Tag: Nepali Poetry

Komal Shrestha Malla – Sawari Chalaunchhan

कोमल श्रेष्ठ मल्ल – सवारी चलाउँछन

जून भुलेर
रात रमाउने
घाम छेकेर
दिन जन्माउने
मनुवा यज्ञमा
ढुङ्गा, मुढा, टायरका चरुहरु
सडक सहन्छ
र
लासका बिस्कुनहरू
सडक बोक्छ
अनि रगतको अभिषेकमा
मात्र मृत्यु उमार्दै उमार्दै
सडक आधुनिक ताण्डप गीत नृत्य भोगेर
खरानि,तिलक उत्सवमा
विजय महशुस गर्छ ???
उफ !
माउतेहरु
तहस नहस सडक चढेर
बिदुर,बिधवा,बालक
बृद्द ….. मा कोर्रा ठोक्दै
नोट खान्छन
मान्छे चपाउँछन
महल सजाउँछन
र
रक्त रंगीन सडक,
चहार्छन ?
लतार्छन ?
र डकार्छन ??
नपुगेर
सडक उचाल्छन
सडक उमाल्छन
सडक गाल्छन
र बिनासका चक्रब्यूह बुनेर
स्वनासका
सवारी चलाउँछन ???

Baidyanath Upadhyaya – Samaya Ka Dob Haru

वैद्यनाथ उपाध्याय – समयका डोबहरू

अनुहारभरि कुँदिएका छन
समयका डोबहरू-
पीडाका भूगोलहरूमा
पहाडको दुर्गम उँचाई लम्कँदैंछ
मेरो समय
इच्छाहरूको पहिरो लागेर
थिचिएकाछन मेरा खुसीहरू
नदी नाला र खहरेहरूमा
विराग अलापदै
बगिरहेका छन
धेरै चाहनाहरू
अतृप्त, असंगत
भावनाहरूको भूमरी चलेको
यो अपांग क्षणमा
तिम्रो अनुहारभरि
दौडिएका उदासीका धर्साहरूमा
विचलित छन एकाएक
मेरा कयौं चाहनाहरू !
कालको बैशाखी उभिएर
नियालिरहेछु निस्पृह, निर्लिप्त
दोबाटोमा उभ्याइएको
निर्जीव सालिग सरह..

Pramod Snehi – Salla Jhain Susaundai

प्रमोद स्नेही – सल्लाझैँ सुसाउँदै
(मधुपर्क पुस, २०६७)

जीवनको लय सधैँ
एउटै गतिमा नबग्दो रहेछ ।
मृगतृष्णा बोकेर आँखामा
वर्षौ भयो ।
यो वृद्धआश्रमको आँगनमा
पहार ताप्दै
आफैलाई झूठो आश्वासन दिएर
पर्खिरहेछु
कोही Continue reading “Pramod Snehi – Salla Jhain Susaundai”

Prem Binod Nandan – Baschhu Ma Ta Himalko Chhayama

प्रेम विनोद नन्दन – बस्छु म त हिमालको छायाँमा

बस्छु म त हिमालको छायाँमा
गाउँछु गीत नेपालको मायामा

कहीं छैन यो हसिलो हिमालझैं हाम्रो
कहीं छैन यो रसिलो नेपालझैं राम्रो
जहा जाऊँ अति लाग्छ यो नेपाली Continue reading “Prem Binod Nandan – Baschhu Ma Ta Himalko Chhayama”

Biplav Pratik – Aparajit

बिप्लव प्रतिक – अपराजित

हारपछि हात बाँधिनु मात्रै हुँदैन
उदास रहेर अडेस लाग्नु मात्रै हुँदैन
प्रत्येक हार नै जितको अर्को नाम हो
पराजित नै आखिरमा अपराजित हुन्छ ।

सूर्योदय हुनु छ र अँध्यारो मेटिनु Continue reading “Biplav Pratik – Aparajit”

Binod Aryal – Byarek Ko Dubo

विनोद अर्याल – ब्यारेकको दूबो
(मधुपर्क साउन, २०६७)

म ब्यारेकको दूबो
कहिले जङ्गी बुटहरूले
कहिले बन्दुकका नाल र कुन्दाले
कहिले रातो तातो गोलीले
सत्ताका खेलाडीहरू
मेरो टाउकोमा खेलिरहेछन् ।
म तल Continue reading “Binod Aryal – Byarek Ko Dubo”

Biwash Bipra – Ho ! Sanchhai Ma Harayeko Chhu !

बिवश बिप्र – हो ! साँच्चै म हराएको छु !

यि हरित-लतीका बिचैबिच
रङ्गको बासना मगमग छर्दै,
कोमल परागहरु
माटोका कण-कणमा सेचन गरेर
कल-कल गरी सुसेली हाल्दै,
यात्राको माधुर्यता नाप्दै,
आफ्नै गतिमा
उनि बहिरहेछिन !
अनि बहिरहेछिन !

गुप्तेस्वर भित्र
एक्लो म…
उनको गुन्जन कानका भित्ता भित्तामा ठोकिएर

छङ ! छङ !छङ !छङ !छङ !छङ ! छङ ! छङ ………..

कहाँ हो कहाँ …………???
म भन्दा धेरै तल
पातल भन्दा धेरै मुनी

म पुग्न सकिन….
कहिल्यै पुग्न सकिन….

माटोकै भित्ता त होलान नी ??
मैले देखेका जस्तै ढुंगा त होलान नी ??
ओहो !ति ढुंगाहरु त सार्है भाग्यमानी पो होलान ….
न डर….
न चिन्ता ..
न पिर …
न बेदना…

उनि बस्ने स्थान भरि
यता….
उता….
जता…
ततै….
कति स्वतन्त्र होलान …. ??
तिनिहरु ….

वा,
त्यो छङ ! छङ ! गर्ने आवाज
ति ढुङ्गा र माटोको गुन्जन पो हो कि ?
अथवा उमङ्गको मन्चन पो हो कि ?

यसरी,
मनको एक्लो दर्शक बनेको म
आज हाँसेको छु !
साँच्चै म हराएको छु !
हो साँच्चै म हराएको छु !

कहाँ कहाँ……………..?????

(Sent to Sanjaal Corps via Email)

Santosh Lamichhane – Khot

सन्तोष लामिछाने – खोट

मैले क्षणहरु बगाउंदै गर्दा
तिमी मष्तिष्कको चोटाबाट
चिन्तनका चिउरा चपाउँदै
ममाथि चोर औंला ठडयाउँने गर्छौ

तिमीभित्रै च्याप्पिएर
उकुस मुकुस भएका सपनामा चोबलेर
तिमी भलाई पश्चाताप पस्कने गर्छौ

मरुमुमिमा निरन्तर हिंडिरहेको
एउटा उँटको थकाइमार्ने धोको जस्तो गरी
कुण्ठा अनि पुर्वाग्रहहरुको पोको खोतलेर
तिमी मलाई खोटको चश्माले हेर्ने गर्छौ

तर हे आफुले आफैलाई निर्णयक सोच्ने तिमी
एकपटक स्वच्छ मन लिएर सोच
तटस्थ भएर निष्कर्ष निकालेर हेर
नियोजित होइन निरपेक्ष भएर फैसला गर

अनि तिम्रा जन्मान्ध ईन्द्रियहरुले क्षणहरु बग्दै गर्दा
सृष्टिका हजारौं रँगहरु देख्नेछन्

निस्लोट तिम्रा संवेदनाहरू
मानवताका दृष्टान्त भएर जाग्नेछन्

तिमीले निर्जीव देखेर इन्कार गरेका सृष्टिका झुप्राहरु
सिर्जनाका उत्पात ठूला इमारत भएर उठनेछन

समयका नालीबेलीहरु
तिम्रो पटयारका पटक्कै सिकार हुने छैनन्

सँगसँगै
क्षणकै छहारीमा तिमी आँफै पनि
उत्तरोत्तर उन्मुक्त हुँदै जानेछौ
अनि उन्माद र उत्साहका उदयले
खोटको उत्पक्ति हुनै छाड्ने छ
खोटको उत्पक्ति हुनै छाड्ने छ ।

Yogendra Raj Sharma – Gothalo Drishti

योगेन्द्र राज शर्मा – गोठालो दृष्टि

यो समय
आहाल बसिरहेको भैँसीमाथि
बसिरहेछन् भ्यागुताहरु
र कुरिरहेछन् भैँसीको भव्य प्रस्थान ।

केही समयअघि
यही घोलमा
कुरिरहेका थिए आन्द्रो सुकेका जुकाहरु
भैँसीको Continue reading “Yogendra Raj Sharma – Gothalo Drishti”

Anjan Shrestha Abhagi – Janata Bhok Bhokai Mareka (Gajal)

अन्जान श्रेष्ठ (अभागी) – जनता भोक भोकै मरेका

जनता भोक भोकै मरेका, छन हेर नेताहरु ।।
रिसले चुर चुर भएका, छन हेर नेताहरु ।।

जुन नेता आएपनि आफ्नै पेट भरछन ।।
ठिक पार्न कम्मर कसेका, छन हेर नेताहरु ।।

जतिबेला पनि चुनाव भन्छौ बनाउदैनौ ।।
सबिधान बनाउन झरेका, छन हेर नेताहरु ।।

जुन पार्टीले सरकार चलाएपनि त्यस्तै ।।
जनता आल्दोलनमा उत्रेका ,छन हेर नेताहरु ।।

एक जुट हुदैनौ किन बाबुराम प्रचन्ध ।।
हेर्दा हेर्दै वाक्क परेका, छन हेर नेताहरु ।।

कुवाकोट कान्छीबजार स्याङजा / हाल India

Khagendra Giri Kopila – Samjhana Ka Chhayan Haru (Nepali Gajal)

खगेन्द्र गिरी ‘कोपिला’ – (गजल)
(Source: मधुपर्क जेठ, २०६८)

सम्झनाका छायाँहरू सम्झिर’न पाए पुग्यो
जूनकीरीझैँ अँधेरीमा चम्किर’न पाए पुग्यो

सँगालेर पीडाहरू अँगालेर खुसीहरू
हृदयको गोरेटोमा लम्किर’न Continue reading “Khagendra Giri Kopila – Samjhana Ka Chhayan Haru (Nepali Gajal)”

Kundan Kumar Panta – Bishwasghaat (Nepali Muktak)

कुन्दनकुमार पन्त – विश्वासघात (मुक्तक)
(मधुपर्क माघ, २०६७)

हिजोसम्म भँवरा झुम्मिने फूल आज एक्लै परेछ
त्यो फूलको यौवन सकिएर होला अर्कै तिर पो सरेछ
मान्छेलाई मात्रस्वार्थी र विश्वासघाती के भन्नु
भँवराले पनि फूललाई विश्वासघात गर्दो रहेछ

Dr. Gopal Bhandari – Ananta Bramhanda

डा.  गोपाल  भण्डारी  – अनन्त  ब्रम्हांड

धेरैलाई सरम लाग्छ–
आजभोलि नेपालबाट आएको भन्दा
अनपेक्षित फन्दामा फसिने डरले
अन्तर्राष्ट्रिय क्षेत्रमा जातै गए जस्तो लाग्छ,
नेपालीले नेपालीलाई
बिना कसुर हत्या Continue reading “Dr. Gopal Bhandari – Ananta Bramhanda”

Yagyesh Dhwoj Karki – Aama Timro Yaad Aayo

यज्ञेशध्वज कार्की – आमा तिम्रो याद आयो

आमा तिम्रो याद आयो,
तिम्रो मायाको सम्झना आयो,
धेरै टाढासम्म आयो
र यसरी आयो कि
तिम्रो ममताको आभासले मेरो मन भरी आयो
आखाँमा आँसुको झरी ल्यायो
यी बन्द नेत्रले पलभरको लागि तिम्रो दर्शन पायो
र यो शिशुले
तिम्रोलागि शब्दै मात्रको यो गीत गायो,
आमा तिम्रो साह्रै नै याद आयो।

Ram Prasad Prasain – Tundaal Baata Choitiyeka Man Haru

रामप्रसाद प्रसाईं (आशुतोष आंशु) – टुँडालबाट चोइटिइएका मनहरू

समय,
समाप्तिको
प्रस्तावनामा

‘उपसंहार’ हुनुले—
घिडघिडो पोखरीमा ‘बल्छी’ उग्न थाल्छ
एक टुक्रो चारो जिन्दगीको

बाबियोघारीमा
मरियाना ट्रेन्चले पहिरिइएर
मेट्रोपोलिसका रङ्गीन गगल्जहरू
गर्छ—
‘घेटोटाइजेसन’ (ghetotisation)
शिरभरिका स्वाभिमानी चोमोलोङ्गमाहरूको

शनै शनै धुरीमुनिका
खोपाभित्रबाट
फुतु फुतु
फुतुतुतुतुतु……………..
खस्न थाल्छन्—
पुरातन र जीर्ण देवालयका टुँडालहरूझैँ
विदीर्ण विचारहरू
बिहानी शीतका
यात्रान्मुख सपनाहरूझैँ

जहाँ
घु्र्यानहरू
चलाइरहेछन्—
गरिरहेछन्—
नवयौवन मुद्राकीर्तिमा
राइँदाइँहरू
………………….
सामाजिकीकरणको
…………………..
दार्शनिकीकरणको
…………………….
सिजोफेर्निक अस्तित्वपथमा
उभयचरीय चेतनाको

हो,
यस्तै यस्तै
सार्वजनीन् सौम्य सभ्यताहरू

बन्छन्—
बक्छन्—
बग्छन्—
अनि
बिटुलिन्छन्—

निमग्न मनहरूका साथसाथ
बाँसुरीका धुनहरूमा
भकारीका घुनहरूमा
कतै वृन्दाबनहरू
कतै इन्द्रासनहरू
सँचेतनाका झ्याम्टाहरू सजिइरहेछन्—
कर्णविवरहरूमा
जसरी
भोका सन्तुष्टि र नाङ्गा अस्मिता
फुलाउँदाछन्
चाँप र घण्टी फूलहरू

बिकटे घाटका
उम्दा जिउँदा शवहरू
खोस्रिरहेछन्
जिजीविषाका बतासे चिङ्नाहरू
घोकेर
चार कुना ठोकिइएका
बाचाल इतिहांसका अस्थिहरूको

जब जाग्दछन्
सबलाङ्ग मुर्दाहरू
जिउने अभिलाषामा
स्वाभिमानी अभिप्षाहरू
मायावी सँसारका बलेसीहरूसँगै
छेलो हानिरहन्छन्
मनभरिका बाछिटाहरूबाट

हो, त्यसैले:-
समग्र चेतना—स्वाहा
समष्त संरचना—स्वाहा
सम्यक सम्वेदना—स्वाहा
यज्ञयज्ञादि तथा अनुष्ठानहरू—स्वाहा
परम्परागत पर्खाल, वेदी, आधारभूमि—स्वाहा

किनकि

—स्वाहा=स्वाहा—

बीच समुद्रबीचबाट
चिच्याइरहेछ बिचरो शोफेनहावर,
“Every parting gives a foretaste of death, every reunion a hint of the resurrection१.”

कतैबाट चट्टान रसाइरहेछ,
“Remember Me, and I will remember you२.”

बिजुली झड्कासँगै
टाइरेसिस बोलिरहेछ,
डेल्फीको देवीथानबाट
“Oh, the torment bred in the race, . . .
But there is a cure in the house, and not outside it . . .
Bless the children, give them triumph now३.
अचम्मै भो,
घाटे बाजेले सबेरै सुनेछन्
श्लेष्मान्तकका बङ्करहरूमा
खैरा लट्टाधारी साधुहरू भन्थे रे,
“Every generation needs a new revolution४.”
चलौँ र चालौँ—
पिउसाहरू
समीकरणका
नयाँ र भरिला शतरञ्जहरूमा
नभए
के बेर र
विघटित हुन
न्याय र करूणाका ती बोधीचक्षुहरू
यी गगनभेदी भावानुवादमा,
“Political power grows out of the barrel of a gun५.”

पाद टिप्पणीहरू

१. Al-Ghazali
२. Aeschylus
३. Arthur Schopenhauer
४. Thomas Jefferson
५. Mao Tse-Tung

कालीखोला -२(तेम्बोक), ताप्लेजुङ्ग, नेपाल
अबुधाबी श्रमशिबिरबाट।
(Sent to Sanjaal Corps via Email)

Abir Khaling – Maane Kaaka

अबिर खालिङ्ग – माने काका

बारीको डीलमा उभिएको उत्तीसको रुखसंग
माने काकालाई बह पोखाउन
मन लागेको छ ।

डब्लु डब्लु डब्लु डट कम मानबहादुर कार्की लग अन गर्दा
किन नपाएको होला उसको पेज ?
एउटा चोली र गुन्युको मात्र सपना देखने
आफ्नी स्वास्नीको अरु केही सपनाहरु थिए कि ?
हातमा समयले थमाईदिएको ल्यापटप बोकेर
बुढो उत्तीसको रुख हेर्दै
माने काका डुली रहन्छ साइबर जंगलमा ।

कुवैतको सम्पन्न बलौटे माटोबाट
छोरोले फेसबुकमा लेखेछ
घरबारी उकास्ने कुराहरु / देखेका सुख सपनाहरु ।
बुहारी नाती जन्माएपछि
शहर पस्छु भन्दैछे
कुखुराहरू / बाख्राहरू कोही हुँदैन शहरमा
एक्लो हुनुको भयले सार्है त्रस्त छ ।

उत्तीसको बुढो रुख रोपिदिने
बराज्यूको सपनाहरू किन सुरक्षित छैन ?
डाटाको महा जंगलमा पनि
किन भोको छ हाम्रो प्यास?
माने काकाको चार कोरी उमेर ले सोधेको छ –
‘खोई कहाँ छन हाम्रा चेप्ज्यूका ओभानो गीतहरु?’

फेसबुकमा देखेको छ उसले
छोरोको अनुहारको किताब /
कति रंगहीन ।
अब को तीन बर्षमा छोरो आउँछ कि आऊंदैन घर
गुगल र याहू चुपचाप छन।

समयको ल्यापटप बोकेर
उत्तीसको फेदमा
उडिरहेछ माने काका
साइबर जंगल डुल्दै।

(Sent to Sanjaal Corps via Email)

Prashanta Kharel – Aagaka Filungaharu Tekera

प्रशान्त खरेल – आगाका फिलुङ्गाहरू टेकेर

हृदयभरि अनगिन्ति चोटहरू बोकि
समयको निशा भित्र
इतिहासलाइ मुक प्रश्न गर्दै
वर्तमानले अचेट्न नसकेका सपना समेट्न खोज्दै
आमा, मुटुभरि ज्वाला बोकि
आगाका फिलुङ्गाहरू टेकिरहेको छु म
बाँच्नु मात्र जीवनको सार्थकता होइन
तर यथार्थनै बाँच्नु भएपछि
कल्कलाउँदा पालुवाहरू खङरङ्ग सुकेको हेर्दै
राताम्य फूलहरूमा बाक्लै जमेका
सेता हिउँका पत्रहरू सुम्सुमाउँदै
जीवनको परिभाषा खोज्दैछु
आमा, मनभरि अनगिन्ति रहरहरू बोकि
आगाका फिलुङ्गाहरू टेकिरहेको छु म
इतिहासले कहिल्यै जवाफ दिएन
वर्तमान निशब्द टोलाइरहेछ
पट्पट् फुटेको बाँझो धर्तिमा
मरूभूमीको तातो वालुवा खनाउँदै
भविष्य ङिच्च हाँसिरेको छ
चिरा परेको समयलाइ नियाल्दै
मातृभूमीको नक्सा खोज्दैछु म
आमा, शरीरभरी माटो धसि
आगाका फिलुङ्गाहरू टेकिरहेको छु म
खुला आकाशमा वाजहरूको मेला भित्र
सेता परेवाहरूको चिच्याहट कान थाप्दै
पृथ्वीको जुनसुकै दिशाबाट पनि
सुर्योदय हुन सक्छ भनि
विहानिको पर्खाइमा निश्पष्ट रातमा
एकोहोरो प्रतिक्षामा बसेको छु म
आमा, तिम्रा सेता केशहरूमा सुन्दर चन्द्रमा नियाल्दै
आगाका फिलुङ्गाहरू टेकिरहेको छु म

गौरादह ४, झापा

Kshetra Pratap Adhikari – Mero Apaharan

क्षेत्रप्रताप अधिकारी – मेरो अपहरण

कसैले मलाई दागा धर्‍यो
र, मेरो अपहरण गर्‍यो
दस लाख फिरौती माग्यो
र, मैले दिन सकिनँ
अब मेरो हालत के हुन्छ !
अचेल म-
यस्तो सोचमा अल्झेको छु
म किन अपहरण हुने ?
आफैँलाई Continue reading “Kshetra Pratap Adhikari – Mero Apaharan”

Narayan Tiwari – Sanket

नारायण तिवारी – संकेत

मानिसहरू पुरिएका छन्
र मेरो मुटु यसबेला कामिरहेको छ ।

मानिसहरूलाई गिद्ध र स्यालले लुछ्दैछन्
म सुनिरहेको छु
रेडियो खुल्ला छ-
राहतका कार्यहरूमा कुनै कमी भएको छैन

मदर टेरेसा Continue reading “Narayan Tiwari – Sanket”

Haribhakta Katuwal – Malai Nasodha Kahan Dukhchha Ghau

हरिभक्त कटुवाल – मलाई नसोध कहाँ दुख्छ घाउ

मलाई नसोध कहाँ दुख्छ घाउ
म जे छु ठिकै छु बिथोल्न नआऊ

मेरो जिन्दगीमा सधैं यो उदासी
सकेकै छु जिउन कहीले नहाँसी
मेरो चाहन हो तिमी हाँसे पुग्छ
मेरो घाऊ तिमी नहाँसे पो दुख्छ
तेसैले म भन्छु तिमी , मुस्कुराऊ
मलाई नसोध कहाँ दुख्छ घाँउ

कतै बिरानीमा हराए भने म
कतै बेहोसिमा कराए भने म
मेरो प्राप्ती त्यही यती ठाने पुग्छ
मेरो घाऊ तिमी नहाँसे पो दुख्छ
आन्ध्यारोमै छोड दियो , नजलाऊ
मलाई नसोध कहाँ दुख्छ घाँउ

शब्द – हरिभक्त कटुवाल
स्वर, संगीत – नारायण गोपाल