Janak Karki – Bichitra Kaal

जनक कार्की – बिचित्र काल

बिरामी सहरको व्यस्त चोकमा
एउटा निरोगी क्लिनिक
खटिएको छ दिनरात
उपचारार्थ ।

सहरमा अनेकौ रोगको माहामारी छ।

प्याङ्क्रीयाजको धाराबाट इन्सुलिनको थोप्पो चुहिन्न
रगतहरु म्याराथनको प्रतियोगितामा दौडिरहेछन
मुटुले बजाइरहेछन हेभी मेटलको रिदम ड्रमसेटमा
कलेजोहरु भट्टीमा अत्याधिक स्नानमा बिजयी भएर सिरोसिसको तक्मा भिर्दै छन
मृगौलाहरूले बालुवा चाल्दा-चाल्दा पत्थरको रास लगाएका छन
आखाँहरुले दिनरात उस्तैउस्तै देखिन्छ ।

तमाम रोगहरु बोकेर हिडेको यो बिरामी सहर
जसोतसो यो सुतिरेहको समयमा
एउटा एम्बुलेन्समा शंख फुक्दै
ठूलो आशा बोकेर
क्लिनिकको मुलढोका सम्म आइपुग्छ।

अपसोस् आज क्लिनिक बिरामी छ
चुकुल लगाएर कोठामा पल्टिरहेछ
बिरामी सहर डराउछ आत्तिन्छ चिच्याउछ।

आज क्लिनिक बिरामी छ,
आज सहर बिरामी छ
यस्तो संकट आएको छ
साला समय हरामी छ।

Janak Karki – Manche Dekhi Sabadhaan

जनक कार्की – मान्छे देखी सावधान

विश्व मानचित्रमा
एउटा यस्तो देश छ।
जहाँ कुकुरहरु टोक्दैनन
अकारण

बरु मान्छेहरुले मान्छेलाई
टोलटोलमा चोकचोकमा
ल्याएर टोक्छन पालैपालो
अनि तमासा फैलाउछ्न
सारा जग लोकलोकमा

यो देखेर कुकुरहरु बेखुसी छन
भुक्दै छन मान्छेहरुको खिलाफमा
आज उनिहरुले
एउटा साइनबोर्ड लेखेर
झुण्डाएका छन
जसमा लेखिएको छ
“मान्छे देखी सावधान”

Janak Karki – Halla Nagara

जनक कार्की – हल्ला नगर

इस्स्स्स्स्स चुप!!
सरकार सुतिरहेको छ
हल्ला नगर्नुस कृपया।
कपडा
बजारभरी दोकानहरु
बेचिरहेछ
लाज छोप्ने कपडा
भित्र देखि बाहिरसम्म
ढाकिने वस्त्रहरु।

लुकाउन चाहन्छ
कपडा भित्र
आफ्नै चित्र
डराउछ
कमजोर जगमा ठडिएको घर
हावामा उडेर गुडिरहेको गाडी
जाम भैरहने सेफ्टी ट्याकीं
बैंक खाली पारिएको ढिकुटीको सेफ बक्स

जब देख्छ उसले
क्याराम खेलिरहेको युवा
मकै बेचिरहेको बुढी आमा
क्याबिन रेस्टुरेन्टबाट सकेंत गरिरहेका युवती
समाचार बेचिरहेका हकरहरु

अनि आत्तिन्छ
नजर लाग्ने हो कि
पींजडामा थुनेर राखेको गरिबी
दराजमा झुण्डाएका रोजगारी
माकुराको जालो लागेको घोषणापत्र

अर्मानी
लिभाईज
अ्मेरिकन इगल्सले
पर्दा भित्र बेरेर
लुकाएको बिपनाहरुले
देखाएको छ सपनाहरू ।

कपडा पसलको ग्राहक
लाखौ कोशिसको बावजुद
उ देखिरहेछ पारदर्शी
छर्लङ्ग कृस्टल किलिएर

तर जानवरहरु
कपडा पसल कहिले छिरेनन
कतैबाट देखिएनन नाङ्गो।
तपाईलाई भोक लागेको हो?
तपाईलाई अन्याय भएको हो??
तपाईलाई चित्त नबुझेको हो???

किन चिच्चाइरहेको?
किन निर्वस्त्र भएको?
किन उफ्रेको ?
किन सन्केको?

इस्स्स्स्स्स्स्स्स चुप!
सरकार निदाइरहेको छ
हल्ला नगर गर्दै नगर

कुम्भकर्ण जाग्यो भने
के हुन्छ सोचेका छौ?
अनिकाल लागिसकेको छ
भोको कुम्भेले खानेछ तिमीलाई।

सपना देख्दै छ
नयाँ मुलुक बनाउने
हल्ला गर्दै नगर
अहिले सपना बिथोलिन सक्छ
सपना बिथोलियो भने
तिम्रा हल्ला गर्ने जिब्रो थुतेर
निमुखा बनाइदिन सक्छ।

उसलाई मनपर्दैन
कोहि चिच्च्याएर बोलेको
उ बैरो छ
अहिले सुन्छ फेरि।

गरिबी निर्मुल पार्न उसले
सोचिरहेको छ
नयाँ योजना बुन्दै छ।
गरिवलाई नै सक्ने
उसको योजना छ

भोक लागेको हो??
नकराउनुस अहिले दुई थाल लाठीचार्ज
एक गिलास सिसाको गिलासमा
सिसाको तातो गोलीको जुस खुवाउँछ भनेको छ।।

इज्जतको ख्याल गर्नुस है
सरकारले रौसी पिएको छ
अहिले फेरि मातेको मान्छेले जे पनि गर्न सक्छ
करैकरले कर तिराएर बलात्कार गर्न सक्छ।

इस्स्स्स्स्स्स्स्स्स हल्ला नगर
चुप लाग
सरकार सुतेको छ।

बापुजीले भनेको मान
नराम्रो नहेर हेर्दै नहेर
नराम्रो नसुन सुन्दै नसुन
नराम्रो नबोल बोल्दै नबोल

किनभने सहरमा अहिले
गब्बर शिंह आएको छ
५० माइल पर वच्चा रोयो भने पनि थाहा पाउँछ
अनि नाचँ बसन्ती नाचँ भन्दै जवर्जस्ती नचाँउछ।

बल्ल खायौ तिमीले
भनेको मानेको थिएनौ नि
पायौ होइन उपहार श्री ५ बाट
अब देशमा राजतन्त्र आउदैछ
उ हेरत गणतन्त्रको पहिलो राजा
श्रीपेज लगाएर कसरी हात्ती सवार गरेको
तिमी कुकुर भुकेर के हुन्छ?

सुन्यौ होइन
बुझ्यौ होइन
इस्स्स्स्स्स्स्स्स्स चुप!!
सरकार सतिरहेको छ
हल्ला नगर्नुस कृपया

Janak Karki – Aadat Haru Ko Kamaiya

जनक कार्की – आदतहरूको कमैया

आउ धूम्रपान गरौं
एक खिल्ली अहम् को चुरोटलाई
मसालको आगोमा बलिरहेको
एक झिल्का ज्वालाले
धुँवा-धुँवा बनाएर उडाइदिउँ।

आउ सुर्ती सेवन गरौं
एक फ्वाँक ईर्ष्याको लामपाते सुर्ती
मिचेर चुनामा रगडी रगडी
चेपुमा च्यापेर थुकैथुकले
अपवित्र बनाइदिउँ।

आउ मध्यपान गरौं
एक प्याला रिसको सोमरस
निट घ्याम्पे हानुँ
र अन्त्यष्ठी गरिदिउँ।

अनि बल्ल एउटा ग्र्याण्ड पार्टी
मनाउँला
तिमी आदतहरूको
निरङ्कुश तन्त्र बाट
स्वतन्त्र भएर
प्रजातन्त्र आएको
उपलक्ष्यमा
चियर्स चियर्स!

Janak Karki – Aayudh Ko Khoj

जनक कार्की – आयुधको खोज

उज्यालोको जन्ती लिएर
आइपुग्छ भाष्कर बेहुला
चराहरू बजाउदै पन्चेबाजा
कुहिरोको घुम्टो ओडेर बसेकी बेहुली “हिमाल”
भाष्करको किरणले छरीदिन्छ सिन्दूर हिमालका सिँउदोमा।

सुसज्जित बेहुली “हिमाल” आइपुग्छे
फेवातलाको दर्पण छेउमा
मुस्कुराउदै,लजाउदै अनि डराउदै
आफ्नै प्रतिबिम्ब हेर्दाहेर्दै ।

अचानक रिपु आउछ
पत्थरका आयुध बोकेर
अनि झर्याम्म फुटाउछ पानीको आरसी
कल्पना ,सपना,सुन्दरता टुक्रा-टुक्रा हुन्छ।

बिदुर बनाउछ भाष्करलाई
युगौदेखी खोजिरहेछ
सुर्योदय र सुर्यास्तको अथक प्रयासहरूमा
त्यो आयुधलाई।

Janak Karki – Purush Ko Nagna Mastiska

जनक कार्की – पुरूषको नग्न मस्तिष्क

यति बेला एक पुरूष मष्तिस्कको भान्छा घरमा
पाकिरहेछ अनेक-अनेक अश्लील परिकारहरू
दनदनी बलिरहेको छ आगो
चुल्होमा टेस्टास्ट्रनको इन्धनले

ताप्केमा तातो तेलमा
डीप फ्राइ हुदैछ
सन्नी लियोनीका टाङ्गहरू
कुक्करले सिट्टी बजाइरहेको छ
पोर्नसाइटको नग्न युवतीहरूलाई

भान्छा कोठामा पाकिरहेको परिकारहरूले
छोडेर गएको तिव्र काम वासना

अत्याधिक काम भोकले
अल्जाइमरको रोग हुनुपर्छ

अब चिन्दैन उसले आफ्नो-बिरानो
मान्दैन उसले धर्म-अधर्म
जान्दैन उसले सानो-ठूलो
ठान्दैन उसले दया-माया

भोकले ,
उ खान्छ शिशुको नयाँ भोटो
बालिकाको फुलबुट्टे जामा
किशोरीको कुर्ता सलवार
युवतीको लेगिज
बृद्धको गुन्यु चोली

ए चिकित्सक बिज्ञान
तिमी के हेरेर बसेको
निर्माण गर यस्तो औषधि
उसको दिमागमा पाक्न छोडोस्
अश्लील परिकारहरू।

Janak Karki – Siyo

जनक कार्की – सियो

एउटा सियोको आवश्यकता छ
यतिबेला,

जसले सिँउन सकोस्
तराईका फाटेका फाँटहरूलाई
धानका लहलह बालाहरूले

जसले सिँउन सकोस्
उध्रेको पहाडलाई
हरिया वनस्पतिहरूले

जसले सिँउन सकोस्
हिमालका पग्लेका हिँउहरू
हिमपातका कपासहरूले

एउटा सडक सिँउनु थियो
नागबेली आकारको
तराई देखि हिमाल जोड्ने

त्यही सडकमार्गमा
आयात र निर्यात गर्नुछ
भाषा,कला,संस्कृती
भाइचारा ,एकता,आत्मीयता।

अनि सिँउनु छ
एउटा राष्ट्रिय ध्वजा
र नहल्लने गरि गाड्नु छ
हिमालको शिरमा।

सिँउन पर्ने धेरै कुरा थिए
तर यति बेला देश व्यस्त छ
पोस्टमार्टमको लास सिँउन।

Janak Karki – Bijuli Ko Khamba

जनक कार्की – बिजुलीको खम्बा

म खम्बा
भएर ठडिएको छु
बर्षौंदेखि यो सहरमा
इतिहासको स्तम्भ
जस्तै भएर।

मैले कुन ब्यवस्थाबाट गुज्रिन?
-पञ्चायत
-प्रजातन्त्र
-लोकतन्त्र
-गणतन्त्र ।

मैले के भोगिनँ ?
-हुरी-बतास
-असिना-पानी
-भूकम्प
-बाढी-पहिरो

मैले के देखिनँ ?
-बलात्कार
-चोरी-डकैती
-हत्या
-इनकाउण्टर ।

म खम्बा भएर
ढडिएको छु
बर्षौंदेखि यो सहरमा
इतिहासको स्तम्भ
जस्तै भएर।
बोकिरहेको छु

यो देशको भारी
दशकौंदेखि
-करेन्ट
-टेलिफोन
-केवुल
-ईन्टरनेटका तारहरू ।

म न कहिले आराम गर्छु
म न कहिले बिदा लिन्छु

म खम्बा
भएर ठडिएको छु
बर्षौंदेखि यो सहरमा
इतिहासको स्तम्भ
जस्तै भएर।

कयौं चोटी
कुकुरको मुत्रदानले
स्नान गरिसकें
खकार,
पान/गुट्खाले
रङ्गिसकें
छाडा चौपायाले
ढाड कन्याउने
खम्बा हुँ म ।

अब म थेग्न सक्दिनँ
थप भार
-वृद्ध भएको छु
-कुप्री परेको छु
-रोगी भएको छु
सायद म ढल्छु कुनै समय
म ढल्दा सायद
मसँगै कयौं जीवनको जिवन ढल्छ
मसित उनीहरूका खम्बा ढल्छन् ।

हेल्लो सरकार !
मेरो एउटा अनुरोध-
तिमीले अग्रजबाट
सिकेको ज्ञान न बिर्स
सकभर
केही जिउँदा खम्बालाई
शहिद बनाउ !

Janak Karki – Kapada

जनक कार्की – कपडा

बजारभरी दोकानहरु
बेचिरहेछ
लाज छोप्ने कपडा
भित्र देखि बाहिरसम्म
ढाकिने वस्त्रहरु।

लुकाउन चाहन्छ
कपडा भित्र
आफ्नै चित्र
डराउछ
कमजोर जगमा ठडिएको घर
हावामा उडेर गुडिरहेको गाडी
जाम भैरहने सेफ्टी ट्याकीं
बैंक खाली पारिएको ढिकुटीको सेफ बक्स

जब देख्छ उसले
क्याराम खेलिरहेको युवा
मकै बेचिरहेको बुढी आमा
क्याबिन रेस्टुरेन्टबाट सकेंत गरिरहेका युवती
समाचार बेचिरहेका हकरहरु

अनि आत्तिन्छ
नजर लाग्ने हो कि
पींजडामा थुनेर राखेको गरिबी
दराजमा झुण्डाएका रोजगारी
माकुराको जालो लागेको घोषणापत्र

अर्मानी
लिभाईज
अ्मेरिकन इगल्सले
पर्दा भित्र बेरेर
लुकाएको बिपनाहरुले
देखाएको छ सपनाहरू ।

कपडा पसलको ग्राहक
लाखौ कोशिसको बावजुद
उ देखिरहेछ पारदर्शी
छर्लङ्ग कृस्टल किलिएर

तर जानवरहरु
कपडा पसल कहिले छिरेनन
कतैबाट देखिएनन नाङ्गो।

Janak Karki – Aquarium

जनक कार्की – एक्वेरिएम

मुर्तरुप रगिंन देखिने
बेरंग अमुर्त
ओल्टिदै,पल्टिदै
घोप्टिदै,जोल्ठिँदै
पिगं खेलिरहेका
परदेशी माछाहरु।

तमासाको गोलमैदानमा
सर्कस निर्देशनमा
नटराजकलामा नर्तकी
ताण्डव नृत्यमा अभ्यस्त।

स्वादिस्ट ब्यञ्जनले
ओमेगा सचिंत गर्दै
जिब्रोले चापाईरहेको
जीवनको लय
अत्याधिक रासले बनाएका थुम्कांहरु
विकारले उनेका घुनहरु

केही शालीग्राम वर्णकीमा
थपिएका कृत्रिम रंगहरु
कुनै डिस्को, बार ,पवमा
पोलनृत्य गर्दै सुरिलो बृक्षमा
स्वतन्त्रता टिप्ने बुलन्द आकाक्षामा
फाङ्गहालिरहेको सपनाहरुको तमाशामा
ह्विस्कीले धमिलिएको नजरमा
सिगरेटको धुवाँले कालो मुस्लो छोड्दै
नजरबन्दको मनोरञ्जनमा मस्त दर्शक।

बहु-सांस्कृतिक माछाहरु
नुनिला पानीको पोखरीमा
निला सपनाको फोका उठाउदै फुटाउदै
आजीवन कारावासको सजाय भोग्दै
निर्दोष माछाहरु एक्वेरिएमको कारागारमा।

माझीहरू व्यापार सम्झौतामा हस्ताक्षर गरेर
केही दर्जन माछाहरू भर्खरै अवतरण गराइएका छन्
रगिंन सपनालयमा।