभित्रको गर्भ
गर्भभित्रको समय
‘ब्ल्याकहोल’मा
हेलिइएका हुण्डरीहरू
खुम्बु र महालँगुरमा ठोकिइएर
पग्लिइहेछन्
नवोदित सन्देशका
सिंचनमा
.
..
…
अनन्त।
सेप्टेम्बर १७, सन् २०१०
कालीखोला -२(तेम्बोक), ताप्लेजुङ्ग, नेपाल । अबुधाबी श्रमशिविरबाट।
(Sent to Sanjaal Corps via Email)
अबिर खालिंग – बांसुरी
(Sent to Sanjaal Corps via Email)
नबजाउ मलाई
रिक्तता बजिरहेछु म
ऐन्द्रियक प्वालहरुबाट ।
अस्तित्वको चीरहरण मेरो रूप
तिम्रा औंलीहरुको लागी आनन्दको मार्ग
नखेल मेरा घाउहरूसंग।
थाक्न देउ मेरा चोटहरूलाई।
सासको कपासले छोपेर राखेको छौ
मैले बजिदिनु पर्छ / बगिदिनु पर्छ
तिम्रा अनन्त ध्वनित मृदंगको तालमा
मैले नाचिदिनु पर्छ।
बजाईरहन्छौ निरन्तर
बगाईरहन्छौ निरन्तर ।
प्रार्थनाका प्रहर जस्ता पबित्र म कहिले हुनु ?
हे ईश्वर ! तिमीले नछुएको
चन्द्रमासीको चोखो चन्द्रमा कहिले हुनु ?
कुमारित्वको प्रमाणत्रसंग
झंकृत हुनै सक्दैन
तिमीबाट बलात्कृत मेरो धुन।
कहिले बज्नु म
मेरो आफ्नै गीत?
बिप्लव प्रतिक – अभिशाप
सुर्य त्यही हो र चन्द्र पनि त्यही हो
सुर्य मलाई गरम लाग्छ र चन्द्र शीतल
र मलाई थाहा छ, त्रि्रो र मेरो अनुभूति एउटै हो
र यो पनि थाहा छ
या त म पागल हुँ या त तिमी पागल ।
म कहिलेकाहीँ त्यही सुर्यको निम्ति झगडा गरिरहन्छु
र तिमी चन्द्रको निम्ति मसँग रिसाइरहन्छौ
या त म गलत छु कि त तिमी गलत छौ ।
जबसम्म दृष्टिलाई मोह, स्वार्थ र अहंका पर्दाहरूले
झयाप्प छोपिरहन्छन्
जबसम्मर् इष्र्या, उग्र ममहत्वाकाङ्क्षाका जालाहरूले
झयाम्म जेलिरहन्छन्
सायद दुईमध्ये एक पक्ष र अर्को विपक्ष हुनुपर्ने हो कि ?
सायद एक उत्तर अर्को दक्षिण धु्रव हुनुपर्ने हो कि ?
खोइ कहाँ ओइलाए ती आपसी मायाका फूलहरू ?
खोइ यहाँ सद्भावनाका मूलहरू ?
खोइ यहाँ प्रेमको करेसा ? खोइ यहाँ जिन्दगीको ड्याङ्ग ?
के एकअर्काबीच प्रतिस्पर्धामै
भुल्यौँ त हामीले गर्नुपर्ने कुराहरू ?
के एकअर्काबीच खनिएका द्वेषको धरापमै
गुमायौँ त हामीले जिन्दगीको एक सुनौलो पाटो ?
घट्टेकुलो, ३० नोभेम्बर १९९०
भूपिन ब्याकुल – सडक र एम्बुलेन्स
साइरन बजाउँदै
एम्बुलेन्स दौडिरहेको छ –
सडकमा !
अस्पताल कहाँ छ
एम्बुलेन्सलाई थाह छैन
एम्बुलेन्सलाई सिर्फ थाह छ –
भित्र सिटमा
समय सडकमा दुर्घटित
सख्त बिरामी सुतिरहेको छ
र उसलाई
यथासक्य चाँडो अस्पताल पुर्याउनु
अत्यन्त जरुरी छ
मान्छेहरु छिटो अझ छिटो
भत्किएको सडक मर्मत गर
र एम्बुलेन्सको लागि खाली गरिदेउ
यो सडक
यही सडकमा
साइरन बजाउँदै दौडिरहेको छ –
एम्बुलेन्स !
मेरो बिरामी देश बोकेर
सडकमा
एम्बुलेन्स दौडिरहेको छ !
दीपेन्द्र अपजसी – शुभकामना !
केही पछाडिएको दीर्घामा वसेर
धेरै आत्मीय, आदरणीयजनहरुको
शुभकामना, सदभावना, हार्दिकता
बोकीसकेपछि,
बिजुलीका तरँगहरुबाट
फोन, इमेल र फेसबुकहरुमा
तपाईहरुका मधुर आँकाक्षाहरुबाट
नयाँ बर्ष शुरु गरिसकेपछि,
म पनि चाहन्छु –
आउँदो बर्षको फूलवारीमा
एकजोर मनमोहकताका वेर्ना रोप्न
जो तपाईका जीन्दगीमा
सुगन्धका अक्सिजन दिन सकुन,
र फेर्न चाहन्छु
एक जोर पुराना व्याट्रीहरु
पुराना बर्षहरुका,
जो चिर्न सकुन
नयाँ वर्षका अँध्याराहरु
शुभकामनाका प्रकाशहरुले ।
नयाँ वर्ष २०१३, बागलुङ, हाल ओस्टण्डे बेल्जियम ।
उमा सुवेदी – सपनीका मिलनहरू (गीत)
(मधुपर्क साउन, २०६७)
सपनीका मिलनहरू विपनीमा पाउने भए
पर्खिनु है मेरो हजुर वरपीलझैं छाउने भए ।
जिन्दगीको गोरेटोमा एक्लो हिँड्न गाह्रो रैछ
साँचो माया लाएपछि बिछोडिन Continue reading “Uma Subedi – Sapani Ka Milan Haru”
विनोद अर्याल – पैसा
(मधुपर्क २०६६ असोज)
पैसा तँ धातुमा सबैतिर डोलगोल
सबैको चाहना तँमाथि तँ सधैँ अनमोल ।
तेरो सत्ताको र्चा चुलिँदोछ, चारैतिर तँ व्यापक
सबै तेरो दाशबनेका छन्, सबै तेरा साधक ।
टुक्रा कागजकायत्रतत्र पत्रु छैन त्यसमा नजाराँ
तेरो नामको टाँचापछि बन्छ त्यो रू. हजाराँ
रू. हजाराँ भएपछि मान्छे इच्छा गाडी गुडाउँछ
तेरो साथ छैन भने मान्छे भोक-निद्रा उडाउँछ ।
तेरो कारणले कतिको इज्जत-हुर्मत लुटिए
तेरो लागि कतिको यौवन ढल्यो, कति जन कुटिए ।
कतिको ज्यान गयो, कति साम्राज्य ढलीगए ।
कस्ता मै हुँ भन्ने हस्तहीहरू त्यसैत्यसै गलिगए ।
तेरो सङ्कलनको लोभमा मन कहिल्यै नभरिने
कस्तो रोग दिइस् तैँले कुनै औषधिले नहरिने
तेरै लागि इष्टमित्र बाबुआमा दाजुभाइ
आपसमा सत्तोसराप गर्छन् धारेहात लाईलाई ।
औठाछापलाई तैँले विद्वान् पण्डित बनाइस्
सरस्वतीका वरद पुत्रलाई औँठाछाप जनाइस्
तैँलाई देख्दैमा सबको तीन नेत्र लोलाउने
मेनका नै होस् कि स्वर्गकी सबको इमान डोलाउने ।
कसले जन्मायो तँलाई सबैलाई दाश बनाइस्
यो युगमा तैँले आफूलाई भगवान्झैँ जनाइस्
तेरो प्रभाव परेको स्थान सबैतिर झलमल
गोबरमा परेको असिना पनि नभका तारझैँ टलपल ।
-कालधारा, काठमाडौँ
मनका एकान्तका तलाउमाझ
अनायासै तरङ्ग उठ्छ
लाग्छ कुनै अतृप्त रागले
सङ्गीतका कर्णप्रिय
स्वर पाएको छ
सम्बन्धका सीमा
कृत्रिम बगैंचाका र्स्पर्शभित्र
जब कतै सन्त्रस्त रुन्छ
लाग्छ फेरि कुनै मौसम
छरपस्ट हुँदै हारेको छ
मृत संवेदनाहरूको
देश उस्तै छ
मान्छेका अभिशप्त कथा
फेरि असङ्ख्य शिलालेखहरूमा
उसरी नै लेखिन्छन्
कहीँ पुग्न नसकिने
यात्रा उस्तै छ
मान्छेका शापित उमङ्गहरू
फेरि अनन्त बाटाहरूमाझ
फेरि उसरी नै भेटिन्छन्
यातनाका श्रृङ्खला उस्तै छन्
यातनागृहभित्र परेका मस्तिष्कहरू
प्रताडित उस्तै छन्
बलात्कृत सपनाहरूका
चिहान उस्तै छन्
सपना देख्ने आँखाहरू
प्रतिबन्धित उस्तै छन् ।
परिवर्तनका लागि
लड्ने हातहरूमा
फेरि पनि थमाइएको
रित्तो रित्तो मौनता छ
अपरिभाषित अर्थहरूकार्
अर्थहीन र्स्पर्शहरू उस्तै छन्
कालो साम्राज्यको विरुध्दमा
उज्यालो खोज्दै पाइलाहरू
गतिशील हुँदा नहुँदै
चर्को हस्तक्षेपको कारण
उत्साहित बिम्बहरूका
असामयिक मरण उस्तै छन्
पुरानो रक्सी छचल्किरहने
नयाँ बोतल उस्तै छ
छेपारोले फेर्ने
रङ्गको कथा उस्तै छ
अँगेनामा कहिल्यै बल्न नसकेको
आगोको भर उस्तै छ
हिड्दा हिड्दैका पाइलालाई
अपहरणको डर उस्तै छ ।
उपचार नपाएर कुनै रोगी
जब सडकमा लड्छ
समयले फेरि एकपल्ट
देश थला परेको
र्सगर्व घोषणा गर्छ
कुपोषणले खाएको अनुहारलाई लिएर
जब पोष्टमार्टम शुरु हुन्छ
समयले फेरि एकपल्ट
देश भोकमरीमा परेको
तात्तातो समाचार र्छछ
शताब्दीयौंदेखिको
रीत उस्तै छ
मान्छेले मान्छेलाई गर्ने
प्रीत उस्तै छ
इतिहास लेख्ने कलमको
गीत उस्तै छ
कुर्सिप्राप्त गर्दाको
जित उस्तै छ ।
मणिराज सिंह – चेतनाका मुट्ठीहरू
निस्तब्ध अँध्यारो परिवेशभित्र
जूनको कलिलो आभा
सुसाइरहेकै थियो
तर आफ्नै परिधिभित्र
आगो सल्काएर
क्षितिजभरि नाङ्गो
आक्रोश छरेपछि
कतै केही चर्केजस्तो
कतै केही भत्केजस्तो
चीत्कारका स्वरहरू
पटक–पटक निस्सासिएर
चौतारीको पिपलमा
पदचापहरू उक्लेपछि
चेतनाका मुट्ठीहरू
हिमालसँग ठोक्किएपछि
निर्दयी मन पनि
चिरा–चिरा पर्दोरहेछ
अभिमानी पहाड पनि
गल्र्याम–गुर्लम ढल्दो रहेछ
निरङ्कुश पर्खाल पनि
अपराधीझैँ रुँदो रहेछ ।
बादल, झरी, बतास
अनिँदो रात अनि धिपधिपे तारासँग
घर, आँगन र फलैंचामा
चिउराझैँ छरिएको स्वाभिमान बोकेर
माथिमाथि आकाशिने चाहनासँग
चुच्चोमा कङ्कालमय वर्तमान च्यापेर
ढुकढुकीमा वासनामय ममता सँगालेर
कल्कलाउँदो, भर्भराउँदो जवानीका रङ्गले
पोटिला, रसिला विहानी सजाउन
चौतारीको पिपलमा
पदचापहरू उक्लेपछि
चेतनाका मुट्ठीहरू
हिमालसँग ठोक्किएपछि
निर्दयी मनपनि ………………।
पाखा, पखेरा र भिरमा पनि फस्टाउँने
पहराको काप कापमा जुर्मुराउँने
विषालु सिस्नुको झ्याङ् ताछेर
अवरुद्ध निकास सफा गर्दा
कुमारी युवतीको भर्भराउँदो जवानी
संक्रमित बस्तीमा फर्फराएको सूचना
उद्घोष गर्न
शान्ति र सद्भावसहित
चौतारीको पिपलमा
पदचापहरू उक्लेपछि
चेतनाका मुट्ठीहरू
हिमालसँग ठोक्किएपछि
निर्दयी मनपनि ……………।
अनुप जोशी – निन्द्रा नलागेपछि (कविता)
निन्द्रा नलागेपछि
मैले खाटबाटै सिरक कसेर
माथिको सिलिङलाई हेरेँ
र अचानक त्यो माथि गर्जिरहँदो घरभेटीलाई सम्झिएँ
सम्झिएँ , छ महिनादेखि भाँडा तिर्न नसकेको व्यहोरा,
तुरुन्तै कोठा छोड् भन्ने घरभेटिको पछिल्लो आदेश ।
निन्द्रा नलागेपछि
मैले दम लागेकी आफ्नै आमाको अनुहार सम्झेँ
रक्तचाप आकाशिएको बुढो बावुलाई सम्झेँ
घर छोड्दा अनायास चुहिएको एक नदी आँशुलाई सम्झेँ
र तेस्तैमा आधा मुरी पनि अन्न नफल्ने पाखोबारीलाई सम्झेँ ।
निन्द्रा नलागेपछि
नेताका मिठामिठा आश्वासनलाई सम्झेँ
मैले जनआन्दोलनमा गुमाएको दाहिने खुट्टालाई सम्झेँ
सिरानीमुनी थन्किबसेको डिग्रीको प्रमाणपत्रलाई सम्झेँ
र सम्झेँ जागिर छुट्दा र माग्न जाँदा गलहत्याइएको तिक्तानुभूति ।
निन्द्रा नलागेपछि
पोइल गएकी प्रथम प्रेमिकालाई सम्झेँ
विलिन हुँदै गएको यौनाकांक्षाका बारेमा सम्झेँ
र जुरुक्क उठेर
पल्टाएँ कविताको डाएरी ।
निन्द्रा नलागेपछि
सोच्न थालेँ निन्द्रा नलाग्नुका कारण
र यी सबै सम्झनाको आगमन ।
भोलिपल्ट त सहर छाडेर गाउँ फर्कनु थियो ।
राकेश कार्की – मताएर मलाई
कर गरी मलाई नपिलाऊ साथी
मताएर मलाई नभुलाऊ साथी
सल्लाह लिन पो आएको आफ्नो ठानी
बिर्सन सकिनँ दिमागलाई नसाले हानी
प्यालामा प्याला नमिलाऊ साथी
मताएर मलाई नभुलाऊ साथी
बाधासंग लड्दै अझै कोशिश गर्नुछ
शक्ति बटुल्दै मलाई पक्कै जित्नुछ
बुँद बुँद थप्दै नडुबाऊ साथी
मताएर मलाई नभुलाऊ साथी
मोहन दुवाल – घाम नभएको भए !
(मधुपर्क २०६६ असोज)
निःस्वार्थ मुस्कान बोकेर
आफूई समर्पित तुल्याउन जानेका
घाम नभएको भए
मान्छेले कोबाट के सिक्ने हुन्
भनूँ गाह्रो हुन्छ
नभनूँ आफैँलाई अप्ठ्यारो हुन्छ
म घाम उदाएको हेर्न रुचाइरहेँछु
घाम नभएको भए
उज्यालोमाथि पनि सङ्कट थपिँदो पो हो
कस्तो विवेकहीनजस्ता देखिन्छन् मान्छेहरू
किन भत्काउन र भत्किन चाहन्छन् मान्छेहरू
सूर्य-किरण घाम नभएको भए
मान्छेहरू कस्ता देखिँदा हुन् यहाँ अचेल
म घामसँग स्पष्ट प्रश्न राखेर
मान्छेका मुहार कस्ता छन् सोधिरहेँछु ।
घाम खुल्न पो जान्छन्
घाम फिँजिन पो खोज्छन्
घाम न्यानो प्रकाश पो बाँड्न रुचाउँछन्
मान्छेले जस्तो चियोचर्चा गर्न
खोई घामसँग फुर्सद…. ?
मान्छेले जस्तो षड्यन्त्र रोप्न नजानेकैले
घाम फिँजाइरहेछ प्रकाशमा आफूलाई राखेर
उज्यालोकै विरोधमा जुलुस गर्दैछन्
त्यसैले म सोध्न रुचाइरहेँछु
घाम नभएको भए के हुन्थ्यो ?
आजभोलि मान्छेका अनुहार हेरिरहेँछु ।
-बनेपा
राजेन्द्र पहाडी – नेपथ्यका सपनाहरु
भगवानस“ग प्रार्थना गरे“ मैले
सक्ने भए मलाई
चिसो आगो देउ,
तातो पानी देउ,
जसमाथि बिरालोझैं रुझेको मन
खलियानको धानझैं ओसिएको तन
सेकाउन सकौं,
तताउन सकौं,
अफशोच,
उसले मलाई
तातो ज्वाला दियो,
फुस्फुसे आश्वासन दियो,
र दियो आर्तका बाजाहरु
जहा“ मैले नया“ बिहानीको
आजाद सपना नचाइरहेछु ।
नैतिकताको भुकम्पले छत्विक्षत
आणविक भट्टीछेउ उभिएर
मैले मानवताको क्षितिज चिहाए“,
विज्ञानको आविष्कार खोतले“,
र देखे“ पत्रैपत्र सुनामीका
अनन्त छालहरुले
मान्छेको अस्मितालाई नङ्ग्याइरहेका
र मेरा कलिला सपना बलात्कृत भएका ।
म किंकर्तव्यविमुढ सोचिरहेछु,
किन लड्छ मान्छे वित्ता र कित्ताका लागि ?
किन रापिन्छ मान्छे फोस्रो उन्माद सा“चेर ?
अस्त्रशस्त्र थुप्राएर भट्टीहरुमा,
जीउ“दा सपनाको सडक जाम गरेर,
किन खोज्छ मान्छे शान्ति हावामा ?
म गम्छु÷म खल्बलिन्छु आफैभित्र,
मनको व्यापारको
असरल्ल पसल ओछ्याएर
अमरत्व कामना गर्ने मान्छे
आज डामिएर मरिरहेछ
आफ्नै विकिरणबाट ।
विछिप्त मनोदशा रोपेर
शुभकामनाको नाममा
खेतभरी ऐ“जेरु फूलाउन
नया“वर्ष पर्खिन्छौं हामी
र गाड्छौं पीडाका शुलहरु,
क्यालेण्डरको व्यापार बढाउन
पर्व, जात्रा र चाड्हरु
महिनैपिच्छे खोपेर कागजमा
यातना शिविर खडा गरिरहेछौं हामी ।
मैले नेपथ्यको डिलमा
ठम्म उभिएर हेरे“,
त्यहा“,…..
न सपना नया“ थियो,
न सिद्धान्त नया“ थियो,
न समय नया“ थियो,
त्यसैले त नया“ सपनाहरुको निर्मम हत्या
भैरहेछ दिनदहाडै यहा“,
र पनि देवताहरु चु“सम्म बोल्न सक्दैनन्
स्वप्न हत्याको बिरुद्ध ।।
कुश्मा, पर्वत
बि. जे. बान्तवा राई – मनको पृथककरण र पुनरुत्पादन माग्दैछु।
सपनाको तिलिचोमा
चुर्लुम्म डुबेर सप्तरंगी
इन्द्रेनी खोज्ने मन,
बक्ररेखा झैं गोरेटोमा
समानताको नाप खोज्दै
निराशताको एन्टार्टिका
भित्र हराईरहेको छ,,,
पाईलै पिच्छे कैक्टसका
तिखा काँढा टेक्दै
कमल टिप्ने यात्रा आज
त्यहीं स्वार्थी मनको
प्रशान्त महासागर भित्र
निस्वासिँदै डुबुल्की मारीरहेछ,,
सोंची रहन्थे म,
सोंचभित्र कति बहुरंगी
गुलाफहरु फुल्छन
त्यहिं गुलाफको तिखो काँडाले
खिलिएको मुटु लिएर
भग्नावशेश सुमेरुमा
गुलाफ रोप्ने होडमा
अलकत्र झैं पटक पटक
कुल्चिई रहेछ,,,,,,,,
यात्रा भरि, कैंयौ अँध्यारी रात
अनी पारिला घामसँगको
संघर्षमा शहिद बनेको,
चिहानस्ँगै मेटिएको
प्राण पखेरुले आफ्नो गन्तब्य
लिई आफैबाट सन्याँस लिएको
भु-गर्भ भित्र लिप्त कंकाल
भोकाको गाँसभित्र अटाउन
लागेको एक छेस्का मन,,,
स्वर्गाभिमुख सदृश
जिओग्राफि भित्र
हेरेसस आत्मा
जिओमेट्रीकल प्रोगेसनको
स्पीड धडकन धड्किरहेको छ
अँध्यारी भित्र एक्लै,,,,,,,
बिष्मातको भण्डार अटेस मटेस हुँदा
बामियान को बुद्द झैं आकृती बिहिन हुदै
बिबशताको छो-रोल्पाहरु
स्वीस क्रोनो भित्र टिक टिक गर्दै
यत्र तत्र छरपष्टिन्छन
चिच्याहटसँगै चोक्टा चोक्टा भएर,,,,,
त्यसैले म ,,,,,,,,
बौद्दिक्ताका भखारी ति बिद्वानहरुलाई
मौनब्रती अदालतमा पुनरुद्दारको
लाख दियो प्रज्वलित गरी,
मस्तिष्कको जस्केलामा
बिचलित मनको पृथककरण
र पुनरुत्पादन माग्दैछु,,,,