Harihar Dahal – U Muskurai Raheko Thiyo

गाउँ भरी नै सम्मानित थियो उ|सामाजिक संघ-संस्था तथा स्थानिय सार्वजनिक महत्वका कुनै पनि कार्यक्रमहरुमा बिना उसको उपस्थिती कार्यक्रमनै खल्लो महसुस हुन्थ्यो|बिभिन्न संघ सस्था को सस्थापक अध्यक्ष,सल्लाहाकार समितिको संयोजक,आजिबन सदस्य,मानार्थ अध्यक्ष जस्ता अनगिन्ती गरिमामय जिम्मेवारि तथा संलग्नताका कारण उ अत्यन्तै ब्यस्त हुन्थ्यो| प्रमुख बक्ताको रुपमा होस् वा पुरस्कार ग्रहणका लागि होस,उ देश-बिदेश समेतका कार्यक्रममा गैरहन्थ्यो|

उसको ब्यक्तित्व,मानवीय संवेदना,उदारता र योगदानका बारेमा देश-बिदेशका पत्रपत्रीका समेतले प्रमुख समाचार का रुपमा लेख्ने गर्दथे|स्वाभिमानी चरित्र,लगनशिलता र अनुशासन को नमुना थियो उ| सधैं हाँसी रहन्थ्यो| रिस घमन्ड र आक्रोस कहिल्यै देखिएन उसमा |
उ बारम्बार यिनै कुराहरु भनिरहन्थ्यो-” कि जन्मनु भनेको मर्न र मार्न का लागि हैन,जिवन बाँच्नु को उद्द्धेस्य श्रृजना र परिमार्जन का लागि हुनु पर्दछ|ध्वंस, बिनाश र हत्या जस्ता अमानबिय अपराध कायरहरुले मात्र गर्दछन|सुधार र बिकासका नाममा बिनास गर्नु अपराध हो|भौतिक बिकास र सामाजिक परिवर्तनका लागि चेतना को बिकास हुनु जरुरी छ”|यिनै सर्बमान्य र सत्य भनाइ र गराइका कारण सर्बत्र संमानित थियो उ|अन्याय, अत्याचार र गरीबि बिरुद्ध का अभियानमा उसले कसैलाई पनि रुवाएन| माया र संयमताको उत्कृष्ट हतियार प्रयोग गरेर संसार जित्दै थियो उ |उसको व्यबहार र चरित्र देख्दा यस्तो लाग्थ्यो कि उ समाज-बिकास र सुधार का लागि बरदान हो |

एक्कासी उ गाउँबाट हरायो|कहाँ गयो,के भयो,कसैलाई पनि थाहा भएन।गाउँ भरी रुवा-बासी चल्यो| प्रशासनले उसलाई भेट्टाउनेलाई ५० लाख रुपैया पुरुस्कार को घोषणा गर्योन|अथक् प्रयास गर्दा पनि उसलाई कँहि-कतै भेट्टाउन सकिएन |

घाँस-दाउरा लिन जाने गाउँलेहरुले हराएको एक महिना पछी एक्कासी उसलाई जङलमा भेट्टाए। छातीमा गोली ठोकी, हात-खुट्टाहरु भाँचेर, रुखमा बाँधिएको अवस्थामा भेटिएको उसको शरीर गन्हाइ रहेको भएपनी अनुहार चाँही अझै मुस्कुराइरहेको थियो |

– क्यालिफोर्निया

Govinda Belbase – Bagh Le Jhamtyo

भान्ज विदुरलाई मोवाइलमा फोन गरेको, उनको मोवाइल फोनको स्वीच नै अफ रहेछ। अफिसको नम्वरमा फोन गर्दा सिधै उनले उठाउँदैनन्। त्यो पिएले को बोल्नुभएको, के काम थियो? भन्ने निदीखुदी पार्छिन्। तै पनि फोन नगरी भएन। मोवाइल उठ्दै नउठेपछि के गर्नु त ! अफिसको लेनलाइन मै फोन गरेँ। उताबाट आवाज आयो ?

हेलो ..

मैले एकै सासमा भनेँ त्यहाँ विदुर शारुलाई दिनुस् न, म विदुरको मामा बोल्दै छु।

उताबाट उही आइमाईको स्वर सुनियो : हजुर, सर त मिटिङमा हुनुहुन्छ। अति गोप्य मिटिङ छ डिस्टर्व नगर्नु भन्नु भएको छ । के खवर हो भन्नुस् न ..।

म अलमल परेँ, मन छट्पटाइरहेको छ। मुटु पनि छिटो छिटो चलेजस्तो लाग्छ। के गर्नु के नगर्नु भैरहेको अवस्थामा, बोली आफै फुट्यो ..ल हुन दिनुस् बरु, सकेसम्म चाँडै मामाको मोवाइलमा फोन गर्न भनिदिनुस् न है।

एक मन त बसेको कोठामा एक्कासी बाघले झम्टियो, तर फुत्त बाहिर निस्केर ढोका लगाएँ। बाघ भित्रै छ भनेर भनिदिनुस् भन्ने पनि मनमा आयो। तर अर्को मनले यस्तो पत्यार नै नलाग्ने कुरा भनेर वास्ता गर्दैनन् होला भनेर त्यस्तो केही नभनी फोन राखिदिएँ।

वल्लो पल्लो घर पनि कसैलाई चिनेको छैन। कसलाई भन्नु। यसो ढोकामा कान थापेर भित्रको त्यो मलाई झम्टने बाघले केही गर्दै छ कि भन्ने बुझ्न प्रयास गरेँ। तर टिभीमा के के कार्यक्रमको आवाज बाहेक केही सुनिएन। शान्त छ, भित्र त। धन्न् बाघको झम्टाइबाट बच्न फुत्त ढोकाबाहिर फुत्किँदा मोवाइल भने खल्ती मै रै छ। नत्र फोन कसरी गर्ने, भन्ने अर्को समस्या पर्ने थियो। साचो त बरु ढोकामै झुण्डिएको रहेछ। ढोका लगाएर अस्पतालमा रीता (श्रीमती) छिन् नै जाउँ भने पनि लुङ्गी र सर्ट मात्र लगाएको छु यही पहिरनमा कसरी जानु। चिन्ने जान्ने भेटिए भने के भन्लान् भन्ने डर। रातभरि विरामी रीतालाई कुर्दा सुत्न पाएको होइन। दुई घ48टा जति आराम गरेर अस्पताल जानुपर्ला भनेँर लुङ्गी लगाएर आराम गरेँ। यो लुङ्गीले पनि यता न उता पार्योट। ढोका खोलेर भित्र गएर कपडा फेरम भने त्यो बाघले खत्तम पार्ला भन्ने डर। मोवाइलको घण्टि बजेको थाहा पाएर हत्त न पत्त फोन उठाएँ।

हेलो …

उताबाट आवाज आयो– दाई ..म दिवाकर बोलेको भाउजुलाई कस्तो छ? यताको चिन्ता नगर्नुस्। यहाँ हामीले सबै हेरिहाल्छौँ। निर्धक्क भाउजूको उपचार गरेर सञ्चो भएपछि आउनुहोला।

महेश सरसँग आज बिहान भेट भएको थियो। यहाँको केही पीर नगरेर राम्रोसँग मेडमको उपचार गराउन भन्नुहोला हेडसरलाई भन्दै हुनुहुन्थ्यो। भाउजुलाई कस्तो छ अव ..?

उसको प्रश्नले मलाई झस्कायो। म त यो काठमाडौंको शहरभित्र कोठा भित्रै बाघले झम्टियो भन्ने कुरा भनु कि नभनु! भने पनि पत्याउलान्, नपत्याउलान्। अहिले भित्र पनि बाघको कुनै सुइंको छैन, कतै मेरो भ्रम मात्र हो कि भन्ने कुरा मनमा खेलाउँदै उसका कुरा सुन्दै थिएँ। प्रश्नले झस्कायो अनि भनेँ –अँ रीतालाई अलि ठीक छ। सबै एक्सरे भयो। खुट्टा भाँचिएकोले प्लास्टर गरेर भोलि डिस्चार्ज गर्ने भनेको छ। अरु त्यताको हालखवर सुना .. भनेर मेरो कुरा छोट्याएँ। भाईले मेरो आवाज बदलिएको र नआत्तिन भन्दै फोनमा भन्दै गयो हर्कजितले दुध दुहुने, घाँसपात गर्ने, सबै गर्योआ। म बिहानै आन्द्रेखोला झरेर धानमा पानी लाएर आएँ। यताको कुनै चिन्ता लिन पर्दैन। मेरो पढाइको पनि खासै त्यस्तो माचो छैन। दुई चार दिन पढाई छुटे पनि साथीहरुको नोट मागेर पढिहाल्छु। भाउजूलाई राम्ररी सञ्चो भएपछि मात्र आउनुहोला। यता मैले सबै सम्हाल्छु। तपाईहरु आएपछि मात्र म हेटौंडा गए पछि मेरो पढाई कभर गरिहाल्छु।

मैले अँ अँ भन्दै गएँ। उसले फोनमा एकोहोरो भन्दै गयो। अस्पतालमा सुत्न नपाएर र थाकेर पनि होला तपाईको स्वर फेरिएको छ। आराम गर्नुहोला। बरु विदुर भाञ्जालाई कस्तो छ। उहाँलाई अफिसबाट विदा लिएर अस्पतालमा कुर्न तपाईलाई पालो दिन लगाउनुहोला।

मैले आफु घरभित्रको बाघको डरले वरन्डामा थुनिएको र भाञ्जा अफिसमा गोप्य मिटिङमा बसेकाले सम्पर्क हुन नसकेर मेरो विचल्ली भएको कुरा बताएर भाइलाई किन चिन्तित पार्नु भन्ने लागेर त्यस्तो केही भनिन।

हुन्छ, त ..चिन्ता न ले। भोलि खुट्टा प्लास्टर भएपछि तेरी भाउजूलाई डिस्चार्ज गर्योि भने पर्सी यहाँबाट हिँड्छु। साँझ हेटौंडा बसेर भोलिपल्ट दिउँसो म आइहाल्छु। त्यसपछि तँ आफ्नो कलेजको पढाईका लागि जालास्। हुन्छ अहिले फोनमा किन धेरै खर्च गर्नु र मैले साँझतिर एक पटक फोन गरुला। स्कूलका महेश सरहरुको तलव निकासा गर्न एक दुई दिन ढिला हुन सक्छ भन्नु। भेट भएन भने पनि चिन्ता नगर्नु। मैले भोलि महेश सरलाई फोन गरेर सम्झाउँला, भनेँ।

हुन्छ दाई, भन्दै उसले फोन राख्यो।

यता भाञ्जाले खबर पाएर मलाई फोन गर्दा मेरो लामो कुरा गराइले फोन इङ्गेज भयो कि भन्ने डर लाग्यो। एक मनले फेरि त्यो भान्जकी पिएलाई फोन गरेर सोधौैँ कि भन्ने पनि लाग्यो। तर फेरि झल्यास्स सम्झेँ र भाञ्जाका मोवाइलमा फोन गरेँ …

माफ गर्नुहोला, तपाईले डायल गर्नुभएको फोन बन्द छ ..। सुनेर लाइन काटेँ। फोन कम्पनीले पनि कति नमिठो रेकर्ड बनाएको होला जस्तो लाग्यो। अघिपछि पनि फोन कम्पनीका यी रेकर्डेड आवाज नमिठो त लाग्थ्यो। तर, आज विलखवन्धनको आफ्नो अवस्थाले होला झनै झर्को लाग्दो लाग्यो। अलि सुरिलो स्वरमा मिठासका साथ रेकर्ड गरे पनि हुने नि जस्तो भान भयो।

घरको फोनमा घण्टि बज्यो। तर फोन घरभित्र म घरबाहिर भएकोले त्यो घर भित्रको बाघको डरले ढोका खोेलेर फोन उठाउन जान सकिन। भान्जले गरेका होलान् भन्ने लागेर भान्जको मोवाइलमा फोन गरेको उनको फोन व्यस्त रहेको सूचना त्यही नमिठो रेकर्डेड स्वरमा सुनियो। पक्कै भान्जले नै ल्याण्ड लाइनमा मलाई फोन गरेको हुनुपर्छ भन्ने लाग्यो र भित्रको घण्टि बज्न छाडेपछि फेरि भान्जको मोवाइलमा फोन गर्छु भन्ने सोँचेर पर्खन थालेँ। आत्तिएको समय भएर हो कि किन हो त्यो घण्टि त आधा घण्टासम्म बजेको बजै गरेजस्तो लाग्यो।

भान्ज र म दौतरीजस्तै हो नातामा मामा भान्ज भए पनि उमेरमा खासै फरक छैन। भिनाजूको रक्सी खाने नराम्रो लत बस्यो। दिदी र भिनाजू दुवै जना जागिरे भएकोले भिनाजूको सरुवा जहाँजहाँ हुन्छ त्यहाँ त्यहाँ दिदी जान सम्भव पनि हुन्थेन त्यसैले एक्लै हुँदा झन रक्सीको मात्रा बढ्दै बढ्दै गयो। हुँदा हुँदा भिनाजूले रक्सी खाने होइन, रक्सीले भिनाजूलाई खान थाल्यो। आखिर त्यही रक्सीले यी भान्ज कक्षा ५ मा पढ्दा भिनाजूको ज्यान गयो। दिदी प्राइमरी स्कूलकी मास्टर भएकीले अरु त खासै समस्या थिएन। तै पनि ६ कक्षादेखि त भान्ज र मसँगै हाम्रो गाउँको स्कूलमा एसएलसीसम्म पढ्यौँ। भान्ज पढ्नमा जेहेन्दार थिए। अनि टुहुरो भएकोले पनि होला पढ्नमा निकै मन गर्थे। म भने अल्छी, पास मात्र भए भै हाल्छ भन्ने सोँच्थेँ भने उनी चाँही फस्ट हुने गरी पढ्थे।

त्यसैले उनले लोकसेवा समेत पास गरेर अहिले उपसचिव भएका छन्। मेरो पनि गाउँकै स्कूलको हेडमास्टरी जागिरले जिविका चलेकै छ।

एक दिन बुढी (रीता) डिगाँवाच्छालाई घाँस झार्न कुटमेराको रुखमा चढेका बेला रुखबाट खसेकाले उपचारका लागि अस्पतालमा ल्याएको हो। भान्जले पनि आफ्नी माइजूलाई अति सम्मान र माया गर्छन्। नभन्दै माइजू रुखबाट लडेको सुनेपछि। को साथीको हो कुन्नी जीप मागेर हाम्रै घर पुगेर ल्याएर नर्सिङ होममा सिधै पुर्या एर उपचार सुरु गराए। मैले त उतै हेटौंडातिरै उपचार गराउने भन्दा भन्दै मेरो कुरै सुनेनन्।

सरकारी काम त्यस्तै त हो। जिम्मेवारी निभाउनै पर्ने भएर नगई नहुने भएर विचरा अफिस गए। भान्जी बुहारी चाँही एक हप्तालाई कता जागिरकै शिलशिलामा विदेश भ्रमणमा गएकी रहिछन्। यी भान्ज फेरि वालअधिकारको पक्षमा र श्रम शोषणको विरोधमा कट्टर छन्। त्यही भएर घरमा नोकरचाकर चाँही राख्दैनन्। लोग्ने स्वास्नी नै आफ्नो काम आफै गर्छन्। दुःख सुख गरेर बचाएको रकमबाट सानो भए पनि चिटिक्कको घर पनि काठमाडौंमा बनाएकाले अहिले मलाई पनि काम लाग्यो। तर, यो घर भित्रै बाघले झम्टने यो के हो मैले मेसोभाति केही बुझेको होइन …

यत्तिकैमा भित्रको फोनको घ48टी बज्न छाड्यो र हत्त पत्त भान्जको मोवाइलमा डायल गरेँ। तर मैले भान्जको नम्वर मिलाएर डायल स्वीच थिच्न नपाउँदै भान्जको फोनको घण्टि बज्यो ..

मैले ..हेलो भन्नासाथ भान्ज आत्तिंदै, माइजूलाई कस्तो छ, किन तुरुन्तै फोन गर्न भन्ने खवर छाड्नु भएको? घरको फोन किन नउठाएको? म त एकदम आत्तिएर हत्तपत्त फोन गरेको। भन्ने प्रश्नको तांतीमा मैले कहिले पालो आउला र आफ्नो समस्या बताउँला भन्दै बीचैमा उनको कुरा काट्दै भने..

हेरन म त लुङ्गी र सर्टमा यहाँ वर48डामा छु। खाना खाएर एस्सो आराम गरेर बैठक कोठामा बसेको थिएँ, अगाडिपट्टिबाट एक्कासी एउटा बाघले झम्टियो। त्यसपछि म त बाकिर वरण्डामा आएर ढोका बन्द गरेको सम्झन्छु, अरु केही सम्झन्न। अनि तिमीलाई फोन गरेको तिमीसँग भेटै भएन। म यहाँ अलपत्र परेको छु। ल छिटो केही उपाय लगाउ त!

उता भान्जले चाँहि लामो सास तान्दै भने.. म त माइजूको बिरामी वढी भयो कि भनेर डराएको। ल ल … नआत्तिनुस् म अव यहाँबाट हिडिहाल्छु एक छिन नआत्तिएर बस्नुस्। छिमेकीको विरालोसिरालो केही पसे होला। के को बाघ हुनु। नडराउनुस्, ढोका खोलेर भित्र बस्नुस् भन्न थाले ..

आफुले बाघै देखेको हो। कसैले पत्याउने होइनन्। अहिले आए पछि आफै भाग्लान् नि भान्ज पनि आफैले बाघ देखेपछि भन्ने लाग्यो र तर्क वितर्क गर्न नथाली ल ल चाँडै आउ, अनि थाहा पाउला भनेँ।

त्यत्ति भन्दै फोन काटेर भान्जलाई पर्खन थालेँ। आफुले प्रत्यक्ष आँखाले देखेको बाघलाई बिरालो भनेर बेवास्ता गरिदिनेसँग के लाग्यो र। हुन त अव यो शहरको ठाउँमा कोठाभित्र बाघ आयो भन्दा भान्जाको ठाउँमा म, मेरा ठाउँमा भान्जा भए पनि मैले पनि त पत्याउने कुरै थिएन। तर आफ्नै आँखाले देखेपछि यहाँ आफुलाई यति डर लागेको छ।

अघि बल्ल तल्ल कसै गरी बाँचे अव त रिस्क लिन हुन्न्। यो झ्यालको पर्दा पनि कस्तो टन्न भित्र सबै ढाक्नेरहेछ। झ्यालको कुनै कुना काप्चाबाट पनि भित्र चियाउन मेल्दो रहेन छ। भित्र त्यो बाघले के गरेको छ, केही मेसो नै आएन। अहिले एक छिनमा भान्जा आइपुगे पछि देख्लान् नि आफ्नो घरभित्रको बाघको चर्तिकला। अनि पुलीस, आर्मी बनपाले कलाई डाँक्दा रैछन् हेरमला नि।

एकछिनपछि फेरि मोवाइल वज्यो। ..भान्जाकै रहेछ। रिसिभ स्वीच थिचेर कानमा लगेर हेलो .. भनेँ। उताबाट उत्तर आयो …

हजुर मामा, हेर्नोस् न यहाँ ट्राफिक जाम रहेछ। नआत्तिनुस् अव एकैछिनमा आइपुग्छु ..

हुन्छ .. हुन्छ, मेरो अरु उपाय नै के छ र? भन्दै फोन राखेँ।

यही बेलामा फोनको ब्याट्री पनि सकिन थालेछ। भान्जाले अफिस जाने बेलामा अब एक छिन पछि लाइन आउँछ, मोवाइल चार्ज गर्न नविर्सिनुहोला भन्दै गएका थिए। तर, बाघले झम्टेपछि चार्ज न सार्ज भयो। अहिले भित्र लाइन छ। मोवाइल चार्ज गर्न पाएको होइन। चार्जर भित्र छुट्यो नत्र प्लग त यहाँ वर48डामा पनि रहेछ। तर, चार्जर नभई भएन के गर्नु।

झ्यालमा कान जोडेर भित्रको चाल बुझ्ने प्रयास गरेँ तर बाघको कुनै साईसुइको छैन। टिभीमा के के कार्यक्रमको आवाज बाहेक भित्र कुनै आवाज झाईझुई छैन।

बाहिर बाटोमा गाडी रोकियो। भान्ज गेट खोल्दै भित्र पसे। म तर्सेर वर48डामा बसेको देखेर पनि उनमा घरभित्र बाघ छ भन्ने कुरामा विश्वास नभएको देख्दा अलि रिस पनि उठ्यो। अनि भित्र बाघ भएको र सतर्कता अपनाउन पुलिस, आर्मी वा फरेष्टरलाई बोलाउन भन्दा पनि भान्जाले एकछिन पर्खनुस् न भन्दै अगाडि बढे। वर48डाको ढोका खोल्नासाथ त्यही बाघले मलाई झम्टेको कोठा छ। भान्जाले चाही मेरो कुरालाई महत्व नै नदिई अगाडि बढेर ढोका खोल्न थालेँ। म चाँही भित्रबाट बाघले झम्ट्यो भने रोलिङ चढेर छतमा पुग्ने योजना सोँचन थालेँ।

भान्जाले ढोका उघारे तर भित्रबाट बाघले झम्टिएन। भित्र त टिभीको आजाव बाहेक केही थिएन। ढोका खोलेर भित्र पसेर भान्जाले पर्दाहरु खोले कोठा उज्यालो भयो तर भित्र बाघ त के कुरा बिरालोको पनि कुनै संकेत छैन। तर, मेरो मनमा त्यो झम्ट्याइको डर भने हराएको होइन। अर्को मेरो मनमा बाघले झम्टेको विषयमा तर्क वितर्क आउन थाल्यो।

भान्जा कहिले म सपनाएको तर्क गर्थे, म सपनाएको होइन भन्थेँ। उनी भ्रम भन्थे होइन बाघले झम्टेको हो भन्ने म जिद्दि गर्दै गएँ।

त्यसपछि उनले म बसेको कुर्चीको अवस्था त्यसको वगलमा टेवुल, पल्लोपट्टि दराज र अगाडिपट्टिको भित्तामा राखिएको प्लाज्मा टिभीको अवस्थामा ममाथि बाघको झम्ट्याई कसरी भएको हुन सक्छ भन्ने पत्याउने, नपत्याउने, सम्भव, असम्भव आदि तर्क वितर्क गर्न थाले।

मैले बाघले झम्टेकै हो भन्ने उनको भ्रम हो भन्ने दोहोरी चल्दै गयो। त्यसपछि उनले ठीक कुन समय र त्यसबेला मेरा मनमा के कुरा खेल्दै थिए भन्ने सोध्न थाले।

त्यत्तिकैमा मेरो मोवाइलले ब्याट्री सकिएको आवाज गर्योस। यो मोवाइलफोन पनि भान्ज अफिसबाटै विदेश गएका बेला ल्याइदिएका थिए। उनको र मेरो उस्तै मोवाइल छ। मोवाइलमा ब्याट्री सकिएको आवाज सुनेर मलाई मोवाइल किन चार्ज नगरेको भनेर सोधे।

पहिला लाइन नभएकोले मोवाइल चार्ज गर्न नपाएको र लाइन आउँदा बाघले झम्टेकोले आफु बाहिरै भएकोले चार्जर नभएर चार्ज गर्न नपाएको बताएँ।

त्यसपछि भान्जाको प्रश्न लाइन आउनु र बाघले मलाई झम्टनु एकै पटक भएको विषयमा केन्द्रित थियो र वास्तवमा भएको पनि त्यस्तै थियो।

त्यसछि भान्जाले गरेको बाघको विषयको तर्कमा दम थियो। मेरो मनले डर मानेकै भए पनि भान्जाको तर्क मान्नमा मेरो मस्तिष्कले स्वीकृति जनाइसकेको थियो।

उनको तर्कमा नेपालको लोडसेडिङ, टेलिभिजन र बाघको सम्वन्ध जोडिएको थियो। हुन पनि म रातभरिको अनिदो, थाकेको र एकोहोरो भएर बसेको समयमा एक्कासी बाघले झम्टेको देख्दा आत्तिएको मस्तिष्कले त्यो तर्कसम्म नपुग्नुलाई खासै अन्यथा ठान्नुपर्ने जस्तो पनि मलाई लाग्दैन।

वास्तवमा राति भान्जले टिभी हेर्दाहेर्दै लाइन गएको रहेछ। लाइन गएर बन्द भएको टिभी उनले बन्द नगरी सुत्न गएछन्। सधैजसो त उनले बिहान अफिस जाने समयमा टिभीसिभी बन्द भए नभएको चेक गरेर जान्थे तर आज म घरमै भएकोले उनले टिभी बन्द गर्नुपर्ने नठानेर गएछन्। संयोग भन्नु पर्योन हिजो लाइन जाने बेलामा उनले जोग्रफि च्यानल हेर्दै रहेछन्। त्यसैले लाइन आउनु र ज्योग्रफी च्यानलको बाघ टिभीमा झम्टिनुले मेरो एकाग्र मनस्थितिमा उथलपुथल ल्याएको भन्ने भान्जाको तर्कमा म सहमत भएको छु ।

(लेखक नेपाली साप्ताहिक वेलायतका सम्पादक हुनुहुन्छ)

Manju Kanchuli – Aago

मन्जु काँचुली – आगो

न्यानो हुन मलाई औधि मनपर्छ । आगोनजीक त्यसको रापसँग सम्बन्ध राख्न मेरा लालायित मांसपेसीका रेशाहरू जाडोका अनुभवले कक्रक्क पर्छन्, पर बलिरहेको आगोको तापमा ती रेशाहरूले देखेर टाढैबाट भावनामा अनुभव गर्न थाल्छन् । एक प्रकारको न्यानो तरङ्ग मेरा मांसपेशीका रेशाहरूका तारबाट मस्तिष्क भरि झड्क्रित हुन्छ । यसको अनुभव अङ्ग अवयवहरूमा संचालित भएको पाउँछु । म खुशीका मनमनै गुलियो मन पारेर हाँस्छु । मनको ओठहरू गंभीर खुशीका जलले हराभरा हुन्छन्, अनि म लुकाउनै नसकिने गरेर ओठहरूमा हराभरा व्यक्तिन्छु । मसँगै हिंडेको साथीले मलाई भन्छ – किन त्यसरी एक्लै मक्क परेकी – म त्यसलाई व्यक्त गर्दिनँ किनकि मेरा स्वयं उपस्थितिको अभिव्यक्तिको अगाडि शब्दका अभिव्यक्ति अधुरो हुन्छ भन्ने मलाई लाग्छ । म उसलाई उछिनेर त्यो रानेर पुग्न पाइला शीघ्र रूपमा बढाउँछु । मैले त्यतिबेला आगोको उज्यालो मात्र देखेको हुन्छु, त्यसको अवशेष कोइलाको कालो वा त्यसको नतीजा धूवाँको अँध्यारो देख्दिन, किनकि ती सबै आगोको न्यानो मात्र हुन्छ । म खरानी देख्दिन, किनकि खरानी अवशेष हो र भविष्य बताउने अवशेषलाई देख्ने प्रौढता र बुढौती ममा विकसित भएको छैन । त्यहाँ आगो बालेर अगाडि
बसेको एउटा मानिस छ, जो हार्दिकता र स्नेहले मलाई टाढैबाट स्वागत गरिरहेछ, बोलाइरहेछ, औंलाले इशारा गरिरहेछ ।

म हिंड्दै गरेको ठाउँको र त्यस आगोको रापको ठाउँमा बाटोको दूरी निक्कै नै छ ! मेरा गोडा शीघ्रातिशीघ्र बढ्न थाल्छन् । त्यपछि झन् मेरा गोडाहरू यसरी हिड्दा-हिड्दा त्यस आगोसँग साक्षात्कार हुने ठाउँ वा जमीनको अंशमा आइपुग्छन्, जसमा म निसङ्कोचस्पष्ट रूप भएर समानान्तर सिंढीको रेखामा त्यहाँ उभिन पुग्छु । आगो प्रचण्ड रूपमा बलरहेको हुन्छ । एकछिन त आगोको ज्वालामा आफूलाई पनि प्रज्वलित पाउँछु । म त्यस रापमा आफूलाई हर्ेर्ने प्रयत्न गर्ने कोशिश गर्छु एक छिन त आनन्दी, आराम, स्वच्छ र न्यानो पाउँछु आफूलाई । त्यहीको त्यस साथीले मलाई भन्छ – “अलिक नजिक आएर बस, मेरो सँग नै ।” म स्वचालित यन्त्र जस्तो त्यतै लच्कन्छु । मलाई न्यानोको अनुभव प्रगाढ हुँदै जान्छ, मन पनि त्यसै साथ रमाउँदै जान्छ । न्यानोको पनि सङ्गीत हुँदोरहेछ प्रशस्त मेडोली भएको । मेलोडीको सरगमले भरिएका मेरा रक्त कोषाणु रापको न्यानोपन भएको अर्को मेलोडीमा मिस्सिन पुग्छन्-केन्द्रबिन्दु भएको उसको मानवीय भौतिक शरीरले बोकेका गोडातिर मेरो न्यानो पाउने उद्देश्य अझ अग्रसर हुन पुग्छ । मैले त्यतिबेला त्यहाँको त्यो आगोको न्यानो टिपिसकेको हुन्नँ, केवल रापले मात्र टाढाबाट नजिक हुँदै छोइएको हुन्छु ।

मलाई एउटा उखानको सम्झना हुन्छ,- “अगुल्टोले हानेको कुकुर बिजुलीदेखि तर्सिन्छ ।” त्यतिबेला त्यहाँ प्रत्यक्ष नै एउटा बालक अज्ञानमा आगोतिर बामे र्सर्दै घस्रन्छ, उसका आँखाले देखेको उज्यालोलाई उसको हातले टिप्न खोज्छ, त्यहाँ पोल्ने खतराको सीमारेखा उसले आफ्नो मस्तिष्कमा कोरिसकेको हुँदैन । एक मुष्ट आवाजले परबाट उसलाई “ए हुन्न हुन्न, पोल्छ, हुन्न” भनेर प्रतिक्रिया जनाउँछन् । त्यस आवाजप्रति एकचोटी आफ्नो शीघ्र आगो भेट्ने गतिलाई ऊ एकाएक टक्क रोक्छ । पोल्ने कुरालाई उसले देक्दैन, आगोको उज्यालोलाई मात्र देख्छ । फेरि शीघ्र गतिमा आगोतर्फकुद्छ र आगोलाई भेटिछोड्छ । तुरन्त यातना र पीडाले अज्ञानमा ठूलो आवाजमा त्रासको बीचमा रोएर चिच्याउन थाल्छ । म त्यो जीवित घटना त्यही फेरि देख्छु जुन आफूले पनि भोगिसकेको हुन्छु । वैचारिक साधारणीकरणको स्तरमा पुगेर मनभित्र आफूले आफैंलाई भन्छु-हर बालक आगोले पोलेको पीडाको ज्ञान अनुभवबाटै गर्छ । मलाई त्यो देखेर आफैं बालक भए जस्तो लाग्छ, मलाई नै पोलेजस्तो लाग्छ । म सम्झन थाल्छु मेरो मन पनि यसै गरी बामे सरेको थियो कुनै बेला, कुनै न्यानो वस्तुको प्राप्तीमा । आगोतिर कलिलो मन अग्रसर हुँदा, “ए हुन्न, हुन्न, पोल्छ, नजाऊ” भन्ने आवाज परिवारबाट र समाजबाट सुनेको थिएँ । म त्यो बालकको रुवाईको आवाजमा आफ्नै बामे सरेको पूर्वमनको आवाज पाउँछु । म त्यतिबेला आगोमा पुग्न अग्रसर हुँदा समातेर विपरित दिशामा फ्याँकेर आगोदेखि बचाइदिने कोही नभएको सम्झन्छु । त्यस बालकले आगोमा पोलेको हात गोडालाई नियालेर हेर्छ पोलेर बचेको तर कुरूप भइसकेको आफैंवरको आफ्नै मनलाई देख्छु । म हिस्टेरिया वा न्यूरोसिसले ग्रस्त भए झैं तुरुन्त ठूलो आवाजले डाको छाडेर रुन थाल्छु, तत्क्षण त्यहीं नै । सायद ठूलो भइसकेर पनि आवाज आउने गरी रोएको पहिलो हिक्का यही नै हो, आफूले नियन्त्रण गर्न नसकेको तीव्र दुःखको आरोह त्यही नै हो । मलाइ बलिरहेको त्यस आगोले तत्क्षण त्यहीं नछोएर नै पोल्छ । मेरो अनियन्त्रित आँसुको झरीले त्यस मुढोमा बलेको आगोलाई निभाउन के सक्थ्यो, बरु आगोमा घ्यू थपेजस्तो हुन्छ, आगो झन् प्रज्वलित भएरबल्न थाल्छ । सँगै उभिएको उसले मलाई हेरिरहेको हुन्छ । म रँदै र दौडदै घर र्फकन्छ, मैले मेरो आँसु र हिक्कालाई लुकाउनै सक्तिनँ यो रूपाइको हिक्का ज्वालामुखी भएर फुट्छ, अनि फैलन्छ । सबै घटना बगैंचा भ्रमण गरिरहनु भएका आमा र बुबालाई भनिदिन्छु । मेरो हात पनि बालककालमा यसैगरी पोलेको थियो । म आफ्ना ती अज्ञान औंलारहीत हात उहाँहरूको सामू तेर्स्याएर आँसु मिश्रति प्रश्न ठड्याउँछु – “यो मेरो हात कसरी पोलिएको थियो – तपाईँहरू त्यो घटनाको कारण मलाई कहिले पनि किन बताउनु हुन्न -”

आमा रिसाएर र उदासीनता मिसिएको स्वरमा भन्नुहुन्छ “आगोले पोल्छ, तँलाई थाहा छैन -”

बुबा ऐजन स्वरमा गंभिरता थपेर बोल्नु हुन्छ – “आगोलाई ताप्न जान्नु पर्छ छोरी ! अनि आगो न्यानो हुन्छ । आगोले सबैलाई पोल्छ । तँलाई आगोले पोल्दा तँ सानी थिइस् ।”

आजकल म अक्सर त्यो आगोले खाएको कुरूप हात तेर्स्याएर कोठामा हिटरको आगोको मात्र न्यानो ताप्ने गर्छु अक्सर म हिटरको आगोको करेन्ट र राप आँखाले नाप्ने गर्छु ।

Ashesh Malla – Tathastu (Nepali Laghu Katha)

अशेष मल्ल – तथास्तु (लघु कथा)

रातको बाह्र बजेको थियो । कोठामा म थिए स्वास्नी थिई ।बिरामी र सोचिरहेको थिए अप्रेसनका लागि जुटाउनु पर्ने पाच लाख रुपिया कहाबाट ल्याउने ।एकाएक प्रकट भए भगवान् कोठामा । झस्किए । के भयो । के यो सत्य त हो । चिमोटे आफैलाई । रहेनछ यो कुनै सपना वा भ्रान्ति ।मुस्कुराउदै भने भगवानले, “ए । मनुवा के माग्छस् माग् ।”

“यो अप्रत्याशित क्षणमा म के मागूँ ”

“छिटो माग् ।” भने भगवानले ।

हड्बडिएँ शायद । के माग्ने ? बिल्डिङ, गाडी, पैसा ? सोचेँ “माग्छु पैसा ।” चाहिएको छ अप्रेसनका लागि, सुखी जीवनका लागि । तर कति माग्ने – दश लाख, पचास लाख, एक करोड, दश करोड –

“छिटो माग् समय सकिन लाग्यो ।” भगवान्ले घडी हेर्दै भने । एकै सासमा भने, “दश करोड रूपियाँ दिनुस् प्रभु ।” “तथास्तु ।” भगवान् बिलाए । एकाएक थुप्रिए करोडका नोटहरू । खुशीले उफ्रिएँ र उठाउन खोजेँ स्वास्नीलाई । क छोएको थिएँ स्वास्नीलाई, चिसो भइसकेकी थिई। नाडी छामे थिएन नाडी । थियो स्वास्नीको लास एकातिर । अर्कोतिर नोटका बिटाहरू थिए अनि थिए म बीचमा अवाक् ।

चिच्याएँ “प्रभु । मलाई स्वास्नीको जीवन दिनोस् ।” तर थिएनन् भगवान त्यहाँ ।

Govinda Belbase – Dailo Lagayeko Awaz

दिनेशको भाडामा लिएको फ्ल्याटमा पाहुना सुताउने छुट्टै कोठा छैन । एउटा बैठक कोठा एउटा भान्सा-डायनिङ र एउटा आफना लोग्ने स्वास्नी सुत्ने कोठा मात्र छ । त्यसैले लामो बस यात्रामा थकित भएर आएका बुवालाई साँझ खानपिन गरेपछि दिनेशले त्यही बैठक कोठा मै विस्तरा लगाई दिए । दिनेशका श्रीमान श्रीमती नै दुवैजना पढाउने काम गर्छन् । दुवै जना दिनभरिको थकाईले मस्त निद्रामा परिहाले । बाऊ विचरा बसमा धेरै यात्रा गर्ने बानी पनि नभएको त्यसैमा पहाडका घुम्तीहरु टाटा बसमा यता उता हल्लदै लामो यात्रा गरेर गाउँको दैनिकीबाट काठमाडौंको धुवाँ र धुलोको कक्टेलमा परेर लखतरान पारेकोले एकै छिनमा झपक्क निदाएका मात्र थिए । दैलो लगाएको क्वाइ…यु को आवाजले उनलाई निद्राबाट बिउँझायो । ओढिराखेको सिरकबाट टाउको निकालेर यस्सो ढोका तिर चिहाए …॥ ।

पहिला त पहिलो निद्राकै झोकमा गाउँकै घरको आफनै विस्तरामा सुतेको भान भएर उनले दैलो तिर हेरे । तर आँखा खोल्दा उनी त छोराको डेराको बैठक कोठामा भएको यथार्थमा दैलो उघारेको आवाज विश्लेषण गर्न थाले । त्यो ढोका त लाउँदा र उघार्दा त्यस्तो आवाज आउने खालकै छैन । आवाज भने गाउँको त्यो अलकत्रा पोतेको र उही बाँसारुखे कर्मीले बनाएको ढोका उघार्दा आउने जस्तै थियो त । अनी उनी अलि विचार गर्न थाले । कतै गाउँकै घरमै सुतेको भ्रमले त त्यस्तो भएको हैन ! …॥अंह ! त्यो भ्रम मात्र होइन साँच्चै नै दैलो लगाएको आवाज थियो ।

दिनेशले बत्ती स्वीच अफ गरेर निभाएर ढोका लगाएर गए पछि भित्रबाट चुक्कल लगाएर उनी सुतेका थिए । अध्याँरो भए पनि बाहिरको जुनको उज्यालोले गर्दा भित्र पनि अलि अलि त देखिन्थ्यो । आखिर ढोका त लगाएकै छ । त्यो दैलोको आवाजले सोँच बढाउँदै गयो । त्यसले त बुढालाई चिन्तितै पार् यो । फेरि निदाउने प्रयास त गरे तर दिमाग घुमिफिरी फेरि त्यही क्वाइ…।यु गर्दै ढोका लागेको आवाजमै रुमलिन्छ । अनि निद्रा लाग्ने कुरै भएन । यसो विचार गरे वल्लो पल्लो घरबाट आएको आवाज पनि थिएन त्यो । आवाज त यही कोठाकै थियो भन्ने कुरामा उनी निश्चित थिए तर उनको विचारमा त्यो आवाज त्यहाँ निस्कने सम्भावना पनि थिएन । सोच्दा सोँच्दै उनी त कतै भूत प्रेतले यो डराउन दिएको हो कि भन्ने सोच्न थाले । उनको दिमागले विश्लेषण गर्दै गयो । भूतले नै त्यो आवाज निकालेको हुनसक्ने किम्वदन्तीहरुमा उनको मन भौतारिन थाल्यो । गाउँबाट हिड्ने अघिल्ला राति आफ्नी बुढीमाउ श्रीमतीले भनेका कुरा सम्झन थाले – बुहारीको चार महिना भयो नछुनी नभएको भन्थी । यस्तो भुताहा घरमा बच्चा जन्माउने हुर्काउने कुरै भएन । भोलि बिहानै उठेर छोरालाई डेरा खोजेर सरिहाल्न लाउने निश्कर्ष निकाले उनले । यस्तो भूताहा घरमा कसरी बसेका होलान छोरा बुहारी यस्तो तसा्रउँदो रै छ यो कोठामा । खै छोरा बुहारीलाई यहाँ तसा्रउछ भन्ने थाहा नभएर त होला सुत्ने बेलामा केही संकेत पनि गरेनन् खै !

साँवाको भन्दा ब्याजको माया बढी लाग्छ भन्थे । त्यस्तै भयो उनको मनमा पनि । छोरा बुहारी त्यस्तो भूतले तसा्रउने घरमा कसरी बसेका होलन भन्ने भन्दा पनि अझै बुहारीको पेटमै भएको सन्तान त्यो भूतले तसा्रउने घरमा कसरी बस्ला भन्ने पिरले उनलाई सताउन थाल्यो । अनि महाभारतको अभिमन्यूको कथा सम्झन थाले उनले । अभिमन्यूले आपुनी आमाको पेटमै भएका अवस्थामा चक्रब्यूको घेरा तोडेर भित्र जाने ज्ञान प्राप्त गरेको कुरा उनको मनमा आयो । कतै आफ्नो सन्तानलाई पनि पेटमै हुँदा यो भुतको असर पर्यो कि भन्ने डर लाग्न थाल्यो । अर्जुनले चक्रब्यू तोड्ने बिषयमा आफनी श्रीमतीलाई सुनाउँदा अभिमन्यूले ती कुरा आमाको गर्भमा हुँदै सुनेको प्रसँग आफनो स्थिति सँग दाँज्न थाले उनले । त्यो पेटमै भएको सन्तानलाई पनि त अभिमन्यूलाई पेटमै भएको बेला आमाले सुनेको कथाले असर गरे जस्तै भूतले तसा्रएको असर परेहोला नि ! भविष्यमा जन्मने आफनो सन्तानलाई भूतको असर पर्ने चिन्ताले सताउन थाल्यो । अर्जुनले चक्रब्यू तोड्ने क्रममा भित्र कसरी छिर्ने भन्ने विवरण सुनाउँदा सम्म आमा जागै रहेकीले अभिमन्यूले पछि चक्रब्यू भित्र जान त सके । तर त्यति सुन्दा सुन्दै आमा निदाएकीले पेटमा रहेका अभिमन्यूले चक्रब्यूको घेरा तोडेर निस्कने कसरी भन्ने अर्जुनको ब्यहोरा सुन्न पाएनन् । त्यसैले चक्रब्यूमा परेर उनी महाभारतको लडाईमा मारिएको प्रसँग सम्झेर उनी झन् झन् डराउन थाले । आखिर पुरुष प्रधान सामन्ती संरचनाका हरपरिवेशले जकडिएकै भएर त होला उनले बुहारीको पेटमा आफनो नाति नै रहेको र नाति अभिमन्यू जस्तै भएको अनुमानका भ्रममा भूतले आफनो नातिलाई तसा्रउला कि ! भन्ने डरले भूतबाट नातिलाई जोगाउन के गर्ने भन्ने योजना पनि उनले बनाउन थाले ।

हुन पनि त्यो अध्याँरो कोठामा ढोका लगाएको लगाएकै छ । तर खुलेको दैलो लगाउँदा आउने आवाज आउनु भूतले तसा्रएको भन्दा अरु हुनुसक्ने सम्भावना उनले अनुमान गर्ने कुरा पनि भएन । भूतले तसा्रउने सम्बन्धमा उनले सुनेका किम्बदन्तीहरुमा मात्र त्यस्तो ढोका लगाएको आवाजको प्रसंग थियो । त्यसैले उनको मन त्यही भूतले तसा्रएको प्रसंग कै वरिपरि घुमिरहर् यो । त्यो सुनसान रातमा काठमाडांैको धेरै घरको भीडमा भूतले तसा्रएको कथाले पनि उनको ज्ञानसँग त्यती मेल खाएन । मान्छेको भीडबाट त भूत पनि भाग्छ भन्थे । उनले आफनो बालक कालमा सुनेका भूतका कथामा त कित चिहान घारीको प्रसंग हुन्थ्यो कित पधेरा वा खोलाको बगर वा बाँसघारीको आस पासको सुनसान ठाउँको प्रसंग हुन्थ्यो । त्यसैले उनले आफनो मनलाई भूतको प्रसंग भन्दा अलि पर लगेर त्यो दैलो लगाएको आवाजलाई विश्लेषण गर्न थाले । हुन त उनले आफु सुतेको कोठा भित्रबाटै आएजस्तो सुनेका थिए त्यो आवाज । तै पनि घरको अरु ढोकाबाट पो त्यो आवाज आए होला कि भनेर पनि उनको ध्यान बाँडियो ।

उनी डराई डराई आफूले ओढिराखेको सिरक पन्छाएर विस्तारै उठे । डराउँदै डराउँदै उनी ढोकासम्म पुगे । विस्तारै ढोकाको चुक्कल खोलेर ढोका उघारे । विस्तारै ढोका लगाएर पनि विचार गरे । तर खोल्दा र लगाउँदा त्यस्तो आवाज नै आएन । उनले त्यो आवाज त्यो ढोकाबाट आएको थिएन भन्ने कुरामा आफूलाई ढुक्क पारे । अनि त्यो पुल्याटका अन्य ढोका हेर्न गल्लीको बत्ती बाले । सबै ढोका ठीक ठाक देखे उनले । त्यस्तो दैलो लाउँदा आफनो गाउँको घरको दैलोबाट आउने जस्तो आवाज निस्कने कुनै ढोका पनि उनले देखेनन् । त्यसपछि उनको दिमाग झन नाच्न थाल्यो आखिर त्यो आवाज आयो कहाँबाट उनले भूतको कुनै अन्य लक्षण पनि फेला पार्न सकेन्न । उनले आफनो बालक कालमा सुनेका भूत सम्बन्धी कथाहरुको कुनै पक्ष कतै मिल्छ कि भनेर खुब सोँच बिचार गरे तर कतै केही पाएनन् । एकमनले छोरा बुहारीलाई उठाएर आफूले सुनेको त्यो दैलो लगाएको आवाजका विषयमा कुरा गर्ने पनि विचार गरे तर फेरि उनले विचार बदले । भूतको अन्य कुनै संकेत नभेट्दा सम्म पर्खने र यदि फेरि केही लक्षण नपाए बिहान छोरा बुहारी उठे पछि नै कुरा गर्ने निर्णय गरे ।

धेरै बेर सम्म भूतको अरु कुनै लक्षण नदेखे पछि उनले आफूले धेरै बर्ष अगाडि पढेको मनोहरा देखि मानव सम्मु भन्ने मोदनाथ प्रश्रीतको पुस्तक सम्झिए । उनले त्यो पुस्तकका तर्कका आधारमा त्यो दैलो लगाएको आवाजलाई वैज्ञानिक रुपमा पुष्टि गर्ने प्रयास पनि गरे । तर आफ्नो ज्ञानको परिधि भित्र त्यो आवाजको स्रोतलाई उनले ठम्याउनै सकेनन् । अध्यात्मवाद र अलौकिक शक्तिहरुको तर्कबाट आफनो शंका भगानउ र डारविनको विकासवादलाई सहज तरिकाले बुझन त्यो पुस्तकका कुराहरु खुब केलाउने प्रयास गरे । तर उनको बुद्धिले त्यो दैलो लगाएको आवाज कहाँबाट आएहोला भन्ने पत्ता लगाउनै सकेनन् । अल्मल्लमा पदापर्दा थाकेर लखतरान परेको शरीरलाई उनले फेरि त्यही विछ्यौनामा थन्काए । फेरिपनि त्यो भूतको चर्तिकला अनि बैज्ञानिक विश्लेषणमा दिमाग घुमाउँदा घुमाउँदै उनी निदाए ।

थाकेको ज्यान त्यसमाथि दैलोको आवाजको चिन्ताले विथोलेको निद्राले छाड्दा ढोकामा टक् टक्को आवाज थियो । बाहिर उज्यालो भैसकेको कुरा झ्यालबाट आएको प्रकासले जनाइहाल्यो । त्यस माथि बुहारीको स्वरले रातिको दैलो लगाएको आवाजबाट भूतले तसा्रए जस्तो आवाज होइन भन्ने पुष्टि गरिहाल्यो । उनले उठेर लुङ्गी बेर्दै आफू समालिएर ढोका खोले । बुहारी चिया लिएर उभिएकी रहिछन् । चिया टेवलमा राखेर बुहारी भान्सा तिर गइन । उनी टवाइलेटबाट कोठामा फर्कदा छोरा दिनेश त्यही कुर्चीमा बसेको भेटाए उनले । बाबु छोरा दुवैले चियाको चुस्की लिदै विछ्यौना निद्रा र आराम बारे प्रसंग सुरु गर्ना साथ उनले छोरालाई दैलो लगाएको आवाजबाट आफू तसे्रको र कहाँबाट त्यो आवाज आयो भन्ने बुझ्न नसकेको बताए ।

कुरा गर्दै गर्दा दिनेशले त्यही कोठामा रहेको कम्प्यूटर खोलेर इमेल हेर्ने तरखर गर्न थाले । हालचालै डिएसएल ब्रोडब्याण्ड जोडेका छन् उनले । इन्टरनेट डिस्कनेक्ट गर्ने र जोड्ने झन्झट पनि नहुँने र टेलिफोनको विलको चिन्ता नि नहुने । हुन पनि सबैको बिदेश जाने धुनलाई उनले बुझेका थिए । त्यसैले आफू पनि मौका समातेर विदेश हानिने तालमेल मिलाउन इन्टरनेट नभई हुँदैन भनेर उनलाई थाहा थियो । त्यसैले जनतन कम्प्यूटर र इन्टरनेटको व्यवस्था गरेका हुन् दिनेशले । यसो देश विदेश साथीभाईसँग च्याटस्याट गरेर कसरी विदेश पुग्ने भन्ने प्रयासलाई बाबुसँग गफ गर्दै उनले अगाडि बढाइरहे ।

बाबु चािहंले त रातभरि भूतले आपुूलाई तसा्रएको र आफनो नातिलाई भुतबाट बचाउन डेरा सर्न छोरालाई अर्ती दिने भूमिका बाध्दै थिए । छोरो चाँही यता बावुका कुरा पनि सुन्दै याहु म्यासेन्जरको च्याटमा विदेशका साथीसँग गफ गर्दै थिए ।
त्यत्तिकैमा त्यो सहज वातावरणमा एउटा उर्जा थपियो । बाबु चाँहीले अलि उत्तेजित जस्तो भावमा भने – हो यस्तै दैलो लगाएको आवाजले हो मलाई रातभरि चिन्तित पारेको । दिनेशले पनि अलि अलमल पर्दै बावुका कुरामा ध्यान दिए । अनि त्यो दैलो लगाएको आवाज ूक्वाई…यूले बाबुलाई रातभरि सताएको कुरा बुझे । अनि बल्ल दिनेशको घैटोमा पनि घाम लाग्यो । याहुँ म्यासेन्जर खुलै छाडेर उनी सुत्न गएका थिए । त्यस पछि अनलाइनमा भैराखेको कुनै साथी अफलाइन जाँदा आएको दैलो लगाएको आवाजले बावुको निद हराम पारेछ भन्ने कुरा बुझे । एक छिन इन्टरनेट च्याट याहुँ आदि प्रविधिको बारेमा बावुलाई उनले बुझाएपछि बल्ल बाबुको मन ठाउँमा आयो ।

के को भूत हुनु के को तसा्रउनु ! आखिर प्रविधिको खेल रहेछ झण्डै भूतको कुरा उठाएर छोराका अगाडि लाजमर्दो भएको । झण्डै डेरा सर्न लगाएका बुढाले त ! यो रेडियो टिभी भिडियो फोन मोवाइल के के को कुरा बुझि सक्नु र ! अझ इन्टरनेट र बेवसाइटका कुरा झन् के के हो के के हो ! बुझे पनि सुख्ख छैन नबुझे पनि रातभरि भूतको डरले सुत्न देन । हुन पनि नाम पनि के को भूतकै जस्तो याहू॥ भनेर राखेका नि

—————————————

कलम काकालाई भतिज किबोर्डको पत्र

काका कलमजी
नमस्कार जय नेपाल अभिवादन तथा मेरो ुइन्टरु
मेरो र माउसबीचको मित्रता मनपराउनेहरुको कमी छैन । तर तपाईको र मेरो सम्बन्धका बारेमा विविध अनुमान हुने गरेका छन् । तपाई र मेरो बीचमा कुनै कटुता छैन-भन्ने हामी दुवैलाई थाहा भए पनि चाँडक्य नीतिका अनुयायी भनुवाहरुलाई यस कुरामा विश्वास छैन ।
तपाईलाई त मैले आफनो अग्रज र मार्ग दर्शकको रुपमा बुझेको छु । तपाईका अगाडि म बच्चै हु नी । मेरो त उमेरै कति पो भयो र ! तपाईको बाँस र निगालाका रुपको बालक पन मैले अहिले ब्यहोरिरहेको छु भन्दा पक्कै बढी कुरा गरेको ठहरिने छैन । तपाईको त्यो बालक अवस्थामा दवात मसी संगको मित्रतालाई पनि अहिले मेरो र माउस बीचको सम्बन्धका बारेमा चर्चा परिचर्चा भए जस्तै चर्चा परिचर्चा हुने गथ्यो रे । मसीको सिसी भित्र चोवलीने बाहिर आउने फेरी भित्र जाने र बाहिर आउने क्रमलाई अनेक कोणबाट विवेचना पनि भएकै हो । बुझ्नेले मानव विकास तथा सभ्यता बढाउनमा तपाईको योगदान बताए । नबुझनेले मसी पोखिदा फोहोर हुने तथा दाग लाग्ने घटनाको दोष पनि तपाईलाई दिए ।

मेरो किबोर्ड र माउसको उमेरमा अलि फरक छ । म उनी भन्दा अलि जेठो छु । तर मसी र तपाई कलम काकाको उमेर ठ्याक्क मिलेको भन्छन् सवैले । कलम र मसी एकै पटक जन्मेका हुन भन्छन् बरु आधुनिक युगमा मसीलाई तपाईले आफु भित्रै समाहित गरेको तपाईको पाको उमेरलाई झट्ट् हेर्दा मसी र तपाईले सँगै बाँच्ने सँगै मर्ने भनेर खाएको कसम पनि पुरा भएको भान हुन्छ । आज भोलि त तपाई र मसीको सम्बन्ध पनि फेक्ट्री भित्रै लुकेर हुने गर्छ । सिसिभित्र खुलेयाम डुबुल्की मारेर भित्र बाहिर गर्ने तपाईको चाला हराएकोमा तपाईलाई आधुनिक बनेको पनि भनिन्छ । माउस नानीसँग मेरो सम्बन्ध जोडिए पछि हाम्रो उपस्थिति घर-घरमा हुन थालेको हो । तर मेरो अस्तित्व भने त्यो भन्दा धेरै पहिले देखि भएको हो । सिपीयू महोदयको नेतृत्व र माउससँगको सहकार्यले टाइपराइटरको मेरो पुरानो भूल्ले स्वरुपलाई सुधारेको हो । दशैंको आशिर्वाद लागेर होला डाडाँ काँडा ढाक्ने सन्ततीका रुपमा मौलाएर घर-घर सम्म पनि म अटाएको छु । आज भोलि त घर काम जताततै ठटाइन्छु म । घोचीघोची कजाइन्छु म ।
मेरो अहिलेको बालकपन सत्ताको संरचना जस्तो छ । इलेक्ट्रोन प्रोटोन र न्यूटनको अस्तित्व काम र कर्तब्यलाई बैज्ञानिकले सन्तुलित पारेर माउस नानी सिपियू र म किर्वोड बहादुरको विकास गरेका हुन । हाम्रो काम र कर्तब्य पनि कार्यपालिका ब्यवस्थापिका र न्यायपालिकाको जस्तो छ । मोलेक्यूवस भित्रको इलेक्ट्रोनको भूमिका जस्तो चलायमान भूमिका मैले निभाईरहेको हुन्छु । दश औलीका थिचाइवाट फटफटाइरहेको हुन्छु । मेरो उमेर पनि बढ्दै जाँदा कुनै न कुनै दिन त मेरो स्वरुप पनि सुन्दर बन्ला ।
मसीसँग विवाह भएर हजुरले आफै भित्र विलय गराएको र पुूस्रदको बेला मनुष्यको छातिमा टेक्ने तपाईकलमको अवस्था जस्तै मेरो पनि अवस्था बन्ला भन्ने पनि आशा छ । माउस नानीलाई अरुले हत्केलामा थुनेर किचिक्क थिचेको म छेवैमा बसेर हेरिरहने दिन कहिले हराउँला भनेर पर्खिबसेको छु । मेरो आशा पनि ज्ञानेन्द्रले नारायणहिटी छोड्लान कि भनेर राजनैतिक दलहरुले आशा गरे जस्तै भएको छ । मेरी माउस पियारीलाई अरुले समाएर यता उता नचाउने चलन कुनै न कुनै दिन हराउला भनेर पनि आशा गरेको छु ।

मेरी माउसको बैस चढ्दो छ । झन पछि झन सुन्दर बन्दै छिन् । कहिले काँही त उनी आफनो पुच्छर पनि लुकाएर वायरलेस माउसको रुपमा मस्किन्छिन् । म पनि के कम भनेर पुूर्ति लाउनलाई मात्र भए पनि टुप्पी काटेर वायरलेट किर्वोड बनिदिन्छु ।
कलमजी उमेरले त हजुर मेरोकाका जस्तो हुनुहुन्छ । काकी रुपी मसीको त बिलय नै भैसक्यो । सँच्चै भनौ मने त तपाईको र मसी काकीको लगन गाँठो गाँसिएको पनि थुप्रै भैसक्यो । कसैले भन्छन् किर्बोड भतिजाले कलम काकाको अपुताली नै स्याहारी सक्यो । अब कलम काकाको के काम । तर के हुन्थ्यो कलम काकाको मार्गमा चल्ने म भतिजाको त्यस्तो विचारै होइन । काकाको आफनै भूमिका छ । वैज्ञानिकहरुले मेरो बारेमा सोँच्दा उनीहरुलाई हरतरहले सहयोग गर्ने पनि कलम काका हजुर नै हुनुहुन्छ । बरु कागज र मसी दुइटी सौता काकीहरु आपसमा झगडा गरिरहेर हैरान भएकोले तपाईले मसी काकीलाई आपुूमा बिलय गर्नु भएको पो हो कि भन्ने लाग्छ मलाई त । मसी काकी पनि अलि रिसाहा पो थिइन त । कहिले काँही रिस उठ्दा त कापी भरी पोखिएर कापी नै भताभुङ्ग पार्थिन । आजकाल भने कापी काकी एक्लै भएर मोजमस्ती गरेकी छन् । तपाई कलम काकाको र कागज काकीको जोडा खुवै मिलेको छ ।

भतिजको नाताले पनि कलम काकाको काम सघाउँनु मेरो कर्तब्य हो । अपुताली स्याहार्ने त मेरो विचार हुँदै होइन । हजुरले चिन्ता लिनै पर्दैन् । हजुरको अस्तित्व सदैव रहने छ । पि्रन्टर सँग मेरो मिलिभगत माथि हजुरले गरेको शंकामा सत्यता छैन । म आफनै रफ्तारमा काम गरिरहेको हुन्छु । हाम्रो दुनियाँ तपाईको दीक्षा अनुसार अगाडि बढिरहेको छ । तरबार र तपाई मध्ये को बलियो भन्ने तछाड मछाड पनि हामीमा छैन । हामी त बरु एक आपसमा सहायक हुनसक्छौ । मलाई ठटाए घोचे हजुरलाई औलाले अड्याएर हत्केलामा माया गरे भन्ने पनि मलाई डाहाड छैन । मलाई त हजुर कलम काकाको आशिवार्दमा चल्न पाए हुन्छ । हजुरकै मार्गदर्शनमा चल्न पाए हुन्छ । आखिर हामी काका भतिज नै अक्षरको खेती गर्नेका सेवक न हौ ।
भवदीय

किबोर्ड बहादुर
———————————————————-

किबोर्डको पत्र

आदरणीय मेरा संचालकज्यू
नमस्कार जयनेपाल र अभिवादन सहितको मेरो क्लिकु
मेरो इन्टरु र मेरी अभिन्न मित्र माउसको क्लिकुका वारेमा मैले अब परिचय गराई रहन परोइन भन्ने विश्वास लिएको छु । मेरो नाम किबोर्डू हो । मेरै छेउमा रहिरहने र तपाइलाई सहयोग गर्ने अवस्थामा सहकार्य भैरहने माउससँगको मेरो मित्रतालाई हजुरले मनपराउनु भएको छ भन्ने ठानेको छु । तपाईको आपत्ती छैन होला भन्ने ठानेर माउस नानी र मेरो सम्बन्ध गहििरंदै गएकोले हामी लगन गाँठोमा बाँधिन पाए हुन्थ्यो भन्ने मेरो चाहना अवगत गराउन चाहान्छु । हामी दिनरात सँगै बसेको देख्दा हाम्रो सम्बन्ध र नाताको बारेमा निकै टिका टिप्पणीहरु पनि भएका रहेछन् ।
मैले प्रकट गरेको मेरो चाहनाका वास्तविक तथ्य र व्यहोरा हजुरका जुनाफमा जाहेर गर्नु भन्दा पहिला मेरा पीर मर्काबारे उल्लेख गर्न चाहान्छु । सर्व प्रथम त मेरा रुपका बारेमा मेरो गुनासो छ । मलाई कालो वर्ण रुप दिएकै कारण मैले थुप्रै समस्या भोग्नु परेको छ । म कालो भएकै कारण मेरो वरिपरि भएका फोहर प्रति तपाईको ध्यान जान नसकेको हो भन्ने मैले बुझेकै छु । मेरा हरेक अंगका बीचमा रहेका खाली ठाउँ फोहोर जम्मा हुने ुबिनु बनेको हुन्छ । प्रयोगशाला ल्याव मा लगेर परीक्षण गरेको खण्डमा यो बिन भित्र तपाइको ट्वाइलेटमा भन्दा बढी ब्याकटेरिया लगायतका किटाणु भेटाउनु हुनेछ । आफनो ट्वाइलेटमा सधै जसो के के केमिकल हालेर सफा गर्ने तर मलाई कहिल्यै सफा नगर्ने हजुरको चाला प्रति मेरो सारै ठूलो असन्तुष्टि रहेको छ ।

पहिले पहिले त हजुरहरुले मलाई अलि कम ठटाउनु हुन्थ्यो । एक छिन औला औलाले ढटाए पनि धेरै समय मलाई विश्राम गर्न दिनु हुन्थ्यो । काम नहुँदा ढाकेर राख्ने हुनाले पनि फोहरले मलाई त्यती सताउने गर्थेन । तर आजकाल हरेक दिन इमेल भन्ने पत्र लगायतका लेखन कार्यमा पनि मलाई ठटाइ-ठटाइ औलाले घोची-घोची काममा लगाउनु हुन्छ । कुनै दिन पनि विश्राम पाउँदिन । तपाईका छोरा छोरीले गेम खेल्दा त झन मलाई कतिठटाउँछन भने सितिमिती मैले विश्राम नै पाउन छाडेको छु । मलाई जति ठटाए पनि जति घोचे पनि मेरै छेऊँकी पियारी माउसलाई औलाले विस्तारै क्लिक गरेको धुनले भने मलाई रोमान्स गराइरहन्छ । वडो माया गरेर मेरी पियारीलाई तपाईले हत्केलामा थुनेर यता उता नचाँउदा भने मलाई डाह पनि लाग्छ । तपाएको चोर औलाले किचिक्क थिचेर क्लिक गर्दा उनको ज्यान सिरिङ्ग हुन्छ । त्यसको सन्देश सिपियु र स्क्रिनमा जाँदा मैले पनि चाल पाइरहेको हुन्छु । डाहड लाग्छ ईश्या हुन्छ मुमुरिन्छु तर म लाचार छु तपाईको विरुद्ध म केही गर्न असमर्थ छु ।

म त हजुरको सेवक ठहरिए । तपाइले अह्राएको मान्नु मेरो कर्तब्य हो । तर मेरो सुख सुविधा प्रति ध्यान दिएर मलाई सुविधा पुर् याउनु भयो भने हजुरको सेवामा खटिदा मेरो कार्यदक्षता इफिसेन्सी बढ्यो भने तपाईलाई फाइदा हुने छ । मलाई सुविधा दिन तपाईको कोष भरिपूर्ण हुनेछ । आशा छ मेरो गुनासोलाई हजुरले मनन गर्नुहुनेछ । ध्यानदिनु हुनेछ र कार्यान्वयन पनि गर्नुहुने छ ।
मेरो सुविधाका लागि मेरा कुना काप्चामा रहेको फोहोर भ्रष्टाचार सफा गरिदिनुहुन सादर अनुरोध छ । तपाईको व्यस्त दैनिकीलाई मैले बुझेकै छु । यो व्यस्ततामा कम से कम हप्ताको एक दिन मेरो फोहोर हटाइदिनु हुन यदि सिफारिस गर्नुपर्छ भने मेरी पियारी माउसको सिफारिस गराउन सक्छु । माउस पियारी त अलि रिसाहा पनि छन् । उनलाई फोहोरले सतायो भने तपाईलाई उनले चेताइ हाल्छिन् । उनको विस्तरा सफा गर्न तपाईलाई विवस पार्छिन । कहिले काँही त उनको पिधंको डल्लो खोलेर तपाइले सफा गरी दिएको म टुलुटुलु हेरेर बस्छु । उनी भने लाजले भुतुक्क भएकी हुन्छिन् । उनको फोहोर सफा गरेपछि तपाइले फेरि उनलाई हत्केलाले थुन्दा मेरो मन रोइरहेको हुन्छ । उनलाई सफा गरेपछि तपाइको स्क्रिनको एरो सरसर्ती दगुरेको हुन्छ । तपाई रमाइरहेको पाउँछु । त्यसबेला माउस नानी र मेरो खस्यांक खुसुक्क चल्ने गर्छ । हामी तपाईलाई पक्षपाति ठहर् याउँछौ । मानवअधिकारका कुरा उठाउन हामी मानब नभए पनि कम्प्युटाधिकारका आधारमा समानताको कुरा उठाएर आन्दोलन गर्ने पनि कहिलेकाही कुरा चल्छ तर अझै हामीले संघर्ष र आन्दोलन गर्ने विचार भने गरिसकेका छैनौ ।

तपाई माउसलाई सफा राख्ने तर किवोर्ड सफा नगर्ने पक्षपाती भएको हाम्रो ठहर छ । हाम्रो फैसलाका ठहर खण्डमा हप्तामा कमसेकम एक दिन किवोर्डको फोहोर फाल्न लगाइने आदेश उल्लेख गरिएको छ । यो आदेश नमानेमा तपाईलाई सजाय स्वरुप बजारमा गएर अर्को किवोर्ड किनेर ल्याउन सजाय तोक्न तपसिल खण्डमा हामीले जनाएका छौ । हाम्रो फोहोर नफालेका कारण तपाईका कि्रयाकलाप बन्द गर्न हामीले किबोर्ड बन्द आन्दोलन चलायौ भने इन्टरनेटबाट किबोर्ड अर्डर गर्ने अनलाइन शोपिङ विकल्प पनि हराउने छ । त्यसैले आजैबाट आफनो किबोर्ड सफा गर्न यो चेतावनी पनि दिइएको जानकारी गराउन चाहान्छु ।

यो त हजुर साइवरको जमाना । हामी विना तपाइका हातमुख पनि नजोडिने जमाना । त्यसैले हाम्रो सेवा गर्नु तपाईको बाध्यता पनि हो । आजभोली हाम्रै सहायताले तपाईका नयाँ साथी बन्छन् । पुराना साथीहरुसंग भलाकुसारी हुन्छ । हाम्रै सहयोगले तपाईको व्यापार चल्छ हाम्रै कारण तपाइको रोजीरोटी चल्छ । हामी विना कसैको दैनिकी चल्दैनन् । कोही भने रेलमा हिडँदा पनि मलाई साप्रा मािथ राख्छन् । माया गरेका हुन भनौ भने पियारी माउस सँगको साथ छोडाउँछन् । हेला गरेका हुन भनौ भने टेबुलको किर्बोड भन्दा साचालकज्यूको साप्रा माथि बस्ने ल्यापटपको किर्बोड भएका नाताले तुलनात्मक रुपमा मलाई अलि सफा राख्छन् । तर के गरु हजुर ल्यापटपले नपुंसकता बढाउँछ भनेर अनुसन्धानकर्ताले के भनेका थिए मलाई त टेबुलमै थन्काउन थालेका छन् । मेरो व्यथा र मर्म त जनताको जस्तो छ हजुर संाचालकको रोव रवाफ सरकारको जस्तो छ । आधुनिक दास बनाउने आजको जमनामा भूमण्डलीकरणको गति बढाउनमा पनि मेरै देन छ । त्यसैले हजुर मेरी संगिनी माउसको साथ मलाई सधै मिलोस भन्नका लागि हाम्रो लगन गाँठो चाँडै बाधियोस । यो लगन गाँठोबाट जन्मने नयाँ संविधानले दुःख र पीडामा बाँचेका जनतालाई उत्थान गरोस । त्यसैका लागि हामी जनतारुपी किर्बोड र पियारी माउसको लगन गाँठो बाध्ने नयाँ संविधानको जन्ममिति पर्खिरहेको व्यहोरा सविनय नम्र निवेदन गर्दछु ।
भवदीय
सधै तपाइको हिर्काइ खाने

किर्बोड

-गोविन्द बेल्वासे