नेपाली कविता को बिशाल संग्रह
कृष्णप्रसाद पराजुली – किन-किन लाग्छ मलाई मीठो मधुपर्क (गीत)
(मधुपर्क माघ, २०६७)
किन-किन लाग्छ मलाई मीठो मधुपर्क
फर्किएर जति हेरुँ मनमा हुन्छ हर्क !
जीवनमा रस घोल्दा
मान्छे बाँच्न सक्छ
नीरस जीवन राम्रो होइन
अन्त्य हुन पुग्छ……….
नबोलूँ म कसैसँग हेर्छु वर्षैवर्ष
किन-किन लाग्छ मलाई मीठो मधुपर्क !
कथा पनि देख्छु उसमा
गीत पनि सुन्छु
दुःखैबाट पनि नयाँ
जीवन रस चुम्छु………….
आइदिएछ भेट गर्ने बल्ल यौटा पर्व
किन-किन लाग्छ मलाई मीठो मधुपर्क !
रीता खत्री – सम्बोधन तिमीलाई
तिम्रो आँखामा
आँसुको अथाह समुद्र बगेको हेरिरहें
जब पोलेर आए आफ्नै मुटुलाई
पीरको झरिलो अगेनामा
शुष्क ओठहरू अझ शुष्क बने
निस्तेज बने आवाजहरू
तिमी बग्नु थियौ एउटा समय नदी
बग्यौ,
म अभागी बगर उभिरहें
मौन…..
जीवनको थकित किनारामा ।
अचम्म लाग्छ–
घुटुक्क निलेर कसरी स्विका¥यौ तिमीले
एउटा कृत्रिम खुसी ?
कसरी उमा¥यौ उदास अनुहारमा
अनुपम मुस्कान ?
बालुवामा कोरिएका
पाइतालाका डोबहरूजस्तै
मेटाएर अतीत
बिन्ती धमिला सम्झनाहरूले
नदुख्नु कहिले
तिमी मेरो जीवनको सुवासित पूmल
मेरो हृदयको प्रेमिल मूल
बर्खे खहरे भएर नसुक्नु कहिले
र पीरका बलेंसीबाट झरेका
अविरल झरीले नरुझ्नु कहिले
चिम्म बन्द गरेर आँखा
सम्झनू
परस्पर हात समाउँदै तर्दै गरेका
जीवनका अप्ठयारा साँघु
काँडाका सडक टेकेर हिंद्दै गरेका
दुखका लामो उकालो
आँखाका आँसु साटासाट गरेर
मेटाएको मायावी तिर्खा
सम्भवतः अझै होलान्
तिमी र म हिंडेका
साँघुरा आली र गोरेटाहरूमा
सामूहिक पद्चापका कोमल छाप
मनभित्र अझै रहिरहेका होलान्
जीवनका साँघुरा भीरमा
अनायास चिप्लिएर तिमी लड्दा
नमीठो गरी आपूm दुख्नुुको पीडा
कता हराए ती प्रेमिल जोडी
आँखामा धमिला यादहरू बोकेर
अझै सोधिरहेका होलान्
कुहुकुहु गर्दै वनका चरीहरू
तिम्रो र मेरोे प्रतीक्षामा
मौन पर्खिरहेका होलान्
ढुङ्गे फलैंचा धारा
र डाँडा भञ्ज्याङ, चौतारीहरू
फेरि एकपल्ट
ईष्र्याको सहरमा फैलिरहेको होला
तिम्रो र मेरो सम्बन्धको नमीठो हल्ला
हाम्रो सपनाको
दुखद मृत्यु हुनुको भ्रममा
खुसी होलान् धेरै आरिसे मन
दुःखी होलान्
केही शुभचिन्तक र आफन्त
हुनदेऊ अब केही नसम्झनू
हिंडेर छाडेको बाटो नसम्झनू
पहिरोमा बगेर गएको
जीवनको उदास पाटो नसम्झनू
मुटुमा यदाकदा बल्झने
दुखःका खाटो नसम्झनू
मात्र यति सम्झनू
एउटा अनियन्त्रित आँधीमा पनि
दुई हत्केलाले जोगाएर प्रेमदीप
हामीले जितेका छौं एउटा युद्ध
त्रासदीको गहिरो भासबाट
निकालेर सुन्दर जीवन
स्वप्निल उद्यानमा रोपेका छौं
प्रेमको सुन्दर पूmल
र कोरेका छौं
समयको निष्पक्ष इजलासमा
एउटा शाश्वत नजिर
प्रेम शरीर होइन आत्मा हो ।
हेमनाथ घिमिरे – मधू–मिलन
मीठो यौवनमा गुराँसहरुले लाली चढाईदिए ।
लाली जोवनमा बुकी पनि फुले वास्ना बढाईदिए ।।
बैंशालू मनमा सुनाखरि फुले हाँगा सबै रङ्गिए ।
मेरो अन्तरमा उनी पनि फुलिन् आहा ! म नै रङ्गिएँ Continue reading “Hem Nath Ghimire – Madhu Milan”
डा. विश्वदीप अधिकारी – बन्धक परेको जिन्दगी
(मधुपर्क असार, २०६७)
औंसीको रातमा लेकमा बसेर
बेसीको धिपधिपे उज्यालो देख्नेलाई
लागेको होला
शहरीया मोराहरूलाई के विधि सुख
आफूलाई भने जून पनि नलागेर
बौलाउनु Continue reading “Dr. Biswadeep Adhikari – Bandhak Pareko Jindagi”
कस्तो संयोग जुरो आज भेटभो तिमीसँग
दुई आँखाको मिलनसङै मन भयो उमङग
पिडादयी नहोस् यात्रा गन्तब्यमा पुग्नलाई
जीवन हाम्रो बिम्ब बनोस जुन ताराले थाहा नपाई
साझ बिहान मुस्काइरहु सधैं तिमीसँग
दुई आँखाको मिलनसगै मन भयो उमङग
मुहार भरी अचम्मको चमक छायो आज
खुशी फुल्यो चारैतिर बिह्वल भयो लाज
जोस जागर झुल्क्यो मनमा भेट भयो तिमीसँग
दुई आँखाको मिलन सँगइ मन भयो उमङग
चारपाने झापा
(अनेसास) बेल्जियम च्याप्टर
मनोज काफ्ले मनसुन – मेरो जीवन फुलाउन
मेरो जीवन फुलाउन मिठो सपना बुन्थ्यौ होला
तिम्रा मनका बहहरू मैसँग त धुन्थ्यौ होला
न त केही पाई गयौ न त केही लिई गयौ
जिउँदो भए मेरा स्वामी मैसँग त रुन्थ्यौ होला
नाम Continue reading “Manoj Kafle (Mansoon) – Mero Jeevan Fulauna”
हेमन्त परदेशी – तिम्रो अभागी प्रेमीको कथा
यता तिमी बैंशालु गुराँश बनेर
लेकाली पाखाभरि ढकमक्क फूलिरहँदा
उता रेगिस्तानको बन्जरभूमिमा ‘नोष्टाल्जिया’का हाँगाभरि
मरुभूमिको ‘क्याक्टस’ फूल्न विवश तिम्रो अभागी प्रेमी
कति फिक्का र निरस जीवन बाँचिरहेको होला l
हुन त पैतलामा काँडा बिझ्दा मष्तिष्क दुख्छ मान्छेको
त्यसैले, आफ्नो अभागी प्रेमीको पीडामय जीवनकथा सुनेर
तिम्रो छातीभित्र पनि अदृश्य घाऊको खिल पल्टिएको होला
अनि दिनरात आँशुको सागरमा डुबुल्की मार्दै
तिम्रो कोमल हृदय बेस्सरी तड्पिरहेको होला l
तर, आँशुले दु:ख धुन सकिँदैन -ले
मलाई चट्टान जस्तै दह्रिलो मन बनाएर भन्न मन लागेकोछ
कि, सबथोक गुमाएर पनि-
फाटेको मन टाल्ने एक टुक्रा आफ्नै माटो त छ नि तिमीसंग
अनि, आँखाका डीलबाट बगिरहेका आँशुलाई धोई पखाली गर्ने
आफ्नै हिमालको चिसो पानी पनि त छ तिमीसंग l
साँच्ची आफ्नो माटोको सुगन्ध कति मिठो हुन्छ है
कल्पना मात्रै गरेर त हेर एकपल्ट
तिमीले कोशेली स्वरुप पठाइदिएकी
गुन्द्रुक र अकबरे खुर्सानीमा
तिम्रो अभागी प्रेमीले कति मिठो सुगन्ध अनुभूत गर्दो हो
पराईभूमिमा पनि आफन्त र आफ्नो देशको माटोको l
यीनै पाखा, पखेरा र सौलुङ्गको दृश्यानुभूतले
कति बिक्षिप्त बन्दो हो उसको मन ?
कति बगाउदो हो तिम्रा यादहरुलाई आँशुका भेलहरुमा ?
तर बिडम्बना !
न आँशु पखाल्ने हिमालको चिसो पानी छ ऊसंग
न सिंचित हुने एक टुक्रा आफ्नै माटो नै ।
तर पनि ऊ निरास बनेको छैन रे !
धेरैपल्ट चिठ्ठीमा लेखेको छ उसले –‘जिन्दगी दिन र रात जस्तै हो l’
दिन पछि रात आए, रात पछि दिन पनि अवश्य आउछ
बस् खाँचो छ त केवल सकारात्मक सोच सहितको समयको सही उपयोगको
अनि, साथ, सहयोग र सद्भावपूर्ण सहयात्रामा
एक अर्का प्रतिको अपरिवर्तनीय बिश्वास र साझा समर्पणको l
नीचोरेर त्रस्त चिसा पसीनाहरू
रातको रखवारी गर्दै
चिसो जून घुम्छ निरन्तर
पृथ्वीको केन्द्र समातेर नियमित बक्ररेखामा
पृथ्वी पनि घुम्छ सूर्यको केन्द्र समातेर
अनन्त अस्तित्वको लागि परिभाषित बक्ररेखामै
जलाएर करोडौं हेलियम कणहरू छातीमा
सूर्य पनि निरन्तर घुम्छ नियमित बक्ररेखामै
निश्चित केन्द्र विन्दु समात्दै विशाल जिम्मेवारी बोकेर
अस्तित्व-सूत्रहरूका लागि
आकास गंगा पनि घुम्छ निरन्तर
अस्तित्वकै लागि घुम्नुपर्छ सबैले
कुनै न कुनै केन्द्र विन्दूमा
सबैलाई चाहिन्छ एउटा ‘ग्यालेक्टिक सेन्टर’
अन्यथा,
टुक्रिएका प्रेमकथाको मिथक जस्तै
उल्कापिण्डहरू खसेर हराएको आकाशमा
हराउने गर्दछन अनियमित गतिहरू
केन्द्र विन्दुहिन घुमाइहरू
त्यसैले, सोध्न सक्छ पृथ्वीले
ए मान्छे ! खै तिम्रो केन्द्र विन्दू ?
खै नियमित यात्राको बक्ररेखा ?
खै तिम्रो सूत्रबद्ध गति ?
यदि छैन भने समुचित जवाफ यी, समय प्रश्नको
नानीहरूले तिम्रो पनि इतिहास पढ्नु पर्नेछ,
खस्दै गरेको उल्काको धरातलमा
एउटा निरर्थक उर्जाहीन फिलिङ्गोको कथा !
टंक सुब्बा – वर्षा
बादलको जलमग्न छाती निचोरेर
जब आकास चुहिन्छ
तब माटोमा उदाउछन् असीमित खुशीहरु
उर्वर भएर बेहुलीको घुम्टो झैं
हरियाली छाउदा मुस्कुराउछन् डाडापाखाहरु
र श्रद्घाञ्जली हुन्छ खडेरीको
त्यसैले Continue reading “Tanka Subba – Barsha”
सागर साउद – तिम्रा साथ हिड्नेलाई (गजल)
तिम्रा साथ हिड्नेलाई धेरै पछि देखे आज
त्यसैले त सम्झनामा एउटा गीत लेखे आज ।।
तिमीलाई देखे पछि उस्कै याद आयो मलाई
वेदनाले झर्ने आँशु गहभित्रै रोके आज ।।
उनी संग बोल्न नपाई विछोड मेरो भ’को थियो
उनी सम्झि तिम्रैसाथ सबै पीडा पोखे आज ।।
तिम्री साथी देखेपछि तिम्लाई भेटे जस्तै लाग्यो
अस्ताएको माया फेरि उदाएर बोके आज ।।
सम्झिएरै तिम्रो खेल्ने त्यही सुन्दर आँगनीलाई
तिम्रै नाममा एउटा सुन्दर फुल मैले रोपे आज ।।
डडेल्धुरा, जोगबुडा
मौसम चिसिएको छ
प्रत्येक दिन देशको मौसम चिसिँदै गएको छ
तर, बाबा पशुपतिनाथ देशमा अझै चिसो भित्र्याउन प्रतिबद्ध छन् ।
हिमाललाई नै टपक्क काखमा लिने सौभाग्य पाएकोले होला
पर्याप्त चिसो सञ्चयन गरेको छ देशले
चिसो सापटी फर्काउने मन छँदै छैन उसलाई
त्यसैले त सडक, बगैँचा, बन
खोला, खोल्सा
आँगन, मझेरी, कोठा, चुलो
कहाँसम्म भने मान्छेको मनभित्र समेत चिसोकै साम्राज्य छ ।
चिसोबाट बच्न मान्छेहरू अनेक उपाय गरिरहेछन्
देशवासीले शरीरमै हिटर जोड्नमात्र बाँकी छ
चिसो अचाक्ली बढेपछि
निकै महंगिएको छ रायोको स्वाद
प्रिय भएका छन् गाँजा र चुरोटको सर्को
चिया र कफीको सुर्को
तर, खङरंग सुकेका छन् दुबो र तुलसीका पात
ठहरै भएका छन् सुन्तलाका बिरुवा र पालुवा सपनाहरू
तर, बाबा पशुपतिनाथ
देशमा अझै चिसो भित्र्याउन प्रतिबद्ध छन् ।
आलो घाउ दुखि रहयो सियेपानी सिईदेउ
नसापिउदा भुल्छौ पिडा पियेपनी पिईदेउ
तिम्रा मनका चाहाना दिनानुदिन गुन्ने गर्छु
भुलें भन्दै एक रात खुसी दियेपनी दिईदेउ
तिमीलेनै धोका भन्छौ मुटु छियाछिया पारी
मलाइ मारी एक्लै तिमी जियेपनी जिईदेउ
डर त्रास देखाएर किन नाम कमाउछौ र
शंघर्ष ले हात तिम्रो खियेपनी खिईदेउ
शैशवमै बालेउ आगो उन्नतीको भकारीमा
मलाइ मास्न पान सुपारी लियेपनी लिईदेउ
डा. मोहनप्रसाद जोशी — मलाई त हाँसै उठ्छ
मलाई त हाँसै उठ्छ,
तपाईं कस्तो उट्पट्याङ कुरा गर्नुहुन्छ,
अलिकति विश्राम गर भन्नुहुन्छ |
तपाईंलाई थाहा छैन म कति व्यस्त छु ?
केके गर्दछु ?
ल सुन्नोस् —
फेसबुकमा Continue reading “Dr. Mohan Prasad Joshi – Malai Ta Hansai Uthchha”
श्याम रिमाल – शब्दसीमा
मानिसहरु किन व्यर्थमा
शब्द फालिरहेछन् हँ ?
हावामा बिलाइरहेका शब्दप्रति कुनै शोक छैन
शब्दवाचकहरुलाई,
न शब्दलेखकहरु
कागजका भावहीन शब्दप्रति पश्चाताप गर्छन्
शब्दको अनस्तित्वमा
आशौच बार्छन् त
शान्त सौम्य हावाहरु
सेता कागजहरु
र मौन आत्माहरु
शब्द त ब्रम्ह हो
शब्द त सृष्टि हो
शब्द त सत्य हो र शाश्वत रहन्छ
शब्द त नित्य हो र अनन्त रहन्छ
मानिसहरु शक्तिहीन शब्द फ्याँकेर
किन आफंैलाई कमजोर बनाइरहेछन् ?
मुकुल दाहाल – क्षण सांझको चोट
मनको कुरा रिस
सीमातीत सीमान्त रित्तो देश
जीवनवृत्त मस्तिष्क
पानीमय पदोन्नति
अपराधसभा आघातको सागर
यात्रा बजिरहेको छ ढोलक
जाडो मृत्युमा कविता
संवेदनशून्य
जीवितहरू
कवि Continue reading “Mukul Dahal – Kshan Saanjh Ko Chot”
जीउनु परे जीउछु म त मेरै गीत सित
मर्नु परे मर्छु म त मेरै गीत सित
यो गीत मेरो धडकन
यो गीत मेरो जीवन
सपनीमै गाउँ म त
विपनीमै बाचुन्जेल
कोरी रहु गीत म त
विहान रात दिन
गीतका पाइलाहरु
पछ्याइरहु
यो गीत मेरो धडकन
यो गीत मेरो जीवन
सुख दुख जीन्दगीका
बोकिरहु गीतमा
साटिरहु प्रितहरु
सधैभरि यसैमा
हर कुना कुनामा
यो गीत गुन्जाइरहु
यो गीत मेरो धडकन
यो गीत मेरो जीवन
जीउनु परे जीउछु म त मेरै गीत सित
मर्नु परे मर्छु म त मेरै गीत सित
यो गीत मेरो धडकन
यो गीत मेरो जीवन
होमनाथ सुबेदी – पेन ब्रसेल्स
१
युरोपको कुनै कोप लुकेको ‘पेन’मा थियो
घुम्दै फिर्दै पुगें चुम्न जयन्ती भानुको थियो ।
२
थियो च्याप्टर पैले नै नामशेष सबै भए
डुबेको नाउ पाएर उद्धार कृष्णले गरे ।
३
बजगाईं थिए कृष्ण रासलीला गराउने
ब्रसेल्सको सभालाई अनेसास बनाउने ।
४
जयन्ती देवकोटाको पारेर सातसालमा
पुनर्गठन भो अर्को कार्यकारी ब्रसेल्समा ।
५
भए अध्यक्ष आफै नै मान्छे खोज्न स्वयम् बढे
नेतृत्व लाजले हुन्न अगि सर्नू प्रचण्डले ।
६
‘पेन’ हुँ मसी नै खान्छु झण्डा बोकेर सागको
गुन्द्रुककैको सही झोल नेपाली पहिचानको ।
७
तपाईंको घरैमा छु हातैमा छु सँधैभरि
‘पेन’ हुँ सबको पीडा लेखेर रुन्छु धर्धरी ।
८
प्रभूत्व कामना राखी लडेका मानिसैहरु
मरे पनि उठेका छन् भन्छु यो निबले बरु ।
९
आफू आफ्नो छ यो जाति ‘नेपाली’ लिंक संस्कृति
जनजाति मिली बाचौं भन्छु मै ‘पेन’ दुष्कृति !
१०
न भए देशको चिन्ता यो सभा आज हुन्नथ्यो
न भए सोच्नुको शाप ‘पेन’ले दुःख दिन्नथ्यो ।
११
आफ्नो प्यारो सबैलाई हाम्रो प्यारो हुदैरहोस् ।
ब्रसेल्सको सभालाई ‘पेन’ यो सगुनै हवोस् ।
१२
रसिया पोर्चुगीज युके तिमीलाई सकाउने
‘पेन’ छन् रे अनेसास ‘पीडा’ ले नै जगाउने ।
१३
धन्यवाद गिरीलाई बजगाईं रमेश हो !
कुम शाही रिमालै छन् विनिता खिम भाइ हो !
१४
जयन्ती भानुको पारी भेटें अपूर्व यो घडी
समायौ हातमा ‘पेन’ धन्यवाद सधैंभरि ।
१५
पसेको हुँ मुसो जस्तै बाजा जस्तै बजी हिडेँ
यायावर म हुँ श्रेष्ठ मधुको हातमा पुगें ।
वुडब्रिज, भर्जिनिया
केही न केही त गरूँला भन्दाभन्दै
दुःखको जंघार तरूँला भन्दाभन्दै
यो साल पनि बितेर गयो,
न केही गर्न सकियो
न यो जंघार तर्न सकियो
आफ्नै धुनीखुनीबाट
छुटकारा नपाउँदै
यो साल पनि बितेर गयो ।
भोलि कहिले Continue reading “Min Dwandi – Yo Saal Pani Bitera Gayo”
श्यामकृष्ण श्रेष्ठ – यात्री सहस्राब्दीको
बढ्नैपर्छ अगाडि मानिस भई कर्तव्यको मार्गमा
मेरो मित्र, बिलम्ब गर्दिनँ हिडेँ पुग्नै छ गन्तव्यमा
देखेजति हटाइदिन्छु पथमा बाधा तथा बन्धन
पूरा गर्छु अवश्य भित्र Continue reading “Shyam Krishna Shrestha – Yatri Sahasrabdi Ko”
ईन्द्र कुमार सुनुवार – नमाग तिम्रो याद
किन आउछ मलाई तिम्रो याद्
तिमीलाई त मैले सदैभरी भुल्नु छ ?
बसन्तको हरियालिमा तिमी फुलेउ
म त शरदको उजाडमा फुल्नु छ!
तिमीबाट बिछोडिनु नै थियो भने
हाम्रो मिलन नभाकै जाती हुन्थ्यो
टुक्रीएको दिल जोड्न मिल्ने भए
मेरो दिल लगी जोडी दिए हुन्थ्यो
दिने तिमीलाई जीवनमा केही छैन
थियो केवल मुटु भरिको चोखो माया
परखाल बनी म हुरीवतास छेकिदिउला
आनन्दमा बाच आउनेछैन दु:खको छाया
जेजस्तो भए पनि म बाचेको नै छु
सम्झेर मलाई तिम्रो समय खेर नफाल
साथ नभए पनि तिम्रो याद मसग छ
बरु सारा खुशी लग तर तिम्रो याद नमाग