Saraswati Shrestha ‘Saru’ – Mrityutsav

सरस्वती श्रेष्ठ ‘सरु’ – मृत्युत्सव
(मधुपर्क २०६६ जेठ)

किन भोगिरहेछौ हामीले
जताततै मृत्यु-मृत्यु जिन्दगीहरू.
किन बाचिरहेछौ हामीले
जताततै मृत्यु-मृत्युका जिन्दगीहरू
एकोहोरो स्यालहरू हासेका बेसुरा Continue reading “Saraswati Shrestha ‘Saru’ – Mrityutsav”

Dr. Mohan Prasad Joshi – Dhanya Chaitanya !

डा. मोहनप्रसाद जोशी — धन्य चैतन्य !

वसन्त ऋतु लागेको छ,
म कोठाबाट बाहिर हेर्दै छु,
झ्यालबाहिर भुसुनाहरु उडिरहेका छन्,
अलि टाढा एउटा कुकुर भुक्दै छ,
मान्छेहरु बोलेको पनि सुनिँदै छ,
केही पर रूखहरु उभिएका छन्,
नयाँनयाँ पातले सुसज्जित छन्,
हावामा मन्दमन्द हल्लिँदै छन्,
बेलुकीको घाम झुल्किरहेको छ,
रूखहरुको टुप्पोलाई पहेँलो पारेको छ,
आकाश नीलो र खाली छ,
केवल बादलुको एउटा छिर्का छ,
यसैबीच दृश्यपटलमा एक हूल चरा देखा पर्छन्,
उनीहरु उड्दै पश्चिमतिर लाग्छन्
र एकैछिनमा हराउँछन् |
आकाश फेरि खाली हुन्छ,
बिस्तारै त्यो बादलुको छिर्का पनि हराउँछ |
म यो सबै हेरिरहेछु,
म हेर्दै छु भन्ने बोध पनि भइरहेछ,
यस विशुद्ध बोधमा आनन्द छ,
न चाह छ, न तरङ्ग छ,
सबै विश्रान्त छ, पूर्ण छ,
अहा ! विशुद्ध चैतन्य धन्य छ !

(डा. मोहनप्रसाद जोशीको ‘कहाँ छ ठाउँ ‘ नामक कवितासङ्ग्रहमा समावेश भएको |)

Ganga Prasad Upreti – Jeewan

गंगाप्रसाद उप्रेती – जीवन

हार र तिरस्कारको बिस्कुन फिजाउँदै
सुकिला आकांक्षाका नानी खेलाउने
बूढीआमाका चाउरिएका अनुहारमा पनि
जीवन नाचिरहेको मैले देखेको छु
सूर्यादयको मीठो किरणको उन्मादी चुम्बनमा
मसक्क मस्कने रुमानी गुलाबसँगै
कहिले रत्तिदै, कहिले मस्किदै
जीवन हाँसिरहेको मैले भेटेको छु।

निराशाको घुर्मैलो कात्रो ओढाई
जबर्जस्ती दाहसंस्कार गर्न जीवन ऊर्जाको
घाट झर्दै गरेका ए मलामीहरु हो
खोई काखी मुनिको दुर्गन्ध ? खोई सिसिपसको कथा ?
कहाँ नाचेको देख्यौ ख्याक तिमीले
जीवनको यो हरियाली करासोमा ?

होला ! नुनीला पिरा आँसुहरुले
यसको कथा भिजेको होला
पीडन र ग्लानिको झापट खपेर
जीवन कतै झुकेको होला
तर यो झुकाइको अन्तरपीडाबाट
एउटा फिलुंगो बुत्ताइरहेछ
राम्रो हेर त धैर्यको चश्माले
पिरो नुनिलो आँसु पिएर
प्रसव वेदना थामथुम पार्दै
नयाँ आशा र उज्यालो
पौरख बिछ्याइ बाटाहरुमा
तेजिला बिम्ब बनी लम्किरहेछ
स्वाभिमानले उठेका शिखरहरुमा
जीवन आफैं कुर्लिरहेछ
मस्त झुलेका बेसी फाँटमा
जीवन बाला झुलिरहेछ
कोशी, गण्डकीको सुरिलो भाकामा
विजय गीतको राग सुसेल्दै
कोही अघि बढिरहेछ
हरेक खेतमा हरेक पाखामा
नयाँ कलेबर बनिरहेछ
काँडाहरुको पीडा भुली
जीवन क्रमशः फुलिरहेछ ।

Bijaya Raj Sharma – Durbhagya Ko Jhonkka

विजय राज शर्मा – दुर्भाग्यको झोंक्का

आर्कटिक सागरबाट बगेको सिरेटोले जस्तै
जब दुर्भाग्यको झोंक्काले मेरो छाति छेड्दछ
बाक्लो हुस्सुले तलाउलाई ढपक्क ढाकेझैं
जब छटपटीले मेरो मस्तिष्कलाई ढाक्दछ
त्यसबखत बिलाउँछ मेरो अनुहारबाट आभा
मबाट हराउँछ चनाखोपना र प्रत्युत्पन्नमति
म उभिन त उभिन्छु कक्षामा पढाउन
तर मात्र भट्याउँछु कुनै भरिएको टेपसरी
निस्सासिन थाल्दछ मेरो जीवन
जिउनु बन्दछ सुल्झाउनै नसकिने पहेली
यस्ता क्षणमा म चाहन्छु भइजान निश्चल
जसरी हुने गर्दछ ब्याट्री सकिएको पुतली
साँच्चिकै साँच्चिकै चाहन्छ मेरो दिल
रोकियोस् यो पृथ्वी, थामियोस् पूर्ण प्रकृति
तर उफ्! मैले चाहेर मात्र के हुन्छ र?
घुमिरहन्छ घडीको सियो, रोकिंदैन खोलाको गति
मानिसको उदासीको के नै मूल्य छ र समयचक्रलाई?
आफैले आफुलाई ठूलो मानेर के हुन्छ नै,
जब चिन्ता छैन कसैको कसैलाई।

Sharmila Pokharel – Pariwartit Samaya

शर्मिला पोखरेल – परिवर्तित समय

त्यो पुरानो युग
जहाँ मृत्यु त अवश्य पनि थियो
तर मर्नेहरुको वरिपरी रोइदिने
थुप्रै थुप्रै भाबुक मान्छेहरु पनि हुन्थे

दु:ख र आँशु त कहाँ हुँदैन र ?
तर सहानुभुति व्यक्त Continue reading “Sharmila Pokharel – Pariwartit Samaya”

Deep Raj Neyong-Hang – Aankha Ra Chitra Haru

दीपराज नेयोङ्हाङ – आँखा र चित्रहरु

मेरा सुन्दर चित्रहरु
किनिदिनेहरु कोही भएनन्
अध्याँरो कुनामा थन्काउँदा थन्काउँदा
श्याम–श्वेत बनेका छन
रङ्गहरुले चित्र पोतेका छैनन
बस्तीहरुमा मानिसहरु छैनन
लस्तिएको म
भुगोलबाट माथी माथी हेर्छु
चन्द्रमा टल्कन्छ
चन्द्रमाबाट माथी माथी हेर्छु
भूगोल टल्कन्छ
अन्तरिक्ष दोसाँधमा
माथीको बोधमा वास्तवित्ता खोज्दै
बिना गुरुत्वाकर्षण म उड्दैछु
यता उता…उता यता…

लिटिलब्याई र फ्याटमेन
बिटुलिन खोजिरहेको बेला
आईन्स्टाईन फेरि एक सम्झना
तर स्याउ माथीबाट किन खस्छ
अहँ
न्युटनहरु हेर्दैनन् अचेल
हो त्यसैले त अब
स्याउहरु माथी माथी जान्छन
लिटिलब्याई र फ्याटमेनहरु तल तल झर्छन्
आदिम युगको आदिम पाईलाहरु
पाईलिदै पाईलिदै गरेका डोबहरुमा
हाम्रा हरिया हरिया खर्कहरुमा
हाम्राबिजहरु उडाउँन माथी माथी र
झार्न बरमुडा ट्रयाङ्गलमा

आज कोलोजिएमको एक तमासामा
आफ्नै अनुहार रगतपच्छे छ
आनन्दित मनाउँनेहरुको हुटिङ्गमा
अर्को आवाज बिलाएको छ
म बुलन्द गर्न
फिरउन आईपुग्न अघिनै लाल समुन्द्र तर्ने छु
चट्टानका फोहोराहरुबाट झरेको
जिवनको पानी पिएर
बाँच्ने र बचाउँने छु-फेदाङ्गमाहरुलाई
किन की फलाक्नु छ फेरि
बाँच्नु छ फेरि बिरामीहरु
हाम्रा बस्तीहरुमा
उस्तै, पहिलाजस्तै
उर्वर र फराकिला पाखाहरुमा
वर–पिपल चौतारीमा
बिसाउँन थकित काँधहरु

कागले सत्य टिप्न अघिनै
कोईलीको चुच्चोभरी
सत्यका झिल्लीहरु बगिरहेका हुन्छन
खोक्रो करङ्गमा थोत्रो कोट ओडाएर
बुख्याँचा ढाटिएको छ पलपल
बुख्याँचा देखाएर पंक्षीहरु ढाटिएका छन् उस्तै गरी
बाचाका मुर्त चित्र एकलब्य औंलाहरु अब
सनसनी बोल्न थालेका छन
यहाँ नदीका दोभानहरुमा
राता राता ज्वलाहरु उत्पन्न हुन्छन
हाम्रा राता राता बस्तीका छाँयाहरुले
आकाश रातो भएको छ
त्यसैले
पानी रातो बर्षिएको छ
आफ्नै आँगनमा
त्यसैले
झण्डाहरु राता राता छन्
किल्ला किल्लामा
त्यसैले
मान्छेका आँखाहरु राता राता छन
जस्ले
मेरा आँखाहरु तिर्मीराएका छन
हो त्यसैले अब
म सभागृहका प्रयोगशालामा
अनगिन्ती जारहरुमा
रासायनीक समिकरणको प्रयोगमा
अम्ल र क्षारको समिस्रणमा
रक्तकोष बिहीन मानवको
सृजना खोजिरहेको छु

पथरी – कोशी, मोरङ

Gyan Udas – Kahile Kahin Hidna Pani (Nepali Gajal)

ज्ञान उदास – कहिलेकाहीँ हिँड्न पनि (गजल)
(मधुपर्क साउन, २०६७)

कहिलेकाहीँ हिँड्न पनि साइत चाहिँदो रै’छ
कसो कसो बोल्न पनि साइत चाहिँदो रै’छ ।

सबैसँग सधैँभरि जिस्किरहने बानी
आँखाआँखा जुध्न पनि साइत चाहिँदो रै’छ ।

गाउँघरको समाज पनि कहिले काहीँ कस्तो
मनको फूल टिप्न पनि साइत चाहिँदो रै’छ ।

संसारमा देखेजति सबै आफ्नो भन्थेँ
तिनैसँग भेट्न पनि साइत चाहिँदो रै’छ ।

बनावटी मुस्कानमा बम हुनसक्छ
याद गर हाँस्न पनि साइत चाहिँदो रै’छ ।

Biwash Pokhrel – Baandar Aatanka

विवश पोखरेल – बाँदर आतङ्क

आफ्नै घर भत्काएर
एक हुल बाँदरहरू
शहर पसेका छन्
खबरदार मान्छेहरू
घर बाहिर ननिस्कनु
फेरि कफ्र्यु लाग्नसक्छ
अनाहक बाँदर आतङ्कले
एउटा शान्त बस्ती
तहसनहस हुनसक्छ
पुनःअसङख्य छोराहरू–
अनायास हराउन सक्छ ।

थरी–थरीका छन् बाँदरहरू
बाँदरको रङ्ग बेग्लै छ
जात बेग्लै छ
छुल्याँइ बेग्लै छ/उत्पात बेग्लै छ
बाँदर युद्धमा सधैं मान्छेहरू
सास्ती भोगिरहेछन्/सन्त्रास भोगिरहेछन्
कहिले मान्छेका –
सपनामाथि घोडा चढेर
स्वार्थका पीङ मच्चाउँछन् बाँदरहरू
कहिले पशुपतिको घण्ट ठोक्दै
राष्ट्रसङ्कटको उद्घोष गर्छन् बाँदरहरू
कहिले खुरूर्र बुर्कुसी मार्दै
कुर्सीका खुट्टा समाउँन पुग्छन् बाँदरहरू
चलिरहेछ –
एकपोल्टा उज्यालोको भागबन्डामा
बाँदरहरूको लुछाचुँडी
घामका रेशा–रेशाबाट
सगर छुने प्रविधि सिकाउँदै –
खाटा बसेको घाउ कोट्याएर
पारिलो घाममा–
सन्तुष्टिका जुम्रा हेरिरहेछन् बाँदरहरू
आँखामा भ्रमका हरिया चश्मा लगाएर
प्रत्येक मनलाई दिग्भ्रमित पार्दै
शिशिरलाई वसन्त देखाइरहेछन् बाँदरहरू
कति हेर्नु –
बाँदरका नृत्य नौटङगी र चटक
चोकमा– डबलीमा निरन्तर
जात्रा देखाइरहेछन् बाँदरहरू ।

Tanka Subba – Hatar

टंक सुब्बा – हतार

हरेक दिन हाम्फाल्दै कुदिरहेछु म हतार हतार
कुन्नी के लाई हो हतार
थाहा छैन
तर पनि हतार छ
एकदमै साह्रै हतार छ
एकैछिन थकाई मार्ने मौका छैन
कतै पुगि हाल्नु छ कतै पुग्नु छैन र पनि
केहि गरी हाल्नु छ केहि गर्नु छैन र पनि
विना वित्थामा हतार छ
जव घडीको काँटा हतार हतार कुदेको देख्छु
जव डुव्दै गरेको घामलाई देख्छु
र मेरो अगाडी हिड्दै गरेको मान्छेलाई देख्छु
तव झन झन हतार लागेर आउँछ
समयको काँटा कुद्नुले
घाम डुव्दै जानुले
र मेरै अगाडी मान्छे हिड्दै जानुले
एउटा अर्को हतार जन्माउँछ
सायद त्यसैले होला हतारले हाल्फाल्दै कुदाईरहेछ
यहाँ सवैलाई हतार छ
मलाई मात्र होईन
किनकी म देखिरहेछु
सवै कुदिरहेछन् हतारहतारमा
हाम्फाल्दै हाम्फाल्दै कहाँ पुग्नलाई हो थाहा छैन
सोध्दा मात्र हतार छ भन्छन्
कसैलाई फुर्सद छैन भलाकुसारी गर्ने
हतारै हतार छ सवैलाई
हतार भन्दा अरु केहि छैन जस्तो छ यहाँ
किनकी हतार हुनुले यहि कुरा दर्शाउछ
आखिर यो हतार किन सवैलाई ?
हिजो पनि त थियो होला हतार
आजको जस्तै
त्यसैले भोलि पनि हतार नहुने कुरै भएन
ए ! बाबा यो हतार केलाई हो ?
बाह्रौकाल हतार
हामी के सम्झौता गरेकाछौ र हतारसँग ?
हतारले हतार लगाउँछ
हामीलाई थाहा छ
समय आउँछ रोकिदैन
निरन्तर गईरहन्छ
कस्ले रोक्न सक्छ र समयलाई ?
कस्ले भेट्न सक्छ र समयलाइ ?
मात्र हामी अनुभूति गर्र्छौ ती सवै समयको
सायद त्यसैले हामीमा हतार जागेको हुनुपर्छ
ओ हो यो कस्तो हतार ?
के लाई हतार ?
किन हतार ?
हिजो भन्दा आज हतार
आज भन्दा भोलि हतार
रफ्तार झन झन बढीरहेछ हतारको
हाम्फाल्दै जति कुदे पनि
हतार लागि रहन्छ
लौ हजुर केहि गर्दा भएन
हतार कहिल्यै रोकिएन
हतार कहिल्यै सकिएन
हतार पछि हतार आईरहेछ र गईरहेछ
के हो यो हतार ?
चाहे जे सुकै होस्
दुनियाँलाई हतार छ ले हतार लगाएको छ
समयको काँटा भन्दा पनि हतार
हाम्फाल्दै कुदने वनाएको छ
हतार भन्दा हतार

Bhupin Byakul – Shabdaka Surung Haru

भूपिन ब्याकुल – शब्दका सुरुङ्गहरु

जब जीवनले घातक हमला गर्छ
म शब्दका सुरुङ्गहरुभित्र छिर्छु

खामिन्छु शब्दका आवरणहरुभित्र
कुनै बेवारिसे चिठ्ठीझैं
ठेगानावीहीन
खसाल्छु मनलाई शब्दहरुको हुलाकघरमा
पुग्नेहो Continue reading “Bhupin Byakul – Shabdaka Surung Haru”

Bibek Dulal Chhetri ‘Damak’ – Ma Ani Yi Kabita Haru

विवेक दुलाल क्षेत्री “दमक” – म अनि यी कविताहरू

यी कविता रगत पच्छे छन्
यी कविताहरू दम र पक्षघातले पीडित छन्
यी कविताहरू अस्पतालको बेडमा भर्ना गरिएका छन्
तर डाक्टर छैनन्
डाक्टरहरू आन्दोलनमा छन् Continue reading “Bibek Dulal Chhetri ‘Damak’ – Ma Ani Yi Kabita Haru”

Saroj Dhital – Ghaam Ko Sapana

सरोज धिताल – घामको सपना

धेरै वर्षदेखि
ऊ यो यात्रामा छ ।

मान्छेको छोरो न हो !
सपना देख्थ्यो ऊ— घामलाई आफ्नो हातमा खेलाउने
रहर गथ्र्यो ऊ— घामको न्यानोले भुइँ तताउने
त्यसैको लागि निस्केको थियो Continue reading “Saroj Dhital – Ghaam Ko Sapana”

Bharat Baglunge – Yaksha Prashna 2

भरत बागलुङे – यक्ष प्रश्न–२

किन
उदास देखिन्छ
गुम्बाको यो बुढो
वौद्ध भिक्षु
मौनतामै नजाने
कति सुस्केरा फेर्छन्
यी मूर्तिहरु
र विवेकको हत्यामा
कति रगतका आँसु खसाउँछन्
शहरका मन्दिरहरु
चर्च र मस्जिदहरु ।

किन
सधैं
शीत निद्राबाट ब्यूँझेको सर्प भैंm
लोसे बन्छन्
मान्छेका आत्माहरु
वेदका ऋचा जस्ता
नानीहरुका स्वरमा
बलात्कार गरिन्छ
र जीतको अहम् साटिने गर्छ ?

किन थुनिन्छन्
घृणाले जीवनका मार्गहरु
फोहोरले सिंगारिएका
शहरका खोलाहरु
बार–बार प्रश्न गरिरहन्छन्
निसृतः सृष्टिको
खुला ढोकामा
किन मारिन्छ भोटे ताल्चा
र मनाउने गरिन्छ
जीवन सुखका उत्सवहरु !

किन
प्रितीकर लाग्छ
अँध्यारो–क्रुरता
उज्यालो घोसे मुन्टो लगाउँछ
माने घुमाउन विर्सिएर
विस्मित भावले सोध्छ
बौद्ध भिक्षु–हे ज्ञानी बुद्ध
“दुःख छ र दुःखको पनि कारण छ”
तर किन इच्छुक छ–शहर
खुशीको मलामी हिंड्न ?

किन ?
किन ??
र किन ???

–नारायणस्थान, बागलुङ्ग

Tanka Sambahamfe – Limbuwan Ko Khatir

टंक सम्वाहाम्फे – लिम्वूवानको खातिर

सेवारो आदाङवे
हतारमा पो हुनुहुन्छ कि ?
वेफुर्सदी नै भए पनि
आउनुहोस्
किनभने अहिले देशलाई
पुन निर्माण गर्ने वेला भएको छ
लिम्वूवानको अस्तित्वलाई खोज्ने वेला आएको छ
हिउदको ठिही र वर्षाको झरीबादल सहेर
कति मेलापातमा मात्र सिमीत रहने
धनको लोभ र लालचमा फसेर
कति परदेशी मात्रै भैरहने
अव त हामीले आफ्नै लिम्वूवानको जोहो गर्नुपर्छ
र लिम्वूवानको सुनौलो भविष्यलाई खोज्नु पर्छ

आदाङवे
अव हामीले यो देशमा
आत्मानिर्णयको अधिकार खोज्नु पर्छ
हरेक तह र ताप्कामा
हाम्रो सहभागीतालाई अनिवार्य वनाउनु पर्छ
हक र अधिकारको लागि एकाधिकार चिरेर
हामी अगाडि अगाडि वढ्नु पर्छ
लिम्वूवानको लागि
हामी सवै लिम्वूहरू लड्न तयार हुनु पर्छ
किनभने हामीले
जाति भाषा र संस्कृतिको संरक्षण गर्नु छ
समग्र लिम्वू र लिम्वूवानको उत्थान गर्नु छ
त्यसैले आदाङवे
यसवेला हामीले
लिम्वू र लिम्वूवानको लागि
केहि सोचेनौ भने
लिम्वूवान राज्यको लागि
लागि परेनौ भने
मात्र इतिहास वन्नेछौ
जो हिजो लेखिएको थियो त्यस्तै
अव साच्चै लिम्वू भएर जाग्नु पर्छ
लिम्वूवानको खातिर

आदाङवे
हतारमा पो हुनुहुन्छ कि ?
वेफुर्सदी नै भए पनि
आउनुहोस्
किनभने अहिले देशलाई
पुन : निर्माण गर्ने वेला भएको छ
लिम्वूवानको अस्तित्वलाई खोज्ने वेला आएको छ

Tara Khanal – Hami Biddhyarthima Euta Josh Hunchha (Nepali Bal Gajal)

तारा खनाल – हामी बिद्यार्थीमा एउटा जोश हुन्छ

हामी बिद्यार्थीमा, एउटा जोश हुन्छ
त्यही जोसमा नयाँ, कुराको खोज हुन्छ

जुन जोस आज, ‘अदृश्य’ रहेको छ
त्यही जोस नै त, भोलिको मोज हुन्छ

जहाँ बिद्यार्थी नै, अलमल्ल परेको छ
त्यही नै उसको, जिज्ञासा होस् हुन्छ

बिद्यार्थीको सारै चन्चले बानीमाझ
अर्ति-उपदेश, जहिले बोझ हुन्छ

Sudesh Subedi – Anaam Mandali (Nepali Gajal)

सुदेश सुवेदी – अनाम मण्डली

ममा ज्यून आशाहरू उत्तिकै छन्
म भित्रै निराशाहरू उत्तिकै छन् ।

जुवा–खालमा द्रौपदी बाजी जित्ने
अझै कप्टी पासाहरू उत्तिकै छन् ।

बग्यो खेतबाटै खुलेआम पानी
लुकेका निकासाहरू उत्तिकै छन् ।

नयाँ खेल के भ्याउनु हेर्नलाई
पुरानै तमासाहरू उत्तिकै छन् ।

Mina Bantawa ‘Mridu’ – Ma Almaliyeko Manis

मिना बान्तवा “मृदु” – म अल्मलिएको मानिस

म अल्मलिएको मानिस
सधैं भरि चारकोसे
जंगल झाडीको बिचमा
अल्मलिएको म मानव
अन्योलको मोहने निशाले
आज त्यहीं
घनघोर झाडीमा घुमिरहेछु
कतिको त यहाँ रात परेर पनि
जीवन लिला नै समाप्त भयो अरे
मेरो पनि सायद
त्यस्तै त होला नि
मैले दिशा ठम्याउन
कहिले सकिन अनि
म अझैं निशामा छु,
मलाई निशा लागिरहेको छ

पूर्व पश्चिम छुट्याउँन
अझै सकेकी छैन
म अन्योलको जीवन बिताई रहेछु,
एकदम अन्योलको जीवन
कुहिरी मण्डलले मेरा आँखाहरू
ढप्पई छोपेका छन
पश्चिममा डुब्दै गरेको घाम
पूर्वतिर डुबेझैं लाग्छ
दिन हो कि रात हो
ठम्याउन सक्दिन
मलाई थाहा छ
घाम पूर्वबाट झुल्किन्छ
र पनि म काँतर बेहोसी
निशाको मातमा डुबिरहेछु

साच्चैं मोहनी निशाको
खैंजडीमा परेको छु
मेरो मानव बस्ने मानवीय
बसोवास खोज्दै हिंडिरहेछु
कुनै मानव हिडेको पाइलाहरू
पता लगाउँन खोज्छु
कुनै सिधा मानवीय गोरेटो
पता लगाउनु खोज्दैछु
म आधी बीच जंगलमा
आल्मलिएको छु
अनि फेरी घुम्दै फिर्दै,
घुम्दै फिर्दै
फेरि त्यहीं ऐजन-ऐजन
ठाउँमा नै आई पुग्छु

सहारा थाकेर बिसाएको
रुखको बोट निर आई पुग्छु
म मानव प्राण हुँ
त्यसैले पिउने पानि खोज्छु
यत्र-तत्र पानी अमलाको बुट्टा
माटोमा खोतल्छु
म हारेको भोको मानव हुँ
त्यसकारण
अघाउन पर्छ,
बाँच्नको लागि
स्वास बचाउनु पर्छ
बाँच्न र भोक मेटाउन
कन्दमूल खोज्दैछु
भोर्लेनिको बुट्टा र भकिम्ला
किम्बुहरु नियाल्छु

मलाई पुग्नुको पनि
अत्यन्तै जरुरी छ
किनकी आफ्नै मानव बस्ती खोज्दै
हिडेको मानव
मलाई हम्मे हम्मे परिरहेछ
मानवीय बस्ती खोज्न
कहिले भिरको टाकुरामा
बिसाउन पुग्छु
कहिले दुम्सीको
पुरानो खार खाने गुफामा
कहिले डर लाग्दा सिंह
बाघको गुफामा पुग्छु
कहिले बेलाखा राजारानीको
भष्मस्थित दरवारमा

त कहिले भताभुंगे
राजाको भग्नावशेष
पुरानो स्थित लथालिंगे
दरवारमा पुग्छु
म अझैं मानवीय मेरो बस्ती
खोज्दै हिंडिरहेको छु
आज त्यहीं
घनघोर झाडीमा घुमिरहेछु
म मोहने निशामा छु!
म अन्योलको निशामा छु!!
म अन्योलको निशामा छु!!!

Rakesh Karki – Daura Suruwal Ra Gunyu Cholo

इन्जिनियर राकेश कार्की – दौरासुरुवाल र गुन्युचोलो

दौरा सुरुवाल
गुन्यु चोलो
पश्चिम बंगालका
नेपालीको गोलो
चाड पर्वले एक बनाउँदैछ
खुशीयाली साथ मनाउँदैछ

कति माया छ
आफ्नो भेषको
जे पनि प्यारो
नाता रगतको
बज्छ लोक बाजा नेपाली धुनमा
भलाकुसारी आफ्नै साझा भाषामा

नेपालका नेपाली
मेचीदेखि महाकाली
के हो त एकताको भेष
एक अर्काप्रति गरेर द्वेष
छोडे दौरा सुरुवाल गुन्यु चोलो
संसदमा हिन्दी भाषा बोलो

सदन हेर
बहुरुपी जस्ता
रंग बेढंग
पहिरन कस्ता
कता गयो त्यो राष्ट्रियता
कोट पाइन्ट बिदेशी जुत्ता

नेपाली टोपी
लाजले छोपी
विदेशी पहिरन
हल्लाउदै गर्दन
उपराष्ट्रपति, मंत्रीको मेला
राष्ट्रिय पोशाकको हेला

धन्य धन्य
आमाको माया
मुटु भित्र
नेपाली कायाँ
बिदेशी भुमीका दिदीबैनी दाजुभाई
बचाई रहेछन् देशको भेषलाई

– लस् एन्जेलस्

Bimala Tumkhewa – Mrityu

बिमला तुम्खेवा – मृत्यु

जीवन
आकाशमा अनन्त भएर बिलाउँदै छ
म जहाँबाट दोस्रो आकाश नियालिरहेछु
म जहाँबाट मृत्यु भोगिरहेछु
धूवाँ भएर
फैलिएको आँसुको रङ्ग
मृत्युको एकादेशमा पृथक् रहने छ
मृत्यु —
सत्य Continue reading “Bimala Tumkhewa – Mrityu”

Mani Bangdel – Sumsumaunda Nepal Timilai

मणी बांग्देल – सुमसुम्याऊंदा नेपाल तिमीलाई

तिम्रो मुल्यवान तनभरी
बगेका मेरा अमुल्य पसिनाका धाराहरु
खहरे खोला बनि सुकेर नजावस
तिम्रो काखमाथी मिठो निद शैयांमा
देखेका लाखौ सुनौला सपनाहरु
हुरी बतास संगै उडेर नजावस
माधक तिम्रो उष्ण मोहपास भीत्र
छल्किएका छाल झैं जवानीहरु
त्यो मोहिनि साथको बिछोडमा
ज्वालामुखि बनि फुटेर नजावस
मेरो जन्मभुमिमा पाईला पाईला गनि
तय गरेका कोसौं जीवनका दूरिहरु
लक्ष्य बिहिन चंगा बनि चुडेर नजावस
पीडाका खानीहरु
तिम्रो कण कणमा मिसाउदा
बेदनाका बोझहरु
तिम्रा हत्केला भरि बिसाउदा
कबिका दुःखान्त कबिताले
मस्तिष्क भरि गिज्याउदा
सधा चुपचाप स्थिर रहने कस्तो
रित्तो रित्तो तिम्रो मन
पिरोल्दैन बियोगले किन तिमीलाई
गर्जिदिन्छौ हरक्षण नियमित बर्सिदिन्छौ
अनि जताततै पड्किदिन्छौ
कसम छ तिमीलाई बगेका ती पसिनाको
र धेरै सुनौला सपनाहरुको
बिदाइका अन्तिम समर्पण संगै बितेका साथलाई
एक पटक सुम्सुमाउदा नेपाल तिमीलाई ।

न्युयोर्क