शहिदीको मुल्यांकन
भाग्न पनि सक्थे,
समर्पण,
गर्न पनि सक्थे,
मर्नु नै किन थियो र !
के को सोख हो त्यस्तो ?
कति सजिलो छ,
भन्न,
फौज मा थिए, लडे, मरे,
कति सानो दर्जा को भयो त तिनका मरण !
केहि मूल्य साच्चै राख्दैनन् र ?
त्यसो भए,
थपि हेरौ न त,
छातीमा गोलि,
चुच्चोले घोचेजस्तो हो र?
इन्जेक्सन को |
गोलीको छर्रा फाल्दै,
तिव्र घुमिआएको,
बारूद भरिएको चुच्चोले,
बाहिरी छालालाई परपर सार्दै,
हाडका लट्ठा चिर्दै,
गएर,
रगत संचार नाली छेदन गरि,
बहंदा अनि रगत,
आँखाले देख्ने रातो,
छालाले छुने तातो, अनि तरल,
गंगा बहेझै,
शरीरका पहराबाट,
रसाएर,
माटोसंग,
पाऊछुदै,
होलि खेल्न लाग्छन,
निरन्तर,
कसैले छेकेर छेकिन्न,
माटोमै,
सर रगत सकिएर,
शरीर,
विलिन,
हुन खोज्दा,
हेर्दा हेर्दै,
आफ्नै अगाडी,
आफ्नै सास टुट्न लाग्दा,
अनि चाहेर पनि,
बाच्ने आश जोड्न नसक्दा,
बरु मर्ने नै आकान्क्षा,
बेश मान्दै,
स्वहत्या गर्न,
मनले, आग्रह गर्दा,
तर,
दिमागको अझै बाच्ने रहरको,
विद्रोहको सुरुवातले,
अंग अंग,
हातका नशा,
मुटुका नली,
दिमागको गिदी,
थरथर थरथर काप्दै,
संसार शिवजीको डमरुमा,
आर्तनाद गरेको महसुस हुन्छ,
अनि बल्ल सुरुवात हुन्छ,
रणभूमिमा,
स्वयम्को मृत्युको |
कहाँ सजिलो छ र?
जमिनको लागि,
ज्यान दिन,
कहाँ सजिलो छ र?
बोलेजस्तो हो र?
डुङ्ग डुङ्ग बन्दुक पड्केको आवाज,
गोलि आई,
बगल्को साथीको,
सहासिलो मुटु भेद्दा,
शोक मनाम कि बहादुरी देखाम,
दिमागभित्र हस्यांग्फस्यंग गर्छन,
यस्ता प्रस्न हरु,
दुश्मनका छन् हात्तीका पाइला,
आफै तिर सरेका ति पाइलाक,
आवाज,
पृथ्वीभरि,
गुन्जयमान हुँदा,
सोच्न भ्याएको हुँदैन,
कि म कसैका लागि बाच्नु पनि पर्छ,
घोक्रे दुश्मनको आवाजको डर,
साथै,
अन्तिम श्वास,
आफुले टेकेको माटोकै निम्ति,
बलिदान दिने साहसले,
थर्किरहेको हुन्छ,
मुटु,
कापिरहेको हुन्छ |
जीवनका,
सास फेर्ने जस्ता आवश्यकताले,
समेत,
प्राथमिकता पाइरहेका हुदैनन्,
तातो रक्तभुमिमा,
रातो रणभूमिमा,
हजार बन्दुकको गोलीको,
निशाना मात्र एक,
तिमि हुँदा,
निर्धक्क खडा,
होलान कसरि खुट्टाहरु,
अघि बढ्ने आँट,
जुटाऊँन् कसरि पाउहरू?
अनि फेरि,
लम्बू फौजका अघि,
जिरे राइफलको के धाक!
तर सोच,
ति खुट्टा हरु मुर्झाएनन,
ति पाउहरू,
मरण-गान मा नाचिरहे,
निर्धक्क, निडर,
कुन खुसीमा हाँसेका थिए,
ति होठहरु,
चेतना छ हामीमा,
मर्म बुझ्ने?
बुद्धिमता छ,
कुन साहसको कुरा गर्दै छु म?
कत्रो साहसको कुरा गर्दैछु म?
अनि तिमि,
सोफामा बसी,
मच्छर मार्दै,
बहादुरीको कुरा गर्छौ,
दुश्मनले,
जित्न नसकी,
पानि पिउने नहर काट्दा पनि,
भोकले पेट ख्याउ ख्याउ कराउदा,
प्यासले मुख प्याकाप्याक हुँदा,
नुख भिजाउन,
थुक समेत सिध्धिये पनि,
हार निश्चित होला,
तर,
कर्मभूमिमा,
खुट्टा गडाई लडेर नै,
तोप लिई बसेका,
गोरा शिरहरु,
निहुरिएक थिए,
शरमले,
त्यसै,
इतिहास रचिंदैन,
त्यसै,
दुश्मनले समेत,
गुणगान गाऊदैन,
पत्थरमा नाम कोरी,
त्यसै,
बहादुर लेखिदैन,
त्यत्तिकै,
बहादुर कहलाईदैन |