Nepali Rachanakar Kavi Chanki Shrestha

Chanki Shrestha – Yatra

यिनै रगत बगेका खोलाहरू तर्दै
यिनै हाँगा-हाँगामा लाशका टुक्रा फलेका रुख
यिनै मान्छेका हड्डी कोचिएका टोड्काहरू हेर्दै
विषाद र दुःखका अविरल आँसु चुहाउँदै
जिन्दगीको हरियालीको खोजीमा सुरु गरेका थियौँ यात्रा हामीले ।

हिँडिरह्यौँ-
हामी कति काँडैकाँडा टेकेर हिँडिरह्यौँ
कति भीरैभीर कुदिरह्यौँ
धैरै हिँड्यौँ जंगलै जंगल
धेरै हिँड्यौ भत्भती पोल्ने बगर ।

हिँड्दा हिँड्दा आज
बर्षौँपछि फेरि उही रगतको खोलाको किनारमा
आइपुगेका छौँ हामीहरू
फेरि लाम लागेका छन्
लाशका टुक्रा फलेका रुखहरू
र, मान्छेका हड्डी कोचिएका टोड्काहरू ।

बढ्दैछ, निरन्तर बढ्दै बढ्दै आइरहेछ
रगतको बाढी नदीहरूमा
ओर्लँदै ओर्लँदै आइरहेछन् गिद्धहरू
बग्ने क्षण कुरेर बसिरहेछौँ हामी रगतका नदीका किनारहरूमा
हो, कुरिरहेछौँ हाम्रा शरीरका टुक्रा कोचिने क्षण यिनै टोड्काहरूमा ।

Chanki Shrestha – Bhid Ma Manchhe

(नपुगेको ठाउँ पुग्न त्यही बाटो हिँ ड्नुपर्छ जहाँ तिमी हुँदैनौ- टिएस इलियट)

एउटा विशाल भीडमा
म खोज्दैछु अनुहारहरू ।

अनन्त समुद्रजस्तो यो भीडमा
अनगिन्ती टाउकाहरू छन्
अनगिन्ती शरीरहरू छन्
अनगिन्ती Continue reading “Chanki Shrestha – Bhid Ma Manchhe”

Chanki Shrestha – Ardha Satya

दुनियाँमा यसरी व्याप्त हुन्छ अर्धसत्य
जसरी प्रत्येक दिन व्याप्त हुन्छ घाम ।

प्रत्येक रात
हामी हाम्रा नानीहरूलाई सुनाइरहेका हुन्छौँ लोरी
प्रत्येक भेटमा
नेताजी सुनाइरहेका हुन्छन् उज्ज्वल भविष्यको सपना
प्रत्येक भेटमा
साहुजी देखाइरहेका हुन्छन् गुणस्तर प्रमाणचिह्न
र, प्रत्येक भेटमा
वकिल महोदय देखाइरहेका हुन्छन् न्यायको सपना ।

न्यायाधीश, कवि
डाक्टर, पत्रकार भौतारिइरहेका हुन्छन् सत्यको खोजीमा
तर, पालना गरिरहेका हुन्छन्
प्रत्येक पल अर्धसत्यको सनातन धर्मर्
अर्धसत्यबिना संसार चल्छ भन्ने
तिनलाई रतिभर विश्वास छैन ।

प्रजातन्त्र
मानवअधिकार
संविधान
र्सार्वभौमसत्ता
न्याय
नीति-संस्कृति
व्यापार
विनिमय जताततै व्याप्त छ अर्धसत्य
लाग्छ- अर्धसत्यबिना समाप्त हुनेछ तिनको अस्तित्व ।

फेरि प्रत्येक युगमा युधिष्ठिर
एकपटक अर्धसत्य बोल्छ
र, शोकाकूल द्रोणाचार्य ढल्छ
फेरि फेरि अर्धसत्यले यसरी संसार चल्छ ।

Chanki Shrestha – Harayeko Desh

(यस कारण सायद यस्तो भयो कि
तिमीलाई आफ्नै ज्यामिति थाहा थिएन- लोर्का)

उहिले उहिले
धेरै पहिले नै यो देशबाट
गुमाएका थियौँ हामीले आफ्नो देश ।
तर, उहिले उहिलेदेखि नै
हामी यो देशको सौर्न्दर्यगाथा गाइरहेका थियौँ
हो, हामी यो देशको
अबिरल र अजस्र पानीको कुरा गरिरहेका थियौँ
हरियो वन नेपालको धन भनिरहेका थियौँ
यो देशको स्वच्छ हावा र शीतल वातावरणको कुरा गरिरहेका थियौँ ।

यो देश
एसियाको स्वीजरल्याण्ड हो
यो गौरवलाई जोगाउनुपर्छ भनिरहेका थियौँ
सगरमाथा र गौतम बुद्धलाई उभ्याएर
संसारसामु नाक ठूलो पारिरहेका थियौँ ।

पक्कै पनि यहाँ
मौसमअनुसार चल्नसक्ने नेताहरू पनि थिए
क्षणमै उचालिने र क्षणमै पछारिने जनता पनि थिए
आन्दोलन, विद्रोह र वार्ता पनि
थोक बिक्री शैलीमा भइरहेकै थिए
मानचित्रमा पनि त देश छँदै थियो
तर, विडम्बना, देशभित्र कतै देश थिएन ।

उहिले उहिलदेखि नै
यहाँ न्यायालयमा कतै न्याय थिएन
उहिले उहिलदेखि नै
यहाँ सुरक्षामा कतै शान्ति थिएन
हो, उहिले उहिलेदेखि नै यहाँ
क्रान्तिमा इमान
सत्याग्रहमा सत्य
र, मुक्तियुद्धमा कतै मुक्ति थिएन

हो, हामीसँग देशका प्रशस्त गौरवगाथा त थिए
तर विडम्बना, देशभित्र कतै देश थिएन ।

Chanki Shrestha – Pratyawartan

त्यस दिन पनि
मानिसहरू विष्णुमतीको एकलास किनारमा
गंगालालको सालिकमाथि प्रहार गरिरहेका थिए ।

कसैले नदेख्ने मौका छोपेर
गंगालालको सालिकमाथि उनीहरू हथौडा हानिरहेका थिए
सालिकको हात भाँचेर
टुक्राटुक्रा Continue reading “Chanki Shrestha – Pratyawartan”

Chanki Shrestha – Galat Manchhe

एउटा कलिलो बचेरा हातमा लिएर
टाढा कतै हिँडिरहेको थिएँ
आँधीको चापमा
केही कलिला हाँगाहरू भुइँमा खसिरहेका थिए
तिनलाई पनि हातमा लिएर
हल्लाउँदै हिँडिरहेको थिएँ ।
टाढा कतै
एउटा सुन्दर फूल
स्वागतमा हामीलाई हात हल्लाइरहेको थियो
क्षितिजपारि डुब्न लागेको घाम पनि
मायाले एक क्षण टक्क अडिएको थियो ।

तर, केही क्रुद्ध मान्छेहरू
मेरो हातबाट त्यो बचेरा खोस्न खोजिरहेका थिए
कि तुरुन्त त्यसलाई सुम्पन निदेश दिइरहेका थिए
जब म यसलाई लिएर कतै भाग्न खोजिरहेको थिएँ
जबर्जस्ती यसको
एउटा खुट्टा काटेर तिनीहरू कतै भागेका थिए ।

जब म यसको
उपचारका लागि चिकित्सककहाँ गएको थिएँ
उपचारको नाममा यसको एउटा पखेटा काटेर
तिनीहरू पनि कतै भागेका थिए ।

त्यस दिनदेखि निरन्तर हिँडिरहेछु
एउटा खुट्टा र एउटा पखेटा काटिएको यो बचेरा लिएर
हो, हिँडिरहेछु
यो बचेराका काटिएका पखेटा र खुट्टा फिर्ता लिन हिँडिरहेछु ।

कहाँ भेटिएलान् ती मानिसहरू
जसले यसको पखेटा र खुट्टा काटेर लिएका थिए

Chanki Shrestha – Kranti Ko Pathshala

त्यो युवतीलाई भेटेपछि
मलाई बोध भयो –
धोकापुर्ण राजनीतिविरूद्ध
वेश्यावृत्ति पनि यो देशमा सशक्त कारबाही हो ।

जोन हब्सको पुस्तकभित्र
अलंकार पहिरेर सजिएको छ संविधानको आदर्श
भाषाको सुन्दर जलप लगाएर
संविधानको पुस्तकभित्र थुनिएको छ मौलिक हक
व्यवस्था र व्रि्रोह दुवै यो देशमा
कट्टुसका त्यस्ता दाना हुन्
जसभित्र केवल ढुसी हुन्छ ।

त्यो युवतीलाई भेटेपछि
मलाई बोध भयो –
वेश्यावृत्ति यो देशमा व्यवस्थाभन्दा सुन्दर वृत्ति हो ।

देशमा बुद्धको तस्बिर र हिंसाका खबर
बिकिरहेछन् एकसाथ
एकसाथ बिकिरहेछन्
बेइमानी र संवेदनाका कविता
हो, एकसाथ चलिरहेछन्
क्रान्ति र सुरक्षाका मुनाफादायक व्यवसाय
सूचनाको हक यो देशमा
त्यत्तिकै सुरक्षित छ
जति सुरक्षित छन् यस देशका नागरिकहरू ।

इमानको परिणाम खोज्नु यो देशमा
एउटी बैँशालु आइमाईले
त्यो मानिससँग यौनसुख खोज्नु हो
जो जन्मजात हुन्छ हिँजडा
यद्यपि इमानबिना क्रान्ति हुँदैन
क्रान्ति यो देशको सबभन्दा पुरानो भोक हो ।

दुःख छ
मुटु नै कटकटी खाने दुःख छ
दुःख, वेश्यावृत्ति र इमानबीच के साइनो छ कुन्नि !
त्यो युवतीलाई भेटेपछि
मलाई अनुभव भयो –
वेश्यालय यो देशमा क्रान्तिको पहिलो पाठशाला हुनसक्छ ।

Chanki Shrestha – Ragatko Mahasagar

मेरै सपनाको बाटो हुँदै
रगतहरूको एउटा महासागर
बग्दै गयो
बग्दै, बग्दै, बग्दै गयो ।

रगतहरूको महासागरसँग बग्दै
म स्वयं महासागर बन्दै गएँ
उत्तरगामी घामसँगै रगतको गौरवगाथा गाइरहेँ
रगतले सिँचेको एउटा गौरवमय तस्बिर कोरिरहेँ ।

दिग्दिगन्तसम्म लम्बिएको यात्राभरि
तिमीले पनि रगतको अनन्त सौर्न्दर्यको कथा भनिरह्यौ
रगतको महासागरजस्तै निर्बिघ्न
जिन्दगीको शाश्वत सत्यको कथा भनिरह्यौ
मेरै मनको कुरा गरिरह्यौ ।

तर पर सपनाको बेसीसम्म नपुग्दै
एकाएक हराएको छ रगतको यो महासागर
कुनै निशानी छैन त्यहाँ रगतको
महादेवले पिएझैँ कालकुट विष
कसले पिइदियो रगतको यो महासागर –
छैनन् यो सपनाको बेसीमा
तिमीले सुनाएको रगतका अनन्त सौर्न्दर्यका कथाहरू
मैले कोरेको ती सुन्दर-सुन्दर मानचित्रहरू
छैनन् कतै ती सुन्दर-सुन्दर हाम्रो सपनाका रेखाहरू
मेटिएको छ एउटा यस्तो इतिहास
जसको जगमा उभिएको छ देश
यद्यपि हाम्रै रगतको मुहानबाट
रगतहरूको महासागर बगिरहेको छ
निरन्तर बगिरहेको छ ।

मेरै सपनाको बाटो हुँदै
रगतहरूको एउटा महासागर
बग्दै गयो
बग्दै बग्दै बग्दै गयो
तर पर सपनाको बेसीसम्म नपुग्दै
एकाएक हराएको छ रगतको यो महासागर ।

Chanki Shrestha – Ghadi Ful Ra Samaya

कुनै रङ्ग छैन
कुन संगीत छैन
कुनै आवाज छैन
कुनै मौसम छैन
छन् केवल सुन्दर घडीफूलहरू ।

मेटिँदै मेटिँदै गएको समयलाई पनि
मिलाइएको छ भर्खरै घडीफूलमा ।

बेहिसाब जिन्दगीजस्तै राखेर समयलाई बन्दकी
हेरिरहेछु Continue reading “Chanki Shrestha – Ghadi Ful Ra Samaya”

Chanki Shrestha – Sankraman

मैले फेरि देखेँ
तिनीहरूका आँखामा
कुहिरोको बतासजस्तो कुरूपता
जहाँ एक्काइसौँ सताब्दीको
महान् षड्यन्त्रको घना जंगल फैलिन्छ
पानीजस्तो निर्मल गीत र फूलजस्तो मुलायम संगीतबीच
किन तालमेल छैन ?
त्यहाँ पशु र पारिजातको संवेदना तुलिन्छ ।
देख्छु- सन्त र निलकण्ठको पाखण्डमा
सामेल छन् हाम्रै मानिस
जो चढिरहेछन्
मिथ्या राजनीतिको बाइपंखी घोडा
जसमा महाराजको बिलासी रूपरङ देखिन्छ
जसका सफा लुगाभित्र छ
परपीडक सनातन धर्मको पोखरी
जहाँबाट निस्केको गोहीले
वियोगजस्तो दुःखी अनुहारमाथि
आँसु चुहाउँछ
त्यहीँबाट जारी हुन्छ दमनको अध्यादेश
हत्याराहरूका नाममा
त्यहीँबाट पुरस्कारको सिफारिशपत्र लेखिन्छ ।
सफा आकाशमा बिजुली चम्केजस्तो
समयको यो मोडमा
बारम्बार म आफैसँग सोधिरहेछु
यो देशमा शासक र चटकेमा
को बढी हाँस्यकलाकार छ ?
व्यवस्था र कुहिएको कागतीमा कुन बढी अमिलो छ ?
देख्छु, सत्ताको बिलासी गद्दामा
आन्दोलनको झण्डाको रङ धमिलो छ ।
सोध्छु- लोकतन्त्रको बगैँचामा
सप्रिएका महाराजहरूको संगीत र बलात्कारीको
सदाचारी भाषणमा कति अन्तर छ ?
औतारी नेताको किताब र
देशद्रोहीको राष्ट्रिय गीतमा कुन बढी परपीडक छ ?
सुरक्षा संयन्त्र र सुँगुरतन्त्रमा
कहाँ बढी सुशासन छ ?
देख्छु, द्रौपदीको यौवनमाथि कृष्णका आँखामा दुःशासन छ ।
देख्छु, पुना विश्वकर्मा र कान्छी मिजारका आँखामा आँधी
जसको आवेगमा हत्याराको दुस्साहस तुहिन्छ
देख्छु, अस्मिता र्घर्ती र झुमा किरातीको उत्तेजनामा ज्वालामुखी
जसको सामु बन्दुक स्वयं नुहिन्छ
देख्छु, देख्छु र देख्छु
अर्ढाई करोड मानिसका आँखा-आँखामा प्रचण्ड ज्वाला
जसको रापमा सपनाको इन्द्रेनी देखिन्छ
जसले भन्छ, आगामी इतिहासमा यही कुरा लेखिन्छ
कि तिनका आँखाका ज्वालाले भष्म भएथे
इश्वर, औतारी र महाराजहरू ।

Chanki Shrestha – Loktantra Ko Madhyantar Ma

सोह्र वर्षछि
मेरा प्रेमिला आँखामा फर्किएको छ त्यो ज्वाला
जसको रापले कुनै दिन
डढेको थियो कालो संविधानको पुस्तक ।

सोह्र वर्षछि
फेरि युद्धबन्दी छ दिमागको किल्ला
काटिएका छन् हातका औँलाहरू
गायब छ शिरमा केशको सौर्न्दर्य ।

ब्युँझिएर उठेका छन्
मृत संविधानका अक्षरहरू
र, टाँसिदैछन् नयाँ संविधानका अक्षरमाथि
जसरी अखबारको पेस्टरले
पुरानै नक्सामा टाँस्छ नयाँ तस्बिर ।

सुन्दर मुलायम बगैँचामा
सुँगुरहरूले गरिदिएका छन् र्सवत्र फोहोर
तमसुकमा तहविलदारले जाली अंक थपेजस्तै
शमशेर गणका मौसमी प्रेतहरूले
लेखिदिएका छन् त्यसमाथि- प्रजातन्त्र ।

भर्खरै प्रेमको नतिजामा
असफल युवतीजस्तै थकित समयको यो मोडमा
सोह्र वर्षछि
बारम्बार म आँफैँसग सोधिरहेछु-
लुटाह र राजामा कसले बढी चुसिरहेछ देशलाई –
सुँगुर र शासकमा को बढी फोहोरी छ यो देशमा –
सुरक्षाकर्मी र आतंककारीमा कसले बढी घाउ दिइरहेछ देशलाई –

तर, सोह्र वर्षीच, म सोच्दैछु
प्रेमका नाममा बेइमानी नगरेसम्म
दुष्ट प्रेमिकालाई त्यागेर सहृदय वेश्यासँग
सम्बन्ध गाँस्न म स्वतन्त्र छु
स्वतन्त्र छु, मेरो ब्रह्मसँगै स्वतन्त्र विचरण गर्न
र, राज्यको अनुहारमा फर्किएको जंगली आँखाविरुद्ध आँखा लडाउन ।

सोच्दैछु- औँला काटिएको चोट बिर्सेर
म कसरी भ्यालेन्टाइन डे कविता लेख्न सक्छु –
पाइतालामा किला बिझदा
प्रेमिकाका आँखामा कसरी आफ्नो अनुहार खोज्नसक्छु –

सोह्र वर्षछि
शासकका आँखाबाट एकाएक गायब छ निद्रा
र, तम्तयार हुनु छ कुनै पनि क्षण
जारी गर्न निषेधाज्ञा, कर्फ्र्यु र संकटकाल
तर, लोकतन्त्रको मध्यान्तरमा
च’नैाती दिन बन्दुकलाई
दन्किरहेछ सडकमा आगोका असम्भार जुलुस ।

सोह्र वर्षछि
मेरा प्रेमिला आँखामा फर्किएको छ त्यो ज्वाला
जसको रापले कुनै दिन
डढेका थिए काला कानुनका पुर्र्जीहरू ।

मानिसहरू भन्छन्-
सोह्र वर्षछि
खुबै सुहाएको छ- मेरा प्रेमिला आँखामा ज्वाला
र, तिम्रो संसारमाथि त्रि्रै अधिकारका नारा
हो, खुबै सुहाएको छ- टीका चौधरीको हातमा गुलेली
र, कालो गुलाफको फूल ।

Chanki Shrestha – Bhairab Rath Yatra

एउटा गौरवमय
परम्पराको प्रदर्शनी चलिरहेछ
अनौठो प्रतिष्ठा र प्रतिस्पर्धाको
साक्षी छन् बाबा भैरव र अष्टमातृका
र, छन् रथका गजुर र ध्वजापताकाहरू ।

सडकमा/झयालमा/बार्दलीमा बसेर
असीम उत्साह जगाइरहेछन् दर्शकहरू
रथ तान्नेहरूको अदम्य जोश
ध्वजापताकाले सजिएको रथ
मानौ पौराणिक युग नै फर्किएको छ यहाँ ।

विधिपुर्वक सुरु गर्‍यौँ रथ तान्न हामीले
कहिले तलतिर
कहिले माथितिर
कहिले दुवैतिरको तानातानमा स्थिर र क्षत्रि्रस्त हुँदैछ रथ
जब अलि बढी तानियो रथ तलतिर
एक्कासि बर्सिए माथिबाट ढुँगामुडा र हतियारहरू
रथ फेरि तानियो माथितिर
उसैगरी तलबाट बर्सिए ढुंगामुडा र हतियारहरू
कोलाहाल, हानाहान र मारामार चलिरह्यो
गोली चल्यो
केही विभत्स घाउहरू आए
केही विभत्स मृत्युहरू आए
अबिर र फूलपातीले सजिएको भुइँ
छोपियो क्षणभरमै रगतले ।

हामी अझै आतुर छौँ रथ तान्न आ-आफ्नो पक्षमा
मानौ देशको अर्को नाम नै रथ हो
हामी निरन्तर रथ तानिरहेछौँ
र, प्रदर्शनगरिरहेछौँ आ-आफ्नो गौरव र वीरता ।

Chanki Shrestha – Euta Anautho Dharabahik

हेर्न अभिशप्त छु
एउटा अनौठो धारावाहिक
कहिल्यै कसैले जित्न नसक्ने दुरुह खेलको
साक्षी छन् सडकमा, खेतका आलीमा र बनका बुट्यानहरूमा
पोतिएको रगतका टाटाहरू
अनुसन्धान पनि गर्न सकिन्छ
कि यो पुनरावृत्ति हो
वा पुरातात्विक अवशेष हो कुनै बर्बर युगको ।

खोलाको किनार र बगरमा
खेतका कान्ला र कल्यानहरूमा फैलिएको लाशको असह्य दर्ुगन्ध
र, संसारका यावत सृष्टिलाई खरानी बनाउने
ज्योतिर्रूप यसका अवयवहरू हुन्
पानीको संकट र रगतको वषर्ा
अक्षुण्ण विशेषता हुन् यसका ।

टेलिभिजनमा कुनै उन्मत्त नायिकाले
प्रर्दर्शन गरेको उन्मत्त नृत्य झैँ
एउटा प्रचण्ड उत्तेजनाको
होर्डिङ बोर्ड झुण्ड्याएर ऐलान गरिरहेछन् खेलाडीहरू
निधारमा भिरेर कलंकको पौरुष
टीका लगाएर हाजिर छन् ।

यद्यपि एउटा शाश्वत सत्य पनि उद्घोष गरिरहेछ यो धारावाहिक
कि एक दिन तिनकै वंशले उर्त्र्सग गर्नेछन् जीवन तिनका विरूद्ध
जो जो संलग्न छन् यो धारावाहिकमा
साक्षी यो देशको घामपानी, हावाहुरीलाई नै राखे हुन्छ ।

Chanki Shrestha – Aba Satya Lai Pani Sakshi Chahiyeko Chha

अब सत्यलाई पनि
सत्य सावित हुन साक्षी चाहिएको छ
घामलाई घाम हुन
जूनलाई जून हुन
आकाशलाई आकाश हुन साक्षी चाहिएको छ ।

यद्यपि दूर क्षितिजबाट ओर्लिएको घामको उज्यालोसँगै
जिन्दगीको शाश्वत सत्यको खोजीमा हिँडिरहेका छन् मानिसहरू
तर, सत्य र उज्यालोकै अस्तित्वमा प्रश्न पनि उठाइरहेका छन् ।

अब कविताले मात्र
कविलाई कवि सावित गर्न सक्दैन
अब कविलाई कवि हुन
गायकलाई गायक हुन
र, मान्छेलाई मान्छे हुन पनि साक्षी नै चाहिएको छ ।

यद्यपि साक्षीले धेरैपल्ट फेरिदिएको छ सत्यको परिभाषा
साक्षीले धेरैपल्ट फेरिदिएको छ सत्यको रङ
साक्षीकै कारण धेरैपल्ट बन्दी भएको छ सत्य
अब सत्य नै साक्षीको खल्तीको रूमाल भएको छ ।

Chanki Shrestha – Bhid Bata Anuhar

भीडमा त्यसैगरी गुमाउँछ मान्छेले आफ्नो अनुहार
जसरी शिशिरमा गुमाउँछ बनपाखाले आफ्नो रङ ।

कोषविहीन प्राणीजस्ता
आकारविहीन अनगिन्तिी टाउकाहरू छन् भीडमा
जो नापिरहेछन् सडकको तापक्रम बारम्बार
जीवनविहीन शरीरजस्ता
गतिविहीन Continue reading “Chanki Shrestha – Bhid Bata Anuhar”

Chanki Shrestha – Abhishapta

रित्तिएछ देश यति, रित्तोपनै शेष थियो ।
रित्तोपनै यो देशको भाषा अनि भेष थियो ।

हिँडेकै छु आज पनि सत्य खोज्न हिजोजस्तै,
दुनियाँ त सधैँ मेरै विरोधमा पेश थियो ।

मानिसकै लागि मर्छु बाँच्छु भन्ने मानिसको,
पिठयूँभरि छुरा अनि मुडिएको केश थियो ।

सकिएछ बाटो तर पुग्ने कुनै ठाउँ छैन,
हिँड्दै गर्नु मेरा लागि सजिलो सन्देश थियो ।

जताततै खोजी हिँडेँ तर कहीँ भेटिएन,
मानचित्र खोली हेर्दा त्यहाँ मेरै देश थियो ।

Chanki Shrestha – Chiso

मौसम चिसिएको छ
प्रत्येक दिन देशको मौसम चिसिँदै गएको छ
तर, बाबा पशुपतिनाथ देशमा अझै चिसो भित्र्याउन प्रतिबद्ध छन् ।

हिमाललाई नै टपक्क काखमा लिने सौभाग्य पाएकोले होला
पर्याप्त चिसो सञ्चयन गरेको छ देशले
चिसो सापटी फर्काउने मन छँदै छैन उसलाई
त्यसैले त सडक, बगैँचा, बन
खोला, खोल्सा
आँगन, मझेरी, कोठा, चुलो
कहाँसम्म भने मान्छेको मनभित्र समेत चिसोकै साम्राज्य छ ।

चिसोबाट बच्न मान्छेहरू अनेक उपाय गरिरहेछन्
देशवासीले शरीरमै हिटर जोड्नमात्र बाँकी छ

चिसो अचाक्ली बढेपछि
निकै महंगिएको छ रायोको स्वाद
प्रिय भएका छन् गाँजा र चुरोटको सर्को
चिया र कफीको सुर्को
तर, खङरंग सुकेका छन् दुबो र तुलसीका पात
ठहरै भएका छन् सुन्तलाका बिरुवा र पालुवा सपनाहरू

तर, बाबा पशुपतिनाथ
देशमा अझै चिसो भित्र्याउन प्रतिबद्ध छन् ।

Chanki Shrestha – Kayakalpa

(मणिपुरकी इरोम शर्मिलालाई जो फौजी
बर्बरताविरूद्ध गरिरहे की छन् सत्याग्रह )

मानवताविरूद्ध लडाइँले
अर्को मानवीय लडाइँ सुरु गर्छ
जसरी आतंकविरूद्ध आतंकले
सुरु गर्छ अर्को धारको व्रि्रोह ।

कुनै बादलमा Continue reading “Chanki Shrestha – Kayakalpa”

Chanki Shrestha – Galat Manchhe [2]

केही डरलाग्दा आँधीका झोक्काहरू
पुर्व-पश्चिम, उत्तर-दक्षिण गरिरहेका थिए
उड्न थालेका थिए
मान्छेका आवाज, संवेदना र सम्झनाहरू
आकाशबाट पनि र्झन थालेका थिए रगतका धाराहरू
र, कुहिएका मासुका असिनाहरू ।

काला मेघहरू उत्तरबाट दक्षिण हुँदै
गड्याङ्गुडुङ् गरिरहेका थिए
धरतीको सुकोमल छातीमाथि
चट्याङ प्रहार गरिरहेका थिए ।

तर, म भने
आलो मृत्युको गन्धविरूद्ध
जीवनको सुमधुर संगीतलाई र्स्पर्श गरेर
जीवनकै सुवासिलो हावाको कुरा गरिरहेको थिएँ
नजिकै र्सर्रर हावा छरिरहेको थियो फूल
त्यसलाई पनि बारम्बार र्स्पर्श गरिरहेको थिएँ ।

एउटा बचेरा जीवनको खोजीमा
छट्पटाइरहेको थियो
त्यसका खुट्टा र पखेटा काटिएका थिए
त्यसलाई काटिएका खुट्टा र पखेटा फिर्ता दिलाउने प्रण गरिरहेको थिएँ ।

सायद त्यसैको अभियोगमा
मृत्युको वातावरणमा जीवनको कुरा गरेको अभियोगमा
मानिसहरू मलाई खतरनाक चेतावनी दिइरहेका थिए ।

तिनै मानिस हिँडिरहेका थिए निर्धक्क
जसले रोपिदिएका थिए मेरो पिठ्यूमा छुरी
र, हानिदिएका थिए मेरो कोखामा गोली
तर, छुरीले पनि मेरो मृत्यु भएन
गोलीले पनि मेरो मुत्यु भएन
र, म हिँडिरहेँ
पिठ्यूँमा रोपिएको छुरी
र, कोखामा गाडिएको गोलीसहितको शरीर लिएर
हो ,हिँडिरहेँ
जीवनको संगीतलाई र्स्पर्श गरेर
जीवनको खोजीमा छटपटाइरहेको
त्यो एउटा बचेरा लिएर निरन्तर हिँडिरहेँ ।

Chanki Shrestha – Itihas

एउटा
सुनसान साँझ बोकेर
उनीहरू यहाँ आएका थिए
र, मैलै असाध्यै माया गरेकै क्षण
मेरो सपनाको हत्या गरिदिएका थिए ।
मेरो सपनाको हत्या भएको आक्रोशमा
जब लेखेँ मैले एउटा व्रि्रोही कविता
डस्टरले ब्ल्याकबोर्डमा सेतो अक्षर पुछेझैँ
र्ससर्ती मेटिदिए उनीहरूले मेरो कविता ।

मेरो सपना र कविताको
अर्थात् मेरो आत्माकै हत्यापछि
मैले लेखेँ आफ्नै रगतले कहालीलाग्दो आफ्नो इतिहास
बदलामा मलाई काटेर
मेरै रगतले मेटिदिए उनीहरूले मेरो इतिहास पनि ।

मेटिएको मेरो इतिहासले
मायाले सुस्तरी मलाई सुम्सुम्याइरह्यो
तर, फेरि कसैले लेखेन मेटिएको मेरो इतिहासको कथा ।