रामप्रसाद प्रसाईं (आशुतोष आंशु) – टुँडालबाट चोइटिइएका मनहरू
समय,
समाप्तिको
प्रस्तावनामा
‘उपसंहार’ हुनुले—
घिडघिडो पोखरीमा ‘बल्छी’ उग्न थाल्छ
एक टुक्रो चारो जिन्दगीको
बाबियोघारीमा
मरियाना ट्रेन्चले पहिरिइएर
मेट्रोपोलिसका रङ्गीन गगल्जहरू
गर्छ—
‘घेटोटाइजेसन’ (ghetotisation)
शिरभरिका स्वाभिमानी चोमोलोङ्गमाहरूको
शनै शनै धुरीमुनिका
खोपाभित्रबाट
फुतु फुतु
फुतुतुतुतुतु……………..
खस्न थाल्छन्—
पुरातन र जीर्ण देवालयका टुँडालहरूझैँ
विदीर्ण विचारहरू
बिहानी शीतका
यात्रान्मुख सपनाहरूझैँ
जहाँ
घु्र्यानहरू
चलाइरहेछन्—
गरिरहेछन्—
नवयौवन मुद्राकीर्तिमा
राइँदाइँहरू
………………….
सामाजिकीकरणको
…………………..
दार्शनिकीकरणको
…………………….
सिजोफेर्निक अस्तित्वपथमा
उभयचरीय चेतनाको
हो,
यस्तै यस्तै
सार्वजनीन् सौम्य सभ्यताहरू
बन्छन्—
बक्छन्—
बग्छन्—
अनि
बिटुलिन्छन्—
निमग्न मनहरूका साथसाथ
बाँसुरीका धुनहरूमा
भकारीका घुनहरूमा
कतै वृन्दाबनहरू
कतै इन्द्रासनहरू
सँचेतनाका झ्याम्टाहरू सजिइरहेछन्—
कर्णविवरहरूमा
जसरी
भोका सन्तुष्टि र नाङ्गा अस्मिता
फुलाउँदाछन्
चाँप र घण्टी फूलहरू
बिकटे घाटका
उम्दा जिउँदा शवहरू
खोस्रिरहेछन्
जिजीविषाका बतासे चिङ्नाहरू
घोकेर
चार कुना ठोकिइएका
बाचाल इतिहांसका अस्थिहरूको
जब जाग्दछन्
सबलाङ्ग मुर्दाहरू
जिउने अभिलाषामा
स्वाभिमानी अभिप्षाहरू
मायावी सँसारका बलेसीहरूसँगै
छेलो हानिरहन्छन्
मनभरिका बाछिटाहरूबाट
हो, त्यसैले:-
समग्र चेतना—स्वाहा
समष्त संरचना—स्वाहा
सम्यक सम्वेदना—स्वाहा
यज्ञयज्ञादि तथा अनुष्ठानहरू—स्वाहा
परम्परागत पर्खाल, वेदी, आधारभूमि—स्वाहा
किनकि
—स्वाहा=स्वाहा—
बीच समुद्रबीचबाट
चिच्याइरहेछ बिचरो शोफेनहावर,
“Every parting gives a foretaste of death, every reunion a hint of the resurrection१.”
कतैबाट चट्टान रसाइरहेछ,
“Remember Me, and I will remember you२.”
बिजुली झड्कासँगै
टाइरेसिस बोलिरहेछ,
डेल्फीको देवीथानबाट
“Oh, the torment bred in the race, . . .
But there is a cure in the house, and not outside it . . .
Bless the children, give them triumph now३.
अचम्मै भो,
घाटे बाजेले सबेरै सुनेछन्
श्लेष्मान्तकका बङ्करहरूमा
खैरा लट्टाधारी साधुहरू भन्थे रे,
“Every generation needs a new revolution४.”
चलौँ र चालौँ—
पिउसाहरू
समीकरणका
नयाँ र भरिला शतरञ्जहरूमा
नभए
के बेर र
विघटित हुन
न्याय र करूणाका ती बोधीचक्षुहरू
यी गगनभेदी भावानुवादमा,
“Political power grows out of the barrel of a gun५.”
पाद टिप्पणीहरू
१. Al-Ghazali
२. Aeschylus
३. Arthur Schopenhauer
४. Thomas Jefferson
५. Mao Tse-Tung
कालीखोला -२(तेम्बोक), ताप्लेजुङ्ग, नेपाल
अबुधाबी श्रमशिबिरबाट।
(Sent to Sanjaal Corps via Email)