सुजन बुढाथोकि – म कबिता रक्सी र बा !
जब म कबिता लेख्न भनेर कलम र कागज समाउछु
रातमा तब म मेरा दुइ चार शब्दहरुमा थकित भएर
शब्दहरुकै डोजले म लट्टिन्छु,
र कापिहरुलाइ सिरान र कागजहरु ओछ्यान बनाएर
आधा गिलास रक्सी पिएर
र आधा गिलास हेर्दा हेर्दै टोलाएर
कान्छा राइको भट्टिमा मेरा बा निदाए झै
हो कोर्दा कोर्दै म निदाउछु ।
हो म यहाँ यस्तै यस्तै छु
र
मेरा बा पनि ठ्याक्कै म जस्तै छन
हरेक दिन साझपरेपछी,
भट्टी छिरेर भट्टिमै अलिकती सुत्छन,
अनि आधा कबिताहरु लेख्छन
र मध्यरातमा चोकदेखि घरसम्मका अध्यारा बाटाहरुमा जुनकिरी झै
चम्कदै गित गाएर
अनि इनडोरका कुकुरहरु झै भुक्दै भुक्दै
मानोउ कि मेरा बा फेरि पनि अरु अलिकती
मिठा कबिताहरु लेख्छन,
मेरा बा!र सिमसिमे बिहानिमा उज्याला घामका किरणहरु जस्तै बनेर
या रातभरी मैदानमा काम गरेर फर्किरहेको मजदुर झै
या मानोउ कि देसका सब दुस्मनहरुलाइ मारेर
रणसङ्रामबाट रमाएर गोर्खा
फर्किरहेको कुनै बहादुर योद्धा जस्तै गरि घर फर्किएर आउछन
मेरा बा र बाचेका अरु आधा गिलास रक्सी पिएर र दिनभरि निदाउछन,
कुनै अनिदो जुन जस्तै गरेर
मेरा बा ! यहाँ
यस्तै यस्तै कै छन
हो जो यहाँ ठ्याक्कै म जस्तै छन,
जो फेरि पनि बेलुकापख ब्युझन्छन
र कन्चनस्नान अनि अलिकति
अन्नपान गरेर फ्रेस झै लाग्ने गरि र बिस्तारै भन्छन कि
“I.m sorry, म अबदेखि भोलि रक्सी खादै खान्न कान्छा छुदै छुन्न”
भन्दै कसम खान्छन
र नभन्दै फेरि पनि सधा झै उसैगरि
चोर स्याल झै साझपख सुटुक्क बाहिर निस्कन्छन।
र बिच बाटोमा मलाइ देखेर डराउदै फेरि पनि
भन्छन” अलिकती हिजोको हिसाब बाकी छ भट्टिहरुमा अनि अलिकती ईतिहास लेख्नु छ मलाइ आज, त मेरो बाटो नछेक कान्छा
अनि अब आइन्दा त मेरा कबिताहरु पनि नलेख
म एकैछिनमा आउछु”
नभन्दै जान्छन
खाली गिलास र सिसि समाएर रक्सीको चमत्कार देखाइरहेको कुनै जादुगर जस्तै
या आगोको रापले रन्किएर तन्किरहेको रबर झै
हो मेरा बा यहाँ एस्तै एस्तै कै छन ।
जसरी हरेक दिन म कलम मात्र के समाउछु
त्या सधै स्वयम् एउटा कबिता बन्छ
र म भन्छु कि,
मलाइ माफ गरिदेउ मेरा बा
अबदेखि म कैले पनि तिम्रा कबिताहरु लेख्ने छैन ।
भट्टिमै अर्धनिन्द्रा निदाएर अनि
भट्टिमै आधा सपनाहरु सजाएर
हिमालका सेताम्य हिउ झै रङ्गिरहेका
अनि बर्सोउ बर्ष सम्म पनि लगातार दिनभरि सहरको सडक किनारमा उभिएर
ल्याम्पोष्ट झै
धप्प्धप्प बलिरहेका
या,
कुनै बिरक्त बाटाहरुमा लामालामा दारीजुघा
कपाल पालेर
अनि च्यातिएका कपडाहरु टालेर
उ पर जोगि जसरी आइरहेको त्यो बिछ्युब्ध बुडो मान्छे
हो त्यो मेरै बा हो,
जो ठ्याक्कै म जस्तै छ,
जो बाडिले अन्नबाली बागाएर खाएका सर्वाङ्गा
नाङ्गानाङ्गा खेतहरुमा
भमरा जस्तै गरेर दिनभरी डुल्छ
अनि हुरिबतासले उढाएका घरका उदाङ्गा धुरीहरुमा
कोइली झै गित गाउदै घुम्छ
अनि बिरहहरु भुल्छ
जो जिन्दगी देखि नै दिक्क लागेर
रक्सी प्युछ
अनि रक्सी देखि नै वाक्क लागेर
जिन्दगी ज्युछ
त कैले रक्सी देखि नै दिक्क लागेर
रक्सी प्युछ
अनि मलाइ मातृभुमिका सत्रुहरुलाइ बिभस्स बनाउन
सैनिक कमाण्डरले झै आदेस दिएर
अनि एकैछिनमा उनिहरु कै आक्रमणले हण्डर खान्छ
मेरा वा ती तिम्रा सुकेका रक्तनसाहरुमा
सप्तकोसिको बोउला बहाब झै दोउडिरहेको जस्तो देखिने
भन त्यो कुनै सराप हो या तनाब??
धार हराएर दिनहु कामिकोमा कुदिरहेका कुनै तरवार जस्तो
या समचार हराएर दोउडिरहेको पत्रकार झै
या यस्तै तस्तै कि मानोउ आमाको काख नपाएर
रोइरहेको कुनै दुधे बालक झै
रोइरहन्छन
मेरा बा निरन्तर
म मान्छु कि जस्का आँसुहरु पनि
रक्सीहरु नै हुन
पसिनाहरु पनि रक्सी नै हुन
र रक्सीहरु उन्का रचना हुन
ती रचनाहरु जस्लाइ मात्र हरेक दिन सङ्कलन गरे,
त्यहा एउटा ठूलो मधिरा अल्कोहल फ्याक्ट्री
वा कला कम्पनी बन्नेछ
मेरा बा जो यहाँ ठ्याक्कै यस्तै केही छन
हो मेरा ठ्याक्कै म जस्तै छन
किनकी मेरा बा! म भन्दा पनि खुङ्गखार
कलाकार हुन ।।
(कपोकल्पित जड्या वा दुख्याचा बुवाहरु प्रती समर्पित)-सुजन