Sirukharke Jetha – Bahini Lai Chitthi

सिरुखर्के जेठा – बहिनीलाई चिट्ठी

बहिनी
यसपाली पनि तीज
फर्केर आएछ
तर किन हो खै’ ऊ आफै रङ्गहीन छ
हिँजो
ग्रिनेड फुटेको कहाँ रै’छ र
तिम्रा हातका चुराहरू फुटेका रहेछन्
यो देशका शाषकहरूले
आमाको आँसु पुछ्ने कुरा गरेर
तिम्रो स्यूँदोको सिंदूर पुछेका रहेछन्

के गर्नै सकेँ र मैले
आखिर
बगैँचा उजाडिए झैँ उजाडियो
तिम्रो त्यो सुन्दर जीवन
कसरी ल्याइदिउँ कोशेली भनी तिमीलाई
सेतो बर्की र सेतै रीबन ??

वर्षाऋतु
हटिरहेछ यो धर्तीमा
तर आँसुको बलेनी चुहुँदै होला तिम्रो छातीमा
सुकिसकेका छन् अब यी वनपाखाहरू
तर भिजेकै होलान् कठै निर्दोष तिम्रा आँखाहरू

बहिनी
तिम्रो दुखाइको सीमा छैन
थाहा छ मलाई
तिम्रो आँसुको हिसाब छैन
तर के गछ्र्यौ
दुःखीहरूका निम्ति यो देशमा
कुनै न्याय निसाफ छैन

– सोमबार, 19 श्रावण, 2071

Pancha Bismrit – Samaya Ko Chaurasta Ma

पञ्च विस्मृत – समयको चौरास्तामा

१.
हेरिरहेछु अनवरत
समयको चौरास्तामा उभिएर
जन्मिरहेको मान्छे
हुर्किबढिरहेको मान्छे
बुढ्याउलीले अँठयाउदै लगेका
मृत्यूले लुछ्दै लगेका मान्छेहरू
त्यसरी नै
म न जन्मिनै सकें नौलो आयाम
न हुर्कि बढ्नै सकें उल्लेख्य
न त बुढ्याउलीले छुन सक्यो
मलाईदेखि
न मृत्युले नै र्याल काढ्न सक्यो
यसरी नै तर
ठीङ्ग उभिएर सगरमाथा
हेरिरहेछु अनवरत अनवरत
यसरी नै…
२.
हेरिरहेछु अनवरत
समयको चौरास्तामा उभिएर
दिल खोलेर रमाइरहेका मान्छे
पीडा खसाएर रोइरहेका मान्छेहरू
त्यसरी नै
म न उत्ताउलिएर रमाउन सकें
न त स्वयम्लाई भूलेर हाँस्न सकें
न नानाभाती सम्झि सम्झि
रून नै सकें
यसरी नै तर लम्पसार परेर
एउटा तिरस्कृत विराट मरूभूमी
धर्ती अवयव
हेरिरहेछु अनवरत अनवरत
यसरी नै…

Rajani Dhungana – Mahan Aama

रजनी ढुंगाना – महान अामा

छाउ गोठमा तिमीलाई पठाई
बिस्तारामा म चैनले निदाउँथे
दुखाई अनि लज्जाबोधका
त्यो कालरात्री उपहार दिन्थे

कौमार्यको परिक्षा लिएर
तिम्रा चरित्रमा औला उठाउथे
हजार गल्ली चाहारेर आफू
लोग्ने हुनुको धाक जमाउथे

गोडाको पानी पिउन लगाई
मधुशालामा प्याला रित्ताउथे
निराहार तिमीलाई छोडेर
मिष्ठान्नका भोग लगाउथे

प्रसव वेदना तिमीलाई दिएर
ढोकामा बसि चुरोट सल्काउथे
भुक्तान गरेर अस्पतालको रकम
पितृत्वको रवाफ जमाउथे

चिताको अग्निमा आफू जलेर
जीवन तिम्रा खरानी बनाउथे
खोसेर श्रृङ्गार अनि रंगिन बस्त्र
बैध्ब्यको चोला ओढाउथे

कति परिक्षा लिन्छाैं नारीकाे
कति जाेख्छाैं न्यायकाे तराजुमा
उपभाेग्य वस्तु नठान नारीलार्इ
नारी महान अामा हुन सृष्टिकाे ।

Raju Himanshu – Ritto Gilas Thinga Ubhiyeko Chha Ahile

राजु “हिमांशु” – रित्तो गिलास ठिङ्ग उभिएको छ अहिले

रित्तो गिलास ठिङ्ग उभिएको छ अहिले

कतिपल्ट पानी
कतिपल्ट ह्विस्की
खनिएर यसमा
रित्तो भएको छ अहिले यो
यसले
सुरिला स्वरहरु सुनेको छ धेरै पल्ट
नुनिला आँसुहरु झारेको छ धेरै पल्ट
कतिपल्ट छछल्किएर
बन्धनहरु पोखाएको छ धेरै पल्ट

ठूलो दर्शन छाट्ने यसको ओठबाट
समाधान भने खसेन कहिले
जाबो समस्याको खोपिल्टा पुर्न सकेन कहिले

टोड्का परेर समस्याहरु खाड़ल भए
गिलास रित्तियो
साहस सिद्धियो
जून-ताराजड़ित आकाश चियाउने रहरहरु
बन्दी बने
आकाङ्क्षाहरु भयभीत हुँदै पलायित भए

सपना टुङ्गो लागेन
विपना उँभो लागेन

अवनतिको नदी बगिरह्यो चुपचाप
एकताको हात भाँचियो ट्वाक्कै
दागाको चिप्लोमा लड़ेर

रित्तो गिलास उभिरह्यो ट्वा परेर

रित्तो गिलास ठिङ्ग उभिएको छ अहिले
चुपचाप !

डाउहिल पथ, खरसाङ, दार्जिलिङ

– बिहीबार, 19 भाद्र, 2071

Kamala Shrestha – Jeewan

कमला श्रेष्ठ – जीवन
(मधुपर्क २०६६ भदौ)

कस्तो अट्टहास
कस्तो निस्सासिँदो
यो कहालिलाग्दो जीवन
बाटो हिँड्दाहिँड्दै
दोबाटोमा अल्भिmएको जीवन
कतै फूल छ त कतै काँडा
घोचाइलाई सहँदै
अघि बढ्दै जानुपर्ने जीवन
टुक्रिएर छताछुल्ल
भुइँमा झर्दा नझर्दै पनि
समयले दिएको घात भनी
सम्हालिएर फेरि उठ्नैपर्ने जीवन
कति पीडा
कति बोझिल सपना
यो उराठलाग्दो जीवन
आत्मालाई ऊँमा अर्पिएर
हृदयमा शान्ति ल्याउनुपर्ने जीवन
कस्तो मृगतृष्णा
कस्तो चाहना
भाग्यको भेलमै बगाएर
बाँच्नुपर्ने जीवन
निमेषमै आँसु झरिदिने
निमेषमै हाँस्न मन लाग्ने
सहाराका हातहरू
तड्पिँदै खोजिरहेको जीवन ।

– नारायणगढ, चितवन

Raju Himanshu – Man Ko Ghau Dukhi Rahyo

राजु “हिमांशु” – मनको घाउ दुखिरह्यो

कस्तो छायाले छेल्दैछ मायालाई ?
उज्यालो देख् नै पाएको छैन त्यसले
दिउँसै बलात्कृत भएर घरिघरि !

सामूहिक बलात्कारपछि
सामूहिक विरोधको आवाज सुनेर
पीड़िता–मायाले सञ्चोपन अनुभव गर्न सकिन ।

मनको घाउ दुखिरह्यो
सुरक्षा मूर्तिवत्: भएर उभिरह्यो
आरोपको तीरले छेड़िएर ।

घाउमा मलम लगाउने तरखर गर्छ सरकार
बथाने विरोधकों ऊर्जा देखेर
कानून पारित भएको भोलिपल्टै
उल्लङ्घन हुन्छ त्यो कानून फेरि
कुमारीत्व लुटिएर बिहानै
एउटा गाउँमा ।

अहो !
प्रजाको तन्त्रमा प्रजा नै असुरक्षित हुन्छन् प्रजाबाटै
त्यसरी अचेल !!

डाउहिल पथ, खरसाङ, दार्जिलिङ ,

– वुधबार, 28 श्रावण, 2071

Raju Himanshu – Baad, Bibaad Ra Pathak

राजु “हिमांशु” – वाद, विवाद र पाठक

अचेल म
मार्जिनलाइजेसनको आगोले जल्दैछु
साबल्टर्न सोचको एसिडले भित्रभित्रै गल्दैछु
डायोस्पराको रुख भएर चुपचाप ढल्दैछु
अचम्म !
राम्ररी निर्मित हुन नसकेको मेरो अस्मितालाई
विनिर्मित पार्न खोज़्छन्
माकुरे षड्यन्त्रहरु ।
राम्ररी कन्स्ट्रक्सन हुन नसकेको अस्मिता
कसरी डिकन्स्ट्रक्सन हुन्छ ह ?
त्यति लामो रात परेपछि पनि विहान नहुनु
उन्मुक्ति खोज्ने सोच लास भएपछि पनि
चुपचाप सुत्नुलाई चिहान धरि नहुनु
कस्तो प्रारब्ध हो यो कालको ?
कस्तो उपहास हो यो अकालको ?
मगजको कानमा प्रश्नहरू तिखो तीर बनेर पस्दै छन्
ग्वार्लम्म ढल्दै छ अपाहिज विचार
सिद्धान्त र वादको विवादमा परेर ।
बन्दको दिनमा कमाइ नभएर
निस्तो भात चियामा भिजाएर
भोकको राक्षसलाई मार्ने पाठक भने
अरकच्च परेको छ असुरक्षित भविष्य पालेर
निल्दै छ उसलाई भयवादले ख्वाप्पै
निल्दै छ उसलाई भोकवादले ख्वाप्पै
समाधान लुकिरहेछ
समस्या चुहिरहेछ
वाद भने फेरि लड़िरहेछ चम्कँदै
विवाद भने फेरि अघि बड़िरहेछ लम्कँदै
ट्वा पर्दैछ छ त केवल पाठक ।

डाउहिल

– सोमबार, 19 श्रावण, 2071

Yuwa Baral Ananta – Bigaun

युवा बराल ‘अनन्त’ – विगाउँ

मलाई गाउँ फर्केर
हलो-जुवा समाउनु छैन
किनकि समयमा बा’ले मलाई
गोरु नार्न सिकाएका छैनन्
मलाई गाउँ फर्केर
खेत-बारी बिराउनु छैन
किनकि सानो छँदा बा’ले मलाई
माटो खेल्न दिएका छैनन् ।

बसोस् खेत-बारी बाँझै बरु
त्यो बाँझो बस्दा म भोको हुनेवाला छैन
मौलाइरहुन् घर-घुरेनमा लहरा र झार-जंगलहरु
त्यहाँको कमाइले मेरो भविष्य बनिनेवाला छैन ।

म पसिसकेको छु विगाउँ
दुई पैसा कमाउने उपाय रोच्दै
म पलायन भइसकेको छु बजारतिर
सहज उपभोगको वस्तु खोज्दै ।

मलाई थाहा छैन-
दाल-चामल रुखमा फल्छ कि भूईंमा
मलाई ज्ञात छैन-
स्कुस-फर्सी घुरेनमा फल्छ कि सड़कमा
भोक लाग्दा
भात पकाउन जानेको छु
निद्रा लाग्दा
ओछ्यान पस्न जानेको छु ।

मलाई ढुङ्गा-माटोसंग साइनो गाँस्न सिकाइएन
मलाई हावा-पानीसंग मितेरी जोड़न भनिएन ।
मलाई पर्म-परेवाको रह्स्य नै बताइएन
मलाई ईष्ट-मित्रको महत्व नै बुझाइएन ।

म चिन्दिनँ नी, साँल्दाई
मावलाकी आमै, गैरीघरे काकी अनि सानिमा
म जान्दिनँ नी ठूलदिदी
डोको, नाम्लो अनि घाँस दाउरा गर्न
धानको कुन्यु अनि मकैको झुत्ता पार्न।

स्मृतिमा अलि-अलि आउँछ्…
वर्खामा आमाको त्यो रातो गुन्यु रुझेको
सम्झनामा झलि-झलि आउँछ
अगेनाको डिलमा बसेर दन्तेकथा सुनेको ।

मलाई गाँउ फर्केर
काँटा-कोदालो खन्नु छैन ।
मलाई त ज्ञानी बनी आइज भनी
शहर पठाएका हुन् मेरा बा’ले
मलाई घर फर्केर
खेति-किसान गर्नु छैन ।
मलाई त आफ्नो खूट्टामा उभिनु भनी
गाँउको सिमानादेखि
टाड़ा कटाएका हुन् मेरा बा’ले ।

बसोस् खेत-बारी बाँझै बरु
त्यो बाँझो बस्दा म भोको हुनेवाला छैन
मौलाइरहुन् घर-घुरेनमा लहरा र झार-जंगलहरु
त्यहाँको कमाइले मेरो भविष्य बनिनेवाला छैन ।

– बिहीबार, 12 आसाढ, 2071

Basudev Adhikari – Feri Paris Aai Pugen

वासुदेव अधिकारी – फेरि पेरिस आइपुगेँ

मोनालिसा !
फेरि पेरिस आइपुगेँ म
तिमीलाई भेट्न
हृदयभरि तिम्रो मुस्कान उबाउन
समुद्रै जस्तै
प्रशान्त तिमी
अलि हाँस्छौ होला नि यसपटक !

शान्त समुद्र
चूपचाप देखिए नि
हल्लिइरहन्छ
ज्वारभाटा निकालिरहन्छ
फिँज काडिरहन्छ
त्यस्तो हुन सक्तिनौ तिमी ?

सम्झनाको पानीले भिजाइरहने वर्षा
मिलिक्कै अस्ताउने ओमी
स्मित हाँस्ने तिमी
सबै बराबरी हो मेरा लागि
उनीहरु नजिक आउँछन्
पर जान्छन्
थप हाँस्छन्÷अरु रिसाउँछन्
तिमी न थप हाँस्छौ
न थप रिसाउँछौ

किन आँखा तरेकी मलाई ?
‘चञ्चले भयो भनेर ?’
‘स्रष्टा मन जोगाउन
खुलस्त भयो भनेर ?’
कि नियालिरहेकी
म भित्रको आगो !
युगको गीत !

– बिहीबार, 26 भाद्र, 2071

Basudev Adhikari – Agni Srab Ra Sambidhan Sabha

वासुदेव अधिकारी – अग्निस्राव र संविधान सभा

जनान्दोलनले तताएको देश
अग्निस्रावले चिसिएको छ
कतै बग्छ कि भूगोल ?
कतै चौटिन्छ कि मुटु ?
असिनपसिन भइरहेको छु
अखण्डता गाइरहेको छु
कति सजिलै कुल्चियौँ
संविधानसभा हिजो
र अक्करमा आइपुग्यौंँ हामी
कति सजिलै बिर्सियौँ
जनान्दोलन हिजो
र रक्तपातमै मग्न भइरह्यौं हामी
मिल्यो – खायो
धम्क्यायो – लुट्यो
बजायो – सिध्यायो

ऐना हेर्ने भ्याएनँौँ हामीले
गौरवगाथा कोर्नै भ्याएनौं हामीले
जनता आन्दोलन सम्झिरहन्छ
नयाँ नेपाल कल्पिरहन्छ
संविधानसभा जपिरहन्छ
कति अपमानित छ ऊ
पटकपटक संविधानसभा लत्याउँदा
शान्त्तिको महमा
बारूदी कलबिख घोल्लिदा
जनता छिनाफानो चाहन्छ ः मुद्दाको
पिप निचोर्न चाहन्छ ः घाउको
ऊ आफ्नै अघिल्तिर
सामन्तवाद पुर्न चाहन्छ
पुराना नयाँ किरिट भाँच्न चाहन्छ

जनान्दोलनले नै बनाएको हो
संविधानसभाको ओखति
ओखतिले नै निको पार्ने हो
चह¥याउने घाउ
पहाडबासीहरू !
आफ्नो दुरावस्था फोर्न
संविधानसभालाई घनको रुपमा प्रयोग गर
तराईबासीहरू !
तात्तातो र चर्चराउँदो घाउमा
संविधानसभालाई मलमको रूपमा स्वीकार गर
जनता !
अभैm मिल्काउ भयलाई
भयको पर्यायवाची लूटतन्त्रलाई
गणतन्त्र बोल ः सुन्दर नेपाल सुसेल
अराजकता कुल्च ः
विखण्डनलाई हार्दिकताको आगोमा भष्मीभूत गर

– वुधबार, 21 जेठ, 2071

Punya Kharel – Tyas Din

पुण्य खरेल – त्यस दिन

त्यस दिन !
अहा ! त्यस दिन !!
मैले तिमीलाई अविर–माला लाइदिएको दिन
म अहिले झल्झलि सम्झिरहेको छु
एक रत्ति पनि बिर्सिएको छैन मैले
खुसीले उन्मत्त भएर
तिम्रो विजयलाई मेरो आफ्नै विजय ठानेर
आफ्नै साथीहरुसँग ठेलम्–ठेल पेलम्–पेल गर्दै
त्यो भीडमा असिन–पसिन तिमीलाई
अविर माला लाइदिएको मैले ।
त्यस दिन !
अहा ! त्यस दिन !!
अविर र मालाले मण्डित तिमी
लालपाती थियौ कि लालीगुराँश थियौ !
मेरो आँखामा, तिमी माओत्सेतुङ थियौ कि लेनिन !
तिमी मण्डेला थियौ कि हो–चि मिन्ह !
तिमी जे थियौ प्रमिथस थियौ
कृष्ण थियौ, राम थियौ, हामीसबको वरदान थियौ ।
त्यस दिन !
अहा ! त्यस दिन !!
अनिकाल र अभावले छिनेका श्रमिक हामी
दुःख–कष्ट र अन्यायको कुम्भिपाकमा हामी
चिप्लो भाँडोभित्र फँसेको एक प्रकारको किरो जस्तो
वाहिर निस्कने सहाराको अभावमा निराश हामी
अब एउटा सहारा ठडिएको खुसीमा उन्मत्त थियौं
हामी ढुक्क थियौं ।
त्यस दिन !
अहा ! त्यस दिन !!
मैले बिर्सेको थिएँ बम्बैमा बेचिएका चेलीहरु
अरबको मरुभूमिमा झुक्याएर पिल्स्याइएका भाइहरु
सिंगापुरको काँडैकाँडायुक्त उखुम जङ्गलमा
पासपोर्ट खोसिएर धोकामा परेका बन्धुहरु बिर्सेको थिएँ ।
महँगी–सहँगी नाथे त बिर्सेको थिएँ–थिएँ
लोडसेडिङ–फोडसेडिङ बिर्सेको थिएँ
यहींका अपहरण, फिरौती, हत्याहरु पनि
भुसुक्क बिर्सेको थिएँ ।
ऐनामा आफैंलाई झै, अविर र माला मण्डित तिमीलाई हेरेर
अहो ! म कस्तो कल्पनामा बसेको थिएँ !
म कस्तो सपनाको दुनियाँमा पसेको थिएँ !
त्यस दिन !
अहा ! त्यस दिन !!
मैले त तिमीले अब के–के न गर्छौ
हाम्रा दिन फिराउँछौ
त्यो चिप्लो भाँडाभित्र फँसेको किरोजस्तो हामीलाई
कुम्भिपाकबाट निकाल्छौ
अब हाम्रो सहारा बन्छौ
मैले विश्वास गरेको थिएँ ।
त्यस दिन !
अहा ! त्यस दिन !!
रातो पासपोर्ट बेच्न निस्कन्छौ भन्ने त
घुसखोरीतिर, भ्रष्टाचारीतिर फँस्छौ भन्ने त
दस मनमा एक मन पनि थिएन
तिमी यस्तो स्वार्थी हौला
तिमी यस्तो नामर्दी हौला, हुतिहारा हौला
तिमी यस्तो क्यैनक्यैको हौला
भन्ने त दस मनमा एक मन पनि थिएन ।
त्यस दिन !
अहा ! त्यस दिन !!
लाग्थ्यो, तिमी के के न गर्छौ
हाम्रो भलै भलो गर्छौ
कमसेकम, द्रोणाचार्य जतिको गर्जन्छौ
कमसेकम, पद्मरत्न जतिको भावुक बन्छौ
म्याद थप्तै भत्ता थाप्तै गर्ने लाचारका विरुद्ध
लाग्दैनथ्यो, इख न बिखको भएर
ती अविर र माला नै अनाथ पार्छौ
लाग्दैनथ्यो, दुई वर्षको सट्टा चार वर्षको म्याद पाउँदा पनि
सिन्को नभाँची समय फुत्काउँछौ ।
लाग्थ्यो, सडकमा असमेल गर्जिएका मुठीहरुको अगुवा तिमी
तानाशाही बादशाहलाई दरवारबाट निकालेर खोरतिर लुरुलुरु लतार्ने तिमी
लाग्थ्यो, के–के न गर्छौ
हाम्रो भलै भलो गर्छौ
तर आज म अनपेक्षित रिजल्ट सुनेकोजस्तो भएर
मिठो, मनपर्दो सपनाबाट झसङ्ङ ब्यूँझेजस्तो भएर
झटारिएको लाजवन्ती झारजस्तो भएर
थक्थकी मान्दै छु, पछुतो मान्दै छु ।
  
त्यस दिन !
अहा ! त्यस दिन !!!

Kumar Ale – Bujhai Haru Ko Canvas

कुमार आले – बुझाइहरूको क्यानभास

तपाईंलाई
कुन रङ्ग मनपर्छ ?
रातो,
तपाईंलाई ?
सेतो,
पहेंलो,
तपाईंलाई नि ?
कालो,
तपाईंलाई चाहिं ?
निलो,
हरियो आदि-आदि

विम्बहरूले बनेको पहेंलो देशमा
कालोरङ्ग नभएको भए हेमन्तलाई कसरी बुझने
रातोरङ्ग नभएको भए नोरालाई कसरी चिन्ने
यही बुझाइहरूको क्यानभासमा पोतिएको छ इब्सेन ।

Tirtha Raj Sangam – Feri Arko Yuddha Ra Kranti?

तिर्थराज संगम – फेरी अर्को युद्ध र क्रान्ति ?

रात क्रमश ढल्दै गयो
एक हुल मच्छडहरु
एक हुल हुच्चिलहरु
अनि,
ब्यासोका बथानहरु
बिस्तारै मानवहरुका
शिकार गर्न,
तछाड मछाड गर्दै
गठ बन्धन गर्दै
अराजकताको सञ्जाल लिएर
तिम्रो घरको आगनमा
देउसी र भैलो खेल्न आईरहेछन्।
खबदार ! घरबेटि बाबा
होसियार ! घरबेटि आमा
तिनीहरुलाई भट्टयाउन नदिनु होला,
तिनीहरुलाई कात्तिके दान नझार्नु होला।
रगतको आहालमा चुर्लुम्म डुबेर
शान्तिको आव्हान गर्नेहरु
सिंगमरमरको महलमा बसेर
झुपडिका कुरा गर्नेहरु
जनताका घर दैलोमा चहारेर
आङ्खना भकारी भर्नेहरु
राष्ट्र बिखण्डनको सपना बोकेर
बिध्वंसको तोप गोला लिएर
तिम्रो गाउका बस्तीहरुमा
ताण्डव नृत्य गर्न खोजिरहेकाछन्।

खबदार ! गाउ147लेहरु हो
होसियार ! जन समुदायहरु हो
तिनीहरुलाई गाउ छिर्न नदिनु होला,
तिनीहरुको नाङ्गो नाच धपाउनु होला।

लाज र सरमले पानी―पानी भएर
हिजो मात्र आत्मालोचना गर्नेहरु
हामी जनताका नोकर हौ भन्नेहरु
आज मालिक बन्न खोजि रहेका छन्
हाम्रै चुल्होमा आगो तापेर
मकै भटमास चपाउनेहरु
हाम्रै च्यादर ओढेर
पुस माघ धपाउनेहरु
आलिशान महलमा बसेर
देशको भागबण्डा गरीरहेका छन्
ए….! लाटो देशका बाठो मान्छेहरु
ए….! राणा र शाह कालका मान्छेहरु
तिमीलाई यो देशको माया लाग्दैन?
नत्र तिमी मुक दर्शक बनेर किन बसेका हौ
आउ फेरी एक पटक,
आङ्खनै जीतको लागि एउटा युद्ध लडौं
आङ्खनै सन्ततिको लागि अर्को क्रान्ति गरौं
यो युद्ध, यो क्रान्ति कुनै पार्टिको हुने छैन,
कुनै दलिय स्वार्थको लागि लडिने छैन
त्यसैले यो युद्धमा बम, गोला र बारुद
यो क्रान्तिमा चर्को नारा र झ48डा
जिन्दावाद र मूर्दावाद केहि हुने छैन।

केवल हुनेछन,
न्युनतम मानवीय मुल्य र मान्यताहरु
शान्ति सग बाच्नु पाउनु पर्ने रहरहरु
आङ्खनै माटोमा बिभाजित नभई
हामी मात्र नेपाली हौ भन्न पाउनु पर्ने
हामी र हाम्रो चिनारीहरुको रक्षार्थ
आऊ हामी एउटा हतियार रहित
युद्धको थालनि गरौं
बन्द र तोडफोड रहित
क्रान्तिको सुरुवात गरौं
यो युद्ध /यो क्रान्ति
कुनै दल या शासकको हुने छैन
यो तिम्रो लागि हुनेछ
यो मेरो लागि हुनेछ
यो हाम्रो लागि हुनेछ
हे संसारका नेपालीहरु हो
हामी एउटा युद्धको थालनि गरौं
हामी नौलो क्रान्तिको सुरुवात गरौं

Binod Ashrumali – Tyasaile Shayad

विनोद अश्रुमाली – त्यसैले सायद

जीवन यात्राको क्रम
अझै टुटेको छैन
आकाङ्क्षाको आकाश
अझै खसेको छैन
हिँडेको पाइला पनि
भेटिएको छैन
पुग्ने ठाउँ पनि
भेटिएको छैन
सायद मेरो तन
मसँग छैन
त्यसैले त बाँच्न पनि मन छैन
मर्न पनि मन छैन ।
मान्छेको ‘दश मन’
अझै देखेको छैन
एउटैसम्मको पनि
अझै पत्तो छैन
कहाँ कता होला
सोधिएको छैन
रूपरङ्ग लिङ्ग वर्ण
केही थाहा छैन
सायद मेरो मान
मसँग छैन
त्यसैले त रुन पनि मन छैन
हाँस्न पनि मन छैन
निर्धक्कको बास
अझै भेटिएको छेन
सञ्चोको गाँस
अझै खाइएको छैन
पानीमाथिका अक्षर पनि
पोतिएको छैन
हावाभित्रको गीत पनि
बिलाएको छैन
सायद मेरो धन
मसँग छैन
त्यसैले त बस्न पनि मन छैन
हिँड्न पनि मन छैन ।

Basanta Koirala ‘Prabha’ – Andhakar Fali Aau (Nepali Gajal)

वसन्त कोइराला ‘प्रभा’ – अन्धकार फाली आऊ दिलको बत्ती बाली (गजल)
(मधुपर्क २०६६ चैत)

अन्धकार फाली आऊ दिलको बत्ती बाली
नव नेपालको स्वागतमा बजाउँदै ताली
दुःख दर्द सबै बिर्सी उज्यालोको खोजी गर्न
अधरलाई Continue reading “Basanta Koirala ‘Prabha’ – Andhakar Fali Aau (Nepali Gajal)”

Somnath Subedi – Abhab

सोमनाथ सुवेदी – अभाव

टक्टकिएर सबै पीडा
सिनित्तै सकिएर हृदयको भक्कानो
म अभावको साम्राज्यमा पुगूँ
जहाँ
अभावैअभाव होस् दुःखको !
सकिएर जम्मै आँखाको आँसु
रुनै नपाउ अबदेखि
झ्याप्पै निभेर हृदयको आगो
जल्नै Continue reading “Somnath Subedi – Abhab”

Vijaya Koirala – Shoshak Ra Samanti Ko (Nepali Gajal)

विजय कोइराला – शोषक र सामन्तीको (गजल)

शोषक र सामन्तीको किल्ला ढाल्नुछ।
अन्याय र अत्याचारको जरो फाल्नुछ।

सिधा औंलो निष्काम भो सधैँ हारिरहने।
सकुनीको चतूर चाल अब चाल्नुछ।

दबिएका बोली सारा माथि उठाउन।
क्रान्तिको दीप मन मुटुमा अब बाल्नुछ।

कति दब्ने कति मर्ने सोझा जनता ती।
अत्याचारी-शोषकलाई जेल हाल्नुछ।

रोएका ती जनता सारा घाऊ ताजै छन्।
मलमरुपि बोली लगाइ पीडा टाल्नुछ।

नयाँ नेपाल नयाँ नेपाल सस्तो नारा भो।
युवा सारा माथि उठि विकास थाल्नुछ।

Somraj Abhaya – Hamrai Chha Thulo Jagat

सोमराज अभय – हाम्रै छ ठूलो जगत्
(मधुपर्क २०६६ असोज)

पैसा गोरखनाथको, मुलुक नै श्रीपस्पतिनाथको !
साँढेमा सुनका चढेर शिवजी रक्षा गरून् देशको !
छोडून् पौरख गर्नलाई सबले बाँधून् दुवै हात नि !
हाम्रो Continue reading “Somraj Abhaya – Hamrai Chha Thulo Jagat”

Bhawesh Bhumari – Timro Eklo Nirnayale

भावेश भुमरी – तिम्रो एक्लो निर्णयले
(मधुपर्क २०६६ माघ)

तिम्रो एक्लो निर्णयले हुनु घाइते भा’छु
तिम्रै प्यारको जाहेरीमा हाजिर हुन आ’छु

जेल हाल या त नेल अब तिम्रो खुसी
म बाँचुला तिम्रै छेउमा पिरो आँसु पुछी
तिमीबाट एक्लिएँ म मलाई एक्लै पा’छु
तिम्रै प्यारको जाहेरीमा हाजिर हुन आछु

तिम्रो मन सुखी देख्ने मेरो इच्छा बाँकी
यत्ति इच्छा राखुँला म जुनीजुनी साँची
तिमीलाई खोज्दा मैले पीरको गीत गा’छु
तिम्रै प्यारको जाहेरीमा हाजिर हुन आ’छु

-मरन्ठाना-८, प्यूठान

Bibek Dulal Chhetri – Mero Euta Nalekhiyeko Kabita

विवेक दुलाल क्षेत्री “दमक” – मेरो यौटा नलेखिएको कवीता

अक्सर म पढ्ने गर्छु
अखबारका पानाहरुमा उद्घाटन भाषण
अक्सर म सुन्ने गर्छु एफ एम रेडियोहरुमा
मन्त्रीमण्डल पुनरबिस्तारको किस्सा।

अनि सुन्छु
शिक्षाको खुल्ला बिज्ञापन र बजारीकरण
अस्पतालको व्यापारी नारा
युबाहरुलाइ परदेसिन अभिप्रेरीत गर्ने कुरा।

कानमा ठोक्किन्छन् तस्करहरुको आवाज
कालो बजारी र चुवाहटको समुल स्वर
आँखा चिम्लेर बिदेशी लगानी प्रोत्साहित गर्दै स्थानीय कल कारखना बन्ध गर्ने र्याइ र्याइ ।

म किन सुन्दीन
भ्रष्टाचार मुक्त भएको यौटा मन्त्रालयको नाम
म किन देख्दिन गरीबलाइ पनि
कुनै सुबिधा सम्पन्न हस्पिटलमा फ्री इलाज
म किन कुनै उदाहरण पाउदिन
राज्यले कहिल्यै सर्ब साधरणको कुरालाइ आत्मासात गरेर कार्यनयन भएको स्थिती ।

ताप्लेजुङ्ग चाक्सीबोटेकि बालिकाले पाचघण्टा हिडेर स्कुल पुग्ने कैले सम्म ?
त्रीशुली नुवाकोट नानीहरुले एक अर्काको सहरामा तुइनमा झुन्डिएर हिड्ने कैले सम्म ?
शोलुखुम्बुका शेर्पा दाइले आफ्नो खुटा चिसाले फुटाउने कैले सम्म?
हुम्लाकि महतारा रोकायाले
यार्सा गुम्बा टिप्दै जीवन चलाउने कैले सम्म?

म आजकाल वहदामा हुनेहरुको गाउमा आउदाको चुरी फुरी मात्र सुन्छु
म आजकाल कुनै मन्त्रीको सवारीले
अक्रान्त शहर मात्र देख्छु ।

देख्नु त मैले दुखिको ओठमा मुश्कान थियो
सुन्नु त मैले नेपाल र नेपालीको प्रगती थियो
यस्तै यस्तै कुरा भरेर कबीता कोर्नु थियो मैले
अहिले त्यो पूरा नभएकोमा निकै मर्माहित छु

अवस्य निर्माणाधिन अवस्थामा छ हजुर !
मेरो यौटा नलेखिएको कवीता ।

समाप्त।

दमक,झापा
हाल ; अबुधाबी ,युएइ ।